Wstęp do teorii polityki zagranicznej państwa

Transkrypt

1 A Wstęp do teorii polityki zagranicznej państwa Redakcja naukowa Ryszard Zięba

2 Spis treści Contents 9 Przedmowa - Ryszard Zięba 13 I. Uwarunkowania polityki zagranicznej państwa - Ryszard Zięba Typologia uwarunkowań polityki zagranicznej Uwarunkowania wewnętrzne Obiektywne Subiektywne Uwarunkowania zewnętrzne (międzynarodowe) Obiektywne Subiektywne 33 II. Cele polityki zagranicznej państwa Ryszard Zięba Rozumienie celu polityki zagranicznej Relacja między interesami a celami Typologie celów polityki zagranicznej Podstawowe cele polityki zagranicznej Zapewnienie bezpieczeństwa państwa w stosunkach międzynarodowych Wzrost siły państwa Wzrost pozycji międzynarodowej i prestiżu państwa Kształtowanie i optymalizacja reguł funkcjonowania środowiska międzynarodowego 55 III. Bezpieczeństwo jako cel polityki zagranicznej państwa - Iwona Pawlikowska Kategoria bezpieczeństwa w nauce o stosunkach międzynarodowych Wymiary bezpieczeństwa Sposoby zapewniania bezpieczeństwa Metody unilateralne Metody multilateralne Podejście tradycyjne Czynniki ewolucji pojmowania bezpieczeństwa Nowe podejście Konkluzje 76

3 IV. Środki i metody polityki zagranicznej państwa - Justyna Zając Pojmowanie środków i metod polityki zagranicznej państwa Typologie środków polityki zagranicznej Charakterystyka środków i metod polityki zagranicznej Środki polityczne Dyplomatyczne środki pokojowego załatwiania sporów 83 Negocjacje 83 Dobre usługi i mediacja 84 Komisje badań 85 Koncyliacja Środki ekonomiczne Sankcje gospodarcze Pomoc gospodarcza Środki wojskowe Zbrojenia i wojna Zagraniczna obecność wojskowa Pomoc wojskowa Środki kulturowo-ideologiczne Kultura i dyplomacja kulturalna Ideologia Inne środki Wywiad Udział państwa w wielostronnych operacjach pokojowych Konkluzje 97 V. Proces decyzyjny w polityce zagranicznej państwa - Renata Włoch Specyfika procesu decyzyjnego w polityce zagranicznej Ośrodek decyzyjny Fazy procesu decyzyjnego w polityce zagranicznej Założenie racjonalności w polityce zagranicznej Ograniczenia modelu racjonalnego podejmowania decyzji w polityce zagranicznej Poziom jednostko wy Ograniczenia poznawcze Ograniczenia emocjonalne Ograniczenia afiliatywne Poziom mikrospołeczny: mała grupa Poziom organizacyjny Czy decydowanie w polityce zagranicznej jest racjonalne? 114

4 VI. Funkcje polityki zagranicznej państwa - Renata Włoch Czym jest funkcja? : Pochodzenie terminu funkcja" w naukach społecznych Wieloznaczność terminu funkcja" Podejście funkcjonalistyczne Analiza funkcjonalno-systemowa Rodzaje funkcji polityki zagranicznej państwa Funkcja adaptacyjna Funkcja ochronna Funkcja informacyjno-reprezentacyjna Funkcja koordynacyjna Funkcja negocjacyjno-organizatorska Funkcja integracyjna Konkluzje 136 VII. Racja stanu w polityce zagranicznej państwa - Eugeniusz Sadowski Pojęcie i istota racji stanu Racja stanu jako dynamiczny aspekt suwerenności państwa w działaniach zewnętrznych Racja stanu jako wyraz dynamiki treści polityki zagranicznej państwa Dialektyka procesu definiowania i realizacji racji stanu 142 VIII. Suwerenność jako wartość w polityce zagranicznej państwa - Irma Słomczyńska Ogólne rozumienie suwerenności Formalne aspekty suwerenności państwa Materialne aspekty suwerenności państwa Suwerenność a prawo do interwencji" Ewolucja suwerenności politycznej Konkluzje 162 IX. Mocarstwowość w polityce zagranicznej państw - Agata Włodkowska Kryteria wyróżniania mocarstw Typologie mocarstw Środkii metody polityki zagranicznej mocarstw 170

5 8 X. Role międzynarodowe państwa -Małgorzata Bielecka Pojęcie roli międzynarodowej państwa Rola międzynarodowa jako rodzaj roli społecznej Rola międzynarodowa a pozycja państwa Klasyfikacja ról międzynarodowych państwa Efektywność ról międzynarodowych państwa 187 XI. Efektywność polityki zagranicznej państwa -Agnieszka Bryc Problemy definicyjne Ocena efektywności polityki zagranicznej państwa Przesłanki efektywności polityki zagranicznej państwa Przesłanki wewnętrzne Przesłanki zewnętrzne Konkluzje 206