Europejska Sieć na rzecz Zmian w Polityce Zdrowotnej Dotyczącej Cukrzycy. (The European Policy Action Network on Diabetes)

Transkrypt

1 Europejska Sieć na rzecz Zmian w Polityce Zdrowotnej Dotyczącej Cukrzycy (The European Policy Action Network on Diabetes) Tomasz Zdrojewski Przewodniczący Komitetu Zdrowia Publicznego PAN

2 ExPAND - Warszawa Poruszone problemy: 1. Niedobór środków na badania epidemiologii cukrzycy w Polsce oraz niedoszacowanie liczby zgonów spowodowanych cukrzycą potrzeba nowych analiz 2. Aktualne wyniki badań dot. rozpowszechnienia cukrzycy specjalnego Zespołu Komitetu Zdrowia Publicznego PAN 3. Wczesne wykrywanie cukrzycy: badania przesiewowe osób otyłych vs. HbA1c

3 Zgony w Polsce Nowotwory złośliwe 24,5% Choroby układu krążenia 47% Pozostałe 22,5% Przyczyny zewnętrzne 6% Główny Urząd Statystyczny - Rocznik statystyczny 2012

4 Przyczyny zgonów w Polsce Choroby serca i udary, cukrzyca 50%? Nowotwory 25% POCHP 5% Inne w tym wypadki 20%

5 Liczba chorych na cukrzycę w Polsce (2013) Analiza przy wykorzystaniu danych pochodzących z: Narodowego Funduszu Zdrowia Badania NATPOL 2011 Badania RECEPTOmetr Sequence TM Liczba chorych świadomych choroby 2 mln 150 tys. Liczba osób nieświadomych 550 tys. Razem chorych w Polsce ok. 2mln 700 tys. Jeśli nie poprawimy prewencji to wskutek starzenia w okresie 20 lat liczba chorych zwiększy się o prawie 100%

6 Liczba osób z cukrzycą wg baz NFZ (2013 rok) osób - kryterium cukrzycy: wykupienie leku na cukrzycę (kod ATC: A10) lub pasków testowych do glukometrów (kod ATC: V) (wykupienie leku/pasków oznacza przepisanie przez lekarza odpowiedniej recepty czyli rozpoznanie cukrzycy przez lekarza)

7 Szacunki RECEPTOmetr Sequence TM - liczba kupujących recepty A10 7,9% pacjentów - Liczba pacjentów którzy byli w ciągu roku u lekarza POZ/pediatry 27 mln osób - Założenie: Każdy, kto w ciągu roku chodził do lekarza POZ/Pediatry wykupił jakiś lek na receptę osób szacowane na podstawie panelu aptek oraz danych liczby osób rocznie u lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (GUS)

8 Liczba osób z niezdiagnozowaną cukrzycą Badanie NATPOL 2011 (w wieku lat) Nieświadomi Świadomi Mężczyźni 36% Kobiety 15% 26%

9 Czynniki wpływające na dynamikę pacjentów cukrzycowych FORMAT ANALIZY Liczba obserwowanych pacjentów cukrzycowych w analizie danych refundacyjnych może wahać się. Ponadto następuje rotacja pacjentów poprzez równoważące się czynniki dodające i odejmujące pacjentów z grupy leczących się Zgony Wyjazdy z kraju Przerwanie leczenia non persistent Zakończenie leczenia cukrzycy specyficznej (ciążowej, lekowej, itd.) Nowi pacjenci przewlekl i Powrót do kraju Powrót do leczenia Nowi pacjenci z cukrzycą specyficzną (ciążowa, lekowa, itd.) 2 200, , , , , ,00 Czynniki REDUKUJĄCE liczbę pacjentów leczonych na cukrzycę w Polsce Czynniki POWIĘKSZAJĄCE liczbę pacjentów leczonych na cukrzycę w Polsce 1 000, Źródło: Dane RECEPTOmetr Sequence TM

10 Warszawa, 30 kwietnia 2015 r. Czym skorupka za młodu czyli o potrzebie prewencji cukrzycy i chorób serca w Polsce Stanowisko Komitetów Naukowych PAN

11 Chorobom serca można zapobiec w 80% a nowotworom w 40% Czynniki ryzyka Papierosy Niezdrowa dieta Brak AF Alkohol Choroby serca i udar mózgu Choroby niezakaźne Cukrzyca Nowotwory Choroby płuc

12 Keen (1995)

13

14 , ,3 0,4 1,6 1,7 0,7 0,9 0,4 2,1 1,3 0,5 2,6 1,7 3,5 2, ,8 1,8 2,1 2,3 2, (s) 2015 (p) 2020 (p) 2025 (p) 2030 (p) Chorobowość - koszty leków Chorobowość - koszty pośrednie Chorobowość - koszty leczenia (bez leków) Zgony - koszty pośrednie Źródło: opracowanie własne KPMG w Polsce; (s) - szacunek, (p) - prognoza

15 Health transition: a tool for anticipating health response! I skate where the puck will be Wayne Gretsky «Greatest hockey player of all time»

16 Determinants associated with chronic diseases Demographic age, sex genetics ethnicity Biological raised blood pressure raised blood sugar raised blood cholesterol overweight/obesity Behavioural tobacco use unhealthy diet harmful use of alcohol physical inactivity Socioeconomic income education living conditions working conditions

17 Plan 1 2 Epidemiologia cukrzycy w Polsce. Profilaktyka w Finlandii Program DEHKO

18 Program prewencji cukrzycy i opieki nad pacjentami z cukrzycą w Finlandii (DEHKO )

19 GENEZA PROGRAMU DEHKO: Leczenie chorych na cukrzycę (4 proc. populacji Finlandii) pochłaniało 11 proc. całego budżetu zdrowotnego. Szacowano, że liczba chorych wzrośnie o 70 proc. do 2010 r. złe nawyki żywieniowe, spadek aktywności fizycznej i wzrost otyłości 505 mln euro kosztowało leczenie cukrzycy i jej powikłań 90 proc. tej kwoty stanowiło leczenie powikłań Przy prognozowanym wzroście zachorowań oznaczało to problemy finansowe systemu opieki zdrowotnej podjęto kompleksowe działania PROFILAKTYCZNE

20 3 filary programy DEHKO Strategia populacyjna Oddziaływanie na całą populację w celu zmniejszenia ryzyka rozwoju cukrzycy Strategia wysokiego ryzyka Działania screeningowe, monitorujące i edukacyjne skierowane do osób z wysokim ryzykiem rozwoju cukrzycy Strategia wczesnego wykrywania i leczenia Jak najwcześniejsze włączenie do systemu opieki, leczenia i edukacji osób z nowo zdiagnozowaną cukrzycą

21 Strategia populacyjna CEL: zapobieganie rozwoju zespołu metabolicznego i czynników ryzyka cukrzycy typu 2 w całej populacji METODA: systemowa prewencja otyłości i promocja zdrowego żywienia oraz aktywności fizycznej, z wykorzystaniem komunikacji w mediach, promocji ćwiczeń, konsultacji stylu życia PROWADZENIE DZIAŁAŃ: Rząd Prowincje i gminy Branża spożywcza NGOs etc.

22 Strategia populacyjna Działania zorientowane na: Całą populację Indywidualnego odbiorcę

23 DZIAŁANIA SKIEROWANE NA CAŁĄ POPULACJĘ: 1. Zwiększenie kompetencji w zakresie żywienia i aktywności fizycznej wśród pracowników opieki medycznej, nauczycieli i pielęgniarek 2. Poprawa jakości masowego żywienia (Finowie często korzystają ze stołówek publicznych w szkołach/ miejscu pracy) 3. Poprawa edukacji z zakresu zdrowego stylu życia wśród dzieci i młodzieży (żywienia, aktywności fizycznej) 4. Rozbudowa infrastruktury sportowej Ośrodki wymagające jedynie niewielkich bądź żadnych nakładów finansowych ze strony obywatela 5. Upowszechnienie produktów o niskiej zawartości tłuszczu i soli W 2000 r. wprowadzono symbol serca dla takich produktów, które odznaczają się niższą zawartością soli i tłuszczy w stosunku do podobnych produktów dostępnych na rynku cel: pomóc konsumentom w dokonywaniu lepszych wyborów żywieniowych 7. Tworzenie otoczenia mieszkalnego sprzyjającego codziennej aktywności fizycznej (ścieżki dla pieszych i rowerowe)

24 DZIAŁANIA SKIEROWANE NA CAŁĄ POPULACJĘ: 8. Poprawa kryteriów oceny stanu zdrowia populacji szczególne osób znajdujących się poza systemem badanie członków rodziny monitorowanie wg specjalnego formularza oraz indeksu BMI monitorowanie nawyków żywieniowych szczególna uwaga na otyłość wśród dzieci kontrola związana z wiekiem kontrola bezrobotnych 8. Promocja zdrowia na poziomie narodowym, regionalnym i lokalnym Utworzenie specjalnych stanowisk ds. promocji zdrowia na wszystkich szczeblach 9. Wprowadzenie w aptekach programów służących profilaktyce Apteka być może jedyne miejsce odwiedzane przez osoby z grupy ryzyka Udział w kampaniach screeningowych (ankiety) 10. Wzmocnienie współpracy z NGO s, związkami zawodowymi etc. Docieranie do członków tych organizacji, włączenie ich w działania

25 DZIAŁANIA SKIEROWANE NA JEDNOSTKI: Zaangażowanie we współpracę wszystkich uczestników ochrony zdrowia i edukacji: Lekarze GP s, pielęgniarki, farmaceuci, edukatorzy, psycholodzy 1. Konsultacje dotyczące stylu życia: Edukacja żywieniowa Aktywność fizyczna Szkolenia z utrzymania prawidłowej wagi Tworzenie grup wsparcia Rzucanie palenia Dostosowanie środków przekazu i edukacji tak, aby dotrzeć do wszystkich grup wiekowych 2. Promocja zdrowia poprzez media Media źródłem wiedzy i motywacji Program współpracy z mediami

26 Przykłady narzędzi

27 TEST RYZYKA Rozwoju cukrzycy Typu 2 prosty ogólnodostępny docierający do całej populacji

28 MODEL INTERWENCJI GRUPOWEJ Większa motywacja Wsparcie grupy w budowaniu zmiany Cel: utrata wagi budowanie zdrowych nawyków żywieniowych DWA TYPY GRUP: 1. Spotkania z profesjonalnymi Instruktorami żywienia oraz trenerami fitness 2. Spotkania rówieśniczych grup samopomocy Spotkania prowadzi wybrany lider borykający się z takimi samymi problemami jak reszta grupy Nie są omawiane kwestie medyczne/ lekowe Obydwa typy grup wspierane są przez ośrodek centralny udostępniający materiały nt. redukcji wagi, zdrowych nawyków etc.

29 RECEPTA na RUCH doradztwo i instrukcje dot. pożądanej aktywności fizycznej ze strony lekarzy POZ CEL: zwiększenie świadomości oraz dziennej aktywności ruchowej prostymi sposobami: chodzenie do pracy zamiast auta, schody zamiast windy etc. EFEKT: Zwiększenie tygodniowej porcji ruchu potwierdzono w USA, Nowej Zelandii, Australii

30 Z czego możemy skorzystać? Screening? Recepta na ruch? Oznaczenia żywności?

31 Dziękuję!