Organizacja gospodarstwa agroturystycznego w ujęciu marketingowym

Transkrypt

1 WARMIŃSKO-MAZURSKI OŚRODEK DORADZTWA ROLNICZEGO Z SIEDZIBĄ W OLSZTYNIE Organizacja gospodarstwa agroturystycznego w ujęciu marketingowym Olsztyn, 2017 r.

2 WARMIŃSKO-MAZURSKI OŚRODEK DORADZTWA ROLNICZEGO z siedzibą w Olsztynie Maria Kapuścińska Organizacja gospodarstwa agroturystycznego w ujęciu marketingowym Olsztyn, 2017 r.

3 Warmińsko-Mazurski Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Olsztynie ul. Jagiellońska 91, Olsztyn, tel./fax , sekretariat@w-modr.pl, WMODR Oddział w Olecku ul. Kolejowa 31, Olecko tel , , fax olecko.sekretariat@w-modr.pl Dyrektor WMODR mgr inż. Damian Godziński I Zastępca Dyrektora WMODR mgr Małgorzata Micińska-Wąsik II Zastępca Dyrektora WMODR mgr Sonia Solarz-Taciak Dyrektor Oddziału w Olecku mgr inż. Zdzisław Kamiński Druk: Warmińsko-Mazurski Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Olsztynie ul. Jagiellońska 91, Olsztyn tel./fax , redakcja@w-modr.pl, Nakład: 300 egz. Wydanie I

4 Spis treści Organizacja gospodarstwa agroturystycznego w ujęciu marketingowym Agroturystyka - wstęp... 4 I. GRUPY DOCELOWE WCZASÓW AGROTURYSTYCZNYCH... 5 II. MARKETING USŁUG TURYSTYCZNYCH... 6 III. ELEMENTY STRATEGII MARKETINGOWEJ W AGROTURYSTYCE Produkt Promocja Cena Dystrybucja IV. SPRZEDAŻ POSIŁKÓW DOMOWYCH W RAMACH USŁUG AGROTURYSTYCZNYCH V. KORZYŚCI I ZAGROŻENIA Z ROZWOJU AGROTURYSTYKI Literatura WMODR z siedzibą w Olsztynie 2017 r.

5 AGROTURYSTYKA - WSTĘP Agroturystyka jest formą wypoczynku odbywającego się na terenie gospodarstwa o charakterze rolniczym. Oparta jest o bazę noclegową w odpowiednio zaadaptowanych pokojach gościnnych, domach lub zorganizowanych na terenie gospodarstwa polach namiotowych. Ośrodki specjalizujące się w agroturystyce świadczą nie tylko usługi noclegowe, ale również zapewniają całkowite lub częściowe posiłki, uczestnictwo w pracach gospodarskich oraz korzystanie z wszelkiego rodzaju atrakcji dostępnych na wsi. Jest to forma turystyki, która nie wymaga zbyt dużych nakładów inwestycyjnych na tworzenie bazy turystycznej jak w przypadku masowych form tej dziedziny. Może być rozwijana w oparciu o istniejące zasoby mieszkaniowe, których adaptacja i wyposażenie mieści się w granicach możliwości finansowych gospodarstw wiejskich. Agroturystyka jest sposobem rekreacji szczególnie polecanym mieszkańcom dużych aglomeracji zmęczonych hałasem, tłokiem oraz pośpiechem. Osoby decydując się na spędzenie wolnych chwil w gospodarstwie agroturystycznym najchętniej wybierają te miejsca, w których występuje regionalna kultura przejawiająca się w zwyczajach, obrzędach, muzyce, kuchni i architekturze. Zaletami tego rodzaju wypoczynku jest przede wszystkimi kontakt z przyrodą, czyste powietrze i możliwość podziwiania pięknych krajobrazów. Przechadzając się po turystycznych szlakach można spotkać stojące jak przed wiekami drewniane krzyże oraz kapliczki. Dużym zainteresowaniem cieszą się również bocianie gniazda na dachach zagród lub słupach elektrycznych. Wiejskie karczmy, młyny czy obiekty sakralne stanowią wielką atrakcję turystyczną. Wczasy na wsi to czas, w którym możemy zapomnieć o pracy WMODR z siedzibą w Olsztynie 2017 r. 5

6 i obowiązkach. Jest to doskonały sposób na odreagowanie stresu. Agroturystyka to przede wszystkim aktywny wypoczynek powiązany z wędrówkami, turystyką zdrowotną i krajoznawczą. Istnieje tu sposobność do pospacerowania wśród pól i łąk, czy wybrania się do lasu. Wiele ośrodków oferuje wypożyczenie sprzętów sportowych, miedzy innymi rowerów. Rower jest środkiem lokomocji, na którym nic nie umknie uwadze podróżującego a przy okazji pozwala na podreperowanie swojej kondycji. Możliwości uprawiania sportu w gospodarstwach agroturystycznych są bardzo szerokie. W ofercie spotykamy między innymi: nordic walking, boiska do gry w siatkówkę, badmintona, korty tenisowe, pływanie łódką, kajakiem, przydomowe siłownie, przejażdżki zaprzęgiem konnym czy jazdę konną z instruktorem. Na wsi można też słodko poleniuchować, czytając książkę na hamaku bądź grając w grę planszową w cieniu jabłoni. Spędzanie wolnego czasu na świeżym powietrzu zaostrza apetyt turystów, dlatego też ważną zaletą jest możliwość delektowania się miejscową kuchnią. Oferowane jest całodzienne wyżywienie w oparciu o własne produkty. Można skosztować warzyw i owoców wyhodowanych osobiście przez gospodarzy, domowych wędlin, powideł, serów, chleba wypiekanego na miejscu czy posmakować prawdziwego miodu z pasieki. Nierzadko uraczą nas swojskim winem, nalewką czy kompotem. Gospodarze są niezwykle gościnni, doradzą co ciekawego można zobaczyć w okolicy, często także zapewnią opiekę naszym dzieciom. Działalność agroturystyczna wiąże się z koniecznością dopasowania do wymagań turystów co do miejsca, wyposażenia pomieszczeń, proponowanych rekreacji i wielu innych istotnych kwestii. Decydując się na podjęcie tego typu działalności należy wnikliwie przeprowadzić rozeznanie rynku, by mieć świadomość jakie grupy turystów będą zainteresowane odpoczynkiem w naszym obiekcie. GRUPY DOCELOWE WCZASÓW AGROTURYSTYCZNYCH Rodziny z dziećmi stanowią najważniejszą i największą grupę turystów spędzających urlop na wsi, dlatego stworzenie przyjaznej atmosfery ma duże znaczenie. Istotne dla nich kwestie to: q duża i bezpieczna przestrzeń do zabawy w budynku i na zewnątrz; q pokój do zabaw z zestawem zabawek; q obecność zwierząt w obejściu i bezpieczny kontakt z nimi; q rozbudowany plac zabaw; q rowery dziecięce, hulajnogi, samochodziki, itp.; q posiłki przystosowane dla dzieci; q opieka nad dziećmi. Miłośnicy przyrody to wczasowicze świadomie spędzający urlop na świeżym powietrzu, są oni kategorią gości o konkretnych zainteresowaniach. Spędzają urlop indywidualnie lub w małych grupach. Szukają ciszy i spokoju z dala od zgiełku. Duże znaczenie dla tej grupy mają: q różnorodne oferty czynnego spędzania czasu na łonie natury; q obserwacja przyrody, zwierząt i dzikiej roślinności; q zdrowe posiłki; 6 WMODR z siedzibą w Olsztynie 2017 r.

7 q żywność ekologiczna. Organizacja gospodarstwa agroturystycznego w ujęciu marketingowym Goście uprawiający sporty rekreacyjne są nastawieni na aktywność poza obiektem. Czas wolny zwykle zagospodarowują samodzielnie i oczekują: q miejsca na trzymanie sprzętu sportowego; q wypożyczalni rowerów, rowerów wodnych lub innego sprzętu; q wycieczek konnych lub pieszych z przewodnikiem. Grupy towarzyskie to kategoria gości, która często przyjeżdża poza głównym sezonem, zwłaszcza w weekendy. Oferta spędzenia wolnego czasu powinna być atrakcyjna. Oczekują: q dobrej kuchni; q możliwości zabawy; q różnego rodzaju atrakcji. MARKETING USŁUG TURYSTYCZNYCH Długo oraz krótkoterminowe planowanie marketingowe oznacza podejmowanie decyzji w sposób przemyślany, uporządkowany oraz skoordynowany z innymi planami, w tym: organizacyjnymi, finansowymi i logistycznymi. Najważniejszym celem strategii marketingowej początkującego kwaterodawcy powinno być dotarcie do potencjalnego klienta, udzieleniu mu informacji co mamy do zaoferowania i zachęcenia do skorzystania z naszych usług. Najważniejszą rzeczą powinna być znajomość swojego rynku. Nie można wychodzić z założenia, że nasz produkt sprzeda się sam. Nastawienie na skuteczne zaspokajanie potrzeb klientów wymaga elastycznego i odpowiednio szybkiego reagowania na zmiany rynku i potrzeby klientów. Usługobiorca jest najważniejszą osobą w gospodarstwie agroturystycznym. To on zapewnia zysk i jest głównym celem funkcjonowania gospodarstwa. Orientacja na nabywcę oznacza skoncentrowanie się na wybranym segmencie rynku i dostosowaniu produktu do jego potrzeb. Branża agroturystyczna musi być elastyczna. Jeżeli dany produkt czy usługa cieszy się małym zainteresowaniem należy zastanowić się nad zmianami. W strategii marketingowej potrzebny jest plan, który określi, w jaki sposób produkty lub usługi zaspokoją popyt klientów - obecnie i w przyszłości. Połączone i współpracujące ze sobą elementy marketingu w idealnym modelu odzwierciedlają filozofię prowadzania działalności zorientowanej na klienta. To właśnie jego motywy zakupowe, potrzeby, poziom satysfakcji i system wartości wyznaczają ramy stosowanych rozwiązań. Istota działania gospodarstwa w myśl tej filozofii sprowadza się do stworzenia takiej kombinacji działań i usług, aby oferta w maksymalny sposób odpowiadała zapotrzebowaniu rynku. Dlatego też należy tak opracować produkt (towar lub usługę) by miał właściwą cenę, znalazł się w odpowiednim kanale dystrybucji i był możliwie najlepiej promowany. WMODR z siedzibą w Olsztynie 2017 r. 7

8 4.1 Produkt ELEMENTY STRATEGII MARKETINGOWEJ W AGROTURYSTYCE Produktem podstawowym jest każde dobro materialne, usługa czy też idea, które są oferowane na rynku i zaspokajają określone potrzeby. Są to korzyści, jakie postrzega klient, wynikające z zakupu określonej oferty. Produkt rzeczywisty to oferta sprzedaży określająca, co tak naprawdę kupujący otrzyma za swoje pieniądze. Sukcesem przedsięwzięcia jest dopasowanie produktu, który wyjdzie naprzeciw oczekiwaniom nabywcy. Wszystkie działania osób decydujących się prowadzić działalność agroturystyczną powinny zmierzać do tego, by potencjalnym nabywcom zaoferować ciekawy produkt dobrej jakości. Niska jakość nie opłaca się, ponieważ buduje niekorzystny wizerunek naszego przedsięwzięcia i odstrasza turystów. Kształtowanie produktu to tworzenie go od pomysłu do konkretnej oferty, poprzez odpowiednio dobrane składniki, które będą tworzyły określony wizerunek oraz podmiotów z nim związanych (stowarzyszenia, lokalna władza, usługi z jakich mogą korzystać turyści). To, co może wyróżnić naszą ofertę, to wszelkie formy dodatkowych korzyści, które uatrakcyjniają ofertę podstawową. Ten wzbogacony produkt powinien pozostawić niezapomniane wrażenia z pobytu na kwaterze wiejskiej. Ponadto właściciele gospodarstw agroturystycznych mają jeszcze trudniej, bo usługa wypoczynku jest produktem niematerialnym, a klient nie może jej ani zobaczyć, ani dotknąć. Mówi się, że turyści kierują się uczuciami i kupują swoje marzenia. Rynkowy cykl życia produktu to nabywanie i stopniowa utrata jego zdolności do zaspokajania potrzeb nabywców. Każdy produkt starzeje się, powodując zmniejszenie się liczby jego nabywców. Podobnie jest z produktem agroturystycznym. Cykl życia produktu ma cztery fazy: q wprowadzanie na rynek; q wzrost sprzedaży; q dojrzałość; q spadek sprzedaży. 4.2 Promocja Promocja usług agroturystycznych to zespół środków, dzięki którym usługodawca dociera do klienta i prezentuje swoją ofertę. Obejmuje ona każdą czynność komunikowania się z gościem, wzmacnia korzystny wizerunek firmy i ułatwia sprzedaż. Promocja lub szerzej komunikacja marketingowa polega na informowaniu, przypominaniu i przekonywaniu odbiorców, aby zaakceptowali, nabyli lub polecili usługę. Duże firmy często wchodzą na rynek znacznie wcześniej z promocją zalet i osiągnięć firmy, a dopiero później z reklamą produktu. Promocja gospodarstwa i pozostałe elementy marketingu mają spowodować aby sprzedaż produktu trwała jak najdłużej na stałym poziomie. 8 WMODR z siedzibą w Olsztynie 2017 r.

9 Zdecydowanie łatwiej jest sprzedać produkt materialny, który można sprawdzić lub obejrzeć, niż usługę, która dostarcza korzyści trudno wymierne. Program promocyjny w gospodarstwie agroturystycznym staje się dzisiaj niezbędny, gdyż służy: q poinformowaniu możliwie największej liczby potencjalnych klientów o naszej ofercie turystycznej; q prezentacji korzyści dostarczanych przez usługę; q wyróżnieniu oferty usługowej na tle ofert konkurencyjnych; q budowie reputacji firmy. Pierwszy element właściwej promocji gospodarstwa agroturystycznego to wybór jego nazwy. Nazwa gospodarstwa powinna zachęcać do przyjazdu na wypoczynek oraz przekazywać pierwszą pozytywną informację dla turysty. Wybierając nazwę kwatery agroturystycznej warto podkreślić w niej walory krajobrazu np.,,na Skraju Lasu, charakter kwatery oraz indywidualną ofertę, np. W siodle. Kolejnym ważnym elementem skutecznej promocji jest wybór fotografii kwatery agroturystycznej. Bez oferty ze zdjęciami nie można mówić o zainteresowaniu turysty naszym gospodarstwem. Agroturysta ocenia atrakcyjność obiektu turystycznego na podstawie zdjęcia. Informacja o obiekcie zamieszczona na obrazie powinna być zaproszeniem i zachętą do odwiedzin. Turysta, jak każdy klient, chce wiedzieć, za co płaci, a atrakcyjne położenie gospodarstwa powinno być przedstawione na zdjęciu w taki sposób, by przyciągnąć jego uwagę i zachęcić do obejrzenia naszej oferty. Gospodarstwa agroturystyczne, podobnie jak inne firmy usługowe, wykorzystują sprawdzone w innych sferach działalności gospodarczej środki promocji. Środki promocji usług agroturystycznych: q reklama; q sprzedaż osobista; q promocja sprzedaży; q public relations. Reklama to proces zarządzania, który rozpoznaje, przewiduje i zaspokaja efektywnie i zyskownie potrzeby klientów. Powinna przyciągać uwagę klientów, być łatwa w odbiorze i zrozumiała oraz eksponująca szczególne zalety produktu bądź usługi. Reklama to każda płatna forma publicznej, nieosobistej prezentacji usługi. Ze względu na swój szeroki zasięg jest skutecznym środkiem komunikowania się firmy z otoczeniem. Sprzedaż osobista należy do bezpośrednich form komunikowania się usługodawcy z klientem i otoczeniem. Ma ona miejsce m.in. w trakcie targów turystycznych oraz bezpośrednich spotkań z potencjalnymi klientami. Promocja sprzedaży to inaczej promocja uzupełniająca, dodatkowa. Oznacza stosowanie różnych bodźców zachęcających do zakupu towaru poprzez jego uatrakcyjnienie. Większość gospodarstw posiada opracowany informator o usługach, który może być upominkiem dla zainteresowanych. Prowadzone w ramach promocji sprzedaży działania powinny dawać klientom odczucie, że mają do czynienia z wyjątkową okazją. WMODR z siedzibą w Olsztynie 2017 r. 9

10 Public relations to jest to, co o Tobie mówią inni. Jest to środek promocji praktycznie darmowy. Polega na zjednywaniu przyjaciół firmy oraz pozytywnym kształtowaniu dobrego wizerunku. Docenić należy także korzyści płynące z każdego zadowolonego turysty. Większość z nich trafia na wieś z polecenia znajomych. Klient będzie o Tobie mówił dobrze, gdy: q w gospodarstwie będzie czysto i schludnie; q będzie miła i przyjazna atmosfera; q będziesz potrafił rozmawiać z klientem; q nie będziesz skąpcem; q będziesz miał dobre relacje z otoczeniem; q będziesz wiedział jak reago wać na kryzysowe sytuacje. Przyjmując gości należy pamiętać, że częściej od dobrych, rozpowszechniane są negatywne doświadczenia z pobytu na wakacjach. Trzeba więc być dyplomatą, który nie tylko zaprezentuje kwaterę, ale również łagodnie rozwiąże sytuacje konfliktowe, występujące czasem pomiędzy usługodawcą a klientem. Należy zadbać o to, by społeczność lokalna była świadoma, że oferujemy dobrą usługę. Ludzie są najważniejszym oczkiem łańcucha działań marketingowych. Każda informacja skierowana do turystów powinna być rzetelna i nie przesadzona w podkreślaniu atrakcyjności miejsca, czy walorów oferowanych usług. W efekcie tych działań rośnie zaufanie do agroturystyki, sympatia, pozyskanie sojuszników zarówno do samej formy wypoczynku, jak też do usług. Efektywność promocji mierzona jest proporcją efektów finansowych do poniesionych nakładów. Natomiast miernikiem skuteczności promocji mogą być: q wzrost odsetka konsumentów świadomych istnienia gospodarstwa agroturystycznego; q wzrost liczby wyrażonych pozytywnych opinii o danym miejscu i jego ofercie; q wzrost liczby klientów odwiedzających dane miejsce; q wzrost sprzedaży osiąganej w efekcie działań promocyjnych. Tak więc promocja jest nieodzownym elementem działalności rynkowej. Bez podejmowania działań promocyjnych, nie można liczyć na wzrost obrotu i zysków. Należy w miarę możliwości korzystać z różnych środków promocji, gdyż wzmacnia to oddziaływania każdego z nich. Wydawnictwa reklamowe w promocji reklamowej: q ulotka - podkreśla charakter usługi, korzyści płynące z formy wypoczynku w sposób krótki, informuje o przygotowanej i posiadanej ofercie; q folder - zawiera główne składniki oferty, pokazuje ogólny wizerunek gospodarstwa, informuje o sposobie i możliwości zakupu usługi; q katalog - przedstawia całą paletę gospodarstw agroturystycznych, zawiera oferowane usługi; q plakat - wzmacniający środek reklamowy. W pracy nad tekstem w wydawnictwie reklamowym powinno się mieć na uwadze kilka zasad: q należy podkreślić zalety swojego produktu; 10 WMODR z siedzibą w Olsztynie 2017 r.

11 q zaznaczyć ciekawe atrakcje turystyczne; q wymyślić hasło reklamowe; q używać określeń: pierwszy, słynny, najlepszy; q tekst należy pisać w czasie teraźniejszym; q nie wolno nadużywać cudzysłowów, nawiasów, średników, myślników i skrótów. Promocja usług agroturystycznych w sieci. Odmienną formą promocji są wszelkie działania związane z promocją internetową. Media elektroniczne dostarczają ciągle nowych możliwości oddziaływania na klienta. W tej grupie najbardziej popularne są strony internetowe i bardzo powszechny sposób przesyłania informacji pocztą elektroniczną. Zaletą promocji internetowej jest zdecydowanie niższy koszt w porównaniu z promocją w mediach tradycyjnych. Poza tym czas od wytworzenia produktu do jego zaprezentowania jest dość krótki i umożliwia edytowanie wszelkich informacji w trakcie trwania promocji. Turysta sam może wyszukać interesującą go informację i szybko zareagować na przedstawioną ofertę. Możliwość korzystania przez gospodarstwa agroturystyczne z rezerwacji online niesie wiele korzyści nie tylko ich właścicielom, ale stwarza nowe pole do rozwoju internetowego rynku sprzedaży usług turystycznych poprzez dotarcie do grup docelowych, poszukujących aktywnych i niedrogich form wypoczynku w rodzimych stronach. Strona każdego gospodarstwa agroturystycznego promującego się w sieci powinna: q być czytelna; q zawierać aktualne dane teleadresowe (telefon, ); q pokazywać mapkę dojazdu do wydrukowania; q mieć aktualne zdjęcie obiektu w środku i na zewnątrz; q posiadać aktualny cennik, promocje i rabaty dla stałych klientów; q dołączać aktualne zdjęcia i opis atrakcji w obiekcie; q mieścić krótki i prawdziwy opis obiektu; q zawierać przykładowe menu (z naciskiem na potrawy przyrządzone własnoręcznie, kuchnię regionalną, zdrową kuchnię eko, BIO itp.); q posiadać opis pobliskich, wyróżniających się atrakcji turystycznych; q skupiać wszystkie mapy pobliskich szlaków turystycznych, tras rowerowych w jednym miejscu. Doskonałą alternatywą dla działań indywidualnych gospodarstw jest współpraca z portalami regionalnymi, tworzenie wspólnych przedsięwzięć marketingowych promujących lokalną markę. 4.3 Cena Cena jest wartością, za którą zarówno sprzedawca jak i kupujący chcą dokonać transakcji. Stanowi ona koszt jaki ponoszony jest przez kupującego w momencie zakupu przedmiotu lub usługi. Natomiast z punktu widzenia sprzedającego jest ona źródłem przychodu i musi pokrywać wszystkie poniesione koszty, tak by nie dopuszczała do powstania braków. O cenie produktu decyduje usługodawca. Klient WMODR z siedzibą w Olsztynie 2017 r. 11

12 przed zakupem usługi powinien być rzetelnie poinformowany: za co płaci, ile i kiedy. Istotne jest, żeby cena była adekwatna do propozycji zawartych w ofercie oraz ich jakości. Prowadząc gospodarstwo agroturystyczne należy ustalić cenę podstawową, która stanowi punkt orientacyjny, uwzględniający wielkość i intensywność popytu gości oraz poniesione koszty. Przedsiębiorca stosuje różne metody ustalania cen. Jednak niezależnie od przyjętej metody, należy dysponować pewnymi informacjami, które ułatwią podjęcie właściwej decyzji. Najważniejsze z nich dotyczą: q poziomu ceny akceptowanego przez nabywcę; q ceny konkurentów; q ponoszonych kosztów. Polityka cenowa powinna przynieść nie tylko korzyści doraźne, ale również pomóc uzyskać je w przyszłości. Wysokie ceny powinny wiązać się z ciekawą ofertą, zawierającą dodatkowe korzyści dla nabywcy oraz dobrą jakością usługi. Przy zbyt niskich cenach sprzedaż spada, gdyż budzi obawy jakości usługi. Nie jest też korzystna częsta lub zbyt drastyczna zmiana ceny. Zamiast obniżać cenę naszego produktu, lepiej jest podnieść jakość lub poszerzyć ofertę. Przyjęte jest, że turyści korzystający z wiejskich ofert wypoczynku korzystają z pewnych upustów cenowych, czyli niejako mogą negocjować cenę. Jest to uwzględniane przy ustalaniu wysokości ceny. W praktyce jest to wypróbowane działanie promocyjne, które ma przyciągnąć klienta. Kryteria różnicowania cen: q sezon; q jakość; q rodzaj klientów; q obrót; q częstotliwość przyjazdów tego turysty; q forma płatności; q termin zapłaty. Ważne, by klient był poinformowany, że warunkiem zarezerwowania kwatery jest wcześniejsze wpłacanie zadatku na poczet należności za usługę. Powinien też wiedzieć, że należność pobieramy z góry, w pierwszym dniu pobytu gości. Tego typu praktyka chroni usługodawcę przed stratami, np. wcześniejszym, bezpodstawnym skróceniu pobytu, nieuczciwymi klientami. 4.4 Dystrybucja Dystrybucja to szereg działań i decyzji, które mają na celu dostarczenie gotowych produktów lub usług do klienta. Ważne jest, by dana usługa była dostępna w korzystnych formach i warunkach transakcji oraz w dogodnym dla usługobiorcy miejscu i czasie. Czasami produkt mija kolejnych pośredników pomiędzy produkcją, a ostatecznym klientem, a czasami jest od razu sprzedawany bezpośrednio do klienta. Głównym celem dystrybucji jest przede wszystkim przekazanie konkretnego produktu, zachowując jak najniższe koszty, kierując go do jak największej liczby odbiorców. Wśród kanałów dystrybucji usług turystycznych można wymienić dwa typy. Do pierwszego z nich zalicza się sprzedaż bezpośrednią, przy której osobiście angażuje się usługodawca. Dużą zaletą tej 12 WMODR z siedzibą w Olsztynie 2017 r.

13 formy jest jego wszechstronna znajomość zagadnień i duża kompetencja. Cena także jest zazwyczaj korzystna, ponieważ w przepływie towarów nie biorą udziału pośrednicy, a wszystkie zyski trafiają bezpośrednio do producenta danej usługi. Wszystkie te cechy mogą mieć duży wpływ na to, jaką decyzję podejmie klient. Zalety kanału bezpośredniego: q szybki przepływ informacji; q możliwość szybkiego reagowania na zmiany popytu; q pełna kontrola nad przepływem produktu i ustalaniem marż; q przejmowanie marży handlowej; q możliwość ustalania niskich, konkurencyjnych cen; q nawiązywanie trwalszych więzi z klientami i wykształcenie grupy lojalnych nabywców; q kreowanie marki. Wadą takiego działania jest z pewnością duża odpowiedzialność spoczywająca na producencie, ponieważ to on musi zajmować się marketingiem wytworzonego towaru lub usługi. Sprzedaż pośrednia charakteryzuje się tym, że pomiędzy producentem, a bezpośrednim klientem są jeszcze podmioty, zwane dystrybutorami. W branży turystycznej tymi podmiotami są pośrednicy turystyczni, biura podróży, bądź agenci turystyczni. Z pośrednictwa wyżej wymienionych podmiotów korzystają raczej większe gospodarstwa agroturystyczne, ponieważ generują dodatkowe koszty pośrednictwa. Pośrednie kanały dystrybucji dominują na rynku produktów żywnościowych. Korzyści z pośrednictwa biur turystycznych przy sprzedaży ofert agroturystycznych: q lepsza promocja; q możliwość dotarcia do większej liczby klientów na przykład poprzez prezentację ofert na targach agroturystycznych w kraju; q większa wiarygodność ofert; q sprawdzona jakość; q wykorzystanie komputerowych systemów rezerwacji krajowej. SPRZEDAŻ POSIŁKÓW DOMOWYCH W RAMACH USŁUG AGROTURYSTYCZNYCH Agroturystyka to nie tylko baza noclegowa. Istotną i opłacalną usługą jest serwowanie wyżywienia. Sprzedaż posiłków domowych czy produktów na kwaterach wiejskich jest najkrótszą i cenioną przez klientów drogą od producenta do konsumenta. Usługi żywieniowe świadczone turystom oraz umożliwienie im kupna produktów ze wsi, mają zasadniczy wpływ na dochód osiągany z agroturystyki. Przychód z tego tytułu stanowi sporą cześć należnej kwoty za pobyt. Oferta turystyczna bez wyżywienia jest mało atrakcyjna, zwłaszcza dla mieszkańców miast zainteresowanych pobytem na wsi. Trzeba pamiętać, że to usługodawca lub przedsiębiorca produkujący oraz wprowadzający WMODR z siedzibą w Olsztynie 2017 r. 13

14 żywność do obrotu ponosi pełną odpowiedzialność za zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego żywności oraz wszelkie szkody i uszczerbki na zdrowiu konsumenta, spowodowane niewłaściwą jakością zdrowotną żywności. Każdy taki podmiot jest zobowiązany do stosowania ustawowych wymagań w zakresie spełniania warunków higieniczno-sanitarnych. Gospodarstwa agroturystyczne traktowane są przez sanepid łagodniej niż profesjonalne obiekty gastronomiczne. Każdy usługodawca powinien zapoznać się z wymogami, a często też zmodernizować pomieszczenia kuchenne i miejsca spożywania posiłków. Nieznajomość przepisów ze strony usługodawców rodzi obawy przed kontrolą przedstawicieli Państwowej Inspekcji Sanitarnej, na którą i tak już wyraziliśmy zgodę, wpisując obiekt do ewidencji gminnej. Trzeba jednak mieć świadomość, że coraz więcej przepisów i ustaw odnosi się do bezpieczeństwa zdrowotnego całego łańcucha produkcji żywności. KORZYŚCI I ZAGROŻENIA Z ROZWOJU AGROTURYSTYKI Rozwój agroturystyki wiąże się z różnorodnymi oczekiwaniami, niesie ze sobą rozmaite korzyści i zagrożenia. W powszechnym przekonaniu, korzyści znacznie przeważają nad zagrożeniami. Mimo to, nie jest to proces, który w ogóle nie wymaga zastanowienia. Korzyści z rozwoju agroturystyki: q pojawiają się dodatkowe dochody; q następuje rozwój gospodarczy; q powstają nowe możliwości pracy (w tym pracy dla kobiet, które to możliwości są na wsi szczególnie cenne); q zapewnia się zakwaterowanie turystom, gdzie brakuje obiektów hotelarskich; q podtrzymywane są tradycje lokalne; q podnosi się standard i jakość życia ludności wiejskiej; q lokalna gospodarka nabiera zróżnicowanego charakteru; q następuje aktywizacja i integracja społeczności lokalnej, wynikająca ze współpracy; q wzrasta poczucie własnej wartości, atrakcyjności pracy na roli; q nabierają wartości takie rzeczy jak historyczność, tradycja, ale i środowisko naturalne, krajobraz, czystość powietrza, bardziej oczywisty staje się sens ich ochrony; q rośnie przedsiębiorczość i miejscowość staje się atrakcyjnym miejscem do lokowania innych przedsięwzięć; q zaczyna istnieć także potrzeba ładu, porządku, piękna wsi, domów i gospodarstw; q atrakcyjna i ceniona staje się żywność wiejska (zdrowa żywność); q rośnie spożycie lokalnych produktów, następuje powrót do tradycji kulinarnych; q stymulowany jest bezpośredni zbyt produktów. 14 WMODR z siedzibą w Olsztynie 2017 r.

15 Zagrożenia z rozwoju agroturystyki: q brak wzajemnego zrozumienia, turysta przyjeżdża zwykle w okresie natężenia prac w gospodarstwie, a widok kogoś kto,,nic nie robi może być trudny do zniesienia dla rolnika, który pracuje od świtu do nocy; q czasem napięcia rodzi sama odmienność stylu życia; q powielanie różnych wątków tradycji rodzi niebezpieczeństwo jej komercjalizacji; q nadmierna aktywność turystyczna powoduje nadmierne zużycie zasobów środowiska; q uciążliwe stają się zanieczyszczenia spalinami, hałas, śmieci; q rozwój agroturystyki może spowodować wzrost cen towarów i usług na lokalnym rynku, zwłaszcza w miejscowościach, w których sezon turystyczny jest krótki. Agroturystyka może stanowić szansę rozwoju obszarów wiejskich. Warto rozważyć wszystkie mocne i słabe punkty jej rozwoju na danym terenie, a także zdolność lokalnej społeczności do optymalnego wykorzystywania jej zasobów. WMODR z siedzibą w Olsztynie 2017 r. 15

16 Literatura q Przedsiębiorczość na wsi, uruchamianie i prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej na obszarach wiejskich. Poznań 2010 r.; q Agroturystyka, materiały szkoleniowe. Warszawa 2002 r.; q w agroturystyce; q usług agroturystycznych. 16 WMODR z siedzibą w Olsztynie 2017 r.

17 Powiatowe Zespoły Doradztwa Rolniczego (adres, kontakt) PZDR w Bartoszycach, ul. Hubalczyków 2, (89) , pzdr.bartoszyce@w-modr.pl PZDR w Braniewie, ul. Kościuszki 118, (55) , pzdr.braniewo@w-modr.pl ZDR w Działdowie, Lidzbark, ul. Jeleńska 6 lok. 13/2, (23) , pzdr.dzialdowo@w-modr.pl PZDR w Elblągu, ul. Grunwaldzka 2, (55) , pzdr.elblag@w-modr.pl PZDR w Ełku, ul. Suwalska 84, (87) , pzdr.elk@w-modr.pl PZDR w Giżycku, ul. Przemysłowa 2, (87) , pzdr.gizycko@w-modr.pl PZDR w Gołdapi, ul. Wolności 20, (87) , pzdr.goldap@w-modr.pl PZDR w Iławie, ul. Lubawska 3, (89) , pzdr.ilawa@w-modr.pl PZDR w Kętrzynie, ul. Powstańców Warszawy 1, (89) , pzdr.ketrzyn@w-modr.pl PZDR w Lidzbarku Warm., ul. Krasickiego 1/48, (89) ,pzdr.lidzbark@w-modr.pl PZDR w Mrągowie, ul. Bohaterów Warszawy 7a/2, (89) , pzdr.mragowo@w-modr.pl PZDR w Nowym M.Lub., ul. Jagiellońska 24d, (56) ,pzdr.nowe.miasto@w-modr.pl PZDR w Nidzicy, ul. Słowackiego 17, (89) , pzdr.nidzica@w-modr.pl PZDR w Olecku, ul. Kolejowa 31, (87) , pzdr.olecko@w-modr.pl PZDR w Olsztynie, Biskupiec, ul. Niepodległości 4A, (89) ,pzdr.olsztyn@w-modr.pl PZDR w Ostródzie, ul. Składowa 2, (89) , pzdr.ostroda@w-modr.pl PZDR w Piszu, ul. Wojska Polskiego 33, (87) , pzdr.pisz@w-modr.pl PZDR w Szczytnie, ul. Kościuszki 1/6, (89) , pzdr.szczytno@w-modr.pl PZDR w Węgorzewie, ul. Kraszewskiego 40, (87) , pzdr.wegorzewo@w-modr.pl

18 Warmińsko-Mazurski Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Olsztynie ul. Jagiellońska 91, Olsztyn tel , sekretariat@w-modr.pl