AMINOKWASY, PEPTYDY I BIAŁKA fragment białka

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "AMINOKWASY, PEPTYDY I BIAŁKA fragment białka"

Transkrypt

1 AMIKWASY, PEPTYDY I BIAŁKA fragment białka L-AMIKWASY BJĘTE 2 STUKTUA - AZWA SKÓT pk a1 pk a2 pk a GLIYA Gly/G ALAIA Ala/A WALIA Val/V ( 3 ) 2 LEUYA Leu/L ( 3 ) 2 3 IZLEUYA Ile/I FEYLALAIA Phe/F ASPAAGIA Asn/ GLUTAMIA Gln/Q Trp/W TYPTFA α-aminokwas 2 2 L α-aminokwas (S) 2 aldehyd L glicerynowy PLIA Pro/P SEYA Ser/S () 3 TEIA Thr/T TYZYA Tyr/Y S YSTEIA ys/ S 3 METIIA Met/M * Aminokwasy egzogenne L-AMIKWASY ZASADWE L-AMIKWASY WŁAŚIWŚI: STUKTUA - AZWA SKÓT pk a1 pk a2 pk a 2( 2) 3 2 LIZYA Lys/K Arg/ ( 2) 3 AGIIA 2 2 is/ ISTYDYA krystaliczne, nielotne, substancje stałe topiące się z rozkładem w wysokich temperaturach 3 postać aminokwasu w niskich p jon dipolarny (obojnaczy) nierozpuszczalne w niepolarnych rozpuszczalnikach, np. benzenie, eterze etylowym czy naftowym; najczęściej rozpuszczalne w wodzie postać aminokwasu w wysokich p substancje amfoteryczne KWASWE STUKTUA - AZWA SKÓT pk a1 pk a2 pk a 2 KWAS ASPAAGIWY Asp/D KWAS GLUTAMIWY Glu/E Aminokwasy egzogenne organizm zwierzęcy nie potrafi ich syntezować z innych składników zawartych w pokarmie KWAS ZASADA SPZĘŻA ZASADA SPZĘŻY KWAS KWAS SPZĘŻY KWAS SPZĘŻA ZASADA ZASADA

2 L-AMIKWASY L-AMIKWASY WYSKIE p FMA AIWA III J DIPLAY II FMA KATIWA I ISKIE p KZYWA MIAEZKWAIA ALAIY PUKT IZELEKTYZY stężenie jonów hydroniowych, przy którym dany aminokwas nie ulega migracji pod wpływem pola elektryczngo forma kationowa l pk a1 = 2.3 jon dipolarny ll pk a2 = 6.0 forma anionowa lll pk a2 = 9.7 L-AMIKWASY TZYMYWAIE L-AMIKWASY TZYMYWAIE AMLIZA KWASÓW α ALGEKABKSYLWY Z WYKZYSTAIEM FTALIMIDKU PTASU PZYKŁADY , Pcz 2. 2 nadmiar PZYKŁADY K K X 2Me (-KX) Me PZYKŁADY 1. 2, Pcz 2. 2 nadmiar % + 4 GLIYA 2 2, Et l/ , Pcz nadmiar 3 70% rac-alaia 1. 2, Pcz Me + 3 l rac-feylgliya FTALYDAZYD nierozpuszczalny w etanolu

3 L-AMIKWASY TZYMYWAIE L-AMIKWASY TZYMYWAIE Z WYKZYSTAIEM FTALIMIDKU PTASU PZYKŁADY 3-FEYLPPIIA ETYLU 652 Et - K l/ Et l K K LWDEK rac-feylalaiy 2 Et - K 2 Et 2 2, Et, 89% Et ESTE ETYLWY GLIYY (GLIYIA ETYLU) PZYKŁADY Z WYKZYSTAIEM FTALIMIDKU PTASU I BMMALIAU K 2Et 2Et + 3 l l Et - a + K Et Et BMMALIA DIETYLWY 82-85% 2Et 2Et l a Et Et 2Et 2Et Et 2Et L-AMIKWASY TZYMYWAIE L-AMIKWASY TZYMYWAIE PZYKŁADY Z WYKZYSTAIEM FTALIMIDKU PTASU I BMMALIAU K Et Et K 2Et 2 Et a 2 l Et Et BMMALIA DIETYLWY 82-85% 2Et 2Et + 3 l 2 LWDEK KWASU rac-aspaagiweg Et - a + 2Et 2Et Et 2Et Z WYKZYSTAIEM FTALIMIDKU PTASU I BMMALIAU PZYKŁADY 1. K 2. ( 2Et) 2 3. Et - a + Et 2 Et 1. a 2. l 2l l LWDEK rac-feylailiy 2Et 2Et ( 3 ) 2 Et 2Et Et ()2 Et 1. a 2. l + 3 l ()2 LWDEK rac-waliy

4 L-AMIKWASY EAKJE Z IYDYĄ EAKJE EAKJE Z ALKLAMI 1 GUPA AMIWA PEPTYDY ŁAŃU BZY 3 + ' 3 ' + 2 EAKJE Z DZYIKAMI AYLUJĄYMI + ' 3 l TEA lub - ' + l atom węgla atom tlenu atom azotu atom wodoru PEPTYDY PEPTYDY 2 3 FEYLALAIA ( 3) 2 3 WALIA DLA DWÓ AMIKWASÓW ISTIEJĄ DWIE MŻLIWE STUKTUY DIPEPTYDU: ( 3) ( 3) TIPEPTYD WALILFEYLALAIA FEYLALAYLWALIA aminokawas -terminalny AMIKWASY PŁĄZE WIĄZAIEM AMIDWYM tzw. WIĄZAIEM PEPTYDWYM GLIYLFEYLALAYLALAIA GlyPheAla

5 PEPTYDY AALIZA STUKTUY PEPTYDÓW I BIAŁEK 2S UTLEIAIE EDUKJA 2S WIĄZAIE DISULFIDWE STUKTUA PIEWSZZĘDWA SEKWEJA AMIKWASÓW jakie aminokwasy wchodzą w skład badanej cząsteczki peptydu 2S 2S jaki jest wzajemny stosunek reszt aminokwasowych w jakiej kolejności występują reszty aminokwasowe w łańcuchu jakie wiązania kowalencyjne są obecne w cząsteczce peptydu AALIZA STUKTUY PEPTYDÓW I BIAŁEK AALIZA STUKTUY PEPTYDÓW I BIAŁEK Metoda opracowana 1945r. agroda obla 1958r. 1. YDLIZA AŁKWITA W WAUKA KATALIZY KWASWEJ 3. USTALAIE -TEMIALEG AMIKWASU W PEPTYDZIE METDA SAGEA GlyLeuAlaValAlaPheGlyAla oktapeptyd l 2 Gly + Leu + 3 Ala + Val + Phe 2 F FLU-2,4-DIITBEZE PLIPEPTYD 2. YDLIZA ZĘŚIWA W WAUKA KATALIZY KWASWEJ a 3 Glu ys + ys Gly + Gly + Glu + ys tripeptyd l/ Glu ys Gly

6 AALIZA STUKTUY PEPTYDÓW I BIAŁEK 4. USTALAIE -TEMIALEG AMIKWASU W PEPTYDZIE METDA DEGADAYJA EDMAA S ( 3) 2 TIIZYJAIA FEYLU S S 2 2 -, p PLIPEPTYD 2 ()2 2 ()2 PLIPEPTYD KÓTSZY JEDE AMIKWAS MŻLIWE DIPEPTYDY SYTEZA PEPTYDÓW Ala Gly AlaAla AlaGly GlyAla GlyGly STATEGIA SYTEZY PEPTYDÓW 1. ZABEZPIEZEIE GUPY AMIWEJ 2 AMIKWASU -TEMIALEG 3 2. ZABEZPIEZEIE GUPY KABKSYLWEJ 2 AMIKWASU -TEMIALEG 3 3. AKTYWAJA GUPY KABKSYLWEJ 2 AMIKWASU -TEMIALEG TWZEIE WIĄZAIA PEPTYDWEG B B 2 4. USUIĘIE GUP BLKUJĄY Y B 1 B 1 2 B 2 B 2 B 1 B 2 3 STATEGIA SYTEZY PEPTYDÓW 1. ZABEZPIEZEIE GUPY AMIWEJ 2 AMIKWASU -TEMIALEG STATEGIA SYTEZY PEPTYDÓW 1. ZABEZPIEZEIE GUPY AMIWEJ 2 AMIKWASU -TEMIALEG GUPY BLKUJĄE TYPU UETAWEG ()3 USUWAIE GUP BLKUJĄY TYPU UETAWEG BEZYLKSYKABYLWEJ 2 Z Ala /Ac 2, Pd/ l LMÓWZA BEZYLKSY- BEZYLU KABYLALAIA ( 3) 3 ()3 + 3 ( 3) 3 ()2 ()2 ZYLI Pd/ Z Ala + 2 Ph Ala 3 DIWĘGLA DI- tert-butylu tert- BUTYLKSY- KABYLWALIA

7 STATEGIA SYTEZY PEPTYDÓW 1. ZABEZPIEZEIE GUPY AMIWEJ 2 AMIKWASU -TEMIALEG STATEGIA SYTEZY PEPTYDÓW 2. ZABEZPIEZEIE GUPY KABKSYLWEJ 2 AMIKWASU -TEMIALEG USUWAIE GUP BLKUJĄY TYPU UETAWEG tert-butylksykabylwej ()3 ( 3) 2 Boc Val Sl 2 IE ESTY: BEZYLWE, ETYLWE, tert-butylwe l 3 3 l/eter lub F ()2 TWZEIE/USUWAIE GUP ESTWY: 3 + Sl 1. a 2 l 3 + l Ph 2Ph 2Ph l PheMe F 3 ( 3) 3 3 F 3 3 AYDLIZA ( 3) 2 ( 3) 2 ZYLI Boc Val + F 3 ( 3 ) 2 = Val l ValtBu 2, Pd/ ( 3) 2 2( 3) 2 LeuBzl WDLIZA STATEGIA SYTEZY PEPTYDÓW 3. AKTYWAJA GUPY KABKSYLWEJ 2 AMIKWASU -TEMIALEG TWZEIE WIĄZAIA PEPTYDWEG DZAJE AKTYWAJI GUPY KABKSYLWEJ: STATEGIA SYTEZY PEPTYDÓW 4. USUIĘIE GUP BLKUJĄY 2 2 LKI KWASWE MIESZAE BEZWDIKI ESTY AKTYWE METDA DIYKLEKSYLKABDIIMIDWA (DI) ()2 Z Ala LeuBzl Z AlaLeuBzl 2, Pd/ 3 2()2 3 2( 3) 2 DI AlaLeu 2 2 2()2 Z AlaLeuBzl

8 BIAŁKA BIAŁKA Struktura harmonijkowa (struktura β) proponowana przez L. Paulinga dla fibroiny jedwabiu Struktura α-helisy zaproponowana przez L. Paulinga dla α-keratyny

46 i 47. Wstęp do chemii -aminokwasów

46 i 47. Wstęp do chemii -aminokwasów 46 i 47. Wstęp do chemii -aminokwasów Chemia rganiczna, dr hab. inż. Mariola Koszytkowska-Stawińska, WChem PW; 2017/2018 1 21.1. Budowa ogólna -aminokwasów i klasyfikacja peptydów H 2 H H 2 R H R R 1 H

Bardziej szczegółowo

21. Wstęp do chemii a-aminokwasów

21. Wstęp do chemii a-aminokwasów 21. Wstęp do chemii a-aminokwasów Chemia rganiczna, dr hab. inż. Mariola Koszytkowska-Stawińska, WChem PW; 2016/2017 1 21.1. Budowa ogólna a-aminokwasów i klasyfikacja peptydów H 2 N H kwas 2-aminooctowy

Bardziej szczegółowo

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 1886669 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 02.08.2007 07113670.9

Bardziej szczegółowo

AMINOKWASY AMINOKWASY. Związki dwufunkcyjne; w naturze > 500, kodowane ok różnych białek. aminokwas NH 2 SYNTETYCZNE (NIENATURALNE)

AMINOKWASY AMINOKWASY. Związki dwufunkcyjne; w naturze > 500, kodowane ok różnych białek. aminokwas NH 2 SYNTETYCZNE (NIENATURALNE) AMIKWASY 2 aminokwas Związki dwufunkcyjne; w naturze > 500, kodowane ok. 20 100 000 różnych białek AMIKWASY SYTETYZE (IEATUALE) ATUALE kilkaset BIAŁKWE (kilkadziesiąt) IEBIAŁKWE TZEIZĘDWE modyfikacje postrybosomalne

Bardziej szczegółowo

Chemiczne składniki komórek

Chemiczne składniki komórek Chemiczne składniki komórek Pierwiastki chemiczne w komórkach: - makroelementy (pierwiastki biogenne) H, O, C, N, S, P Ca, Mg, K, Na, Cl >1% suchej masy - mikroelementy Fe, Cu, Mn, Mo, B, Zn, Co, J, F

Bardziej szczegółowo

Aminokwasy, peptydy i białka. Związki wielofunkcyjne

Aminokwasy, peptydy i białka. Związki wielofunkcyjne Aminokwasy, peptydy i białka Związki wielofunkcyjne Aminokwasy, peptydy i białka Aminokwasy, peptydy i białka: - wiadomości ogólne Aminokwasy: - ogólna charakterystyka - budowa i nazewnictwo - właściwości

Bardziej szczegółowo

Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl

Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą byd wykorzystywane przez jego Użytkowników

Bardziej szczegółowo

Struktura biomakromolekuł chemia biologiczna III rok

Struktura biomakromolekuł chemia biologiczna III rok truktura biomakromolekuł chemia biologiczna III rok jak są zbudowane białka? dlaczego białka są tak zbudowane? co z tego wynika? 508 13 604 liczba struktur dostępnych w Protein Data Bank wynosi aktualnie

Bardziej szczegółowo

Przegląd budowy i funkcji białek

Przegląd budowy i funkcji białek Przegląd budowy i funkcji białek Co piszą o białkach? Wyraz wprowadzony przez Jönsa J. Berzeliusa w 1883 r. w celu podkreślenia znaczenia tej grupy związków. Termin pochodzi od greckiego słowa proteios,

