POTENCJAŁ TKWIĄCY W SAPONINACH
|
|
- Eleonora Kaczmarczyk
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 ALEKSANDRA OLCZAK Koło naukowe BIOACTIVE Wydział Biotechnologii i Nauk o Żywności Politechniki Łódzkiej Opiekun naukowy: dr inż. Michał Głogowski POTENCJAŁ TKWIĄCY W SAPONINACH Ze względu na swoje silne właściwości pieniące, dawniej saponiny były używane jako naturalne detergenty pochodzenia roślinnego. Najczęściej wykorzystywana była mydlnica lekarska (Saponariaofficinalis), która swą nazwę podobnie jak saponiny zawdzięcza łacińskiemu słowu sãpõ, oznaczającemu mydło. Lekka kwasowość powoduje, że omawiane związki wydają się być dla ludzkiego ciała (które również ma kwasowy odczyn) korzystniejszymi substancjami myjącymi niż codziennie stosowane zasadowe mydła. Jednak w dzisiejszych czasach największe znaczenie mają saponiny, które mogą być stosowane jako związki wyjściowe do produkcji kortykosteroidów oraz hormonów płciowych. Niektóre badania sugerują możliwość ich zastosowania w walce z chorobami nowotworowymi. Stosowanie saponin może nieść ze sobą również pewne zagrożenia dla ludzi. Przejawiają one właściwości hemolityczne oraz mają zdolność łączenia się z cholesterolem zawartym w błonach komórkowych (co prowadzi do najczęściej nieodwracalnego zniszczenia błony). W niniejszej pracy zostaną omówione budowa i właściwości chemiczne saponin, ich występowanie w przyrodzie oraz korzyści i potencjalne zagrożenia płynące z ich zastosowania. WPROWADZENIE Mimo, że mydło jest wynalazkiem dość starym (znanym Fenicjanom już w starożytności), to mniej więcej do końca XIX wieku stanowiło produkt luksusowy, niedostępny uboższym warstwom społecznym. Dlatego też 29
2 poszukiwano zamiennika taniego i powszechnie dostępnego. Taką namiastką mydła były saponiny, nietrudne do znalezienia w przyrodzie, spotykane prawie wyłącznie w świecie flory (jedynym zwierzęcym wyjątkiem odkrytym nie tak dawno są morskie szkarłupnie). Związki te pod wpływem wody są w stanie tworzyć trwałą i obfitą pianę. Rys. 1. Mydlnica lekarska W organizmie ssaków również możliwe jest przekształcenie saponin do hormonów sterydowych istotną rolę w tych procesach pełni mikroflora jelitowa i enzymy, które wytwarza. Na drodze odpowiednich szlaków biochemicznych saponiny, najczęściej o podwójnym wiązaniu między atomami węgla C5 i C6 w części aglikonowej, zostają przekształcone do związków pregnanowych (C-21) i androstanowych (C-19), które dalej mogą być wykorzystane do syntezy testosteronu (C-19), androsteronu (C-19) oraz progesteronu (C-21). Rośliny zawierające saponiny od dawna były stosowane w ziołolecznictwie i medycynie ludowej jako surowce przeciwgrzybiczne, przeciwzapalne, przeciwwirusowe, cytotoksyczne i wykrztuśne. W chwili obecnej znajdują zastosowanie w branży kosmetycznej do produkcji toników, masek czy też szamponów; również w branży spożywczej oraz branży farmaceutycznej [1,4]. 30
3 BUDOWA I WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE Saponiny to glikozydy cukru (glikonu) oraz części niecukrowej, zwanej aglikonem lub w tym przypadku sapogeniną. Zasadniczy podział saponin na triterpenowe (spotykane głównie w roślinach dwuliściennych) oraz steroidowe (spotykane przeważnie w roślinach jednoliściennych) oparty jest na budowie aglikonu. Rys. 2. Porównanie budowy saponin o różnych aglikonach Podstawowa różnica to aglikon typu α-amyryny u saponin triterpenowych i aglikon z rdzenia steranu u saponin steroidowych. Saponiny różnią się również liczbą, położeniem i rodzajem grup funkcyjnych oraz wiązań wielokrotnych, a także rodzajem i liczbą cukrów, występujących w glikonie. Cukry te to najczęściej D-galaktoza, D-ksyloza, D-glukoza, L-fukoza, L-ramnoza, L-arabinoza, a rzadziej kwas D-galakturonowy i D-glukuronowy. Ze względu na ilość reszt cukrowych, saponiny dzielą się na monodesmodyzy (jeden łańcuch cukrowy), bidesmodyzy (dwa łańcuchy) i tridesmodyzy (trzy łańcuchy). Budowa saponin jest amfifilowa, tzn.: jeden fragment cząsteczki jest silnie polarny i hydrofilowy (cukier lub łańcuch cukrowy), zaś drugi niepolarny, lipofilowy (aglikon). Amfifilowość saponin jest przyczyną ich najistotniejszej cechy zdolności zmniejszania napięcia powierzchniowego roztworów wodnych, z czego dalej wynika możliwość wytwarzania piany oraz emulgacji tłuszczów. Omawiane związki są bezpostaciowe, bardzo słabo krystalizujące, dobrze rozpuszczalne w wodzie. Przeważnie wykazują odczyn kwaśny, ze względu na występowanie reszt (lub reszty) karboksylowych w aglikonie bądź kwasu uronowego w części cukrowej. Często mają słodki lub gorzki smak [1, 4]. 31
4 WŁAŚCIWOŚCI BIOLOGICZNE Saponiny wykazują właściwości przeciwzapalne, przeciwgrzybiczne, antybakteryjne oraz cytotoksyczne. Podczas badań nad wyizolowanymi z afrykańskiej rośliny Maesalanceolata saponinami wykazano, że im wyższe ich stężenie, tym więcej rodzajów grzybów są w stanie powstrzymać od wzrostu i rozwoju. Stężenie 50 μg/ml powodowało ograniczenie rozwoju trzech gatunków: Epidermophytonfloccosum, Microidesinterdigitalis oraz Trichophyton rubrum; 100 μg/ml Candida albicans i Microsporumcanis; a 250 μg/ml Microsporumlangeroni. W publikacjach można spotkać badania nad właściwościami przeciwbakteryjnymi saponin, i tak Cuellar [14] i wspólnicy zbadali saponozydy uzyskane z tojeści zwyczajnej i rozesłanej (Lysimachiavulgaris i L. Nummularia). Odnotowali tę aktywność w stosunku do Escherichia coli, Mycobacteriumtuberculosis, Neisseriagonorrhoeae, Pseudomonasaeruginosa, Salmonella typhi, Staphylococcusaureus i Streptococcuspyogenes. Istotnymi cechami są własności cytotoksyczne. Według grupy Bader G., Seibold M., Tintelnot K. i współautorów [15], sapogenina escyny kasztanowca hipoeskulina ma zdolność cytotoksycznego oddziaływania na komórki rakowe nabłonka nosowo-gardłowego. Warto zaznaczyć, że cała cząsteczka saponiny takich cech nie wykazywała. W literaturze można znaleźć badania, potwierdzające cytotoksyczny wpływ, pochodzących z akacji, awicyn na białaczkowe limfocyty T-Jurkat. W przeciwieństwie do działania escyny (gdzie aktywna jest jedynie sapogenina), awicyna indukuje apoptozę, lecz sama część niecukrowa nie wykazuje takiego działania. Istnieje hipoteza, że saponiny zawarte w soi mogą chronić przed rakiem jelita grubego, ze względu na łatwość z jaką wiążą się z kwasami żółciowymi. Uważa się, że właśnie duża produkcja kwasów żółciowych, a zwłaszcza 32
5 metabolitów cholesterolu i kwasów tłuszczowych, zwiększa zachorowalność na raka jelita grubego. Eksperyment potwierdzający tę tezę przeprowadzono na szczurach, które poddano działaniu kancerogenów. Część z nich miała dietę bogatą w sojowe saponiny, która wyraźnie obniżała zapadalność na nowotwór jelita grubego. Saponozydy mogą również ograniczać inwazyjność oraz liczbę przerzutów komórek nowotworowych, czego przykładem mogą być związki wyizolowane z korzenia żeń-szenia. Saponiny również wykazują zdolności hemolityczne. Już przy niewielkim stężeniu są w stanie bezpowrotnie zniszczyć erytrocyty. Ta właściwość jest charakterystyczna tylko dla monodesmodyzów di- i tridesmodyzy nie przejawiają takich własności praktycznie w ogóle. Stwierdzono, że najsilniej hemolityczne są saponiny triterpenowe o aglikonie typu kwasu oleanolowego (przykładem może być escyna, występująca w kasztanowcach) lub hederageniny [1,3-5]. ZASTOSOWANIE SAPONIN W PRZEMYŚLE Saponiny są wykorzystywane głównie do izolowania z nich kortykosteroidów i hormonów płciowych. Większość saponin zwartych w mydlnicy lekarskiej (Saponariaofficinalis) kryje się w jej korzeniu. Jest to mieszanina saponazydów A i B, występująca również w nasionach soi (Glycine max). Oprócz typowych własności pianotwórczych wykazują się działaniem wykrztuśnym i obniżaniem poziomu LDL cholesterolu (którego nadmiar powoduje choroby serca, mimo że pełni on istotną funkcję w transporcie cholesterolu z wątroby do innych komórek). Odwary z tego ziela są dobrymi szamponami i tonikami. W kasztanowcach (Aesculus L.), a zwłaszcza w nasionach (popularnych kasztanach) i korze drzewa, znajduje się escyna również zbiór różnego rodzaju saponin, które wykazują właściwości przeciwzapalne, 33
6 przeciwgrzybiczne, przeciwwysiękowe, hipoglikemizujące, przeciwwirusowe i uszczelniające włosowate naczynia krwionośne. W liściach bluszczu (Hederahelix) można znaleźć hederasaponinę C hederynę. Wykazuje ona, poza pianotwórczym, działanie wykrztuśne, przeciwgrzybiczne, silnie hemolityczne, przeciwdrobnoustrojowe, a także (co istotne w kosmetologii) tonizujące, ściągające, kojące i odżywiające skórę. Do pozyskiwania saponin wykorzystuje się również rośliny zielne jak buzdyganek naziemny (Tribulusterrestris L.). Szacuje się, że zawartość glizkozydów saponinowych w tej roślinie wynosi ok. 2,8-3%. 34 Rys. 3. Buzdyganek naziemny Występująca w wielu roślinach diosgenina a w największej ilości w różnych gatunkach kozieradek jest również zdolna do syntezy steroidów. Własności wykrztuśne, przeciwgrzybicze i moczopędne objawia primulasaponina A, wyizolowana z korzenia pierwiosnka lekarskiego (Primulaofficinalis) i wyniosłego (Primulaelatior). Jak było wspomniane na początku, w przyrodzie występuje wiele gatunków roślin, posiadających w składzie saponozydy. Oprócz wyżej wyszczególnionych można wymienić: łyszcz wiechowaty (Gypsophilapaniculata), lukrecję gładką (Glycyrrhizaglabra), krzyżownicę (Polygalasenega), korzeń żeń-szenia (Panaxginseng), traganka błoniastego (Astragalusmembranaceus), akację (Acaciavictoriae) i wiele innych.
7 Kolejną branżą, wykorzystującą saponozydy jest kosmetyka. Dzięki właściwościom, takim jak hamowanie procesów zapalnych, przeciwobrzękowym, poprawie ukrwienia tkanek, zmniejszaniu napięcia powierzchniowego wody i zwiększaniu przepuszczalności błon komórkowych (co skutkuje ułatwieniem wnikania substancji odżywczych w głębsze warstwy skóry), a także kwaśnemu odczynowi, saponozydy są idealnymi składnikami łagodnych mydeł, toników i preparatów do przemywania twarzy lub ciała [1,3-7,9,13]. ZAGROŻENIA Zagrożeniem są przede wszystkim właściwości hemolityczne saponin podawanych na skórę. Już niewielkie stężenie wpływa na bezpowrotne zmiany w strukturze krwi, a usunięcie czynnika hemolitycznego nie powoduje odbudowania erytrocytów. W większych dawkach i przy niektórych chorobach (np. anemia) saponiny mogą doprowadzić do śmierci. Silnie toksyczne własności nie objawiają się przy przyjęciu saponin drogą pokarmową, aczkolwiek dla dzieci i kobiet w ciąży również mogą być niebezpieczne. W mniejszych dawkach są zupełnie nieszkodliwe dla osób dorosłych, w większych powodują podrażnienie błon śluzowych żołądka, ból brzucha i wymioty. Zagrożeniem może być również łatwość wiązania cholesterolu z błonami biologicznymi, co może powodować trwałe ich przerwanie. Niebezpieczeństwem dla środowiska naturalnego jest silna toksyczność saponin wobec zwierząt zimnokrwistych. Ten fakt wykorzystywały pierwotne plemiona do połowu ryb, zatruwając wody, na przykład korzeniem mydlnicy lekarskiej, i powodując śmierć ryb [3, 4, 10, 11]. 35
8 PODSUMOWANIE Saponiny to szeroko rozpowszechnione związki pochodzenia roślinnego, o potencjalnie szerokim zastosowaniu. Znajdują je w produkcji artykułów kosmetycznych, mogą także stanowić punkt wyjścia do opracowania receptur nowych leków przeciwgrzybicznych, przeciwzapalnych, przeciwnowotworowych. LITERATURA [1] Sędek Ł., Michalik M., Nowe badania nad saponinami ujawniają ich liczne lecznicze właściwości, Kosmos Tom 54, nr 4, 2005, ss , dostępne w Internecie: [2] [3] Stefanowicz-Hajduk J., Ochocka R., Saponiny steroidowe występowanie, właściwości i zastosowanie w lecznictwie, Postępy Fitoterapii 1/2006, ss dostępne w Internecie: [4] Parus A., Właściwości farmakologiczne saponin, Postępy Fitoterapii, 3, 2013, ss dostępne w Internecie: _ pdf [5] Lamer-Zarawska E., Kowal-Gierczak B., Niedworok J., Fitoterapia i leki roślinne, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, , ss [6] Rao A.V., Sung M.-K., Saponins as anticarcinogens, The Journal of Nutrition Mar 1995; 125, 3; s. 717S. [7] Różański H., Naturalne substancje anaboliczne, dostępne na stronie: [8] 36
9 [9] [10] Grochowska M., Saponozydy co to są za związki i jak działają, [11] [12] [13] Modnicki D., Saponiny i surowce saponinowe znaczenie w kosmetologii, Kosmetologia Nr 1, 2011, ss , dostępne na stronie internetowej: [14] Cuellar M.J., Giner R.M., Recio M.C. i wsp. Zanhasaponins A and b, antiphospholipase A2 saponins from anantiinflammatoryextract of Zanhaafricanaroot bark. J Nat Prod; [15] Bader G., Seibold M., Tintelnot K. i wsp., Cytotoxicity of triterpenoid saponins. Part 2. Relationshipbetween the structures of glycosides of polygalacicacid and theiractivitiesagainstpathogenic Candida species. Pharmazie
VII STUDENCKIE SEMINARIUM BEZPIECZEŃSTWO W INŻYNIERII PROCESOWEJ. Politechnika Łódzka. VII Tkaczew 2017
VII Seminarium Studenckie Bezpieczeństwo w Inżynierii Procesowej 2017 Politechnika Łódzka Wydział Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska VII Tkaczew 2017 STUDENCKIE SEMINARIUM BEZPIECZEŃSTWO W INŻYNIERII
BIOTECHNOLOGIA W KOSMETOLOGII SŁAWOMIR WIERZBA
BIOTECHNOLOGIA W KOSMETOLOGII SŁAWOMIR WIERZBA TREŚĆ WYKŁADÓW Budowa i biologia skóry. Typy skóry. Funkcje skóry. Układ odpornościowy skóry. Starzenie się skóry. Przenikanie przez skórę. Absorpcja skórna.
Miód - właściwości lecznicze
Miód - właściwości lecznicze przyspiesza gojenie się ran leczy wrzody żołądka (szczególnie nadaje się do tego miód manuka pochodzący z Nowej Zelandii) działa przeciwbiegunkowo obniża ciśnienie tętnicze
CHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ. www.california-fitness.pl www.calivita.com
CHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ Co to jest cholesterol? Nierozpuszczalna w wodzie substancja, która: jest składnikiem strukturalnym wszystkich błon komórkowych i śródkomórkowych wchodzi w
Cukry właściwości i funkcje
Cukry właściwości i funkcje Miejsce cukrów wśród innych składników chemicznych Cukry Z cukrem mamy do czynienia bardzo często - kiedy sięgamy po białe kryształy z cukiernicy. Większość z nas nie uświadamia
African Mango - recenzja, opis produktu
African Mango - recenzja, opis produktu African mango to popularne obecnie suplementy diety wspomagające odchudzanie, stworzone na bazie pestek afrykańskiego mango. Skutecznie pomagają w utracie nadmiaru
SACHARYDY MONOSACHARYDY POLISACHARYDY OLIGOSACHARYDY
SACHARYDY MONOSACHARYDY POLISACHARYDY OLIGOSACHARYDY C x H 2y O y y = 2-10 Oligosacharydy oligomery węglowodanowe, które zawierają od 2 do 10 monomerów, którymi są cukry proste (monosacharydy), np. glukoza,
[23A] Kosmetyki Naturalne i Ziołolecznictwo
Sylabus z modułu [23A] Kosmetyki Naturalne i Ziołolecznictwo 1. Ogólne informacje o module Nazwa modułu Kod modułu Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa kierunku studiów Forma studiów Profil kształcenia
KARTA KURSU (realizowanego w module specjalności) Odnowa biologiczna
KARTA KURSU (realizowanego w module specjalności) Odnowa biologiczna (nazwa specjalności) Nazwa Nazwa w j. ang. Farmakognozja Pharmacognosy Kod Punktacja ECTS* 1 Koordynator Dr Agnieszka Greń Zespół dydaktyczny
Substancje ropo-pochodne SLS / SLES
- przygotuje skórę pod aplikację innych kosmetyków - produkt zgodny z innymi produktami z oferty (działanie synergiczne) - szybki i wygodny sposób na oczyszczenie skóry przy braku dostępu do bieżącej wody
- przygotuje skórę pod aplikację innych kosmetyków - produkt zgodny z innymi produktami z oferty (działanie synergiczne) - szybki i wygodny sposób na
- przygotuje skórę pod aplikację innych kosmetyków - produkt zgodny z innymi produktami z oferty (działanie synergiczne) - szybki i wygodny sposób na oczyszczenie skóry przy braku dostępu do bieżącej wody
BIOTECHNOLOGIA W KOSMETOLOGII SŁAWOMIR WIERZBA
BIOTECHNOLOGIA W KOSMETOLOGII SŁAWOMIR WIERZBA TREŚĆ WYKŁADÓW Budowa i biologia skóry. Typy skóry. Funkcje skóry. Układ odpornościowy skóry. Starzenie się skóry. Przenikanie przez skórę. Absorpcja skórna.
Sterydy (Steroidy) "Chemia Medyczna" dr inż. Ewa Mironiuk-Puchalska, WChem PW
Sterydy (Steroidy) Związki pochodzenia zwierzęcego, roślinnego i mikroorganicznego; pochodne lipidów, których wspólnącechą budowy jest układ czterech sprzężonych pierścieni węglowodorowych zwany steranem(cyklopentanoperhydrofenantren)
LEKI CHEMICZNE A LEKI BIOLOGICZNE
LEKI CHEMICZNE A LEKI BIOLOGICZNE PRODUKT LECZNICZY - DEFINICJA Art. 2 pkt.32 Ustawy - Prawo farmaceutyczne Substancja lub mieszanina substancji, przedstawiana jako posiadająca właściwości: zapobiegania
złuszczającym, nawilżającym i przeciwstarzeniowym. W naturze kwas ten występuje
Nowy zabieg na bazie kwasu mlekowego i Vit C Co to jest kwas mlekowy? Kwas mlekowy należy do grupy kwasów alfa-hydroksylowych (AHA), o działaniu złuszczającym, nawilżającym i przeciwstarzeniowym. W naturze
Żel antycellulitowy ŻEL ANTYCELLULITOWY. Czym jest cellulit? INFORMACJE OGÓLNE
Czym jest cellulit? cellulit= skórka pomarańczowa = nierównomierne rozmieszczenie tkanki tłuszczowej, wody i produktów przemiany materii w tkankach skóry, widoczne wgłębienia i guzkowatość skóry, występująca
Co ma wspólnego ludzka dwunastnica z proszkiem do. prania?
1 Co ma wspólnego ludzka dwunastnica z proszkiem do prania? Czas trwania zajęć: 45 minut Potencjalne pytania badawcze: 1. Czy lipazy zawarte w proszku do prania rozkładają tłuszcze roślinne? 2. Jaka jest
Czynniki chemiczne rakotwórcze
Czynniki chemiczne rakotwórcze Materiał szkoleniowo- dydaktyczny opracowała: Magdalena Kozik - starszy specjalista ds. BHP Czynniki chemiczne to pierwiastki chemiczne i ich związki w takim stanie, w jakim
W glowodany. Celuloza. Fruktooligosacharydy. Cukry. W glowodany. Mannooligosacharydy. Dro d e CHO CHO2OH CHOH CH2OH O CHOH CHOH CH 2 OH
W glowodany CH 2 H H H H CH 2H H H CH 2 CH 2 H Celuloza H CH 2 H H Fruktooligosacharydy Cukry CH2H Mannooligosacharydy W glowodany CH CHH Glucose Mannose CHH CH2H CHH CHH CH2H CH2H 15 W G L W D A N Y ZDRWIE
Substancje powierzchniowo czynne 24.10.2013
Substancje powierzchniowo czynne 24.10.2013 Budowa spc (surfaktant, tensyd) - są to cząsteczki amfifilowe ogon część hydrofobowa zwykle długi łańcuch alifatyczny (węglowodorowy) głowa część hydrofilowa
cz. III leki przeciwzapalne
Oddziaływanie leków z celami molekularnymi cz. III leki przeciwzapalne Prof. dr hab. Sławomir Filipek Wydział Chemii oraz Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych Uniwersytet Warszawski 1 Leki przeciwzapalne
CORAZ BLIŻEJ ISTOTY ŻYCIA WERSJA A. imię i nazwisko :. klasa :.. ilość punktów :.
CORAZ BLIŻEJ ISTOTY ŻYCIA WERSJA A imię i nazwisko :. klasa :.. ilość punktów :. Zadanie 1 Przeanalizuj schemat i wykonaj polecenia. a. Wymień cztery struktury występujące zarówno w komórce roślinnej,
Właściwości farmakologiczne saponin
Borgis *Anna Parus Właściwości farmakologiczne saponin Zakład Chemii Organicznej, Politechnika Poznańska Kierownik Zakładu: prof. dr hab. inż. Adam Voelkel PHARMACOLOGICAL ACTIVITIES OF SAPONINS SUMMARY
Naturalna Pasza Karobowa
Naturalna Pasza Karobowa Carob Powder NATURAL CAROB FEED Karob to owoc pozyskiwany ze strąków drzewa karobowego (Ceratonia siliqua), należącego do rodziny roślin strączkowych i pochodzącego z regionu Morza
Kurkuma Chai Latte Kurkuma Chai Latte
Kurkuma Chai Latte Wyjątkowa formuła Kurkuma Chai Latte z Energy Fruits łączy wyśmienity smak i konsystencję z wyjątkowymi właściwościami odżywczymi superfoodsów tworzących jej skład. Opracowana w 100%
Liofilizowany ocet jabłkowy 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki.
Suplement diety Składniki: Liofilizowany ocet jabłkowy 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki. Przechowywanie: W miejscu niedostępnym dla małych dzieci. Przechowywać
Bloki licencjackie i studia magisterskie na Kierunkach: Biotechnologia, specjalność Biotechnologia roślinna oraz Genetyka
Bloki licencjackie i studia magisterskie na Kierunkach: Biotechnologia, specjalność Biotechnologia roślinna oraz Genetyka INSTYTUT BIOLOGII EKSPERYMENTALNEJ W Katedrze Genetyki Ogólnej, Biologii Molekularnej
WOLFSBLUT WIDE PLAIN (SZEROKIE RÓWNINY) świeża konina, bataty, zioła i owoce lasu,
Strona 1 z 5 Strona 2 z 5 WOLFSBLUT WIDE PLAIN (SZEROKIE RÓWNINY) świeża konina, bataty, zioła i owoce lasu, to unikalne połączenie mięsa końskiego i wybranych ziół, owoców lasów lasów i łąk. Skład karmy
Leki przeciwzapalne. Niesteroidowe (NSAID nonsteroidal. Steroidowe
Leki przeciwzapalne Leki przeciwzapalne Niesteroidowe (NSAID nonsteroidal anti-inflammatory drug) Steroidowe Kwas acetylosalicylowy (Aspirin ) rok odkrycia 1897 (F. Hoffmann), rok wprowadzenia 1899 (Bayer)
Rodzaje substancji leczniczych
Rodzaje substancji leczniczych Próby kliniczne leków - film Leki na nadkwasotę neutralizujące nadmiar kwasów żołądkowych Leki na nadkwasotę hamujące wydzielanie kwasów żołądkowych Ranitydyna (ranitidine)
Żywność ekologiczna najlepsza żywność funkcjonalna
Żywność ekologiczna najlepsza żywność funkcjonalna Prof. Dr hab. Ewa Solarska Pracownia Żywności Ekologicznej Wydział Nauk o Żywności i Biotechnologii Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Konferencja naukowa
CHARAKTERYSTYKA SKŁADU CHEMICZNEGO KŁACZKÓW IZOLOWANYCH Z ZAKWASZONYCH ROZTWORÓW CUKRU. dr inż. Ilona Błaszczyk dr inż.
CHARAKTERYSTYKA SKŁADU CHEMICZNEGO KŁACZKÓW IZOLOWANYCH Z ZAKWASZONYCH ROZTWORÓW CUKRU dr inż. Ilona Błaszczyk dr inż. Joanna Biernasiak Plan prezentacji Zdolność cukru do tworzenia kłaczków - kryterium
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Tytuł projektu: Realizacja Przedmiot Treści nauczania z podstawy programowej Treści wykraczające poza podstawę
PL B1. Preparat o właściwościach przeciwutleniających oraz sposób otrzymywania tego preparatu. POLITECHNIKA ŁÓDZKA, Łódź, PL
PL 217050 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 217050 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 388203 (22) Data zgłoszenia: 08.06.2009 (51) Int.Cl.
Biologia, biochemia. Fitokosmetyka i fitoterapia. 2 ECTS F-2-P-FF-13 Forma studiów /liczba godzin studia /liczba punktów ECTS: stacjonarne w/ćw
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Nazwa kierunku: Poziom kształcenia: Profil kształcenia: Moduły wprowadzające / wymagania wstępne: Nazwa modułu (przedmiot lub grupa przedmiotów): Koordynator, osoby
WSPÓŁCZESNE TECHNIKI ZAMRAŻANIA
WSPÓŁCZESNE TECHNIKI ZAMRAŻANIA Temat: Denaturacja białek oraz przemiany tłuszczów i węglowodorów, jako typowe przemiany chemiczne i biochemiczne zachodzące w żywności mrożonej. Łukasz Tryc SUChiKL Sem.
Lipidy OLEJ. Kwasy t uszczowe. Kwasy t uszczowe Omega6 COOH COOH CH3. Schéma acides gras omega 6 COOH
Lipidy CH 3 R CH3 Kwasy t uszczowe Kwasy t uszczowe Omega3 Lipidy Schéma acides gras omega 6 CH3 Kwasy t uszczowe Omega6 23 TRAN Kwasy t uszczowe Wielonienasycone kwasy t uszczowe zawarte w pokarmie ulegajà
potrzebujemy ich 1 g, by nasz organizm dobrze funkcjonował.
Specjaliści od zdrowego żywienia biją na alarm. Jemy za mało ryb morskich, co oznacza, że w organizmie przeciętnego Polaka brakuje nienasyconych kwasów Omega 3, uważanych przez wielu naukowców za złoty
POWTÓRZENIE TREŚCI NAUCZANIA Z BIOLOGII KLASY III ROZPISKA POWTÓRZEŃ ROK 2007/2008 Klasa I Treści programowe Dział powtórzeniowy Przewidziana data
POWTÓRZENIE TREŚCI NAUCZANIA Z BIOLOGII KLASY III ROZPISKA POWTÓRZEŃ ROK 2007/2008 Klasa I Treści programowe Dział powtórzeniowy Przewidziana data 1. Struktura organizmu i funkcje, jakim ona służy ( komórki,
Przemiana materii i energii - Biologia.net.pl
Ogół przemian biochemicznych, które zachodzą w komórce składają się na jej metabolizm. Wyróżnia się dwa antagonistyczne procesy metabolizmu: anabolizm i katabolizm. Szlak metaboliczny w komórce, to szereg
Formuła 2 Zestaw witamin i minerałów dla kobiet
KARTA OŚWIADCZEŃ PRODUKTOWYCH Formuła 2 Zestaw witamin i minerałów dla kobiet GŁÓWNE OŚWIADCZENIA Równowaga hormonalna: Zawiera witaminę B6 przyczyniającą się do regulacji aktywności hormonalnej. Metabolizm
Biochemia zadymionych komórek
Biochemia zadymionych komórek Dariusz Latowski Uniwersytet Jagielloński Wydział Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii Zakład Fizjologii i Biochemii Roślin Biochemia zadymionych komórek hemia życia zadymionych
[33B] Rośliny Kosmetyczne i Surowce Aromatyczne
Sylabus z modułu [33B] Rośliny Kosmetyczne i Surowce Aromatyczne 1. Ogólne informacje o module Nazwa modułu Kod modułu Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa kierunku studiów Forma studiów Profil kształcenia
Dział PP klasa Doświadczenie Dział PP klasa obserwacja
Wykaz obserwacji i doświadczeń ujętych w podstawie programowej przedmiotu przyroda i biologia Dział PP klasa Doświadczenie Dział PP klasa obserwacja I klasa V na intensywność procesu fotosyntezy I klasa
Związki cyjanogenne roślin materiały do ćwiczeń
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Krośnie Związki cyjanogenne roślin materiały do ćwiczeń Dr n.biol. Henryk Różański i Eksperymentalnej Glikozydy cyjanogenne, cyjanohydrynowe Podczas hydrolitycznego rozpadu
TIENS SKONCENTROWANY EKSTARKT Z DAKTYLI CHIŃSKICH
TIENS SKONCENTROWANY EKSTARKT Z DAKTYLI CHIŃSKICH TIENS SKONCENTROWANY EKSTRAKT Z DAKTYLI CHIŃSKICH Główny surowiec Skoncentrowanego Ekstraktu z Daktyli Chińskich TIENS to najwyższej jakości owoce głożyny
SWOICH ŻYWICIELI. = wirusy = priony = bakterie pasoŝytnicze = grzyby. = robaki = kleszcze = owady
Wszystkie prawa zastrzeżone CALIVITA INTERNATIONAL INTERNATIONAL--POLSKA 2006 ParaProteX OSOBISTY OCHRONIARZ www.calivita.com.pl PASOŻYTY ORGANIZMY ŻYJĄCE KOSZTEM SWOICH ŻYWICIELI Mikroparazyty = wirusy
KARTA PRZEDMIOTU. dr n biol Henryk Różański. moduł kształcenia specjalnościowego ograniczonego wyboru
KARTA PRZEDMIOTU 1. Informacje ogólne Nazwa przedmiotu i kod: Kierunek studiów: Specjalność/specjalizacja: Poziom kształcenia: Profil kształcenia: Forma studiów: Obszar kształcenia: Koordynator przedmiotu:
POPRAWIA FUNKCJONOWANIE APARATU RUCHU CHRONI CHRZĄSTKĘ STAWOWĄ ZWIĘKSZA SYNTEZĘ KOLAGENU ZMNIEJSZA BÓL STAWÓW. Best Body
> Model : - Producent : Universal Animal Flex - to suplement przeznaczony dla wszystkich, którzy odczuwają dolegliwości spowodowane przeciążeniem stawów i ich okolic. Zawarte w nim składniki chronią przed
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z BIOLOGII KLASA 5 DOBRY. DZIAŁ 1. Biologia jako nauka ( 4godzin)
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z BIOLOGII KLASA 5 DOPUSZCZAJĄCY DOSTATECZNY DOBRY BARDZO DOBRY CELUJĄCY DZIAŁ 1. Biologia jako nauka ( 4godzin) wskazuje biologię jako naukę o organizmach wymienia czynności życiowe
Czynność wątroby. Fizjologia człowieka
Czynność wątroby Fizjologia człowieka Wątroba (hepar) Jest największym gruczołem, Zbudowana jest w 80% z komórek miąższowych hepatocytów, w 16% z komórek siateczkowo-śródbłonkowych gwieździstych Browicza-Kupffera
(+) ponad normę - odwodnienie organizmu lub nadmierne zagęszczenie krwi
Gdy robimy badania laboratoryjne krwi w wyniku otrzymujemy wydruk z niezliczoną liczbą skrótów, cyferek i znaków. Zazwyczaj odstępstwa od norm zaznaczone są na kartce z wynikami gwiazdkami. Zapraszamy
Lipidy (tłuszczowce)
Lipidy (tłuszczowce) Miejsce lipidów wśród innych składników chemicznych Lipidy To niejednorodna grupa związków, tak pod względem składu chemicznego, jak i roli, jaką odrywają w organizmach. W ich skład
ULOTKA DLA PACJENTA 1 (5)
ULOTKA DLA PACJENTA 1 (5) Ulotka informacyjna dla pacjenta Należy przeczytać uważnie całą ulotkę, ponieważ zawiera ona ważne informacje dla pacjenta. Lek jest dostępny bez recepty, aby można było leczyć
Nauczycielski plan dydaktyczny. Produkcja zwierzęca. Klasa I TRA w roku szkolnym 2011/2012. Numer programu 321(05)T4,TU,SPIMENiS
Nauczycielski plan dydaktyczny Produkcja zwierzęca Klasa I TRA w roku szkolnym 2011/2012 Numer programu 321(05)T4,TU,SPIMENiS 2005.02.03 Prowadzący mgr inż. Alicja Adamska Moduł, dział, Temat: Lp. Zakres
MIĘSO, WĘDLINY, RYBY, JAJKA I NASIONA ROŚLIN STRĄCZKOWYCH W DIECIE DZIECKA
MIĘSO, WĘDLINY, RYBY, JAJKA I NASIONA ROŚLIN STRĄCZKOWYCH W DIECIE DZIECKA Wartość odżywcza Żywność z tej grupy należy do grupy produktów białkowych. Białko mięsa, ryb i jaj charakteryzuje sie dużą wartością
PRZYKŁADOWE ZADANIA WĘGLOWODANY
PRZYKŁADOWE ZADANIA WĘGLOWODANY Zadanie 1216 (2 pkt) Przeczytaj poniższy tekst i zapisz poniżej nazwy cukrów X i Y, o których mowa. Kwasy nukleinowe są długimi łańcuchami poliestrowymi, zbudowanymi z połączonych
ZMIANY W ORGANIZMIE SPOWODOWANE PICIEM ALKOHOLU
ZMIANY W ORGANIZMIE SPOWODOWANE PICIEM ALKOHOLU ( na podstawie artykułu zamieszczonego na portalu internetowym www.wp.pl zebrał i opracował administrator strony www.atol.org.pl ) Przewlekłe nadużywanie
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z CHEMII 2013/2014
Uczeń klasy I: WYMAGANIA EDUKACYJNE Z CHEMII 2013/2014 -rozróżnia i nazywa podstawowy sprzęt laboratoryjny -wie co to jest pierwiastek, a co to jest związek chemiczny -wyszukuje w układzie okresowym nazwy
INTESTA jedyny. oryginalny maślan sodu w chronionej patentem matrycy trójglicerydowej
INTESTA jedyny oryginalny maślan sodu w chronionej patentem matrycy trójglicerydowej Dlaczego INTESTA? kwas masłowy jest podstawowym materiałem energetycznym dla nabłonka przewodu pokarmowego, zastosowanie,
8.2. Wartość odżywcza produktów spożywczych Czynniki kształtujące wartość odżywczą produktów spożywczych...185
SpiS treści 1. Znaczenie nauki o żywieniu człowieka...9 1.1. Cele i zadania nauki o żywieniu...9 1.2. Rozwój nauki o żywieniu człowieka...9 1.3. Problemy żywieniowe Polski i świata...11 1.4. Organizacje
zbyt wysoki poziom DOBRE I ZŁE STRONY CHOLESTEROLU Ponad 60% naszego społeczeństwa w populacji powyżej 18r.ż. ma cholesterolu całkowitego (>190mg/dl)
HIPERLIPIDEMIA to stan zaburzenia gospodarki lipidowej, w którym występuje wzrost stężenia lipidów (cholesterolu i/lub triglicerydów ) w surowicy krwi. Ponad 60% naszego społeczeństwa w populacji powyżej
etyloamina Aminy mają właściwości zasadowe i w roztworach kwaśnych tworzą jon alkinowy
Temat: Białka Aminy Pochodne węglowodorów zawierające grupę NH 2 Wzór ogólny amin: R NH 2 Przykład: CH 3 -CH 2 -NH 2 etyloamina Aminy mają właściwości zasadowe i w roztworach kwaśnych tworzą jon alkinowy
RYCYNA. Ricinus communis. Z notatnika terrorysty...
Z notatnika terrorysty... wielokrotnie stosowana do zabójstw - skuteczna łatwo dostępna: 1-5% znajduje się w nasionach rącznika pospolitego (Ricinus communis, rodzina Euphorbiaceae), z których wytłacza
Substancje o Znaczeniu Biologicznym
Substancje o Znaczeniu Biologicznym Tłuszcze Jadalne są to tłuszcze, które może spożywać człowiek. Stanowią ważny, wysokoenergetyczny składnik diety. Z chemicznego punktu widzenia głównym składnikiem tłuszczów
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO. 1g maści zawiera 60 mg monoetanoloamidu kwasu undecylenowego (Mono-N-ethanolundecylenamidum).
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Mykodermina, (60 mg)g, maść 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY 1g maści zawiera 60 mg monoetanoloamidu kwasu undecylenowego (Mono-N-ethanolundecylenamidum).
Porównanie wartości odżywczej i zdrowotnej żywności ekologicznej i konwencjonalnej
Porównanie wartości odżywczej i zdrowotnej żywności ekologicznej i konwencjonalnej Prof. dr hab. Ewa Rembiałkowska Dr inż. Dominika Średnicka-Tober Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Katedra
SPRAWDZIAN II wersja B Rozdziały 3, 4 i 5
... (imię i nazwisko, klasa) SPRAWDZIAN II wersja B Rozdziały 3, 4 i 5 Proszę czytać wszystkie polecenia i informacje do zadań. Rozwiązania i odpowiedzi należy zapisać czytelnie w miejscu na to przeznaczonym.
WYBRANE SKŁADNIKI POKARMOWE A GENY
WYBRANE SKŁADNIKI POKARMOWE A GENY d r i n ż. Magdalena Górnicka Zakład Oceny Żywienia Katedra Żywienia Człowieka WitaminyA, E i C oraz karotenoidy Selen Flawonoidy AKRYLOAMID Powstaje podczas przetwarzania
Antyoksydanty pokarmowe a korzyści zdrowotne. dr hab. Agata Wawrzyniak, prof. SGGW Katedra Żywienia Człowieka SGGW
Antyoksydanty pokarmowe a korzyści zdrowotne dr hab. Agata Wawrzyniak, prof. SGGW Katedra Żywienia Człowieka SGGW Warszawa, dn. 14.12.2016 wolne rodniki uszkodzone cząsteczki chemiczne w postaci wysoce
Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach
Jaką rolę pełnią witaminy w organizmie? I dlaczego są niezbędnymi składnikami w żywieniu świń? Dowiedz się o roli poszczególnych witamin w żywieniu trzody chlewnej. Witaminy są niezbędne do prawidłowego
Znaczenie Faecalibacterium prausnitzii oraz Akkermansia muciniphila w chorobach zapalnych jelit
Znaczenie Faecalibacterium prausnitzii oraz Akkermansia muciniphila w chorobach zapalnych jelit Daria Rządkowska Naturalne metody wspierające leczenie chorób przewodu pokarmowego w świetle badań klinicznych
PRZEDMIOTY PODSTAWOWE
PRZEDMIOTY PODSTAWOWE Anatomia człowieka 1. Które z białek występujących w organizmie człowieka odpowiedzialne są za kurczliwość mięśni? 2. Co to są neurony i w jaki sposób stykają się między sobą i efektorami?
SPOŁECZEŃSTWO OD KUCHNI Integracja międzypokoleniowa mieszkańców Śliwkowego Szlaku
SPOŁECZEŃSTWO OD KUCHNI Integracja międzypokoleniowa mieszkańców Śliwkowego Szlaku NASZE KULINARNE TRADYCJE NASZE KULINARNE TRADYCJE Co składa się na nie? Bez jakich produktów i potraw nie wyobrażamy sobie
WYZNACZANIE ROZMIARÓW
POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTRUKCJA Z LABORATORIUM W ZAKŁADZIE BIOFIZYKI Ćwiczenie 6 WYZNACZANIE ROZMIARÓW MAKROCZĄSTECZEK I. WSTĘP TEORETYCZNY Procesy zachodzące między atomami lub cząsteczkami w skali molekularnej
Czy żywność GMO jest bezpieczna?
Instytut Żywności i Żywienia dr n. med. Lucjan Szponar Czy żywność GMO jest bezpieczna? Warszawa, 21 marca 2005 r. Od ponad połowy ubiegłego wieku, jedną z rozpoznanych tajemnic życia biologicznego wszystkich
Człowiek żyje życiem całego swojego ciała, wszystkimi jego elementami, warstwami, jego zdrowie zależy od zdrowia jego organizmu.
RUCH TO ZDROWIE Człowiek żyje życiem całego swojego ciała, wszystkimi jego elementami, warstwami, jego zdrowie zależy od zdrowia jego organizmu. P A M I Ę T A J Dobroczynny wpływ aktywności fizycznej na
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia.
I. Biologia jako nauka Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia. 1. Biologia jako nauka wskazuje biologię jako naukę o organizmach
Suplementy. Wilkasy 2014. Krzysztof Gawin
Suplementy Wilkasy 2014 Krzysztof Gawin Suplementy diety - definicja Suplement diety jest środkiem spożywczym, którego celem jest uzupełnienie normalnej diety, będący skoncentrowanym źródłem witamin lub
Cz. XXVIII - c Węglowodany - cukry - sacharydy: disacharydy i polisacharydy
Cz. XXVIII - c Węglowodany - cukry - sacharydy: disacharydy i polisacharydy I. Budowa i właściwości disacharydów Wiązanie między monosacharydami powstaje z udziałem dwóch grup hydroksylowych pochodzących
Fale radiowe w kosmetyce
Fale radiowe w kosmetyce Działanie kosmetyczne fal radiowych polega na termolizie (diatermii) przy pomocy prądu szybkozmiennego o wysokim napięciu. Zmiana energii powoduje wytwarzanie ciepła, które rozgrzewa
Desogestrel SUBSTANCJE CZYNNE. Grupa farmakoterapeutyczna: progestageny i estrogeny, produkty złożone. GRUPA FARMAKOTERAPEUTYCZNA (KOD ATC)
SUBSTANCJE CZYNNE Desogestrel GRUPA FARMAKOTERAPEUTYCZNA (KOD ATC) Grupa farmakoterapeutyczna: progestageny i estrogeny, produkty złożone. Kod ATC: G03AC09 PODMIOT ODPOWIEDZIALNY NAZWA HANDLOWA PRODUKTU
Podczas gotowania część składników przedostaje się do wody. Część składników ulatnia się wraz z parą (głównie witamina C).
Podczas gotowania część składników przedostaje się do wody. Część składników ulatnia się wraz z parą (głównie witamina C). Wzrost temperatury redukuje poziom większości składników odżywczych. Surowy por
Zagadnienia na egzamin dyplomowy Wydział Inżynierii. studia I stopnia. Kierunek: Chemia kosmetyczna
Zagadnienia na egzamin dyplomowy Wydział Inżynierii studia I stopnia Kierunek: Chemia kosmetyczna rok akademicki 2018/2019 1. Proszę podać jakie przepisy i akty prawne regulują kwestie stosowania związków
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej 1. Biologia jako nauka Uczeń: wskazuje biologię jako naukę
CHEMIA PIĘKNA W Y D A W N I C T W O N A U K O W E P W N i
CHEMIA PIĘKNA W Y D A W N I C T W O N A U K O W E P W N i M arcin J! lifcl CHEMIA PIĘKNA WYDAWNICTWO NAUKOWE PWN WARSZAWA 2012 Spis treści Przedmowa... IX 1. RYS HISTORYCZNY... 1 2. CHEMIA OGÓLNA... 4
CIAŁO I ZDROWIE WSZECHŚWIAT KOMÓREK
CIAŁ I ZDRWIE WSZECHŚWIAT KMÓREK RGANIZM RGANY TKANKA SKŁADNIKI DŻYWCZE x x KMÓRKA x FUNDAMENT ZDRWEG ŻYCIA x PRZEMIANA MATERII WSZECHŚWIAT KMÓREK Komórki są budulcem wszystkich żywych istot, również nasze
Temat: Przegląd i budowa tkanek zwierzęcych.
Temat: Przegląd i budowa tkanek zwierzęcych. 1. Czym jest tkanka? To zespół komórek o podobnej budowie, które wypełniają w organizmie określone funkcje. Tkanki tworzą różne narządy, a te układy narządów.
Probiotyki, prebiotyki i synbiotyki w żywieniu zwierząt
.pl Probiotyki, prebiotyki i synbiotyki w żywieniu zwierząt Autor: dr inż. Barbara Król Data: 2 stycznia 2016 W ostatnich latach obserwuje się wzmożone zainteresowanie probiotykami i prebiotykami zarówno
KARTA ODPOWIEDZI - KONKURS BIOLOGICZNY ETAP REJONOWY
KARTA ODPOWIEDZI - KONKURS BIOLOGICZNY ETAP REJONOWY Nr Max ilość Prawidłowe odpowiedzi Punktacja Uwagi zad. punktów 1. 2 pkt A. prawidłowa odpowiedź: d B. prawidłowa odpowiedź: 3 Za zaznaczenie prawidłowej
FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA
FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA Daniel McLaughlin, Jonathan Stamford, David White FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA Daniel McLaughlin Jonathan Stamford David White Przekład zbiorowy pod redakcją Joanny Gromadzkiej-Ostrowskiej
3b 2. przedstawione na poniższych schematach. Uzupełnij obserwacje i wnioski z nich wynikające oraz równanie zachodzącej reakcji.
3b 2 PAWEŁ ZYCH IMIĘ I NAZWISKO: KLASA: GRUPA A 1. W celu zbadania właściwości sacharozy wykonano dwa doświadczenia, które zostały przedstawione na poniższych schematach. Uzupełnij obserwacje i wnioski
Zdobycze biotechnologii w medycynie i ochronie środowiska
Zdobycze biotechnologii w medycynie i ochronie środowiska InŜynieria genetyczna - badania biomedyczne Jednym z najbardziej obiecujących zastosowań nowych technologii opartych na przenoszeniu genów z jednego
TIENS OLEJ Z WIESIOŁKA
TIENS OLEJ Z WIESIOŁKA WIESIOŁEK ZINC and its influence on human body Pliniusz Starszy, rzymski historyk i pisarz, w swoim dziele Historia Naturalna tak pisze o wiesiołku: Zioło dobre jak wino, aby uradować
Polisacharydy skrobia i celuloza
Polisacharydy skrobia i celuloza 1. Cele lekcji a) Wiadomości Uczeń zna: podział cukrów, właściwości fizyczne skrobi i celulozy, reakcję charakterystyczną służącą do identyfikacji skrobi. b) Umiejętności
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Wydział
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Kierunek i poziom studiów: Chemia, poziom kształcenia pierwszy Kierunek i poziom studiów: Sylabus modułu: Moduł A związany ze specjalnością 025 Nazwa wariantu modułu:
JENNA MAY FINALLY REVEALS HER
Pokarmowy UKŁAD ZAMKNIĘTY NIETYPOWO O ORGANIZMIE CZŁOWIEKA / WYDANIE #01 JENNA MAY FINALLY REVEALS HER ZSECRET N A L EROMANCE, Z I O N O P7 M O Z G W J E L I T A C H TOP 10 OUTFITS sprawdź jak jelita AT
Przedmiot: Biologia (klasa piąta)
Przedmiot: Biologia (klasa piąta) Wymagania programowe na poszczególne oceny przygotowane na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz podręczniku dla klasy piątej szkoły
SAPONINY. Irma Podolak Katedra Farmakognozji UJCM
SAPONINY Irma Podolak Katedra Farmakognozji UJCM saponiny saponiny = saponozydy aglikon glikon saponiny = saponozydy glikon aglikon saponiny glikon aglikon 1 łańcuch 2 łańcuchy triterpenowy typu: β-amyryny
Oto rośliny, które stanowią szczególne niebezpieczeństwo:
Rośliny ogrodowe: które z nich mogą być niebezpieczne? Często nie zdajemy sobie sprawy, jak wiele spośród uprawianych przez nas roślin ogrodowych może stanowić niebezpieczeństwo dla naszego zdrowia, a