Kierunek: Dietetyka. I. Zawód dietetyka. II. Perspektywy pracy. Czym się zajmuje dietetyka? Cechy dietetyka. Zawód przyszłości

Transkrypt

1 Kierunek: Dietetyka I. Zawód dietetyka Czym się zajmuje dietetyka? Dietetyka to nauka, która zajmuje sie zasadami żywienia, biochemicznymi podstawami żywienia, psychologią żywienia i technologiami gastronomicznymi. Pomaga opracować diety dla dzieci, młodzieży, dorosłych, sportowców, itd. oraz metody leczenia nadwagi i niedożywienia. Dietetyka bada też skutki spożywania żywności, którą wytwarzają nowe technologie, żywności coraz bardziej przetworzonej, w tym chemicznie oraz wytworzonej z genetycznie zmodyfikowanych półproduktów. Cechy dietetyka Dietetyk to interdyscyplinarny specjalista medyczny zajmujący się badaniem pochodzenia żywności, procesem przygotowania potraw a także dostosowaniem ich do potrzeb organizmu w zależności od jego stanu zdrowia i wieku. Dietetyka powinna cechować łatwość nawiązywania kontaktów z ludźmi oraz umiejętność wczuwania się w ich problemy. Dietetyk powinien być spostrzegawczy, musi umieć dostrzegać istotne informację będące podstawą do sporządzania racji pokarmowych. Dietetyka powinna cechować umiejętność logicznego myślenia, aby prawidłowo dobrać produkty spożywcze do diet. Niezależnie od okoliczności, dietetyk musi wykonywać swą pracę wytrwale i dokładnie, od prawidłowego żywienia zależy stan zdrowia ludzi, powierzonych jego opiece. II. Perspektywy pracy Zawód przyszłości Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) nawet 70% chorób ma źródło w złym odżywianiu. Jednocześnie lawinowo rośnie liczba zaburzeń odżywiania ze szczególnym uwzględnieniem anoreksji i bulimii. Jedna na pięć kobiet stosowała lub stosuje dietę na stałe. Rocznie przez złe nawyki żywieniowe umiera na świecie przynajmniej ludzi (złych nawyków żywieniowych nie należy łączyć ze śmiercią głodową w ubogich krajach). W Polsce ponad 50% osób dorosłych ma nadwagę lub otyłość. Niepokojące jest jednak to, że częstość występowania otyłości stale wzrasta wśród dzieci i młodzieży. Nadmierne zwiększenie masy ciała jest spowodowane przede wszystkim czynnikami zewnętrznymi: nieprawidłowymi nawykami żywieniowymi, niską aktywnością fizyczną oraz stresem. W mniejszym stopniu otyłość może być skutkiem czynników genetycznych, metabolicznych oraz hormonalnych. Wobec rosnących statystyk dotyczących nadwagi i otyłości Polaków, dietetyk zdaje się być zawodem przyszłości. Gdzie dietetyk znajdzie zatrudnienie? Zapotrzebowanie rynku pracy na specjalistów z zakresu dietetyki jest duże. Dietetycy mogą pracować m.in.: w poradniach chorób metabolicznych, placówkach otwartych, poradniach cukrzycowych, sanatoriach, szpitalach. Wsparcie dietetyków jest potrzebne pacjentom z niedowagą, nadwagą czy otyłością. Dietetycy są poszukiwani przez sieci prywatnych gabinetów zarówno tych, które walczą z nadwagą i otyłością, jak i tych, które opracowują dietę dla osób fizycznie aktywnych. Doradcy żywieniowi mogą znaleźć zatrudnienie w gastronomii, służbie zdrowia i prywatnych poradniach.

2 III. Studia I stopnia A. Wymagania ogólne Studia pierwszego stopnia trwają nie krócej niż 6 semestrów. Liczba godzin zajęć nie powinna być mniejsza niż Liczba punktów ECTS (European Credit Transfer System) nie powinna być mniejsza niż 180. B. Kwalifikacje absolwenta Absolwent powinien posiadać podstawową wiedzę z zakresu żywienia człowieka zdrowego i chorego oraz technologii przygotowywania potraw. Jest przygotowany do: planowania racjonalnego żywienia dla różnych grup ludności; planowania i przygotowywania potraw wchodzących w skład poszczególnych diet zgodnie z obowiązującą klasyfikacją; oceny stanu odżywienia, sposobu żywienia i rozpoznania niedożywienia; zapobiegania chorobom żywieniowo-zależnym; oceny wzajemnego wpływu farmakoterapii i żywienia; kontrolowania jakości produktów żywnościowych i warunków ich przechowywania oraz produkcji potraw zgodnie z zasadami systemu Analizy Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli (Hazard Analyzes Critical Control Points - HACCP); oceny wpływu choroby na stan odżywienia i wpływu żywienia na wyniki leczenia chorób; organizowania żywienia indywidualnego, zbiorowego i leczniczego, dostosowanego do wieku i stanu zdrowia pacjentów oraz prowadzenia edukacji żywieniowej. Absolwent jest przygotowany do pracy w: publicznych i niepublicznych zakładach opieki zdrowotnej; zakładach żywienia zbiorowego i zakładach dostarczających pożywienie do szpitali i innych placówek zbiorowego żywienia (catering); organizacjach konsumenckich; placówkach sportowych i innych (w zależności od rodzaju dodatkowych kwalifikacji) oraz szkolnictwie - po ukończeniu specjalności nauczycielskiej (zgodnie ze standardami kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela). Absolwent powinien znać język obcy na poziomie biegłości B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego Rady Europy oraz posiadać umiejętności posługiwania się językiem specjalistycznym z zakresu medycyny. Absolwent powinien posiadać predyspozycje psychofizyczne do pracy z ludźmi zdrowymi i chorymi. Powinien posiadać ponadto przygotowanie ogólne i zawodowe obowiązujące w ochronie zdrowia. Absolwent powinien być przygotowany do podjęcia studiów drugiego stopnia. C. Treści i efekty kształcenia Treści podstawowe 1.Kształcenie w zakresie anatomii człowieka Treści kształcenia: Podstawy anatomii człowieka ze szczególnym uwzględnieniem układu pokarmowego, jego budowy i funkcji. Układ ruchu. Układ oddechowy. Układ krążenia. Układ moczowo-płciowy. Gruczoły wydzielania wewnętrznego. Układ nerwowy ośrodkowy, obwodowy i autonomiczny. Anatomia czynnościowa. 2.Kształcenie w zakresie fizjologii człowieka Treści kształcenia: Neurohormonalna regulacja procesów fizjologicznych. Przemiana materii. Gospodarka wodno-elektrolitowa. Równowaga kwasowo-zasadowa. Fizjologia układu pokarmowego, układu oddechowego, układu krążenia, gruczołów wydzielania wewnętrznego i układu nerwowego. Trawienie, wchłanianie i metabolizm składników pokarmowych. Narządy zmysłów. 3.Kształcenie w zakresie psychologii ogólnej Treści kształcenia: Psychologiczne uwarunkowania kontaktu z pacjentem. Style komunikowania. Bariery w komunikowaniu. Psychologiczno-pedagogiczne podstawy edukacji żywieniowej. Psychologiczne i etyczne problemy wykonywania zawodu dietetyka.