Bardziej szczegółowo

etyloamina Aminy mają właściwości zasadowe i w roztworach kwaśnych tworzą jon alkinowy

etyloamina Aminy mają właściwości zasadowe i w roztworach kwaśnych tworzą jon alkinowy Temat: Białka Aminy Pochodne węglowodorów zawierające grupę NH 2 Wzór ogólny amin: R NH 2 Przykład: CH 3 -CH 2 -NH 2 etyloamina Aminy mają właściwości zasadowe i w roztworach kwaśnych tworzą jon alkinowy

Bardziej szczegółowo

A. B. Co warto wiedzieć o aminokwasach?

A. B. Co warto wiedzieć o aminokwasach? A. B. Co warto wiedzieć o aminokwasach? a) 1. Cele lekcji a. a) Wiadomości Uczeń zna pojęcia: asymetryczny atom węgla, L-aminokwas, peptyd, reakcja kondensacji, aminokwas białkowy, aminokwas egzogenny

Bardziej szczegółowo

BADANIE WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNYCH AMINOKWASÓW

BADANIE WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNYCH AMINOKWASÓW BADAIE WŁAŚIWŚI FIZYKEMIZY AMIKWASÓW IDETYFIKAJA AMIKWASÓW BIAŁKA, JAK I WLE AMIKWASY EAGUJĄ ZA PŚEDITWEM GUP: - 2 I Z IYDYĄ, DIITFLUBEZEEM I KWASEM AZTWYM (III). WYSTĘPWAIE W STUKTUZE AMIKWASÓW IY GUP

Bardziej szczegółowo

C O C O OH O C O O KWASY KARBOKSYLOWE KWASY KARBOKSYLOWE KWASY KARBOKSYLOWE KWASY KARBOKSYLOWE C CH 2 CH 2 CH 2 C

C O C O OH O C O O KWASY KARBOKSYLOWE KWASY KARBOKSYLOWE KWASY KARBOKSYLOWE KWASY KARBOKSYLOWE C CH 2 CH 2 CH 2 C KWASY KABKSYLWE KWASY KABKSYLWE GUPA KABYLWA GUPA YDKSYLWA GUPA KABKSYLWA MEKLATUA 1. MEKLATUA SYSTEMATYZA nazwa składa się ze słowa KWAS oraz nazwy alkanu o takiej samej liczbie atomów węgla, do której

Bardziej szczegółowo

IZOMERIA Izomery - związki o takim samym składzie lecz różniące się budową

IZOMERIA Izomery - związki o takim samym składzie lecz różniące się budową IZMERIA Izomery - związki o takim samym składzie lecz różniące się budową TAK zy atomy są tak samo połączone? NIE izomery konstytucyjne stereoizomery zy odbicie lustrzane daje się nałożyć na cząsteczkę?

Bardziej szczegółowo

Informacje. W sprawach organizacyjnych Slajdy z wykładów

Informacje. W sprawach organizacyjnych Slajdy z wykładów Biochemia Informacje W sprawach organizacyjnych malgorzata.dutkiewicz@wum.edu.pl Slajdy z wykładów www.takao.pl W sprawach merytorycznych Takao Ishikawa (takao@biol.uw.edu.pl) Kiedy? Co? Kto? 24 lutego

Bardziej szczegółowo

Substancje o Znaczeniu Biologicznym

Substancje o Znaczeniu Biologicznym Substancje o Znaczeniu Biologicznym Tłuszcze Jadalne są to tłuszcze, które może spożywać człowiek. Stanowią ważny, wysokoenergetyczny składnik diety. Z chemicznego punktu widzenia głównym składnikiem tłuszczów

Bardziej szczegółowo

Własności chemiczne. 1. Kwasowość. Wartości pk a. (aminokwasy zamiast grupy NH 2 muszą mieć grupę NH 3 + ) 2. Zasadowość.

Własności chemiczne. 1. Kwasowość. Wartości pk a. (aminokwasy zamiast grupy NH 2 muszą mieć grupę NH 3 + ) 2. Zasadowość. B I T E N L EMI G GNIZN I Własności chemiczne 1. wasowość. Wartości p a wasowość aminokwasów jest znacznie MNIEJSZ od kwasowości zwykłych WSÓW BSYLWY p a większości aminokwasów mieszczą się w zakresie

Bardziej szczegółowo

Właściwości aminokwasów i białek

Właściwości aminokwasów i białek Właściwości aminokwasów i białek el ćwiczenia Ćwiczenie ma na celu poznanie niektórych typowych reakcji aminokwasów i białek. Reakcje te pozwalają odróżnić wolne aminokwasy od białek i innych związków

Bardziej szczegółowo

C OH ALKOHOLE ETERY R OH R O R R' O FENOLE. Ar OH NOMENKLATURA ALKOHOLE ZWIĄZKI ORGANICZNE ZAWIERAJĄCE W STRUKTURZE ATOMY TLENU C O C OH CH 3 OH

C OH ALKOHOLE ETERY R OH R O R R' O FENOLE. Ar OH NOMENKLATURA ALKOHOLE ZWIĄZKI ORGANICZNE ZAWIERAJĄCE W STRUKTURZE ATOMY TLENU C O C OH CH 3 OH ZWIĄZKI GANIZNE ZAWIEAJĄE W STUKTUZE ATMY TLENU 8 1s2 2s 2 2p 4 okres 2; grupa VI w związkach jest dwuwiążący, z dwoma niewiążącymi parami elektronów drugi w skali elektroujemności Paulinga 3.5 (za fluorem)

Bardziej szczegółowo

Slajd 1. Slajd 2. Proteiny. Peptydy i białka są polimerami aminokwasów połączonych wiązaniem amidowym (peptydowym) Kwas α-aminokarboksylowy aminokwas

Slajd 1. Slajd 2. Proteiny. Peptydy i białka są polimerami aminokwasów połączonych wiązaniem amidowym (peptydowym) Kwas α-aminokarboksylowy aminokwas Slajd 1 Proteiny Slajd 2 Peptydy i białka są polimerami aminokwasów połączonych wiązaniem amidowym (peptydowym) wiązanie amidowe Kwas α-aminokarboksylowy aminokwas Slajd 3 Aminokwasy z alifatycznym łańcuchem

Bardziej szczegółowo

PRZYKŁADOWE ZADANIA ORGANICZNE ZWIĄZKI ZAWIERAJĄCE AZOT

PRZYKŁADOWE ZADANIA ORGANICZNE ZWIĄZKI ZAWIERAJĄCE AZOT PRZYKŁADOWE ZADANIA ORGANICZNE ZWIĄZKI ZAWIERAJĄCE AZOT Zadanie 1127 (1 pkt) Uszereguj podane związki według rosnącego ph w roztworze wodnym. Właściwy porządek podaj zapisując go wzorami półstrukturalnymi.

