Gabinet Terapeutyczno- Edukacyjny " Sensorynka"

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Gabinet Terapeutyczno- Edukacyjny " Sensorynka""

Transkrypt

1 Gabinet Terapeutyczno- Edukacyjny " Sensorynka" J. Ayres twórczyni metody integracji sensorycznej (SI) Twórcą teorii integracji sensorycznej jest dr Jean Ayres ( ), psycholog, terapeuta i pracownik naukowy Uniwersytetu Kalifornijskiego w USA. W latach 60-tych XX wieku badaczka sformułowała hipotezy wskazujące na związki procesów integracji sensorycznej z procesami uczenia się. Następnie skonstruowała baterie testów mierzących procesy leżące u podstaw uczenia się. Jest autorką dwóch książek (Sensory Integration and Learning Disorders, Sensory Integration and the Child) i wielu artykułów publikowanych w czasopismach naukowych. Co to jest integracja sensoryczna (SI)? Termin integracja sensoryczna określa prawidłową organizację wrażeń sensorycznych czyli bodźców napływających przez receptory. Oznacza to, że mózg, otrzymując informacje ze wszystkich zmysłów takich jak wzrok, słuch, równowaga, dotyk, czucie ruchu-kinestezja dokonuje ich rozpoznania, segregowania i interpretacji oraz integruje je z wcześniejszymi doświadczeniami. Na tej podstawie mózg tworzy odpowiednią do sytuacji reakcję nazywaną adaptacyjną. Jest to adekwatne i efektywne reagowanie na wymogi otoczenia. Może to być odpowiedź ruchowa jak i myślowa. Integracja sensoryczna jest procesem, dzięki któremu mózg otrzymując informację ze wszystkich systemów zmysłowych dokonuje ich segregacji, rozpoznania, interpretacji i integracji z wcześniejszymi doświadczeniami. Integracja sensoryczna rozpoczyna się już w okresie płodowym i trwa do około 7-9 roku życia. Nie rozwinięcie określonych umiejętności w kolejnych stadiach rozwoju powoduje powstawanie trudności w funkcjonowaniu i zachowaniu dziecka.

2 Jak rozwija się integracja w obrębie narządów zmysłów? Według dr Jean Ayres, która była twórczynią neurofizjologicznych podstaw teorii, sposobów badania i terapii zaburzeń integracji układów zmysłów, integracja rozwija się stopniowo według kolejno przebiegających etapów. Wżyciu wewnątrzłonowym najwcześniej reagują na bodźce i współpracują ze sobą, osiągając pewien stopień integracji, następujące zmysły: dotyku (eksterocepcja), równowagi (układ przedsionkowy) czucia głębokiego (propriocepcja). Po urodzeniu i rozwoju współdziałania narządów zmysłów (SI) wyróżnić można kolejne poziomy (etapy). Poziom I obejmuje okres noworodkowy i pierwsze miesiące życia. Można w nim wyróżnić: typowe odruchy bezwarunkowe, stopniowy rozwój pracy mięśni przeciw sile grawitacji (praca antygrawitacyjna), który przejawia się zmianą ułożenia ciała ( postawy) początek współpracy mięśni poruszających gałkami ocznymi, dzięki pozytywnym doznaniom, płynącym z układu dotykowego i równowagi, podczas zabiegów pielęgnacyjnych karmienia rozwija się więź uczuciowa z matką, zmysły dotyku, propriocepcji i równowagi coraz lepiej współpracują ze sobą. Poziom II obejmuje: zmianę odruchów pierwotnych w coraz bardziej złożone reakcje i wykształcanie się ruchów dowolnych, początki rozwoju schematu ciała dzięki tworzeniu się czucia linii środkowej, czyli głównej osi ciała, powstającą koordynację ruchów między obu stronami ciała i początki własnej, ukierunkowanej aktywności, koncentracji uwagi i planowania ruchu, układ czucia powierzchownego (dotykowy, propriocepcja) i narząd równowagi współpracują jeszcze ściślej. Poziom III to: dalszy rozwój celowej i dowolnej aktywności ruchowej, rozwój koordynacji wzrokowo-ruchowej i percepcji wzrokowej współdziałania zmysłu słuchu i wzroku ze współpracującymi już ze sobą zmysłami dotyku, równowagi i czucia głębokiego.

3 Dziecko zaczyna rozwijać mowę i coraz skuteczniej przeciwstawiać się sile grawitacji, osiągając bardziej skomplikowane umiejętności ruchowe, takie jak: obroty, pełzanie, raczkowanie, stanie i chodzenie. Jest to możliwe dzięki wyhamowaniu odruchów bezwarunkowych i rozwojowi tak zwanych reakcji prostowania i równowagi, co osiąga się wraz z dojrzewaniem ośrodkowego układu nerwowego. Poziom IV to: rozwijający się do końca okresu przedszkolnego, to wytworzenie podstawowej integracji układów zmysłów, której wynikiem końcowym powinno być osiągnięcie: zdolności do koncentracji, zdolności do organizacji wszelkich zamiarów, działań i własnych myśli, poczucia własnej wartości, opanowania pewności siebie, zdolności do nauki, abstrakcyjnego myślenia i rozumowania, dominacji jednej strony ciała i półkuli mózgu, przyswojenia odpowiednich, obowiązujących w danej kulturze wzorców zachowania. Przejście przez te kolejne etapy rozwoju integracji jest warunkiem prawidłowego rozwoju funkcji wymienionych jako wynik końcowy. Jeśli na kolejnych etapach dziecko nie rozwinie pewnych umiejętności, podstawa rozwoju następnych może nie być właściwa i pojawią się zaburzenia w umiejętnościach dziecka bądź jego zachowaniu. W rozwoju prawidłowym u większości dzieci rozwój integracji układów zmysłów następuje podczas zwykłych, codziennych działań wykonywanych przez dziecko. Jeżeli proces integracji sensomotorycznej jest zaburzony, pojawia się wiele problemów w rozwoju psychoruchowym dziecka, uczeniu się i zachowaniu. Najczęstszymi objawami dysfunkcji Integracji Sensorycznej u dzieci jest nieprawidłowa reaktywność na bodźce. Są to między innymi: niewłaściwe reakcje na bodźce dotykowe (nadmierne lub zbyt małe), za niski lub za wysoki poziom uwagi i aktywności, zaburzenia koordynacji ruchowej, opóźnienia w rozwoju ruchowym, rozwoju mowy, języka, trudności w uczeniu się, zaburzenia zachowania, brak samoakceptacji lub poczucia własnej

4 wartości. U dzieci tych występują różne zaburzenia w rozwoju umiejętności ruchowych w zakresie dużej motoryki, czyli podstawowych sprawności ruchowych (w chodzeniu, bieganiu, grach i zabawach, np. rzucaniu i łapaniu piłki). Dzieci często nie rozumieją poleceń, nie potrafią naśladować ruchów, nie mają umiejętności bawienia się i manipulowania. Trudno przyswajają i uczą się nowych czynności, potrzebują długiego czasu do namysłu przy planowaniu ruchu. Nie potrafią wykonywać dwu czynności naraz, np. słuchać i pisać. Występują u nich zaburzenia napięcia mięśni najczęściej jest ono obniżone. Źle czują swoją środkową linię ciała mają problemy z koordynacją ruchów lub równowagą. Z braku uwagi mogą dość często ulegać wypadkom. Nie dbają o porządek. Zaburzenia w zakresie małej motoryki to najczęściej trudności z czynnościami precyzyjnymi, rysowaniem, pisaniem (grafomotoryka). Dzieci mają wady wymowy. Zaburzenia w funkcjonowaniu psychicznym i społecznym to: niezgrabność, złe funkcjonowanie w grupie, trudności w grach i zabawach zespołowych, męczliwość, bezradność. Mogą one być powodem powstania i nasilania się frustracji lub zaburzeń osobowości. Dzieci te, zdając sobie sprawę z istniejących problemów, często uczą się manipulowania sytuacją i wolą przebywać z młodszymi kolegami w celu kompensowania swoich trudności. Integracja sensoryczna na co dzień Najczęstsze rodzaje zaburzeń układów zmysłów to ich nadreaktywność lub podreaktywność (obniżona wrażliwość, podwrażliwość). Nadreaktywność (nadwrażliwość) cechuje się u dzieci nadpobudliwością ruchową, emocjonalną oraz trudnościami z koncentracją. Niedostateczna podreaktywność (podwrażliwość) przejawia się zaburzeniami czucia własnego ciała (schematu ciała) i przestrzeni otaczającej. Przy tego typu zaburzeniach dzieci często same dostarczają sobie bodźców. TERAPIA INTEGRACJI SENSORYCZNEJ dostarcza stymulacji przedsionkowej, proprioceptywnej oraz dotykowej, słuchowej, węchowej, wzrokowej, poprawia poczucie równowagi i koordynacji oraz koordynacji wzrokowo-ruchowej, poprawia motorykę dużą i małą, poprawia umiejętność czytania, pisania i inne umiejętności szkolne lub stwarza dobrą bazę do pojawienia się tych umiejętności, sprawia, że bodźce dotykowe i inne (słuchowe, węchowe, smakowe, wzrokowe) na które dziecko jest nadwrażliwe, mniej zaburzają działania dziecka, sprawia, że dziecko lepiej słucha, wypełnia polecenia, koncentruje się, sprawia, że dziecko chętniej podejmuje się nowych i trudnych zadań, sprawia, że poprawia się mowa i sposób wyrażania się dziecka,

5 sprawia, że stopniowo maleje nadpobudliwość - dziecko zaczyna kontrolować swoje nadmierne nasilone reakcje na otoczenie. Terapia ręki kształtuje właściwą koordynacje wzrokowo ruchową poprawia umiejętności właściwego chwytu pisarskiego rozwija precyzyjnie ruchy rąk stymuluje prawidłowy odbiór bodźców dotykowych kształtuje właściwą koordynacje wzrokowo ruchową poprawia umiejętności właściwego chwytu pisarskiego rozwija precyzyjnie ruchy rąk Dla kogo? Dzieci, które: mają obniżone lub podwyższone napięcie mięśniowe w obrębie kończyn górnych i obręczy barkowej niechętnie malujących, lepiących z plasteliny, układające drobne przedmioty niechętnie podejmujących czynności manualne mają problem z nauką czynności samoobsługowych unikają dotykania nowych przedmiotów, różnorodnych faktur mają problemy z koordynacją obu rąk,palców, przedramienia wykonują czynności manualne niedbale, szybko lub za wolno siadają na własnych dłoniach, bardzo mocno zaciskają ręce na przedmiotach,łamią kredki ze wzmożoną męczliwością przy pisaniu. TERAPIA TAKTYLNA Terapia taktylna proponuje techniki masażu i stymulacji skóry, które wpływają na rozwój funkcji półkul i kory mózgowej, śródmózgowia i tylnych partii mózgu. Współdziała ona z metodą integracji odruchów. Jest rodzajem masażu, który pobudza oraz przygotowuje receptory skóry do prawidłowego odbioru bodźców sensorycznych pochodzących z otoczenia. Zwiększa świadomość ciała i reguluje zaburzenia skóry w odbiorze wrażeń dotykowych.

6 Reguluje reakcje mózgu na informacje pochodzące ze skóry i mięśni. Normalizujące działanie, potwierdzone w pracy z dziećmi i dorosłymi, pozwala na łączenie terapii taktylnej z różnymi innymi technikami rehabilitacji, z masażami oraz stosowanie jej oddzielnie jako metodę relaksującą i wspierającą rozwój dziecka, a także pomocną w terapii osób dorosłych. Techniki te wykorzystują specjalny dotyk i stymulację, co reguluje: integrację odruchów, zakres napięcia mięśniowego, integrację sensomotoryczną, świadomość kinestetyczną. Dla kogo? Dzieci z: Trudnościami w nauce, Zaburzeniami zachowania Lękami i fobiami, Opóźnieniem w rozwoju psychoruchowym, ADHD /ADD, Zaburzeniami mowy Spektrum autyzmu Profil Psychoedukacyjny PEP R E. Schoplera Na czym polega test PEP R i dla kogo jest przeznaczony? Profil Psychoedukacyjny PEP R E. Schoplera stanowi zestaw form zachowań i umiejętności, który służy do diagnozowania charakterystycznych dla danego dziecka sposobów uczenia się. Test przeznaczony jest przede wszystkim dla dzieci w wieku od 6 miesięcy do 7 roku życia i pozwala ocenić poziom funkcjonowania dziecka z autyzmem, dziecka z zaburzeniami rozwoju, dziecka z zaburzeniami w komunikacji. Test składa się z dwóch skal Skali Rozwoju i Skali Zachowania. Skala Rozwoju ocenia poziom funkcjonowania dziecka w stosunku do rówieśników, dostarcza informacji na temat rozwoju umiejętności: naśladowania percepcji motoryki małej i dużej koordynacji wzrokowo ruchowej

7 czynności poznawczych komunikacji i mowy czynnej Skala Zachowania umożliwia określenie stopnia zaburzeń zachowania w relacjach międzyludzkich, nietypowych sposobów zachowań: nawiązywanie kontaktów i reakcje emocjonalne zabawa i zainteresowanie przedmiotami reakcje na bodźce mowa Pozwala określić aktualny wiek rozwoju dziecka i możliwości dziecka do nauki najbliższą sferę rozwoju. Słownik terminów podstawowych z zakresu Integracji Sensorycznej Adaptacja do dotyku stały nacisk na skórę lub stymulacja dotykowa mogą doprowadzić do osłabienia, a nawet do całkowitego zniesienia wrażenia, ale wystarczy drobny ruch czy niewielka zmiana stymulacji skóry, by wrażenia skórne wróciły. Asymetryczny Toniczny Odruch Szyjny (ATOS) obrót głowy dziecka w bok powoduje wzrost napięcia zginaczy po stronie twarzowej czaszki i wyprost kończyn po stronie przeciwnej. (pozycja szermierza ). Nieprawidłowe jest utrzymywanie się po 6 miesiącu. Brak pełnej integracji tego odruchu może powodować zachwiania równowagi przy ruchach głowy, problemy w zakresie ruchów naprzemiennych, przekraczania linii środkowej ciała, rozwojem percepcji wzrokowej, w tym izolacji ruchów oczu od ruchów głowy, stabilizacji pola widzenia, nieprawidłowy chwyt narzędzia pisarskiego. Toniczny Odruch Błędnikowy (TOB) ułożenie głowy w przestrzeni w pozycji na brzuchu i na plecach warunkuje wzrost napięcia mięśniowego. W pozycji na plecach uniesienie głowy do góry hamuje aktywność zgięciową, a aktywizuje wyprostną. W pozycji na brzuchu głowa do góry hamuje aktywność wyprostną, a wzrasta zgięciowa. Jeśli odruch nie zostanie w pełni zintegrowany, dziecko leżące na plecach nie jest w stanie podnieść jednocześnie głowy i ugiąć rąk i nóg, natomiast leżąc na brzuchu ma problemy z jednoczesnym podniesieniem głowy i wyprostowanych rąk i nóg. Odruch powinien być wygaszony do 4 miesiąca życia. Jeśli tak się nie stanie, dziecko może mieć nieprawidłowości regulacji napięcia mięśniowego: obniżone (hipotonia) lub wzmożone (hipertonia), a co za tym idzie - nieprawidłową postawę ciała, tendencję do chodzenia na palcach lub garbienia się, zaburzenia równowagi. Ponadto charakterystyczne są: szybka męczliwość i mniejsza zgrabność, problemy w planowaniu ruchowym, zaburzenia rozwoju percepcji wzrokowej i koordynacji wzrokowo - ruchowej. Symetryczny Toniczny Odruch Szyjny (STOS) - odgięcie głowy do góry i do tyłu powoduje wzrost napięcia wyprostnego w kończynach górnych oraz zgięciowego w kończynach dolnych. Przygięcie głowy do klatki piersiowej powoduje wzrost napięcia zgięciowego w kończynach górnych i wyprostnego kończyn dolnych. Niewyhamowany odruch zaburza umiejętność raczkowania. Objawia się również nieprawidłową postawą (pochylona sylwetka, garbienie się przy

8 siedzeniu), trudnościami w utrzymaniu uwagi i stabilizacji pola widzenia, rozwoju koordynacji i percepcji wzrokowej, obniżonymi umiejętnościami manualnymi. Dieta sensoryczna zindywidualizowane wskazówki terapeutyczne dotyczące korzystnych dla dziecka stymulacji zmysłowych i organizacji środowiska (szkoła, dom), mających wspomóc funkcjonowanie dziecka i efekty terapii. Dysfunkcje okoruchowe - zaburzenia kilku typów ruchów oczu, spowodowane nieprawidłowym funkcjonowanie układów przedsionkowego i proprioceptywnego; utrudniają rozwój percepcji wzrokowej. Masaż Willbarger specjalna technika masażu i docisków ciała stosowana u dzieci z nadwrażliwością dotykową. Dyspraksja syndrom niezgrabnego dziecka ; jest to trudność w zrozumieniu (zaplanowaniu co zrobić) i wykonaniu czynności ruchowych (jak to zrobić) w sposób płynny, skoordynowany, ekonomiczny, w prawidłowej kolejności od początku do końca. Przyczyną dyspraksji rozwojowej są zaburzenia funkcji czuciowo-ruchowych (dotykowych, proprioceptywnych i przedsionkowych) i schematu ciała. Dzieci z dyspraksją są niezgrabne ruchowo (potykają się i często są poobijane, poruszając się, potrącają przedmioty i osoby), mają opóźnienia w zakresie samoobsługi (trudności z nauką zapinania i odpinania guzików, suwaków, wiązania sznurowadeł, ubierania i rozbierania się, posługiwania się sztućcami itp.). Mają wolniejsze tempo pracy, a ich działania są często nieefektywne mimo dużego nakładu pracy, wymagają znacznie więcej pomocy ze strony rodziców i opiekunów niż inne dzieci w ich wieku mimo, że ich rozwój intelektualny jest prawidłowy. Nie mają zdolności do generalizacji zachowań - nie potrafią planu działania modyfikować stosownie do nowych okoliczności. Problemom ruchowym towarzyszą zwykle również problemy emocjonalne, gdyż dzieci z dyspraksją często doświadczają niepowodzeń. Problemy planowania ruchowego dotyczą zarówno motoryki dużej, jak i małej, ale mogą występować również w obrębie aparatu artykulacyjnego i nazywane są wówczas dyspraksją oralną. Zaburza ona rozwój mowy i artykulacji. Ciężka, stosunkowo rzadziej występująca forma dyspraksji nazywa się apraksją. Integracja sensoryczna jest to proces neurologiczny, w którym mózg odbiera pochodzące ze wszystkich zmysłów informacje, rozpoznaje je, interpretuje, segreguje oraz łączy ze sobą i wcześniejszymi doświadczeniami, w celu wykorzystania ich do wytworzenia adekwatnej reakcji organizmu, uwzględniającej zmieniające się warunki otoczenia. Inaczej, jest to taka organizacja wrażeń, by mogły zostać właściwie użyte do celowego, efektywnego działania. Kinestezja to odbieranie i przetwarzanie wiadomości dotyczących położenia poszczególnych części ciała w przestrzeni i względem siebie. Odpowiada za kontrolę, precyzję i płynność ruchów. Dzięki kinestezji możliwe są min. takie czynności jak np. bezpieczne chodzenie po schodach bez patrzenia na własne stopy czy nauka gry na instrumentach (dzięki czuciu ułożenia nadgarstka, dłoni i palców). Kokontrakcja zdolność dowolnego napinania mięśnie antagonistycznych, czyli prostowników i zginaczy w celu utrzymania równowagi. Jest wskaźnikiem pracy układu przedsionkowoproprioceptywnego oraz mechanizmów posturalnych, wpływa na rozwój percepcji wzrokowej. Lateralizacja - to funkcjonalna przewaga stronna ciała człowieka, a więc większa sprawność jednej strony ciała od drugiej. Nie ogranicza się ona wyłącznie do pracy rąk (choć w czynnościach manualnych najłatwiej ją obserwować), ale dotyczy również nóg oraz parzystych narządów

9 zmysłów: wzroku i słuchu. Jest pochodną dominacji półkulowej mózgu. Wyróżniamy następujące rodzaje lateralizacji: jednorodna może być prawostronna (dominują kończyny i narządy zmysłów po tej samej prawej stronie ciała, wskazuje na dominację półkuli lewej) lub lewostronna (czyli analogicznie - po lewej stronie ciała i świadczy o dominacji półkuli prawej); niejednorodna (inaczej zwana skrzyżowaną) polega na wyraźnej czynnościowej przewadze narządów ruchu i zmysłu, ale nie po tej samej stronie ciała (np. dominuje ręka lewa, a noga, oko i ucho prawe) oraz nieustalona brak ustalonej dominacji poszczególnych narządów ruchu i zmysłu. Niepewność grawitacyjna przejaw nadwrażliwości przedsionkowej, polegający na nieprawidłowej modulacji informacji przedsionkowych pochodzące z receptorów ruchu liniowego. Objawia się wzmożonym napięciem, niepewnością, lękiem przy zmianach położenia głowy i całego ciała. Niewłaściwie modulowane wrażenia z receptorów grawitacji dopływają w sposób ciągły do mózgu, wzmagając się przy poruszeniach głowy, szczególnie w momencie przechodzenia z pozycji dobrze znanej do nowej, nieznanej, dlatego też dzieci z niepewnością grawitacyjną starają się utrzymywać głowę w bezruchu, najdłużej jak to możliwe, a przynajmniej nie przyjmują nowych niezwykłych pozycji, szczególnie jeśli wiąże się to z odrywaniem stóp od podłoża. Modulacja proces, w którym mózg reguluje własną aktywność. Jedne z docierających impulsów nerwowych wzmacnia, by uwydatnić ich percepcję lub wzmocnić reakcję, inne zaś wyhamowuje, by nie dopuścić do przeładowania ośrodkowego układu nerwowego, bądź powstrzymać od reakcji. Syndrom ten wiąże się głównie z nieprawidłowym wzmacnianiem lub hamowaniem bodźców przedsionkowych, proprioceptywnych i dotykowych, ale może również dotyczyć informacji docierających przez kanał wzrokowy, słuchowy czy węchowy. Zwykle przejawia się dwubiegunowością: podczas gdy w zakresie jednych bodźców (wzmacnianych zbyt mocno przez mózg) występuje nadwrażliwość, innym (nadmiernie wyhamowanym) towarzyszy podwrażliwość. Przy nieprawidłowościach w procesie modulacji dochodzi zwykle do dezintegracji zachowania, gdyż ma ona wpływ na uwagę, ruchliwość, pobudzenie, wrażliwość i emocje. Nadwrażliwość, czyli obronność sensoryczna, może dotyczyć każdego systemu: dotykowego, wzrokowego, słuchowego, przedsionkowego, rzadko propriocepcji. Wiąże się z nietolerancją na pewien rodzaj bodźców, które odbierane są jako nieprzyjemne oraz wygórowanymi, nieadekwatnymi reakcjami na nie (obniżony próg pobudliwości). Jest deficytem neurofizjologicznym, a bywa mylnie interpretowana jako problem natury emocjonalnej, ze względu na towarzyszące jej często zachowania takie jak nadpobudliwość, zaburzenia koncentracji uwagi, czasem nawet agresja, itp. Nadwrażliwość dotykowa jeden z przejawów nieprawidłowej pracy systemu dotykowego. Powoduje dyskomfort psychiczny i fizyczny, gdyż nie tylko działające bodźce dotykowe odbierane są jako nieprzyjemne, ale również te przewidywane. Dziecko może powstrzymywać się przed eksplorowaniem, braniem do rąk zabawek o różnych kształtach i fakturach, zabawą w piasku, unikać aktywności, w których narażone będzie na niespodziewany dotyk, np. gier zespołowych, odmawiać próbowania potraw o nowym smaku i konsystencji, mycia zębów (przy nadwrażliwości strefy oralnej). Stosunkowo szybko i łatwo dochodzi u dzieci z nadwrażliwością do przeładowania systemu nerwowego, co powoduje silne emocjonalne reakcje, często impulsywne a nawet agresywne, a to z kolei może generować problemy społeczne dziecka. Istnieje związek między nadwrażliwością systemu dotykowego a nadpobudliwością ruchową i zaburzeniami w koncentracji uwagi.

10 Neuroplastyczność - plastyczność neuronalna, czyli zdolność mózgu do zmian i modyfikacji. Polega na zwielokrotnianiu połączeń synaptycznych i dokonuje się przez całe życie, chociaż najintensywniej we wczesnym dzieciństwie. To dzięki niej uczymy się i uruchamiamy mechanizmy kompensacyjne (naprawcze). Plastyczność neuronalna zależy od motywacji do wykonywania ćwiczeń i zadań, krytycznych okresów rozwojowych dla poszczególnych funkcji oraz różnorodności środowiska, w którym przebiega rozwój. Plastyczność mózgu ma zasadnicze znaczenie dla terapii integracji sensorycznej, gdyż zakłada możliwość zmian w obrębie systemu nerwowego pod wpływem kontrolowanego dopływu bodźców sensorycznych. Nietolerancja ruchu nieprawidłowa modulacja informacji pochodzących z kanałów półkolistych (ruchy rotacyjne). Obserwacja kliniczna w diagnozie SI zestaw kilkunastu prób do badania wskaźników integracji sensorycznej, zawierający szczegółowe procedury badania i ocenę wykonania. Dają one informacje min. o rozwoju lateralizacji, stopniu zintegrowania odruchów, napięciu mięśniowym, pracy gałek ocznych, równowadze, motoryce dużej i małej, koordynacji wzrokowo ruchowej i wielu innych umiejętnościach, stosownych do wieku dziecka. Planowanie motoryczne (praksja) jest to umiejętność zaplanowania i wykonania nieznanego wcześniej, a więc niewyćwiczonego zadania ruchowego. Problemy w zakresie planowania ruchu nazywane są dyspraksją. Podwrażliwość - wiąże się z obniżoną reaktywnością na pewien rodzaj bodźców sensorycznych układ nerwowy ma trudności z rejestracją dopływających informacji. W związku z tym dziecko reaguje zazwyczaj dopiero przy silnych bodźcach lub dużej ich ilości. W zachowaniu może przejawiać się tym, że aktywnie poszukują danej stymulacji potrzebują dużo wrażeń, nigdy nie mają dość, lubią intensywne doznania lub też mogą być wycofane, apatyczne, opóźnione reakcje na bodźce sensoryczne. Przekraczanie linii środkowej ciała zdolność oczu, głowy, rąk i nóg do swobodnego przekraczania linii symetrii ciała. Problemy w tym zakresie skutkują słabym opanowaniem schematu ciała, rozwojem koordynacji i percepcji wzrokowej (trudnościami w czytaniu, pisaniu, rysowaniu). Ruchy posturalne w tle - subtelne, automatyczne ruchy całego ciała, które umożliwiają precyzyjną i wydajną pracę podczas wykonywania zamierzonych czynności (to, co wykonujemy nieświadomie w celu wykonania czegoś świadomie). Przystosowanie posturalne zależy od właściwej integracji bodźców przedsionkowych i proprioceptywnych. Oczopląs porotacyjny szybki, o niewielkim zakresie, ruch oczu na boki, powstający w odpowiedzi na rotację ciała. Jest to reakcja automatyczna i nieświadoma. Wskazuje na związek między układem przedsionkowym a pracą mięśni oczu. W terapii SI odruch oczopląsu porotacyjnego jest jednym z ważnych wskaźników oceny funkcjonowania systemu przedsionkowego. Somatognozja - orientacja w schemacie ciała. Poczucie świadomości własnego ciała, jego granic i możliwości, orientacji względem innych obiektów w przestrzeni. Pełna percepcja ciała kształtuje się pod wpływem prawidłowo odbieranych i opracowywanych informacji z systemu dotykowego, proprioceptywnego i przedsionkowego.

11 Stabilizacja posturalna - nieświadome poczucie ustawienia ciała dające stabilizację w wybranej pozycji. Syndrom posturalno okoruchowy: zaburzenia w tym syndromie dotyczą głównie problemów w przetwarzaniu informacji docierających do trzech bazowych systemów: przedsionkowego, proprioceptywnego i dotykowego. Konsekwencją są nieprawidłowości w zakresie: kontroli postawy, napięcia mięśniowego, dysfunkcje okoruchowe, zaburzenia integracji odruchów, koordynacji ruchowej, lateralizacji, a także schematu ciała i orientacji przestrzennej. Współwystępuje często z zaburzeniami mowy, czytania, pisania. Dzieci z syndromem posturalno-okoruchowym charakteryzują się tendencją do niezgrabności, często mają trudności emocjonalne. System dotykowy jest zmysłem najwcześniej się rozwijającym i dojrzewającym, pierwotnym. Receptory czuciowe (ciałka Paciniego, Meissnera, wolne zakończenia nerwowe) rozmieszczone są na całym obszarze skóry, będącej najobszerniejszym narządem ciała. Struktury umiejscowione w skórze oraz na jej powierzchni odbierają wrażenia lekkiego i głębokiego dotyku czy nacisku, wibracji, ciepła, zimna, bólu i przesyłają te informacje do mózgu. Istnieją dwa rodzaje doznań czuciowych: dotyk pierwotny dający ogólną świadomość bycia dotykanym oraz dotyk różnicujący późniejszy ewolucyjnie, pozwalający na dokładne różnicowanie czuciowe (np. faktura, kształt). Zmysł ten jest ważny dla naszego przetrwania (ssania, przełykania, eksplorowania otoczenia i reagowania na nie). Jest też podstawą właściwego rozwoju emocjonalnego, umysłowego i ruchowego dziecka. Wpływa min. na prawidłowe tworzenie się schematu ciała, planowanie motoryczne, umiejętności z zakresu motoryki małej, uwagę i pobudzenie, pozwala na percepcję dotykową bez udziału wzroku. System przedsionkowy zwany jest też zmysłem równowagi, rozwija się od wczesnego okresu wewnątrzłonowego. Znajduje się w uchu wewnętrznym i obejmuje trzy pary kanałów półkolistych, woreczek i łagiewkę. Kanały usytuowane są w trzech różnych płaszczyznach: horyzontalnej, przedniej oraz tylnej i reagują na przyspieszenie kątowe - w zależności od położenia głowy podczas rotacji, jeden, dwa lub wszystkie trzy kanały są aktywizowane. Drugi typ receptorów, umieszczonych w woreczku i łagiewce, reaguje na przyspieszenie liniowe. Liniowy ruch obejmuje poruszanie się do przodu i do tyłu, do góry i do dołu oraz w bok po linii prostej. Łagiewka reaguje również na siłę grawitacji, woreczek natomiast uważa się za receptor wibracji. Jest bazowym układem w terapii integracji sensorycznej ze względu na liczne neuroanatomiczne powiązania z innymi układami, min słuchowym i wzrokowym. Receptory układu przedsionkowego uważane są za najbardziej wrażliwe spośród wszystkich narządów zmysłów, a ich rolę w rozwoju dziecka trudno przecenić. Doznania płynące z wykonywanych przez dziecko ruchów umożliwiają mu coraz lepsze poznawanie własnego ciała, jego granic i możliwości oraz relacji z otoczeniem. Prawidłowa praca systemu przedsionkowego wpływa na bezpieczeństwo grawitacyjne, ruch i równowagę, napięcie mięśniowe, postawę, ruchy gałek ocznych, obustronną koordynację, przetwarzanie słuchowojęzykowe, przetwarzanie wzrokowo-przestrzenne, planowanie ruchu, poczucie bezpieczeństwa emocjonalnego. System proprioceptywny nazywany potoczenie czuciem głębokim. Proprioceptory znajdują się w mięśniach, stawach, ścięgnach, oczach, uszach. Informują mózg o tym, co robi człowiek (czy porusza się, czy stoi, gdzie znajduje się w przestrzeni). Dzięki proprioceptorom mięśnie oraz ścięgna stają się coraz silniejsze i stabilniejsze. Wrażenia pochodzące z tego systemu są ważne min. w kształtowaniu schematu ciała, kontroli, płynności i planowaniu ruchu (m.in. umiejętności

12 dozowania odpowiedniej siły do wykonania danego ruchu), utrzymywaniu stabilizacji posturalnej, właściwym napięciu mięśniowym, kształtowaniu poczucia bezpieczeństwa emocjonalnego.

Co to jest integracja sensoryczna?

Co to jest integracja sensoryczna? 15 Co to jest integracja sensoryczna? Termin integracja pochodzi od łacińskiego słowa integratio i oznacza składanie całości. Integracja w układzie nerwowym polega na tym, że komórka nerwowa (neuron) położona

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie integracji sensorycznej w usprawnianiu zaburzeń rozwojowych.

Wykorzystanie integracji sensorycznej w usprawnianiu zaburzeń rozwojowych. Wykorzystanie integracji sensorycznej w usprawnianiu zaburzeń rozwojowych. Termin integracja sensoryczna po raz pierwszy został użyty przez Ch. Sherringtona w 1902 roku w Anglii. Nowe znaczenie temu terminowi

Bardziej szczegółowo

Przeznaczenie metody Metoda Integracji Sensorycznej jest wykorzystywana w pracy z dziećmi: z autyzmem z Zespołem Aspergera

Przeznaczenie metody Metoda Integracji Sensorycznej jest wykorzystywana w pracy z dziećmi: z autyzmem z Zespołem Aspergera Metoda Integracji Sensorycznej (SI) jest to nowoczesna i bardzo skuteczna forma diagnozy i terapii dzieci. Integracja Sensoryczna opiera się na neurofizjologicznych podstawach klinicznej obserwacji i standaryzowanych

Bardziej szczegółowo

METODA INTEGRACJI SENSORYCZNEJ

METODA INTEGRACJI SENSORYCZNEJ METODA INTEGRACJI SENSORYCZNEJ DEFINICJA INTEGRACJI SENSORYCZNEJ (SI) Dr Ayres (twórczyni metody SI) definiuje integrację sensoryczną jako proces, w którym następuje organizacja dostarczanych do naszego

Bardziej szczegółowo

Znaczenie zaburzeń przetwarzania sensorycznego w diagnozie i terapii dziecka z dysfunkcjami rozwojowymi i trudnościami szkolnymi

Znaczenie zaburzeń przetwarzania sensorycznego w diagnozie i terapii dziecka z dysfunkcjami rozwojowymi i trudnościami szkolnymi Znaczenie zaburzeń przetwarzania sensorycznego w diagnozie i terapii dziecka z dysfunkcjami rozwojowymi i trudnościami szkolnymi Agnieszka Zdzienicka Chyła LUBLIN 27.11.2018r O teorii integracji sensorycznej

Bardziej szczegółowo

Rozdział 7. Masaż punktowy głębokotkankowy pobudzenie wrażeń proprioceptywnych

Rozdział 7. Masaż punktowy głębokotkankowy pobudzenie wrażeń proprioceptywnych Masaż punktowy głębokotkankowy pobudzenie wrażeń proprioceptywnych Masaż punktowy głębokotkankowy pobudzenie wrażeń proprioceptywnych Czucie proprioceptywne (głębokie) to drugi, poza czuciem powierzchownym,

Bardziej szczegółowo

DYSPRAKSJA CO TO TAKIEGO?

DYSPRAKSJA CO TO TAKIEGO? DYSPRAKSJA CO TO TAKIEGO? Co to jest dyspraksja? Dyspraksja jest zwykle postrzegana jako ograniczenie lub niedorozwój organizacji/ koordynacji ruchu. Związane z nim mogą być problemy z wypowiadaniem się,

Bardziej szczegółowo

1. Od kiedy istnieje termin integracja sensoryczna i kto jest twórcą teorii integracji sensorycznej?

1. Od kiedy istnieje termin integracja sensoryczna i kto jest twórcą teorii integracji sensorycznej? I. POCZĄTKI BADAŃ NAD INTEGRACJĄ SENSORYCZNĄ 1. Od kiedy istnieje termin integracja sensoryczna i kto jest twórcą teorii integracji sensorycznej? Termin integracja sensoryczna został po raz pierwszy wprowadzony

Bardziej szczegółowo

Mózgowe porażenie dziecięce - postepowanie rehabilitacyjne BEATA TARNACKA

Mózgowe porażenie dziecięce - postepowanie rehabilitacyjne BEATA TARNACKA Mózgowe porażenie dziecięce - postepowanie rehabilitacyjne BEATA TARNACKA Podziały Patofizjologiczna: spastyczność, atetoza, ataksja, atonia, drżenie Topograficzna: monoplegia, paraplegia, hemiplegia,

Bardziej szczegółowo

ANKIETA REKRUTACYJNA

ANKIETA REKRUTACYJNA ANKIETA REKRUTACYJNA Prosimy o wypełnienie poniższej ankiety rekrutacyjnej, której celem jest zebranie informacji niezbędnych do przeprowadzenia rekrutacji uczestników projektu Wszyscy razem. 1. Imię i

Bardziej szczegółowo

INTEGRACJA SENSORYCZNA JAKO METODA

INTEGRACJA SENSORYCZNA JAKO METODA INTEGRACJA SENSORYCZNA JAKO METODA WSPOMAGAJĄCA TERAPIĘ PEDAGOGICZNĄ UCZNIÓW Z DYSLEKSJĄ WARSZTAT MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA DYSLEKSJA JAKO ZABURZENIE NEUROROZWOJOWE PRZYCZYNY SKUTKI POMOC GDAŃSK 18-19

Bardziej szczegółowo

Niepubliczna Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna w Luzinie. Oferta zakres działalności:

Niepubliczna Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna w Luzinie. Oferta zakres działalności: Niepubliczna Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna w Luzinie Oferta zakres działalności: Interdyscyplinarna diagnoza psychologiczno pedagogiczno - logopedyczna. Diagnozowanie poziomu rozwoju, potrzeb i

Bardziej szczegółowo

SZKOŁA TERAPII RĘKI DIAGNOZA I TERAPIA RĘKI, SPRAWNOŚCI MANUALNYCH ORAZ GRAFOMOTORYCZNYCH ORGANIZATORZY KURSU:

SZKOŁA TERAPII RĘKI DIAGNOZA I TERAPIA RĘKI, SPRAWNOŚCI MANUALNYCH ORAZ GRAFOMOTORYCZNYCH ORGANIZATORZY KURSU: ORGANIZATORZY KURSU: SZKOŁA TERAPII RĘKI DIAGNOZA I TERAPIA RĘKI, SPRAWNOŚCI MANUALNYCH ORAZ GRAFOMOTORYCZNYCH Program autorski Copyright 2013 Agnieszka Rosa Dzień/ godziny zajęć Osoba prowadząca Program:

Bardziej szczegółowo

Zaburzenia integracji sensorycznej

Zaburzenia integracji sensorycznej Zaburzenia integracji sensorycznej Czym jest integracja sensoryczna? To zdolność dziecka do odczuwania, rozumienia i organizowania informacji dostarczanych przez zmysły z otoczenia i własnego ciała. Pozwala

Bardziej szczegółowo

INTEGRACJA SENSORYCZNA

INTEGRACJA SENSORYCZNA INTEGRACJA SENSORYCZNA Przepis na integrację sensoryczną Ewa Polańska fizjoterapeuta terapeuta integracji sensorycznej hipoterapeuta DEFINICJA INTEGRACJI SENSORYCZNEJ (SI) Integracja sensoryczna jest procesem

Bardziej szczegółowo

Diagnoza funkcjonalna dziecka

Diagnoza funkcjonalna dziecka Diagnoza funkcjonalna dziecka Dane dziecka: i opis środowiska wychowującego Imię i nazwisko: XX, chłopiec Wiek dziecka: 3,6 Nie uczęszcza do przedszkola Rodzice: wykształcenie mama- wyższe, ojciec średnie

Bardziej szczegółowo

FUNKCJONALNA TERAPIA RĘKI WSPIERANIE SAMODZIELNOŚCI DZIECKA

FUNKCJONALNA TERAPIA RĘKI WSPIERANIE SAMODZIELNOŚCI DZIECKA Konferencja Wczesne Wspomaganie Rozwoju Dziecka Bądźmy Razem FUNKCJONALNA TERAPIA RĘKI WSPIERANIE SAMODZIELNOŚCI DZIECKA MGR MAŁGORZATA WŁODARCZYK PORADNIA PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNA W POLICACH PEDAGOG,

Bardziej szczegółowo

SZKOŁA TERAPII RĘKI. Program autorski Szkoła Terapii Ręki 2013 Agnieszka Rosa. Program: Program. Częśd I Terapia ręki- wspomaganie funkcji pisania 29

SZKOŁA TERAPII RĘKI. Program autorski Szkoła Terapii Ręki 2013 Agnieszka Rosa. Program: Program. Częśd I Terapia ręki- wspomaganie funkcji pisania 29 ORGANIZATORZY KURSU: SZKOŁA TERAPII RĘKI Program autorski Szkoła Terapii Ręki 2013 Agnieszka Rosa Dzieo/ godziny zajęd Osoba prowadząca Program: Program Częśd I Terapia ręki- wspomaganie funkcji pisania

Bardziej szczegółowo

Pomoc, jaką zespół wczesnego wspomagania świadczy dziecku i jego rodzinie, jest bezpłatna.

Pomoc, jaką zespół wczesnego wspomagania świadczy dziecku i jego rodzinie, jest bezpłatna. Czym jest wczesne wspomaganie rozwoju dziecka? Wczesne wspomaganie rozwoju obejmuje wszelkie formy wspomagania rozwoju dziecka niepełnosprawnego oraz udzielania psychopedagogicznego wsparcia jego rodzinie.

Bardziej szczegółowo

"Sprytne paluszki mamy i ich używamy"

Sprytne paluszki mamy i ich używamy "Sprytne paluszki mamy i ich używamy" Ośrodek Rewalidacyjno-Wychowawczy w Cieszynie Innowacja pedagogiczna Autor: Marzena Żegnałek Marta Czech- Śniegulska Małgorzata Krasucka Dane o innowacji: Realizator:

Bardziej szczegółowo

Integracja Sensoryczna w pigułce

Integracja Sensoryczna w pigułce Integracja Sensoryczna w pigułce Agnieszka Woźniak pedagog, terapeuta integracji sensorycznej Twórcą teorii Integracji Sensorycznej jest dr A.J.Ayres ( 1920-1988). Psycholog, terapeuta zajęciowy, pracownik

Bardziej szczegółowo

Terapia zaburzeń rozwoju dzieci.

Terapia zaburzeń rozwoju dzieci. Terapia zaburzeń rozwoju dzieci. Gabinet Terapii Dzieci "Wspomaganie rozwoju". Integracja sensoryczna. Diagnoza i terapia. Konsultacje i porady. KATARZYNA JELEŃSKA- PEDAGOG SPECJALNY, DIAGNOSTA i TERAPEUTA

Bardziej szczegółowo

systematyczne nauczanie

systematyczne nauczanie dojrzałość Osiągnięcie przez dziecko takiego poziomu rozwoju fizycznego, psychicznego i społecznego, który czyni je wrażliwym i podatnym na systematyczne nauczanie i wychowanie; harmonijne współgranie

Bardziej szczegółowo

TERAPIA RĘKI. Tematyka prelekcji:

TERAPIA RĘKI. Tematyka prelekcji: Dnia 12 stycznia 2017 roku w SOSW w Świebodzinie odbyło się spotkanie z rodzicami dotyczące zagadnienia terapii ręki. Zainteresowanym rodzicom, opiekunom zaprezentowano proste pomoce dydaktyczne oraz przekazano

Bardziej szczegółowo

SOSW NR 5 PRACA Z DZIECKIEM Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ

SOSW NR 5 PRACA Z DZIECKIEM Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ SOSW NR 5 PRACA Z DZIECKIEM Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ Metoda EEG-biofeedback znalazła również zastosowanie w leczeniu pacjentów z padaczką lekooporną. W treningach EEG-biofeedback uczestniczą także osoby,

Bardziej szczegółowo

Wiedzę swą zdobywałam na Uniwersytecie Łódzkim, w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Łodzi,

Wiedzę swą zdobywałam na Uniwersytecie Łódzkim, w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Łodzi, KATARZYNA JELEŃSKA Pedagog specjalny. A także diagnosta i terapeuta Integracji Sensorycznej II stopnia, terapeuta Integracji Bilateralnej, specjalista diagnozy i terapii pedagogicznej, specjalista Zintegrowanej

Bardziej szczegółowo

Wybrane zaburzenia rozwoju dzieci w wieku szkolnym a diagnoza i terapia procesów integracji sensorycznej

Wybrane zaburzenia rozwoju dzieci w wieku szkolnym a diagnoza i terapia procesów integracji sensorycznej Wybrane zaburzenia rozwoju dzieci w wieku szkolnym a diagnoza i terapia procesów integracji sensorycznej Opracował : mgr Mariusz Tułaza nauczyciel rehabilitant w Szkole Podstawowej nr. 5 z Oddziałami Integracyjnymi

Bardziej szczegółowo

Terapia Integracji Sensorycznej ma formę nauki przez zabawę, dzięki czemu dzieci chętnie w niej uczestniczą.

Terapia Integracji Sensorycznej ma formę nauki przez zabawę, dzięki czemu dzieci chętnie w niej uczestniczą. Czym jest Integracja Sensoryczna? Integracja sensoryczna, to termin określający prawidłową organizację bodźców sensorycznych, docierających do układu nerwowego. Otrzymuje on informacje z wielu zmysłów

Bardziej szczegółowo

TERAPIA INTEGRACJI SENSORYCZNEJ

TERAPIA INTEGRACJI SENSORYCZNEJ TERAPIA INTEGRACJI SENSORYCZNEJ W każdym z nas zachodzi proces neurologiczny, zwany integracją sensoryczną (łac. integratio składanie całości), który zaczyna się przed narodzinami i trwa przez całe nasze

Bardziej szczegółowo

AKTYWNE METODY PRACY Z UCZNIEM

AKTYWNE METODY PRACY Z UCZNIEM AKTYWNE METODY PRACY Z UCZNIEM Z GŁĘBSZĄ NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ INTELEKTUALNĄ PONEDZIAŁEK WTOREK ŚRODA CZWARTEK PIĄTEK 08.15 U. Dudek s.233 U. Dudek s.233 U. Dudek s.233 U. Dudek s.233 GIM II - III A GIM

Bardziej szczegółowo

Wczesne Wspomaganie Rozwoju Dziecka

Wczesne Wspomaganie Rozwoju Dziecka Krajowe Towarzystwo Autyzmu Oddział w Szczecinie Dzienny Ośrodek Terapeutyczno Edukacyjny dla Osób z Autyzmem w Szczecinie Wczesne Wspomaganie Rozwoju Dziecka Jeżeli twoje dziecko po 2 roku życia: nie

Bardziej szczegółowo

SI- Integracja sensoryczna

SI- Integracja sensoryczna Martyna Rutkowska SI- Integracja sensoryczna J. Ayres - twórczyni metody integracji sensorycznej (SI) Integracja sensoryczna (ang. Sensory Integration) - skomplikowany proces o podłożu neurofizjologicznym,

Bardziej szczegółowo

UWAGA : W KWIETNIU BEZPŁATNE 2012 ZAPRASZAMY TESTY NA UWAGI I LATERALIZACJI impulsterapia@onet. pl

UWAGA : W KWIETNIU BEZPŁATNE 2012 ZAPRASZAMY TESTY NA UWAGI I LATERALIZACJI impulsterapia@onet. pl UWAGA : W KWIETNIU BEZPŁATNE 2012 ZAPRASZAMY TESTY NA UWAGI I LATERALIZACJI impulsterapia@onet. SŁUCHOWEJ pl Czym jest metoda Integracji Sensorycznej (SI)? Do jakich dzieci jest skierowana? Integracja

Bardziej szczegółowo

SI cóż to takiego? mgr Barbara Głąb surdopedagog, terapeuta SI PPP Wodzisław Śl.

SI cóż to takiego? mgr Barbara Głąb surdopedagog, terapeuta SI PPP Wodzisław Śl. mgr Barbara Głąb surdopedagog, terapeuta SI PPP Wodzisław Śl. SI cóż to takiego? W ostatnich latach wielką popularnością cieszą się sale przystosowane do prowadzenia terapii metodą integracji sensorycznej

Bardziej szczegółowo

Integracja sensoryczna (SI) jest kompleksową metodą terapeutyczną, polegającą na dostarczaniu dziecku podczas jego aktywności ruchowej kontrolowanej

Integracja sensoryczna (SI) jest kompleksową metodą terapeutyczną, polegającą na dostarczaniu dziecku podczas jego aktywności ruchowej kontrolowanej Integracja sensoryczna (SI) jest kompleksową metodą terapeutyczną, polegającą na dostarczaniu dziecku podczas jego aktywności ruchowej kontrolowanej przez terapeutę ilości i jakości bodźców sensorycznych

Bardziej szczegółowo

INTERWENCJA TERAPEUTYCZNA W PRZYPADKU OPÓŹNIONEGO ROZWOJU MOWY U DZIECKA W WIEKU PRZEDSZKOLNYM

INTERWENCJA TERAPEUTYCZNA W PRZYPADKU OPÓŹNIONEGO ROZWOJU MOWY U DZIECKA W WIEKU PRZEDSZKOLNYM INTERWENCJA TERAPEUTYCZNA W PRZYPADKU OPÓŹNIONEGO ROZWOJU MOWY U DZIECKA W WIEKU PRZEDSZKOLNYM OPÓŹNIONY ROZWÓJ MOWY zjawisko dotyczące wolniejszego wykształcenia się zdolności percepcyjnych lub/i ekspresyjnych

Bardziej szczegółowo

Praktyczne zastosowanie Gimnastyki Mózgu.

Praktyczne zastosowanie Gimnastyki Mózgu. Praktyczne zastosowanie Gimnastyki Mózgu. Kinezjologia Edukacyjna, której twórcą jest dr Paul Dennison, jest metodą wspierania naturalnego rozwoju człowieka, bez względu na jego wiek, poprzez ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

im. Eunice Kennedy Shriver

im. Eunice Kennedy Shriver Zespół Szkół Specjalnych nr 85 im. Eunice Kennedy Shriver w Warszawie W Zespole Szkół Specjalnych nr 85 kształcą się uczniowie o obniżonej sprawności intelektualnej i specjalnych potrzebach edukacyjnych.

Bardziej szczegółowo

Integracja sensoryczna

Integracja sensoryczna Integracja sensoryczna MATERIAŁY SZKOLENIOWE MGR ALDONA JUSIŃSKA 1 Integracja sensoryczna to proces, w którym następuje organizacja wrażeń dostarczanych do organizmu, aby mógł być wykorzystywane w celowym

Bardziej szczegółowo

Temat: Rozwijanie orientacji przestrzennej, schematu ciała i lateralizacji.

Temat: Rozwijanie orientacji przestrzennej, schematu ciała i lateralizacji. SCENARIUSZ ZAJĘĆ TERAPII INTEGRACJI SENSORYCZNEJ Temat: Rozwijanie orientacji przestrzennej, schematu ciała i lateralizacji. Cel główny: - poprawa jakości przesyłania i organizacji informacji odbieranych

Bardziej szczegółowo

Przyczyny specyficznych trudności w nauce czytania i pisania ze szczególnym uwzględnieniem rozpoznawania ryzyka dysleksji

Przyczyny specyficznych trudności w nauce czytania i pisania ze szczególnym uwzględnieniem rozpoznawania ryzyka dysleksji Przyczyny specyficznych trudności w nauce czytania i pisania ze szczególnym uwzględnieniem rozpoznawania ryzyka dysleksji Dr Teresa Opolska Polskie Towarzystwo Dysleksji Fakty i kontrowersje wokół dysleksji

Bardziej szczegółowo

ANALIZA GŁOSKOWA umiejętność rozkładania słów na poszczególne elementy składowe głoski, które odpowiadają fonemom (najmniejszym cząstkom języka).

ANALIZA GŁOSKOWA umiejętność rozkładania słów na poszczególne elementy składowe głoski, które odpowiadają fonemom (najmniejszym cząstkom języka). A ANALIZA I SYNTEZA ogół czynności dokonywania rozkładu całości na poszczególne elementy składowe oraz scalania tych elementów w całość. Czynności te dotyczą też procesów poznawczych, analizy i syntezy

Bardziej szczegółowo

1.Definicja. Co to jest integracja sensoryczna.

1.Definicja. Co to jest integracja sensoryczna. 1.Definicja. Co to jest integracja sensoryczna. Działania podstawowych zmysłów człowieka są ściśle ze sobą powiązane. W trakcie rozwoju w obrębie mózgu tworzą się pomiędzy nimi połączenia. To wzajemne

Bardziej szczegółowo

Rozwój funkcji chwytnej ręki

Rozwój funkcji chwytnej ręki Rozwój funkcji chwytnej ręki i czynności dwuręcznych Dr n. med. Anna Czernuszenko Mazowieckie Centrum Neuropsychiatrii i Rehabilitacji Dzieci i Młodzieży w Zagórzu koło Warszawy www.mcnir.pl Teoria dojrzewania

Bardziej szczegółowo

Program terapeutyczno-edukacyjny Zmyślne ruchy, które doskonalą umysł - gimnastyka mózgu

Program terapeutyczno-edukacyjny Zmyślne ruchy, które doskonalą umysł - gimnastyka mózgu Opracowała: Katarzyna Szydłowska Wprowadzenie Dziecko rodzi się z kompleksem naturalnych sił- odruchów i instynktów. Naturalnie dane odruchy i pierwotne ruchy w procesie ich przyswajania w okresie niemowlęcym,

Bardziej szczegółowo

Moduł IIIb. Rozpoznawanie ryzyka występowania specyficznych trudności w uczeniu się. Wg materiałów prof. Marty Bogdanowicz

Moduł IIIb. Rozpoznawanie ryzyka występowania specyficznych trudności w uczeniu się. Wg materiałów prof. Marty Bogdanowicz Moduł IIIb Rozpoznawanie ryzyka występowania specyficznych trudności w uczeniu się Wg materiałów prof. Marty Bogdanowicz (prezentacja wykorzystana na kursie e-learningowym nt. Rozpoznawanie ryzyka dysleksji

Bardziej szczegółowo

Czy mój sześciolatek/siedmiolatek jest gotowy by przekroczyć próg szkoły, by stawić czoła nowym wyzwaniom? Czy będzie potrafił podporządkować się

Czy mój sześciolatek/siedmiolatek jest gotowy by przekroczyć próg szkoły, by stawić czoła nowym wyzwaniom? Czy będzie potrafił podporządkować się NOWA RZECZYWISTOŚĆ Czy mój sześciolatek/siedmiolatek jest gotowy by przekroczyć próg szkoły, by stawić czoła nowym wyzwaniom? Czy będzie potrafił podporządkować się szkolnej dyscyplinie? Czy wejdzie w

Bardziej szczegółowo

Wpływ niezintegrowanych odruchów na funkcjonowanie posturalne dziecka

Wpływ niezintegrowanych odruchów na funkcjonowanie posturalne dziecka Wpływ niezintegrowanych odruchów na funkcjonowanie posturalne dziecka Odruchy pierwotne można obserwować już podczas porodu i w pierwszych tygodniach życia dziecka. Ich obecność pozwala ocenić, czy centralny

Bardziej szczegółowo

Kształtowanie się dominacji stronnej

Kształtowanie się dominacji stronnej Kształtowanie się dominacji stronnej Lateralizacja wyraża się np. większą sprawnością ruchową kończyn prawych od kończyn lewych. Lateralizacja to inaczej "stronność" - asymetria czynnościowa prawej i lewej

Bardziej szczegółowo

2. Rozwój odruchowy dziecka w pierwszym roku życia - charakterystyka prawidłowego i zaburzonego rozwoju odruchowego noworodka i niemowlęcia.

2. Rozwój odruchowy dziecka w pierwszym roku życia - charakterystyka prawidłowego i zaburzonego rozwoju odruchowego noworodka i niemowlęcia. ROZWÓJ I STYMULACJA NIEMOWLĘCIA W ZAKRESIE FUNKCJI RUCHOWO- ZMYSŁOWYCH PROGRAM WCZESNEJ STYMULACJI PSYCHORUCHOWEJ W OPARCIU O NEUROFIZJOLOGIĘ ROZWOJU (SZKOLENIE 2-DNIOWE). SYMBOL RN 1. Charakterystyka

Bardziej szczegółowo

INTEGRACJA SENSORYCZNA (opracowanie: Małgorzata Paluch)

INTEGRACJA SENSORYCZNA (opracowanie: Małgorzata Paluch) 1 INTEGRACJA SENSORYCZNA (opracowanie: Małgorzata Paluch) INTEGRACJA SENSORYCZNA, czyli przetwarzanie bodźców sensorycznych to proces, podczas którego układ nerwowy człowieka odbiera informacje z receptorów

Bardziej szczegółowo

U C H W A Ł A N R XXVIII/243/2016 R A D Y G M I N Y P A B I A N I C E z dnia 29 sierpnia 2016r.

U C H W A Ł A N R XXVIII/243/2016 R A D Y G M I N Y P A B I A N I C E z dnia 29 sierpnia 2016r. U C H W A Ł A N R XXVIII/243/2016 R A D Y G M I N Y P A B I A N I C E z dnia 29 sierpnia 2016r. w sprawie: wyrażenia zgody na realizację projektu Wykorzystać wiele możliwości w ramach Wsparcia dla osób

Bardziej szczegółowo

PERCEPCJA WZROKOWA- ROZWÓJ I ZABURZENIA FUNKCJI WZROKOWYCH.

PERCEPCJA WZROKOWA- ROZWÓJ I ZABURZENIA FUNKCJI WZROKOWYCH. PERCEPCJA WZROKOWA- ROZWÓJ I ZABURZENIA FUNKCJI WZROKOWYCH. Spostrzeganie wzrokowe- to zdolność do rozpoznawania i różnicowania bodźców wzrokowych oraz ich interpretowania w oparciu o dotychczasowe doświadczenia.

Bardziej szczegółowo

Umiejętności szkolne i ich wykorzystanie w podstawie funkcjonowania sensomotorycznego. Opracowała mgr Dorota Rudzińska-Friedel

Umiejętności szkolne i ich wykorzystanie w podstawie funkcjonowania sensomotorycznego. Opracowała mgr Dorota Rudzińska-Friedel Umiejętności szkolne i ich wykorzystanie w podstawie funkcjonowania sensomotorycznego Opracowała mgr Dorota Rudzińska-Friedel OGÓLNE Umiejętność, które wykorzystujemy we wszelkiego typu działaniach SAMOREGULACJI

Bardziej szczegółowo

ZWIĄZEK DYSLEKSJI Z WADAMI WIDZENIA. TERESA MAZUR

ZWIĄZEK DYSLEKSJI Z WADAMI WIDZENIA. TERESA MAZUR ZWIĄZEK DYSLEKSJI Z WADAMI WIDZENIA. TERESA MAZUR WSTĘP Widzenie to proces zachodzący w mózgu dzięki pracy skomplikowanego układu wzrokowego. Tylko prawidłowy rozwój tego układu pozwala nam w pełni korzystać

Bardziej szczegółowo

STAROSTWO POWIATOWE W SOKÓŁCE

STAROSTWO POWIATOWE W SOKÓŁCE STAROSTWO POWIATOWE W SOKÓŁCE DIAGNOZA TRUDNOŚCI NOWATORSKIE NARZĘDZIA - neuromodulacja (EEG Biofeedback), - neuroobrazowanie (EEG/QEEG), - rehabilitacja funkcji poznawczych (FORBRAIN), - diagnostyka i

Bardziej szczegółowo

JAK POMÓC DZIECKU ZE SPECYFICZNYMI TRUDNOŚCIAMI W NAUCE? Część I - Terminologia

JAK POMÓC DZIECKU ZE SPECYFICZNYMI TRUDNOŚCIAMI W NAUCE? Część I - Terminologia JAK POMÓC DZIECKU ZE SPECYFICZNYMI TRUDNOŚCIAMI W NAUCE? Część I - Terminologia Nabycie umiejętności sprawnego czytania, pisania i liczenia w pierwszych latach nauki szkolnej jest warunkiem koniecznym

Bardziej szczegółowo

KINEZJOLOGIA EDUKACYJNA. jako metoda pracy z dziećmi z dysfunkcjami rozwojowymi

KINEZJOLOGIA EDUKACYJNA. jako metoda pracy z dziećmi z dysfunkcjami rozwojowymi KINEZJOLOGIA EDUKACYJNA jako metoda pracy z dziećmi z dysfunkcjami rozwojowymi Autorzy Kinezjologii Edukacyjnej Paul Dennison dyslektyk, z wadą wymowy, wadą wzroku Gail Dennison tancerka, choreograf Chcieli

Bardziej szczegółowo

Co to jest dyspraksja i jakie zachowania wskazują na dyspraksję u przedszkolaków?

Co to jest dyspraksja i jakie zachowania wskazują na dyspraksję u przedszkolaków? Co to jest dyspraksja i jakie zachowania wskazują na dyspraksję u przedszkolaków? Oto przykłady takich zachowań: nie potrafi sam sobie zorganizować zabawy, nie wie jak obchodzić się z zabawkami i często

Bardziej szczegółowo

EEG Biofeedback. Metoda EEG-Biofeedback wykorzystuje mechanizm sprzężenia zwrotnego do treningu i usprawniania pracy mózgu

EEG Biofeedback. Metoda EEG-Biofeedback wykorzystuje mechanizm sprzężenia zwrotnego do treningu i usprawniania pracy mózgu EEG Biofeedback Metoda EEG-Biofeedback wykorzystuje mechanizm sprzężenia zwrotnego do treningu i usprawniania pracy mózgu EEG Biofeedback to skuteczna metoda terapeutyczna zwiększająca skuteczność funkcjonowania

Bardziej szczegółowo

Eksperta porady. Terapia ucznia w ramach indywidualizacji nauczania (199042)

Eksperta porady. Terapia ucznia w ramach indywidualizacji nauczania (199042) Eksperta porady Terapia ucznia w ramach indywidualizacji nauczania (199042) Terapia ucznia w ramach indywidualizacji nauczania to opracowanie, które jest kontynuacją pozycji pt. Diagnoza ucznia w ramach

Bardziej szczegółowo

Wielu rodziców zastanawia się, czy ich dziecko jest w pełni gotowe, by sprostać wymaganiom jakie niesie za sobą szkoła.

Wielu rodziców zastanawia się, czy ich dziecko jest w pełni gotowe, by sprostać wymaganiom jakie niesie za sobą szkoła. O GOTOWOŚCI SZKOLNEJ Rozpoczęcie nauki szkolnej to bardzo ważny moment w życiu każdego dziecka. Pójście do szkoły poprzedzone jest rocznym obowiązkowym przygotowaniem przedszkolnym, któremu podlegają wszystkie

Bardziej szczegółowo

INTEGRACJA SENSORYCZNA WPROWADZENIE

INTEGRACJA SENSORYCZNA WPROWADZENIE INTEGRACJA SENSORYCZNA WPROWADZENIE TROCHĘ HISTORII Twórcą teorii integracji sensorycznej jest A.J. Ayers, psycholog i terapeuta zajęciowy, pracownik naukowy na Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles.

Bardziej szczegółowo

Systemy odbioru i przetwarzania informacji cechuje: wieloetapowość (odbiór informacji przez receptory, dekodowanie,kodowanie)

Systemy odbioru i przetwarzania informacji cechuje: wieloetapowość (odbiór informacji przez receptory, dekodowanie,kodowanie) Systemy odbioru i przetwarzania informacji cechuje: wieloetapowość (odbiór informacji przez receptory, dekodowanie,kodowanie) specjalizacja strukturalna i funkcjonalna ze względu na rodzaj bodźca oraz

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY USPRAWNIANIA NEUROROZWOJOWEGO WEDŁUG BERTY I KARELA BOBATHÓW

PODSTAWY USPRAWNIANIA NEUROROZWOJOWEGO WEDŁUG BERTY I KARELA BOBATHÓW AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO im. Jerzego Kukuczki w Katowicach Małgorzata Matyja, Małgorzata Domagalska PODSTAWY USPRAWNIANIA NEUROROZWOJOWEGO WEDŁUG BERTY I KARELA BOBATHÓW Katowice 2011 A kadem ia

Bardziej szczegółowo

Żabno, dnia r.

Żabno, dnia r. Żabno, dnia 07.03.2014r. EUROPEJSKI DZIEŃ LOGOPEDY PPPP W TARNOWIE, FILIA ŻABNO NIEDOSŁUCH LUB GŁUCHOTA UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE ALALIA ALALIA PROLONGATA NIEDOKSZTAŁCENIE MOWY O TYPIE AFAZJI AFAZJA (DYZFAZJA)

Bardziej szczegółowo

STYMULACJA SENSORYCZNA NA LEKCJI WYCHOWANIA FIZYCZNEGO

STYMULACJA SENSORYCZNA NA LEKCJI WYCHOWANIA FIZYCZNEGO STYMULACJA SENSORYCZNA NA LEKCJI WYCHOWANIA FIZYCZNEGO PROGRAM WŁASNY PRZEZNACZONY DO REALIZACJI NA PIERWSZYM ETAPIE EDUKACYJNYM SZKOŁY SPECJALNEJ DLA UCZNIÓW Z UPOŚLEDZENIEM UMYSŁOWYM W STOPNIU LEKKIM

Bardziej szczegółowo

Pewnym krokiem do szkoły, czyli wszystko, co trzeba wiedzieć na temat gotowości szkolnej.

Pewnym krokiem do szkoły, czyli wszystko, co trzeba wiedzieć na temat gotowości szkolnej. Pewnym krokiem do szkoły, czyli wszystko, co trzeba wiedzieć na temat gotowości szkolnej. Gotowość szkolna- sylwetka dziecka dojrzałego i niedojrzałego do rozpoczęcia nauki w szkole Edukacja szkolna jest

Bardziej szczegółowo

SZKOLENIA I WARSZTATY TERAPEUTYCZNE

SZKOLENIA I WARSZTATY TERAPEUTYCZNE SZKOLENIA I WARSZTATY TERAPEUTYCZNE Prowadzi wg programu autorskiego mgr Izabela Gelleta - specjalista rehabilitacji ruchowej I 0, terapeuta metod NDT-Bobath, PNF, SI, pedagog, terapeuta z kilkunastoletnim

Bardziej szczegółowo

INNOWACJA PEDAGOGICZNA Ruch, zmysł i koordynacja to przyjazna edukacja

INNOWACJA PEDAGOGICZNA Ruch, zmysł i koordynacja to przyjazna edukacja INNOWACJA PEDAGOGICZNA Ruch, zmysł i koordynacja to przyjazna edukacja realizowana w Miejskim Przedszkolu nr 47 z Oddziałami Integracyjnymi w Rudzie Śląskiej,,Zabawa jest nauką, nauka zabawą. Im więcej

Bardziej szczegółowo

W ramach projektu odbywają się zajęcia dodatkowe:

W ramach projektu odbywają się zajęcia dodatkowe: Od 1 września rozpoczęły się zajęcia w projekcie pn. Pozytywna integracja finansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego na lata 2014-2020 W ramach projektu odbywają

Bardziej szczegółowo

Jestem sprawny, wesoły i zdrowy

Jestem sprawny, wesoły i zdrowy Jestem sprawny, wesoły i zdrowy Program z zakresu wychowania fizycznego dla dzieci w wieku przedszkolnym w Publicznym Przedszkolu nr 21 im Ekoludek w Kaliszu Dorosłym się zdaje, że dzieci nie dbają o zdrowie

Bardziej szczegółowo

PROGRAM ZAJĘĆ REWALIDACYJNO - WYCOWAWCZYCH

PROGRAM ZAJĘĆ REWALIDACYJNO - WYCOWAWCZYCH PROGRAM ZAJĘĆ REWALIDACYJNO - WYCOWAWCZYCH Program rewalidacyjno wychowawczy wzór opracowała pedagog PPP w Rabce Zdroju i wykorzystywała do CELÓW SZKOLENIOWYCH - zajęć warsztatowych z nauczycielami - przy

Bardziej szczegółowo

Co sprawia, że jemy tak, jak jemy?

Co sprawia, że jemy tak, jak jemy? Co sprawia, że jemy tak, jak jemy? Ewa Winnicka Klinika Gastroenterologii, Hepatologii i Zaburzeń Odżywiania Instytut-Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka, Warszawa Co sprawia, że jemy tak, jak jemy? Interakcje

Bardziej szczegółowo

Dysfunkcja SI u dzieci autystycznych Typy zakłóceń przebiegu procesu przetwarzania informacji z otoczenia:

Dysfunkcja SI u dzieci autystycznych Typy zakłóceń przebiegu procesu przetwarzania informacji z otoczenia: Terapia i Diagnoza Si dzieci z autyzmem Dysfunkcja SI u dzieci autystycznych Typy zakłóceń przebiegu procesu przetwarzania informacji z otoczenia: Brak reakcji na bodźce zewnętrzne jest wtórne wobec deficytu

Bardziej szczegółowo

Po co rehabilitacja w chorobie Alzheimera?

Po co rehabilitacja w chorobie Alzheimera? Po co rehabilitacja w chorobie Alzheimera? Dr n. med. Marek Walusiak specjalista fizjoterapii Ruch jest bardzo ważnym elementem leczenia. Niewielki, systematyczny wysiłek może dać bardzo dużo. 30-45 minut

Bardziej szczegółowo

Polskie Stowarzyszenie Terapeutów Integracji Sensorycznej

Polskie Stowarzyszenie Terapeutów Integracji Sensorycznej Raport z Ogólnopolskiego Dnia Bezpłatnych Konsultacji z zakresu (SI) 1 Marta Wiśniewska, dr n. hum. w zakresie pedagogiki prezes PSTIS W dniu 8 grudnia 2012 roku odbył się Ogólnopolski Dzień Bezpłatnych

Bardziej szczegółowo

2. Rozwój odruchowy dziecka w pierwszym roku życia - charakterystyka prawidłowego i zaburzonego rozwoju odruchowego noworodka i niemowlęcia.

2. Rozwój odruchowy dziecka w pierwszym roku życia - charakterystyka prawidłowego i zaburzonego rozwoju odruchowego noworodka i niemowlęcia. Rozwój i stymulacja niemowlęcia w zakresie funkcji ruchowo-zmysłowych program wczesnej stymulacji psychoruchowej w oparciu o neurofizjologię rozwoju (szkolenie 2-dniowe). SYMBOL RN 1. Charakterystyka rozwoju

Bardziej szczegółowo

TERAPIA INTEGRACJI SENSORYCZNEJ

TERAPIA INTEGRACJI SENSORYCZNEJ TERAPIA INTEGRACJI SENSORYCZNEJ I. TEORIA INTEGRACJI SENSORYCZNEJ 1. A. Jean Ayres Twórcą teorii Integracji Sensorycznej jest A. Jean Ayres, psycholog i terapeuta zajęciowy, pracownik naukowy na Uniwersytecie

Bardziej szczegółowo

PROGRAM ZAJĘĆ REWALIDACYJNYCH DLA PIOTRA OLICHWIROWICZA UCZNIA KLASY I (ZSZ NR 2 W BIAŁEJ PODLASKIEJ) NA LATA SZKOLNE

PROGRAM ZAJĘĆ REWALIDACYJNYCH DLA PIOTRA OLICHWIROWICZA UCZNIA KLASY I (ZSZ NR 2 W BIAŁEJ PODLASKIEJ) NA LATA SZKOLNE PROGRAM ZAJĘĆ REWALIDACYJNYCH DLA PIOTRA OLICHWIROWICZA UCZNIA KLASY I (ZSZ NR 2 W BIAŁEJ PODLASKIEJ) NA LATA SZKOLNE 2010-2012 OPRACOWAŁA strona 1 /5 mgr Elżbieta Chmiel Program opracowany na podstawie

Bardziej szczegółowo

& / &!!!& ODOWS&A-»ZD\ChJCJC. Metoda integracji. sensorycznej. we wspomaganiu rozwoju mi. \dzieci z uszkodzeniami ^ lu nerwowego m

& / &!!!& ODOWS&A-»ZD\ChJCJC. Metoda integracji. sensorycznej. we wspomaganiu rozwoju mi. \dzieci z uszkodzeniami ^ lu nerwowego m & / &!!!& ODOWS&A-»ZD\ChJCJC Metoda integracji sensorycznej we wspomaganiu rozwoju mi \dzieci z uszkodzeniami ^ lu nerwowego m i - i \ \ 'Ą \ A H/?fi U Metoda integracji sensoryczniej we wspomaganiu

Bardziej szczegółowo

Program terapii i edukacji dzieci z autyzmem TEACCH Treatment and Education of Autistic Communication Handicapped Children

Program terapii i edukacji dzieci z autyzmem TEACCH Treatment and Education of Autistic Communication Handicapped Children Program terapii i edukacji dzieci z autyzmem TEACCH Treatment and Education of Autistic Communication Handicapped Children Elementy programu TEACCH w pracy z uczniem z umiarkowaną lub znaczną niepełnosprawnością

Bardziej szczegółowo

Anna Słupik. Układ czucia głębokiego i jego wpływ na sprawność ruchową w wieku podeszłym

Anna Słupik. Układ czucia głębokiego i jego wpływ na sprawność ruchową w wieku podeszłym Anna Słupik Układ czucia głębokiego i jego wpływ na sprawność ruchową w wieku podeszłym 16.05.2007 Struktura układu czucia głębokiego Receptory w strukturach układu ruchu: mięśnie + ścięgna więzadła torebka

Bardziej szczegółowo

Akademia Rozwoju Małego Dziecka

Akademia Rozwoju Małego Dziecka Aktualnie zbieram grupy na następujące zajęcia: Akademia Rozwoju Małego Dziecka 1. Maluszkowo - zajęcia dla dzieci do 2 roku życia - czas trwania zajęć: 45 minut / dziecko+dorosły opiekun zajęcia stymulujące

Bardziej szczegółowo

6 TEMAT NUMERU. Terapia ręki

6 TEMAT NUMERU. Terapia ręki 6 TEMAT NUMERU Terapia ręki TEMAT NUMERU 7 Precyzyjne ruchy rąk należą do najbardziej skomplikowanych ruchów. Od rozwoju motoryki małej zależny jest pomyślny rozwój umiejętności samoobsługi, rysowania,

Bardziej szczegółowo

OFERTA SZKOLENIOWA. Zaburzenia ze spektrum autyzmu od diagnozy do terapii. Cykl szkoleń dla osób pracujących z dziećmi z zaburzeniami rozwojowymi

OFERTA SZKOLENIOWA. Zaburzenia ze spektrum autyzmu od diagnozy do terapii. Cykl szkoleń dla osób pracujących z dziećmi z zaburzeniami rozwojowymi OFERTA SZKOLENIOWA Zaburzenia ze spektrum autyzmu od diagnozy do terapii Cykl szkoleń dla osób pracujących z dziećmi z zaburzeniami rozwojowymi 2 Szkolenia przeznaczone są dla nauczycieli, terapeutów,

Bardziej szczegółowo

TERAPIA RĘKI JAKO METODA WSPOMAGANIA ROZWOJU DZIECKA Z ZESPOŁEM DOWNA

TERAPIA RĘKI JAKO METODA WSPOMAGANIA ROZWOJU DZIECKA Z ZESPOŁEM DOWNA TERAPIA RĘKI JAKO METODA WSPOMAGANIA ROZWOJU DZIECKA Z ZESPOŁEM DOWNA Elżbieta Bogacz psycholog-neurologopeda Uwarunkowania funkcji ręki Cechy anatomiczne budowa ręki, wielkość dłoni, długość palców są

Bardziej szczegółowo

PROGRAM ZAJĘĆ REWALIDACYJNYCH DLA PAWŁA ROMAŃCZUKA UCZNIA KLASY I NA LATA SZKOLNE

PROGRAM ZAJĘĆ REWALIDACYJNYCH DLA PAWŁA ROMAŃCZUKA UCZNIA KLASY I NA LATA SZKOLNE PROGRAM ZAJĘĆ REWALIDACYJNYCH DLA PAWŁA ROMAŃCZUKA UCZNIA KLASY I NA LATA SZKOLNE 2010-2012 OPRACOWAŁA mgr Elżbieta Chmiel strona 1 /6 Program opracowany na podstawie arkusza badania psychologicznego.

Bardziej szczegółowo

Etapy rozwoju ruchowego dziecka. Opracowała: Teresa Kusak doradca metodyczny edukacji wczesnoszkolnej CKPiDN w Mielcu

Etapy rozwoju ruchowego dziecka. Opracowała: Teresa Kusak doradca metodyczny edukacji wczesnoszkolnej CKPiDN w Mielcu Etapy rozwoju ruchowego dziecka Opracowała: Teresa Kusak doradca metodyczny edukacji wczesnoszkolnej CKPiDN w Mielcu Rozwój motoryczny dziecka Rozwój ruchowy polega na osiąganiu kontroli nad ruchami ciała

Bardziej szczegółowo

Od słowa do książki O ELEMENTARNEJ NAUCE CZYTANIA. malyska.edu.pl

Od słowa do książki O ELEMENTARNEJ NAUCE CZYTANIA. malyska.edu.pl Od słowa do książki O ELEMENTARNEJ NAUCE CZYTANIA malyska.edu.pl Proces dydaktyczny= U + N + materiał nauczania Uczeń główny podmiot procesu dydaktycznego Najwyższe dobro i prawo dziecka, to możliwość

Bardziej szczegółowo

JAK WYKORZYSTAĆ MATERIAŁY

JAK WYKORZYSTAĆ MATERIAŁY JAK WYKORZYSTAĆ MATERIAŁY UŻYTKU CODZIENNEGO DO WYKONANIA POMOCY DYDAKTYCZNYCH W WWRD, STYMULACJA ROZWOJU DZIECKA NA CO DZIEŃ Przygotowanie: mgr Anna Bobin mgr Ilona Mazela Przedstawienie: mgr Aleksandra

Bardziej szczegółowo

FUNKCJONOWANIE OSOBISTE I SPOŁECZNE

FUNKCJONOWANIE OSOBISTE I SPOŁECZNE FUNKCJONOWANIE OSOBISTE I SPOŁECZNE Osią wszystkich realizowanych w placówce działań edukacyjnych jest wspieranie rozwoju funkcjonowania osobistego i społecznego ucznia/ wychowanka. Temu celowi służą wszystkie,

Bardziej szczegółowo

DLA MARIOLI LUTY UCZENNICY KLASY I (ZESPÓŁ SZKÓŁ W STOCZKU ŁUKOWSKIM) NA LATA SZKOLNE

DLA MARIOLI LUTY UCZENNICY KLASY I (ZESPÓŁ SZKÓŁ W STOCZKU ŁUKOWSKIM) NA LATA SZKOLNE PROGRAM ZAJĘĆ REWALIDACYJNYCH DLA MARIOLI LUTY UCZENNICY KLASY I (ZESPÓŁ SZKÓŁ W STOCZKU ŁUKOWSKIM) NA LATA SZKOLNE 2010-2012 OPRACOWAŁA mgr Elżbieta Chmiel strona 1 /6 Program opracowany na podstawie

Bardziej szczegółowo

Nasze oddziaływania edukacyjno-wychowawcze

Nasze oddziaływania edukacyjno-wychowawcze Zajęcia obowiązkowe, dodatkowe, wspomagające i specjalistyczne W przedszkolu realizowana jest podstawa programowa w formie różnorodnych sytuacji edukacyjno wychowawczych, z których dominującą jest zabawa.

Bardziej szczegółowo

Mózg ludzki stanowi częśd ośrodkowego układu nerwowego. Jego główną funkcją jest sterowanie wszystkimi procesami zachodzącymi w organizmie.

Mózg ludzki stanowi częśd ośrodkowego układu nerwowego. Jego główną funkcją jest sterowanie wszystkimi procesami zachodzącymi w organizmie. Mózg ludzki stanowi częśd ośrodkowego układu nerwowego. Jego główną funkcją jest sterowanie wszystkimi procesami zachodzącymi w organizmie. Mózg nie jest symetryczny ani pod względem strukturalnym, ani

Bardziej szczegółowo

"Nasze nowe możliwości." Projekt wyrównywania szans edukacyjnych uczniów niepełnosprawnych ZSO nr 5

Nasze nowe możliwości. Projekt wyrównywania szans edukacyjnych uczniów niepełnosprawnych ZSO nr 5 "Nasze nowe możliwości." Projekt wyrównywania szans edukacyjnych uczniów niepełnosprawnych ZSO nr 5 Projekt realizowany w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Termin realizacji: 0d 17.11.2014r.

Bardziej szczegółowo

OFERTA SZKOLEŃ 2015 / 2016

OFERTA SZKOLEŃ 2015 / 2016 OFERTA SZKOLEŃ 2015 / 2016 Zapraszamy na szkolenia i warsztaty dotyczące: przebiegu rozwoju małego dziecka (od narodzin do 6 roku życia) wieloprofilowej oceny rozwoju małego dziecka prawidłowej pielęgnacji

Bardziej szczegółowo

ARKUSZ WIELOSPECJALISTYCZNEJ OCENY FUNKCJONOWANIA UCZNIA

ARKUSZ WIELOSPECJALISTYCZNEJ OCENY FUNKCJONOWANIA UCZNIA ARKUSZ WIELOSPECJALISTYCZNEJ OCENY FUNKCJONOWANIA UCZNIA Obszar funkcjonowania PODSUMOWANIE OCENY FUNKCJONOWANIA UCZNIA na podstawie diagnoz cząstkowych Opis funkcjonowania dziecka w danym obszarze Mocne

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie terapii Neurofeedback w leczeniu zaburzeń psychicznych

Zastosowanie terapii Neurofeedback w leczeniu zaburzeń psychicznych Zastosowanie terapii Neurofeedback w leczeniu zaburzeń psychicznych Kasper Czech Zakład Psychologii Klinicznej i Sądowej Uniwersytet Śląski Definicja metody Biofeedback Metoda umożliwiająca zmianę wybranych

Bardziej szczegółowo