Tekst przemówienia dla Pani Minister prezentujący priorytety zdrowotne polskiej prezydencji

Transkrypt

1 Tekst przemówienia dla Pani Minister prezentujący priorytety zdrowotne polskiej prezydencji Szanowny Panie Przewodniczący, Szanowne Panie i Panowie Posłowie, Szanowni Państwo, Jestem zaszczycona, mogąc dziś stanąć przed Paniami i Panami Posłami w Parlamencie Europejskim i przekazać informacje na temat priorytetów polskiej prezydencji w obszarze zdrowia. Jest to dla mnie chwila szczególna. Z jednej strony, ze względu na rolę Parlamentu Europejskiego, która wzrosła po wejściu w życie Traktatu z Lizbony. Z drugiej strony, z uwagi na Państwa osobiste zaangażowanie w ważne i niezwykle bliskie obywatelom Unii Europejskiej kwestie, jakimi są tematy dotyczące zdrowia. Wraz z objęciem przez Polskę przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej rozpoczynamy realizację nowego programu TRIO, w ramach którego Polska ma przyjemność współpracować z Danią i Cyprem. Zaplanowane przez nas prace koncentrują się na promowaniu działań zmierzających zarówno do poprawy zdrowia obywateli Unii Europejskiej, jak i do ochrony społeczeństw europejskich przed wspólnymi czynnikami ryzyka. Ponadto w naszym planie zwracamy uwagę na działania, zmierzające do zapewnienia Strona 1 z 11

2 obywatelom Państw Członkowskich odpowiedniej jakości opieki zdrowotnej. Trzy główne tematy Programu TRIO w obszarze zdrowia to: 1. choroby niezakaźne i zdrowe starzenie się, 2. choroby bez granic, w tym bezpieczeństwo sanitarne, 3. innowacyjność i dobre praktyki. Powyższe tematy nie tylko wpisują się w ciągłość prac poprzednich prezydencji, ale pozostają też w związku z Konkluzjami Rady Unii Europejskiej z 2006 roku w sprawie wspólnych wartości i zasad systemów opieki zdrowotnej Unii Europejskiej. Wpisują się również w aktualną unijną strategię na rzecz zdrowia oraz w strategię Europa Strona 2 z 11

3 Szanowni Państwo, Priorytety polskiej prezydencji z obszaru zdrowia stanowią część programu TRIO. Dwa główne priorytety polskiej prezydencji w obszarze zdrowia, które zamierzamy realizować to: 1) zmniejszanie różnic w zdrowiu społeczeństw Europy oraz 2) zapobieganie chorobom mózgu i chorobom neurodegeneracyjnym, w tym chorobie Alzheimera. W ramach pierwszego priorytetu, zamierzamy przede wszystkim zwrócić uwagę na zmniejszanie różnic w zdrowiu pomiędzy krajami Unii Europejskiej w kontekście determinantów zdrowia. Pomimo powszechnego dostępu do ochrony zdrowia dla wszystkich obywateli krajów europejskich, istnieją poważne i dobrze udokumentowane nierówności w zdrowiu pomiędzy Państwami Członkowskimi. Różnice występują także w ramach poszczególnych krajów. Obecnie 86% wszystkich zgonów w Unii Europejskiej jest spowodowanych przewlekłymi chorobami niezakaźnymi. Stanowią one też najbardziej znaczące i ciągle wzrastające obciążenie dla budżetów ochrony zdrowia. Choroby zakaźne, niegdyś główny Strona 3 z 11

4 zabójca, znajdują się dziś pod kontrolą i powodują mniej niż 2% przedwczesnych zgonów. Występowanie przewlekłych chorób niezakaźnych, takich jak choroby układu krążenia i układu oddechowego, wiele nowotworów i choroby metaboliczne, w tym cukrzyca, powiązane jest ściśle z takimi czynnikami ryzyka, jak palenie tytoniu, niewłaściwa dieta, brak dostatecznej aktywności fizycznej i nadmierne spożywanie alkoholu. Zwalczanie różnic w zdrowiu to bardzo poważne wyzwanie. Wiadomo, że podjęte dzisiaj środki i działania będą przynosić owoce dopiero w perspektywie i na przestrzeni wielu lat. Mimo powszechnego przekonania co do złego wpływu palenia papierosów czy braku aktywności fizycznej, związane z nimi złe nawyki i styl życia są trudne do przezwyciężenia. Palenie tytoniu stanowi najważniejszą przyczynę przedwczesnej umieralności, której można zapobiegać. Nikotyna jest odpowiedzialna w Unii Europejskiej za około 650 tysięcy zgonów rocznie, w tym 25% wszystkich przedwczesnych zgonów. Kolejnym czynnikiem, mającym ogromny wpływ na zdrowie Europejczyków, jest alkohol. Ponad 13% przedwczesnych zgonów rocznie w Unii Europejskiej jest spowodowanych nadużywaniem alkoholu. Nadmierne spożywanie alkoholu niesie za sobą skutki zdrowotne i społeczne, obciążające całe społeczeństwo i poszczególne Strona 4 z 11

5 rodziny. Widzimy konieczność zacieśnienia współpracy w tym zakresie między Państwami Członkowskimi. Kolejny problem z zakresu zdrowia publicznego, którego zwalczanie stanowi jeden z podstawowych priorytetów polskiej prezydencji, to wzrost częstości występowania nadwagi i otyłości u Europejczyków. Zjawisko to ma obecnie charakter epidemii, a szczególnie niepokojąca jest jego skala wśród dzieci i młodzieży. Odsetek osób otyłych na świecie podwoił się w ciągu ostatnich trzydziestu lat. Nadwaga i otyłość są piątą w kolejności przyczyną zgonów, przyczyniając się do wzrostu zachorowalności na choroby układu krążenia, układu mięśniowo-szkieletowego, niektóre nowotwory, a także choroby metaboliczne, w tym cukrzycę. Ostatnie dane wskazują, że na nadwagę lub otyłość cierpi 17 milionów młodych Europejczyków. Pamiętajmy również, że nadwaga i otyłość to nie tylko problem medyczny, ale też ogromne wyzwanie ekonomiczne, ze względu na lawinowo rosnące koszty leczenia chorych. Determinanty zdrowia, odpowiedzialne za występowanie nierówności w zdrowiu w Unii Europejskiej stanowią wyzwanie dla zdrowia publicznego. Dlatego wybraliśmy ten temat jako jeden z naszych priorytetów podczas prezydencji. Strona 5 z 11

6 Chcemy też zwrócić uwagę na zapobieganie, diagnozowanie i kontrolę chorób układu oddechowego u dzieci. Przewlekłe niezakaźne choroby układu oddechowego są najczęstszymi niezakaźnymi schorzeniami wieku dziecięcego, a częstość ich występowania w Europie wynosi średnio od 10% do ponad 30%. Choroby te mają istotny wpływ na jakość życia - ograniczają sprawność fizyczną i zdolność koncentracji, wpływając negatywnie na rozwój dziecka, a często prowadząc do jego wykluczenia społecznego. Upośledzenie sprawności dróg oddechowych w okresie dziecięcym prowadzi także do zwiększonego ryzyka rozwoju przewlekłej choroby płuc oraz schorzeń układu krążenia. Niestety, te przewlekłe choroby to nierzadko wstęp do niepełnosprawności i powód przedwczesnych zgonów. Wczesna wykrywalność, prewencja i monitorowanie niezakaźnych chorób układu oddechowego, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży, mogą doprowadzić do ograniczenia negatywnych skutków społecznych i ekonomicznych wywoływanych przez tę grupę schorzeń. Pozytywnie wpłyną też na poprawę jakości życia tych chorych. Podejmując temat przewlekłych niezakaźnych chorób układu oddechowego, w szczególności alergii i astmy, czyli najczęstszych chorób wieku rozwojowego, mających istotny wpływ na zdrowie w dalszych okresach życia, chcemy przedstawić nowe podejście do tej problematyki. Strona 6 z 11

7 Szanowni Państwo, Podczas naszej Prezydencji zamierzamy wreszcie podnieść kwestię wczesnego wykrywania i leczenia zaburzeń komunikacyjnych u dzieci, w tym wykorzystania e-zdrowia i rozwiązań innowacyjnych. Wiemy, że prawidłowe funkcjonowanie narządów słuchu, wzroku i mowy stanowi podstawę komunikacji społecznej oraz rozwoju współczesnego społeczeństwa informacyjnego. W odniesieniu do dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, zaburzenia w zakresie funkcjonowania narządów zmysłów są jedną z głównych przyczyn opóźnień w ich rozwoju, trudności w nabywaniu umiejętności językowych oraz w efektywnym komunikowaniu się z otoczeniem. Według polskich danych oraz badań pilotażowych, pochodzących z innych regionów Europy, co piąte dziecko przejawia różnego rodzaju problemy ze słuchem, co trzecie dziecko wykazuje problemy ze wzrokiem, a u co czwartego dziecka występują zaburzenia artykulacji. Uważamy, że należy podejmować działania, które pozwolą wcześnie wykryć wspomniane dysfunkcje oraz wdrożyć wczesną terapię i rehabilitację. W wielu Państwach Członkowskich od kilkunastu lat podejmuje się działania, których celem jest upowszechnienie badań przesiewowych słuchu, wzroku i mowy u dzieci. Wczesne wykrycie zaburzeń komunikacyjnych i właściwa interwencja medyczna, w tym z wykorzystaniem e-zdrowia i nowych technologii, mogą zapewnić Strona 7 z 11

8 dzieciom prawidłowy rozwój. Ma to duży wpływ na jakość życia, a w przyszłości może przełożyć się na poprawę ich sytuacji społecznej, zawodowej i ekonomicznej. Jesteśmy przekonani o potrzebie wdrażania powszechnych programów badań przesiewowych słuchu, wzroku i mowy u dzieci, jeszcze w wieku przedszkolnym. Mamy również świadomość działań, jakie były dotychczas prowadzone w tym obszarze na forum Unii Europejskiej w zakresie wykorzystania e-zdrowia. W ramach trzech omówionych obszarów tematycznych, dotyczących zmniejszania nierówności w zdrowiu społeczeństw Europy, chcemy zwrócić szczególną uwagę na konieczność rozwoju programów badań przesiewowych i potrzebę tworzenia sieci instytucji w celu monitorowania zjawisk zdrowotnych. Ponadto zamierzamy się skoncentrować na potrzebie wzmacniania współpracy pomiędzy Państwami Członkowskimi, w szczególności w zakresie wymiany doświadczeń i dobrych praktyk. Wierzymy, że zapobieganie schorzeniom na etapie dziecięcym przyczyni się do stworzenia małym pacjentom lepszych warunków w późniejszych etapach życia i tym samym wpłynie na wyrównanie ich szans. Warto pamiętać o tym, że zdrowa starość zaczyna się w zdrowym dzieciństwie. Strona 8 z 11

9 Realizacji priorytetu będzie służyła organizacja kilku konferencji eksperckich oraz konferencji ministerialnej pod nazwą Zmniejszanie różnic w zdrowiu w krajach Unii Europejskiej, która odbędzie się w Poznaniu w dniach 7-8 listopada 2011 roku. W ramach priorytetu odnoszącego się do schorzeń osób starszych zamierzamy kontynuować działania w obszarze zapobiegania i leczenia chorób mózgu i chorób neurodegeneracyjnych, w tym choroby Alzheimera. Podczas naszej prezydencji kładziemy nacisk na realizację i wspieranie krajowych polityk zdrowotnych. W szczególności zależy nam na identyfikacji potrzeb organizacyjnych i finansowych w kontekście wyzwań, jakimi są: rosnąca liczba osób starszych i rosnąca liczba zachorowań na choroby typowe dla wieku podeszłego, zwłaszcza choroby neurodegeneracyjne i otępienia. Szczególną uwagę chcemy poświęcić badaniom nad mózgiem, innowacyjnej diagnostyce, leczeniu, organizacji wszechstronnej opieki nad osobami starszymi dotkniętymi tymi chorobami oraz kształtowaniu świadomości prozdrowotnej. W wymiarze europejskim tematyka tego priorytetu wpisuje się we wcześniejsze działania podejmowane przez Unię, a także w inicjatywę Komisji Europejskiej, jaką jest partnerstwo na rzecz innowacyjności w zakresie zdrowego i aktywnego starzenia się. Strona 9 z 11

10 Realizacji priorytetu będzie służyła organizacja konferencji eksperckiej pod nazwą Pierwszy Europejski Dzień Mózgu. Starzenie się, Udar Mózgu i Choroba Alzheimera w poszukiwaniu innowacyjnych rozwiązań, która odbędzie się w Warszawie w dniu 18 listopada 2011 roku. Podczas Nieformalnego Spotkania Ministrów Zdrowia, które odbyło się w ubiegłym tygodniu w Sopocie, rozpoczęliśmy dialog polityczny z Ministrami. Dwa dni temu prace w tym zakresie rozpoczęła również Grupa Robocza do spraw Zdrowia Publicznego, na której zaprezentowano projekt konkluzji w sprawie zapobiegania i leczenia zaburzeń komunikacyjnych u dzieci oraz przedstawiono program prac polskiej prezydencji. Polska prezydencja zamierza też zaproponować Radzie Unii Europejskiej konkluzje w zakresie: znoszenia różnic w zdrowiu w Unii Europejskiej, poprzez działania związane z determinantami zdrowia oraz w sprawie zapobiegania i kontroli niezakaźnych chorób oddechowych u dzieci. Strona 10 z 11

11 Panie i Panowie Posłowie, Chciałabym podkreślić i zadeklarować, że jesteśmy otwarci na wszystkie kwestie, istotne z Państwa punktu widzenia. Ponadto liczymy na owocną współpracę z Parlamentem Europejskim, również w ramach prac nad inicjatywami legislacyjnymi Komisji Europejskiej. Wybierając nasze priorytety chcieliśmy pokazać, że zdrowe dzieciństwo jest pierwszym krokiem do zdrowego i aktywnego starzenia się. Mam nadzieję, że nasze propozycje zyskają Państwa akceptację, jak też uznanie całej społeczności europejskiej. Liczę, że wpiszą się w wysiłek mający na celu poprawę stanu zdrowia w Europie. Solidarność jest dla nas bardzo istotna nie tylko historycznie. Ważny jest dla nas również jej inny wymiar europejska solidarność w zdrowiu i taką solidarność w Europie chcemy rozwijać. Szanowny Panie Przewodniczący, Szanowne Panie i Panowie Posłowie, Szanowni Państwo, Dziękuję bardzo za uwagę. Jestem do Państwa dyspozycji. Strona 11 z 11