Bardziej szczegółowo

Struktura i funkcja białek (I mgr)

Struktura i funkcja białek (I mgr) Struktura i funkcja białek (I mgr) Dr Filip Jeleń fj@protein.pl http://www.protein.pl/ Jeremy M. Berg, John L. Tymoczko, Lubert Stryer Biochemia Carl Branden, John Tooze Introduction to Protein Structure

Bardziej szczegółowo

Chemiczne składniki komórek

Chemiczne składniki komórek Chemiczne składniki komórek Komórki wykorzystują prawa fizyki i chemii, aby przeżyć Zbudowane z takich samych pierwiastków i związków jak materia nieożywiona Chemia komórki dominują: H 2 O związki organiczne

Bardziej szczegółowo

Aminokwasy, peptydy, białka

Aminokwasy, peptydy, białka Aminokwasy, peptydy, białka Aminokwasy KWAS 1-AMINOCYKLOPROPANOKARBOKSYLOWY α AMINOKWAS KWAS 3-AMINOPROPANOWY β AMINOKWAS KWAS 4-AMINOPROPANOWY γ AMINOKWAS KWAS 2-AMINOETANOSULFONOWY β AMINOKWAS Aminokwasy

Bardziej szczegółowo

Kuratorium Oświaty w Lublinie

Kuratorium Oświaty w Lublinie Kuratorium Oświaty w Lublinie KOD UCZNIA ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY 2014/2015 ETAP WOJEWÓDZKI Instrukcja dla ucznia 1. Zestaw konkursowy zawiera 11 zadań. 2. Przed

Bardziej szczegółowo

PRÓBNY II ETAP OLIMPIADY CHEMICZNEJ. Gimnazjum i Liceum Akademickie w Toruniu. Toruń, 9.01.2013

PRÓBNY II ETAP OLIMPIADY CHEMICZNEJ. Gimnazjum i Liceum Akademickie w Toruniu. Toruń, 9.01.2013 PRÓBNY II ETAP OLIMPIADY CHEMICZNEJ Gimnazjum i Liceum Akademickie w Toruniu Toruń, 9.01.2013 ZADANIE 1 Synteza fragmentu pewnego sterydu i reakcja annulacji Robinsona. W typowej kondensacji aldolowej

Bardziej szczegółowo

Budowa aminokwasów i białek

Budowa aminokwasów i białek Biofizyka Ćwiczenia 1. E. Banachowicz Zakład Biofizyki Molekularnej IF UAM http://www.amu.edu.pl/~ewas Budowa aminokwasów i białek E.Banachowicz 1 Ogólna budowa aminokwasów α w neutralnym p α N 2 COO N

Bardziej szczegółowo

spektroskopia elektronowa (UV-vis)

spektroskopia elektronowa (UV-vis) spektroskopia elektronowa (UV-vis) rodzaje przejść elektronowych Energia σ* π* 3 n 3 π σ σ σ* daleki nadfiolet (λ max < 200 nm) π π* bliski nadfiolet jednostki energii atomowa jednostka energii = energia

Bardziej szczegółowo

Zadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami.

Zadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami. Zadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami. I. Gęstość propanu w warunkach normalnych wynosi II. Jeżeli stężenie procentowe nasyconego roztworu pewnej

Bardziej szczegółowo

Zapisz za pomocą symboli i wzorów następujące ilości substancji :

Zapisz za pomocą symboli i wzorów następujące ilości substancji : ZESTAW I Zadanie 1. Zapisz za pomocą symboli i wzorów następujące ilości substancji : a) dwa atomy wapnia... b) cztery cząsteczki wodoru... c) trzy cząsteczki siarczku żelaza... d) atom magnezu... e) dwie

Bardziej szczegółowo

Budowa i funkcje białek

Budowa i funkcje białek Budowa i funkcje białek Białka Wszystkie organizmy zawierają białko Każdy organizm wytwarza własne białka Podstawowe składniki białek - aminokwasy Roślinne mogą wytwarzać aminokwasy ze związków nieorganicznych

Bardziej szczegółowo

Metody fosforylacji. Schemat 1. Powstawanie trifosforanu nukleozydu

Metody fosforylacji. Schemat 1. Powstawanie trifosforanu nukleozydu Metody fosforylacji Fosforylacja jest procesem przenoszenia reszty fosforanowej do nukleofilowego atomu dowolnego związku chemicznego. Najczęściej fosforylację przeprowadza się na atomie tlenu grupy hydroksylowej

Bardziej szczegółowo

AMINOKWASY. I. Wprowadzenie teoretyczne. Aminokwasy są to związki, które w łańcuchu węglowym zawierają zarówno grupę aminową jak i grupę karboksylową.

AMINOKWASY. I. Wprowadzenie teoretyczne. Aminokwasy są to związki, które w łańcuchu węglowym zawierają zarówno grupę aminową jak i grupę karboksylową. AMIKWASY I. Wprowadzenie teoretyczne Aminokwasy są to związki, które w łańcuchu węglowym zawierają zarówno grupę aminową jak i grupę karboksylową. 2 3 WZY GÓLE ATUALY AMIKWASÓW WYSTĘPUJĄY W BIAŁKA Zalicza

Bardziej szczegółowo

pobrano z

pobrano z ODPOWIEDZI Zadanie 1. (2 pkt) 1. promienia atomowego, promienia jonowego 2. najwyższego stopnia utlenienia Zadanie 2. (1 pkt) 1. Pierwiastek I jest aktywnym metalem. Tworzy wodorek, w którym wodór przyjmuje

Bardziej szczegółowo

Wielofunkcyjne związki organiczne poziom rozszerzony

Wielofunkcyjne związki organiczne poziom rozszerzony Wielofunkcyjne związki organiczne poziom rozszerzony Zadanie 1. (2 pkt) Źródło: KE 2010 (PR), zad. 29. Pewien dwufunkcyjny związek organiczny ma masę molową równą 90 g/mol. W jego cząsteczce stosunek liczby

Bardziej szczegółowo

Kwasy nasycone. Wykład 10 2

Kwasy nasycone. Wykład 10 2 Związki pochodzenia naturalnego biomolekuły. 1. Lipidy związki pochodzenia naturalnego, nierozpuszczalne w wodzie, łatwo rozpuszczalne w organicznych rozpuszczalnikach niepolarnych i słabo polarnych. Dzielą

Bardziej szczegółowo

Cukry właściwości i funkcje

Cukry właściwości i funkcje Cukry właściwości i funkcje Miejsce cukrów wśród innych składników chemicznych Cukry Z cukrem mamy do czynienia bardzo często - kiedy sięgamy po białe kryształy z cukiernicy. Większość z nas nie uświadamia

Bardziej szczegółowo

3b Do dwóch probówek, w których znajdowały się olej słonecznikowy i stopione masło, dodano. 2. Zaznacz poprawną odpowiedź.

3b Do dwóch probówek, w których znajdowały się olej słonecznikowy i stopione masło, dodano. 2. Zaznacz poprawną odpowiedź. 3b 1 PAWEŁ ZYCH IMIĘ I NAZWISKO: KLASA: GRUPA A 1. Do dwóch probówek, w których znajdowały się olej słonecznikowy i stopione masło, dodano roztworu manganianu(vii) potasu. Napisz, jakich obserwacji można

Bardziej szczegółowo

Podział związków organicznych

Podział związków organicznych Podział związków organicznych węglowodory związki jednofunkcyjne związki wielofunkcyjne alifatyczne nasycone aromatyczne nienasycone halogenki alkilowe alkohole fenole etery aldehydy ketony aminy kwasy

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych CHEMIA klasa III Oceny śródroczne:

Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych CHEMIA klasa III Oceny śródroczne: Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych CHEMIA klasa III Oceny śródroczne: Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: -określa, co to są

Bardziej szczegółowo

Wymagania programowe na poszczególne oceny chemia kl. II Gimnazjum Rok szkolny 2015/2016 Wewnętrzna budowa materii

Wymagania programowe na poszczególne oceny chemia kl. II Gimnazjum Rok szkolny 2015/2016 Wewnętrzna budowa materii Wymagania programowe na poszczególne oceny chemia kl. II Gimnazjum Rok szkolny 2015/2016 Wewnętrzna budowa materii Dopuszczający (K) Dostateczny(P) Dobry(R) Bardzo dobry (D) Celujący (W) Uczeń : - wie,

Bardziej szczegółowo

Kryteria oceniania z chemii kl VII

Kryteria oceniania z chemii kl VII Kryteria oceniania z chemii kl VII Ocena dopuszczająca -stosuje zasady BHP w pracowni -nazywa sprzęt laboratoryjny i szkło oraz określa ich przeznaczenie -opisuje właściwości substancji używanych na co

Bardziej szczegółowo

Zadanie 1. (2 pkt) Określ, na podstawie różnicy elektroujemności pierwiastków, typ wiązania w związkach: KBr i HBr.

Zadanie 1. (2 pkt) Określ, na podstawie różnicy elektroujemności pierwiastków, typ wiązania w związkach: KBr i HBr. Zadanie 1. (2 pkt) Określ, na podstawie różnicy elektroujemności pierwiastków, typ wiązania w związkach: KBr i HBr. Typ wiązania w KBr... Typ wiązania w HBr... Zadanie 2. (2 pkt) Oceń poprawność poniższych

Bardziej szczegółowo

3b 2. przedstawione na poniższych schematach. Uzupełnij obserwacje i wnioski z nich wynikające oraz równanie zachodzącej reakcji.

3b 2. przedstawione na poniższych schematach. Uzupełnij obserwacje i wnioski z nich wynikające oraz równanie zachodzącej reakcji. 3b 2 PAWEŁ ZYCH IMIĘ I NAZWISKO: KLASA: GRUPA A 1. W celu zbadania właściwości sacharozy wykonano dwa doświadczenia, które zostały przedstawione na poniższych schematach. Uzupełnij obserwacje i wnioski

Bardziej szczegółowo

Chemia związków węgla

Chemia związków węgla strona 1/7 hemia związków węgla Dorota Lewandowska, Anna Warchoł, Lidia Wasyłyszyn Treść podstawy programowej: Węgiel i jego związki. Proste węglowodory nasycone i nienasycone, alkohole, kwasy karboksylowe,

Bardziej szczegółowo

Zadanie I. [16 punktów] W zadaniach od 1 5 jedna odpowiedź jest poprawna.

Zadanie I. [16 punktów] W zadaniach od 1 5 jedna odpowiedź jest poprawna. Zadanie I. [16 punktów] W zadaniach od 1 5 jedna odpowiedź jest poprawna. Zad.1. Żywice epoksydowe należą do grupy polimerów będących duroplastami. Znajdują one zastosowanie jako laminaty, kleje i surowiec

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia. Budowa atomu a. rozmieszczenie elektronów na orbitalach Z = 1-40; I

Zagadnienia. Budowa atomu a. rozmieszczenie elektronów na orbitalach Z = 1-40; I Nr zajęć Data Zagadnienia Budowa atomu a. rozmieszczenie elektronów na orbitalach Z = 1-40; I 9.10.2012. b. określenie liczby cząstek elementarnych na podstawie zapisu A z E, również dla jonów; c. określenie

Bardziej szczegółowo

CORAZ BLIŻEJ ISTOTY ŻYCIA WERSJA A. imię i nazwisko :. klasa :.. ilość punktów :.

CORAZ BLIŻEJ ISTOTY ŻYCIA WERSJA A. imię i nazwisko :. klasa :.. ilość punktów :. CORAZ BLIŻEJ ISTOTY ŻYCIA WERSJA A imię i nazwisko :. klasa :.. ilość punktów :. Zadanie 1 Przeanalizuj schemat i wykonaj polecenia. a. Wymień cztery struktury występujące zarówno w komórce roślinnej,

Bardziej szczegółowo

FENOLE FENOLE FENOLE FENOLE WYSTĘPOWANIE NOMENKLATURA NOMENKLATURA OTRZYMYWANIE 1. IZOLOWANIE FENOLI ZE ŹRÓDEŁ NATURALNYCH H3C

FENOLE FENOLE FENOLE FENOLE WYSTĘPOWANIE NOMENKLATURA NOMENKLATURA OTRZYMYWANIE 1. IZOLOWANIE FENOLI ZE ŹRÓDEŁ NATURALNYCH H3C MEKLATUA FELE MEKLATUA MEKLATUA ZWYZAJWA FELE 7 6 8 3 3 3 X FEL FELE α AFTL β AFTL 5 9 10 4 3 1 2 9-FEATL 2-METYLFEL (o-kezl) 3-METYLFEL (m-kezl) 4-METYLFEL (p-kezl) MEKLATUA YTEMATYZA 2 4-BMFEL (para)

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE z chemii dla klasy trzeciej

WYMAGANIA EDUKACYJNE z chemii dla klasy trzeciej Lucyna Krupa Rok szkolny 2016/2017 Anna Mikrut WYMAGANIA EDUKACYJNE z chemii dla klasy trzeciej Wyróżnia się wymagania na: ocenę dopuszczającą ocenę dostateczną (obejmują wymagania na ocenę dopuszczającą)

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE

WYMAGANIA EDUKACYJNE GIMNAZJUM NR 2 W RYCZOWIE WYMAGANIA EDUKACYJNE niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z CHEMII w klasie II gimnazjum str. 1 Wymagania edukacyjne niezbędne do

Bardziej szczegółowo

1.1. AMINOKWASY BIAŁKOWE

1.1. AMINOKWASY BIAŁKOWE 1 ĆWICZENIE 1 BUDOWA I WŁAŚCIWOŚCI AMINOKWASÓW 1.1. AMINOKWASY BIAŁKOWE Aminokwasy są związkami organicznymi zawierającymi co najmniej jedną grupę karboksylową -COOH oraz co najmniej jedną grupę aminową

Bardziej szczegółowo

Repetytorium z wybranych zagadnień z chemii

Repetytorium z wybranych zagadnień z chemii Repetytorium z wybranych zagadnień z chemii Mol jest to liczebność materii występująca, gdy liczba cząstek (elementów) układu jest równa liczbie atomów zawartych w masie 12 g węgla 12 C (równa liczbie

Bardziej szczegółowo

KWASY. Dopuszczający:

KWASY. Dopuszczający: KWASY Dopuszczający: wymienia zasady bhp dotyczące obchodzenia się z kwasami, zalicza kwasy do elektrolitów, opisuje budowę kwasów, opisuje różnice w budowie kwasów beztlenowych i kwasów tlenowych, zapisuje

Bardziej szczegółowo

Wymagania programowe na poszczególne oceny chemia kl. III 2014/2015

Wymagania programowe na poszczególne oceny chemia kl. III 2014/2015 Wymagania programowe na poszczególne oceny chemia kl. III 2014/2015 VI. Sole opisuje budowę soli wskazuje metal i resztę kwasową we wzorze soli zapisuje wzory sumaryczne soli (chlorków, arczków) tworzy

Bardziej szczegółowo

2. Produkty żywnościowe zawierające białka Mięso, nabiał (mleko, twarogi, sery), jaja, fasola, bób (rośliny strączkowe)

2. Produkty żywnościowe zawierające białka Mięso, nabiał (mleko, twarogi, sery), jaja, fasola, bób (rośliny strączkowe) BIAŁKA 1. Funkcja białek w organizmie Budulcowa mięśnie (miozyna), krew (hemoglobina, fibrynogen), włosy (keratyna), skóra, chrząstki, ścięgna (kolagen), białka współtworzą wszystkie organelle komórkowe

Bardziej szczegółowo

Podstawy projektowania leków wykład 12

Podstawy projektowania leków wykład 12 Podstawy projektowania leków wykład 12 Łukasz Berlicki Projektowanie wspomagane komputerowo Ligand-based design QSAR i 3D-QSAR Structure-based design projektowanie oparte na strukturze celu molekularnego

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE z chemii dla klasy trzeciej gimnazjum

WYMAGANIA EDUKACYJNE z chemii dla klasy trzeciej gimnazjum Lucyna Krupa Rok szkolny 2018/2019 Anna Mikrut WYMAGANIA EDUKACYJNE z chemii dla klasy trzeciej gimnazjum Wyróżnia się wymagania na: ocenę dopuszczającą ocenę dostateczną (obejmują wymagania na ocenę dopuszczającą)

Bardziej szczegółowo

Substancje powierzchniowo czynne 24.10.2013

Substancje powierzchniowo czynne 24.10.2013 Substancje powierzchniowo czynne 24.10.2013 Budowa spc (surfaktant, tensyd) - są to cząsteczki amfifilowe ogon część hydrofobowa zwykle długi łańcuch alifatyczny (węglowodorowy) głowa część hydrofilowa

Bardziej szczegółowo

Podstawowe pojęcia i prawa chemiczne

Podstawowe pojęcia i prawa chemiczne Podstawowe pojęcia i prawa chemiczne Pierwiastki, nazewnictwo i symbole. Budowa atomu, izotopy. Przemiany promieniotwórcze, okres półtrwania. Układ okresowy. Właściwości pierwiastków a ich położenie w

Bardziej szczegółowo

LCH 1 Zajęcia nr 60 Diagnoza końcowa. Zaprojektuj jedno doświadczenie pozwalające na odróżnienie dwóch węglowodorów o wzorach:

LCH 1 Zajęcia nr 60 Diagnoza końcowa. Zaprojektuj jedno doświadczenie pozwalające na odróżnienie dwóch węglowodorów o wzorach: LCH 1 Zajęcia nr 60 Diagnoza końcowa Zadanie 1 (3 pkt) Zaprojektuj jedno doświadczenie pozwalające na odróżnienie dwóch węglowodorów o wzorach: H 3 C CH 2 CH 2 CH 2 CH 2 a) b) W tym celu: a) wybierz odpowiedni

Bardziej szczegółowo

Beata Mendak fakultety z chemii II tura PYTANIA Z KLASY PIERWSZEJ

Beata Mendak fakultety z chemii II tura PYTANIA Z KLASY PIERWSZEJ Beata Mendak fakultety z chemii II tura Test rozwiązywany na zajęciach wymaga powtórzenia stężenia procentowego i rozpuszczalności. Podaję również pytania do naszej zaplanowanej wcześniej MEGA POWTÓRKI

Bardziej szczegółowo

Wymagania programowe: Gimnazjum chemia kl. II

Wymagania programowe: Gimnazjum chemia kl. II Wymagania programowe: Gimnazjum chemia kl. II Dział: Wewnętrzna budowa materii Ocena dopuszczająca [1] posługuje się symbolami odróżnia wzór sumaryczny od wzoru strukturalnego zapisuje wzory sumaryczne

Bardziej szczegółowo

Wpływ heterocyklicznego ugrupowania na natywną konformację naturalnych peptydów

Wpływ heterocyklicznego ugrupowania na natywną konformację naturalnych peptydów Wpływ heterocyklicznego ugrupowania na natywną konformację naturalnych peptydów Monika Staś, Dawid Siodłak, Małgorzata Broda mstas@uni.opole.pl Zakład Chemii Fizycznej i Modelowania Molekularnego Wydział

Bardziej szczegółowo

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2016/2017 CHEMIA

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2016/2017 CHEMIA WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2016/2017 CHEMIA Informacje dla ucznia 1. Na stronie tytułowej arkusza w wyznaczonym miejscu wpisz swój kod ustalony

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z CHEMII 2013/2014

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z CHEMII 2013/2014 Uczeń klasy I: WYMAGANIA EDUKACYJNE Z CHEMII 2013/2014 -rozróżnia i nazywa podstawowy sprzęt laboratoryjny -wie co to jest pierwiastek, a co to jest związek chemiczny -wyszukuje w układzie okresowym nazwy

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU KSZTAŁT BIAŁEK.

SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU KSZTAŁT BIAŁEK. SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU KSZTAŁT BIAŁEK. SPIS TREŚCI: I. Wprowadzenie. II. Części lekcji. 1. Część wstępna. 2. Część realizacji. 3. Część podsumowująca. III. Karty pracy. 1. Karta

Bardziej szczegółowo

Bioinformatyka. z sylabusu... (wykład monograficzny) wykład 1. E. Banachowicz. Wykład monograficzny Bioinformatyka.

Bioinformatyka. z sylabusu... (wykład monograficzny) wykład 1. E. Banachowicz. Wykład monograficzny Bioinformatyka. Bioinformatyka (wykład monograficzny) wykład 1. E. Banachowicz Zakład Biofizyki Molekularnej IF UAM http://www.amu.edu.pl/~ewas z sylabusu... Wykład 1, 2006 1 Co to jest Bioinformatyka? Zastosowanie technologii

Bardziej szczegółowo

I. Właściwości wody: II. Stany skupienia wody. Na dnie zbiornika wodnego jest zawsze temperatura 4 O C (największa gęstość wody).

I. Właściwości wody: II. Stany skupienia wody. Na dnie zbiornika wodnego jest zawsze temperatura 4 O C (największa gęstość wody). I. Właściwości wody: bezbarwna bezwonna bez smaku dobry rozpuszczalnik temp. topnienia 0 O C temp. wrzenia 100 O C (pod ciśnieniem 1013 hpa) największa gęstość przy temp. 4 O C Na dnie zbiornika wodnego

Bardziej szczegółowo

Zadanie: 2 (4 pkt) Napisz, uzgodnij i opisz równania reakcji, które zaszły w probówkach:

Zadanie: 2 (4 pkt) Napisz, uzgodnij i opisz równania reakcji, które zaszły w probówkach: Zadanie: 1 (1 pkt) Aby otrzymać ester o wzorze CH 3 CH 2 COOCH 3 należy jako substratów użyć: a) Kwasu etanowego i metanolu b) Kwasu etanowego i etanolu c) Kwasu metanowego i etanolu d) Kwasu propanowego

Bardziej szczegółowo

Rozwiązania. dla produktu MN dla M = 3 dla N = 1. Stałą równowagi obliczamy z następującego wzoru:

Rozwiązania. dla produktu MN dla M = 3 dla N = 1. Stałą równowagi obliczamy z następującego wzoru: Rozwiązania Zadanie 1 Efekt cieplny rozpuszczania 272 g Ca SO 4 wynosi: 136 g Ca SO 4 to masa 1 mola 272 g Ca SO 4 to 2 mole. Odpowiedź: Ciepło rozpuszczania odnosi się do 1 mola substancji, stąd 2x(-20,2

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY CHEMII INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA. Wykład 2

PODSTAWY CHEMII INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA. Wykład 2 PODSTAWY CEMII INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA Wykład Plan wykładu II,III Woda jako rozpuszczalnik Zjawisko dysocjacji Równowaga w roztworach elektrolitów i co z tego wynika Bufory ydroliza soli Roztwory (wodne)-

Bardziej szczegółowo

BADANIE WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNYCH AMINOKWASÓW

BADANIE WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNYCH AMINOKWASÓW BADANIE WŁAŚIWŚI FIZYKEMIZNY AMINKWASÓW IDENTYFIKAJA AMINKWASÓW BIAŁKA, JAK I WLNE AMINKWASY REAGUJĄ ZA PŚREDNITWEM GRUP: -N 2 I Z NINYDRYNĄ, DINITRFLURBENZENEM I KWASEM AZTWYM (III). WYSTĘPWANIE W STRUKTURZE

Bardziej szczegółowo

Kuratorium Oświaty w Lublinie

Kuratorium Oświaty w Lublinie Kuratorium Oświaty w Lublinie KOD UCZNIA ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY 2015/2016 ETAP WOJEWÓDZKI Instrukcja dla ucznia 1. Zestaw konkursowy zawiera 12 zadań. 2. Przed

Bardziej szczegółowo

Glicyna budowa cząsteczki i właściwości

Glicyna budowa cząsteczki i właściwości Waldemar Plewiński Glicyna budowa cząsteczki i właściwości Waldemar Plewiński 252 Cele ogólne lekcji Uczeń: planuje i przeprowadza eksperymenty chemiczne, planuje proces badawczy określonego problemu naukowego,

Bardziej szczegółowo

Wymagania na poszczególne oceny

Wymagania na poszczególne oceny ROK SZKOLNY 2018/2019 Wymagania na poszczególne oceny z chemii w klasie ósmej 1 VII. Kwasy wymienia zasady bhp dotyczące obchodzenia się z kwasami zalicza kwasy do elektrolitów definiuje pojęcie kwasy

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 4. Reakcja aminokwasów z ninhydryną. Opisz typy reakcji przebiegających w tym procesie i zaznacz ich miejsca przebiegu.

Ćwiczenie 4. Reakcja aminokwasów z ninhydryną. Opisz typy reakcji przebiegających w tym procesie i zaznacz ich miejsca przebiegu. azwisko i imię grupa data Protokół z ćwiczenia: eakcje chemiczne związków biologicznych: aminokwasy i peptydy. Definicja punktu izoelektrycznego pi. Formy jonowe aminokwasów w różnym ph. ph < pi ph = pi

Bardziej szczegółowo

Test kwalifikacyjny Lifescience dla licealistów 2015

Test kwalifikacyjny Lifescience dla licealistów 2015 Test kwalifikacyjny Lifescience dla licealistów 2015 Imię nazwisko (pseudonim): 1. Daltonizm (d) jest cechą recesywną sprzężoną z płcią. Rudy kolor włosów (r) jest cechą autosomalną i recesywną w stosunku

Bardziej szczegółowo

CHEMIA. Treści nauczania- wymagania szczegółowe. Substancje i ich właściwości. Uczeń: Wewnętrzna budowa materii. Uczeń:

CHEMIA. Treści nauczania- wymagania szczegółowe. Substancje i ich właściwości. Uczeń: Wewnętrzna budowa materii. Uczeń: CHEMIA Treści nauczania- wymagania szczegółowe Substancje i ich właściwości. Uczeń: Podaje przykłady zastosować chemii w życiu codziennym Nazywa wybrane szkło i sprzęt laboratoryjny oraz określa jego przeznaczenie

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE na poszczególne oceny śródroczne i roczne. Z CHEMII W KLASIE III gimnazjum

WYMAGANIA EDUKACYJNE na poszczególne oceny śródroczne i roczne. Z CHEMII W KLASIE III gimnazjum WYMAGANIA EDUKACYJNE na poszczególne oceny śródroczne i roczne Z CHEMII W KLASIE III gimnazjum Program nauczania chemii w gimnazjum autorzy: Teresa Kulawik, Maria Litwin Program realizowany przy pomocy

Bardziej szczegółowo

CHEMIA klasa 3 Wymagania programowe na poszczególne oceny do Programu nauczania chemii w gimnazjum. Chemia Nowej Ery.

CHEMIA klasa 3 Wymagania programowe na poszczególne oceny do Programu nauczania chemii w gimnazjum. Chemia Nowej Ery. CHEMIA klasa 3 Wymagania programowe na poszczególne oceny do Programu nauczania chemii w gimnazjum. Chemia Nowej Ery. Dział - Węgiel i jego związki. określa, czym zajmuje się chemia organiczna definiuje

Bardziej szczegółowo

Białka - liniowe kopolimery. złożone z aminokwasów. Liczba rodzajów białek - nieznana

Białka - liniowe kopolimery. złożone z aminokwasów. Liczba rodzajów białek - nieznana Białka - liniowe kopolimery złożone z aminokwasów Liczba rodzajów białek - nieznana Cechy wspólne białek 1. wielk1cząsteczk1wy charakter niedializują, r1ztw1ry k1l1idalne 2. wywierają ciśnienie 1sm1tyczne

Bardziej szczegółowo

Scenariusz lekcji chemii w klasie III gimnazjum. Temat lekcji: Białka skład pierwiastkowy, budowa, właściwości i reakcje charakterystyczne

Scenariusz lekcji chemii w klasie III gimnazjum. Temat lekcji: Białka skład pierwiastkowy, budowa, właściwości i reakcje charakterystyczne Scenariusz lekcji chemii w klasie III gimnazjum Temat lekcji: Białka skład pierwiastkowy, budowa, właściwości i reakcje charakterystyczne Czas trwania lekcji: 2x 45 minut Cele lekcji: 1. Ogólny zapoznanie

Bardziej szczegółowo

I. Węgiel i jego związki z wodorem

I. Węgiel i jego związki z wodorem NaCoBeZU z chemii dla klasy 3 I. Węgiel i jego związki z wodorem 1. Poznajemy naturalne źródła węglowodorów wymieniam kryteria podziału chemii na organiczną i nieorganiczną wyjaśniam, czym zajmuje się

Bardziej szczegółowo

a) proces denaturacji białka następuje w probówce: b) proces zachodzący w probówce nr 1 nazywa się:

a) proces denaturacji białka następuje w probówce: b) proces zachodzący w probówce nr 1 nazywa się: Zadanie 1. (4 pkt) Zaprojektuj doświadczenie chemiczne, za pomocą którego można wykryć siarkę w związkach organicznych. a) opisz przebieg doświadczenia b) zapisz przewidywane spostrzeżenia c) napisz równanie

Bardziej szczegółowo

MATERIAŁY POMOCNICZE 1 GDYBY MATURA 2002 BYŁA DZISIAJ CHEMIA ZESTAW EGZAMINACYJNY PIERWSZY ARKUSZ EGZAMINACYJNY I

MATERIAŁY POMOCNICZE 1 GDYBY MATURA 2002 BYŁA DZISIAJ CHEMIA ZESTAW EGZAMINACYJNY PIERWSZY ARKUSZ EGZAMINACYJNY I MATERIAŁY POMOCNICZE 1 GDYBY MATURA 00 BYŁA DZISIAJ OKRĘ GOWA K O M I S J A EGZAMINACYJNA w KRAKOWIE CHEMIA ZESTAW EGZAMINACYJNY PIERWSZY Informacje ARKUSZ EGZAMINACYJNY I 1. Przy każdym zadaniu podano

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z chemii oraz sposoby sprawdzania wiedzy i umiejętności

Wymagania edukacyjne z chemii oraz sposoby sprawdzania wiedzy i umiejętności Wymagania edukacyjne z chemii oraz sposoby sprawdzania wiedzy i umiejętności Kwasy Wymagania edukacyjne z podstawy programowej - klasa VIII Uczeń: definiuje pojęcie kwasy zgodnie z teorią Arrheniusa opisuje

Bardziej szczegółowo

Kryteria oceniania z chemii kl I Ocena dopuszczająca -stosuje zasady BHP w pracowni -nazywa sprzęt laboratoryjny i szkło oraz określa ich

Kryteria oceniania z chemii kl I Ocena dopuszczająca -stosuje zasady BHP w pracowni -nazywa sprzęt laboratoryjny i szkło oraz określa ich Kryteria oceniania z chemii kl I Ocena dopuszczająca -stosuje zasady BHP w pracowni -nazywa sprzęt laboratoryjny i szkło oraz określa ich przeznaczenie -opisuje właściwości substancji używanych na co dzień

Bardziej szczegółowo

Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów szkół podstawowych

Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów szkół podstawowych Kod ucznia Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów szkół podstawowych Suma punktów 13 marca 2019 r. zawody III stopnia (wojewódzkie) Witamy Cię na trzecim etapie konkursu chemicznego. Podczas rozwiązywania

Bardziej szczegółowo

Dysocjacja kwasów i zasad. ponieważ stężenie wody w rozcieńczonym roztworze jest stałe to:

Dysocjacja kwasów i zasad. ponieważ stężenie wody w rozcieńczonym roztworze jest stałe to: Stała równowagi dysocjacji: Dysocjacja kwasów i zasad HX H 2 O H 3 O X - K a [ H 3O [ X [ HX [ H O 2 ponieważ stężenie wody w rozcieńczonym roztworze jest stałe to: K a [ H 3 O [ X [ HX Dla słabych kwasów

Bardziej szczegółowo

Chemia Nowej Ery Wymagania programowe na poszczególne oceny dla klasy II

Chemia Nowej Ery Wymagania programowe na poszczególne oceny dla klasy II Chemia Nowej Ery Wymagania programowe na poszczególne oceny dla klasy II Szczegółowe kryteria oceniania po pierwszym półroczu klasy II: III. Woda i roztwory wodne charakteryzuje rodzaje wód występujących

Bardziej szczegółowo

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z NOWĄ ERĄ 2015/2016. chemia POZIOM ROZSZERZONY. Copyright by Nowa Era Sp. z o.o.

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z NOWĄ ERĄ 2015/2016. chemia POZIOM ROZSZERZONY. Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z NOWĄ ERĄ 2015/2016 chemia POZIOM ROZSZERZONY ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. Ogólne zasady oceniania zawiera przykłady poprawnych rozwiązań

Bardziej szczegółowo

Szczegółowe wymagania edukacyjne z przedmiotu chemia dla klasy II gimnazjum, rok szkolny 2015/2016

Szczegółowe wymagania edukacyjne z przedmiotu chemia dla klasy II gimnazjum, rok szkolny 2015/2016 Szczegółowe wymagania edukacyjne z przedmiotu chemia dla klasy II gimnazjum, rok szkolny 2015/2016 II. Wewnętrzna budowa materii posługuje się symbolami pierwiastków odróżnia wzór sumaryczny od wzoru strukturalnego

Bardziej szczegółowo

Elementy bioinformatyki. Aminokwasy, białka, receptory. Andrzej Bąk Instytut Chemii UŚ chemoinformatyka wykład 1

Elementy bioinformatyki. Aminokwasy, białka, receptory. Andrzej Bąk Instytut Chemii UŚ chemoinformatyka wykład 1 Elementy bioinformatyki. Aminokwasy, białka, receptory Andrzej Bąk Instytut Chemii UŚ chemoinformatyka wykład 1 Tematy istoria odkrywania białek Budowa białek Budowa aminokwasów Właściwości aminokwasów

Bardziej szczegółowo

Wymagania programowe na poszczególne oceny. III. Woda i roztwory wodne. Ocena dopuszczająca [1] Uczeń: Ocena dostateczna [1 + 2]

Wymagania programowe na poszczególne oceny. III. Woda i roztwory wodne. Ocena dopuszczająca [1] Uczeń: Ocena dostateczna [1 + 2] Wymagania programowe na poszczególne oceny III. Woda i roztwory wodne charakteryzuje rodzaje wód występujących podaje, na czym polega obieg wody wymienia stany skupienia wody nazywa przemiany stanów skupienia

Bardziej szczegółowo

Chemia - B udownictwo WS TiP

Chemia - B udownictwo WS TiP Chemia - B udownictwo WS TiP dysocjacja elektrolityczna, reakcje w roztworach wodnych, ph wykład nr 2b Teoria dys ocjacji jonowej Elektrolity i nieelektrolity Wpływ polarnej budowy cząsteczki wody na proces

Bardziej szczegółowo

Oddziaływanie leków z celami molekularnymi i projektowanie leków

Oddziaływanie leków z celami molekularnymi i projektowanie leków Oddziaływanie leków z celami molekularnymi i projektowanie leków Prof. dr hab. Sławomir Filipek Grupa BIOmodelowania (biomodellab.eu) Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii oraz Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych

Bardziej szczegółowo

Azotowe związki organiczne

Azotowe związki organiczne strona 1/1 Azotowe związki organiczne Krystyna Bogdanowicz-Szwed Procesy zachodzące w żywych organizmach są ściśle związane z chemią wielofunkcyjnych związków organicznych zawierających w swoich cząsteczkach

Bardziej szczegółowo

ARKUSZ 1 POWTÓRZENIE DO EGZAMINU Z CHEMII

ARKUSZ 1 POWTÓRZENIE DO EGZAMINU Z CHEMII ARKUSZ 1 POWTÓRZENIE DO EGZAMINU Z CHEMII Zadanie 1. Na rysunku przedstawiono fragment układu okresowego pierwiastków. Dokoocz zdania tak aby były prawdziwe. Wiązanie jonowe występuje w związku chemicznym

Bardziej szczegółowo