3 4.Kształcenie w zakresie biochemii ogólnej i żywności Treści kształcenia: Biochemia jako nauka o życiu. Struktura komórki jako środowiska przemian metabolicznych. Charakterystyka biochemiczna węglowodanów, tłuszczów, aminokwasów, witamin i kwasów nukleinowych. Enzymy, hormony - budowa i działanie. Procesy utleniania. Cykl azotowy. Metabolizm. 5.Kształcenie w zakresie chemii żywności Treści kształcenia: Funkcjonalne właściwości oraz przemiany biochemiczne i chemiczne składników żywności. Wpływ warunków przechowywania i przetwarzania na składniki żywności. Substancje mutagenne i rakotwórcze w żywności. Interakcje między dodatkami do żywności a żywnością. 6.Kształcenie w zakresie mikrobiologii ogólnej i żywności Treści kształcenia: Miejsce drobnoustrojów w przyrodzie. Mikroflora przewodu pokarmowego. Charakterystyka różnych grup drobnoustrojów ważnych w technologii żywności i żywieniu. Zadania mikrobiologii żywności. Zatrucia pokarmowe. Procesy technologiczne a stan mikrobiologiczny żywności. Ocena mikrobiologiczna procesów produkcyjnych i gotowej żywności. 7.Kształcenie w zakresie parazytologii Treści kształcenia: Parazytologia kliniczna. Pierwotniaki i robaczyce jelitowe. Pierwotniaki tkankowe i robaczyce tkankowe. Pasożytnicze inwazje egzotyczne. Inwazje pasożytniczych stawonogów. Postępowanie wobec pacjentów grup ryzyka. 8.Kształcenie w zakresie genetyki Treści kształcenia: Mechanizmy dziedziczenia. Genetyczne i środowiskowe uwarunkowania cech człowieka. Choroby uwarunkowane genetycznie. Leczenie dietetyczne chorób uwarunkowanych genetycznie. Farmakogenetyka i ekogenetyka. Inżynieria genetyczna. 9.Kształcenie w zakresie kwalifikowanej pierwszej pomocy Treści kształcenia: Rozpoznanie sytuacji zagrażającej zdrowiu lub życiu człowieka. Ocena podstawowych funkcji życiowych człowieka w stanie zagrożenia. Przywrócenie, podtrzymanie i stabilizacja podstawowych funkcji życiowych - czynności układu oddechowego i krążenia. Zabezpieczenie i stabilizacja różnych obszarów ciała uszkodzonych w wyniku działania czynników zewnętrznych. Podejmowanie kwalifikowanych działań ratunkowych w szczególnych rodzajach zagrożeń środowiskowych. Organizacja i przeprowadzenie kwalifikowanego i bezpiecznego transportu osób w stanie nagłego zagrożenia zdrowia lub życia. Treści kierunkowe 1.Kształcenie w zakresie żywienia człowieka Treści kształcenia: Rys historyczny ewolucji odżywiania. Skład organizmu człowieka. Żywienie a rozwój osobniczy. Białka, węglowodany, tłuszcze - podział, rola w żywieniu, trawienie i wchłanianie, wartość odżywcza, źródła, normy. Błonnik pokarmowy. Rola wody w organizmie. Składniki mineralne, witaminy - funkcje w organizmie, zapotrzebowanie i źródła. Procesy przemiany materii, bilans energetyczny ustroju. Źródła energii. Normy żywienia i wyżywienia. Podział produktów spożywczych. Klasyfikacja i charakterystyka diet. Żywność wzbogacona. Żywność funkcjonalna. Zasady planowania jadłospisów. Ocena sposobu żywienia i stanu odżywienia. Normy żywieniowe w Polsce. Żywienie w sporcie. Żywienie osób dorosłych i osób w wieku podeszłym. Wegetarianizm. Weganizm. Niedożywienie. Postępowanie dietetyczne w chorobach. Podstawy leczenia dietetycznego chorób żywieniowo-zależnych. Leczenie żywieniowe. Psychogenne zaburzenia odżywiania. Żywienie w alergiach, nietolerancji pokarmowej i zespołach złego wchłaniania. Żywienie w otyłości. 2.Kształcenie w zakresie dietetyki pediatrycznej Treści kształcenia: Zasady żywienia kobiety ciężarnej i karmiącej. Żywienie w stanach patologicznych ciąży. Naturalne i sztuczne żywienie niemowląt, zasady i warunki sporządzania posiłków dla niemowląt zdrowych i chorych. Asortyment i wartość odżywcza preparatów mlecznych, przetworów zbożowych, mięsnych i owocowo-warzywnych dla niemowląt i dzieci starszych. Celiakia - zasady żywienia dzieci i młodzieży, asortyment i zastosowanie preparatów bezglutenowych. Diety

4 eliminacyjne w fenyloketonurii, galaktozemii, w niedoborach aktywności laktazy i sacharazy. Alergie pokarmowe. 3.Kształcenie w zakresie klinicznego zarysu chorób Treści kształcenia: Pojęcie: zdrowia, choroby, zapalenia, zakażenia. Choroby układu: pokarmowego, krążenia, oddechowego, moczowego, nerwowego. Choroby alergiczne i zaburzenia immunologiczne. Choroby zakaźne i pasożytnicze. Choroby metaboliczne. Choroby żywieniowo-zależne. Nowotwory. Patologie wieku starszego - geriatria. Urazy. Wpływ chorób na stan odżywienia. Wpływ niedożywienia na przebieg chorób. 4.Kształcenie w zakresie farmakologii i farmakoterapii żywieniowej oraz interakcji leków z żywnością Treści kształcenia: Leki i ich oddziaływanie na organizm. Leki stosowane w chorobach układu pokarmowego. Farmakoterapia żywieniowa. Wpływ stanu odżywienia na działanie leków. Rodzaje interakcji leków z pożywieniem. 5.Kształcenie w zakresie edukacji żywieniowej Treści kształcenia: Cele i zadania edukacji żywieniowej. Organizacja poradnictwa żywieniowego. Zadania dietetyka w ochronie zdrowia. Poradnictwo indywidualne i grupowe, pokazy żywieniowe. Czynniki ekonomiczne w planowaniu prawidłowego żywienia. Zagrożenia zdrowotne wynikające z niewłaściwego odżywiania. Profilaktyka chorób cywilizacyjnych na tle wadliwego żywienia. Wpływ środków masowego przekazu na żywienie człowieka. 6.Kształcenie w zakresie prawa i ekonomiki w ochronie zdrowia Treści kształcenia: Sytuacja żywnościowa i żywieniowa w Polsce i na świecie. Polityka zdrowotna państwa. Źródła i sposoby finansowania świadczeń zdrowotnych. Jakość w ochronie zdrowia. Kontrakty na usługi medyczne. Wybrane zagadnienia z zakresu prawa pracy i prawa gospodarczego. 7.Kształcenie w zakresie analizy i oceny jakości żywności Treści kształcenia: Techniki stosowane w ocenie jakości żywności. Metody oznaczania podstawowych składników żywności. Normy jakości żywności. Zasady pobierania prób do analiz. 8.Kształcenie w zakresie higieny, toksykologii i bezpieczeństwa żywności Treści kształcenia: Substancje antyodżywcze występujące w żywności. Substancje celowo dodawane do żywności. Zanieczyszczenia biologiczne i chemiczne żywności. Substancje azotowe w surowcach i żywności. Skażenia radiologiczne żywności. Pestycydy. Metale ciężkie. Wpływ procesów technologicznych na zanieczyszczenie żywności. Treści do wyboru W trakcie 6 semestrów studiów student uzyskuje nie mniej niż 30% punktów ECTS z zakresu treści kształcenia do wyboru, na zasadach ustalonych przez jednostkę prowadzącą kształcenie. Przedmiotami do wyboru mogą być: 1. Biologia medyczna 2. Żywienie kliniczne 3. Związki biologicznie czynne w żywności 4. Alergie pokarmowe 5. Epidemiologia chorób 6. Organizacja pracy w zakładach żywienia 7. Rola rodziny w żywieniu 8. Żywienie kobiety ciężarnej i karmiącej 9. Żywienie w chorobach endokrynologicznych 10. Żywienie w chorobach metabolicznych 11. Dieta w zatruciach ostrych i przewlekłych 12. Żywienie w chorobach układu pokarmowego 13. Żywienie w chorobach układu krążenia

