Teoria rynków spornych Williama J. Baumola
|
|
|
- Kornelia Szydłowska
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Teoria rynków spornych Williama J. Baumola Autor: Mateusz Machaj Fragment książki Mateusza Machaja Kapitalizm, socjalizm i prawa własności Jako jeden z faworytów, a nawet prawdopodobny zwycięzca, Nagrody Nobla 2014 wymieniany jest William J. Baumol, amerykański ekonomista, który wniósł spory wkład w rozwój wielu zagadnień tej dziedziny. Jest autorem ponad osiemdziesięciu książek i kilkuset artykułów naukowych. Zajmował się m.in. rynkiem pracy, teorią przedsiębiorczości, efektywnością rynków kapitałowych, ekonomią środowiska. Dobrze znane są takie jego dokonania jak model Baumola- Tobina, choroba kosztów Baumola czy teoria rynków spornych (rynki kontestowalne). Temu ostatniemu zagadnieniu poświęcony jest poniższy tekst. (redakcja mises.pl) W odpowiedzi na problemy w teorii konkurencji trzej ekonomiści: William J. Baumol, John C. Panzar i Robert D. Willig opracowali teorię rynków spornych 1. Zwrócili uwagę na to, że nie należy przywiązywać wagi do tego, ilu jest dokładnie konkurentów na danym rynku. Stanowiło to odejście od jednego z ważniejszych założeń konkurencji doskonałej. Dużo istotniejszą od tej liczby jest sama możliwość wejścia na dany rynek, gdyż strategie ustalane przez producentów często uwzględniają potencjalne zachowania konkurencji. Nie ma szczególnego znaczenia, czy w danym sektorze funkcjonuje jakiś producent, lecz to, jakie decyzje zostaną podjęte przez przedsiębiorców w przyszłości. Potencjalna reakcja istniejącego producenta jest więc w zasadzie równoznaczna z potencjalnym pojawieniem się nowego konkurenta na rynku. Dlatego ustalenie aktualnej liczby dostawców mija się z celem. Dużo ważniejsze jest skupienie się na samych barierach wyjścia z rynku i wejścia, co pozwala przekonać się, jak dalece dany sektor jest podatny na rywalizację. Owi trzej ekonomiści zastąpili doskonałą konkurencję inną kategorią doskonałą spornością rynku (Baumol, Panzar, Willig 1 Na ten temat zob. przede wszystkim książkę Baumola, Panzara i Williga (Baumol, Panzar, Willig 1982).
2 1983, s. 2). W pewnym sensie jest to podejście nierealistyczne, podobnie jak w tradycji neoklasycznej, choć, jak zobaczymy, w znacznie mniejszym stopniu. Nie zajęli się oni swobodą wejścia na realny rynek. Zamiast tego mówili o idealistycznym, także quasi-platońskim schemacie rynku, w którym nie istnieją żadne koszty wejścia. Postulat rzeczonych ekonomistów stanowi znaczący przełom w teorii konkurencji, o ile usytuujemy go w realnym kontekście porządku prawnego. Instytucja prawna określa granice dysponowania zasobami. W tym ujęciu sporność rynków mogłaby oznaczać swobodę dysponowania posiadanym kapitałem i możliwość wejścia na dany rynek bez jakichkolwiek ograniczeń przyznanych praw. Nie znaczy to, że w takiej sytuacji nie istniałyby żadne ograniczenia związane przykładowo z koniecznością podpisywania kontraktów z innymi właścicielami, zakupem potrzebnego sprzętu, wynajęciem pracowników, hali bądź zdobyciem niezbędnego kapitału. Monopol w kontekście prawnym moglibyśmy zdefiniować jako wyłączny przywilej przyznany jakiejś jednostce lub grupie jednostek, dotyczący prowadzenia określonego typu działalności gospodarczej, z której zostają wykluczeni inni właściciele 2. Monopol jest wobec tego rozszerzeniem pewnego zakresu władania zasobami ponad przyznane tytuły własności (lub precyzyjniej: ograniczeniem władania innych). Załóżmy, że jakiś dostawca usług telekomunikacyjnych dostaje wyłączność na prowadzenie działalności w swoim sektorze. Oznacza to, że jego prawo do wykonywania działalności nie tylko wynika z dysponowania prawowitymi tytułami własności (maszyn, hali produkcyjnej, kontraktów zawartych z pracownikami), lecz rozszerza się na własność wszystkich innych dostawców, którym nie wolno prowadzić tego typu działalności. Zasadne jest w tym momencie stwierdzenie, iż przymusowo dokooptowano im częściowego współwłaściciela, który co prawda nie uczestniczy w procesie decyzyjnym, lecz ma prawo do zgłoszenia weta w jednym przypadku: może żądać od prawowitego właściciela, aby ten nie dostarczał usług telekomunikacyjnych. W tym sensie monopol polegałby na naruszeniu istniejących tytułów własności i przyznaniu komuś cząstkowego prawa do decydowania o zasobach 2 Zjawisko tzw. monopolu rynkowego wymaga osobnego opracowania, które nie zostało tutaj podjęte.
3 innej jednostki. Przeciwieństwem monopolu z kolei byłaby sytuacja, w której granicą swobody działania innych producentów byłyby nabyte przez nich tytuły własności. Wtedy powiedzielibyśmy, że panuje wolna konkurencja. Ta definicja monopolu ma charakter prawny i jej istotną zaletą jest obiektywne ukonstytuowanie. Wszelkie inne definicje rodzą problemy wiążące się z tym, że obejmują zjawiska typowo konkurencyjne, a nie monopolistyczne, o których pisaliśmy uprzednio. Trzej ekonomiści zamierzali przede wszystkim dowieść, że zasada wszystko co duże należy koniecznie regulować polityką antytrustową jest błędna. Jednakże sam Baumol zastrzegł, że jego teoria rynków spornych nie prowadzi do rozwiązania problemów monopolizacji przez obiektywną analizę prawną. Pozostawił otwartą furtkę dla prób definiowania monopolizacji z użyciem zachowania ekonomicznego. Ich zdaniem rynek bez barier odznacza się doskonałą informacją, swobodą używania nowych technologii, a także brakiem utopionych kosztów (zob. np. Kessides 1990) 3. Istnienie efektu skali w danej branży sprawia, że wejście do niej wymaga odpowiedniego kapitału. Teoria rynków spornych jednakże nie traktuje tego jako bariery, o ile w przyszłości nie doprowadzi to do utopionych kosztów. Powiedzmy, że jakaś firma podwyższa ceny, dzięki czemu osiąga zyski znacznie większe niż w pozostałych branżach. Wtedy jakaś inna firma może wejść na rynek (pod warunkiem, że nie napotka żadnych przeszkód) i zastosować strategię hit-andrun, czyli natychmiast zaoferować ceny niższe niż firma dominująca, czym przyciągnie klientów. Następnie po skapitalizowaniu zysków może się z tego sektora wycofać. Ekonomia skali nie jest tu problemem, ponieważ ewentualne koszty stałe mogą zostać łatwo odzyskane przez odsprzedanie zakupionego majątku. Tak oto istnienie nawet jednego dostawcy może być przypadkiem działania konkurencji, ponieważ w razie podniesienia ceny inne firmy mogą szybko podjąć rywalizację. Trzej ekonomiści dodają, że ten mechanizm działa pod warunkiem, że nie istnieją koszty utopione takiej działalności. Oznacza to wariant, w którym nowa firma może w każdej chwili upłynnić wszelkie aktywa czy inne zasoby, które nabyła w postaci kosztów stałych. Tymczasem często 3 Utopione koszty to nie tylko fizyczny kapitał, lecz także koszty związane z marką, reklamą, badaniami i rozwojem etc. (Shepherd 1984, s. 580).
4 firma po takim wejściu nie mogłaby łatwo opuścić branży i upłynnienie aktywów doprowadziłoby do powstania jakichś strat. Koszty stałe zamieniłyby się więc w utopione. Istnienie takich utopionych kosztów stanowi ograniczenie konkurencji i jest źródłem monopolizacji. Samo pojęcie barier wejścia na rynek i wyjścia z niego jest w literaturze niejasne. Konieczność poniesienia kosztów wejścia na rynek można uznać za barierę, gdyż koszty powstrzymują w jakimś stopniu konkurenta. Jednakże w tym znaczeniu barierami są również rzadkość kapitału oraz ziemi i umiejętności ludzi (Carlton 2004, s. 469) 4. Owe bariery, ekonomia skali i koszty rozpoczęcia działalności mogą powstrzymywać przedsiębiorców od niektórych działań i skłaniać ich do niepodejmowania decyzji o włączeniu się do konkurencji. Z tego punktu widzenia możemy z pewnością mówić o wymienionych czynnikach jako barierach działania. Nie oznacza to automatycznie, że są to ekonomicznie nieefektywne bariery działania 5. Wprost przeciwnie, mogą to być efektywne bariery, które sygnalizują przedsiębiorcom, że pewnego typu działalność jest nieopłacalna i że nie należy jej podejmować. Zjawisko sporności rynku łatwo zobrazować, gdy występują określone efektywne bariery ekonomiczne. Powiedzmy, że firma wchodzi do sektora produkcji gadżetów, aby zaoferować niższe ceny niż dominujący dostawca. W tym celu wynajmuje halę produkcyjną, opłaca rachunek za energię elektryczną i ponosi inne niezbędne koszty stałe. Załóżmy, że w skład kosztów zmiennych wchodzą wszystkie materiały związane z produkcją gadżetów. Firmie udaje się przyciągnąć klientów za sprawą niższych cen. W efekcie ceny na całym rynku spadają, sytuacja powraca do poprzedniego stanu i firma postanawia opuścić branżę. Skoro jednak rachunki obejmujące koszty stałe zostały opłacone na dłuższy okres, to opuszczenie rynku nie musi być idealne. Jeśli nie uda się odsprzedać po odpowiednio wysokiej cenie wynajętej hali i opłaconych rachunków za energię, pojawią się koszty. Takie koszty oznaczają zdaniem rzeczonych trzech ekonomistów, że rynek już nie jest w pełni konkurencyjny i że nie da się go zaliczyć do rynków prawdziwie spornych. Między innymi na podstawie tego kryterium urzędy antytrustowe mają decydować o ewentualnych 4 Na temat różnych definicji pojęcia barier proponowanych przez ekonomistów dwudziestowiecznych zob. McAfee et al. 2004, s Baumol, Panzar i Willig idą tutaj tropem Weizsäckera.
5 ingerencjach w działalność firm. Gdyby opuszczenie branży przez firmę było proste, toby oznaczało, że rynek jest prawdziwie sporny, i to nawet z ekonomią skali jako barierą 6. Tymczasem w praktyce działalności konkurencyjnej takie koszty utopione okazują się nimi dopiero z czasem, gdy przedsiębiorca odkrywa, że popełnił błąd. Teoria rynków spornych staje wobec tego przed trudnym zadaniem określenia poziomu kosztów utopionych, zanim zostaną utopione. Oznacza to, że najpierw należałoby określić, czy do danego sektora mógłby w przyszłości wejść ewentualny konkurent i czy po jakimś czasie nie poniósłby kosztów utopionych. Z tym ujęciem wiąże się nie lada wyzwanie skoro da się z wyprzedzeniem określić zakres popełnianych w przyszłości błędów w wybranych typach działań, to ich znajomość oznacza, że de facto stają się oczekiwanymi kosztami, przestając być kosztami utopionymi. Teoria kształtowania się kosztów w stosunku do cen pokazuje, że jeśli z góry da się określić koszty różnego typu działań, to nie możemy mówić o nich jako o kosztach utopionych. Przewidywany błąd przestaje nim być i staje się elementem planu. Zwróćmy uwagę na to planistyczne rozumowanie w teorii rynków spornych. Konkurencja istnieje przede wszystkim dlatego, że struktura cen nie odzwierciedla wszystkich aspektów rynku, a przyszłość jest niewiadoma. Oznacza to, że nie wiemy dokładnie, jak będą wyglądać przyszłe warunki rynkowe, podobnie jak nie wiemy, czy za kilka miesięcy zdołamy łatwo odsprzedać zakupioną lub wynajętą halę produkcyjną, z opłaconym rachunkiem za energię elektryczną. Gdybyśmy dokładnie wiedzieli, jaka jest struktura cen lub jakie są koszty ponoszonych działań i jakie będą ceny w przyszłości, to uwzględnilibyśmy je w naszych planach 7. Nie byłoby wobec tego powodu, aby ponosić nakłady na spodziewane koszty utopione i struktura cen musiałaby się dostosować z wyprzedzeniem 8. Jeśli zaś chodzi o koszty utopione ex post, ponoszone po podjęciu decyzji przez inwestora, to są one pochodną błędów z przeszłości. 6 Dodajmy, że teoretykom rynków spornych nie chodzi o unikanie kosztów utopionych w postaci możliwości przerzucenia ich na kogoś innego, lecz w ogóle o ich brak. 7 Jak pisze Varian (1999, s. 337), w długim okresie wszystkie koszty są zmienne. Nie jest to do końca precyzyjne, ponieważ nawet w długim okresie koszty mogą być stałe w takim sensie, że nie wahają się w stosunku do poziomu produkcji. Niemniej w długim okresie można je próbować uelastyczniać, a przede wszystkim próbować ich uniknąć, jeśli te koszty nie warunkują efektywnej produkcji. 8 Kosztów utopionych nie należy utożsamiać ze stałymi. Na temat tego powszechnego w ekonomii nieporozumienia zob. Wang i Yang 2001.
6 Podobnie jak straty z tytułu prowadzonej działalności spełniają ważne funkcje społeczne: wskazują na dyskonto na źle alokowanych środkach produkcji. Uznawanie, że sektor nie jest konkurencyjny, gdy występują w nim koszty utopione, to twierdzenie przypominające tezę, że straty są sprzeczne z ekonomiczną efektywnością. Tymczasem takie koszty spełniają ważne ekonomiczne funkcje. Utopione koszty (zarówno w rozumieniu ex ante, jak i ex post) są sygnałem kalkulacyjnym pokazującym zakres popełnionych oraz możliwych błędów inwestycyjnych (Machaj 2009) 9. Bez względu na to, jak różne są teorie konkurencji, można zgodzić się z tym, że przyznanie wyłączności na działanie w danym sektorze jest środkiem monopolizującym. Taka definicja monopolu ma wprawdzie charakter prawny, lecz wywołuje istotne implikacje ekonomiczne i społeczne. Przede wszystkim, gdy monopolista uzyska wyłączność na prowadzenie danego typu działalności (lub gdy swoboda działania innych producentów zostanie prawnie ograniczona) produkcja i ceny w danej branży będą inne niż w warunkach wolnej konkurencji i braku ograniczeń. Ceny zapewne będą w wyniku jego działań wyższe, a jakość produktu spadnie (uwzględniamy w tej jakości dywersyfikację w stosunku do potrzeb konsumentów i rozmieszczenie geograficzne dostaw). Nie da się a priori wyliczyć, jak bardzo szkodliwe społecznie są tego typu działania. Wiemy jednak, że prowadzą do zmniejszenia użyteczności konsumentów i zakłócają rynek produktów, co odbija się na rynku czynników produkcji potrzebnych do ich wytworzenia. W tych warunkach nadal istnieją zarówno ceny za oferowane dobra konsumpcyjne, jak i ceny za zatrudniane czynniki produkcji. Nie wiemy, o ile dokładnie te ceny różnią się od cen w warunkach pełnej konkurencji. Wiemy jednak, że nie będą to ceny odzwierciedlające w danym momencie społecznie pożądaną alokację zasobów 10. Zdolności poszczególnych konkurentów są ekonomizowane w kontekście przedsiębiorczego podziału pracy dzięki instytucji własności. Każdy przedsiębiorca, używając posiadanego zasobu kapitałowego, angażuje się 9 Więcej na temat teorii rynków spornych zob. też Brätland Dodajmy tutaj, że zgodnie z teorią wyceny każdy konsument musi uzyskiwać swoje dochody. Tak więc ostatecznie monopolista osiąga zysk monopolistyczny, umniejszając zarobki z ziemi i pracy (oraz ich produktów, czyli dóbr kapitałowych). Zob. na ten temat Méra Zarobek monopolisty pochodzi zatem z umniejszania zarobków z tytułu społecznie produktywnego wykorzystania zasobów.
7 w prowadzenie procesu produkcyjnego. Ceny są rezultatem decyzji pozostałych właścicieli i ograniczają zakres jego działań. Niewątpliwie może zdobyć w takim systemie dominującą pozycję. Jednakże będzie to zupełnie inne osiągnięcie niż w wypadku zastosowania przymusowych środków wykluczania konkurentów. Jeśli przedsiębiorca osiąga duże zyski w jakiejś branży, oznacza to, że lepiej niż pozostali antycypował przyszłość. Dostarczył na rynek lepszy produkt lub lepiej wykorzystał zasoby produkcyjne. Sprawdził się lepiej w rywalizacji w warunkach przedsiębiorczego podziału pracy. Rynek w tym quasi-baumolowskim znaczeniu jest sporny tak długo, jak długo istnieje instytucjonalna swoboda wejścia. Zupełnie inaczej niż gdy przedsiębiorca otrzymuje zyski dlatego, że uzyskał pozycję dominującą za pomocą środków monopolizujących, zabraniając innym właścicielom prowadzenia działalności (lub ograniczając ich działalność). To oznaczałoby, że zyski nie są pochodną skutecznej rywalizacji z innymi uzdolnionymi przedsiębiorcami, lecz prawnego zakazu rywalizacji. Pozycja dominująca jest interesującym obiektem analizy ekonomicznej, ale ważne w niej są przyczyny i sposoby osiągnięcia tej pozycji. Te kwestie są często w głównym nurcie pomijane, podobnie jak wiele innych aspektów instytucjonalnych 11. Warto podkreślić, że działanie urzędów antytrustowych może być sposobem na zakłócenie warunków konkurencji. Sama historia powstania tychże urzędów jest kontrowersyjna, ponieważ ich geneza miała charakter lobbystyczny. Senator Sherman, autor najsłynniejszego projektu antytrustowego, był lobbystą pewnej grupy producentów, a nie orędownikiem konkurencyjnych rozwiązań, czego dowodem jest chociażby popieranie przez niego ceł, narzędzi ekonomicznych uderzających w konkurencję (zob. na ten temat jego listy: Troesken 2002). Często przytaczane przypadki zmów kartelowych pod koniec XIX wieku w Stanach Zjednoczonych pokazują, że wielkie firmy, które chciały zdobyć wyłączność na rynku, nie zdołałyby tego osiągnąć na podstawie zwykłych kontraktów. Z tego powodu musiały poprosić o pomoc rząd, aby wprowadził odpowiednie regulacje prawne ograniczające konkurencję Terminy pozycja dominująca i monopol bywają stosowane zamiennie. 12 Zob. Kolko 1963.
8 Studium przypadków funkcjonowania urzędów antymonopolowych wskazuje, że staje się ono polem walki między konkurentami. Gdy jeden producent obniża radykalnie cenę, drugi producent zamiast w reakcji konkurować, może złożyć skargę do urzędu. Pieniądze nie są inwestowane w produkcję i zwiększenie efektywności, lecz w spory sądowe i urzędnicze. Spektrum takich działań jest szerokie, ponieważ zgodnie z ustawodawstwem antytrustowym każdy przedsiębiorca może zostać osądzony. Jeżeli daje za wysoką cenę, wyzyskuje konsumentów, jeśli za niską, niszczy konkurencję, by potem podnieść ceny, a jeśli taką samą jak inni, to zapewne należy do kartelu 13. Działalność urzędów staje się polem walki między konkurentami o to, kto skuteczniej ograniczy działania przeciwnika Nie oznacza to, że te urzędy nie zajmują się czasem przypadkami uzasadnionymi (inną sprawą jest wątpliwa skuteczność tych działań, a także jej poważne skutki uboczne). Dotyczą one jednak gałęzi wcześniej monopolizowanych, takich, w których ograniczenia swobody działalności gospodarczej skutkowały niską konkurencyjnością, np. przypadków byłych państwowych molochów. Te problemy by nie istniały, gdyby wcześniej ustawodawstwo nie stworzyło sytuacji monopolistycznej. Dodatkowo z działalnością urzędów wiąże się również czasami pomoc prawna dla poszkodowanych. 14 Jest to koszt polityczny nieuwzględniany często w publikacjach dotyczących konieczności prowadzenia polityki antytrustowej. Por. na ten temat Baumol i Ordover Notabene, warto by zadać pytanie: skoro urzędy antytrustowe traktują konkurencję doskonałą jako dobrą prezentację sytuacji konkurencyjnej, to czy przypadkiem nie powinno się samego urzędu rozbić na jak najmniejsze jednostki tak, aby każda z nich miała znikomy wpływ na to, co się dzieje na rynku?
Negatywne skutki monopolu
Negatywne skutki monopolu Strata dobrobytu społecznego z tytułu: (1) mniejszej produkcji i wyższej ceny (2) kosztów poszukiwania renty, które ponoszą firmy w celu osiągnięcia monopolistycznej pozycji na
LEKCJA 1. Konkurencja doskonała (w całej gospodarce nie jest możliwa, lecz na wybranych rynkach):
Uniwersytet Warszawski Mikroekonomia zaawansowana Studia zaoczne dr Olga Kiuila LEKCJA 1 MODELE RYNKOWE Konkurencja doskonała (w całej gospodarce nie jest możliwa, lecz na wybranych rynkach): - Typowa
EKONOMIA TOM 1 WYD.2. Autor: PAUL A. SAMUELSON, WILLIAM D. NORDHAUS
EKONOMIA TOM 1 WYD.2 Autor: PAUL A. SAMUELSON, WILLIAM D. NORDHAUS Przedmowa CZĘŚĆ I. PODSTAWOWE POJĘCIA Rozdział 1. Podstawy ekonomii 1.1. Wprowadzenie Niedobór i efektywność: bliźniacze tematy ekonomii
Projekt. ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) nr /.. z dnia [ ]r.
![Projekt. ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) nr /.. z dnia [ ]r.](/thumbs/100/146706337.jpg "Projekt. ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) nr /.. z dnia [ ]r.")
PL PL PL KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia xxx r. C(20..) yyy wersja ostateczna Projekt ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) nr /.. z dnia [ ]r. w sprawie stosowania art. 101 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii
LEKCJA 8. Miara wielkości barier wejścia na rynek = różnica między ceną dla której wejście na rynek nie następuje a min AC.
LEKCJA 8 KOSZTY WEJŚCIA NA RYNEK Miara wielkości barier wejścia na rynek = różnica między ceną dla której wejście na rynek nie następuje a min AC. Na wysokość barier wpływ mają: - korzyści skali produkcji,
6.4. Wieloczynnikowa funkcja podaży Podsumowanie RÓWNOWAGA RYNKOWA Równowaga rynkowa w ujęciu statycznym
Spis treœci Przedmowa do wydania ósmego... 11 Przedmowa do wydania siódmego... 12 Przedmowa do wydania szóstego... 14 1. UWAGI WSTĘPNE... 17 1.1. Przedmiot i cel ekonomii... 17 1.2. Ekonomia pozytywna
Ekonomia. Wykład dla studentów WPiA. Wykład 5: Firma, produkcja, koszty
Ekonomia Wykład dla studentów WPiA Wykład 5: Firma, produkcja, koszty Popyt i podaż kategorie rynkowe Popyt i podaż to dwa słowa najczęściej używane przez ekonomistów Popyt i podaż to siły, które regulują
Konkurencja monopolistyczna
Konkurencja monopolistyczna Dr inż. Anna Kowalska-Pyzalska Prezentacja oparta na: http://www.swlearning.com/economics/mankiw/mankiw3e/powerpoint_micro.html Cechy: Wielu sprzedawców Zróżnicowane produkty
Ekonomia behawioralna a ekonomia głównego nurtu
Ekonomia behawioralna a ekonomia głównego nurtu Konsekwencje podejścia behawioralnego dla teorii i praktyki gospodarczej Centrum Interdyscyplinarnych Badań nad Rynkami Finansowymi, Kolegium Gospodarki
Mikroekonomia. Wykład 8
Mikroekonomia Wykład 8 Efekty zewnętrzne Dotychczas zakładaliśmy, że wszystkie interakcje między konsumentami a producentami dokonywały się poprzez rynek: Zysk firmy zależy wyłącznie od zmiennych znajdujących
Historia ekonomii. Mgr Robert Mróz. Joseph Schumpeter
Historia ekonomii Mgr Robert Mróz Joseph Schumpeter 08.12.2016 Joseph Schumpeter (1883 1950) Uczeń von Wiesera i Böhm-Bawerka, ale nie da się go wpisać w ramy szkoły austriackiej Doceniał Marksa, ale nie
MODEL KONKURENCJI DOSKONAŁEJ.
Wykład 4 Konkurencja doskonała i monopol 1 MODEL KONKURENCJI DOSKONAŁEJ. EFEKTYWNOŚĆ RYNKU. MONOPOL CZYSTY. KONKURENCJA MONOPOLISTYCZNA. 1. MODEL KONKURENCJI DOSKONAŁEJ W modelu konkurencji doskonałej
Jak uniknąć utraty roszczeń z najmu
Jak uniknąć utraty roszczeń z najmu termin zawarcia różni się od terminu przekazania wynajmowanego lokalu. W praktyce gospodarczej zawarcie umowy wiąże się z reguły z jednoczesnym wywarciem przez nią skutków
I. Podstawowe pojęcia ekonomiczne. /6 godzin /
PROPOZYCJA ROZKŁADU MATERIAŁU NAUCZANIA PRZEDMIOTU PODSTAWY EKONOMII dla zawodu: technik ekonomista-23,02,/mf/1991.08.09 liceum ekonomiczne, wszystkie specjalności, klasa I, semestr pierwszy I. Podstawowe
Modele rynków. Niedoskonała Konkurencja. Doskonała Konkurencja. Niekooperujący. Kooperujący (Kartel, Zmowa) Model Cournota (konkurencja ilościowa)
Modele rynków Doskonała Konkurencja Niedoskonała Konkurencja Monopolistyczna Konkurencja Monopol Oligopol Niekooperujący Kooperujący (Kartel, Zmowa) Gra jednoczesna Gra sekwencyjna Gra powtarzalna Model
Regulacja na rynku telekomunikacyjnym. Zagadnienia podstawowe
Regulacja na rynku telekomunikacyjnym Zagadnienia podstawowe Pojęcie regulacji sektorowej (wg. J. Walulika) Regulacja sektorowa to funkcja państwa polegająca na ciągłym, interwencyjnym oddziaływania państwa
Jarosław Perek kpmh.pl. www.kpmh.pl
. WYDATKI NA ŚRODKI TRWAŁE W BUDOWIE Uwagi ogólne: Środki trwałe w (tak samo jak środki trwałe ) stanowią część aktywów trwałych (majątku trwałego) w jednostce. Niemniej środki trwałe w to aktywa, które
Mikroekonomia. Joanna Tyrowicz jtyrowicz@wne.uw.edu.pl http://www.wne.uw.edu.pl/~jtyrowicz
Mikroekonomia Joanna Tyrowicz jtyrowicz@wne.uw.edu.pl http://www.wne.uw.edu.pl/~jtyrowicz 17.10.2009r. Mikroekonomia WNE UW 1 Co to jest monopol? Wybór monopolisty Dlaczego nie lubimy monopoli? Dlaczego
MAKROEKONOMIA II KATARZYNA ŚLEDZIEWSKA
MAKROEKONOMIA II KATARZYNA ŚLEDZIEWSKA WYKŁAD XII WZROST GOSPODARCZY cd. Chiny i ich wzrost gospodarczy Podstawy endogenicznej teorii wzrostu Konsekwencje wzrostu endogenicznego Dwusektorowy model endogeniczny
Rozdział 8 podręcznika Wolna przedsiębiorczość koszty i ceny
Rozdział 8 podręcznika Wolna przedsiębiorczość koszty i ceny Autor: Mateusz Machaj Poniżej przedstawiamy wersję roboczą rozdziału ósmego podręcznika do przedsiębiorczości, opracowywanego w ramach projektu
Kryzys na rynkach kapitałowych i jego wpływ na wycenę instrumentów finansowych
Czy spółkom uda się obronić wynik finansowy po rozporządzeniu KE zmieniającym regulacje reklasyfikacji instrumentów finansowych, zawarte w MSR 39 i MSSF 7? W dniu 15 października 2008 r. Komisja Europejska
TEST. [2] Funkcja długookresowego kosztu przeciętnego przedsiębiorstwa
![TEST. [2] Funkcja długookresowego kosztu przeciętnego przedsiębiorstwa](/thumbs/62/46490646.jpg "TEST. [2] Funkcja długookresowego kosztu przeciętnego przedsiębiorstwa")
Przykładowe zadania na kolokwium: TEST [1] Zmniejszenie przeciętnych kosztów stałych zostanie spowodowane przez: a. wzrost wielkości produkcji, b. spadek wielkości produkcji, c. wzrost kosztów zmiennych,
ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR
18.12.2010 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 335/43 ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 1218/2010 z dnia 14 grudnia 2010 r. w sprawie stosowania art. 101 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
Zmienność. Co z niej wynika?
