PALENIE A PROKREACJA I POLITYKA LUDNOŚCIOWA

Transkrypt

1 XIV konferencja Tytoń albo Zdrowie im. prof. F. Venuleta Warszawa 8 9 grudnia 2011 roku VI sesja plenarna Społeczne wymiary działalności antytytoniowej w latach : polityka ludnościowa, edukacja. Moderator: prof. J. Szymborski prof. J. Szymborski, Wszechnica Polska: Palenie a prokreacja i polityka ludnościowa mgr A. Matyszkiewicz, GIS: Realizacja szkolnych programów edukacji antytytoniowej dr M. Charzyńska-Gula, Uniwersytet Medyczny, Lublin Edukacja antytytoniowa w Środowiskowym programie edukacji zdrowotnej dr B. Cichomski, UW, Wszechnica Polska : Ocena przydatności anonimowej ankiety na temat zachowań o podwyższonym stopniu ryzyka jako narzędzie do badania postaw i zachowań wobec tytoniu wśród studentów dr E. Kleszczewska, PWSZ w Suwałkach : Analiza postaw przyzwolenia na używanie substancji psychoaktywnych studentów wybranych uczelni z Suwałk, Białegostoku, Grodna i Brześcia mgr A. Dzielska, Instytut Matki i Dziecka, Wszechnica Polska, Badania HBSC i CHIP-AE jako źródła danych o rozpowszechnieniu i uwarunkowaniach palenia tytoniu przez młodzież w Polsce

2 PALENIE A PROKREACJA I POLITYKA LUDNOŚCIOWA Współczesna polityka ludnościowa ma na celu kształtowanie optymalnego stanu i struktury ludności poprzez oddziaływanie na procesy związane z: - tworzeniem się i funkcjonowaniem rodzin; - rozrodczością; - poprawą stanu zdrowia i ograniczaniem umieralności; - zapobieganiem niepełnosprawności i ograniczaniem jej skutków; - promocją zdrowia ludzi w starszym wieku; - ruchem wędrówkowym ludności. W tym celu powinny być wykorzystane wszystkie środki i metody stosowane w polityce społecznej i gospodarczej państwa.

3 NIEPŁODNOŚĆ-TRENDY POPULACYJNE Mężczyźni prawidłowy spermiogram - lata 60-te 60mln/ml, 90% w ruchu - lata 70-te 40mln/ml, 70% w ruchu - obecnie/who >20mln/ml, 60% w ruchu Kobiety - palenie 15 i więcej papierosów dziennie = spadek o ok. 15% zdolności rozrodczej (Mc Bain-Australia-1995)

4 NIEPŁODNOŚĆ Rok współżycia płciowego bez stosowania środków antykoncepcyjnych Obliczenia szacunkowe: - u 85% par dochodzi do ciąży bez problemu - w Polsce ok. 9mln kobiet w wieku rozrodczym % lub co 6-ta para ma problemy z rozrodem - w Polsce może być ponad 1 mln niepłodnych par?

5 REDUKCJA PRZEWIDYWANEJ DŁUGOŚCI ŻYCIA Z POWODU UMIERALNOŚCI PRZEDWCZESNEJ, w latach Źródło: European health for all database. WHO, Regional Office for Europe, styczeń 2010 Polska EU EU przed EU od 04 or 07

6 CHOROBOM UKŁADU KRĄŻENIA MOŻNA SKUTECZNIE ZAPOBIEGAĆ POPRZEZ WŁAŚCIWĄ PROFILAKTYKĘ, KTÓRA W PRAKTYCE SPROWADZA SIĘ DO PRZESTRZEGANIA KILKU ZASAD: - znajomości prawidłowych wartości ciśnienia tętniczego, stężenia cholesterolu i glukozy we krwi - regularnych badań kontrolnych, pozwalających w porę wychwycić początki nadciśnienia tętniczego, hipercholesterolemii czy cukrzycy - utrzymywania prawidłowej masy ciała - systematycznej aktywności fizycznej - modyfikacji sposobu żywienia - rezygnacji z nałogu palenia tytoniu i ograniczenia zjawiska biernego palenia - umiejętności radzenia sobie ze stresem

7 MOŻLIWOŚCI PREWENCJI PIERWOTNEJ CHORÓB NOWOTWOROWYCH Zachowania łatwo poddające się modyfikacji społecznej - palenie tytoniu - dieta, aktywność fizyczna - zachowanie należnej wagi przez całe życie - ograniczenie alkoholu - ograniczenie ekspozycji na promieniowanie słoneczne - ograniczenie ekspozycji na karcinogeny środowiskowe/miejsca pracy

8 KIERUNKI DZIAŁAŃ W POLITYCE ZDROWIA PUBLICZNEGO DLA OSIĄGNIĘCIA CELÓW POLITYKI LUDNOŚCIOWEJ - Polska racja stanu? Podnoszenie poziomu urodzeń przez zwiększanie potencjału zdrowotnego populacji i zapobieganie niepłodności Zmniejszenie chorobowości i umieralności populacji w wieku rozrodczym z przyczyn poddających się zapobieganiu. Poprawa stanu zdrowia i warunków rozwoju młodego pokolenia. Zapobieganie niepełnosprawności i promocja godnej, aktywnej i zdrowej starości.

9 EDUKACJA ANTYTYTONIOWA DZIECI CZY DOROSŁYCH? fałszywy dylemat Edukacja antytytoniowa powinna być prowadzona na każdym etapie życia, ponieważ tytoń szkodzi ludziom w każdym wieku. Wypracowując i wdrażając programy wspomagające dorosłych palaczy w porzuceniu nałogu nie można ignorować faktu, że niemal wszyscy nowi palacze to dzieci a rolą zdrowia publicznego jest wzmożenia wysiłków, by zredukować dopływ nowych ofiar przemysłu tytoniowego. Mimo postępu w zwalczaniu palenia wśród osób dorosłych ogólna konsumpcja tytoniu pozostaje na trudnym do zaakceptowania poziomie. Jak się wydaje sukces odnotowywany przez zdrowie publiczne wyrażający się zwiększaniem liczby osób dorosłych, którzy rzucają palenie, jest skutecznie niwelowany niemal identyczną liczbą ludzi młodych, którzy w tym samym czasie wchodzą w nałóg, m.in. wskutek działań promocyjno - marketingowych przemysłu tytoniowego. Szacujemy, że w Polsce codziennie na drogę prowadzącą potem do nałogu wchodzi 500 dzieci. Jeżeli do społeczeństwa trafia udokumentowany przekaz, że dzieci są ofiarami tytoniu, to łatwiej uzyskać społeczną akceptacje dla szerokich działań antytytoniowych. Takie podejście było fundamentem sukcesu administracji Clintona w zwalczaniu palenia tytoniu w USA w połowie lat 90-tych ubiegłego wieku

10 DYSKUSJA PANELOWA 1. mgr A. Matyszkiewicz, GIS: Realizacja szkolnych programów edukacji antytytoniowej. 2. dr M. Charzyńska-Gula, Uniwersytet Medyczny, Lublin : Edukacja antytytoniowa w Środowiskowym programie edukacji zdrowotnej. 3. dr B. Cichomski, UW, Wszechnica Polska : Ocena przydatności anonimowej ankiety na temat zachowań o podwyższonym stopniu ryzyka jako narzędzie do badania postaw i zachowań wobec tytoniu wśród studentów. 4. Analiza postaw przyzwolenia na używanie substancji psychoaktywnych studentów wybranych uczelni z Suwałk, Białegostoku, Grodna i Brześcia dr Ewa Kleszczewska, PWSZ w Suwałkach 5. mgr A. Dzielska, Instytut Matki i Dziecka, Wszechnica Polska: Badania HBSC i CHIP-AE jako źródła danych o rozpowszechnieniu i uwarunkowaniach palenia tytoniu przez młodzież w Polsce.