Psychologia codzienności 50+

Transkrypt

1 Danuta Jaroszewicz-ŹRebiec Psychologia codzienności

2 Psychologia FOT. ARCHIWUM codzienności 50+ Danuta Jaroszewicz-ŹRebiec 50++, psycholog, nauczyciel akademicki, zwolenniczka racjonalnego myślenia, konkretu, otwartości na detale. Moimi partnerami w pracy są dzieciaki, okropna młodzież, zagubieni rodzice i inni ludzie mający problemy. W spadku po dorosłych dzieciach, zostały mi dwa koty i otwarta przestrzeń życiowa. Chodzę od 20 lat na fitness, pokonuję długie trasy, czytam, mam wielu znajomych. Psychologowie określają ten czas jako wiek średni lub okres późnej dorosłości. Mniej subtelnie, mówi się o 50+ potocznie. Od nas zależy, który wariant ujmowania siebie wybieramy. Proponuję skorzystanie z danych psychologii rozwojowej, kompetentnie wskazującej perspektywę tego okresu życia. Rozwój jest celem życia, trwa od urodzenia aż do jego kresu. Ważnym zadaniem rozwojowym tego okresu, jest pogodzenie regresu i rozwoju tak, by powstała nowa jakość. W tym czasie rozwój nie jest już rezultatem presji i oczekiwań otoczenia, lecz samodzielną, autonomiczną decyzją. Nie koniecznością, lecz szansą, którą możemy nie musimy wykorzystać. Jakich narzędzi wymaga sukces w tym zakresie? Sadzę, że: refleksyjności (świadomość celu i sensu życia, myślenie pozwalające zachować dystans i obiektywną ocenę stanu rzeczy) 2 magazyn ekspertów 50+

3 racjonalnego myślenia (doskonalenie umiejętności odróżniania naszych wyobrażeń i myśli od rzeczywistości i faktów) przyjęcia właściwej perspektywy przestrzeni (zobaczyć czas przed sobą, a nie perspektywę kresu) starannego doboru słów opisujących siebie i rzeczywistość zewnętrzną, słowa mają znaczenie emocjonalne semantyczne (od odpowiedniego doboru słów, zależy nasze dobre samopoczucie, sensowność i skuteczność działania) np. pojęcie stres, konotacyjnie kojarzone jest z nieprzyjemnymi uczuciami. Niewiele możemy zrobić z uczuciami, słabo poddają się kontroli. Jeżeli zaistniałą trudną sytuację nazwiemy problemem, możemy ją rozwiązać. Jeżeli nazwiemy ją wyzwaniem, możemy się z nią zmierzyć. podstawowe słowo tego wieku to odpuścić sobie, partnerowi, Niewiele możemy zrobić z uczuciami, słabo poddają się kontroli naszym zachowaniem możemy kierować. dawnym uczuciom i przekonaniom pozwolić sobie na zmianę mowy i myślenia opartych na konkretach czyli krótko i w temacie (zbyt wiele określeń, aforyzmów, metafor w mowie i myśleniu, niepotrzebnie uruchamia emocje i prowadzi do zniekształcenia spostrzegania oraz do zaburzenia działania) odejścia od roszczeń instytucji i planów innych osób, od zewnętrznych ocen i oczekiwań (oznacza to wyjście z ról i wejście w ja, stworzeniu nowej samooceny, rezygnację z pozornego bezpieczeństwa opartego na przesadnych inwestycjach w ludzi czy instytucje, odszukanie własnej, niepowtarzalnej drogi) ustalenia konkretnych i racjonalnych celów tak, by można je było konstruktywnie realizować (chodzi o mierzenie sił na zamiary proponuję skorzystanie z techniki SMART) poszerzania kompetencji zawodowych lub uczenia się nowych umiejętności, ponieważ rzeczywistość wymusza dostosowywanie się do wymogów rynku pracy (być może jest to okazja do nauczenia się czegoś nowego, co urozmaici i wzbogaci nasze życie) weryfikacji przekonań o sobie, innych, otaczającym świecie (szczególnie przejrzyjmy stereotypy i uprzedzenia, być może sprowadziły nas na manowce, odbierając nam radość życia) 3