5 Treści ogólne Program nauczania obejmuje zajęcia z zakresu wychowania fizycznego, socjologii, etyki, ochrony własności intelektualnej oraz języka obcego. D. Praktyki Istotnym elementem procesu dydaktycznego są praktyki studenckie. Studenci mają obowiązek odbycia 20 tygodniowej praktyki (łącznie 700 godzin): - 8 tygodni po II semestrze wstępna praktyka w szpitalu oraz praktyka w dziale żywienia w szpitalu; - 2 tygodnie po III semestrze praktyka w poradni chorób metabolicznych; - 8 tygodni po IV semestrze praktyka w szpitalu dziecięcym; - 2 tygodnie po V semestrze praktyka w domu opieki społecznej. Realizacja praktyk zawodowych przebiega odmiennie w przypadku studiów stacjonarnych i studiów niestacjonarnych. W przypadku studiów niestacjonarnych dopuszcza się zaliczenie pracy zawodowej, jako praktyki, gdy charakter tej pracy i wykonywanych w jej ramach czynności zbieżne są z celami praktyki. Celem praktyk jest: przygotowanie studenta do przyszłej pracy zawodowej poprzez rozwinięcie i praktyczne zastosowanie nabytych w czasie studiów umiejętności i wiedzy, pozyskanie doświadczeń i kształcenie umiejętności specyficznych dla dietetyka, poznanie indywidualnych predyspozycji studenta pozwalających na bardziej świadomy wybór przyszłej kariery zawodowej, zdobycie doświadczenia w zespołowym i samodzielnym wykonywaniu obowiązków zawodowych, doskonalenie umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach oraz rozwiązywania realnych problemów zawodowych. Praktyki są organizowane i realizowane w najbardziej prestiżowych placówkach medycznych, z którymi Wyższa Szkoła Rehabilitacji zawarła stosowne umowy. V. Kadra naukowo-dydaktyczna Nasza kadra to uczeni o wielkich międzynarodowych osiągnięciach, perfekcyjnie łączący wiedzę teoretyczną z zakresu dietetyki z umiejętnościami praktycznymi i co bardzo ważne, świetnie prowadzący wykłady i ćwiczenia. To ludzie otwarci na najnowsze osiągnięcia w dziedzinie dietetyki i często sami je tworzący. Wielu z nich oglądamy w programach telewizyjnych, czytamy ich artykuły, korzystamy z porad i konsultacji. Państwa wykładowcami będą m.in.: prof. dr hab. Adam Kołątaj - wybitny uczony z Zakładu Genetyki Zwierząt PAN, autor kilkuset prac naukowych, cytowanych na całym świecie, prof. dr hab. Grażyna Cichosz - wybitna uczona, światowy autorytet w badaniu tłuszczów mlecznych, która udowodniła m.in. wysoką wartość odżywczą i zdrowotną masła, prof. dr hab. Hanna Czeczot - znakomity dydaktyk, naukowiec europejskiego formatu, badająca wpływ odżywiania na procesy zdrowia i choroby, dr Magdalena Białkowska - najbardziej znana w kraju, za sprawą mediów, dietetyk-specjalista od utrzymania prawidłowej wagi, dr hab. Jolanta Klusek, dr Justyna Klusek, dr Monika Wójcicka Kloch, dr Kornelia Niemyska, dr Artur Jóźwik,

6 dr Joanna Rachtan Janicka, dr Agnieszka Łukasik, dr Iwona Stanisławska.