Andrzej Niemierko. Chiny Pierwsza Światowa Wyprawa Mostowa Oddziału Warszawskiego ZMRP 3-22 kwietnia 2013 r.

Transkrypt

1 Andrzej Niemierko Chiny 2013 Pierwsza Światowa Wyprawa Mostowa Oddziału Warszawskiego ZMRP 3-22 kwietnia 2013 r. O chińskich mostach w kilku słowach Najstarsze mosty chińskie były budowane z kamienia i drewna. Przetrwały do dzisiejszych czasów nawet te liczące 1000 i więcej lat. Nawet obecnie budowane są tam mosty kamienne, a niektóre z nich osiągają rozpiętości dochodzące do 150 m. W 2000 r. w prowincji Shanxi zbudowano łukowy most kamienny Danhe o rozpiętości sklepienia 146 m [2]. Pierwsze wiszące mosty łańcuchowe z żelaza zgrzewnego powstawały w pierwszych wiekach ery nowożytnej. Chińczycy uważają, że tradycyjne budownictwo mostowe zakończyło się u nich w 1888 r. [10]. W ostatnim 30-leciu Chiny zanotowały, niespotykany dotąd w historii, rozwój budownictwa mostowego. Ilustracją tego są statystyki [2]: - w 1978 r mostów drogowych o długości całkowitej km, oraz mostów kolejowych o długości km, - w 2008 r mostów drogowych o długości całkowitej km, oraz mostów kolejowych o długości km. Przez 30 lat budowano średnio mostów rocznie [2]. Szybko zwiększała się także rozpiętość przęseł mostów drogowych: 200 m przekroczono po raz pierwszy w 1985 r., 400 m - w 1991 r., 600 m w 1993 r., 800 m w 1997 r., 1000 m w 1999 r. Podobnie było z mostami kolejowymi: rozpiętość 200 m przekroczono w 1997 r., 300 m w 2003 r., 500 m w 2008 r. W Chinach spotykamy wszystkie rodzaje konstrukcji mostowych budowanych ze stali jak łukowe i belkowe (kratownicowe, blachownicowe) oraz belkowe z betonu zbrojonego i sprężonego. Mosty wiszące i podwieszone choć stanowią zaledwie 1% wszystkich mostów [2], to jednak są tymi, które najbardziej imponują i wyróżniają chińskie budownictwo mostowe. Pierwsze mosty podwieszone z przęsłami ponad 400 m i 600 m rozpiętości powstały w Szanghaju: Nanpu (423 m w 1991 r.) i Yangpu (602 m w 1993 r.). Pierwszym dużym nowoczesnym mostem wiszącym był most z pomostem z betonu sprężonego rozpiętości 452 m, zbudowany w 1995 r. przez Zatokę Shantou w prowincji Guangdong, [2]. Powstają też mosty aluminiowe i z kompozytów polimerowych (pierwszy w świecie w Pekinie, 1982 [10]). Rozwijane są nowe konstrukcje jak typu extradosed i wstęgowe. Obecnie mostownictwo chińskie stanowi czołówkę światową, bijącą wszelkie możliwe rekordy pod względem długości obiektów i rozpiętości przęseł [13,14]. Most Qingdao-Haiwan przez zatokę Jiaozhou w 2011 r. stał się najdłuższą w świecie przeprawą mostową liczącą 41,58 km. Wśród 30 najdłuższych obiektów mostowych w świecie 16 znajduje się na terenie Chin. Mosty łukowe o konstrukcji rurowej wypełnionej betonem (CFST Concrete Filled Steel Tube) stały się chińską specjalnością. Pierwszy tego typu obiekt zbudowano w 1990 r. (most Wangcang o rozpiętości 115 m). Do 2010 r. 1

2 zbudowano ich około 400 [10]. Największym z nich jest ukończony w 2005 r. most Wushan nad Jangcy o rozpiętości łuku 460 m. Rozwijana jest sieć autostrad i kolejowych linii dużych prędkości (LDP), która obecnie jest najdłuższa w świecie (9 300 km). Sieć autostrad liczy km, a sieć linii kolejowych km. Do 2020 r. Chiny zamierzają zbudować km autostrad oraz km linii kolejowych, w tej liczbie km linii dużych prędkości do 350 km/h. Aby osiągnąć ten cel Chińczycy muszą zbudować około mostów o długości całkowitej ponad km, przy czym ponad 100 mostów będzie miało rozpiętość przęsła przekraczającą 400 m [2,8]. Dobrą ilustracją tempa rozwoju budownictwa mostowego w Chinach jest fakt, że pierwszy stały most przez Jangcy zbudowano dopiero w 1957 r. (kratowy Wuhan na Jangcy). Obecnie rzekę przekracza 65 dużych mostów a 19 kolejnych jest w budowie [13]. Między Chongqing a Szanghajem na długości ponad 1600 km w ciągu 20 lat zbudowano nad Jangcy ponad 50 dużych mostów [13]. Niemal połowa najdłuższych w świecie mostów wiszących i podwieszonych przekracza Jangcy lub leży w jej okolicy [13]. Chińczycy nazywają tę rzekę Chang Jiang czyli Długą Rzeką. Długość Jangcy km plasuje ją na trzecim miejscu w świecie. Takie mosty jak podwieszony Sutong (1088 m; 2008 r.) oraz kratowy łukowy Chaotianmen (552 m; 2008 r.), betonowy łukowy Wanxian (420 m; 1997 r.) i belkowy z betonu sprężonego Shibanpo (330 m; 2005 r.) legitymowały się (jak Sutong) lub legitymują się najdłuższą rozpiętością przęseł. W miastach Wuhan i Chongqing nad Jangcy powstaje w każdym z nich ponad 10 dużych mostów. W 2012 r. ukończono rekordowy ciągły wieloprzęsłowy most powieszony Jia-Shao z 6 pylonami [13]. Pierwsza Światowa Wyprawa Mostowa Oddziału Warszawskiego ZMRP podążała śladami Wyprawy naukowo-dydaktycznej Katedry Budowy Mostów i Tuneli Politechniki Krakowskiej z 2009 r. kierowanej przez prof. Kazimierza Flagę [3] i organizowanej także jak nasza przez biuro ANITOUR Franciszka Brodzkiego z Czechowic-Dziedzic. Biorąc pod uwagę postęp budownictwa mostowego w Chinach, te 4 lata dystansu między tymi Wyprawami, przyniosły nowe interesujące spostrzeżenia i doświadczenia, których uczestnikom poprzedniej Wyprawy nie było dane poznać. Mosty Pekinu i okolic W Wanping na rzece Yongding wznosi się most Marco Polo (Lugou Qiao) zbudowany w latach za panowania cesarza Shizong z dynastii Jin (fot.1). Po zniszczeniach powodziowych w 1698 r. był odnowiony przez cesarza Kangxi ( ) z dynastii Qing. Jest to most kamienny z granitu, 11-przęsłowy, długości 266,5 m, szerokości 9,5 m. Sklepienia mają kształt łuków odcinkowych a nie pełnych. Przęsło środkowe ma największą rozpiętość. Podpory zabezpieczono izbicami. Na 280 słupkach balustrady kamiennej umieszczono rzeźby 501 lwów (pierwotnie było ich 627) (fot.2). Na początku i końcu mostu znajdują się marmurowe ornamentowane kolumny wysokości 4,65 m. Umieszczono na nich inskrypcje autorstwa cesarzy. W XIII-wiecznym traktacie Opisanie świata Wenecjanin Marco Polo ( ) napisał, że jest to jeden z najpiękniejszych mostów świata. ("Over this river there is a very fine stone bridge, so fine indeed, that it has very few equals in the world."). Most znany jest także z potyczki, która dała początek drugiej 2

