Scenariusz zajęć edukacyjnych nr 1.1 Temat zajęć: Człowiek filarem biznesu, czyli przedsiębiorczość w cenie

Transkrypt

1 Strona1 Monika Płaziak Scenariusz zajęć edukacyjnych nr 1.1 Temat zajęć: Człowiek filarem biznesu, czyli przedsiębiorczość w cenie 1. Cele lekcji: Uczeń: definiuje pojęcia: osobowość, przedsiębiorczość, przedsiębiorcy, wymienia i charakteryzuje typy osobowości według przyjętego kryterium, wymienia cechy osoby przedsiębiorczej oraz wskazuje je w odniesieniu do siebie, podaje przykład osoby, która odniosła sukces w życiu zawodowym zgodnie z zasadami etyki. 2. Metody i techniki: metoda skojarzeń, pogadanka, dyskusja, ćwiczenia praktyczne. 3. Środki dydaktyczne: tablica lub flipchart, karta pracy dla każdego ucznia. 4. Typ lekcji: realizacja nowego materiału. 5. Formy organizacji pracy: praca: zbiorowa i indywidualna.

2 Strona2 6. Literatura, materiały źródłowe, strony internetowe: 1. Sillamy N., 1989, Słownik psychologii, Wydawnictwo Książnica. 2. Siek S., 1986, Struktura osobowości, Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa. 3. Siuta J., red., 2009, Słownik psychologii, Krakowskie Wydawnictwo Naukowe, Kraków. 4. Strelau J., 2001, Psychologia temperamentu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. 5. Zaleśkiewicz T., 2004, Przedsiębiorczość i podejmowanie ryzyka [w:] T. Tyszka, red., Psychologia ekonomiczna, T. Tyszka, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk. 7. Kontrola uczniów: Kontrola uczniów polega na: ocenie aktywności uczniów na lekcji, ocenie wypełnionych kart pracy. 8. Nawiązanie do lekcji: Nauczyciel pyta uczniów, czy zastanawiali się kiedyś nad cechami swojej osobowości (temperamentu), czy zaobserwowali zmiany swoich cech osobowości, np. w ciągu kilku ostatnich lat, miesięcy. Czy uważają, że taka refleksja jest istotna? Jeżeli tak, z jakiego powodu? Uczniowie udzielają odpowiedzi. 9. Przebieg lekcji: 1. Czynności organizacyjne. 2. Nauczyciel nawiązuje do lekcji. Następnie wyjaśnia, że zadaniem uczniów będzie wspólne zdefiniowanie pojęcia osobowość przy pomocy techniki twórczego myślenia (metody skojarzeń). W tym celu nauczyciel na tablicy lub flipcharcie dużymi literami zapisuje wyraz osobowość, a uczniowie proponują takie cechy związane z tym terminem, których pierwsze litery odpowiadają kolejnym literom tego terminu (przykładowo uzupełniony schemat załącznik 1). Na podstawie podanych określeń uczniowie podają wspólnie definicję pojęcia osobowość. 3. Uczniowie weryfikują stworzone przez siebie pojęcie ze słownikową definicją terminu osobowość odczytaną przez nauczyciela: Osobowość, stały element postępowania właściwy danemu człowiekowi; to, co charakterystyczne dla niego i odróżniające go od innych ludzi. Każda jednostka

