Zmiany merytoryczne Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich L.p. Działanie Tekst przed zmianą Tekst docelowy

Transkrypt

1 Załącznik nr 1 do uchwały nr 21 Zmiany merytoryczne Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich L.p. Działanie Tekst przed zmianą Tekst docelowy 1. Ułatwianie Definicja rozpoczęcia prowadzenia działalności Definicja rozpoczęcia prowadzenia działalności rolniczej (str. 175) startu rolniczej (str. 175) Za datę rozpoczęcia prowadzenia działalności rolniczej uznawana jest data: a) wejścia po raz pierwszy w posiadanie nieruchomości rolnej o powierzchni co najmniej 1 ha UR, b) w przypadku osób, które po raz pierwszy weszły w posiadanie nieruchomości rolnej o powierzchni co najmniej 1 ha UR przed ukończeniem 18 roku życia data ukończenia 18 lat, z zastrzeżeniem pkt c i d, c) w przypadku osób, które po raz pierwszy weszły w posiadanie nieruchomości rolnej o powierzchni co najmniej 1 ha UR przed zakończeniem nauki szkolnej lub studiów wyższych - data zakończenia lub zaprzestania nauki lub studiów wyższych, d) w przypadku osób, które po raz pierwszy weszły w posiadanie nieruchomości rolnej o powierzchni co najmniej 1 ha UR przed rozpoczęciem służby wojskowej lub w trakcie jej odbywania data zakończenia tej służby, pod warunkiem że rozpoczęcie tej służby nastąpiło nie później niż 12 miesięcy od daty określonej zgodnie z a, b lub c. Za datę rozpoczęcia prowadzenia działalności rolniczej uznawana jest data: a) wejścia po raz pierwszy w posiadanie nieruchomości rolnej o powierzchni co najmniej 1 ha UR, b) w przypadku osób, które po raz pierwszy weszły w posiadanie nieruchomości rolnej o powierzchni co najmniej 1 ha UR przed ukończeniem 18 roku życia data ukończenia 18 lat, z zastrzeżeniem pkt c i d, c) w przypadku osób, które po raz pierwszy weszły w posiadanie nieruchomości rolnej o powierzchni co najmniej 1 ha UR przed zakończeniem nauki szkolnej lub studiów wyższych - data zakończenia lub zaprzestania nauki lub studiów wyższych, d) w przypadku osób, które po raz pierwszy weszły w posiadanie nieruchomości rolnej o powierzchni co najmniej 1 ha UR przed rozpoczęciem służby wojskowej lub w trakcie jej odbywania data zakończenia tej służby, pod warunkiem że rozpoczęcie tej służby nastąpiło nie później niż 12 miesięcy od daty określonej zgodnie z a, b lub c, e) w przypadku osób, które po raz pierwszy weszły w posiadanie nieruchomości rolnej o powierzchni co najmniej 1 ha UR w drodze spadku i nie później niż w ciągu 12 miesięcy od nabycia tej nieruchomości przekazały ją w dzierżawę data

2 1) Uzasadnienie proponowanej zmiany z uwzględnieniem doświadczenia z wdrażania działania rozwiązania/wygaśnięcia umowy dzierżawy, pod warunkiem, że umowa dzierżawy została zawarta w formie aktu notarialnego albo z datą pewną. Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami, wsparcie może zostać przyznane osobie fizycznej, która nie prowadziła działalności rolniczej (w szczególności nie była posiadaczem nieruchomości rolnej o powierzchni użytków rolnych powyżej 1 ha) lub która rozpoczęła prowadzenie działalności rolniczej w gospodarstwie rolnym nabytym w drodze spadku albo w drodze darowizny przed ukończeniem 18. roku życia lub w trakcie nauki w systemie dziennym, jednakże pomoc nie może zostać przyznana po upływie 18 miesięcy od dnia rozpoczęcia przez daną osobę prowadzenia działalności rolniczej. W przepisach Programu zdefiniowane zostało precyzyjnie pojęcie dnia rozpoczęcia prowadzenia działalności rolniczej. Za dzień podjęcia działalności rolniczej zasadniczo uznaje się dzień wejścia po raz pierwszy w posiadanie nieruchomości o powierzchni użytków rolnych co najmniej 1 ha. W określonych przypadkach za dzień taki można uznać dzień osiągnięcia pełnoletności, dzień ukończenia szkoły albo dzień zakończenia służby wojskowej. Doświadczenie we wdrażaniu działania pokazało, że niezbędne jest rozszerzenie definicji dnia rozpoczęcia prowadzenia działalności rolniczej tak, aby uwzględnić przypadek, w którym wejście w posiadanie nieruchomości następuje w drodze spadku. Zgodnie z przepisami polskiego prawa cywilnego, otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Spadkobierca nabywa spadek, a zatem wstępuje w prawa i obowiązki spadkodawcy, w dniu otwarcia spadku. Moment nabycia gospodarstwa w drodze spadku nie jest zatem zależny ani od woli, ani od wiedzy danej osoby. W związku z tym proponuje się, aby w przypadku osób, które otrzymały gospodarstwo w drodze spadku i w ciągu 12 miesięcy od dnia otwarcia spadku przekazały gospodarstwo w dzierżawę, za dzień rozpoczęcia prowadzenia działalności rolniczej uznawany był dzień rozwiązania lub wygaśnięcia umowy dzierżawy. Umowa dzierżawy powinna być zawarta w formie aktu notarialnego bądź powinna mieć datę pewną, tj. datę poświadczoną urzędowo przez organ państwowy, organ jednostki samorządu terytorialnego albo przez notariusza. Jeżeli przed datą określoną w ten sposób nastąpiło co najmniej jedno z następujących zdarzeń: 1) podjęcie produkcji w niektórych działach specjalnych produkcji rolnej; 2) złożenie wniosku o wpis do ewidencji producentów; 3) zgłoszenie zwierząt gospodarskich do rejestru; 4) podjęcie ubezpieczenia w KRUS w charakterze innym niż domownik; 5) wystąpienie o pomoc pochodzącą ze źródeł krajowych lub wspólnotowych, przeznaczonych na cele związane z rozwojem lub dostosowaniem działalności rolniczej (SAPARD, PROW , SPO Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich , PROW ) lub o kredyt preferencyjny udzielany przez ARiMR; to za datę rozpoczęcia prowadzenia działalności rolniczej uznaje się datę najwcześniejszego z tych zdarzeń.

3 2) Oczekiwane wyniki zmiany Proponowana zmiana będzie miała zastosowanie w przypadku osób, które otrzymały w spadku gospodarstwo rolne, lecz nie podjęły jego samodzielnego prowadzenia, decydując się oddać gospodarstwo w dzierżawę, a jego samodzielne prowadzenie rozpocząć dopiero w terminie późniejszym. Przy obecnie obowiązujących przepisach takim osobom należałoby odmówić przyznania pomocy, jeśli od momentu nabycia gospodarstwa w drodze spadku upłynąłby okres dłuższy niż 18 miesięcy. Proponowana zmiana jest korzystna z punktu widzenia potencjalnych beneficjentów i wpłynie pozytywnie na proces wdrażania działania. 2. Ułatwianie startu 1) ma powierzchnię użytków rolnych nie mniejszą niż średnia w danym województwie i nie większą niż 300 ha; jeżeli średnia wojewódzka jest niższa niż średnia krajowa, wówczas obowiązuje średnia krajowa; 1) ma powierzchnię użytków rolnych nie mniejszą niż średnia krajowa i nie większą niż 300 ha; 1) Uzasadnienie proponowanej zmiany z uwzględnieniem doświadczenia z wdrażania działania W latach nastąpił znaczny wzrost cen gruntów rolnych w Polsce - średnia cena gruntów rolnych wzrosła prawie o 70%, przy czym wystąpiły różnice regionalne, np. w woj. warmińsko-mazurskim średnia cena gruntu w tym okresie wzrosła o ponad 90%, w woj. dolnośląskim, opolskim, pomorskim o ponad 80%. Wysokie ceny ziemi powodują, że potencjalni beneficjenci mają trudność w zgromadzeniu odpowiedniej liczby ha użytków rolnych w celu osiągnięcia wymaganej powierzchni gospodarstwa. Dotyka to w znacznym stopniu osoby planujące podjąć działalność rolniczą w województwach, w których średnia powierzchnia użytków rolnych jest wyższa niż średnia powierzchnia użytków rolnych w kraju. Z tego względu proponuje się, aby w województwach o wysokiej średniej powierzchni gospodarstwa pomoc przyznawana była osobom, których gospodarstwa spełniają kryterium średniej krajowej. Średnią powierzchnię gruntów rolnych w poszczególnych województwach oraz w kraju przyjmuje się w oparciu o dane zawarte we wnioskach o płatności do gruntów rolnych. Osoby, które wystąpiły z wnioskiem o przyznanie pomocy w 2009 roku, musiałyby spełnić kryterium średniej krajowej powierzchni gospodarstwa wynoszącej 10,02 ha. 2) Oczekiwane wyniki zmiany Proponowane rozwiązanie jest korzystne z punktu widzenia potencjalnych beneficjentów i przyczyni się do realizacji celu działania, jakim jest stymulowanie zmian strukturalnych w sektorze rolnym przez ułatwienie przejmowania lub zakładania gospodarstw rolnych przez osoby młode o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych.

4 3. Ułatwianie startu (...) 2) stanowi lub będzie stanowiło własność beneficjenta lub dzierżawę (przez okres co najmniej 5 lat) z zasobu własności rolnej Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego; (...) 2) stanowi lub będzie stanowiło własność beneficjenta lub dzierżawę z zasobu własności rolnej Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego (umowa dzierżawy zawarta na okres co najmniej 5 lat), lub dzierżawę od innego podmiotu (umowa dzierżawy zawarta w formie aktu notarialnego albo z datą pewną na okres co najmniej 10 lat); 1) Uzasadnienie proponowanej zmiany z uwzględnieniem doświadczenia z wdrażania działania Obecne przepisy pozwalają na uwzględnienie, przy ustalaniu minimalnej powierzchni użytków rolnych w gospodarstwie, powierzchni użytków stanowiących m.in. przedmiot dzierżawy, ale wyłącznie z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa lub od jednostek samorządu terytorialnego, pod warunkiem że umowa dzierżawy została zawarta na ściśle określony czas (co najmniej 5 lat). Dzierżawa od innych podmiotów nie jest wliczana do minimalnej powierzchni użytków rolnych w gospodarstwie. Doświadczenia z wdrażania działania w 2008 roku, jak również przebieg obecnego naboru wniosków trwającego od r. wskazują, że głównym ograniczeniem możliwości ubiegania się o wsparcie jest kryterium dostępu dotyczące minimalnej powierzchni użytków rolnych w gospodarstwie. Przeszkodą dla potencjalnych beneficjentów, oprócz wysokiego kosztu zakupu ziemi, który należy ponieść w celu zgromadzenia wymaganej obecnie powierzchni użytków rolnych w gospodarstwie, jest także ograniczona możliwość dzierżawy gruntów od skarbu państwa lub samorządu. Obowiązujący przepis dopuszczający uwzględnienie w powierzchni gospodarstwa wyłącznie gruntów dzierżawionych od ww. podmiotów, skutkuje protestami i interwencjami ze strony związków zawodowych rolników oraz izb rolniczych oraz budzi kontrowersje wśród rolników, posiadających gospodarstwa o stosunkowo dużej powierzchni (lecz niespełniające ww. kryterium), w skład których wchodzą grunty dzierżawione od osób fizycznych. Proponuje się zatem, aby przy ustalaniu minimalnej powierzchni użytków rolnych w gospodarstwie uwzględniana była także powierzchnia użytków rolnych stanowiących przedmiot dzierżawy od podmiotów innych niż wyżej wymienione (w tym osób fizycznych). Umowa dzierżawy powinna być zawarta na okres co najmniej 10 lat i mieć formę aktu notarialnego bądź datę pewną, tj. datę poświadczoną urzędowo przez organ państwowy, organ jednostki samorządu terytorialnego albo przez notariusza.

5 Szczegółowe warunki dotyczące formy umowy dzierżawy oraz minimalnego okresu, na jaki umowa ta powinna zostać zawarta, zostaną doprecyzowane w przepisach rozporządzenia regulującego warunki przyznawania wsparcia w ramach niniejszego działania. 2) Oczekiwane wyniki zmiany Zmiana ma na celu ułatwienie spełnienia przez potencjalnych beneficjentów jednego z podstawowych kryteriów dostępu, jakim jest minimalna powierzchnia użytków rolnych w gospodarstwie. Proponowane rozwiązanie jest korzystne z punktu widzenia potencjalnych beneficjentów, a jednocześnie zapewnia osiągnięcie celów działania Ułatwianie startu, jakimi są poprawa struktury agrarnej oraz konkurencyjności polskiego rolnictwa na rynku UE. Proponowana zmiana jest korzystna z punktu widzenia potencjalnych beneficjentów i wpłynie pozytywnie na proces wdrażania działania. 4. Ułatwianie startu Forma i wysokość pomocy finansowej (str. 177) Jednorazowa premia w wysokości zł (12 808,0 euro). Równowartość kwoty wyrażona w euro ma charakter indykatywny. Kwota premii nie przekracza równowartości EUR, zgodnie z załącznikiem do rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW). Forma i wysokość pomocy finansowej (str. 177) Jednorazowa premia w wysokości zł (19 212,0 euro). Równowartość kwoty wyrażona w euro ma charakter indykatywny. Kwota premii nie przekracza równowartości EUR, zgodnie z załącznikiem do rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW). 1. Uzasadnienie proponowanej zmiany z uwzględnieniem doświadczenia z wdrażania działania Celem działania jest stymulowanie zmian strukturalnych w sektorze rolnym przez ułatwienie przejmowania lub zakładania gospodarstw rolnych przez osoby młode. Rozpoczęcie samodzielnej działalności rolniczej wymaga poniesienia znacznych nakładów finansowych na uruchomienie produkcji i modernizację gospodarstwa. Ze względu na wysokie koszty zakupu środków trwałych, spowodowane wzrostem cen m.in. maszyn i urządzeń rolniczych oraz gruntów rolnych, proponuje się podwyższyć kwotę premii z zł do zł. Propozycja ta jest uzasadniona w świetle podwyższenia do euro maksymalnej kwoty pomocy dla młodych rolników, dokonanego rozporządzeniem Rady (WE) Nr 74/2009 z dnia 19 stycznia 2009 r. zmieniającym rozporządzenie (WE) nr 1698/2005 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW). 2) Oczekiwane wyniki zmiany Wyższa kwota pomocy ułatwi rolnikom rozpoczęcie samodzielnego prowadzenia działalności rolniczej, pozwalając im na dokonanie niezbędnych inwestycji w gospodarstwach, przez co wpłynie pozytywnie na wzrost konkurencyjności gospodarstw. Podwyższenie jednorazowej kwoty pomocy spowoduje zmniejszenie liczby potencjalnych beneficjentów co najmniej o 16%.

6