3 wojnie chińsko-japońskiej ( ). Po 1949 r. na moście ułożono asfalt i uruchomiono nawet ruch samochodowy. Zamknięto go dla ruchu dopiero w 1971 r., gdy obok powstał nowy most Marco Polo. W 1980 r. most poddano odnowie. Fot.1. Most Marco Polo (Lugou Qiao) w Wanping koło Pekinu Fot.2. Posągi lwów na słupkach balustrady mostu Marco Polo Na terenie ogrodów cesarskich Pałacu Letniego (Yiheyuan) wznosi się około 30 mostów. W 1998 r. UNESCO uznało Pałac Letni i jego założenia ogrodowe za część światowego dziedzictwa kultury. Najbardziej znany jest most Siedemnastu Łuków (Shiqi Kong Qiao) zbudowany za cesarza Qianlonga ( ) w 1764 r. (fot.3). Ten 150 m most o szerokości 8 m łączy wschodni brzeg jeziora Kunming z Wyspą Południową (Nanhu). Jest najdłuższym mostem ze wszystkich mostów Pałacu Letniego. Największe przęsło ma rozpiętość 8,5 m. Jego nazwa pochodzi od 17 sklepień pełnołukowych, które go tworzą. Na słupkach balustrad z białego marmuru ustawiono posągi 544 kamiennych lwów w rozmaitych pozach. Jest ich o 59 więcej niż w moście Marco Polo. Na obu końcach mostu ustawiono rzeźby 4 dziwnych bestii. Rzeźby te świadczą o wspaniałej sztuce rzeźbiarskiej w kamieniu rozwiniętej za czasów dynastii Qing. 3

4 Fot.3. Most Siedemnastu Łuków (Shiqi Kong Qiao) na jeziorze Kunming na terenie Pałacu Letniego Innym znanym obiektem jest most Nefrytowego Pasa (Yudai Qiao) zbudowany w tym samym czasie co poprzedni. Jest mostem jednootworowym, wysokim i wąskim. Jego nazwa pochodzi stąd, że wykonano go z szarego i białego marmuru, o kształcie przypominającym pas nefrytu. Zwany jest też, ze względu na kształt, garbem wielbłąda. Most leży nad połączeniem sztucznego jeziora Kunming z rzeką Yu. Tędy przepływał cesarz udając się z Ogrodu Czystych Fal do Wzgórz Nefrytowych Źródeł. Był jedynym mostem, pod którym mogła przepłynąć cesarska łódź. Innym mostem o zbliżonym kształcie ale nie tak wyniosłym jest most Banbi (Banbi Qiao) położony na tyłach Wzgórza Długowieczności (fot.4). Zbudowany z marmuru i zwieńczony ozdobnymi balustradami. Aby osiągnąć jego wierzchołek trzeba pokonać 37 kamiennych stopni. Fot.4. Most Banbi (Banbi Qiao) na terenie Pałacu Letniego w Pekinie Obok mostu Banbi znajduje się inny kamienny most Shi, łukowy o małej wyniosłości, ze słupkami podtrzymującymi pomost i piękną kamienną balustradą (fot.5). Te ozdobne balustrady są zresztą cechą wyróżniającą wszystkie mosty na terenie Pałacu Letniego. 4

5 Fot.5. Most Shi (Shi Qiao) na terenie Pałacu Letniego w Pekinie Most Lotosu (Xing Qiao) zbudowany w 1750 r. za cesarza Qianlonga znajduje się na północ od Marmurowej Łodzi i jest punktem wyjścia do Bocznego Jeziora (fot.6). Dwupiętrowy pawilon wznosi się nad podporami ozdobionymi 4 kamiennymi posągami lwów. Przęsło płytowe. Nazwa mostu pochodzi, jak większości okolicznych mostów ze starego poematu, w którym sportretowano kobietę zbierającą lotosy. Lotos jest jadalną rośliną wodną (kłącza), a jednocześnie o właściwościach leczniczych. Most znajduje się blisko Xi Si Suo, rezydencji konkubiny cesarza. Fot.6. Most Lotosu (Xing Qiao) na terenie Pałacu Letniego w Pekinie Most Zwierciadlany (Jing Qiao) jest jednym z sześciu mostów leżących na zachodniej grobli jeziora Kunming (fot.7). Podobnie jak sąsiednie otaczają go wierzby (jeden z mostów nosi nawet taka nazwę). Był zbudowany pierwotnie za panowania cesarza Qianlonga w 1750 r. i odbudowany za cesarza Guangxu ( ). Jest jednym z wielu mostów parkowych, na których szczycie ustawiano pawilony do odpoczynku i kontemplacji. Most przyjął nazwę od wersetu z dzieła Li Bai ( ) - znanego poety za czasów dynastii Tang, który ujął to tak: "A bright mirror between two waters, a rainbow falls over the two bridges". ( Jasne zwierciadło między dwoma wodami, tęcza unosi się nad dwoma mostami ). 5

6 Fot.7. Most Zwierciadlany (Jing Qiao) na grobli jeziora Pałacu Letniego w Pekinie Obok najdłuższej w świecie, ponad 700 m Długiej Galerii, znajduje się typowy pełnołukowy mostek kamienny (fot.8). Fot.8. Jeden z mostków na terenie Pałacu Letniego w Pekinie Mosty w Zakazanym Mieście dawnej siedzibie cesarzy przekraczają jakkby dwie fosy: zewnętrzną i wewnętrzną. Aby dostać się do pałaców z placu Tian anmen trzeba przekroczyć jeden z 5 mostów nad każdym z tych akwenów. Mosty zewnętrzne zwane mostami Jinshui zbudowano w 1417 r. (fot.9). Są to mosty kamienne trójprzęsłowe z marmurowymi balustradami ozdobionymi smokami. Most środkowy ma 23,15 m długości i 9,26 m szerokości. Mogli go przekraczać tylko cesarze z dynastii Ming i Qing. Natomiast wewnętrzna Złota Rzeka tworzy łuk przed Bramą Najwyższej Harmonii (Taihe Men). W tej części akwenu znajduje się także 5 mostów z balustradami z białego marmuru (fot.10). W przeszłości mosty nad Złotą Rzeką (czyli wewnętrzną fosą) mogli przekraczać: środkowy, najdłuższy i najszerszy tylko cesarze, sąsiednimi dwoma mostami mogli poruszać się tylko członkowie rodziny cesarskiej zaś dwa pozostałe były udostępnione urzędnikom rządowym i cesarskim. Wykonane z marmuru mosty są bogato udekorowane rzeźbami smoków i feniksami. Mosty miały symbolizować 5 cnót głoszonych przez Konfucjusza ( p.n.e.): humanitaryzm, praworządność, poprawność, mądrość i lojalność. Ukształtowano je w postaci 5 łuków skierowanych symbolicznie do nieba, gdyż cesarz sam się uważał za syna niebiańskiego. Te białe mosty prezentują się prosto ale wyjątkowo elegancko na tle otaczających je czerwonych murów budowli ze złocistymi dachówkami. 6

7 Fot.9. Jeden z 5 mostów Jinshui prowadzących do Zakazanego Miasta w Pekinie Most w Luoyang Fot.10. Jeden z 5 mostów nad Złotą Rzeką w Zakazanym Mieście Manshui Bridge to trójprzęsłowy kamienny most łukowy koło Grot Smoczych Wrót (Longmen Shiku) przez rzekę Yi (fot.11). Zbudowany w 1961 r. Rozpiętości przęseł wynoszą 60 m + 90 m + 60 m. Rozpiętość przęsła środkowego sprawia, że do niedawna był to trzeci most o tej konstrukcji w świecie. Całkowita długość mostu wynosi 295 m. Również przęsła boczne rozpiętości 60 m plasują je na 23 miejscu w świecie [15]. Fot.11. Most Manshui nad rzeką Yi koło Luoyang 7