3 Strona3 ma sobie tylko właściwe cechy intelektualne, emocjonalne, temperamentalne, wolicjonalne. Specyficznie zorganizowany zespół tych właściwości determinuje osobowość. Każdy człowiek jest podobny do innych członków swojej grupy, a zarazem różni się od nich wyjątkowością swych osobistych doświadczeń. Jego odmienność, najoryginalniejsza cząstka jego ja, tworzy zasadniczy zrąb osobowości [ ]. [ ] na kształt osobowości wpływ mają zarówno cechy wrodzone (dziedziczność, konstytucja), jak i nabyte (środowisko, wychowanie i reakcje na nie) [ ]. Osobowość kształtuje się ciągle i przekształca w okresach osiągania dojrzałości biologicznej (dojrzewanie, menopauza) oraz pod wpływem osobistych doświadczeń (warunków społeczno-kulturowych i afektywnych) (źródło definicji: Sillamy 1989). 4. W kolejnej części lekcji nauczyciel rozdaje uczniom karty pracy (załącznik 2). Wprowadza pojęcie typ osobowości, omawiając z uczniami znajdujący się w karcie pracy schemat obrazujący cechy osobowości na tle modelu Eysencka: cztery typy temperamentu wg Hipokratesa (sangwiniczny, choleryczny, flegmatyczne, melancholiczny) oraz rozpiętość introwersja ekstrawersja i równowaga emocjonalna neurotyczność. Proponowane omówienie typów temperamentu (na podstawie: Siuta 2009, Siek 1986): sangwinik ma żywe usposobienie, jest energiczny, ale niezbyt wytrwały, łatwo się entuzjazmuje, ale i łatwo popada w przygnębienie, jest uczuciowy i wrażliwy; choleryk jest bardzo wybuchowy, ale wytrwały w działaniu i stały w uczuciach; flegmatyk charakteryzuje się powolnymi reakcjami, nie okazuje entuzjazmu ani nie wybucha łatwo gniewem, długo zachowuje urazy, jest wytrwały i niełatwo wpada w przygnębienie; melancholik odznacza się skłonnością do refleksji, smutnym usposobieniem, ma niewielką chęć do działania, jest mało wytrwały w uczuciach i działaniu; ekstrawertyk jest towarzyski, posiada wielu przyjaciół, nie preferuje samotnego spędzania czasu, jest nastawiony optymistycznie, ma zamiłowanie do śmiechu i żartów, może być impulsywny. Lubi ciągle coś robić; introwertyk jest osobą spokojną, chętnie usuwającą się w cień, lubiąca analizować siebie, w stosunkach z ludźmi trzyma się z rezerwą, z wyjątkiem własnego kręgu przyjaciół. Lubi życie zorganizowane i uporządkowane, kontroluje swoje uczucia. Jest rzetelny, czasami nastawiony pesymistycznie do różnych spraw. 5. Nauczyciel tłumaczy, że cechy osobowości wpływają na to, czy jesteśmy predysponowani do bycia przedsiębiorcą, ale cechy przedsiębiorcze można też wykształcić. Wprowadza definicję przedsiębiorczości: Przedsiębiorczość jest to proces tworzenia nowej wartości dokonujący się przez poświęcanie niezbędnego czasu i wysiłku oraz przyjmowanie finansowego, psychicznego

4 Strona4 i społecznego ryzyka, który powoduje otrzymywanie rezultatów w postaci zysku pieniężnego oraz poczucia osobistej satysfakcji i niezależności (źródło: Zaleśkiewicz 2004). 6. Uczniowie wypełniają karty pracy, wpisując do tabeli cechy odpowiadające według nich osobie przedsiębiorczej i osobie nieprzedsiębiorczej. Następnie dokonują oceny własnej osobowości pod kątem cech osoby przedsiębiorczej. 7. Na prośbę nauczyciela uczniowie wspólnie formułują definicję przedsiębiorcy (np. przedsiębiorca jest osobą, która zajmuje się działalnością gospodarczą, czyli organizuje firmę i zarządza nią). Nauczyciel zwraca uwagę, że przedsiębiorca to osoba pełniąca 4 funkcje działań przedsiębiorczych: kierowanie, kontrolowanie, nadzorowanie, podejmowanie ryzyka. Prowadzi z uczniami dyskusję, w celu wyłonienia najbardziej charakterystycznej cechy przedsiębiorcy (podejmowanie ryzyka). Uczniowie podają przykłady działań ryzykownych podejmowanych przez przedsiębiorców (np. wkraczanie na nowe rynki, oferowanie nieznanych dotychczas produktów, wprowadzanie nietypowych technologii i innowacji). Nauczyciel zaznacza, że ryzyko musi być zawsze uświadomione i przemyślane, wliczone w koszty. 8. Uczniowie na podstawie tekstu znajdującego się w karcie pracy, opisującego historię 3 osób, dokonują spośród nich wyboru osoby (lub osób) o cechach odpowiadających osobie przedsiębiorczej oraz wykazujących działania przedsiębiorcze (podejmowanie ryzyka). 10. Zadanie domowe: Wyszukaj w literaturze, prasie lub w swoim otoczeniu osobę, która osiągnęła sukces w prowadzeniu własnej działalności gospodarczej. Wypisz cechy osobowościowe i podjęte działania, które miały wpływ na ten sukces.

5 Strona5 Załącznik 1 Przykładowo uzupełniony schemat powstały przy pomocy metody skojarzeń

6 Strona6 Załącznik 2 Karta pracy 1. Wzorując się cechami osobowości zawartymi w poniższym modelu, uzupełnij tabelę oraz dokończ zdania. Cechy osoby przedsiębiorczej Cechy osoby nieprzedsiębiorczej

7 Strona7 Posiadam następujące cechy osoby przedsiębiorczej: Aby być osobą bardziej przedsiębiorczą, powinnam/powinienem: Przeczytaj historie 3 osób, a następnie wybierz te osoby, które Twoim zdaniem posiadają cechy osoby przedsiębiorczej. Uzasadnij swój wybór. Karolina pracowała w korporacji, lubiła swoją pracę, którą jednak na czas urodzenia dziecka musiała przerwać. Jako samotna matka zdecydowała się zaraz po urlopie macierzyńskim wrócić do pracy. Było jej bardzo ciężko, gdyż mały Wojtuś ciągle chorował i nie mógł chodzić do żłobka. Szef Karoliny znosił jej ciągłą nieobecność, ale niestety do czasu. W końcu niedyspozycyjność Karoliny okazała się powodem do zwolnienia. Karolina aktywnie przystąpiła do poszukiwania nowej pracy. Wybierając się na rozmowy kwalifikacyjne, zostawiała synka u dobrej znajomej, Ewy, która również miała małe dziecko. Po powrocie z kolejnej takiej rozmowy, po której pracodawca obiecał wkrótce zadzwonić, a Karolina wiedziała, że to tylko nic nieznacząca obietnica, zaczęły obie z Ewą luźną rozmowę na temat prowadzenia własnej działalności. Karolina pomyślała Dlaczego nie mogłabym prowadzić mały żłobek, synek miałby od razu opiekę, a ja przecież lubię dzieci. Po roku, tuż po wakacjach, Karolina otworzyła własny żłobek, zatrudniła profesjonalną opiekunkę. Aktualnie uczęszcza do niego zaledwie pięcioro maluchów, lecz Karolina się nie zniechęca, już planuje nową kampanię reklamową wśród młodych mam mieszkających w okolicznych osiedlach. Dobrze wie, że brakuje tam miejsc w żłobkach i przedszkolach. Beata zaraz po skończeniu studiów farmaceutycznych dostała propozycję pracy naukowej w szwajcarskim uniwersytecie. Od dawna było to jej marzeniem i do przyszłej pracy podchodziła z wielkimi nadziejami. Sprzedała mieszkanie w Krakowie i wyjechała do Bazylei. Szybko poczuła się tam jak u siebie. Zaprosiła na wakacje mamę, z którą dawno się nie widziała. Mama zaczęła Beatę namawiać do powrotu, przekonywała ją, że powinna objąć po niej prowadzenie apteki, gdyż ona nie ma już na to sił. Po wyjeździe mamy Beata nagle zaczęła zauważać, że praca nie sprawia jej już takiej przyjemności jak dotąd. Stwierdziła, że powinna pomóc mamie i wrócić do Krakowa, aby zająć się rodzinnym biznesem. Dokończyła prowadzone na uczelni badania i wyjechała z Bazylei. Stała się właścicielką apteki, która nieźle prosperuje. Marcin od zawsze chciał zostać architektem i już w dzieciństwie robił pierwsze projekty wymarzonych domów. Zaraz po maturze zdawał na studia architektoniczne. Niestety bez powodzenia. Podjął więc studia na inżynierii materiałowej, gdzie całkiem dobrze sobie radził. Jednak nie wiązał z tym zawodem swojej przyszłości. Ciągle uczęszczał na lekcje rysunku, by zdawać ponownie na architekturę. I wreszcie się udało. Studia ukończył z wyróżnieniem, a jeszcze przed ich zakończeniem wraz z kolegą założyli własne biuro projektowe. Wielokrotnie sporządzali projekty, które trafiały do szuflady, jednak

8 Strona8 młodzi architekci nie zrażali się niepowodzeniami. Nawet wówczas, gdy po wykonaniu dużego projektu nie udało im się wyegzekwować zapłaty. Teraz zatrudniają w swojej niedużej firmie 8 osób i ciągle nie wątpią w sensowność zawodu architekta i prowadzenia własnego biznesu.