Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Biuro Powiatowe w Jaśle

Transkrypt

1 M Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Biuro Powiatowe w Jaśle Powiat Jasielski w Unii Europejskiej Realizacja zadań Biura Powiatowego w Jaśle ARiMR Jasło, lipiec

2 Informacja z realizacji zadań Biura Powiatowego w Jaśle Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (na dzień r.) 1. Realizacja płatności bezpośrednich do gruntów rolnych Zgodnie z warunkami Traktatu o akcesji, polscy rolnicy zostali objęci uproszczonym systemem płatności bezpośrednich. System ten polega na udzielaniu wsparcia finansowego proporcjonalnie do powierzchni upraw, niezależnie od rodzaju prowadzonej działalności rolniczej. Na płatności bezpośrednie składają się: jednolita płatność obszarowa (JPO)- finansowana w całości z budżetu UE, a naliczana w odniesieniu do gruntów rolnych utrzymanych w dobrej kulturze rolnej, uzupełniającej płatności obszarowej (UPO) finansowane z budżetu krajowego, a naliczane wyłącznie w odniesieniu do powierzchni określonych roślin uprawnych. Pomoc przyznawana jest w PLN i nie bez znaczenia jest wartość kursu euro w stosunku do waluty krajowej. Od dnia 15 kwietnia 2004 r., tj. jeszcze przed formalnym przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej, ARiMR rozpoczęła przyjmowanie wniosków o płatności bezpośrednie do gruntów rolnych. Przez kolejne lata zmieniały się nieco zasady przyznawania płatności jak również wymagana dokumentacja. ARiMR dostosowywała procedury przyznawania płatności do zmieniających się podstaw prawnych. W dniu r. rozpoczął się kolejny okres przyjmowania wniosków o przyznanie płatności obszarowych. W roku bieżącym okres przyjmowania wniosków obszarowych został poprzedzony spotkaniami informacyjno-szkoleniowymi w każdej gminie. Ponadto BP w Jaśle prowadziło akcje informacyjną poprzez księży, wójtów, sołtysów, radnych, lokalne media itp. Zorganizowanych zostało 10 Gminnych Punktów Konsultacyjno-Doradczych, które udzielały nieodpłatnie szerokiej pomocy rolnikom przy wypełnianiu wniosków. Dzięki pozytywnemu podejściu Starostwa Powiatowego w Jaśle w tym Powiatowego Urzędu Pracy, większości wójtów gmin, Podkarpackiej Izbie Rolniczej zatrudniono w punktach konsultacyjno-doradczych osoby, które pomogły przygotować rolnikom Powiatu Jasielskiego stosowną, staranną dokumentację celem ubiegania się o płatności obszarowe. Komercyjną działalność w tym zakresie prowadził Zespół Doradców w Jaśle PODR w Boguchwale i inne podmioty. Do 9 czerwca 2008 r. w ramach kampanii 2008 złożono wniosków obszarowych i 1241 wnioski o płatność ONW. Zmniejszenie liczby złożonych wniosków w stosunku do 2007 roku wynosi 4,3%. Prawdopodobnie zmniejszenie to spowodowane jest trudnością w sprostaniu zasadom dobrej kultury rolnej, której realizacja wiąże się z ponoszeniem nakładów finansowych. Ponadto mniejsze stawki płatności do trwałych użytków zielonych (ze względu na wprowadzenie płatności zwierzęcych od 2007 roku) zniechęcają rolników do składania wniosków. Pragnę poinformować, iż od 2005 roku producenci rolni są zobowiązani do podawania powierzchni trwałych użytków zielonych (łąk i pastwisk) w gospodarstwie i do utrzymywania procentowego ich udziału w strukturze użytków rolnych, co nie pozwala na zmianę użytkowania trwałych użytków zielonych. Ponadto przeprowadzane kontrole na miejscu ( 5%), nakładane sankcje powierzchniowe i terminowe na beneficjentów do odmowy płatności włącznie, a w przypadku programu ONW windykacje z tytułu niezrealizowania wieloletnich zobowiązań zniechęcają pewien odsetek rolników do występowania o płatność. Liczbę złożonych wniosków do BP w Jaśle obrazuje tabela 1. 2

3 Tab. 1. Liczba złożonych wniosków o przyznanie płatności obszarowych i ONW w Powiecie Jasielskim w ramach kampanii 2004, 2005, 2006, 2007 i kampanii 2008 roku. Liczba złożonych wniosków o przyznanie płatności bezpośrednich do gruntów rolnych 2004 rok 2005 rok 2006 rok 2007 rok 2008 rok *955 *1066 *1096 *1249 *1241 * wnioski o płatność ONW (Wspieranie działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania). W 2008 roku rolnicy poszczególnych gmin Powiatu Jasielskiego złożyli 7268 wniosków o przyznanie płatności bezpośrednich i 1241 wniosków ONW, co w odniesieniu do ilości gospodarstw w poszczególnych gminach przedstawia się następująco: 3

4 Tab2. Liczba złożonych wniosków o płatności obszarowe w roku 2008 w gminach Powiatu Jasielskiego. Brzyska Dębowiec m.jasło Jasło Krempna Kołaczyce Nowy Żmigród Osiek Jasielski Skołyszyn Tarnowiec Łącznie Ilość gospodarstw powyżej 1 ha Liczba wniosków OB Wykres1. Liczba gospodarstw rolnych oraz liczba złożonych wniosków o płatności obszarowe w 2008 r. [stan na r.] Ilość gospodarstw powyżej 1ha Liczba wniosków OB Brzyska Dębowiec Jasło m. Jasło Kołaczyce Krempna Nowy Żmigród Osiek Jasielski Skołyszyn Tarnowiec 4

5 Jak widać powyżej najwięcej wniosków złożyli producenci z Gminy Nowy Żmigród i Jasło. Wypłatę należności z tytułu płatności bezpośrednich do gruntów rolnych ARiMR rozpoczęła 18 października 2004 r. Do r. ARiMR wypłaciła Jasielskim rolnikom za lata ,49 zł, co przedstawia tabela 3. Tab.3. Kwota zrealizowanych płatności w ramach płatności obszarowych i ONW do r. Rok 2004 rok 2005 rok 2006 rok 2007 rok Płatności , , , ,02 obszarowe Płatności ONW , , , ,51 Suma/zł/ , , , ,53 Źródło: dane Biura Powiatowego w Jaśle Średnia kwota przypadająca na 1 gospodarstwo wypłacona za lata , wpływająca na podtrzymanie dochodów rolniczych wynosi 6774 zł. 2. Wdrażanie Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata na obszarze Powiatu Jasielskiego. Celem Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) jest wspieranie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich i polepszenie kondycji gospodarstw rolnych. Plan jest ukierunkowany na realizację społecznych, ekonomicznych i środowiskowych aspektów tego rozwoju w sposób spójny z programami strukturalnymi, w tym z SPO Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich realizującym cele Narodowego Planu Rozwoju w zakresie polityki rozwoju obszarów wiejskich. Należy zaznaczyć ze część środków finansowych Planu przeznaczono na uzupełnienie płatności bezpośrednich oraz na sfinansowanie niektórych działań Programu SAPARD. PROW , przygotowany przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, był wdrażany na terenie całego kraju przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa jako akredytowaną Agencję Płatniczą. ARiMR, wdrażając PROW, jest odpowiedzialna między innymi za: przyjmowanie wniosków od beneficjentów, kontrolę wniosków pod względem formalnym (kontrola zgodności i kompletności) oraz co do prawidłowości zadeklarowanych danych ze stanem faktycznym (kontrola administracyjna i kontrola na miejscu), podpisywanie umów z beneficjentami, w przypadku działania Pomoc techniczna, autoryzacja i realizacja płatności, księgowanie oraz windykację kwot nienależnie wypłaconych, monitorowanie realizacji poszczególnych działań i sprawozdawczość. Do zadań Biura Powiatowego w obsłudze wszystkich wniosków wpływających do BP należy: przyjmowanie wniosków, kontrola kompletności i zgodności, kontrola administracyjna, wydawanie decyzji, naliczanie i autoryzacja płatności. Przyznanie płatności następuje w drodze decyzji administracyjnych, które wydaje kierownik biura powiatowego dla działań: Renty strukturalne, Wspieranie gospodarstw niskotowarowych, Dostosowanie gospodarstw rolnych do standardów UE, Wspieranie 5

6 przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt, Zalesianie gruntów rolnych, Wspieranie działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW). Dyrektor oddziału regionalnego wydaje decyzje dla działania PROW Grupy producentów rolnych. W latach do Biura Powiatowego w Jaśle wpłynęło 739 wniosków z poszczególnych działań PROW, wydano 678 decyzji przyznających płatność w wysokości ,71. Wszystkie ww. działania PROW to programy wieloletnie: renty strukturalne -10 lat, pozostałe 5 letnie, więc po okresie pełnej realizacji programów będzie można mówić o korzyściach z uczestnictwa w działaniach PROW i ilości środków wypłaconych beneficjentom Powiatu Jasielskiego. Biuro Powiatowe uczestniczyło w obsłudze następujących działań PROW : Renty strukturalne - mają na celu zapewnienie dochodu rolnikom, którzy zdecydują się zrezygnować z prowadzenia działalności rolniczej w gospodarstwie rolnym. Wielkość renty strukturalnej wynosi od 210% do 440% najniższej emerytury. Działanie skierowane jest do osób w wieku przedemerytalnym, które ukończyły 55 lat, podlegają ubezpieczeniu społecznemu rolników, prowadzą działalność rolniczą w gospodarstwie o wielkości co najmniej 1 ha przez co najmniej 10 lat (w tym co najmniej przez 5 lat byli ubezpieczeni w KRUS) i zdecydują się je przekazać w celu poprawy żywotności ekonomicznej gospodarstwa innego rolnika lub następcy. Renta strukturalna wypłacana będzie co miesiąc przez 10 lat. W latach BP w Jaśle przyjęło 137 wniosków, wydano 133 decyzje na kwotę ,56. Najwięcej wniosków złożyli rolnicy z gminy Skołyszyn i Nowy Żmigród. Wspieranie gospodarstw niskotowarowych - działanie ma na celu zapewnienie przejściowego wsparcia finansowego niewielkim gospodarstwom w celu zwiększenia ich możliwości inwestycyjnych, a w konsekwencji osiągnięcia żywotności ekonomicznej gospodarstwa. Pomoc dla gospodarstw niskotowarowych, polega na wypłacie premii przez okres 5 lat w wysokości stanowiącej równowartość 1250 EUR rocznie. Wsparcie kierowane jest do gospodarstw, których wielkość ekonomiczna mierzona na podstawie standardowych nadwyżek bezpośrednich wynosi od 2 do 4 ESU. Po przystąpieniu do działania beneficjent, musi podjąć się realizacji restrukturyzacji gospodarstwa przy pomocy celów, które będą określone w planie rozwoju gospodarstwa niskotowarowego. Po 3 roku realizacji planu, należy osiągnąć wybrane cele cząstkowe, które są związane z ogólnym celem restrukturyzacji gospodarstwa. Jest to warunek konieczny do otrzymania premii w 4 i 5 roku. W dwóch transzach BP w Jaśle przyjęło 285 wniosków, wydano 246 decyzji przyznających płatność a kwota wypłaconych środków wyniosła ,20zł. Najwięcej wniosków złożyli rolnicy z gminy Krempna i Nowy Żmigród. Wspieranie działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) Głównym celem działania jest zapewnienie ciągłości rolniczego użytkowania gruntów na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania poprzez wsparcie finansowe gospodarstw rolnych, które znajdują się na tych terenach. W Polsce wydzielono trzy typy ONW: obszary górskie, obszary nizinne, obszary ze specyficznymi naturalnymi utrudnieniami. Pomoc udzielana jest w postaci corocznych 6

7 zryczałtowanych płatności w wysokości od 179 do 320 PLN na hektar użytków rolnych, w celu zrekompensowania wyższych kosztów lub gorszych wyników produkcji rolnej. O pomoc w ramach ONW mogą ubiegać się producenci rolni gospodarujący w całości lub na części działek w granicy ONW. Beneficjenci ONW zobowiązują się do przestrzegania zwykłej dobrej praktyki rolniczej na terenie całego gospodarstwa, a także do użytkowania rolniczego działek zgłoszonych do płatności, przez okres co najmniej 5 lat. W Powiecie Jasielskim jest 1241 beneficjentów ONW (patrz tab. 1.płatności obszarowe). Wspieranie przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt (tzw. Program Rolnośrodowiskowy), polega na dobrowolnej realizacji przez rolnika działań, które mają się przyczynić do promocji systemów produkcji rolniczej, zgodnych z wymogami ochrony środowiska oraz ochrony zasobów genetycznych zwierząt gospodarskich. W ramach tego działania wdraża się następujące pakiety: rolnictwo zrównoważone, rolnictwo ekologiczne; utrzymanie łąk ekstensywnych, utrzymanie pastwisk ekstensywnych, ochrona gleb i wód, strefy buforowe, zachowanie lokalnych ras zwierząt gospodarskich. Wysokość płatności uzależniona jest od zadeklarowanych działań w planie rolnośrodowiskowym, który jest określany na 5 lat. Jest to program cieszący się w Powiecie Jasielskim dużym zainteresowaniem ze strony producentów. Powierzchnia użytków rolnych, na której realizowany jest program wynosi 3123,57 ha, z czego na pow. 2125,18 ha 140 rolników realizuje pakiet rolnictwo ekologiczne, a na pow.863,95 ha 158 rolników realizuje pakiety łąki ekstensywne i pastwiska ekstensywne. Do Biura Powiatowego w Jaśle wpłynęło z tego działania 230 wniosków, wydano 230 decyzji przyznających płatność a kwota wypłaconych środków wyniosła ,88 zł. Najwięcej wniosków złożyli rolnicy z gminy Krempna i Osiek Jasielski. Zalesianie gruntów rolnych założeniem tego działania jest wsparcie procesu zalesiania gruntów użytkowanych rolniczo nie należących do Skarbu Państwa, a także zapewnienie odpowiedniej pielęgnacji nowych nasadzeń we wczesnych etapach ich rozwoju. Działanie jest realizowane w oparciu o potrzeby zalesieniowe zgodne z Krajowym Programem Zwiększania Lesistości. Zalesienia dokonuje się na podstawie planu zalesienia sporządzonego przez nadleśniczego. Działanie obejmuje trzy formy wsparcia finansowego: wsparcie na zalesienie oraz grodzenie upraw (jednorazowo); premię pielęgnacyjną za utrzymanie nowej uprawy leśnej (przez okres 5 lat od nasadzenia); premię zalesieniowa, stanowiąca ekwiwalent za wyłączenie gruntów rolnych z uprawy (przez okres 20 lat). BP w Jaśle przyjęło 45 wnioski, kierownik BP wydał 33 decyzje przyznających płatność, a kwota wypłaconych środków wyniosła ,90 zł. Zalesiono 45,89 ha. użytków rolnych Najwięcej wniosków złożyli rolnicy z gminy Kołaczyce. Dostosowanie gospodarstw rolnych do standardów Unii Europejskiej- Działanie ma na celu dostosowanie gospodarstw rolnych do standardów obowiązujących w Unii Europejskiej w zakresie ochrony środowiska, zdrowia publicznego, zdrowia i dobrostanuzwierząt. Działanie realizuje przedsięwzięcia w zakresie trzech standardów: 7

8 Wyposażenie gospodarstw rolnych w urządzenia do przechowywania nawozów naturalnych Dofinansowaniu podlegają nakłady związane z budową, przebudową lub modernizacją płyt obornikowych, a także zbiorników na gnojówkę i gnojowicę. Dostosowanie gospodarstw produkujących mleko do standardów UE pod względem zdrowia publicznego- pomoc finansowa polega na dofinansowaniu nakładów na modernizację gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka. Dostosowanie ferm kur niosek Wsparcie ma formę rocznej płatności obejmującej pokrycie kosztów inwestycji w celu dostosowania gospodarstw rolnych do standardów UE. BP w Jaśle przyjęło 42 wnioski ( nabór luty-marzec 2005 r.), wydano 36 decyzji przyznających płatność, a kwota wypłaconych środków wyniosła ,30 zł. Najwięcej wniosków złożyli rolnicy z gminy Krempna. Z działania grupy producentów rolnych do Podkarpackiego Oddziału Regionalnego nie wpłynął ani jeden wniosek. 8

9 Tab.4. Liczba wniosków złożonych w Biurze Powiatowym ARiMR w Jaśle (działania PROW r).,ilość wydanych decyzji oraz kwota dofinansowania. LP. Nazwa działania PROW Liczba wniosków złożonych /ilość wydanych decyzji przyznających dofinansowanie Kwota dofinansow ania w PLN 2004 r 2005r 2006r Suma Suma 1. Renty strukturalne 38/35 43/41 57/57 137/ ,56* ,43 ** 2. Zalesianie gruntów rolnych 1/1 30/20 45/13 45/ ,90 3. Wsparcie gospodarstw niskotowarowych 4. Dostosowanie gospodarstw rolnych do standardów UE 5. Wspieranie przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt - 162/ / / ,20-42/36-42/ ,30 54/54 84/84 48/48 186/ , (2007) ,82 Łącznie 93/90 363/ / / ,89 *wg.decyzji, **wypłacone środki finansowe. Źródło: dane Biura Powiatowego w Jaśle 9

10 Tab 5. Liczba wniosków złożonych w Biurze Powiatowym ARiMR w Jaśle (działania PROW r) z poszczególnych gmin Powiatu Jasielskiego. Lp Gmina Renty strukturalne Zalesianie gruntów rolnych Wsparcie gospodarstw niskotowarowych Dostosowanie gospodarstw rolnych do standardów UE Wspieranie przedsięwzięć rolnośrodowiskowych 1. Brzyska Dębowiec Jasło m Jasło Kołaczyce Krempna Nowy Żmigród Osiek Jasielski Skołyszyn Tarnowiec Łącznie X Powiat Jasielski

11 Wykres 2. Liczba wniosków złożonych w ramach PROW wg. gmin Powiatu Jasielskiego [stan na r.] Brzyska Dębowiec Jasło m. Jasło Kołaczyce Krempna Nowy Żmigród Osiek Jasielski Skołyszyn Tarnowiec Renty strukturalne Zalesianie gruntów rolnych Wspieranie gospodarstw niskotowarowych Dostosowanie gospodarstw rolnych do standardów UE Wspieranie przedsięwzięć niskotowarowych Źródło: dane Biura Powiatowego w Jaśle 11

12 3. Wdrażanie Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata na obszarze Powiatu Jasielskiego. W roku 2007 w krajach Unii Europejskiej rozpoczął się nowy 7-letni okres programowania i finansowania polityk Unii Europejskiej obejmujący lata Wsparcie dla sektora rolnego oraz obszarów wiejskich finansowane jest z dwóch odrębnych funduszy. Pierwszy z nowych funduszy- Europejski Fundusz Gwarancji Rolnej finansuje działania związane z płatnościami bezpośrednimi,interwencją rynkową i instrumentami weterynaryjnymi. Drugi z funduszy Europejski Fundusz Rolny na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich - wspiera działania związane z z rozwojem obszarów wiejskich. Polska tak jak każdy z krajów członkowskich UE przygotowała własny Program Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) na lata , przyjęty przez Komitet Rozwoju Obszarów Wiejskich UE w lipcu 2007 roku. PROW zastępuje dwa programy realizowane w latach : Sektorowy Program Operacyjny Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich oraz Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata PROW koncentruje się na czterech osiach wsparcia, które odzwierciedlają priorytetowe potrzeby oraz kierunki rozwoju rolnictwa i wsi w Polsce oraz obejmuje 21 działań przypisanych do 4 osi programowych. ARiMR jest Agencją Płatniczą dla wszystkich płatności w ramach PROW oraz instytucją wdrażającą dla większości działań. Należy podkreślić, że ARiMR nadal realizuje zobowiązania z tytułu umów zawartych przed roku (SPO Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich ,PROW ). Uczestnicząc we wdrażaniu PROW Biuro Powiatowe w Jaśle ARiMR obsługuje takie działania jak: program rolnośrodowiskowy, zalesianie gruntów rolnych i innych niż rolne, renty strukturalne, oraz kontynuuje obsługę spraw beneficjentów w ramach działań PROW Program rolnośrodowiskowy to jeden ze schematów pomocowych, zawartych w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich , który polega na realizacji określonych działań w ramach pakietów rolnośrodowiskowych. Działania te zmierzają do osiągnięcia zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich oraz do zachowania różnorodności biologicznej na tych terenach. W celu uzyskania zamierzonego efektu środowiskowego, program rolnośrodowiskowy powinien być realizowany przynajmniej przez kilka lat - dlatego jest to zobowiązanie wieloletnie, w którym przyjęto 5-letni okres realizacji. Działanie Program rolnośrodowiskowy obejmuje 9 pakietów rolnośrodowiskowych. W każdym pakiecie są warianty rolnośrodowiskowe, których wybór zobowiązuje do realizacji konkretnych szczegółowych zadań określonych w rozporządzeniu Do 30 czerwca 2008 r. BP w Jaśle przyjęło 39 wniosków rolnośrodowiskowych,w których rolnicy ubiegają się o płatność w wysokości ,85 zł. Największe jest zainteresowanie pakietem Ekstensywne trwałe użytki zielone, który deklaruje 29 producentów i Rolnictwo ekologiczne -deklaruje 15 producenów. Zalesianie gruntów rolnych -pomoc obejmie zakładanie upraw leśnych na gruntach użytkowanych rolniczo. W Polsce występuje znaczny udział gruntów niskich klas bonitacyjnych, użytkowanych jako grunty rolne. Zalesienie takich gruntów podniesie ich wartość ekonomiczną, a ściśle określone sposoby zakładania upraw leśnych i dobór gatunków drzew, wpłyną korzystnie na zwiększenie bioróżnorodności. 12

13 Pomoc na zalesianie w ramach Programu może być przyznana jednemu rolnikowi do powierzchni nie większej niż 20 ha. Do gruntów położonych na obszarach NATURA 2000 pomoc nie przysługuje. W 2007 roku do BP w Jaśle wpłynęło 8 wniosków o dofinansowanie zalesienia 6,88 ha gruntów rolnych. Kolejny termin składania wniosków z działania zalesianie gruntów rolnych to 1sierpień do 30 wrzesień 2008 roku. Renty strukturalne-działanie ma na celu poprawę struktury agrarnej oraz przyśpieszenie procesu wymiany pokoleniowej osób prowadzących gospodarstwa rolne, a także poprawę rentowności i konkurencyjności gospodarstw. W 2007 roku do Biura Powiatowego w Jaśle wpłynęły 32 wnioski z działania renty strukturalne, dla 27 beneficjentów wydano decyzje przyznające rentę strukturalną w sumie na kwotę ,17zł. Podstawowa wysokość renty strukturalnej stanowi 150% najniższej emerytury i wypłacana jest beneficjentowi do ukończenia 65 roku życia. W 2008 r. biuro powiatowe ARiMR przyjmowały od 30 czerwca wnioski rolników o przyznanie renty strukturalnej w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich Zgodnie z 21 ust. 4 Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 19 czerwca 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania Renty strukturalne, termin przyjmowania w 2008 r. wniosków o przyznanie rent strukturalnych upływa z końcem dnia roboczego następującego po dniu podania do publicznej wiadomości na stronie internetowej Agencji informacji, że zostało złożonych wniosków. Liczbę wniosków złożonych w ramach PROW w Biurze Powiatowym ARiMR w Jaśle, ilość wydanych decyzji oraz kwota dofinansowania obrazuje tab.6, ponadto tab.7. przedstawia liczbę wniosków złożonych w Biurze Powiatowym ARiMR w Jaśle (działania PROW r.) z poszczególnych gmin Powiatu Jasielskiego w 2007 i 2008 roku (stan na r.). 13

14 Tab 6. Liczba wniosków złożonych w ramach PROW w Biurze Powiatowym ARiMR w Jaśle, ilość wydanych decyzji oraz kwota dofinansowania. LP. Nazwa działania PROW Ilość złożonych wniosków /ilość wydanych decyzji przyznających dofinansowanie Kwota dofinansowania wg. decyzji w PLN Suma (zł) 2007 r 2008r Suma 1. Renty strukturalne 32/27-32/ ,17* ,97# 2. Zalesianie gruntów rolnych 8/7-8/ ,10 ( za 14 kont.) 3. Wsparcie gospodarstw niskotowarowych 4. Dostosowanie do standardów UE - - Finansowanie z PROW Finansowanie z PROW Program rolnośrodowiskowy ,85 (kwota dekl.) X Łącznie 40/ / , ,85 (kwota dekl.) *wg. decyzji, #wypłacone środki Wykres 3. Liczba wniosków złożonych w ramach PROW wg. gmin Powiatu Jasielskiego [stan na r.] Brzyska Dębowiec Jasło m. Jasło Kołaczyce Krempna Nowy Żmigród Osiek Jasielski Skołyszyn Tarnowiec Renty strukturalne Zalesianie gruntów rolnych Program rolnośrodowiskowy 14

15 Tab 7. Liczba wniosków złożonych w Biurze Powiatowym ARiMR w Jaśle (działania PROW r.) z poszczególnych gmin Powiatu Jasielskiego w 2007 i 2008 roku (stan na ) Lp Gmina Renty strukturalne Zalesianie gruntów rolnych Program rolnośrodowiskowy 1. Brzyska Dębowiec Jasło m Jasło Kołaczyce Krempna Nowy Żmigród 8. Osiek Jasielski 9. Skołyszyn Tarnowiec Łącznie X Powiat Jasielski Źródło: dane Biura Powiatowego w Jaśle 15

16 Część z działań PROW na lata przeznaczonych na wsparcie operacji o charakterze inwestycyjnym, dla których ARiMR pełni rolę podmiotu wdrażającego obsługiwanych jest przez Podkarpacki Oddział Regionalny ARiMR. Do tych działań należą: Działanie 121 Modernizacja Gospodarstw rolnych Działanie 112 Ułatwianie startu młodym rolnikom Działanie 311 Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej Działanie 123 Zwiększenie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej Działanie 312 Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw Są to podobne działania jak działania programu SAPARD i SPO Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich Cztery spośród ww. działań zostały już uruchomione. Działanie 121 Modernizacja gospodarstw rolnych - przeznaczone jest na wsparcie gospodarstw rolnych w zakresie inwestycji związanych z działalnością rolniczą. Nabór wniosków na działanie 121 Modernizacja Gospodarstw rolnych został uruchomiony z dniem 9 listopada 2007 r. W województwie podkarpackim dzień 21 listopada był ostatnim dniem naboru wniosków (limit środków na 2007 rok został wyczerpany), złożono 517 wniosków na kwotę ,15 zł. Z Powiatu Jasielskiego wpłynęło 10 wniosków na kwotę dofinansowania ,80 zł. Tab. 8. Ilość złożonych wniosków i kwota dofinansowania Działanie 121 Modernizacja gospodarstw rolnych w rozbiciu na gminy Złożone wnioski Gmina ilość Wnioskowana kwota dofinansowania w PLN Brzyska - - Dębowiec - - Jasło m. - - Jasło ,00 Kołaczyce - - Krempna ,00 Nowy Żmigród - - Osiek Jasielski ,00 Skołyszyn ,80 Tarnowiec ,00 Razem powiat ,80 Źródło: dane Podkarpackiego Oddziału Regionalnego ARiMR. Najwięcej wniosków złożyli rolnicy z gminy Krempna na kwotę dofinansowania ,00 zł natomiast dwóch producentów z gminy Jasło ubiega się o kwotę dofinansowania ,00 zł. Działanie 112 Ułatwianie startu młodym rolnikom z uwagi na fakt, iż min. 70% pomocy udzielanej w formie jednorazowej premii musi być wykorzystane na inwestycje związane z modernizacją i rozwojem gospodarstw rolnych zaliczyć możemy do działań inwestycyjnych. Nabór wniosków dla młodych rolników, prowadzących gospodarstwo nie dłużej niż 14 miesięcy przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy został uruchomiony z dniem 3 marca 2008 r. Do dnia 16 czerwca 2008 r. do POR ARiMR wpłynęło 16

17 54 wnioski z działania 112 Ułatwianie startu młodym rolnikom. Z Powiatu Jasielskiego nie wpłynął żaden wniosek. Sądzę, że powodem są dosyć trudne do spełnienia wymogi, chociażby wymóg powierzchni użytków rolnych nowopowstałego gospodarstwa nie mniejsza niż średnia pow. gruntów rolnych w gospodarstwie rolnym w województwie, czy wymóg określonych standardów produkcyjnych. Przyznany dla Województwa Podkarpackiego limit środków na 2008 rok w wysokości zł umożliwia udzielenie wsparcia dla 343 wnioskodawców. W przypadku nie wykorzystania środków przez rolników prowadzących działalność rolniczą (wnioski do 30 czerwca 2008 r.), po uruchomieniu przez Prezesa Agencji kolejnego naboru, będą mogły składać wnioski osoby zamierzające rozpocząć działalność rolniczą. Działanie 123 Zwiększenie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej - przeznaczone na wsparcie operacji podejmowanych przez przedsiębiorców działających w sferze przetwórstwa lub wprowadzania do obrotu produktów rolnych w zakresie określonym w programie jako mikro, małe lub średnie przedsiębiorstwo zatrudniające mniej niż 750 pracowników, lub przedsiębiorstwo którego obrót nie przekracza 200 mln euro. Nabór wniosków na to działanie rozpoczął się 23 kwietnia 2008 r. a zakończył się 9 maja 2008 r. Do Podkarpackiego Oddziału ARiMR wpłynęło 26 wniosków na łączną kwotę ,95 zł. Z terenu Powiatu Jasielskiego wpłynęło 2 wnioski na kwotę ,00 zł. Działanie 311 Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej -przeznaczone na wsparcie operacji związanych wyłącznie z podejmowaniem lub rozwijaniem przez rolników, domowników i małżonków rolników działalności nierolniczej lub związanej z rolnictwem w zakresie produkcji lub usług. Nabór z tego działania rozpoczął się 5 czerwca 2008 r. Do dnia 16 czerwca do POR ARiMR wpłynęło 216 wniosków na kwotę ,89 zł co stanowi 92,23% limitu środków na województwo, który wynosi ,47 zł. Z powiatu Jasielskiego wpłynęło 4 wnioski 3 z gminy Tarnowiec na kwotę ,00 zł i 1 z gminy Dębowiec na kwotę ,00 zł. Podsumowując, z Powiatu Jasielskiego wpłynęło do POR ARiMR w ramach działań PROW wniosków na kwotę ,00 zł. 4. Wdrażanie działań Sektorowego Programu Operacyjnego Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich w Powiecie Jasielskim Z chwilą akcesji Polska uzyskała dostęp do wsparcia w ramach polityki strukturalnej Unii Europejskiej. W latach instrumenty polityki strukturalnej UE były w Polsce realizowane w ramach Narodowego Planu Rozwoju, obejmującego kilka programów operacyjnych. Jednym z nich jest Sektorowy Program Operacyjny ( SPO) Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa dla większości działań SPO pełni funkcję instytucji wdrażającej, natomiast dla wszystkich funkcję beneficjenta końcowego. Funkcja instytucji wdrażającej obejmuje zadania związane z przyjęciem i obsługa wniosków o dofinansowanie realizacji projektu oraz przyjęciem wniosku beneficjenta o płatność, wystawieniem zlecenia płatności, monitoringiem i sprawozdawczością. Funkcja beneficjenta końcowego obejmuje natomiast zatwierdzanie zleceń płatności, dokonywanie i księgowanie płatności oraz sporządzanie raportów finansowych. Cztery z wdrażanych przez ARiMR działań SPO Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich przeznaczone są bezpośrednio dla rolników, tj.: 17

18 Działanie 1.1 Inwestycje w gospodarstwach rolnych, Działanie 1.2 Ułatwianie startu młodym rolnikom, Działanie 2.4 Różnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa, Działanie 2.6 Rozwój i ulepszenie infrastruktury technicznej związanej z rolnictwem Działanie 1.5 Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych jest skierowane do przedsiębiorców prowadzących działalność w określonych sektorach przetwórstwa. Pomoc w ramach SPO jest realizowana w formie zwrotu części poniesionych przez rolnika kosztów kwalifikowalnych lub w postaci premii jak w przypadku Działanie 1.2 Ułatwianie startu młodym rolnikom. Poniżej prezentowane jest wdrażanie programu SPO Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich na obszarze Powiatu Jasielskiego. Obsługą działań zajmował się Podkarpacki Oddział Regionalny ARiMR, wypełniając funkcje instytucji wdrażającej, natomiast Biuro Powiatowe w Jaśle Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa udzielało szczegółowych informacji odnośnie wymaganej dokumentacji oraz zasad i warunków wsparcia finansowego z działań SPO. Tab.9. Wdrażanie programu SPO Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich na obszarze Powiatu Jasielskiego lp Nazwa działania SPO Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego ilość Złożone wnioski Wnioskowana kwota dofins. w PLN Zawarte umowy ilość Kwota dofinans. wg. umów w PLN 1. Działanie 1.1 Inwestycje w gospodarstwach rolnych 2. Działanie 1.2 Ułatwianie startu młodym rolnikom 3. Działanie 1.5 Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych 4. Działanie 2.4 Różnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa 5. Działanie 2.6 Rozwój i ulepszenie infrastruktury technicznej , , , , , , , , , ,00 Łącznie , ,00 Źródło: dane Podkarpackiego Oddziału Regionalnego ARiMR. 18