Zmienność. Co z niej wynika? Dla inwestora bardzo ważnym aspektem systemu inwestycyjnego jest moment wejścia na rynek (moment dokonania transakcji) oraz moment wyjścia z rynku (moment zamknięcia pozycji).
Niewykonany kontrakt może zrealizować ktoś inny
Niewykonany kontrakt może zrealizować ktoś inny Wierzyciel może wystąpić do sądu o upoważnienie go do wykonania konkretnej czynności, np. otynkowania warsztatu, na koszt jego dłużnika. Po udzieleniu takiego
ZARZĄDZANIE STRATEGICZNE. mgr Filip Januszewski
ZARZĄDZANIE STRATEGICZNE mgr Filip Januszewski Metody bezscenariuszowe Ekstrapolacja trendów Analiza luki strategicznej Opinie ekspertów metoda delficka 2 Ekstrapolacja trendów Prognozowanie na podstawie
REMIT Kto ma obowiązek publikować informacje wewnętrzne?
REMIT Kto ma obowiązek publikować informacje wewnętrzne? Autorzy: Łukasz Jankowski, radca prawny, szef Departamentu Prawa Energetycznego i Jakub Kasnowski, aplikant radcowski, Chałas i Wspólnicy Kancelaria
Analiza wskaźnikowa przedsiębiorstwa - wskaźniki rentowności
Analiza wskaźnikowa przedsiębiorstwa - wskaźniki rentowności Dynamiczne otoczenie, ciągłe zmiany przepisów oraz potrzeba dostosowania się do nich, a także rozwój konkurencji znacznie utrudnia funkcjonowanie
Ocena konkurencyjności rynków telekomunikacyjnych dla potrzeb regulacyjnych
Ocena konkurencyjności rynków telekomunikacyjnych dla potrzeb regulacyjnych Mgr Ewa Kwiatkowska Opiekun naukowy: prof. UW dr hab. Stanisław Piątek Wprowadzenie Specyfika sektora telekomunikacyjnego ewoluującego
Materiał dydaktyczny dla nauczycieli przedmiotów ekonomicznych MENEDŻER. Wprowadzenie do problematyki decyzji menedżerskich. Mgr Piotr Urbaniak
Materiał dydaktyczny dla nauczycieli przedmiotów ekonomicznych MENEDŻER Wprowadzenie do problematyki decyzji menedżerskich Mgr Piotr Urbaniak Wprowadzenie 1 2 3 4 Czym jest ekonomia menedżerska? Etapy
Strefa Młodych Przedsiębiorczych, nr POKL.06.02.00-30-036/12 JEDNORAZOWA DOTACJA INWESTYCYJNA PODSTAWOWE WSPRACIE POMOSTOWE
Załącznik nr 7 BIZNES PLAN Strefa Młodych Przedsiębiorczych, nr POKL.06.0.00-30-036/ JEDNORAZOWA DOTACJA INWESTYCYJNA PODSTAWOWE WSPRACIE POMOSTOWE Nr wniosku Priorytet VI Rynek pracy otwarty dla wszystkich
Wpływ ł prawa konkurencji k na rozwój nowych technologii Media cyfrowe i Internet
Ochrona konkurencji na rynkach nowych technologii Kraków, dnia 13 września 2010 Wpływ ł prawa konkurencji k na rozwój nowych technologii Media cyfrowe i Internet Krzysztof Kuik DG ds. Konkurencji, Komisja
Regulacja na rynku telekomunikacyjnym i reglamentacja usług audiowizualnych
Regulacja na rynku telekomunikacyjnym i reglamentacja usług audiowizualnych Działalność gospodarcza i swoboda (wolność) działalności gospodarczej Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza,
Czym zajmuje się Organizacja Rynku?
Czym zajmuje się Organizacja Rynku? Jest to dział Ekonomii, który bada zależno ności między strukturą rynku, zachowaniem firm i ich wynikami. To ujęcie (struktura( struktura-zachowanie-wyniki) zapoczątkowano
Strategie wspó³zawodnictwa
Strategie wspó³zawodnictwa W MESE można opracować trzy podstawowe strategie: 1) niskich cen (dużej ilości), 2) wysokich cen, 3) średnich cen. STRATEGIA NISKICH CEN (DUŻEJ ILOŚCI) Strategia ta wykorzystuje
PODSTAWY FUNKCJONOWANIA PRZEDSIĘBIORSTW
PODSTAWY FUNKCJONOWANIA PRZEDSIĘBIORSTW Część 5. Mgr Michał AMBROZIAK Wydział Zarządzania Uniwersytet Warszawski Warszawa, 2007 Prawa autorskie zastrzeżone. Niniejszego opracowania nie wolno kopiować ani
Konkurencja monopolistyczna. W tym rozdziale szukaj odpowiedzi na pytania:
17 Konkurencja monopolistyczna P R I N C I P L E S O F MICROECONOMICS F O U R T H E D I T I O N N. G R E G O R Y M A N K I W PowerPoint Slides by Ron Cronovich 2007 Thomson South-Western, all rights reserved
Regulator sektorowy paliw i energii między reglamentacją a promocją rynku. Rozważania na tle orzecznictwa dotyczącego taryf.
Regulator sektorowy paliw i energii między reglamentacją a promocją rynku. Rozważania na tle orzecznictwa dotyczącego taryf dr Zdzisław Muras Łódź, 4 maja 7 r. Z nielicznymi wyjątkami biznesmeni generalnie
Ekonomia kosztów transakcji Ronalda Coase a. Instytucje gospodarki rynkowej Blok 5
Ekonomia kosztów transakcji Ronalda Coase a Instytucje gospodarki rynkowej Blok 5 Ekonomia neoklasyczna w konfrontacji z ekonomicznymi problemami współczesności Konsument nie jest istotą ludzką, lecz logicznym
Wycena według wartości godziwej przyczyna kryzysu finansowego czy też jego miernik?
Wraz z pogłębiającym się kryzysem finansowym i bessą giełdową pojawiły się krytyczne głosy w kontekście zastosowania wartości godziwej jako wyceny bilansowej. Wraz z pogłębiającym się kryzysem finansowym
Analiza inwestycji i zarządzanie portfelem SPIS TREŚCI
Analiza inwestycji i zarządzanie portfelem Frank K. Reilly, Keith C. Brown SPIS TREŚCI TOM I Przedmowa do wydania polskiego Przedmowa do wydania amerykańskiego O autorach Ramy książki CZĘŚĆ I. INWESTYCJE
Rewolucja marginalistyczna
Rewolucja marginalistyczna Lata 70. XIX wieku Odrzucenie ekonomii klasycznej, ale zachowanie pewnej ciągłości Pomost do ekonomii neoklasycznej Rewolucja marginalistyczna, a nie marginalna Główna innowacja
Kluczowy fragment Rozdziału 2 Koncepcja przedsięwziecia z książki Biznesplan w 10 krokach. Konkurenci. Geneza przedsięwzięcia. Kluczowe dane finansowe
Koncepcja to zbiór założeń, które będą stanowić podstawę sporządzenia biznesplanu. Powinny one dotyczyć genezy pomysłu, oceny pojemności potencjalnych rynków zbytu wraz z identyfikacją potencjalnych konkurentów,
BIZNES PLAN JEDNORAZOWA DOTACJA INWESTYCYJNA PODSTAWOWE WSPRACIE POMOSTOWE. Nr wniosku
BIZNES PLAN Załóż własną firmę, POKL.06.02.00-30-146/12 JEDNORAZOWA DOTACJA INWESTYCYJNA PODSTAWOWE WSPRACIE POMOSTOWE Nr wniosku Priorytet VI Rynek pracy otwarty dla wszystkich Działanie 6.2 Wsparcie
Biznes plan innowacyjnego przedsięwzięcia
Biznes plan innowacyjnego przedsięwzięcia 1 Co to jest biznesplan? Biznes plan można zdefiniować jako długofalowy i kompleksowy plan działalności organizacji gospodarczej lub realizacji przedsięwzięcia
U Z A S A D N I E N I E
U Z A S A D N I E N I E Poczta Polska jest państwowym przedsiębiorstwem użyteczności publicznej powołanym na mocy ustawy z dnia 30 lipca 1997 r. o państwowym przedsiębiorstwie użyteczności publicznej Poczta
Załącznik nr 1.4 do Wniosku o przyznanie jednorazowej dotacji inwestycyjnej
Załącznik nr 1.4 do Wniosku o przyznanie jednorazowej dotacji inwestycyjnej BIZNES PLAN JEDNORAZOWA DOTACJA INWESTYCYJNA PODSTAWOWE WSPARCIE POMOSTOWE PRZEDŁUŻONE WSPARCIE POMOSTOWE NR WNIOSKU:.. Priorytet
Historia ekonomii. Mgr Robert Mróz. Leon Walras
Historia ekonomii Mgr Robert Mróz Leon Walras 06.12.2016 Leon Walras (1834 1910) Jeden z dwóch ojców neoklasycznej mikroekonomii (drugim Marshall) Nie był tak dobrym matematykiem jak niektórzy inni ekonomiści
PROGRAM ŁAGODZENIA KAR PIENIĘŻNYCH JAKO INSTRUMENT ZWALCZANIA POROZUMIEŃ OGRANICZAJĄCYCH KONKURENCJĘ W POLSKIM SYSTEMIE PRAWA OCHRONY KONKURENCJI
PROGRAM ŁAGODZENIA KAR PIENIĘŻNYCH JAKO INSTRUMENT ZWALCZANIA POROZUMIEŃ OGRANICZAJĄCYCH KONKURENCJĘ W POLSKIM SYSTEMIE PRAWA OCHRONY KONKURENCJI dr Bartosz Turno, LL.M. CARS, WZ UW, 10 października 2012
Nauka o finansach. Prowadzący: Dr Jarosław Hermaszewski
Nauka o finansach Prowadzący: Dr Jarosław Hermaszewski SPRAWOZDANIA FINANSOWE Wykład 3 Co to jest sprawozdanie finansowe? Sprawozdanie finansowe - wyniki finansowe przedsiębiorstwa przedstawione zgodnie
MODELE STRUKTUR RYNKOWYCH
MODELE STRUKTUR RYNKOWYCH ZADANIE. Mamy trzech konsumentów, którzy zastanawiają się nad nabyciem trzech rożnych programów komputerowych. Właściwości popytu konsumentów przedstawiono w następującej tabeli:
INWESTYCJE HYBRYDOWE - NOWE UJĘCIE OCENY EFEKTYWNOŚCI
INWESTYCJE HYBRYDOWE - NOWE UJĘCIE OCENY EFEKTYWNOŚCI Autor: Stanisław Kasiewicz, Waldemar Rogowski, Wstęp Po ukazaniu się książek Płaski świat Thomasa L. Friedmana i Wędrujący świat Grzegorza Kołodki
CZĘŚĆ I. CEL RACHUNKOWOŚCI ZARZĄDCZEJ.
P r z e r o b o w y r a c h u n e k k o s z t ó w S t r o n a 1 CZĘŚĆ I. CEL RACHUNKOWOŚCI ZARZĄDCZEJ. Literatury na temat rachunkowości zarządczej i rachunku kosztów jest tak dużo, że każdy zainteresowany
Szkoła austriacka w ekonomii
Szkoła austriacka w ekonomii Ekonomia głównego nurtu a ekonomia heterodoksyjna (instytucjonalizm, szkoła historyczna itp.) Istnieje od końca XIX wieku do dziś Założyciel Carl Menger (1840-1921) Ważni przedstawiciele:
3. Niektóre implikacje pojawienia się pieniądza Jednostka pieniężna Dochód pieniężny i wydatki pieniężne
Spis treści Ekonomia krok po kroku... 13 Przedmowa do poprawionego wydania amerykańskiego... 17 Rozdział 1. Podstawy ludzkiego działania... 25 1. Pojęcie działania... 25 2. Pierwsze implikacje pojęcia
Analiza sytuacji marketingowej
Analiza sytuacji marketingowej dr Bartłomiej Kurzyk OFERTA KONKURENCJI POTRZEBY KLIENTÓW ZDOLNOŚCI FIRMY 1 1. Podsumowanie wprowadzające 2. Analiza sytuacji marketingowej 3. Analiza szans i zagrożeń 4.
Stosunek prawa ochrony konkurencji do prawa własności intelektualnej Dawid Miąsik Wolters Kluwer Polska - LEX, Seria: MONOGRAFIE
Stosunek prawa ochrony konkurencji do prawa własności Dawid Miąsik Wolters Kluwer Polska - LEX, Seria: MONOGRAFIE.. Ksiazka jest pierwszym na polskim rynku wydawniczym kompleksowym opracowaniem zagadnien
11. POLITYKA MIKROEKONOMICZNA Istota podstawowych problemów praktyki mikroekonomicznej Polityka mikroekonomiczna
Spis treści WSTĘP 10. TEORIA MIKROEKONOMII 10.1. Pojęcie i istota mikroekonomii 10.2. Płaszczyzny identyfikacji mikroekonomii 10.2.1. Podstawowe obszary zainteresowań mikroekonomii 10.2.1.1. Gospodarstwo
Cena jak ją zdefiniować?
Akademia Młodego Ekonomisty Kształtowanie się cen Dlaczego ceny się zmieniają? dr Jacek Jastrzębski Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 25 października 2012 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
MIKROEKONOMIA Struktury rynku
MIKROEKONOMIA Struktury rynku Katedra Mikroekonomii Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Slajd nr 2 3 Struktura wykładu 1. Struktura rynku definicja 2. Podział struktur rynkowych 3. Determinanty podziału
PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW CEZARY BANASIŃSKI
PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW CEZARY BANASIŃSKI DOK2-073-66/06/MKK Warszawa, dnia grudnia 2006 r. Pani Anna Streżyńska Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej W związku z prowadzonym
BIZNESPLAN. 1 Definicja za: Wikipedia.pl
BIZNESPLAN Każda działalność gospodarcza, nawet najmniejsza, musi zostać skrupulatnie zaplanowana. Plan przedsięwzięcia gospodarczego konstruuje się zazwyczaj w formie biznesplanu. Biznesplan 1 (ang. business
Kirzner i rynki sporne
Kirzner i rynki sporne Autor: Przemysław Rapka Teksty publikowane jako working papers wyrażają poglądy ich Autorów nie są oficjalnym stanowiskiem Instytutu Misesa. Wstęp Standardowe neoklasyczne teorie
Dr hab. Magdalena Knapińska, prof. nadzw. UEP Katedra Makroekonomii i Historii Myśli Ekonomicznej
Dr hab. Magdalena Knapińska, prof. nadzw. UEP Katedra Makroekonomii i Historii Myśli Ekonomicznej Terminy konsultacji: E-mail: magdalena.knapinska@ue.poznan.pl Inne przedmioty: Makroekonomia (wykłady i
Zwrot z inwestycji w IT: prawda czy mity
Zwrot z inwestycji w IT: prawda czy mity Inwestycje w technologie IT 1 muszą podlegać takim samym regułom oceny, jak wszystkie inne: muszą mieć ekonomiczne uzasadnienie. Stanowią one koszty i jako takie
Finansowanie działalności przedsiebiorstwa. Finanse 110630-1165
Finansowanie działalności przedsiebiorstwa przedsiębiorstw-definicja Przepływy pieniężne w przedsiębiorstwach Decyzje finansowe przedsiębiorstw Analiza finansowa Decyzje finansowe Krótkoterminowe np. utrzymanie
PRZEWODNIK DO PRZYGOTOWANIA PLANU DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
PRZEWODNIK DO PRZYGOTOWANIA PLANU DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ CZYM JEST PLAN DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ (BIZNES-PLAN), I DO CZEGO JEST ON NAM POTRZEBNY? Plan działalności gospodarczej jest pisemnym dokumentem,
Trudności stwarzają kwestie:
Jednostki poza swoją działalnością podstawową przeprowadzają często prace badawczo-rozwojowe, i w związku z tym coraz częściej pojawia się kwestia ujęcia takich prac w sprawozdaniu finansowym spółki. Jednostki
Monopol statyczny. Problem monopolisty: Π(q) = p(q)q c(q)
Monopol Jest jedna firma Sama ustala cenę powyżej kosztu krańcowego Zyski nadzwyczajne (największe osiągalne) Stoi przed podobnymi ograniczeniami co firmy doskonale konkurencyjne: -Ograniczenia technologiczne
BIZNES PLAN (WZÓR) JEDNORAZOWA DOTACJA INWESTYCYJNA PODSTAWOWE WSPARCIE POMOSTOWE PRZEDŁUŻONE WSPARCIE POMOSTOWE
Załącznik nr 8.6 Wzór biznes planu BIZNES PLAN (WZÓR) JEDNORAZOWA DOTACJA INWESTYCYJNA PODSTAWOWE WSPARCIE POMOSTOWE PRZEDŁUŻONE WSPARCIE POMOSTOWE NR WNIOSKU:. Priorytet VI Działanie 6.2 Rynek pracy otwarty
Efektywność oddzielenia kontroli nad firmą od posiadania udziałów w niej typowe dla dużych korporacji. Odrzucenie założenia, iż firma posiada
Eugene F. Fama Agnieszka Ciszek Adela Ihnatowicz Efektywność oddzielenia kontroli nad firmą od posiadania udziałów w niej typowe dla dużych korporacji. Odrzucenie założenia, iż firma posiada właścicieli.
Bilans dostarcza użytkownikowi sprawozdania finansowego informacji o posiadanych aktywach tj. zgromadzonego majątku oraz wskazuje na źródła jego
Bilans dostarcza użytkownikowi sprawozdania finansowego informacji o posiadanych aktywach tj. zgromadzonego majątku oraz wskazuje na źródła jego finansowania strona pasywów. Bilans jest sporządzany na
Dr Kalina Grzesiuk. Produkt
Dr Kalina Grzesiuk Produkt Produkt - każdy obiekt rynkowej wymiany; wszystko to, co można zaoferować nabywcom do konsumpcji, użytkowania lub dalszego przerobu w celu zaspokojenia jakiejś potrzeby. Produktami
Spis treêci. www.wsip.com.pl
Spis treêci Jak by tu zacząć, czyli: dlaczego ekonomia?........................ 9 1. Podstawowe pojęcia ekonomiczne.............................. 10 1.1. To warto wiedzieć już na początku.............................
FORMULARZ ANALIZA EKONOMICZNA PRZEDSIĘWZIĘCIA BUSINESS PLAN PESEL. E-mail
Wydanie: z 0 Nazwa i adres Wnioskodawcy (wraz z kodem pocztowym) REGON Telefon/Fax Strona internetowa NIP PESEL E-mail Rok założenia Forma prawna działalności Kobieta jest właścicielem lub współwłaścicielem:
Uwagi do Projektu ustawy Prawo działalności gospodarczej
Czerwiec 2015 22 Uwagi do Projektu ustawy Prawo działalności gospodarczej Związek Firm Pożyczkowych Opinia prawna w ramach konsultacji publicznych zorganizowanych przez Ministerstwo Gospodarki w toku procesu
PRODUCENT (PRZEBSIĘBIORSTWO) państwowe lokalne indywidualne zbiorowe (spółki ) 3. Jak należy rozumieć prawo zmniejszającego się przychodu?
A) Pytania sprawdzające: 1. Kogo uważamy za producenta? PRODUCENT zorganizowany w formie przedsiębiorstwa. Powstał w drodze ewolucji. To podmiot sfery realnej. Aktywny uczestnik procesów rynkowych. Realizuje
PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO Człowiek najlepsza inwestycja
Załącznik nr 1 do Wniosku o przyznanie środków finansowych na rozwój przedsiębiorczości Biznesplan Dla Uczestników/czek Projektu Młodzi zdolni z własną firmą w ramach Działania 6.2 ubiegających się o bezzwrotne
Nazwa przedsięwzięcia: BIZNES PLAN
Nazwa przedsięwzięcia: BIZNES PLAN SPIS TREŚCI SEKCJA A DANE WNIOSKODAWCY... 3 A-1 Dane przedsiębiorstwa... 3 A-2 Życiorys zawodowy wnioskodawcy... 3 SEKCJA B OPIS PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA... 4 SEKCJA
PUBLICZNE PRAWO KONKURENCJI
PUBLICZNE PRAWO KONKURENCJI TEMATYKA WYKŁADU NR 1 KWESTIE ORGANIZACYJNE I ZAGADNIENIA WPROWADZAJĄCE ŹRÓDŁA ustawa z dnia 16.02.2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 50, poz. 331 ze zm.);
FORMULARZ ANALIZA EKONOMICZNA PRZEDSIĘWZIĘCIA (BIZNESPLAN) E-mail
1 z 10 Nazwa i adres Wnioskodawcy (wraz z kodem pocztowym) REGON Telefon Strona internetowa NIP Fax E-mail Rok założenia Forma prawna działalności Wielkość firmy (zaznaczyć) mikroprzedsiębiorstwo Rodzaj
Historia ekonomii. Mgr Robert Mróz. Makroekonomia w XX wieku
Historia ekonomii Mgr Robert Mróz Makroekonomia w XX wieku 17.01.2017 Keynes To od jego Ogólnej teorii możemy mówić o nowoczesnej makroekonomii Sprzeciw wobec twierdzenia poprzednich ekonomistów, że rynki
1) Granica możliwości produkcyjnych Krzywa transformacji jest to zbiór punktów reprezentujących różne kombinacje ilościowe dwóch produktów, które gospodarka narodowa może wytworzyć w danym okresie przy
BIZNES PLAN. (wzór) NR WNIOSKU: /6.2/ /2010 IMIĘ I NAZWISKO: ADRES: NAZWA PRZEDSIĘBIORSTWA: Załącznik nr 8 do Regulaminu Projektu
Załącznik nr 8 do Regulaminu Projektu BIZNES PLAN (wzór) Program Operacyjny Kapitał Ludzki Priorytet VI Rynek pracy otwarty dla wszystkich Działanie 6.2 Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia
Przedsiębiorstwo- samodzielna, samofinansująca się jednostka organizacyjna prowadząca działalność gospodarczą.
Przedsiębiorstwo- samodzielna, samofinansująca się jednostka organizacyjna prowadząca działalność gospodarczą. Przedsiębiorca- osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną,
Mikroekonomia. Zadanie
Mikroekonomia Joanna Tyrowicz jtyrowicz@wne.uw.edu.pl http://www.wne.uw.edu.pl/~jtyrowicz 18.11.2007r. Mikroekonomia WNE UW 1 Funkcję produkcji pewnego produktu wyznacza wzór F(K,L)=2KL 1/2. Jakim wzorem
Mikroekonomia. Wykład 12
Mikroekonomia Wykład 12 Pokusa nadużycia Jeśli konsument ma pełne ubezpieczenie na samochód, czy bardziej prawdopodobne jest że zapomni go zamknąć? Pokusą nadużycia nazywamy brak bodźców do dbałości, czyli
Badania Marketingowe. Kalina Grzesiuk
Badania Marketingowe Kalina Grzesiuk definicja Badania marketingowe systematyczny i obiektywny proces gromadzenia, przetwarzania oraz prezentacji informacji na potrzeby podejmowania decyzji marketingowych.
2012 PRACA ZESPOŁOWA W KSZTAŁTOWANIU INNOWACJI. Piotr Markiewicz
2012 PRACA ZESPOŁOWA W KSZTAŁTOWANIU INNOWACJI Piotr Markiewicz PROBLEMATYKA Wyzwania gospodarki opartej na wiedzy Innowacja i innowacyjność Zespoły istota i cechy Specyfika pracy zespołowej Uwarunkowania
Wymagania edukacyjne przedmiot "Podstawy ekonomii" Dział I Gospodarka, pieniądz. dopuszczający
Wymagania edukacyjne przedmiot "Podstawy ekonomii" Dział I Gospodarka, pieniądz. wyróżnić potrzeby ekonomiczne, wymienić podstawowe rodzaje środków zaspokajających potrzeby, rozróżnić podstawowe zasoby
Informacja i decyzje w ekonomii
Informacja i decyzje w ekonomii Prof. Tomasz Bernat tomasz.bernat@usz.edu.pl Krótko o programie Informacja i decyzje w ekonomii miejsce i zastosowanie w teorii Ryzyko, niepewność i informacja w podejmowaniu
Finanse dla niefinansistów
Finanse dla niefinansistów Może inny podtytuł? Wszystkie prawa zastrzeżone Racjonalne i świadome podejmowanie decyzji zarządczych, lepsze zarządzanie i wykorzystanie zasobów przedsiębiorstwa, zmniejszenie
1. Które z następujących funkcji produkcji cechują się stałymi korzyściami ze skali? (1) y = 3x 1 + 7x 2 (2) y = x 1 1/4 + x 2
1. Które z następujących funkcji produkcji cechują się stałymi korzyściami ze skali? (1) y = 3x 1 + 7x 2 (2) y = x 1 1/4 + x 2 1/3 (3) y = min{x 1,x 2 } + min{x 3,x 4 } (4) y = x 1 1/5 x 2 4/5 a) 1 i 2
TRAKTAT O FUNKCJONOWANIU UNII EUROPEJSKIEJ (WYCIĄG)
TRAKTAT O FUNKCJONOWANIU UNII EUROPEJSKIEJ (WYCIĄG) Artykuł 37. (dawny art. 31 TWE) 1. Państwa Członkowskie dostosowują monopole państwowe o charakterze handlowym w taki sposób, aby wykluczona była wszelka
BIZNESPLAN. w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata
Załącznik nr 2 do Regulaminu świadczenia usług wsparcia finansowego BIZNESPLAN w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 Priorytet inwestycyjny 9v Wspieranie
Oligopol. dobra są homogeniczne Istnieją bariery wejścia na rynek (rynek zamknięty) konsumenci są cenobiorcami firmy posiadają siłę rynkową (P>MC)
Oligopol Jest to rynek, na którym niewielka liczba firm zachowuje się w sposób strategiczny i działają niezależnie od siebie, ale uwzględniają istnienie pozostałych firm. Na decyzję firmy wpływają decyzje
NOWE HORYZONTY BIZNESPLAN BEZZWROTNA DOTACJA WSPARCIE POMOSTOWE NR WNIOSKU: Imię i nazwisko Uczestnika Projektu
BIZNESPLAN BEZZWROTNA DOTACJA WSPARCIE POMOSTOWE NR WNIOSKU: Imię i nazwisko Uczestnika Projektu...... Priorytet VIII Regionalne kadry gospodarki Poddziałanie 8.1.2 Wsparcie procesów adaptacyjnych i modernizacyjnych
Przyczynowa analiza rentowności na przykładzie przedsiębiorstwa z branży. półproduktów spożywczych
Roksana Kołata Dariusz Stronka Przyczynowa analiza rentowności na przykładzie przedsiębiorstwa z branży Wprowadzenie półproduktów spożywczych Dokonując analizy rentowności przedsiębiorstwa za pomocą wskaźników
Biznesplan NR WNIOSKU:.. SPIS TREŚCI SEKCJA A DANE WNIOSKODAWCY...2. A-1 Dane przedsiębiorstwa...2. A-2 Życiorys zawodowy wnioskodawcy...
Załącznik nr 3 Biznesplan W ramach Projektu: Rozwój i kwalifikacje - program adaptacji zawodowej pracowników instytucji sektora oświaty z województwa pomorskiego, realizowanego przez Województwo Pomorskie
VAT w projektach szkoleniowych. Wpisany przez Joanna Członkowska, Justyna Taborska
Czy projektodawcy, który jest podatnikiem VAT i wykonuje w ramach swojej bieżącej działalności czynności opodatkowane przysługuje prawo odliczenia VAT naliczonego przy opodatkowanych zakupach stanowiących