MultiHance - Nowy środek kontrastujący o wysokiej wartości relaksacyjności do stosowania w diagnostyce centralnego układu nerwowego

Transkrypt

1 MultiHance - Nowy środek kontrastujący o wysokiej wartości relaksacyjności do stosowania w diagnostyce centralnego układu nerwowego Stwardnienie rozsiane (Multiple Sclerosis - MS) jest chorobą zapalną centralnego układu nerwowego (CNS) charakteryzującą się w klasycznej postaci występowaniem nawracających deficytów neurologicznych [1]. W diagnostyce bierze się pod uwagę przebieg choroby pacjenta i objawy kliniczne Armando Tartaro, MD, Profesor Katedry Radiologii, Wydział Nauk Klinicznych i Bio-obrazowania, Oddział Nauk Radiologicznych Uniwersytet w Chieti, Włochy Wprowadzenie Stwardnienie rozsiane (Multiple Sclerosis - MS) jest chorobą zapalną centralnego układu nerwowego (CNS) charakteryzującą się w klasycznej postaci występowaniem nawracających deficytów neurologicznych [1]. W diagnostyce bierze się pod uwagę przebieg choroby pacjenta i objawy kliniczne. Trzeba jednak pamiętać, że kryteria diagnostyczne wymagają wykazania Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 1/6

2 obecności rozproszonych ognisk (kryterium przestrzenne) uszkodzenia CNS występujących w różnym czasie (kryterium czasu). Niestety, większość uszkodzeń jest niema w badaniu klinicznym. Z tego powodu może dochodzić do postępu choroby i zwiększania ilości niemych uszkodzeń bez odpowiadającego im pogorszenia stanu neurologicznego [1]. Do diagnostyki MS używane są zarówno testy neurofizjologiczne (badanie potencjałów wywołanych) jak i neuroobrazowanie, ale to obrazowanie rezonansu magnetycznego (MRI) umożliwiło największy postęp w zrozumieniu istoty MS [2,3]. Za pomocą badań MRI wykonywanych w odstępach czasu można określić i monitorować lokalizację, ilość i rozmiary ognisk demielinizacji. W zależności od cech w badaniu MRI, ogniska MS można podzielić na: o ostre - charakteryzujące się wzmocnieniem w obecności kontrastu paramagnetycznego, na przykład gadolin o podostre - nie wzmacniające się kontrastem, ale o wysokim sygnale w obrazach T2-zależnych i, często, ostro hipointensywnych w obrazach T1-zależnych. o przewlekłe lub glejowe - nie wzmacniające się, źle uwidaczniające się na obrazach T1-zależnych, a słabo hiperintensywne w obrazowaniu T2-zależnym. Zmiany ostre wynikają z obrzęku tkanki i uszkodzenia bariery krew mózg, co jest widoczne na wzmocnionych gadolinem (Gd) obrazach T1-zależnych. W takich zmianach rozpoczyna się proces zapalny, który prowadzi do demielinizacji i z tego powodu jego wykrycie jest bardzo istotne [4]. Wzmocnienie Gd jest zjawiskiem przejściowym i wskazówką, że choroba jest czynna. W takim wypadku, aby zahamować postęp choroby, wskazane jest leczenie sterydami. Podsumowując, MRI jest niezwykle ważne dla określenia rozmieszczenia ognisk demielinizacji, a gadolin odpowiada na pytanie, czy choroba jest czynna [5]. Typowy protokół badania MRI obejmuje sekwencje konwencjonalne T1 i T2-zależne i sekwencje szybkie spin-echo (SE). Ostatnio do wykrywania zmian przyzakrętowych i przykomorowych stosuje się technikę FLAIR (Fluid Attenuated Inversion Recovery). W wielu badaniach poszukiwano optymalnego protokołu podawania kontrastu. Najbardziej wiarygodne okazało się być podanie potrójnej dawki kontrastu i opóźnienie akwizycji o min od końca wstrzyknięcia gadolinu [6,7]. Używanie potrójnej dawki kontrastu i częste przeprowadzanie badań u chorych z MS prowadzi do dużego wzrostu kosztów. Ponieważ na rynku nie są dostępne środki kontrastowe dedykowane dla MS, w próbach klinicznych stosowano połączenia 0,5M gadolin z różnymi substancjami chelatującymi. Wszystkie te środki charakteryzowały się podobną wartością relaksacyjności. Obecnie dostępny jest, od niedawna zarejestrowany w Europie, nowy kontrast do MRI układu nerwowego o nazwie Gd-BOPTA-MultiHance. Produkowany jest on przez Bracco Imaging SpA z Włoch. Gd-BOPTA-MultiHance jest nowym środkiem kontrastowym wynalezionym przez Bracco. Paramagnetyczny jon gadolinu tworzy kompleks z nowym środkiem chelatującymi i jest wysolony megluminą. Nowy kontrast ma wartość relaksacyjności dwukrotnie większą niż Gadolinium DTPA (Magnevist ) (4.9 dla Magnevist w porównaniu z 9.7 dla Gd-BOPTA-MultiHance ). W doświadczeniach na zwierzętach, w których porównywano Gd-BOPTA-MultiHance z innymi kontrastami zaobserwowano dobre uwidocznienie zamian (np. guzów mózgu). Dłuższy był czas utrzymywania Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 2/6