19 45 wniosków wpłynęło do Podkarpackiego Oddziału Regionalnego z Powiatu Jasielskiego w tym z : Działania 1.1 Inwestycje w gospodarstwach rolnych 20 wniosków, Działania 1.2 Ułatwianie startu młodym rolnikom 10 wniosków, Działania 2.4 Różnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa w celu zapewnienia różnorodnych działań lub alternatywnych źródeł dochodów 8 wniosków, Działania 2.6 Rozwój i ulepszanie infrastruktury technicznej związanej z rolnictwem 5 wniosków, Działanie Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych - 2 wnioski. W celu realizacji w/w przedsięwzięć zawarto z beneficjentami 23 umowy. ARiMR przekazała na wypłaty w ramach SPO Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich zł. Najwięcej, bo 11 umów Podkarpacki Oddział Regionalny Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zawarł z beneficjentami działania 1.1 Inwestycje w gospodarstwach rolnych, na które przeznaczono ,00zł, najmniej, bo 1 umowę na kwotę ,00zł zawarł z wnioskodawcą działania 2.6 Rozwój i ulepszenie infrastruktury technicznej związanej z rolnictwem. Wdrażanie SPO Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich na obszarze powiatu jasielskiego obrazuje poniższa tabela. Tab.10. Ilość złożonych wniosków, ilość zawartych umów oraz zestawienie kwot przekazanych beneficjentom przez ARiMR w układzie gminnym. Złożone wnioski Zawarte umowy Gmina ilość Wnioskowana kwota dofinansowania w PLN ilość Kwota dofinansowania wg. umów w PLN Brzyska Dębowiec Jasło Kołaczyce Krempna Nowy Żmigród Osiek Jasielski Skołyszyn Tarnowiec Powiat Jasielski Źródło: dane Podkarpackiego Oddziału Regionalnego ARiMR. Kwota dofinansowania dla jednego beneficjenta gminy Brzyska z Działania 1.1 Inwestycje w gospodarstwach rolnych wyniosła zł. Nie zawarto umowy na działanie 2.6 Rozwój i ulepszanie infrastruktury technicznej związanej z rolnictwem. 19

20 Kwota dofinansowania dla czterech beneficjentów gminy Dębowiec wyniosła zł i dotyczyła 2 wniosków na działanie 1.1 Inwestycje w gospodarstwach rolnych na kwotę dofinansowania zł, oraz 2 wniosków na działanie 1.2 Ułatwianie startu młodym rolnikom. Nie zawarto umowy z 1 wnioskodawcą działania 1.2 Ułatwianie startu młodym rolnikom. Na siedem złożonych wniosków z gminy Jasło Podkarpacki Oddział Regionalny zawarł trzy umowy na kwotę zł, z czego dwie dotyczyły działania 1.1 Inwestycje w gospodarstwach rolnych na kwotę zł i jedna umowa dotyczyła działania 1.2 Ułatwianie startu młodym rolnikom zł. Kwota dofinansowania dla trzech beneficjentów gminy Krempna wyniosła zł w tym zł dofinansowano do działania 1.1 Inwestycje w gospodarstwach rolnych, zł dotyczy działania 2.4 Różnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa w celu zapewnienia różnorodnych działań lub alternatywnych źródeł dochodów i zł dofinansowanie do działania 2.6 Rozwój i ulepszanie infrastruktury technicznej związanej z rolnictwem. Z różnych powodów nie zostały zawarte umowy na działanie 1.1, 1.2. i 2.6 z siedmioma wnioskodawcami. Kwota dofinansowania dla trzech beneficjentów gminy Nowy Żmigród wyniosła zł, z czego zł to dofinansowanie dla dwóch beneficjentów działania 2.4 Różnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa a na kwotę zł zawarto umowę z beneficjentem działania 1.1 Inwestycje w gospodarstwach rolnych Kwota dofinansowania dla trzech beneficjentów gminy Osiek Jasielski wyniosła ,17zł, z czego zł to dofinansowanie dla dwóch beneficjentów działania 2.4 Różnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa a na kwotę zł zawarto umowę z beneficjentem działania 1.1 Inwestycje w gospodarstwach rolnych Kwota dofinansowania dla 4 beneficjentów gminy Skołyszyn wyniosła zł i dotyczyła 2 wniosków na działanie 1.1 Inwestycje w gospodarstwach rolnych na kwotę zł, oraz 2 wniosków na działanie 2.4 Różnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa w celu zapewnienia różnorodnych działań lub alternatywnych źródeł dochodów na kwotę zł oraz jednego wniosku na działanie 1.5 Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych na kwotę dofinansowania zł. Dwóch beneficjentów gminy Tarnowiec otrzymało kwotę ,90zł, jedną umowę na kwotę zł Podkarpacki Oddział Regionalny zawarł z rolnikiem w ramach działania 1.2 Ułatwianie startu młodym rolnikom a druga dotyczy działania 1.1 Inwestycje w gospodarstwach rolnych i kwoty zł. Ponieważ działania SPO Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich stanowią w dużej mierze formę kontynuacji działań realizowanych w ramach przedakcesyjnego Programu SAPARD, pragnę zasygnalizować, że z programu SAPARD skorzystało 25 beneficjentów, którzy złożyli 30 wniosków, a kwota wypłaconej pomocy wyniosła ,20 zł., czyli była ponad dwukrotnie wyższa w porównaniu z płatnościami z SPO Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich dla beneficjentów Powiatu Jasielskiego. Podsumowując: Z funduszy Unii Europejskiej (Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej, Europejski Fundusz Rolny Na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, Europejskiego Funduszu Gwarancji 20

