Polityka rachunkowości. Sprawdź, jakie zmiany musisz w niej wprowadzić z początkiem 2018 roku

Transkrypt

1 BIURO RACHUNKOWE w praktyce Polityka rachunkowości. Sprawdź, jakie zmiany musisz w niej wprowadzić z początkiem 2018 roku FICYNAFK FINANSOWO-KSIĘGOWA

2 Autor: dr Katarzyna Trzpioła Kierownik Grupy Wydawniczej: Ewa Marmurska-Karpińska Wydawca: Marta Grabowska-Peda Redaktor: Katarzyna Brzozowska ISBN: Copyright by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. Warszawa 2017 Skład i łamanie: Raster Studio Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. ul. Łotewska 9a, Warszawa tel , faks Niniejszy e-book chroniony jest prawem autorskim. Przedruk materiałów bez zgody wydawcy jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. Zaproponowane w niniejszym poradniku wskazówki, porady i interpretacje dotyczą sytuacji typowych. Ich zastosowanie w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Publikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych. W związku z powyższym redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w poradniku wskazówek, przykładów, informacji itp. do konkretnych przypadków.

3 POLITYKA RACHUNKOWOŚCI. SPRAWDŹ, JAKIE ZMIANY MUSISZ W NIEJ WPROWADZIĆ Z POCZĄTKIEM 2018 ROKU Warto zastanowić się nad tym, jakie zmiany w polityce rachunkowości trzeba ująć w związku z początkiem nowego roku. Najczęściej dotyczą one metod wyceny aktywów i pasywów, sposobu ustalania wyniku finansowego oraz sposobu prezentacji danych w sprawozdaniu finansowym. Zobacz, jakie zmiany wprowadzić u Twojego kilenta w tym roku. Zmiana któregokolwiek z elementów polityki rachunkowości niezależnie od tego, czym jest spowodowana, oznacza, iż należy jej skutki zastosować od pierwszego dla roku obrotowego bez względu na datę podjęcia decyzji przez kierownika jednostki. UWAGA Nie stanowią zmian przyjętych zasad (polityki) rachunkowości m.in.: przyjęcie w odniesieniu do nowych zdarzeń i transakcji zasad (polityki) rachunkowości różniących się od poprzednio stosowanych do podobnych, ale nie identycznych zdarzeń i transakcji, przyjęcie nowej zasady w odniesieniu do zdarzeń, które uprzednio nie występowały lub występowały, ale były nieistotne, a stały się istotne, zmiany wysokości wartości szacunkowych np. w zakresie ustalania rezerw czy odpisów aktualizacyjnych. Jak wskazuje Komitet Standardów Rachunkowości, nie będzie na przykład zmianą w zakresie polityki rachunkowości: podjęcie decyzji o amortyzowaniu nowo nabytych środków trwałych za pomocą innej metody niż stosowana do podobnych obiektów, zmiana w wyniku corocznej weryfikacji stawek amortyzacyjnych (okresów użytkowania) środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, przekwalifikowanie do środków trwałych nieruchomości zaliczanej do inwestycji długoterminowych wynikające wyłącznie ze zmiany przeznaczenia tej nieruchomości, a także przekwalifikowanie odwrotne, przekwalifikowanie aktywów finansowych z długoterminowych do krótkoterminowych lub odwrotnie, które wynika ze zmiany zamiaru jednostki w odniesieniu do tych aktywów, 3

4 wycena długoterminowej, niezakończonej usługi proporcjonalnie do stopnia jej zaawansowania zamiast metodą zysku zerowego. PRZYKŁAD Spółka posiada 5 samochodów osobowych amortyzowanych metodą liniową i stawką 20%. Zakupiono w grudniu 2017 roku samochód ciężarowy. Można go amortyzować np. metodą degresywną i nie wpłynie to na amortyzację dotychczasowych aut. Zmiany w polityce rachunkowości wynikające ze zmiany przepisów W dokumentacji polityki rachunkowości należy wprowadzić przede wszystkim zmiany, które wynikają z przepisów prawa. Warto zastanowić się nad uaktualnieniem polityki w związku z dotychczasowymi zmianami prawa jeśli dotychczas nie było takiej potrzeby. W części dokumentacji polityki rachunkowości związanej z zasadami ochrony dokumentów warto wprowadzić zapis, iż zgodnie ze znowelizowanym od 2017 roku brzmieniem art. 73 ust. 2 uor przeniesienie na nośniki informatyczne dokumentów nastąpi jeszcze przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego. Zasada ta może dotyczyć wszystkich dowodów księgowych z wyłączeniem dokumentów dotyczących przeniesienia praw majątkowych do nieruchomości, powierzenia odpowiedzialności za składniki aktywów, znaczących umów i innych ważnych dokumentów określonych przez kierownika jednostki. Warunkiem skorzystania z takiej możliwości jest posiadanie urządzeń pozwalających na odtworzenie dowodów w postaci wydruku, o ile inne przepisy nie stanowią inaczej. Zmiany w polityce rachunkowości dla jednostek stosujących KSR W przypadku jednostek, które na podstawie art. 10 ust. 3 uor zdecydowały się na stosowanie KSR, dokumentację polityki rachunkowości należy uzupełnić o informacje o nowych regulacjach: Krajowego Standardu Rachunkowości nr 11 Środki trwałe (Dz. Urz. MRiF z 2017 r. poz. 105), zaktualizowanego Krajowego Standardu Rachunkowości nr 10 Umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym oraz umowy koncesji na roboty budowlane lub usługi (Dz. Urz. MRiF z 2017 r. poz. 142), stanowiska Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie ujęcia transakcji zamiany składnika aktywów niepieniężnych na inny składnik aktywów niepieniężnych (Dz. Urz. MRiF z 2017 r. poz. 127). Pozostałe jednostki, które nie stosują wprost KSR, mogą rozważyć, czy zapisów wynikających z powyższych regulacji nie ująć jako elementu polityki rachunkowości. 4

5 Zmiany w polityce dostępne dla mniejszych jednostek Od 2016 roku nie ma już uproszczeń uwarunkowanych faktem niepoddawania sprawozdania finansowego badaniu. Małe jednostki mogą, jeśli spełniają kryteria wielkościowe i organizacyjne, zastosować pewne uproszczenia, nawet jeśli ich sprawozdania są poddawane badaniu przez audytora, oczywiście pod warunkiem, iż w ten sposób nie zniekształcą obrazu sytuacji finansowej i majątkowej. Do uproszczeń, z których mogą skorzystać badane podmioty nienależące do tzw. grupy podmiotów zaufania publicznego, wskazanych w art. 3 ust. 1e uor należą: nieujmowanie odroczonego podatku dochodowego, nieujmowanie umów leasingu i o podobnym charakterze zgodnie z treścią ekonomiczną, lecz rozwiązaniami podatkowymi, podział inwestycji finansowych jedynie wg ustawy o rachunkowości bez stosowania przepisów rozporządzenia ws. instrumentów finansowych, ułatwienia przy ustalaniu kosztu wytworzenia produktów. Warunkiem jest oczywiście to, iż w sprawozdaniu za 2017 rok nieprzekroczone zostaną dwie z następujących wielkości: 1) zł w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego, 2) zł w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy, 3) 50 osób w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty. Skorzystanie z powyższych uproszczeń jest dobrowolne. Kierownik jednostki powinien zastanowić się zatem i wprowadzić do dokumentacji polityki rachunkowości zapisy pozwalające na zastosowanie uproszczeń, o ile nie ujęto ich już za 2017 rok. Jeśli jednostka nie wprowadziła wcześniej uproszczenia polegającego na rezygnacji z ustalania odroczonego podatku dochodowego, można je zacząć stosować z początkiem 2018 roku. WZÓR Fragment zapisu w dokumentacji polityki rachunkowości Nie ustala się aktywów i rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego w przypadku, gdy w sprawozdaniu za poprzedni rok nie przekroczono dwóch z trzech następujących wielkości: 1) zł w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego, 2) zł w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy, 3) 50 osób w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty. 5

6 Po raz drugi w 2018 roku pojawiła się również możliwość zastosowania uproszczeń przy ustalaniu kosztu wytworzenia przez jednostki poddające swe sprawozdania badaniu przez biegłego rewidenta. Wynika ona ze znowelizowanego brzmienia art. 28 ust. 4a uor. WZÓR Fragment zapisu ze zmienionej polityki rachunkowości Ustalając koszt wytworzenia produktów, produkcji w toku, jednostka bierze pod uwagę: koszty pozostające w bezpośrednim związku z danym produktem, takie jak w szczególności wartość zużytych materiałów bezpośrednich, koszty pozyskania i przetworzenia związane bezpośrednio z produkcją i inne koszty poniesione bezpośrednio w związku z doprowadzeniem produktu do postaci i miejsca, w jakich się znajduje w dniu wyceny,koszty pośrednio związane z wytworzeniem tego produktu takie jak w szczególności koszty zmienne (wynagrodzenia pośrednie, koszty energii, koszty konserwacji remontów itp.), koszty stałe produkcji (m.in. amortyzacja środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych związanych z procesem produkcji, koszty utrzymania zdolności produkcyjnych itp.). Nie dokonuje się analizy zasadności kosztów stałych pośrednich pod kątem wykorzystania mocy produkcyjnych. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie kosztu wytworzenia produktu, jego wyceny dokonuje się według ceny sprzedaży netto takiego samego lub podobnego produktu, pomniejszonej o przeciętnie osiągany przy sprzedaży produktów zysk brutto ze sprzedaży, a w przypadku produktu w toku także z uwzględnieniem stopnia jego przetworzenia. Do kosztów wytworzenia produktu nie zalicza się kosztów: 1) będących konsekwencją strat produkcyjnych; 2) ogólnego zarządu; 3) magazynowania wyrobów gotowych i półproduktów, 4) kosztów sprzedaży produktów. Koszty te wpływają na wynik finansowy okresu sprawozdawczego, w którym zostały poniesione. WAŻNE Przepisy ustawy o rachunkowości nie uzależniają możliwości skorzystania z wyżej zaprezentowanych uproszczeń od tego, czy jednostka sporządza sprawozdanie finansowe wg załącznika nr 5, czy też wg zasad ogólnych. Można także skorzystać z jednego lub więcej uproszczeń w zależności od potrzeb informacyjnych jednostki i uwarunkowań jej działalności. Skorzystanie z tych uproszczeń oznacza przede wszystkim eliminację uciążliwych i pracochłonnych procedur związanych z określaniem poziomu mocy produkcyjnych dostępnych 6

7 w jednostce, ich normalnego poziomu, rzeczywistego stopnia ich wykorzystania, badania zmienności kosztów pośrednich produkcji, szczegółowego podziału kosztów pośrednich stałych na część uzasadnioną i nieuzasadnioną stopniem wykorzystania mocy produkcyjnych. Zmiany dobrowolne dla wszystkich jednostek Od początku 2018 roku można także wprowadzić uproszczenia (lub zrezygnować z nich) w zakresie zagadnień, które już od dawna były przewidziane w ustawie o rachunkowości. Kierownik jednostki powinien w każdym wypadku rozważyć, czy uproszczenie to nie przyczyni się do zniekształcenia obrazu sytuacji finansowej i majątkowej podmiotu oraz jej wyniku finansowego. Do takich uproszczeń należy zaliczyć także kwestie związane z: wyceną produkcji niezakończonej zamiast ustalać jej wartość wg kosztu wytworzenia obejmującego koszty bezpośrednie i pośrednie (w tym odpowiednia część kosztów stałych), można skorzystać z wariantów przewidzianych w art. 34 ust. 1 pkt 2 uor, czyli ograniczenia kosztów, które będą budowały wartość produkcji niezakończonej; zakresem ustalenia wartości środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, które podlegają amortyzacji rozłożonej w czasie. Kierując się podpowiedziami wynikającymi z regulacji podatku dochodowego, można ustalić wartość zaliczaną jednorazowo do kosztów na poziomie 3500 zł. W powyższym zakresie uproszczeniem dozwolonym dla każdej jednostki będzie zdecydowanie, które z takich składników będą traktowane jako środki trwałe i wpisywane do ewidencji, a które ze względu na ich niewielkie operacyjne znaczenie mogą być, jako materiały, od razu odniesione w koszty (na konto zużycie materiałów); odstąpieniem od ustalania przychodów i kosztów wg stopnia zaawansowania w przypadku nieistotnych dla jednostki umów długoterminowych. WZÓR Fragment zapisu ze zmienionej polityki rachunkowości W przypadku umów, których czas realizacji jest dłuższy niż sześć miesięcy, a które na dzień bilansowy są zrealizowane w stopniu nieprzekraczającym 10% planowanych prac, ustala się ich wpływ na wynik finansowy w oparciu o faktycznie poniesione nakłady i wystawione faktury odbiorcom. Zmiana zasad współpracy z biegłym rewidentem Jeśli sprawozdanie finansowe Twojego klienta jest poddawane badaniu przez biegłego rewidenta, to po raz pierwszy dla sprawozdań za 2018 rok będą miały zastosowanie zasady wynikające z nowej ustawy z 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze 7