8 Mosty Guilin Pierwszym mostem przekraczającym rzekę Ling Jiang w tym mieście w 1939 r. był most kratowy długości 181 m. Miał 5 przęseł po 36 m i szerokość 11 m. Podczas wojny w 1944 r. wojska japońskie wysadziły kilka przęseł mostu. W 1972 r. ustawiono nową żelbetową konstrukcję 5- łukową całkowitej długości 215,3 m i szerokości 15,5 m, na którą składały się jezdnia 9,5 m i obustronne chodniki po 3,0 m. W 1999 r. podjęto decyzję o całkowitej rekonstrukcji mostu przez jego poszerzenie. Po bokach starego mostu dobudowano dwie bliźniaczo podobne konstrukcje. Nowy most Jiefang (Wolności) otwarty w 2001 r. (fot.12) jest mostem 6 pasowym. Ma konstrukcję łukową żelbetową z nadłuczami nad filarami o kształcie hiperbolicznym. Most jest 5-przęsłowy, długości 284 m z 3 przęsłami najdłuższymi po 34,9 m, całkowitej szerokości 45 m. Konstrukcje boczne służą do ruchu pieszego. a b Fot.12. Most Wolności (Jiefang Qiao) nad rzeką Ling Jiang w Guilin: a- nocą, b- o poranku Most Lijun był pierwszym w Chinach mostem wiszącym samonośnym czyli z linami kotwionymi na końcach pomostu (fot.13). Podobno był wzorowany na moście Golden Gate w San Francisco. 8

9 Fot.13. Most wiszący Lijun w Guilin Most koło Longsheng W Górach Smoczego Grzbietu, około 100 km od Guilin, na trasie do wioski Ping An znajduje się drewniany most zadaszony (fot.14). Wioskę tę zamieszkuje mniejszość narodowa Zhuang. Ze względu na liczne tarasy pól ryżowych tereny te są licznie odwiedzane przez turystów. Mosty Chongqing Fot.14. Drewniany most zadaszony na szlaku koło Longsheng Miasto funkcjonuje na prawach prowincji. Cała aglomeracja liczy ponad 33 mln mieszkańców i jest największą w Chinach. Położona jest przy zbiegu 3 rzek, z których największe to Jangcy i Jialing. Obecnie znajduje się tam większość mostów o rekordowej rozpiętości przęseł. Stąd nazywane jest mostową stolicą Chin [4,7]. Większość mostów to obiekty drogowo-kolejowe. W 2005 r. oddano tu do ruchu pierwszą w Chinach jednotorową linię kolei miejskiej (metra). Po napełnieniu zbiornika Tamy Trzech Przełomów poziom w rzece podniósł się o około 30 m. Most Caiyuanba przez Jangcy długości 800 m (fot.15), niesie 6 pasów ruchu drogowego i 2 tory jednotorowej kolei metra [4-6]. Łączy dzielnicę centralną Yuzhong i południową Nanan. Szerokość pomostu wynosi 39,3 m. Stalowe przęsło łukowe rozpiętości 420 m jest jednym z największych w świecie (10 miejsce). Poszczególne przęsła mają rozpiętości: 9

10 m. Całkowita długość przeprawy wynosi 1741 m. Most oddano do ruchu w 2007 r. i wówczas był największym w świecie mostem drogowo-kolejowym. Dolną część łuków i zastrzały do oparcia bocznych przęseł wykonano z betonu. Schemat statyczny mostu to łuk ze ściągiem z jazdą pośrednią długości 320 m oraz dwa przęsła boczne po 152 m oparte na ramach żelbetowych w kształcie litery Y. Cztery podpory mostu głównego, ze względu na skaliste podłoże posadowiono na płytkich skrzyniach 3 m średnicy. Konstrukcję niosącą pomostu wykonano jako sztywną kratownicę typu Warrena, o trapezoidalnym rysunku przekroju poprzecznego. Kratownica wysokości 11 m jest na tyle sztywna, że przedłużono ją także do skrajnych przęseł długości 102 m. Jest więc to w sumie kratownica 5-przęsłowa. Przekrój łuku skrzynkowego ma stałe wymiary 2,4x4,0 m. Do łuku co 16 m zamontowano wieszaki, w takim samym odstępie jak słupki kratownicy pomostu. Poprzecznice pomostu ortotropowego rozmieszczono co 4 m. Połączenia elementów są spawane lub na śruby sprężające. Dolną część łuków wykonano jako ramę betonową także ze względu na możliwe kolizje ze statkami. W częściach betonowych mostu zastosowano sprężenie kablami z 7-drutowych lin dużej wytrzymałości: poziomymi między betonowymi nogami podpór w poziomie pomostu oraz pionowymi na końcach odchylonych na zewnętrz słupów ram. Ze względów estetycznych i częstego zamglenia otoczenia mostu łuki pomalowano w kolorze pomarańczowoczerwonym. Dojazdy do mostu wykonano w postaci spiralnych estakad (fot.16). a b Fot.15. Most Caiyuanba nad Jangcy w Chongqing: a- widok z nabrzeża, b- portal zjazdowy z mostu 10

11 Fot.16. Spiralne estakady dojazdowe do mostu Caiyuanba Most Chaotianmen jest największym mostem łukowym w świecie (fot.17) [1,4]. Przęsło środkowe rozpiętości 552 m o 2 m pobiło rozpiętość przęsła mostu Lupu w Szanghaju. Przęsła boczne mają po 190 m. Most leży nad Jangcy w pobliżu miejsca gdzie wpada do niej rzeka Jialing. Całkowita długość obiektu wynosi 1741 m, przy czym główna konstrukcja mostu ma długość 932 m. Dojazdy długości 314 m i 495 m wykonano w postaci ciągłych dźwigarów z betonu sprężonego. Most jest dwupoziomowy z ciągłym pomostem kratowym. Szerokość górnego pomostu wynosi 36,5 m, a dolnego 29 m. Górny pomost niesie 6 pasów ruchu po 3,75 m szerokości i 2 chodniki po 2,5 m, a dolny 2 tory kolejki miejskiej i 2 pasy ruchu. Wyniosłość łuku kratowego mostu m. Zastosowano w nim kratę typu N o zmiennej wysokości, od 14 m w kluczu do 73 m nad podporami pośrednimi i 11,8 m na podporach końcowych. Ze względu na tę dużą zmianę wysokości skratowania łuku, zastosowano trzy różne szerokości przedziałów kraty 12, 14 i 16 m. Wszystkie przekroje prętów kratownicy są skrzynkowe, spawane, o zmiennej szerokości od 1,2 m do 1,6 m i wysokości od 1,24 m do 1,84 m. Pas górny kratownicy pomostu łączy tylko przęsło nad podporami pośrednimi, natomiast pas dolny biegnie w sposób ciągły do podpór końcowych. W pasie dolnym zastosowano sprężenie kablami, przy czym każdy z dźwigarów sprężono 4 kablami 55-drutowymi. Na obu pomostach zastosowano stalową płytę ortotropową o grubości blachy 16 mm. Pomost kratowy podwieszono do łuku na parach kabli z drutami równoległymi, ze względu na ułatwienie w przyszłości ich wymiany. Most oparto na największych w Chinach łożyskach sferycznych nośności 145 MN. Na podporze zachodniej ustawiono łożysko nieprzesuwne, a na wschodniej łożysko jednokierunkowo przesuwne podłużnie. Urządzenia dylatacyjne na końcach kratownicy mają przemieszczenia 640 mm i 940 mm. Obiekt zaprojektowano na dopuszczalne prędkości ruchu drogowego 60 km/h, a kolejowego km/h. Zbudowano go w latach Przęsła skrajne budowano metodą wspornikową na podporach tymczasowych, a przęsło główne przy użyciu żurawi wieżowych z odciągami. 11

12 a b c Fot.17. Most Chaotianmen nad Jangcy w Chongqing: a- widok z nabrzeża, b- szczegóły konstrukcji przy podporze, c- widok zjazdu z mostu Most Shibanpo jest mostem nowym położonym obok starego z 1980 r. [4]. Stary był pierwszym mostem na Jangcy w mieście. Projektowano go na 20 tys. pojazdów na dobę, ale gdy liczba ta wzrosła do 80 tys. niezbędna stała się budowa nowego mostu. Nowy oddano do ruchu w 2006 r. po 3 latach budowy (fot.18). Jego oś znajduje się 25 m od osi starego mostu a szerokość wynosi 18 m. Między mostami jest przerwa szerokości 5 m. Nowy most jest mostem belkowym z betonu sprężonego o przekroju skrzynkowym. Jego 12

13 przęsło rozpiętości 330 m jest rekordowym świecie. Rozpiętość tę uzyskano rezygnując z podpory pośredniej jak w starym moście. Powodem rezygnacji były narzucone przez administrację warunki żeglugi na rzece, nie pozwalające na dalsze ograniczanie światła pod mostem. Projektując most dążono do zmniejszenia ciężaru własnego przęsła. Rozważano m.in. zastosowanie w części środkowej betonu lekkiego. Po analizach różnych koncepcji okazało się, że najbardziej opłacalne będzie zastosowanie skrzynki stalowej. Rozwiązanie w stali dawało 30 % zmniejszenie momentu podporowego w stosunku do rozwiązania betonowego. Środkowe przęsło, w celu odciążenia konstrukcji i ograniczenia pełzania betonu, zawiera część stalową długości 108 m. Jej konstrukcja składa się z 3 części: 103 m długości o masie 1325 t oraz dwóch elementów długości po 2,5 m (o masie po 100 t), pełniących rolę łączników między częścią betonową i stalową. Dodatkowo, między obu częściami zastosowano zewnętrzne i wewnętrzne kable sprężające. Była to krytyczna faza projektowania. Chodziło o zapewnienie nie tylko pewnego i trwałego połączenia obu materiałów ale także o zapewnienie płynnego przejścia ze stopniową zmianą sztywności przekroju. Z tego powodu zaprojektowano strefy przejściowe składające się z kilku segmentów. Od strony części betonowej wykonywanej wspornikowo długość tej strefy wynosiła 13,5 m (11 m przejściowej części betonowej oraz 2,5 m części wylewanej na miejscu). Od strony skrzynki stalowej długość strefy przejściowej wynosiła 8,5 m (6 m części przejściowej oraz 2,5 m części montowanej na budowie). Skrzynkę dostarczono wodą jako jednostkę pływającą z odległej o 1000 km w dole rzeki Jangcy wytwórni w Wuchang. Oba mosty niosą razem 10 pasów ruchu. Długość całego mostu wynosi 1103 m. Montaż skrzynki stalowej wykonywała firma DLT (Dorman Long Technology). Projekt przęsła konsultowała, podobnie jak i innych mostów w Chongqing znana firma amerykańska T.Y.Lin International, której właścicielem był Amerykanin chińskiego pochodzenia. a b Fot.18. Most Shibanpo nad Jangcy w Chongqing: a- widok nowych przęseł, b- schemat Most Dafosi to most podwieszony, dwupylonowy, o rozpiętości przęsła 450 m i z wachlarzowym układem odciągów (fot.19) [14]. Całkowita długość mostu wynosi 1168 m. 13

14 Pomost belkowy betonowy niesie 6 pasów ruchu drogi ekspresowej G65. Otwarty do ruchu w 1997 r. Fot.19. Most Dafosi nad Jangcy w Chongqing Most Huanghuayuan jest mostem z betonu sprężonego, położonym nad rzeką Jialing, która niedaleko wpada do Jangcy. Jest to most trójprzęsłowy z przęsłami rozpiętości po 250 m (fot.20) [14]. Długość mostu wynosi 1278 m i składają się na nią przęsła x m. Powstał w latach i należy do czołowych konstrukcji w klasie mostów ciągłych z betonu sprężonego. Był budowany techniką wspornikową. Przekrój skrzynkowy o zmiennej wysokości połączono sztywno z podwójnymi filarami tarczowymi o przekroju 2,5x7 m i wysokości od 43 m do 57 m. Podpory środkowe posadowiono bezpośrednio, natomiast skrajne na palach średnicy 2,2 m. Obiekt składa się z dwóch bliźniaczych konstrukcji. Szerokość pomostu 31 m. Ciekawostką jest, że wielomodułowe urządzenia dylatacyjne o przemieszczeniu 560 mm produkcji amerykańskiej po 2 latach eksploatacji uległy zniszczeniu, a szwajcarskie, wstawione na ich miejsce w 2004 r., jak do tej pory spełniają swoje zadanie Fot.20. Most Huanghuayuan nad Jialing w Chongqing Most Gaojia Huanyuan rozpiętości przęsła 240 m długości całkowitej 970 m jest mostem z betonu sprężonego, położonym nad rzeką Jialing (fot.21) [14]. Obiekt składa się z dwóch bliźniaczych konstrukcji o przekroju skrzynkowym połączonych sztywno z podwójnymi podporami ścianowymi. Położony w ciągu drogi ekspresowej G75. Pochodzi z 1998 r. 14

15 Fot.21. Most Gaojia Huanyuan nad Jialing w Chongqing Most Jialingjiang na rzece Jialing jest mostem kratowym, ciągłym z jazdą górą z 1966 r. (fot.22). Konstrukcja typowa dla wielu mostów kratowych o schemacie belki ciągłej wieloprzęsłowej. Rozpiętość przęseł po 150 m. Fot.22. Most Jialingjiang nad Jialing w Chongqing Most Juao (co oznacza po chińsku Makao) na rzece Jialing jest mostem stalowym belkowym (fot.23). Nazwano go na cześć powrotu Makao do Chin 16 grudnia 1999 r. Długość całej przeprawy wynosi m. Fot.23. Most Juao nad Jialing w Chongqing Most Shimen przez rzekę Jialing ukończony w 1988 r. jest mostem podwieszonym jednopylonowym o rozpiętości przęseł 230 i 200 m oraz całkowitej długości 716 m (fot.24) 15

16 [14]. Pomost wykonano jako skrzynkowy z betonu sprężonego. Pylon jest betonowy, a podwieszenie usytuowano w jednej płaszczyźnie w osi mostu. Fot.24. Most Shimen nad Jialing w Chongqing Mosty Dongshuimen i Qianximen leżą na nowej linii metra przekraczając odpowiednio Jangcy oraz Jialing [7]. Mają być ukończone w 2013 r. Leżą u nasady półwyspu Yuzhong. Są mostami podwieszonymi oddzielonymi długim tunelem w łuku położonym na półwyspie. Mosty zaprojektowało biuro T.Y.Lin International. Dźwigary niosące obu mostów wykonywane są jako kratowe, dwupoziomowe, z ortotropową płytą pomostu. Są sztywne i mają wysokość po 12 m. Na górnym poziomie przewidziano 4 pasy ruchu a na dolnym - tory kolei miejskiej. Pylony betonowe 100 m wysokości mają kształt obły, krzywoliniowy we wszystkich kierunkach. Kosztowały więcej ale miasto wymagało aby dawały dobry odbiór estetyczny. Do pylonów będzie podwieszonych tylko po 9 par odciągów, co sprawi, że nie będą to typowe mosty podwieszone a tylko częściowo podwieszone. Podwieszenie rozmieszczone w jednej płaszczyźnie w osi mostów będzie obejmować jedynie część długości dźwigarów kratowych. Z tego powodu zaprojektowano je jako wyjątkowo sztywne. Most Dongshuimen (fot.25) na Jangcy będzie dwupylonowy o rozpiętości przęsła 445 m a Qianximen (fot.26) przekraczający Jialing jednopylonowy o rozpiętości przęsła 344 m. Fot.25. Most Dongshuimen przez Jangcy w Chongqing w budowie 16

17 Fot.26. Most Qianximen przez Jialing w Chongqing w budowie Wiadukty kolei miejskiej (metra) w Chongqing (fot.27) mają specyficzną konstrukcję wynikającą z zastosowanego rozwiązania ich części jezdnej (jednoszynowej). Dźwigary niosące mają kształt odwróconej belki teowej. Są one konstrukcjami swobodnie podpartymi z oryginalnymi podporami oraz rozwiązaniem styków. a b c 17

18 Fot.27. Wiadukty kolejki miejskiej jednoszynowej w Chongqing (a,b) i szczegóły konstrukcji (c) Mosty Zhongxian Most autostradowy Zhongxian (na drodze ekspresowej G50) jest najdłuższym ze wszystkich mostów w górnym biegu Jangcy (fot.28). Znajduje się blisko miasta Xian de Zhong. Jego długość wynosi 2174 m. Składają się na nią następujące rozpiętości przęseł 3x35 + 3x x x30 m [14]. Ma pomost płytowy betonowy, a pylony wykonane z betonu. Most w połowie jest posadowiony na dnie zbiornika Tamy Trzech Przełomów z pylonami wyższymi od pylonów mostu Golden Gate. Ukończony w 2010 r. Fot.28. Most autostradowy Zhongxian przez Jangcy Most Zhongxian przez Jangcy w Xian de Zhong jest mostem wiszącym z betonowymi czerwonymi pylonami (fot.29). Pomost kratowy w środkowym przęśle ma rozpiętość 560 m [14]. Całkowita długość mostu 1200 m. Oddano go do ruchu w 2001 r. 18

19 Mosty Wanzhou Fot.29. Most Zhongxian przez Jangcy w Xian de Zhong Most Wanxian (nazywany też mostem Wanzhou, gdyż leży 7 km od tego miasta) był jednym z pierwszych mostów chińskich, który znalazł się na liście rekordzistów (fot.30) [11]. W tym przypadku jako najdłuższe łukowe przęsło betonowe z rozpiętością 420 m. Most ukończony w 1997 r. znajduje się nad 600 km zbiornikiem Tamy Trzech Przełomów. Do budowy łuku użyto stalowego łuku kratowego, który przenosił ciężar betonu i został w nim zatopiony. Łuk kratowy tworzyło 5 kratownic z pasami rurowymi typu CFST w rozstawie 3,8 m. Pasy łuku kratowego wypełniono betonem klasy C60.. Rury bezszwowe miały średnicę 402 mm a grubość ścianki 16 mm. Krzyżulce, słupki i stężenia kratownic wykonano z profili walcowanych. Masa tego łuku kratowego wyniosła 2160 t. A zatem od strony konstrukcyjnej jest to łuk betonowy ze sztywnym zbrojeniem. Był projektowany przede wszystkim na przeniesienie ciężaru mieszanki betonowej podczas budowy mostu. Całkowita długość mostu wynosi 856 m, a strzałka łuku 84 m. Przekrój łuku żelbetowego jest trójkomorowy o stałej wysokości 7 m i szerokości 16 m. Półki dolne i górne mają grubość po 40 cm. Komory zewnętrzne mają szerokość po 3,5 m a środkowa 7,3 m. Pomost z teowych belek kablobetonowych oparto na słupach ścianowych o przekroju niepełnym. Podparcie brzegowe łuku wykonano w postaci bloków betonowych posadowionych na palach. Wysokość pomostu nad starym korytem rzeki wynosiła 133 m. Po napełnieniu zbiornika poziom wody w rzece zwiększył się o 65 m. Przęsła dojazdowe w liczbie 8+5, wykonane z betonu sprężonego, mają rozpiętości po 30,7 m. Szerokość pomostu wynosi 24 m i usytuowano na nim po 2 pasy ruchu szerokości po 7,5 m w obu kierunkach oraz po 2 chodniki szerokości 3 m. Płynąc pod mostem w kwietniu 2013 r. można było zauważyć, że w środku podniebienia sklepienia zastosowano powierzchniowe wzmocnienie prawdopodobnie za pomocą taśm poliwęglowych (fot.31). 19

20 Fot.30. Most Wanxian przez Jangcy koło Wanzhou Fot.31. Widok podniebienia łuku przęsła mostu Wanxian Most Wanzhou jest mostem kolejowym o konstrukcji kratowej w układzie ciągłym (fot.32) [14]. Jego przęsło łukowe 360 m rozpiętości zaliczane jest do jednych z największych w Chinach i w świecie (23 miejsce). Przęsła boczne o stałej wysokości kraty mają rozpiętość po 168 m. Całkowita długość mostu wynosi 1106 m. Wieszaki wykonano jako stalowe o przekroju H z otworami zabezpieczającymi od drgań spowodowanych parciem wiatru. Przęsło łukowe budowano metodą wspornikową z odciągami mocowanymi do tymczasowych masztów, a przęsła skrajne metodą półwspornikową przy użyciu podpór tymczasowych. Konstrukcję stalową zabezpieczono po raz pierwszy w Chinach powłokami fluorowęglowymi. Ta gigantyczna konstrukcja jest jedyną przeprawą kolejową na Jangcy między Chongqing a regionem Yichang. Most budowano w latach

21 a b Fot.32. Most kolejowy Wanzhou przez Jangcy: a- widok ogólny (w tle most Wanxian), b- szczegół podpory i przęseł dojazdowych Drugi Most Wanzhou jest mostem wiszącym przekraczającym Jangcy przęsłem 580 m rozpiętości (fot.33) [14]. Całkowita długość mostu wynosi 1154 m. Zbudowano go w latach Pomost głównego przęsła kratowy, przęsła skrajne i dojazdowe wykonano jako betonowe. Wieszaki występują tylko w przęśle środkowym. Podobny w konstrukcji do swego poprzednika w Zhongxian, ale o większej rozpiętości przęsła. Fot.33. Drugi most Wanzhou na Jangcy 21

22 Mosty przy ujściach do Jangcy są na ogół łukowymi mostami betonowymi (fot.34). Niektóre z nich mają stale zatopione wezgłowia łuków w wyniku napełnienia zbiornika Tamy Trzech Przełomów. a b c d Fot.34. Kilka mostów przy ujściach rzek do Jangcy: a- typowy most z 4 łukami w przekroju i zastrzałowym podparciem pomostu, b- most łukowy z zatopionymi wezgłowiami, c- most łukowy z pionowymi słupkami, d- most łukowy z pionowymi słupkami na tle wysokiego mostu belkowego z betonu sprężonego 22

23 Forest Park Arch Bridge na jednym z dopływów Jangcy w odległości 10 km od Badong ma rozpiętość przęsła 160 m (fot.35), a jego wysokość przed napełnieniem zbiornika Tamy Trzech Przełomów wynosiła 125 m. Obecnie jest o połowę mniejsza. Fot.35. Most łukowy Forest Park na prawobrzeżnym dopływie do Jangcy Most w Fengjie Most Fengjie nad Jangcy powstał w latach (fot.36) [13, 14]. Jest mostem, którego przęsło środkowe rozpiętości 460 m podwieszone jest do dwóch pylonów wysokości 110 m. Połowa wysokości pylonów znajduje się pod powierzchnią wody. Estetyczne białe podpory w kształcie litery A mają po bokach niebieski pasek nadający im lekkości. Pomost betonowy oparto na pełnościennych podporach pylonowych poniżej pomostu. Na pomoście usytuowano 4 pasy ruchu drogi prowincjonalnej S201. Całkowita długość mostu wynosi 893 m. Podwieszenie składa się z 28 lin w systemie półwachlarzowym. Mosty Wushan Fot.36. Most Fengjie na Jangcy w porannej mgle Most Wushan jest mostem łukowym z przęsłem rozpiętości 460 m (fot.37) [13, 14]. Rury tworzące pasy kratownic łuku wypełniono betonem (system CFST). Jest jednym z największych mostów łukowych w świecie. Jednym z najpiękniejszych w Chinach, ze względu na otoczenie (wysokie góry Trzech Przełomów). Ukończono go w 2005 r. a oddano do ruchu w 2008 r. Jego całkowita długość to 616 m. Wysokość łuku wynosi 130 m. Pierwotnie wznosił się 180 m nad starym korytem Jangcy. Szerokość pomostu tylko 19 m. Łuk tworzą pary 4 identycznych rur o zmiennym przekroju poprzecznym stężonych prętami rurowymi. Wysokość przekroju łuku zmienia się od 7 m w kluczu do 14 m u wezgłowi. Łuk wznoszono metodą wspornikową przy użyciu tymczasowych masztów i 23

24 odciągów. Obecnie tą techniką budowana jest większość mostów łukowych w Chinach. Każdy z łuków podzielono na 22 elementów o masie od 71 do 118 t. Początkowo istniejące przeguby u wezgłowi łuków zabetonowano po dokonaniu zwarcia obu połówek łuków w kluczu. Beton pompowano w sposób ciągły poczynając od wezgłowi w kierunku najwyższego punktu rur. a b Fot.37. Most Wushan przez Jangcy:a- widok ogólny w górę rzeki, b- szczegół konstrukcji Most Daninghe jest mostem łukowym z jazdą górą prowadzącym ruch drogi ekspresowej G42 Szanghaj-Chengdu w pobliżu Wushan (fot.38) [13,14]. Przekracza rzekę Daning, dopływ Jangcy, na trasie Trzech Małych Przełomów. Ukończono go w 2009 r., a oddano do ruchu w 2010 r. Rozpiętość łuku wynosi 400 m i w klasie mostów łukowych zajmuje 12 miejsce w świecie. Całkowita długość mostu wynosi 681 m. Na 24,5 m szerokości pomostu znajdują się po 2 pasy ruchu. Szerokość jednej jezdni wynosi 11,16 m. Pomost ma konstrukcję zespoloną stalowo-betonową składającą się z 12 dźwigarów blachownicowych. Płytę betonową z betonu C50 grubości 9 cm wylewano na betonowych płytach prefabrykowanych. Połączenie płyty z dźwigarami stalowymi za pomocą sworzni czołowo spawanych, a z prefabrykatami za pomocą pętli zbrojenia. W przekroju łuku są 3 kratownice z kratą typu N, połączone ze sobą przestrzennymi skratowaniami. Przekrój pasów kratownic skrzynkowy 1,0x1,5 m. Co 3 przedziały ustawiono w węzłach pasa górnego słupy niosące pomost górny. Słupy te połączono ze sobą skratowaniami w ich płaszczyznach. Wysokość pomostu przed napełnieniem zbiornika Tamy Trzech Przełomów wynosiła 219 m, teraz jest o blisko połowę mniejsza. Jak większość mostów tego typu był budowany metodą wspornikową z pomocniczymi pylonami brzegowymi i odciągami. 24

25 Fot.38. Most autostradowy Daninghe nad Daning - dopływem Jangcy Most Dragon Gate otwarty do ruchu w 2010 r. na miejscu starego mostu łukowego z betonu pochodzącego z 1987 r. [14]. Znajduje się u ujścia rzeki Daning He do Jangcy (fot.39). Utworzenie zbiornika Tamy Trzech Przełomów zalało stary most. Nowy most łukowy ma konstrukcję rurową wypełnioną betonem (system CFST). Rozpiętość przęsła wynosi 243 m czyli jest dwukrotnie większa od rozpiętości pierwotnego łuku wynoszącej 122 m. Końcowe fragmenty łuków betonowe, odpowiednio profilowane i utwierdzone w podporach. Pomost betonowy wylewany na płytach prefabrykowanych. a b Fot.39. Most Dragon Gate przy ujściu Daning do Jangcy: a- widok ogólny, b- szczegół 25

26 Przy końcu trasy Trzech Małych Przełomów znajduje się ciekawy kamienny most sklepiony prowadzący do klasztoru buddyjskiego (fot.40). Most w Badong Fot.40. Most kamienny na Daning na trasie Trzech Małych Przełomów Most Badong jest ostatnią przeprawą przed Tamą Trzech Przełomów (fot.41) [13, 14]. Most podwieszony o rozpiętości przęsła głównego tylko 388 m. Całkowita długość mostu wynosi 908 m. Pomost szerokości 19 m wykonano z betonu sprężonego jako ustrój belkowo-płytowy. Układ odciągów dwupłaszczyznowy. Wysokie pylony, z których większy ma 218 m wysokości, na przeważającej wysokości schowane są w głębinach zbiornika. Przed jego napełnieniem betonowy pomost wznosił się 147 m nad poprzednim poziomem Jangcy. Obecnie głębokość zbiornika w tym miejscu wynosi 152 m (fot.41c). Jest jednym z 10 najwyższych mostów zbudowanych w sztucznych zbiornikach (9 z nich leży na terenie Chin). Wierzchołki betonowych pylonów ozdobiono pokrytymi chromem kulami stalowymi (fot.41b). Zbudowany w ciągu drogi ekspresowej G209 w latach ale otwarty do ruchu dopiero w 2004 r. 26

27 a b c Obecny poziom wody Pierwotny poziom wody Fot.41. Most Badong nad Jangcy ostatni przed Tamą Trzech Przełomów: a- widok ogólny, b- szczegóły pylonu i pomostu, c- schemat konstrukcji Most w Przełomie Xiling Most Xiling jest mostem wiszącym ze stalowym przęsłem skrzynkowym 900 m rozpiętości (29 miejsce w świecie) (fot.42) [13,14]. Jego całkowita długość to 1118 m. Na 18 m szerokości płyty ortotropowej pomostu skrzynkowego usytuowano po 2 pasy ruchu w każdym z kierunków. Szerokość konstrukcji pomostu wynosi 21,4 m. Przekrój skrzynkowy (tylko przęśle środkowym) składał się z 72 elementów spawanych na miejscu po podniesieniu ich z wody, którą były transportowane. Była to pierwsza w Chinach całkowicie spawana konstrukcja pomostu skrzynkowego mostu drogowego. Kable składają się z 110 cięgien 90x Ø5 mm. Pylony betonowe są wysokości 120 m. Most położony 4,5 km za Tamą Trzech Przełomów, ukończono w 1996 r. po 3 latach budowy. Początkowo był otwarty tylko dla pracowników Tamy oraz autokarów turystycznych. Od 1998 r. jest już powszechnie dostępny. Stanowił pierwszą z najdłuższych przepraw mostowych przez Jangcy. 27

28 a b Fot.42. Most Xiling po drugiej stronie Tamy Trzech Przełomów: a- widok od strony Tamy, b- szczegół liny nośnej i zamocowania wieszaków (w oddali widoczne śluzy) Most w Yichang a b głównej liny nośnej. Most powstał w latach Most Yichang jest mostem wiszącym z przęsłem stalowym skrzynkowym 960 m rozpiętości (27 miejsce w świecie) i długości 1188 m (fot.43) [13,14]. Pylony betonowe wysokości 142 m pomalowano na kolor czerwony, który jest kolorem cesarskim. Most przekracza Jangcy 20 km za miastem Yichang. Leży w ciągu drogi ekspresowej G50 Szanghaj-Chongqing. Projektując go wzorowano się na moście Golden Gate Bridge w San Francisco. Obok mostu jest muzeum jego budowy ale na ogół zamknięte. Na zewnątrz pokazano tylko fragment Fot.43. Most Yichang nad Jangcy: a- widok zjazdu z mostu, b- fragment liny i jej przekrój 28

29 Mosty w Wuhan Most kolejowo-drogowy w Wuhan był pierwszym dużym mostem na Jangcy, pochodzącym z 1957 r. (fot.44) [2, 13]. Pierwszym położonym najbardziej na wschód. Projektowali i budowali go Rosjanie. Rozpiętości 9 przęseł wynoszą po 128 m. Jest mostem dwupoziomowym. Na dolnym pomoście szerokości 18 m biegną 2 tory linii Pekin Guangzhou, a na górnym szerokości 22,5 m usytuowano 4 pasy ruchu drogowego i 2 chodniki. Stał się wzorcem dla bardziej znanego pierwszego mostu nankińskiego. Długość części głównej mostu to m, a długość całej przeprawy wynosi 1,67 km. Most łączy dwie dzielnice Hanyang i Wuchang. Plany budowy mostu w tym miejscu powstały już w 1910 r. Jednakże ówczesna sytuacja polityczna i ekonomiczna Chin nie pozwalała na rozpoczęcie budowy. Stało się to możliwe dopiero w 1955 r. W 1953 r. Zhou Enlai zaaprobował skład komitetu do projektu i budowy mostu. Komitet ten od początku współpracował z grupą 28 inżynierów rosyjskich pod kierunkiem Konstatntina Sergiejewicza Silina. Wybrano wspornikową metodę budowy. Uroczyste otwarcie mostu odbyło się 15 października 1957 r. a b Fot.44. Pierwszy most na Jangcy kolejowo-drogowy w Wuhan: a- widok z Pagody Żółtego Żurawia, b- widok z drugiego brzegu rzeki Most Baishazhou przez Jangcy jest mostem podwieszonym z przęsłem długości 618 m (19 miejsce w świecie) (fot.45) [14]. Zwany jest też trzecim mostem Wuhan, jednym z 9 w tym mieście. W 2000 r. był jednym z najdłuższych w świecie. Rozpiętości przęseł mostu głównego wynoszą: m, zaś całkowita długość przeprawy 3856 m. Pomost zespolony stalowo-betonowy, ciągły pięcioprzęsłowy, ma szerokość 30,2 m. Pylony betonowe wysokości 175 m w kształcie ramy A są z zbliżone w kształcie do pylonów szanghajskiego mostu Xupu. 29

30 a b Fot.45. Most Baishazhou nad Jangcy w Wuhan: a- widok z brzegu, b- widok pomostu Most Erqi przez Jangcy otwarty w 2012 r. po 39 miesiącach budowy jest najdłuższym podwójnym mostem podwieszonym w świecie (fot.46) [13]. Łączy dawne miasta Hankou z Wuchan, które po połączeniu administracyjnym przyjęły nazwę Wuhan. Oba przęsła mają po 616 m rozpiętości (20 miejsce w świecie). Całkowita długość przeprawy wynosi m, przy czym most główny liczy m. Poszczególne przęsła mają rozpiętości m. Pomost zespolony stalowo-betonowy niesie po 4 pasy ruchu w każdym z kierunków. Jest najszerszym w mieście i jednym z najszerszych w Chinach. Trzy pylony betonowe wysokości 209 m symbolizują trzy połączone miasta (do wymienionych dołączono też trzecie - Hanyang). Trzony pylonów betonowano 6 m sekcjami a nie 4,5 m, jak zazwyczaj jest to wykonywane. Posadowiono je na palach wierconych średnicy 2,8 m. 30

31 Fot.46. Trzypylonowy most Erqi nad Jangcy w Wuhan (widziany z okien pociągu) Most Yingwuzhou na Jangcy ma być gotowy w 2015 r. (fot.47) [13]. Jest mostem wiszącym trzypylonowym, z dwoma głównymi przęsłami po 850 m. Wzorowany na moście Rudolfa Modrzejewskiego Oakland Bay Bridge w San Francisco. Będzie po chińskim moście Ma anshan drugim największym mostem tego typu w świecie. Główna część mostu będzie liczyć m, a cała przeprawa 7,8 km. Pylony 152 m wysokości zaprojektowano w części dolnej do wysokości 45 m jako betonowe, a powyżej na długości 107 m jako skrzynkowe stalowe (fot.48). Uzyskano w ten sposób większą podatność pylonów na nierównomierne obciążenia pomostu. Na dole stalowe nogi pylonów są rozdwojone aby uzyskać większą ich sztywność w zamocowaniu do dolnej ramy podporowej. Pylony posadowiono na 39 palach wierconych średnicy 2,8 m. Stopa fundamentowa zwieńczająca te pale ma wymiary 70x34 m i grubość 6,5 m. Fot.47. Budowa mostu Yingwuzhou widziana z pomostu mostu z 1957 r. Nankin Fot.48. Budowa pylonu mostu Yingwuzhou widziana z Pagody Żółtego Żurawia Most kratowy w Nankinie jest uważany za most historyczny (fot.49) [2,13}. Był trzecim mostem na Jangcy, po moście w Wuhan oraz Baishatuo w Chongqing. Przez dziesiątki lat był najsłynniejszą przeprawą na głównej chińskiej rzece. Jego budowę rozpoczęto w 1960 r. a ukończono w 1968 r. Wzorem dla niego był most w Wuhan i tak jak w tamtym przypadku w projekcie i budowie pomagali Rosjanie. Jednakże w wyniku konfliktu 31

32 granicznego i oziębienia stosunków chińsko-sowieckich, ci ostatni opuścili budowę zabierając ze sobą plany. Budowa stanęła. W końcu zbudowali go, po raz pierwszy sami Chińczycy bez asysty Rosjan, a nie jak to było w 1957 r. w przypadku mostu w Wuhan. Propaganda głosiła, że robotnicy nie czekając na inżynierów sami kończyli ten most wzorując się na myślach Mao Zedonga. Most udekorowano figuratywnymi posągami w stylu socrealistycznym. A ściany wież przyczółkowych ozdobiono cytatami z towarzysza Mao. Obiekt jest mostem dwupoziomowym, kolejowo-drogowym. Most główny ma długość m. Górny pomost drogowy długości m jest kratownicą z 8 przęsłami po 160 m rozpiętości. Pomost dolny długości m niesie 2 tory linii kolejowej. Jego szerokość wynosi 14 m. Przez wiele lat był najdłuższym w świecie dwupoziomowym mostem drogowo-kolejowym. Most ma 9 podpór, z których największa mierzy 85 m wysokości. W skrajnych wieżach działają windy, którymi można dostać się na pomost widokowy i górny pomost drogowy z 2 m szerokości chodnikami. a b Fot.49. Most kratowy drogowo-kolejowy w Nankinie z 1968 r.: a- widok z brzegu rzeki, b- widok pomostu drogowego z wieży przyczółka Mosty kamienne w Nankinie (fot.50) świadczą o niegdysiejszej technice budowy takich konstrukcji. 32

33 a b Fot.50. Miejskie mosty kamienne w Nankinie: a- wiadukt z łukami pachwinowymi, b- most na kanale Trzeci Most Nankiński przez Jangcy jest mostem podwieszonym z przęsłem głównym 648 m rozpiętości (kiedyś 3. obecnie 15. w świecie) (fot.51) [9,14]. Całkowita długość mostu wynosi 1288 m i składają się na nią następujące rozpiętości przęseł: m. Cała przeprawa liczy wraz z dojazdami 15,6 km. Pylony wysokości 215 m w kształcie odcinka żebra uchodzą za najpiękniejsze na całej Jangcy. Jako pierwsze w Chinach wykonano je ze stali. Tylko na 35 m wysokości części położone poniżej pomostu są betonowe. Masa 21 stalowych segmentów pylonów wynosiła od 110 t do 160 t. Segmenty wykonywane w wytwórni jako spawane, na budowie łączono na śruby sprężające. Między nogami pylonów znajdują się po 3 stalowe górne rygle stężające i jeden betonowy pod pomostem. Posadowienie pylonów na 30 palach wierconych 3 m średnicy osadzonych na głębokości 50 m. Pomost w postaci skrzynki stalowej szerokości 37,2 m i wysokości 3,2 m ma aerodynamiczny kształt przekroju poprzecznego. Na pomoście usytuowano po 3 pasy ruchu w każdym z kierunków. Prędkość ruchu, na którą projektowano most wynosi 100 km/h. Zbudowano go w latach w ciągu 26 miesięcy, co było rekordowym osiągnięciem chińskiego budownictwa mostowego. Kosztował 360 mln USD. W 2007 r. most uzyskał Medal Gustava Lindenthala za wybitne osiągnięcie inżynierskie, walory estetyczne i środowiskowe. 33

34 a b Fot.51. Trzeci Most Nankiński ze stalowymi pylonami: a- widok z lewego brzegu rzeki, b- widok pomostu Most Dashengguan jest mostem kolejowym, sześciotorowym (fot.52) [12,13]. Znajduje się na linii dużej prędkości Pekin-Szanghaj. Niesie też dodatkowo 2 tory linii dalekobieżnej oraz 2 metra. Kratownica ciągła 6-przęsłowa z przęsłami m. Całkowita długość przeprawy wynosi m. Most zajmuje 4 miejsce w świecie pod względem rozpiętości środkowych przęseł a pierwsze pod względem całkowitej długości jako belka ciągła. Dwa największe przęsła mają konstrukcję łukową i jako konstrukcja ciągła dwuprzęsłowa zajmują pierwsze miejsce w świecie. Pomost ortotropowy jest zamocowany na wieszakach, z których najdłuższy ma 56,8 m długości. Szerokość pomostu wynosi 41,6 m i składają się na nią dwie szerokości dla szybkich i wolniejszych pociągów po 15 m oraz dwie szerokości pod zewnętrzne, umieszczone na wspornikach, tory metra po 5,2 m szerokości. Most był pierwszym dużym mostem zbudowanym na liniach dużej prędkości w Chinach. Projektowany na prędkość 350 km/h. Uchodzi za konstrukcję o największej w świecie nośności i największym ciężarze własnym 920 kn/m. W przekroju występują 3 identyczne kratownice o konstrukcji ciągłej i rozstawie 15 m. Łuki mają kształt paraboliczny. Wysokość liczona od dolnego pasa łuków wynosi 84,2 m co daje stosunek wyniosłości łuku do rozpiętości 1:4. Całkowita wysokość łuku liczona od wezgłowi do klucza wynosi 96,2 m. Wysokość kratownicy tworzącej łuki wynosi 12 m w kluczu i 48 m u wezgłowi. Przęsła o stałej wysokości kratownicy na długości po 240 m mają wysokość 16 m. Elementy pasów mają przekrój skrzynkowy usztywniony od wewnątrz. Wymiary skrzynki są zmienne i osiągają 1,4x1,416 mm, a maksymalna grubość blachy - 52 mm. 34

35 Wieszaki mają wymiary 1,0x1,4 m i grubość blachy 24 mm. Wiatrownice górne i dolne są typu krzyżulcowego. Główne przęsła oparto na każdej z podpór na 3 łożyskach garnkowych wyjątkowej nośności MN. Podporę tworzyły dwukomorowe bloki żelbetowe o wymiarach w planie 12x40 m. Podpory posadowiono na płycie fundamentowej 6 m grubości, którą oparto na 46 palach wierconych średnicy 2,8 m i długości 105 m. Budowę rozpoczęto w 2006 r. a most oddano do ruchu w 2010 r. Fot.52. Kolejowy most Dashengguan dla LDP oraz metra Most Jiangxinzhou jest mostem wiszącym jednopylonowym i jednosłupowym (fot.53), w którym po jednej stronie pylonu dwie liny nośne biegną równolegle obok siebie i są kotwione w osi pomostu między jezdniami, a z drugiej strony na zewnątrz obu jezdni. Zakotwienie w osi mostu wykonano w potężnej poprzecznicy podpierającej dwie oddzielone od siebie skrzynki stalowe pomostu, połączone poprzecznicami skrzynkowymi. Skrzynki pomostu oparto na wspornikach wychodzących z trzonu pylonu po obu jego stronach. Pylon usytuowano na brzegu rzeki Jiajiang, odnodze Jangcy. Most powstał w 2009 r. Rozpiętość przęsła wynosi 248 m, a długość całego mostu 665 m [14]. Konstrukcja mostu stanowi układ samo równoważący się. Na świecie nie ma zbyt dużo mostów o tego rodzaju konstrukcji. Ostatnio słynny stał się most kalifornijski San Francisco Bay Bridge Eastern Span. Fot.53. Jednopylonowy wiszący most Jiangxinzhou Czwarty Most Nankiński nad Jangcy jest mostem wiszącym z przęsłem głównym 1418 m rozpiętości (6 miejsce w świecie) (fot.54) [13]. Przęsła boczne mają nierówną rozpiętość: 409 m i 364 m. Pomost w kształcie skrzynki stalowej o opływowym kształcie. Pylony betonowe wysokości 229 m zakończone są charakterystycznym ażurowym wypełnieniem o konstrukcji stalowej. Jest to jedyne połączenie między nogami pylonów na wysokości od pomostu do wierzchołków. Oba kable niosące (średnicy 783 mm w przęśle głównym; w 35

36 bocznych mają większe średnice) zakotwione są w blokach betonowych na krańcach mostu. W przęśle głównym kable składają się z 135 prefabrykowanych lin. Każdą linę tworzy 127 równoległych drutów Ø5,35 mm o wytrzymałości 1770 MPa. Szerokość pomostu wynosi 38,2 m a jego wysokość 3,5 m. Na szerokości pomostu usytuowano 2 x 3 pasy ruchu po 3,75 m oraz pasy awaryjne 3,0 m szerokości. Długość całej przeprawy wynosi 5437 m. Most zbudowany w 2012 r. kosztem 2,6 mld USD leży na obwodnicy Nankinu. a b Fot.54. Czwarty Most Nankiński szósty w świecie: a- widok z oddali, b- fragment pomostu z wieszakami Mosty pod Zhenjiang Most Runyang stanowi część wielkiej złożonej przeprawy mostowej przez Jangcy, składającej się z dwóch części, które przedziela wyspa Siyezhou [13,14]. Główne przęsło tego mostu wiszącego rozpiętości 1490 m jest 5-tym najdłuższym w świecie i drugim w Chinach (po moście Xihoumen) (fot.55). Przęsła boczne mają rozpiętość po 470 m. Długość mostu wiszącego wynosi 2530 m a całej przeprawy m. Pomost w postaci opływowej stalowej skrzynki ortotropowej ma wysokość 3 m i szerokość 39 m. Niesie 6 pasów ruchu drogowego. Pylony betonowe wysokości 210 m. Fundament pod południowy blok kotwiący ma wymiary w planie 70,5x52,5 m, a jego posadowienie sięga na głębokość 29 m. Przy budowie fundamentu, chroniąc go przed napływem wody, stosowano mrożenie gruntu. Fundament północny posadowiony w zwietrzałej skale ma wymiary 69x50 m i sięga 50 m poniżej terenu. Prace fundamentowe były stale monitorowane przy użyciu tysięcy czujników. Stanowiło to nowatorskie rozwiązanie w dziedzinie nadzorowania przebiegu budowy. Most ukończono w 2005 r. po 4 i pół roku realizacji inwestycji. 36

37 a b c Fot.55. Most Runyang piąty w świecie: a- widok z wału na lewym brzegu rzeki, b- wido z pomostu na pylon, c- połączenie kabla z pomostem w środku rozpiętości przęsła Natomiast most Nan Cha nad północnym ramieniem Jangcy jest konstrukcją podwieszoną z przęsłem 406 m rozpiętości, przęsłami bocznymi po 175,4 mm i całkowitej długości 758 m (fot.56) [13,14]. Cała przeprawa ma 7210 m długości. Przęsło w postaci skrzynki stalowej wielokomorowej całkowicie spawanej wysokości 3 m z płytą ortotropową pomostu ma szerokość 38,8 m. Pylony betonowe wysokości 150 m. Most zbudowano w latach za około 700 mln USD. 37