21 Rolnej) w obrębie poszczególnych Programów dla producentów rolnych Jasielskiego wpłynęły środki finansowe w kwocie ,35 zł, w tym : Powiatu Płatności obszarowe ,49 zł, Płatności PROW ,89 zł Płatności SPO Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich zł Ponadto w okresie przedakcesyjnym z programu SAPARD do beneficjentów Powiatu Jasielskiego spłynęło ,20 zł. Zadeklarowane (niewypłacone) środki z PROW to ,85 zł. 5. Działania Biura Powiatowego w Jaśle w zakresie Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt Kolejnym bardzo ważnym pionem działalności Biura Powiatowego ARiMR w ramach Zintegrowanego Systemu Zarządzania i Kontroli (ZSZIK z ang. IACS) jest System Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt (IRZ) zapewniający przejrzystość informacji dotyczących pochodzenia zwierzęcia, jego historii, sięgającej wstecz do daty i miejsca jego urodzenia, co ma służyć następującym celom: śledzenie przemieszczeń zwierząt wspomaga zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt(zapobieganie rozprzestrzenianiu się chorób no. BSE i szybkie wykrycie ogniska zakaźnego), możliwość identyfikacji mięsa (etykietowanie)-prześledzenie drogi od kawałka wołowiny do producenta, który wyhodowała daną sztukę bydła zapewni wzrost zaufania konsumentów do wołowiny i wyrobów z mięsa wołowego; postęp hodowlany i genetyczne doskonalenie stad, prawidłowa realizacja dopłat unijnych, dopłat uzupełniających do produkcji zwierzęcej System IRZ składa się z następujących elementów: - komputerowej bazy danych o zwierzętach gospodarskich ( bydło, świnie, owce, kozy) prowadzonej przez ARiMR, - znaków identyfikacyjnych zwierząt: kolczyków lub tatuażów - dokumentów identyfikacyjnego zwierzęcia paszportu ( tylko dla bydła) - księgi rejestracji stada prowadzonej przez posiadacza zwierząt w gospodarstwie. Do podstawowych obowiązków nałożonych na posiadaczy zwierząt przez ustawę z dnia 2 kwietnia 2004 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt należy: - uzyskanie wpisu do ewidencji producentów, - rejestracja siedziby stada, - oznakowanie i rejestracja w Biurze Powiatowym ARiMR zwierząt znajdujących się w gospodarstwie (bydła, owiec kóz, świń), - posiadanie paszportu dla każdej sztuki bydła znajdującej się w siedzibie stada, - zgłaszanie do ARiMR na formularzach dostępnych w Biurach Powiatowych i Oddziałach Regionalnych ARiMR wszystkich zdarzeń dotyczących zwierząt znakowanych tj. sprzedaż, kupno, wywóz, przywóz, padnięcia, uboju i utylizacji zwłok zwierzęcia, - prowadzenie w gospodarstwie księgi rejestracji stada odrębnie dla każdego stada bydła, owiec, kóz i świń - udostępnianie na żądanie kompetentnych władz wszelkich niezbędnych dokumentów związanych z obrotem zwierząt i umożliwienie przeprowadzenia kontroli pogłowia 21

22 - prowadzenie spisu stanu stada owiec co najmniej raz na 12 miesięcy w okresie jesiennego przeglądu stada Zwierzęta nieoznakowane i niewyposażone w paszporty (bydło) nie mogą być przedmiotem handlu! Do podstawowych zadań Sekcji ds. IRZ w Biurze Powiatowym ARiMR w Jaśle należy: rejestracja siedzib stad, W powiecie jasielskim zarejestrowano dotychczas (dane z czerwca 2008 r.): 3974 siedziby stada z łącznie 8950 sztukami bydła; 770 siedzib stad, w których przebywa łącznie 6775 sztuk trzody chlewnej; 52 siedziby stada z łącznie 193 sztukami kóz 62 siedziby stada owiec z łącznie 1528 sztukami zwierząt przydzielanie puli numerów dla oznakowania zwierząt oraz zamawianie kolczyków u producentów wprowadzanie do Centralnej Bazy Danych informacji n/t zdarzeń zwierzęcych zgłaszanych przez posiadaczy zwierząt (rocznie w BP ARiMR w Jaśle wprowadza się ok dokumentów, z czego 34% stanowią zgłoszenia uboju zwierząt w rzeźniach) wydruk paszportów i duplikatów paszportów dla bydła, prowadzenie wyjaśnień z posiadaczami zwierząt w zakresie nieprawidłowości w zgłoszeniach zwierzęcych (średnio 200 wezwań na miesiąc), informowanie rolników o aktualnych przepisach prawnych dotyczących systemu IRZ oraz wynikających z tego tytułu obowiązkach nałożonych na posiadaczy zwierząt (ulotki, bezpośredni kontakt z rolnikiem w Biurze Obsługi Klienta, szkolenia) ścisła współpraca z Powiatowym Lekarzem Weterynarii, Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego, jednostkami samorządów lokalnych oraz organizacjami działającymi w otoczeniu rolnictwa i innymi podmiotami w zakresie spraw związanych z systemem IRZ. Opracowanie: Janina Gajda Jacek Hap 22