3 się wzmocnienia; związane jest to z odmiennym łączeniem się Gd-BOPTA-MultiHance z białkami niż w przypadku innych środków kontrastowych. W trzeciej fazie badań klinicznych prowadzono porównanie obrazowania CNS z użyciem różnych dawek (dawka pojedyncza 0.1 mmol/kg i dawka kumulacyjna mmol/kg) Gd-BOPTA-MultiHance w stosunku do standardowej pochodnej gadolinu (dawka pojedyncza 0.1 mmol/ kg i dawka kumulacyjna mmol/kg). Wykazano, że Gd-BOPTA-MultiHance daje podobne wyniki już przy zastosowaniu 2/3 dawki standardu [8]. Obecnie trwa wieloośrodkowe badanie fazy IIIb porównujące pojedynczą dawkę Gd-DTPA z dawkami kumulowanymi u pacjentów z MS. Badanie ma na celu porównać pojedynczą dawkę Gd-BOPTAMultiHance (0.1 mmol/kg) z dawką podwójną ( mmol/kg) do wykrywania ognisk u pacjentów z oczywistym obrazem klinicznym lub z ostrym nawrotem MS. Materiał i metody Badania MRI wykonano u 60 pacjentów w ciągu 3 tygodni od wystąpienia objawów. Protokół badania obejmował obrazy PDw, FSE T2-zależne, FLAIR oraz FSE T1-zależne przed podaniem kontrastu oraz 5 i 15 minut po pierwszym wstrzyknięciu 0.1 mmol/kg mc Gd-BOPTA. Drugie wstrzykniecie 0.1 mmol/kg mc Gd-BOPTA odbywało się 20 minut po pierwszym podaniu i po 5 minutach przeprowadzano akwizycję FSE T1-zależną. Dokonywano wstępnego oszacowania liczby i wielkości wzmocnionych zmian na każdym obrazie po kontraście i porównania z obrazami tego samego pacjenta przed podaniem kontrastu. Wyniki Jak wykazały wstępne wyniki, ogniska uszkodzeń były widoczne już 5 minut po pierwszym wstrzyknięciu 0,1 mmol/kg kontrastu, ale to badanie wykonane 15 minut po podaniu kontrastu ujawniło największą liczbę zmian i cechowało się większą wyrazistością. Obrazy z badania wykonanego 5 minut po dodatkowym wstrzyknięciu kontrastu nie dodawały informacji na temat położenia zmian ani wyraźniej ich nie uwidaczniały (Rys. 1.) Podsumowując, wstępne wyniki zdają się wykazywać, że stosowanie sumujących się dawek Gd-BOPTA-MultiHance nie uwidacznia większej liczby wzmocnionych zmian niż opóźniona akwizycja wykonana w 15 minut po pierwszej dawce kontrastu. Możliwym wytłumaczeniem tych obserwacji może być wyższa wartość relaksacyjności i zdolność do wiązania się z białkami tego środka w porównaniu z innymi pochodnymi gadolinu. Dłuższe utrzymywanie się wzmocnienia i dobre różnicowanie uszkodzenie/tkanka cechujące Gd-BOPTA-MultiHance umożliwia wykrycie większej liczby i mniejszych uszkodzeń u pacjentów z nawrotem MS. Rys letni pacjent z 4-letnią historią MS, zgłaszający się z powodu trwającego od pięciu dni osłabienia siły prawego ramienia, Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 3/6

4 a. osiowe badanie FLAIR wykazuje dwie okołozakrętowe hyperintensywne zmiany (czarne groty) w lewym obszarze przedczołowym b. osiowe badanie spin-echo T1-zależne w 5 minut po pojedynczej dawce (0,1 mmol/kg mc.) Gd-BOPTA-MultiHance. Grot strzałki wskazuje ognisko delikatnego wzmocnienia kontrastem odpowiadające jednemu z dwóch ognisko przedczołowych c. osiowe badanie spin-echo T1-zależne w 15 minut po pojedynczej dawce (0,1 mmol/kg mc.) Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 4/6

5 Gd-BOPTA-MultiHance. Biały grot wskazuje większą wyrazistość mniejszego obszaru wzmocnienia z rys. 1b i zakontrastowanie drugiej zmiany d. osiowe badanie spin-echo T1-zależne po drugiej kumulacyjnej dawce ( mmol/kg mc.) Gd-BOPTA-MultiHance. Wyraźnie widać obydwie kontrastujące się zmiany (groty) Piśmiennictwo 1. McFarland HF. The lesion in MS: clinical, pathological, and MRI considerations. J Neurol Psysichiatry 1998; 64 (supplement): S26-S Paty DW. Magnetic Resonance in Multiple Sclerosis. Current Science 1993; ISSN : Fazekas F, Barkhof F, Filippi M, et al. The contribution of MRI to diagnosis of MS. Neurology 1999; 53: Miller DH, Barkhof F, Berry I, et al. MRI in monitoring the treatment of MS: Concerted Action Guidelines. J Neurol Neurosurg Psysichiatry 1991; 54: Barkhof F, Filippi M, van Waesberghe, et al. Improving interobserver variation in reporting gadolinium-enhanced MRI lesions in multiple sclerosis. Neurology 1997;49: Silver N, Good CD, Barker GJ, et al. Sensitivity of contrast enhanced MRI in Multiple Sclerosis effects of gadolinium dose, magnetization transfer contrast and delayed imaging. Brain 1997; 120: Filippi M, Rovaris M, Capra R, et al. A multi-centre longitudinal study comparing the sensitivity of monthly MRI after standard and triple dose gadolinium-dtpa for monitoring disease activity in multiple sclerosis. Implications for phase II clinical trials. Brain 1998; 121: Runge VM, Armstrong MR, Barr RG et al. A clinical comparison of the safety and efficacy of MultiHance (gadobenate dimeglumine) and Omniscan (Gadodiamide) in MRI in patients with central nervous system pathology. Invest-Radiol 2001; 36 (2): Opracowanio na podstawie: Highlights in MRI: Armando Tartaro, MD A new high relaxivity contrast medium for diagnosis of multiple sclerosis Kliknij aby otworzyć dokument: Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 5/6

6 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 6/6