8 publicznym (Dz.U. z 2017 r. poz. 1089). Zwróć uwagę, iż w przypadku badania ustawowego (wynikającego z art. 64 uor) pierwsza umowa o badanie sprawozdania finansowego jest zawierana z firmą audytorską na okres nie krótszy niż dwa lata, z możliwością przedłużenia na kolejne co najmniej dwuletnie okresy. Koszty przeprowadzenia badania sprawozdania finansowego ponosi badana jednostka. Nie będą już sporządzane opinia i raport z badania, tylko sprawozdanie z badania. Konieczne będzie powiadamianie o rozwiązaniu umowy z firmą audytorską. A takie rozwiązanie umowy o badanie sprawozdania finansowego jest możliwe jedynie w sytuacji zaistnienia uzasadnionej podstawy. Kierownik składa informację niezwłocznie, wraz z podaniem stosownego wyjaśnienia przyczyn rozwiązania umowy, Krajową Radę Biegłych Rewidentów, a w przypadku jednostki zainteresowania publicznego także Komisję Nadzoru Finansowego. Za uzasadnioną podstawę uznaje się w szczególności: wystąpienie zdarzeń uniemożliwiających spełnienie wymagań określonych przepisami prawa dotyczącymi przeprowadzenia badania, zasadami etyki zawodowej, niezależności lub krajowymi standardami wykonywania zawodu; niedotrzymanie warunków umowy innych niż skutkujące możliwością wyrażenia opinii z zastrzeżeniami, opinii negatywnej lub odmowy wyrażenia opinii; przekształcenia, zmiany właścicielskie, zmiany organizacyjne uzasadniające zmianę firmy audytorskiej lub nieprzeprowadzenie badania. WAŻNE Różnice poglądów w zakresie stosowania zasad rachunkowości lub standardów badania nie stanowią uzasadnionej podstawy rozwiązania umowy o badanie sprawozdania finansowego. Nadal kierownik badanej jednostki zapewnia biegłemu rewidentowi, przeprowadzającemu badanie sprawozdania finansowego, dostęp do ksiąg rachunkowych oraz dokumentów stanowiących podstawę dokonanych w nich zapisów oraz wszelkich innych dokumentów, jak również udziela wyczerpujących informacji, wyjaśnień i oświadczeń niezbędnych do sporządzenia sprawozdania z badania. Podstawa prawna: art. 4 ust. 3 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2016 r. poz. 1047), komunikat nr 5 ministra finansów z r. w sprawie ogłoszenia uchwały Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie przyjęcia znowelizowanego Krajowego Standardu Rachunkowości nr 7 Zmiany zasad (polityki) rachunkowości, wartości szacunkowych, poprawianie błędów, zdarzenia następujące po dniu bilansowym ujęcie i prezentacja. dr Katarzyna Trzpioła wieloletni praktyk, szkoleniowiec 8

9 Numer 11 Październik 2017 ISSN Zadaj pytanie naszym ekspertom BIURO RACHUNKOWE w praktyce RÓŻNE FORMY ROZLICZEŃ PODATNIKÓW DORADZTWO DLA KLIENTA ZARZĄDZANIE BIUREM ROZWÓJ ZAWODOWY Wskaźnik zysku na akcje. Poznaj zasady jego wyliczania Twoje biuro może wykorzystać nową aplikację do wysyłania plików JPK Bilans Sprawdź, które zmiany w ustawie o rachunkowości należy w nim uwzględnić Poznaj zasady ubiegania się o kwalifikacje biegłego rewidenta po zmianie przepisów RODO. Już wkrótce zacznie obowiązywać nowy system sankcji Starannie wyselekcjonowane informacje dla właścicieli Biur Rachunkowych PRZETESTUJ za 0 zł zagadnienia podatkowo-rachunkowe z uwzględnieniem różnych form rozliczeń podatników (pełne księgi, PKPIR, ryczałt); sprawozdania i raporty; informacje pomocne w doradztwie dla klienta; zagadnienia z prawa handlowego, cywilnego, prawa pracy; przetwarzanie i ochrona danych osobowych; promocja i reklama, współpraca z klientami, odpowiedzialność, zarządzanie biurem rachunkowym; materiały niezbędne do podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników biura. Zamów bezpłatny egzemplarz Masz pytania? Skontaktuj się z naszym Centrum Obsługi Klienta: tel , cok@wip.pl, biurorachunkowe@wip.pl

10 Więcej ebooków o tematyce finansowo-księgowej: 1FS0018 ISBN: