Raport o refundacji leczenia i diagnostyki cukrzycy. Stefan Bogusławski, Anna Smaga, Sequence HC Partners

Transkrypt

1 Raport o refundacji leczenia i diagnostyki cukrzycy Stefan Bogusławski, Anna Smaga, Sequence HC Partners 28 lipca 2014

2 Raport o refundacji leczenia i diagnostyki cukrzycy Raport ma na celu podsumowanie 2 lat funkcjonowania Ustawy Refundacyjnej w zakresie leczenia i diagnostyki cukrzycy. W szczególności będą poddane analizie: zmiana zachowań terapeutycznych lekarzy, wywołana wprowadzeniem nowych regulacji, wydatki publiczne na refundację, kwota odpłatności pacjentów za leki oraz nowe terapie objęte refundacją i ich wpływ na wydatki płatnika publicznego.

3 Raport o refundacji leczenia i diagnostyki cukrzycy 1. Cukrzyca - jedna z najczęściej występujących chorób przewlekłych w Polsce wprowadzenie 2. Wpływ Ustawy Refundacyjnej na leczenie cukrzycy 3. Wydatki publiczne i prywatne na leczenie i diagnostykę cukrzycy 4. Nowości w refundacji leczenia cukrzycy 5. Podsumowanie Strona 3

4 Wprowadzenie Cukrzyca jest jedną z najczęściej występujących w Polsce chorób przewlekłych ocenia się, że cierpi na nią ponad 3 miliony Polaków, z czego tylko ok. 2 miliony osób jest świadoma swojej choroby i objęta opieką lekarską. Cukrzyca jest przyczyną groźnych powikłań, które mogą prowadzić do trwałej niepełnosprawności lub śmierci chorego. Obciążenie gospodarki kosztami cukrzycy jest bardzo ważnym i niedocenianym aspektem tej choroby. Na poważne skutki ekonomiczne cukrzycy składają się m.in. tzw. koszty pośrednie, wynikające z absencji w pracy, niepełnosprawności, wcześniejszej śmiertelności i związanymi z nimi stratami produktywności. Skuteczne leczenie farmakologiczne zapobiega powikłaniom, przedłuża życie oraz aktywność zawodową, obniża koszty hospitalizacji i koszty społeczne (renty, opieka na przewlekle chorymi).

5 Wprowadzenie Dla wielu chorych jedynym skutecznym leczeniem jest stosowanie insulin, wymagające stałej i dokładnej kontroli poziomu glukozy we krwi. Zapobieganie skutkom epidemii cukrzycy wymaga dobrze przemyślanych, wielokierunkowych działań: systemu wczesnego wykrywania cukrzycy efektywnej organizacji medycznej opieki nad chorymi, przy pomocy lecznictwa POZ oraz specjalistów. mądrego udostępnienia farmakoterapii (tanio dla pacjenta, ale zapobiegając marnotrawstwu) wspomagania pacjentów w zarządzaniu chorobą (edukacja, profilaktyka powikłań, leczenie powikłań, propagowanie stylu życia).

6 USD $ Wydatki na cukrzycę w Europie Wydatki na cukrzycę w Polsce należą do jednych z najniższych w UE Według IDF Diabetes Atlas szacowane wydatki na cukrzycę w Polsce w przeliczeniu na jednego mieszkańca wynoszą 1037 USD. Spośród krajów naszego regionu (UE+EFTA) tylko Bułgaria i Rumunia przeznaczają na ten cel mniej niż Polska, której wydatki są ok. 10 razy niższe w porównaniu z wiodącą w rankingu Norwegią Średnie wydatki roczne na cukrzycę na pacjenta (publiczne i prywatne) Źródło: International Diabetes Federation. IDF Diabetes Atlas, 6th edn. Brussels, Belgium: International Diabetes Federation, Strona 6

7 Raport o refundacji leczenia i diagnostyki cukrzycy 1. Cukrzyca - jedna z najczęściej występujących chorób przewlekłych w Polsce wprowadzenie 2. Wpływ Ustawy Refundacyjnej na leczenie cukrzycy 3. Wydatki publiczne i prywatne na leczenie i diagnostykę cukrzycy 4. Nowości w refundacji leczenia cukrzycy 5. Podsumowanie Strona 7

8 Opakowania (miliony) Zakupy insulin powracają do poziomu z 2011 roku insuliny/analogi W ciągu dwóch lat od wprowadzenia Ustawy Refundacyjnej poziom sprzedaży insulin (refundowanych), mierzony ilościowo, osiągnął stan sprzed ustawy. Insuliny/analogi 1,2 1,0 0,8 0,6 0,4 0,2 Magazyn w domach pacjentów Ok. 600 tyś. opakowań W ostatnich latach poprzedzających wprowadzenie Ustawy Refundacyjnej sprzedaż insulin charakteryzowała się stałym wzrostem. Po znacznym spadku sprzedaży w 2012 ich zużycie zaczyna powoli wzrastać, ale ze znacznie niższego poziomu (nie bez wpływu, jaki miały zakupy na zapas w 4Q 2011). 0,0 W ostatnim kwartale 2013 pacjenci kupili średnio w miesiącu 536 tys. opakowań insulin, czyli więcej niż średnio w 2011 roku (nie licząc 4Q). Źródło: Dane NFZ Strona 8

9 Liczba opakowań (+000) Liczba opakowań (+000) Lekarze POZ trwale ograniczyli przepisywanie insulin ogółem (w tym analogów) od 2012 roku insuliny/analogi O ile liczba recept od diabetologów spadła nieznacznie w 2012 (w 2013 urosła), to liczba recept wystawianych przez lekarzy POZ trwale spadła w 2013 była niższa o 15% niż w % -7% % +17% Pozostałe specjalizacje Diabetologia Insuliny i analogi insulin przepisywane przez lekarzy POZ i diabetologów Lekarze POZ przepisują mniej insulin niż w 2011 i trudno mówić o trendzie wzrostowym. Wzrost preskrypcji insulin generowany jest przez Diabetologów % +12% ZMIANA POZ okres POZ diabetolodzy 3Q12 vs 3Q11-16,6% -0,3% 4Q13 vs 4Q12-1,2% +1,2% POZ Diabetologia Strona 9 Źródło: RECEPTOmetr Sequence TM 6/2014; specjalizacja lekarzy na podstawie bazy Health Data Management

10 Liczba opakowań (+000) Liczba opakowań (+000) Przy znaczącym spadku recept na testy paskowe wystawianych przez lekarzy POZ w 2012 obserwowany jest stały trend wzrosty. paski do glukometrów Spadek sprzedaży recept na testy paskowe od 2012 roku wynikał głównie z mniejszej liczby recept wystawianych przez lekarzy POZ. Ta korekta jest jak dotąd trwała, choć w 2013 roku zarówno u diabetologów, jak i POZ widać stopniowy trend wzrostowy liczby wystawianych recept % +16% -4% -37% % +16% Pozostałe specjalizacje Diabetologia POZ Paski do glukometrów podział na specjalizacje według liczby zrealizowanych recept POZ Źródło: RECEPTOmetr Sequence TM 6/2014; specjalizacja lekarzy na podstawie bazy Health Data Management Strona 10 Diabetologia

11 Leczenie cukrzycy w Polsce 2 lata obowiązywania Ustawy Refundacyjnej Wpływ ustawy na ordynację lekarską Poziom zakupów leków stosowanych w cukrzycy wrócił do wielkości obserwowanych przed wprowadzeniem Ustawy Refundacyjnej. Liczba kupowanych insulin po znaczącym spadku w styczniu 2012 roku powróciła do poziomu z 2011 roku. Liczba kupowanych pasków do glukometrów jest nadal znacząco niższa, choć obserwujemy stopniowy wzrost ich sprzedaży. Zmniejszyła się rola lekarzy POZ w leczeniu cukrzycy, relatywnie zaś wzrosła rola lekarzy diabetologów. Spadł udział lekarzy POZ w wypisywanych receptach na insuliny i paski do glukometrów. Jednym z mechanizmów wprowadzonych przez nowe regulacje jest zmieniony sposób obliczenia opłaty ryczałtowej. Zmieniona odpłatność pacjenta na 3.20 PLN za większość opakowań metforminy nasiliła wcześniej obserwowany trend przepisywanie wyższych dawek oraz większych opakowań. Strona 11

12 Raport o refundacji leczenia i diagnostyki cukrzycy 1. Cukrzyca - jedna z najczęściej występujących chorób przewlekłych w Polsce wprowadzenie 2. Wpływ Ustawy Refundacyjnej na leczenie cukrzycy 3. Wydatki publiczne i prywatne na leczenie i diagnostykę cukrzycy 4. Nowości w refundacji leczenia cukrzycy 5. Podsumowanie Strona 12

13 mld PLN Po wprowadzeniu Ustawy Refundacyjnej spadły znacząco wydatki NFZ na refundację w aptekach. 2 lata pokazały, że jest to zmiana trwała Mechanizmy wprowadzone przez Ustawę Refundacyjną znacząco i trwale obniżyły poziom wydatków na refundację w aptekach. Niewielki ich wzrost w 2013 vs 2012 roku wynika głównie z mniejszych zakupów w początku 2012 zaraz po wprowadzeniu nowych regulacji. 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 Plan finansowy NFZ na refundację leków w aptekach otwartych i jego realizacja 8,5 8,5 8,6 8,8 8,2 8,2 8,2 6,9 7, plan realizacja Po wprowadzeniu Ustawy Refundacyjnej wydatki na refundację w aptekach otwartych utrzymują się w 2013 roku na stabilnym poziomie, znacznie poniżej planu. Wzrost w stosunku do 2012 roku wynika z mniejszych zakupów leków przez pacjentów w pierwszym kwartale Przestrzeń wynikająca ze zmniejszonych wydatków nie jest w sposób istotny wykorzystywana do wprowadzania nowych terapii kwota refundacji nowych substancji czynnych wprowadzonych po roku 2011 wyniosła 14 mln w roku 2012 oraz 36 mln w roku Od stycznia 2014 ceny większości produktów zostały obniżone w wyniku kolejnej rundy negocjacji z płatnikiem Strona 13 Źródło: NFZ, plan finansowy na 2014 ze zmianami z Refundacja w aptekach w 2013 roku była niższa o 1 mld PLN od planu NFZ. Pomimo wzrostu w stosunku do 2012 utrzymuje się na poziomie 1.5 mld poniżej wydatków z 2011 roku.

14 Nowe ustawodawstwo pozwoliło NFZ znacznie obniżyć kwotę refundacji w aptekach otwartych na leczenie i diagnostykę cukrzycy Wydatki na refundację leczenia i diagnostyki cukrzycy w 2013 roku nie powróciły do poziomu sprzed wprowadzenia Ustawy Refundacyjnej. Były o prawie 360 mln niższe niż w 2011 roku (spadły o 24%). Wydatki refundacyjne na najważniejsze grupy produktów stosowane w leczeniu i diagnostyce cukrzycy Grupa leków/produktów Refundacja 2011 (mln PLN) Refundacja 2012 (mln PLN) Refundacja 2013 (mln PLN) Zmiana 2013 vs 2011 (mln PLN) Insuliny Leki doustne przeciwcukrzycowe Paski do glukometrów Łącznie Ograniczenie wydatków na leczenie i diagnostykę cukrzycy stanowi 22% całkowitego zmniejszenia kwoty refundacji w 2013 roku vs Strona 14 Źródło: NFZ, analiza Sequence

15 ,7 95,4 98,0 98,4 103,1 102,6 101,9 103,1 105,3 103,7 99,9 106,5 107,4 107,4 110,0 113,1 111,2 112,8 109,5 112,2 114,7 116,0 116,8 118,8 117,4 118,1 118,3 118,9 116,9 120,7 120,3 119,2 120,5 118,3 116,9 120,3 113,4 113,2 115,1 116,4 117,4 118,3 Od początku 2014 roku obserwujemy ponowny trend wzrostowy łącznej odpłatności za leki pacjentów stosujących insuliny Regulacje refundacyjne wprowadzone w 1/2012 zwiększyły wydatki w aptece pacjentów stosujących insuliny do kwoty ok. 120 PLN. W drugiej połowie 2013 roku wydatki nieznacznie spadły, ale obecnie ponownie rosną i utrzymują się znacząco powyżej poziomu z 2011 roku. ŚREDNI WYDATEK W APTECE Pacjenci kupujący insuliny Lekarze wszystkich specjalności Średni poziom wydatków przed zmianą regulacji refundacyjnych 140,0 120,0 100,0 80,0 60,0 40,0 20,0 0,0 9,5 9,6 9,4 9,5 10,0 9,7 10,0 10,2 11,0 10,9 11,0 9,8 9,3 11,0 10,0 11,1 11,4 11,1 11,8 11,9 12,7 12,9 13,5 13,9 13,8 13,7 13,8 13,6 13,7 13,6 13,2 13,3 14,2 13,5 13,2 14,9 13,7 13,9 14,0 13,5 13,8 14,7 42,5 41,9 43,3 43,4 47,4 46,5 46,7 48,0 49,6 48,4 48,3 47,9 38,4 43,2 43,6 45,5 46,3 48,6 44,7 47,5 48,4 48,4 49,5 50,6 50,1 49,2 50,1 50,4 49,2 50,6 51,0 50,8 51,2 49,6 48,8 50,1 47,6 45,5 46,9 47,9 48,4 48,1 3,9 4,1 4,0 4,1 4,0 4,2 4,0 3,8 4,0 4,1 5,0 5,1 7,6 7,9 9,6 9,7 8,1 8,8 9,1 8,9 8,8 8,9 9,1 9,1 9,0 9,2 9,2 9,2 9,1 9,4 9,2 9,0 9,1 9,1 9,1 9,3 9,4 9,6 9,3 9,6 9,6 9,6 35,0 34,0 35,3 35,5 35,5 36,3 35,2 34,9 34,2 33,9 35,3 37,1 38,0 38,9 40,3 40,5 38,9 37,8 37,5 37,7 38,6 39,0 38,0 38,7 37,6 38,9 38,2 38,8 38,7 39,9 39,5 39,4 39,3 39,2 39,0 39,5 36,3 37,6 38,9 38,9 39,2 39,6 5,8 5,8 6,0 5,9 6,1 6,0 6,0 6,2 6,5 6,4 6,9 7,4 6,5 6,4 6,5 6,3 6,6 6,5 6,3 6,2 6,4 6,8 6,7 6,5 6,8 7,0 7,1 6,9 6,7 7,1 7,0 6,7 6,7 6,8 6,7 6,6 6,2 6,7 6,1 6,5 6,4 6,3 leki doustne przeciwcukrzycowe insuliny testy diagnostyczne inne Rx inne OTC Strona 15 Źródło: RECEPTOmetr Sequence TM 6/2014; specjalizacja lekarzy na podstawie bazy Health Data Management

16 W 2014 roku rozpoczął się także ponowny trend wzrostowy łącznej odpłatności za leki pacjentów cukrzycowych stosujących doustne leki przeciwcukrzycowe , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,8 Regulacje refundacyjne wprowadzone w styczniu 2012 zwiększyły wydatki w aptece pacjentów stosujących doustne p-cukrzycowe do kwoty ok. 110 PLN. Od połowy 2013 roku wydatki zaczęły spadać, ale w 2014 roku znowu rosną. ŚREDNI WYDATEK W APTECE Pacjenci kupujący leki doustne przeciwcukrzycowe Lekarze wszystkich specjalności Średni poziom wydatków przed zmianą regulacji refundacyjnych 120,0 100,0 80,0 60,0 11,4 11,7 12,0 11,3 11,0 10,9 11,4 11,1 11,2 11,2 11,2 11,9 12,2 11,3 11,1 11,9 12,3 12,8 13,0 13,5 13,9 14,2 15,0 15,0 14,6 15,0 14,2 14,4 14,3 14,8 14,2 14,7 14,2 14,4 15,3 14,5 14,8 15,0 14,4 14,9 15,4 10,3 57,1 56,3 57,1 57,9 59,6 59,9 59,9 60,5 61,4 60,9 61,9 63,3 50,3 54,6 55,1 57,0 58,0 61,1 58,4 60,2 60,6 61,8 61,7 63,1 62,6 62,4 62,6 63,2 63,9 64,5 63,9 63,8 63,4 62,2 62,2 62,3 60,6 59,0 58,8 59,8 61,3 61,6 40,0 20,0 2,9 1,6 2,8 1,7 1,7 3,0 2,7 1,6 2,7 1,6 2,8 1,6 2,7 1,6 2,8 1,5 2,7 1,6 2,6 1,7 3,0 2,4 3,4 2,7 3,3 3,6 2,4 2,7 3,1 4,9 3,0 5,0 3,0 4,6 5,1 4,8 4,7 4,9 4,9 5,0 5,1 5,0 5,3 5,4 5,3 5,2 5,3 5,0 4,9 5,2 5,3 5,3 5,2 3,2 2,9 3,0 3,3 3,3 3,3 3,2 3,3 3,5 3,2 3,3 3,3 3,5 5,1 5,5 5,3 5,3 5,3 5,4 3,5 3,3 3,4 3,5 3,5 3,4 3,1 3,3 3,5 3,2 3,4 3,5 23,1 22,8 23,0 23,1 23,1 23,3 22,9 22,6 22,9 23,5 25,7 28,6 21,1 21,2 21,4 21,2 21,5 22,3 21,7 21,6 21,7 21,9 21,9 22,0 22,2 22,2 22,1 22,1 22,4 22,6 22,1 22,0 22,2 22,2 22,4 22,0 21,0 21,1 21,1 21,7 21,6 21,9 0,0 Strona 16 leki doustne przeciwcukrzycowe insuliny testy diagnostyczne inne Rx inne OTC Źródło: RECEPTOmetr Sequence TM 6/2014; specjalizacja lekarzy na podstawie bazy Health Data Management

17 Leczenie cukrzycy w Polsce 2 lata obowiązywania Ustawy Refundacyjnej Finansowanie leczenia i diagnostyki cukrzycy perspektywa płatnika publicznego i pacjenta Wydatki na leczenie cukrzycy w Polsce należą do najniższych w UE. Spośród krajów UE i EFTA tylko Bułgaria i Rumunia przeznaczają na ten cel mniej niż Polska, której wydatki są ok. 10 razy niższe w porównaniu z przewodzącą w rankingu Norwegią. Rok 2013 pokazał, że mechanizmy wprowadzone przez Ustawę Refundacyjną znacząco i trwale obniżyły poziom wydatków na refundację w aptekach. Wydatki w 2013 roku były niższe o 1 mld PLN od planu NFZ. Pomimo wzrostu w stosunku do 2012 utrzymuje się on na poziomie 1.5 mld PLN poniżej wydatków z 2011 roku. Trwałe obniżenie kwoty refundacji w aptekach otwiera przestrzeń na refundowanie nowych terapii. Pomimo objęcia refundacją analogów długodziałających oraz rozszerzenia wskazań refundacyjnych dla metforminy wydatki na refundację leczenia i diagnostyki cukrzycy w 2013 roku są o prawie 360 mln PLN niższe niż w 2011 roku. Zmiana ta stanowi 22% spadku całkowitych wydatków refundacyjnych w aptekach. Od stycznia 2014 chorzy na cukrzycę płacą aptekach za leki mniej, ale nadal powyżej wydatków z 2011 roku - po nowej turze negocjacji średni wydatek w aptece pacjentów leczący się insulinami spadł do kwoty 115 PLN w porównaniu do 120 PLN wydawanych w drugiej połowie 2013 roku i wydatku 103 PLN przed wprowadzeniem nowych regulacji. Strona 17

18 Raport o refundacji leczenia i diagnostyki cukrzycy 1. Cukrzyca - jedna z najczęściej występujących chorób przewlekłych w Polsce wprowadzenie 2. Wpływ Ustawy Refundacyjnej na leczenie cukrzycy 3. Wydatki publiczne i prywatne na leczenie i diagnostykę cukrzycy 4. Nowości w refundacji leczenia cukrzycy 5. Podsumowanie Strona 18

19 Nowości w refundacji leczenia cukrzycy W grupie leków stosowanych w leczeniu cukrzycy, w trakcie obowiązywania Ustawy Refundacyjnej, objęto refundacją jedną nową terapię i rozszerzono zakres wskazań refundacyjnych jednej z cząsteczek. Obie zmiany ograniczone były do wybranych grup pacjentów: Metformina (lek z grupy preparatów doustnych przeciwcukrzycowych) - od maja 2013 jest refundowana również w zakresie następujących wskazań pozarejestracyjnych: o o o nieprawidłowa tolerancja glukozy (stan przedcukrzycowy); zespoły insulinooporności w przypadkach innych niż w przebiegu cukrzycy; zespół policystycznych jajników Analogi długodziałające od 07/2012 insulina refundowana dla pacjentów z cukrzycą typu 1 u dorosłych, młodzieży i dzieci w wieku od 2 lat i powyżej; a następnie od 09/2013 rozszerzona refundacja o ograniczoną grupę chorych z cukrzycą typu 2

20 Od maja 2013 rozszerzony został zakres refundowanych wskazań dla metforminy Metformina Metformina zakres refundowanych wskazań (niezależnie od konkretnego preparatu) Wskazania pozarejestracyjne objęte refundacją: Refundacja w zakresie zarejestrowanych wskazań nieprawidłowa tolerancja glukozy (stan przedcukrzycowy); zespoły insulinooporności w przypadkach innych niż w przebiegu cukrzycy; zespół policystycznych jajników 05/2013 Strona 20

21 Liczba opakowań (mln) Liczba DDD (mln) Nowości w refundacji - rozszerzenie wskazań refundacyjnych dla metforminy Metformina Rozszerzenie zakresu wskazań refundacyjnych nie zwiększyło ilości refundowanych opakowań rosnący trend zużycia jest efektem wcześniej obserwowanej zmiany zachowania lekarzy częściej przepisują wyższe dawki i większe opakowania Liczba refundowanych Liczba refundowanych opakowań DDD* +11% ,0 10,2 10,5 10, Liczba opakowań metforminy refundowanych w 2013 roku jest bardzo zbliżona do sprzedaży z roku 2011, ale w istotny sposób zmieniła się struktura przepisywanych opakowań lekarze częściej przepisują wyższe dawki i większe opakowania, czyli refundowanych jest więcej tzw. zdefiniowanych dawek dziennych (DDD). Wzrost udziału większych opakowań wynika ze zmiany algorytmu wyliczania opłaty ryczałtowej (obecnie prawie za wszystkie preparaty metforminy niezależnie od dawki i wielkości opakowania pacjent płaci 3,2 PLN) dla pacjenta korzystniejszy jest zatem zakup większego opakowania niż 2 mniejszych ,3 114,4 121,6 135, * DDD zdefiniowana dawka dobowa, miara ilościowa definiowana przez WHO proporcjonalna do ilości substancji Strona 21 Źródło: Dane NFZ

22 W 2013 wydatki na refundację metforminy wzrosły, ale nie spowodowało tego rozszerzenie wskazań refundacyjnych Refundacja w aptekach otwartych 2011 (mln PLN) 2012 (mln PLN) 2013 (mln PLN) Metformina Wydatki płatnika publicznego na metforminę są w 2013 roku wyższe o 13,5 mln PLN niż w poprzednim roku. Poza efektem zaniżonego poziomu zakupów na początku 2012 roku, obserwowana jest kontynuacja trendu przepisywania wyższych dawek i większych opakowań co powoduje wzrost kwoty refundacji. Rozszerzenie wskazań refundacyjnych nie spowodowało znaczącego przyśpieszenia wzrostu wydatków refundacyjnych. Zmiana 2013 vs 2011 (mln PLN) Metformina 69,4 69,5 83 * +14 Leki doustne przeciwcukrzycowe (w tym metformina) Produkty stosowane w leczeniu i diagnostyce cukrzycy (insuliny, doustne p- cukrzycowe, paski) Całkowita refundacja w aptekach otwartych Metformina - % refundacji doustnych p- cukrzycowych Metformina - % refundacji produktów stosowanych w leczeniu i diagnostyce cukrzycy 43,9% 48,3% 53,2% 4,7% 7,0% 7,3% * Rozszerzenie wskazań refundacyjnych od maja 2013 Metformina - % refundacji ogółem 0,8% 1,0% 1,2% Strona 22 Źródło: Dane NFZ

23 Od lipca 2012 analogi długodziałające (LAA) zostały wpisane na listy refundacyjne, ale dla wybranej populacji pacjentów Analogi długodziałające (LAA) zakres refundowanych wskazań (niezależnie od konkretnego preparatu) Cukrzyca typu 1 u dorosłych, młodzieży i dzieci w wieku od 2 lat i powyżej insuliny/analogi Cukrzyca typu 1 u dorosłych, młodzieży i dzieci w wieku od 2 lat i powyżej; Cukrzyca typu 2 u pacjentów leczonych insuliną NPH od co najmniej 6 miesięcy i z HbA1c 8% Cukrzyca typu 2 u pacjentów leczonych insuliną NPH od co najmniej 6 miesięcy i z udokumentowanymi nawracającymi epizodami ciężkiej lub nocnej hipoglikemii Cukrzyca o znanej przyczynie (zgodnie z definicją wg. WHO) 07/ /2013 Strona 23

24 Pacjenci za opakowanie refundowanego analogu długodziałającego płacą ok PLN insuliny/analogi Objęcie analogów długodziałających refundacją w lipcu 2012 roku spowodowało gwałtowne obniżenie się odpłatności pacjenta o ok PLN, czyli 71%. Od momentu objęcia refundacją LAA zmalała różnica odpłatności za oba preparaty z tej grupy - przy spadku odpłatności pacjenta w przypadku droższego preparatu Levemir o 13% i nieznacznym spadku odpłatności za preparat Lantus (-2%) ,6 252,4-71% -71% Odpłatność pacjenta (PLN) LANTUS LEVEMIR 200-2% /-13% ,81 89,99 79,87 79,17 74,11 73,45 72,79 Q / / / / / / / / / / /2014 Źródło: Obwieszczenia Ministra Zdrowia w sprawie wykazu refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych Strona 24

25 Rozszerzenie wskazań refundacyjnych dla LAA w ograniczonym stopniu zwiększyło liczbę recept na te leki /1 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 Recepty na analogi insulin długodziałających Tys. opakowań Wprowadzenie LAA na listy refundacyjne (dla pacjentów z cukrzycą I pow. 2 lat /Levemir/ lub powyżej 6 lat /Lantus/) W podziale na kategorię odpłatności LANTUS: Nowe wskazania ref: +cukrzyca typu 2 u pacjentów leczonych insuliną NPH od co najmniej 6 miesięcy i z HbA1c 8% + cukrzyca typu 2 u pacjentów leczonych insuliną NPH od co najmniej 6 miesięcy i z udokumentowanymi nawracającymi epizodami ciężkiej lub nocnej hipoglikemii + cukrzyca typu 1 u dzieci w wieku od 2 do 6 lat + cukrzyca o znanej przyczynie (zgodnie z def. 9,2 3,0 8,2 8,4 6,7 1,8 5,9 1,9 1,6 5,3 5,4 6,3 6,1 6,4 6,4 7,0 5,4 5,4 5,2 4,9 5,6 5,2 5,7 4,9 3,6 8,8 7,4 5,8 6,7 6,1 6,2 6,7 5,3 5,4 6,1 5,4 6,3 6,3 6,9 5,3 5,2 3,6 4,7 5,5 5,2 5,7 4,8 insuliny/analogi LEVEMIR: Nowe wskazania ref: +cukrzyca typu 2 u pacjentów leczonych insuliną NPH od co najmniej 6 miesięcy i z HbA1c 8% +cukrzyca typu 2 u pacjentów leczonych insuliną NPH od co najmniej 6 miesięcy i z udokumentowanymi nawracającymi epizodami ciężkiej lub nocnej hipoglikemii +cukrzyca o znanej przyczynie (zgodnie z def. WHO) 20,8 21,7 21,5 19,8 18,8 2,3 2,6 WHO) 2,3 2,7 16,3 16,4 15,8 16,3 16,2 16,9 17,8 16,6 15,7 16,1 2,8 14,9 15,2 14,9 15,2 15,6 1,9 2,3 2,2 3,3 3,5 3,2 2,8 3,3 2,8 3,0 2,9 2,3 3,0 3,0 3,0 11,8 11,6 12,8 12,3 12,8 12,4 12,8 13,2 11,7 12,1 12,5 13,2 14,4 15,8 15,6 17,3 18,0 19,2 18,8 13,7 14,2 Źródło: RECEPTOmetr Sequence TM 6/2014 Strona 25 Inne Odpłatność 30% Pełnopłatna Suma

26 Liczba pacjentów (tys.) Rozszerzenie wskazań refundacyjnych dla LAA w ograniczonym stopniu zwiększyło liczbę recept na te leki /2 insuliny/analogi Ze względu na ograniczoną populację, dla której LAA są refundowane i wysoką odpłatność pacjenta skala ich stosowania jest znacząco niższa niż w innych krajach Europy Szacowana liczba pacjentów stosujących LAA tys. pacjentów, udział w pacjentach na insulinoterapii ogółem 7% 6% LAA - Typ II % 4% 3% LAA - Typ I % % 0% odsetek pacjentów przyjmujących LAA wśród przyjmujących insulinę lub analogi insulin Źródło: Szacunki własne na podstawie danych NFZ Strona 26

27 Nowości w refundacji cukrzycy - udział analogów długodziałających w refundacji insulin Refundacja w aptekach otwartych 2011 (mln PLN) 2012 (mln PLN) 2013 (mln PLN) insuliny/analogi Wydatki płatnika publicznego na analogi długodziałające wyniosły w 2013 roku 4,5% wydatków na wszystkie insuliny, co stanowi 0,4% wydatków na refundację ogółem. Ze względu na wskazania refundacyjne (wcześniejsze stosowanie insuliny) wzrost wydatków na LAA jest częściowo rekompensowany spadkiem wydatków na pozostałe insuliny. Pomimo objęcia refundacją LAA wydatki na refundację insulin są o 75 mln PLN niższe niż w 2011 roku. Zmiana 2013 vs 2011 (mln PLN) LAA 0,7 12 * Insuliny (w tym LAA) Produkty stosowane w leczeniu i diagnostyce cukrzycy (insuliny, doustne p-cukrzycowe, paski) całkowita refundacja w aptekach otwartych LAA - % refundacji insulin 0,1% 2,3% 4,5% LAA - % refundacji produktów stosowanych w leczeniu i diagnostyce cukrzycy 0,05% 1,2% 2,3% LAA - % refundacji ogółem 0,01% 0,2% 0,4% * Analogii długodziałające były objęte refundacją jedynie w drugiej połowie 2012 roku (od lipca 2012) Strona 27 Źródło: Dane NFZ

28 Leczenie cukrzycy w Polsce 2 lata obowiązywania Ustawy Refundacyjnej Nowości w refundacji leczenia cukrzycy Od momentu wejścia w życie Ustawy Refundacyjnej w grupach leków stosowanych w leczeniu cukrzycy objęto refundacją: - wybrane wskazania pozarejestracyjne metforminy - analogi długodziałające dla pacjentów z cukrzycą typu 1 i wybranej grupy pacjentów z cukrzycą typu 2. Metformina - wydatki płatnika publicznego na metforminę były w 2013 roku wyższe o 13,5 mln PLN vs Poza efektem zaniżonego poziomu zakupów na początku 2012 roku, obserwowana jest kontynuacja trendu przepisywania wyższych dawek i większych opakowań co powoduje wzrost kwoty refundacji. Rozszerzenie wskazań refundacyjnych nie spowodowało znaczącego przyśpieszenia wzrostu wydatków refundacyjnych. Analogi długodziałające - wydatki płatnika publicznego na analogi długodziałające wyniosły w 2013 roku 26 mln PLN czyli 4,5% wydatków na wszystkie insuliny, co stanowi 0,4% wydatków na refundację ogółem. Wzrost wydatków na LAA jest częściowo rekompensowany spadkiem wydatków na pozostałe insuliny (zmiana insulinoterapii). Strona 28

29 Nowe regulacje pozwoliły NFZ znacznie obniżyć kwotę refundacji w aptekach otwartych na leczenie i diagnostykę cukrzycy Pomimo objęcia refundacją analogów długodziałających oraz rozszerzenia wskazań refundacyjnych dla metforminy wydatki na refundację leczenia i diagnostyki cukrzycy w 2013 roku są o prawie 360 mln niższe niż w 2011 roku. Wzrost wydatków dla grup, w których rozszerzono refundację wyniósł 39 mln PLN. Wydatki refundacyjne na najważniejsze grupy produktów stosowane w leczeniu i diagnostyce cukrzycy Grupa leków/produktów Refundacja 2011 (mln PLN) Refundacja 2012 (mln PLN) Refundacja 2013 (mln PLN) Zmiana 2011 vs 2013 (mln PLN) Insuliny w tym: Analogi długodziałające* 0,7 ** 11,9 25,7 +25 Leki doustne przeciwcukrzycowe w tym: Metformina 69,4 69,5 83,1 +14 Paski do glukometrów Łącznie * od refundowane dla pacjentów z cukrzycą I pow. 2 lat /Levemir/ lub powyżej 6 lat /Lantus/), od (Lantus) i (Levemir) refundowane również w: cukrzycy typu 2 u pacjentów leczonych insuliną NPH od co najmniej 6 miesięcy i z HbA1c 8%; w cukrzycy typu 2 u pacjentów leczonych insuliną NPH od co najmniej 6 miesięcy i z udokumentowanymi nawracającymi epizodami ciężkiej lub nocnej hipoglikemii oraz w cukrzycy o znanej przyczynie (zgodnie z definicją WHO), od Lantus jest, tak jak Levemir, refundowany w cukrzycy I również u dzieci powyżej 2 lat. ** W 2011 koszty refundacji obejmowały wyłącznie pacjentów, którzy mają dostęp do leków nieodpłatnie. Strona 29 Źródło: NFZ, analiza Sequence

30 Raport o refundacji leczenia i diagnostyki cukrzycy 1. Cukrzyca - jedna z najczęściej występujących chorób przewlekłych w Polsce wprowadzenie 2. Wpływ Ustawy Refundacyjnej na leczenie cukrzycy 3. Wydatki publiczne i prywatne na leczenie i diagnostykę cukrzycy 4. Nowości w refundacji leczenia cukrzycy 5. Podsumowanie Strona 30

31 Leczenie cukrzycy w Polsce 2 lata obowiązywania Ustawy Refundacyjnej Ustawa Refundacyjna spowodowała duże zmniejszenie wydatków NFZ na leczenie i diagnostykę chorych na cukrzycę, jednak tylko niewielkie kwoty wykorzystano na refundację nowych leków w tym wskazaniu Wydatki na leczenie cukrzycy w Polsce należą do najniższych w UE. Spośród krajów UE i EFTA tylko Bułgaria i Rumunia przeznaczają na ten cel mniej niż Polska, której wydatki są ok. 10 razy niższe w porównaniu z przewodzącą w rankingu Norwegią. Regulacje refundacyjne wprowadzone w styczniu 2012 roku spowodowały zwiększenie wydatków ponoszonych w aptece przez pacjentów stosujących insuliny. Ich jednorazowa opłata za wszystkie leki, wzrosła do kwoty ok. 120 zł w porównaniu do 103 zł, które chorzy na cukrzycę wydawali w aptece w 2011 roku. Na refundację analogów długodziałających i metforminy płatnik publiczny wydał w 2013 roku więcej o 39 mln PLN niż w 2011 roku. Pomimo objęcia refundacją analogów długodziałających oraz rozszerzenia wskazań refundacyjnych dla metforminy wydatki na refundację leczenia i diagnostyki cukrzycy w 2013 roku są o prawie 360 mln PLN niższe niż w 2011 roku. Całkowita refundacja w aptekach w 2013 roku była niższa o 1 mld PLN od planu NFZ. Pomimo wzrostu w stosunku do 2012 utrzymuje się na poziomie 1.5 mld PLN poniżej wydatków z 2011 roku. Dostępne środki dają przestrzeń na dalsze mądre udostępnienie farmakoterapii, rozwijanie systemu wczesnego wykrywania cukrzycy oraz wspomagania pacjentów w zarządzaniu chorobą. Strona 31

32 Kontakt Sequence HC Partners Anna Smaga Starszy Partner Stefan Bogusławski Partner Zarządzający Prezes Zarządu SEQUENCE HC Partners sp. z o.o., ul. Górczewska 30, Warszawa. Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy, KRS , kapitał zakładowy zł, NIP

33 Niniejsze opracowanie zostało przygotowane przez firmę Sequence HC Partners Sp. z o.o. Sequence HC Partners Sp. z o.o. nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek ewentualne decyzje i ich skutki, jakie zostaną podjęte na podstawie niniejszego opracowania. Opracowanie jest chronione prawami autorskimi Sequence HC Partners sp. z o.o.