4 opanowania pracy z komputerem, bez ulegania ogólnemu przekonaniu, że jest to atrybut młodszych pokoleń (to tylko urządzenie usprawniające poszukiwanie informacji, szybkie komunikowanie się, oszczędzające nam wystawania w kolejkach) przeznaczania czasu na zachowanie zdrowia, a nie na szukanie ewentualnej choroby (realizujmy zdrowy styl życia, w przeciwieństwie do bezruchu i silnego stresu w oczekiwaniu na wyrok kolejnych badań medycznych) dbania o jakość życia, bo sprzyja to jego wydłużaniu, (nie śledźmy cudów, nie ulegajmy lękom przed kolejnym szaleństwem które może nas zabić np. ostatnio modny jest gluten, MGO i inne) dbałości o wizerunek (wbrew sugestiom społecznym/potocznym, że dobrze prezentuje się tylko młodość, czy tak jest? sprawdźcie rozglądając się dookoła) myślenia o swoich atutach i akcentowanie ich (kto uważa się za osobę Proponuję prosty zabieg poprawiający wizerunek: szerzej otwarte oczy, wzrok skierowany wprost, broda podniesiona do pionu, wyprostowane barki, uśmiech. FOT. FOTOLIA nieatrakcyjną, dostosowuje się do tego przekonania zachowanie, prezentując się tak, jak myśli o sobie). Dotyczy to przede wszystkim, myślenia w obszarze samooceny. doceniania własnych osiągnięć bez nadawania nadmiernego znaczenia porażkom, czas często pokazuje, że niekoniecznie była to przegrana. Sposób w jaki interpretuje się życie czyni je szczęśliwym lub beznadziejnym. Żyjąc, człowiek zweryfikował różne prawdy, prawidłowości, złudzenia, algorytmy działania. Ma swoje doświadczenia. Osoba 50+ posiada kompetencje życiowe. Stanowią one produkt uboczny codziennej praktyki życiowej i pełnionych ról. Człowiek poznał już swoje silne i słabe odsłony. Od decyzji poszczególnych osób zależy czy i jak zasób ten zostanie wykorzystany. Przeciwieństwem zaufania do własnych odczuć i doświadczeń, jest wiara w jedyną słuszność przekazu medialnego, stwierdzającego jak lu- 4 magazyn ekspertów 50+

5 Dbanie o jakość życia sprzyja jego wydłużaniu dzie myślą, jak się czują, jak będą głosować etc. Podobną pułapką może też być, przywiązanie do popularnych opinii społecznych ( ludzie mówią, że... ). Warto zatem zadbać o swoje zdanie, realnie przyjrzeć się faktom, zachować dystans. Sprzyjać temu może spadek sprawności fizycznej. Wymusza wolniejsze postępowanie, rezygnację z rywalizacji w biegu przed siebie, sensowniejsze gospodarowanie czasem i energią witalną. Otwiera się przestrzeń dla nowej autokreacji. Kolejnym sprzymierzeńcem jest czas i niezależność. Pozwólmy naszym partnerom tracić czas na ulubione zajęcia, znajomym i przyjaciołom nie doradzajmy, bo wiedzą swoje. Dajmy spokój dorosłym dzieciom, nie da się przeżyć za nie życia. Istnieje co prawda wymóg rozwojowy, nakazujący dzielenie się wiedzą z kolejną generacją. Zgodnie z zaleceniami psychologicznymi dotyczącymi pomagania (Analiza Transakcyjna), dzielmy się wiedzą tam, gdzie nas o to proszą. Przepaść dzieli mądrość od przemądrzałości. Wybieramy: mądrość i wewnętrzny spokój albo zgorzknienie i stagnacja. n FOT. FOTOLIA Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 5

6 Magazyn powstał w ramach realizacji projektu Witryna Pracy 50+ innowacyjny system kojarzenia popytu i podaży na rynku pracy. Projekt realizowany jest przez Zachodniopomorską Szkołę Biznesu w Szczecinie i jest finansowany ze środków Unii Europejskiej. WITRYNA PRACY 50+ jest nowatorskim systemem opartym na wzajemnym kojarzeniu kandydatów z grupy wiekowej 50+ z pracodawcami. Wyjątkowość projektu polega na tym, że głównym wyznacznikiem doboru kadr jest pojęcie umiejętności", które posiadają pracownicy i których oczekują pracodawcy. Witryna Pracy 50+ premiuje rzeczywistą wiedzę i doświadczenie, pozwala na przygotowanie szczegółowego portfolio kandydata, które jest czytelne i użyteczne dla pracodawcy. Sukces na rynku pracy zależy nie tylko od kwalifikacji i umiejętności potencjalnych kandydatów, ale również od ich samooceny, na którą duży wpływ ma samopoczucie, zdrowie i atrakcyjny wygląd. MAGAZYN EKSPERTÓW prezentuje grono znakomitych specjalistów, których opinie i rady będą cennym drogowskazem dla wszystkich użytkowników Witryny Pracy 50+. Dostęp do platformy: Info o projekcie: Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego