Królowa Korony Polskiej.

Transkrypt

1 Należytość pocztowa opłacona ryczałtem. k: Nr. 18. Kraków, 3. maja Rok I. ILUSTROWANY TYGODNIK KATOLICKI. 1'uiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiu lhiii iii iii ii iiiiiii ii iii u nimi ii ii ii u iii miii mmi ii mu iiiiiimi ii iii u iii ii im iii u ijuiuiuiuiiiuiiuiuiuiiuiuiuiuiiuiuiiuiuiiuiuiuiuiiiuiiuiuiiiiiiiiuiiii^ P rze d p ła ta w y n o s i:.... Ceny ogłog szeń: z e ń : = 5 na 113 cały rilu rok nnb 71il zł., na no Dół nal roku nnlin 3'50 zł., ni na no miesą mlnno 60 Cl) m gr. ~ KGQ3KC13 Redakcja 1 i XiClmiIllSl.rclCl Administracja: P.nłił C a ła ctrnna s t r o n a 1VO 120 ll z ł r\ół p ó ł etrr\nv s t r o n y fifl 60 7) z ł., N um er pojedynczy 15 groszy. = ; R e d a k c j a rękopisów nie zwraca. S Reklamacje niezapieczętowane wolne są od E 5 opłaty pocztowej. i ^Uiumuuuumuuuuuuiuuuiiiimuuuuiuuuiiuuiuiuiuuuimuuuuir; j K raków, Sienna 5. N r. P. K. O J " H lillllu lllllllu lu IIIIU IIIIU IIIIIIIIIU IIIIIIIIIlllllllllllU IIIIIU IIIIIU lu llllllllilg = 1/4 o 30 - l/s 15 = = Z a j e d n o ł a m o w y w i e r s z m m. 30 g r o s z y, = = w t e k ś c ie 3 r a z y d r o ż e j. - N a d e s ł a n e = 500/o d r o ż e j aiuuuuuiuuuiuuuuuiuuuuiiuiuiuuuiiuiuuuiiuiuuiiuuuuuuuuur; Królowa Korony Polskiej. P o l s k a le ż y z d e p ta n a, przied z w y c ię s k im k r ó le m S z w e c ji K a r o l e m G u s ta w e m. C a r A l e k s y w k r o - ^ y ł n a L it w ę i z a ją ł W iln o. Z p o łu d n ia p r z y s z e d ł C h m ie ln ic k i z o d d z ia łe m m o s k ie w s k ie g o w io js k a, 2W y c ię ż y ł p o d G r ó d k ie m g a r s t k ę w i e r n ą k r ó lo w i, a j e j r o z p r ó s z o n e r e s z t k i p o d d a ły s ię S z w ie d o m. W g r a n ic e P o l s k i w k r a c z a ł je s z c z e z p o tę ż n ą ai1m ją. k s i ą ż ę s ie d m io g r o d z k i R a k o c z y. J a n K a z i m ie rz c h r o n ić s ię m u s ia ł n a Ś lą s k u. P o l s k ą je d n ą o lb r z y m ią p r z e d s t a w ia ła r u in ę. I w t e d y,.z a c z ą ł s ię n a jp i ę k n ie js z y d r a m a t o s w o b o d z e n ia n a r o d u z p o d ja r z m a o b c e g o, ja k i k ie d y k o lw ie k B ó g, O b r o ń c a W o l n o ś c i i u c ie m ię ż e n i, o d e g r a li n a z ie m i. N ic t e ż b a r d z ie j p o u c z a ją c e g o, j a k t e n u s t ę p h i s t o r ji P o l s k i e j. S ą w m m n a jw y r a ź n ie js z e w s k a z ó w k i O p a t r z n o ś c i, n a c z e m P o le g a s iła m c h u n a r o d o w e g o ; r e l i g ja s t o i t u t a j 'Pt p ie r w s z e m m ie js c u. Z a c z y n a to K o r d e c k i, ^ Im ie n iu M a t k i B a s k i e j, b r o n ią c J e j ś w ię t e g o P r z y b y tk u, u z u p e łn ia J a n K a z im ie r z, k r ó le s t w o P o l s k i e J e j o d d a ją c, a O n a n ie b io s i z ie m i k r ó l o wa. z a t w ie r d z a t e s z l a c h e t n e w y s i łk i, c i e s z ą c n a r ó d s w ó j w r o z d a r c iu s m ę tn e m i p o w ie k a c h n i e d o li n i o s ą c u p r a g n io n ą, w o ln o ś ć... C z ą s t k a n a jl e p s z a P o l s k i s k r y ł a s i ę w C z ę s t o c h o w ie, a w r ó g o b le g a ł m u r y. G a r s t k a t a b y ł a m a ła i n ie u z b r o jo n a p r a w i ą s c h o d z ą c s ię t a m, c z y n i ł a w r a ż e n ie ś w i ą t e c z n e j p r o c e s ji, a n ie b o jo w e g o r y c e r s t w a, c h o r ą g w ie t y lk o p o w ie w a ły, j a k t ę c z e n a d n im i. I h e t m a n a n ie b y ło,, b y ł a t y lk o H e tm a in k a, m iło ś c i p e łn a d la s w o ic h, s t r a s z n a d la w r o g ó w. W s z a k.s z w e d z i z e z n a w a li s a m i: ja k a ś n ie w ia s t a ta m b y ł a, o d z ia n a p ł a s z c z e m b ł ę k i t n y m w y c h o d z iła, z e ń c z ę s t o, p r z e c h o d z iła s ię p o m u r a c h, c z a s e m s i e d z ia ł a n a ic h s z c z y c i e, a m y ś m y s p o g l ą d a ją c, m d le li. A r a z p o d n io s ła m ie c z i c z t e r d z ie s tu u m a r ło n o c y je d n e j. T o.z n o w u r o z s u w a ła m g łę, j a k w s t ę g ę c ie m n ą, i z d a w a ło s i ę, ż e k o ś c i ó ł z k l a s z t o r e m p o d n o s i s ię w g ó r ę, to z n o w u zniżia s i ę w d o lin,ę.

2 Str. 2 DZWON NIED ZIELNY 1 Nr. 18. T a k o p a n c e r z o w a ła to m ie js c e p ła s z c z e m C z u ł, ż e n ie o n w t e j c h w ili w in ie n n o s ić S w e j o p ie k i, s t ą d, k i e d y.r o z e s z ła s i ę w i e ś ć, ż e k o r o n ę n a s k r o n i a c h, a l e k t o ś in n y. C z ę s to c h o w a s ię o b r o n iła, c a ł a P o l s k a p o w s t a ła. I s k ł a d a ł j ą n a o łt a r z u M a r ji w e lw o w s k ie j J a s n o g ó r a s t a ł a s ię d ź w ig n ią, c u d o w n ą d o p o d k a t e d r z e i r ę c e w y c i ą g a ł, w o ł a ją c : J a, d la n a n ie s ie n ia u p a d łe g o n a d u c h u i r o z b it e g o n a r o d u - r o d u m o je g o, C ie b ie w y b ie r a m K r ó lo w ą, T o b ie p o ls k ie g o. T o t e ż f a k t e m t y m z d a s ię d o n a s m ó w ić P a n i c a ł y m ó j n a r ó d o d d a ję! C z y n to B o ż y i p r o r o c z y z a r a z e m. J e s t w n im N ie b ie s k a : C z y ż s ą d z i c ie, ż e m d z iś in n a, ja k p r o r o c tw o, ż e z a w s z e, j a k o n a r ó d, i s t n ie ć d a w n i e j? C z y w y c z e r p a ł a s ię M o ja M o c i P o t ę g a b ę d z ie m y. Obraz Królowej Korony Polskiej według Jana Matejki, Ozy r o z w ie ś ć i d z iś n i e p o t r a f i ę z o r z y z w y c ię s t w a n a d z łe m. ja k i e j e s t w w a s z y m n a r o d z ie? W C z ę s to c h o w ie b y ł z a k o n n ik. W ś r ó d p o w s z e c h n e g o z w ą tp ie n ia o n je d e n,nie z w ą tp ił o n a r o d z ie, b o c z u ł, ż e p r z y w s z y s t k i c h g r z e c h a c h, z o s ta ło n a r o d o w i je d y n e n ie z a m a r łe d o tą d u c z u c ie, n ie z g łę b io n a m iło ś ć u k o c h a n e j P a t r o n k i. W r a c a ł d o k r a j u k r ó l. N ic t e ż d z iw n e g o, ż e id z ie t ę s k n o t a i p r a g n ie n ie g o r ą c e, a b y O n a c o r a z w i ę c e j c z c z o n ą i k o c h a n ą b y ł a i t a k n a r o d o w i s w o je m u p a n o w a ła. N i e s t e t y n ie c z u ć t e g o je s z c z e w n a r o d z ie. C h o ć w ie r z y m y, ż e m iło s ie r d z ie P a ń s k i e i J e j, ż e ś m y n ie z g i n ę l i, to je d n a k n a r ó d, ja k o t a k i, n ie z d o b y ł s ię d o tą d n a ja k i ś w s p ó ln y, o lb r z y m i c z y n, k t ó r y b y ś w ia d c z y ł o n a s z e j d la N ie j

3 ^ Nr. 18. DZWON NIEDZIELNY" Str. 3 W d z ię c z n o ś c i. B u d u je m y, a p r z y n a jm n ie j b u d o w a ć c h c e m y g m a c h n a r o d o w y, m a w ła s n ą, r ę k ę i o w l a n y c h s i ł a c h, n ie p o m n i, ż e p o t r z e b a : M o c y z w y - sofco,ści. R a r t a 3 m a ja, w s p a n ia ł a i c z c ig o d n a k a r ta, u r o c z y s t o ś ć j a k b y p a t r o n a l n a P o l s k i, j e s t W y p ły w e m o p ie k i B o ż e j n a d. n a m i i s p e łn ie n ie m W oli B o ż e j, a l e M o cą ; z w y s o k o ś c i n i e j e s t. B is k u p i p o ls c y z p r y m a s e m g n ie ź n ie ń s k im n a Czele, w y je d n a l i u S t o l i c y Ś w i ę t e j, a b y w d n iu 3-g o m a ja w P o l s c e c a ł e j, o b c h o d z o n e m b y ł o ś w ię to K r ó l o w e j K o r o n y P o l s k i e j, u f n i, ż e p r z y J e j b l a s k u i p o m o c y d z i e je n a r o d u r ó w n ie ż w s p a - w iałem i, a m o ż e i w s p a n ia ls z e m i z a p is z ą s i ę k a r a m i. Z a i c h w ię c w e z w a n ie m id ź m y, p o w t a r z a ją c d o w a D u c h a ś w.: T y ś c h w a ł ą J e r u z a l e m * 1, ś w ię t o ś c ią n a r o d o w y c h s t o l i c S w o ic h c u d o w n y c h, w k t ó r y c h k r ó l u je s z ; T y ś r a d o ś c i ą I z r a e la * *, n ie - ty lk o t e g o, k t ó r y c z e k a ł, a l e i t e g o n o w e g o, k t ó r y *ię C ie b ie d o c z e k a ł* *,,,T y ś c z c i ą lu d u T w o je g o, ')r>ś p o c z ę ła s o b i e m ę ż n ie i w z m o c n io n e m j e s t s rce n a s z e **. K a ż d e P o l s k i e s e r c e n i e c h s i ę u m o c n i M a r ją, k a ż d y P o l a k n i e c h s i ę p o c z u je s ł u g ą i s y n e m M arji, k a ż d a P o l k a J e j p o d d a n k ą i c ó r k ą. N ie c h c^a, k a ż d e g o m ę ż c z y z n y i m ło d z ie ń c a s t a n i e 11 ja ś n i e js z y m id e a łe m, k t ó r y o z ła c n ć b ę d z ie Wszelkie i d e a ł y z ie m s k ie, n ie c h d l a k a ż d e j d z ie w icy i n i e w i a s t y b ę d z ie w y ż y n ą, z k t ó r e j n ie S t ą p i ą n ig d y. I n i e c h b ę d z ie P o l s k a, c h o c ia ż w f o r m ie ^ W n ę tr z m e j s w o je g o u s t r o ju p o lit y c z n e g o, m o ż e Uhla, n iż d a w n ie j, t e je d n a k w i s t o c i e t a s a m a, R e g n u m P o l o n ia e R e g n u m M a r ia e **. O. K o n s t a n t y M a r ja Ż u k ie w ic z. ^nnmmuiimiti iimmiuuniniimiimmiiii Wgłębiajmy katolicyzm. I I. ly P ie r w s z o r z ę d n a r o la w o d r a d z a n iu i p o g łę - ^ '^ i u k a t o l ic y z m u p r z y p a d a z a w s z e w u d z ia le ^ M a n o w i, k s ię d z u! P o w ie d z e n ie t o m o ż e k o m u ś J >ńe p o d o b a ć, m im o to je d n a k p o z o s t a n i e o n o s,h y d ą, n ie z b it ą. F a k t t e n p o tw ie r d z a t a k h i- s %, j a k ż y c i e, i j a k w k o ń c u z ja w is k o, c z ę s t o J 0V k a n e, ż e i le k r o ć c h o d z i w r o g o m o z n is z c z e ję;6 i o b a l e n i e k a t o l ic y z m u, s z t y l e t y ic h a t a k ó w ^ la w u ją (się w p ie r w s z y m r z ę d z ie w s t r o n ę f l 9^ y * P a m i ę t a m y ś w ie ż o d z ie ń 6 - g o lis t o p a d a jj y 3 r o k u, d z ie ń, w k t ó r y m r u c h a w k a s o c ja - ^ y & z id o -k o m u n is ty c z n a. n ie c o f a j ą c a s ię p r z e d A b r a t o b ó js t w a, w y m o r d o w a ła k i lk u n a s t u w K r a k o w i e ; w d n iu t y m, n ie w ia d o m o ksi p o w s z e c h n a n ie n a w iś ć z w r a c a ł a s i ę d o b y ^ ' K s ią d z n i e m ó g ł p r z e jś ć s p o k o jn i e u l i c ą, n ie z a c z e p io n o! S k ą d ś z p o d z ie m i w y c h o - strz t a je m n ic z e, p o tw o r n e w ie ś c i, ż e k s i ę ż a to a H» i u s a d o w ili s ię to n a w ie ż y m a r ja c k i e j, * 'W y '^ a s z t o r a c h i m o r d u ją lu d z i! N a jp o t w o r n i e j- r o d n ie! A lu d z ie im w i e r z y li! I t o lu d z ie n a - s ię K r ó l o w e j K o r o n y P o l s k i e j. Nowy się iści cud powszedni Przepięknej wiosny wzeszedł czas, Z mocy Najwyższej przepowiedzi Zakwitły kwiaty, ożył las. I codzień patrzym na ie cuda, Widzi je każdy każdy lud, A przecież często żie nas nuda, Gdyż nie my śliny, że to: cud. I w jednej z takich cudów fazie Wonny się wdzięczy miesiąc maj, Cudowny w całym swym wyrazie, Najpiękniej zdobi polski kraj. Kościoły polskie polskie wrótnie Zielenią, kwieciem krasi wraz; Wiośnianej pieśni dźwięczą lutnie W ten wonny czas majowy czas. A z pąków kwiecia, jakby z baśni, Przemnoga Słodycz, jasny Kwiat Łoni się: Marja pośród jaśni I polski błogosławi świat! Jej to majowe kwitną kwiaty, Jej to majowy dzwoni śpiew; Królowej Polski wieńczom szaty! Na polskiej duszy szczery zew! Jan Słowik w fet w i e r z ą c y, n a w e t k a t o l i c y w i e r z ą c y! I g d y b y b y ł a w t e n c z a s u l i c a k o m u n i s t y c z n a w p a ń s t w ie o d n io s ła z w y c ię s t w o, p o d t o p ó r i p o d n ó ż b y l i b y s z li p ie r w s i k s i ę ż a! B o o n i p o d o b n o z a w s z e w in n i**, g d y n a d c h o d z i g o d z in a c i e m n o ś c i i p ie r w s i o n i w t e n c z a s m u s z ą b y ć w b ic i n a Krzyż! T a k i ju ż j e s t ic h lo s i d o la ic h k a p ł a ń s k a. B o, c z y s i ę to k o m u p o d o b a, c z y n i e p o d o b a, k a ż d y in s t y n k t o w n i e c z u je, ż e o n i są, o g n is k ie m i p o c h o d n ią k a t o l ic y z m u. B e z n i c h k a t o lic y z m u n ie m a! K a t o l i c y z m w s z ę d z ie j e s t t a k i, ja k i m i s ą o n i. J e ś l i ż y c ie m s w e m, n a u k ą i c n o t ą, s t o ją o n i w y s o k o i ś w i e c ą s p o łe c z e ń s tw u, k a t o l ic y z m r o ś n ie, p o d n o s i s ię, p r o m ie n ie je i w d u s z a c h lu d z k ic h b u d u je s i ę k r ó le s t w o B o ż e. J e ś l i o n i p o c h y l a ją s ię i nile o d p o w ia d a ją, w z n io s ło ś c i s w e g o p o w o ł a n i a. k a t o l i c y z m s ię c h w i e je i u p a d a. O A d a m ie M ic k ie w ic z u p o w ie d z ia ł im ie n ie m p o e t ó w s w e g o p o k o l e n i a Z y g m u n t K r a s i ń s k i : M y z N ie g o w s z y s c y * *. O k s ię d z u, o w y b itn y m c n o t ą k s ię d z u, m o g ą p o w ie d z ie ć je g o p a r a f ja n i e : M y z N ie g o w s z y s c y!* * S t a n i s ł a w Z a g ó r z a ń s k i.

4 Str. 4 DZWON N IE D ZIE LN Y" Nr. 18. EwangeliananiedzieletrzeciagoWielkoiory zapisana u św. Jana w r. XIV.,,Onego czasu m ów ił Jezus uczniom swoim : Maluczko, a ju ż mnie nie ujrzycie: i zasie maluczko, a ujrzycie mnie, iż idę do Ojca. Mówili tedy z uczniów Jego jeden do drugiego: Co to jest, co nam mówi: Maluczko, a nie ujrzycie mnie: i zasie maluczko, a ujrzycie mnie: a iż idę do Ojca. Mówili tedy: co to jest, co mów i: Maluczko9 nie wiemy co powiada. A poznał Jezus, że go pytać chcieli, i rzekł im : O tem się pytacie między sobą, i żem rzekł: maluczko, a nie ujrzycie mnie: i zasie maluczko, a ujrzycie mnie? Zaprawdę, zaprawdę wam powiadam, iż będziecie płakać i lamentować wy, a świat się będzie weselił, a wy się smucić będziecie, ale smutek wasz w radość się obróci. Niewiasta, gdy rodzi, smutek ma, iż przyszła jej godzina; lecz gdy porodzi dzieciątko, już nie pamięta uciśnienia dla radości, iż się człowiek na świat narodził. I wy tedy teraz wprawdzie smutek macie; lecz zasie oglądam was, a będzie się radowało serce wasze; a radości waszej żaden od was nie odejmie. O wodzie święconej. D r z e m ie w n a s g ł ę b o k i e p r z e k o n a,n ie, ż e j e s t e ś m y z a b ru d z e n i i ż e s i ę p o t r z e b u je m y c z ę s t o o c z y s z c z a ć z p la m d u s z y. N a w e t u p o g a n i s t n i e je z w y c z a j o b m y w a ń r e l i g i jn y c h. Ż y d z i z n a ją r ó w n ie ż u ż y w a n ie w o d y l i t u r g i c z n e j, w ż y c i u k a t o lik ó w w o d a ś w ię c o n a p o s ia d a w i e lk i e z n a c z e n ie. P r z y ś w ię c e n iu w iod y r n ię s z a s ię s ó l z e z w y c z a jn ą w o d ą,. S ó l m a s iłę z a c h o w u ją c ą i c h r o n i ą c ą o d z e p s u c ia. W o d a c z y ś c i, m y je i o d ś w ie ż a. J u ż z t y c h w ła ś c iw o ś c i s o li i w o d y m o ż n a w n io s k o w a ć o r o li w o d y ś w i ę c o n e j w ż y c iu { K o ś c io ła C h r y s t u s o w e g o. Ś w ię c e n ie w o d y r o z p o c z y n a s ię e g z o r c y z m e m, w y g ło s z o n y m n a d s o lą. K a p ł a n r o z k a z u je w n im s z a t a n o w i, a b y o p u ś c ił t e n tw ó r B o ż y, t, j. s ó l, k t ó r a m a S ię s t a ć ź r ó d łe m z b a w ie n ia i m a z a p e w n ić z d r o w ie d u s z y i c i a ł a k a ż d e m u, k t o k o l w i e k b y j ą z a ż y w a ł. P o e g z o r c y z m ie k a p ł a n m o d li s ię t a k : B o ż e w i e c z n y i w s z e c h m o c n y, p r o s im y w p o k o r z e m iło s ie r d z ia T w e g o, r a c z b ło g o s ł a w ić i u ś w ię c i ć t ę s ó l, k t ó r ą s t w o r z y ł e ś d la u ż y t k u r o d z a ju lu d z k ie g o, a b y o n a s ł u ż y ł a k u z b a w ie n iu c i a ł a i d u s z y i a b y w s z y s t k o, c z e g o k o lw ie k s ię d o t k n ie, u c h r o n i ł a o d w s z e l k i e j n i e c z y s t o ś c i i o d w s z e lk ic h n a p a ś c i d u c h ó w z ło w r o g i c h ". N a s t ę p n ie d o k o n u je s ię e g z o r c y z m n a d w o d ą, a b y s ię s t a ł a w o d ą c z y s t ą i ś w ię t ą, z d o ln ą d o z n is z c z e n ia p o t ę g i w r o g a n a s z e g o, a b y g o o b a lić z je g o a in io ła m i- a p o s t a ta r n i". N a d w o d ą m o d li s ię k a p ł a n t a k : B io ż e... r a c z u c z y n i ć, a b y t a w o d a... o d p ę d z a ła d e m o n ó w i l e c z y ł a c h o r y c h, a b y k a ż d y k t o k o l w ie k b ę d z ie n i ą p o k r o p io n y, z o s t a ł u c h r o n io n y o d w s z e l k i e j n i e c z y s t o ś c i i o d w s z e lk ie g o z łe g o i n i e c h o d w r ó c i w s z e lk i p o w ie w z a r a z y i p o w ie t r z a z a t r u t e g o ". T e e g z o r c y z m y i m o d lit w y s ą c z ę s t o p r z e r y -. w a n e z n a k ie m k r z y ż a, n a p r z y p o m n ie n ie, ż e i s ó l i w o d a, w y łą c z n i e p r z e z z a s łu g i J e z u s a C h r y s tu s a m a ją m ie ć w ła d z ę n a d s z a t a n e m. P o u k o ń c z o n y c h m o d lit w a c h k a p ł a n m ię s z a s ó l z w o d ą. Z a z n a c z y ć je s z c z e t r z e b a, żie e g z o r c y z m s o li o d b y w a s ię n a jp r z ó d d la t e g o, p o n ie w a ż s ó l o z n a c z a c i e r p k o ś ć ż a lu z a g r z e c h y, a w o d a ł a s k ę B o ż ą, z m y w a ją c ą g r z e c h y. W i e m y z k a t e c h iz m u, ż e ż a l z a g r z e c h y m u si. w y p r z e d z a ć o d p u s z c z e n ie t y c h ż e. K o ś c i ó ł ś w. u ż y w a w o d y ś w ię c o n e j h a k a ż d y m ' k r o k u. W k a ż d e j p a r a f ji j e s t p o k r o p ie n ie p r z e d S u m ą,, a b y u w o ln ić o b e c n y c h w k o ś c i e le o d p o k u s s z a t a ń s k ic h. G d y k s i ą d z p r z y b y w a dio c h o r e g o - k r o p i p o k ó j, łó ż k o i s a m e g o c h o r e g o, a b y s i ę s t a ł c z y s t y m, j a k ś n ie g. N ie m a ś w i ę c e n ia b e z w o d y ś w i e c o n e j. D u ż o k a t o l i k ó w z a p e w n ie n ie w ie, że p rz e lż te g n a n ie s ię w o d ą ś w ię c o n ą n is z c z y g r z e c h y p o w s z e d n ie, k t ó r y c h t y l e p o p e łn ia m y. O c z y w iś c ie k o n i e c z n y j e s t ż a l z a t e g r z e c h y i s t a r ł a s k i B o ż e j. W i e l k a s z k o d a, ż e p ię k n y z w y c z a j t r z y m a n ia w d o m u m a ły c h k r o p ie ln i c z e k i ż e g n a n i a s i ę p r z y - w y jś c i u lu b w e jś c i u d o p o k o ju g in ie w n a s z e m s p o łe c z e ń s t w ie, c o r a z b a r d z ie j o b o ję t n e m d la s p r a w B o ż y c h. J e d y n i e, g d y w c h o d z im y d o k o ś c i o ła. ż e g n a m y s ię je s z c z e w is z y s c y w o d ą ś w ię c o n ą, p r z e z c o w y z n a je m y p u b lic z n ie k o n ie c z n o ś ć i p o t r z e b ę o c z y s z c z e n i a s ię p r z e d w e jś c i e m d o o ł t a r z y P a ń s k i c h. I le ż t o s p r a w w a ż n y c h z a ł a t w ia lib y ś m y k o r z y s t n i e j; o ile s p o k o jn i e js z e, b a r d z ie j ^ c h r z e ś c ija ń s k ie b y ł o b y ż y c i c n a s z e, g d y b y ś m y l e p i e j o c e n i a l i w a r t o ś ć w o d y ś w i ę c o n e j i p o z a k o ś c i o ł e m, w n a s z y c h ś w i ą t y n i a c h d o m o w y c h. M a c z a ją c p a l c e w w o d z ie ś w i ę c o n e j, w y o b r a ż a jm y s o b ie (z a w s z e, ż e j e s t t o w oid:a 'z b o k ' 1 Z b a w ic ie la, n a k r z y ż u z a n a s u m a r łe g o. M a ła k r o p e l k a w o d y w t a k im d u c h u u ż y ł z a t o p i p u s t y n ię n a s z y c h s k ł o n n o ś c i d o z łe g o. lim MISJE KATOLICKIE. Jesteśmy katolikami więc nie może nam być obojęto*1 walka o rozszerzenie terytorialnych oranie Królestwa Cbry' stusowego na ziemi. Walka ta nazywa się: pracą misyjb1!' Najdokładniejszych informacyj o tej właśnie pracy ijjl tem wszystkiem, co się ściśle z nią łączy, dostarcz^'1 M i s j e K a t o l i c k i e. W roku 1925 Misje Katolickie kosztują: W kraju rocznie 9. zł półrocznie 4 50 zł. Zamawiać pod adresem: Wydawnictwo XX. Jezuitów! Kraków, Kopernika 26. i

5 Nr. 18. DZWON N IE D ZIE LN Y" Str. 5 Rocznica Konstytucji 3. Maja. N ie d a w n e,to c z a s y, b o k i l k a t y lk o ł a t z a so b ą m a ją c e, k i e d y l e ż e liś m y w w ię z a c h a u s t r ja c - k ią j, p r u s k i e j i r o s y js k i e j n ie w o li. Z c z ia s ó w t y c h p r z y c h o d z i n a p a m ię ć z ja w is k a, t.a k ł a t w o d la a a s z ro z u m ia łe -, ż e g d y n a d c h o d z iła j a k a ś r o c z n i-, c a n a r o d o w a, b u d z ił s ię d u c h c a ł e j n a s z e j m ło d z ie ż y i c a ł e g o n a r o d u i o b c h o d z i ł p a m ią t k ę P r z e s z ło ś c i, ja k o n a r o d o w e ś w ię t o, w n a s t r o ju b a r d z o p o d n io s ły m. P o m ię d z y p a m ią t k a m i z a ś tia jm ils iz o m i, o b c h o d z o n e m i z r a d o ś c ią i w i e lk ą d u m ą p r z e z w s z y s t k i c h, b y ł a p a m ią t k a k o n s t y t u c ji 3 m a ja. S e r c e r w a ło s ię w g ó r ę, g d y z b liż a ł się t r z e c i m a j. k a ż d y z n a s w y s i la ł s i ę, a b y w ie ś ć u t r z e c im m a ju d o t a r ł a d o n a jo d l e g l e js z y c h z a k ą t k ó w k r a ju i a b y k a ż d y c o ś n a c e l e n a r o d o w e o fia r o w a ł- K o n s t y t u c ja 3 m a ja b y ł a w te n c z a s d la n a s g w ia z d ą p r z e w o d n ią! D l a c z e g o? N a r ó d c h y l i ł s i ę d o u p a d k u. S t a n s z la c h e c k i d o s z e d ł d o.z u p e łn e g o n ie r z ą d u ju ż z a S a s ó w : w ł o ś c i a n in i m ie s z c z a n in b y ł u p o ś le d z o ny) w n ie w o li p a ń s z c z y ź n ia n e j, b e z p r a w ż a d n y c h ; k ró l nie- m ia ł ż a d n e j w ła d z y, w y b i e r a ł a g o e l e k c ja n a P r a d z e p o d W a r s z a w ą,, d o k ą d m ia ł p r a w o u d a ć s i ę k a ż d y s z l a c h c i c, a b y g ło s s w ó j o d d a ć n a k a n d y d a t a, k t ó r e g o u w a ż a ł z a n a jl e p s z e g o ; e le k c je te n ie o b e s z ły s ię n i g d y b e z b ó je k i z w y k le p o n i c h g r o z iła w o jn a d o m o w a.; n ie t r z e b a d o d a w a ć, ż e s y s t e m t e n s p r z y ja ł p r z e k u p s t w u, k t ó r e fe'ż k w it ł o b e z ż a d n y c h o s ł o n ; s e jm y b y ł y b e z siln e. p o n ie w a ż je d e n p o s e ł, s k o r o o g ł o s i ł s w e ve to! to z n a c z y s w e n ie p o z w a ła m! r o z b i ja ł c a ł y se,;m i u n ie m o ż liw ia ł d o jś c i e d o s k u t k u j a k i e j k o lw ie k u c h w a ł y ; w y o b r a ź m y s o b ie d z is ie js z y sojm i w n im t e n z w y c z a j, ż e w s z y s t k i e u c h w a ły 'tu s z ą p r z e c h o d z ić je d n o m y ś l n i e i je d n o g ł o ś n i e, b y ło b y t o ja k i e ś m o n s tr u m, d z iw o w fe k o, le c z n ie P a r la m e n t, k u ź n ia z b ó je c k a, le c z n ie p o w a ż n e tla ło, s p r a w u ją c e r z ą d y k r a ju! O tó ż w s z y s t k o to b y ło w d a w n e j P o l s c e w 1 8 w ie k u! M ó w io n o p u b lic z n ie, ż e P o l s k a n ie r z ą d e m s t o i! N a r ó d s t a c z a ł d o p r z e p a ś c i, z g u b a g r o z i ł a m u n ie c h y b n ie. 1 o to z g r o m a d z a s ię p o w a ż n a g r u p a p o s łó w w d n iu m a ja r o k u, o d r z u c a z u p e łn ie lu b p r z y n a j m n iej c z ę ś c io w o w s z y s t k o, c o k r a j g u b iło, u s u w a? *» i e l e k c ję v ir i t im, d a je p r a w a w ło ś c ia n in o w i 1 m ie s z c z a ń s tw u, z ł e u s ta,w y o b a la, i u s t a n a w ia U ow e, r o z u m n e ju ż i m ą d r e, k t ó r e, g d y b y b y ł y "m sz ły w ż y c i e, P o l s k a n ie b y ł a b y w c a le u p a d ła, "m z y s tk ie t e z a ś u s t a w y z o s t a ł y u ję t e w je d n ą t a ło ś ć, je d e n s y s te m p o d n a z w ą, K o n s t y t u c ji, yfa. to k o n s t y t u c ja. 3 m a ja! B y ł a o n a c h lu b ą i d u m ą n a r o d u. M ó w iła o n a '^ r o d o w i, k i e d y j ę c z a ł p o d ja r z m e m p o t r ó jn e g o? r% a, ż e u p a d e k je g o b y ł n a s tę p s t w e m n ie g o - w ^ o ś c i s ą s ia d ó w, n ie z a ś w ła s n e g o n i e d o łę s t w a. r n ie w o li' p a t r z e l i ś m y w s z y s c y n a k o n s t y t u c ję m a ja. ja k o n a n a jp i ę k n ie js z ą i n a jb a r d z i e j ś w ie - t larią k a r t ę h i s t o r ji. K a r m il i ś m y nią. s w ó j p a t r jo - ^ m, p o g ł ę b ia l i ś m y n a r o d o w ą s p ó jn o ś ć, z a p o m i n a liś m y o p a r t ja c h p o li t y c z n y c h, t w o r z ą c je d n ą je d y n ą t y lk o p a r t ję, k t ó r ą j n a im ię nató d p o ls k i. T e m b y ł a k o n s t y t u c ja 3 m a ja d la n a s, g d y l e ż e liś m y s k r ę p o w a n i w ię z a m i p o t r ó jn e j n ie w o li. G z e m j e s t k o n s t y t u c ja 3 m a ja d la, n a s d z iś, k i e d y P o ls k a, j e s t ju ż w o ln a? B o p r z e c ie ż w d a l s z y m c i ą g u k a ż d ą r o c z n ic ę j e j u r o c z y ś c ie ś w ię c im y i d z ie ń 3 m a ja u s t a n o w iliś m y n a w e t, p r z e z p a m ię ć d la n i e j, u r z ę d o w y m n a r o d o w e m ś w ię t e m! U s t a w y j e j, d z iś w p r o w a d z a n e ' w ż y c i e, b y ł y b y c z e m ś p r z e s,ta r z a łe m i n ie o d p o w ie d iń ie m, a p o m im o to c z c im y j ą i p a m ię ć j e j o t a c z a m y m iło ś c i ą d la c z e g o? N a s z o m z d a n ie m, t k w i ą w k o n s t y t u c ji d w ie m y ś li, k t ó r e s ą i b ę d ą ż y w o t n e, d o p ó k i n a r ó d b ę d z ie i s t n i a ł. K o n s t y t u c ja 3 m a ja to j e s t m y ś l p ie r w s z a ś w ia d c z y, ż e w c h w i l a c h n a j w ię k s z e g o u p a d k u p o lit y c z n e g o i m o r a ln e g o n a ró d n a s z z a w s z e w y t w a r z a ł z w a r t ą g r u p ę p a t r jo - tó w, o s e r c u s z l a c h e t n e m, g ł ę b o k i m r o z u m ie i s iln e j w o li, k t ó r z y n a r ó d u r a t o w a ć c h c i e li i z m u s z a li g o d o o t r z ą s a n ia s ię z w a d i z g u b n y c h, p r z e s ą d ó w. Ś w i a d c z y o n a, iże w P o l s c e n ig d y n ie w y g a s ł z d r o w y d u c h n a r o d o w y, ż e t e n d u c h. c h o c i a ż b y u ś p io n y, w d u s z y p o ls k ie j j e s t i, g d y p o t r z e b a, z r y w a s ię d o ż y c i a, b y ś w i e c i ć i w z y w a ć d o c z y n u. Z d u c h a, t e g o w y r o s ła k o n s t y t u c ja, k t ó r a, c h o c i a ż n ie b y ł a w o ln a od w p ły w u F r a n c j i ó w c z e s n e j, to je d n a k f r a n c u s k i e u s t a w y u ł a g o d z iła. u n a r o d o w iła i d o p o ls k ic h s to s u n k ó w / z a s t o s o w a ł a. Ś w ie c i n a m o n a. d z iś, ja k o w s p a n ia ła n a u k a, a b y ni.e m a łp o w a ć jś le p o z a c h o d u, le c z s i ę g a ć p r z e d e w s z y s t k ie m d o n i e w y c z e r p a n y c h ź r ó d e ł d u s z y p o ls k ie j i z n i e j c z e r p a ć p r o g r a m n a p r z y s z ło ś ć. L e c z t k w i w k o n s t y t u c ji 3 m a ja je s z c z e i n n a m y ś l. P o l a k n i g d y n ie b y ł k r w i o ż e r c z y i w c a ł e j h i s t o r ji s w o je j n ig d y n ie z d o b y w a ł p a ń s t w o b c y c h i n ie u ja r z m i a ł g w a łt e m o b c y c h n a r o d ó w. Z n a n e j e s t p o ję c ie ł e c h i t y, ja k o o r a c z a, z a m iło w a n e g o w g ę ś l i i ś p ie w ie. D u c h o w i p o ls k ie m u o b c e z a w s z e b y ł y r e w o l u c je i p r z e w r o t y. J e ż e l i P o l a k c h c i a ł d o k o n a ć n a w e t d a le k o i d ą c e j z m ia n y, d o k o n y w a ł j e j n ie d r o g ą 'g w a łt u, l e c z d r o g ą s p o k o jn ą, d r o g ą u m ia r u i r o z w o ju. N ie r e w o lu c ją, l e c z e w o lu c ją., t o z n a c z y n ie b r a t o b ó jc z y p r z e le w k r w i, l e c z id e a r o z w o ju b y ł y je g o n a t u r ą i je g o z w y c z a je m. I t a i d e a tk w i w k o s t y t u c ji 3 m a ja. W e Francji p r z e w r a c a! s ię d a w n y p o r z ą d e k r z e c z y p o d g i l o t y n ą i n o ż e m, mordowano tam b e z m ił o s ie r d z ia i p a m ię c i, w Polsce z n iia n ę d a w n e g o p o r z ą d k u uchwalono d r o g ą, p o k o jo w ą, p r o s t ą i p r a w ą. W t e m t k w i dum a n a s z a, i n a u k a, ja k ą. n a m k o n s t y t u c ja 3 m a ja d a je d z i s i a j, m im o ż e u s t a w y j e j s ą ju ż d z iś p r z e s t a r z a ł e. T k w i w n i e j z d u c lia n a r o d o w e g o p o c z ę t a w z n io s ła i d e a p o w o ln e g o, u m ia r o w e g o z d ą ż a n ia k u c o r a z le p s z e j p r z y s z ło ś c i, id e a, w r o g a b r a t o b ó js t w u i s p a ja ją c a w s z y s t k i c h d o p r a c y n a d P o l s k ą, Stanisław Zorza.

6 Str. 6 DZWON N IE D ZIE LNY* Nr. 18. Krzywda 0 pomstę do nieba wołająca. W ie m y z k a te c h iz m u, że u c ie m ię ż e n ie u b o g ic h, o ra z w d ó w i s ie r o t 11 je s t g rz e c h e m o p o m stę d o n ie b a w o ła ją c y m, a lb o w ie m w e d łu g P ism a, św., łz y pok r z y w d z o n y c h w s tę p u ją a ż d o n ie b a i ta m w s z c z e g ó ln ie js z y s p o s ó b w z y w a ją s p r a w ie d liw o ś ć B o ż ą d o w y m ie rz e n ia k a r y, ju ż w te m d o c z e sn c m ż y c iu. T a k i s tr a s z n y i c ię ż k i g rz e c h, p o p e łn io n y z o s ta ł ja w n ie i p u b lic z n ie n ie n a je d n y m u b o g im, a le n a w s z y s tk ic h w c a ł e j P o ls c e, a p rz e c ie ż su m ie ń k a to lic k ic h ja k o ś to n ie w z ru s z a, n ie s ły c h a ć o b u rz e n ia 1 w ie lk ie g o w o ła n ia, b y c z e m p rę d z e j k rz y w d ę n a p ra w ić, P a n a B o g a o b ra ż o n e g o p rz e b ła g a ć. D a je to sm u tn e ś w ia d e c tw o, ja k i n asz k a to lic y z m je s t zim n y i n ie c z y n n y. C ó ż ta k ie g o s ię s t a ło? P y t a jc i e s ię t y c h w ie lu ty s ię c y s ta r s z y c h słu ż ą c y c h, k tó r e w p o c ie c z o ła p r a c u ją c, p rzez d łu g i s z e r e g l a t c iu ła ły g ro s z d o g ro s z a i s k ła d a ły g o do K a s O sz c z ę d n o ści, a b y m ie ć n a s ta r o ś ć ja k ie ta k ie u tr z y m a n ie, a k tó r e d ziś s ą ż e b ra c z k a m i, cz e m u z a p ła k a n e ic h o c z y i g d z ie s ą ic h fu n d u s z e? P y t a jc i e s ię w s z y s tk ic h in n y c h u b o g ic h, a trz e ź w y c h i s t a te c z n y c h p ra c o w n ik ó w, r ę k o d z ie ln ik ó w, o jc ó w ro d z in, k t ó r z y n a c z a r n ą g o d z in ę " o s z c z ę d z a li, a te ra z n ie m a ją r a tu n k u, c o się s t a ło z ich p rz e d w o je n u e m i o s z c z ę d n o ś c ia m i? P y t a jc i e d a le j, d la c z e g o fu n d u sze s ie r o c e, p rzez s ą d y o p ie k u ń c z e w p a p ie ra c h w a rto ś c io w y c h u lo k o w a n e, p rz e p a d ły d la c z e g o w d o w y i s t a r c y, k tó r z y m ie li n a h ip o te k a c h, lu b w lis ta c h z a s ta w n y c h i t. p. w a lo r a c h sw e s k r o m n e k a p ita ły u m ie sz c z o n e, m u sie li w y s p rz e d a ć n a u trz y m a n ie w s z y s tk ie sw e ru c h o m o ś c i, a te ra z ju ż z g ło d u u m ie r a ją, d la c z e g o fu n d a c y j s ty p e n - d y jn y c h t y lk o w M alopol sce, k tó r e u m o ż liw ia ły c o ro k u n a u k ę stu d e n to m, p rz e p a d ły, d la c z e g o fu n d a c y j h u m a n ita r n y c h, b ę d ą c y c h p o m o c ą i o s to ją d la n ie u le c z a ln ie c h o ry c h (n p. fu n d. H e le ló w ), d la o p u sz c z o n y c h c h ło p c ó w (np. fu n d. L u b o m ir s k ic h ), d la b ie d n y c h d z ie w c z ą t (np. fu n d. A. P o to c k ie g o ) je s t - n ie c z y n n y c h d la c z e g o ró ż n e in n e fu n d a cje,, ja k n p. B a n k u P o b o ż n e g o, A rc y b ra c tw a. m ita si ird z ia, ja k k o ś c ie ln e, m s z a ln e, z a d u sze z m a rły c h, a ta k ż e i ró ż n e n a u k o w e (np. A k a d e m ji U m ie ję tn o ś c i) zm a la ły p ra w ie d o z e ra, d la c z e g o w re s z c ie fu n d u sz e e m e r y ta ln e, po p a ń s tw a c h z a b o rc z y c h o trz y m a n e, z m a la ły d o z n ik o m e j w a r to ś c i, ta k, iż z a le d w ie n a g ło d o w e u trz y m a n ie te ra z w y s t a r c z a ją? O trz y m a c ie od w s z y s tk ic h p o k rz y w d z o n y c h odp o w ie d ź : o k r a d z io n o n a s h a n ie b n ie, o b ra b o w a n o b e z lito ś c i. A g d y się z w ró c ic ie d o lu d z i b o g a ty c h, odp o w ie d z ą w a m : w o jn a te m u w in n a! T a k, w o jn a a le d la te g o, że n a r o b iła d użo sp u sto s z e ń w d u sz a c h lu d z k ic h, o b u d z iła d z ik ie, sa m o lu b n e in s ty n k tu, z g a s iła m iło ś ć b liź n ich, p o d k o p a ła w ia rę w B o g a, z a g łu s z y ła su m ie n ia. N a m n o ż y ło s ię d ra p ie ż n y c h c h c iw c ó w, o s z u k a ń c z y c h s p e k u la n tó w, ra b u s ió w c u d z e g o m ie n ia. N ie u cz ciw i, a.sp ry tn i i b e z w z g lę d n i w z b o g a c ili s ię n ie s ły c h a n ie, zaś u c z c iw i, a s ła b i, izostaili w y z u c i ze s w e g o m ie n ia. Z te g o to p o w o d u p ie n ią d z e p rz e d w o je n n e, u m iesz cz o n e w K a s a c h, T o w a r z y s tw a c h k r e d y to w y c h i t. p- in s ty tu c ja c h u lo tn iły ja k k a m fo r a. P o w ia d a ją n a m, że s ię z d e w a lu o w a ły bo m a r k a p o ls k a b y ła p ien ią d z em n ie s ta ły m, c ią g le s p a d a ją c y m. Tak, była dewaluacja, ale świętym obowiązkiem dyrektorów oraz nadzorczych organów Kas i Tow. F R A N C I S Z E K M IC H A L E C. 6 Węźlisko rozplątane. (Opowiadanie z przed lat kilku). D r z w i s i ę r o z w a r ły i d o iz b y, ja ik b o m b a, w p a d ł M ic h a ś Z a g r o d a z k s i ą ż k a m i w r ę k u. E k s p e d ie n t k i, n a j e g o w id o k, p o d n io s ły n i e s ły c h a n ą w rzatw ę. O t o c z y ł y g o k o łe m, t r a jk o c z ą c, p r z e d r z e ź n i a ją c g o i o p o w i a d a ją c n ie s t w o r z o n e d z iw y. C h ło p a k n i b y t o d ą s a ł s ię i o p ę d z a ł o d n ic h. j a k o d n a p r z y k r z o n y c h m u c h, a l e f a n t a z ja d z ie w c z ą t d o g a d z a ł a m u w id o c z n ie, b o o c z y je g o ś m ia ły s ię, j a k g w ia z d y. U s ia d ł n a r e s z c i e n a s t o ł k u, p o ł o ż y ł k s i ą ż k i n a s t ó ł, a k i e d y u c is z y ło s i ę n ie c o, z w r ó c ił s ię d o O r z e c h ó w n y, k t ó r a je d n a n ie b r a ła u d z ia łu w o g ó ln e j w r z a w ie i n ib y to z ia ję ta b y ł a p r z e g lą d a n ie m g a iz e t. D o b r y w ie c z ó r, p a n n o H a n u s iu p o w ie d z ia ł, z b l i ż a ją c s ię d o n i e j i p o d a ją c j e j r ę k ę. D o b r y w ie c z ó r o d p o w ie d z ia ła, s p o g l ą d a ją c k u n ie m u i z n o w u s p u s z c z a ją c o c z y k u g a z e t o m i k s ią ż k o m. C o s ł y c h a ć z m a t e m a t y k ą? z a p y t a ł c h ło p a k, ś m i e ją c s ię. D z iś s ię n ie u c z y ła m m a t e m a t y k i o d r z e k ła. D l a c z e g o? A, b o p a n M ic h a ś n ie p r z y s z e d ł w y s z e p t a ł a, p o d n o s z ą c k u n ie m u s w e c z a r n e o c z y i s p u s z c z a ją c j e z a r a z z e s m u t k ie m. W s ło w a c h j e j c z u ć b y ł o d e l i k a t n y w y r z u t. P r z e p r a s z a m, b a r d z o p a n ią p r z e p r a s z a m - m ó w ił ż y w o p r z y b y ły l e c z t a k b y ł e m d z is ia j z a ję t y, ż e n i e m ia łe m c h w ilk i w o ln e g o c z a s u. J e ś l i p a n n a H a n u s ia z e c h c e, m o ż e m y l e k c ję p r z e r o b i ć t e r a z, c o, d o b r z e? J a k p a n M ic h a ś c h c e. a l e p a n M ic h a ś p e w n ie z m ę c z o n y, d o p ie r o w r ó c ił z e s z k o ł y... C o t a m, z m ę c z o n y, c z y ni z m ę c z o n y, p ó ł g o d z in k i t o d r o b ia z g, o k t ó r y m m ó w ić n ie w a r t o - T o m ó w ią c, w z ią ł k s i ą ż k i z e s t o ł u, z a n ió s ł je d o s w e g o m ie s z k a n ia, k t ó r e o je d n o p i ę t r o n i ż e j w d o m u r e d a k c ji s ię z n a jd o w a ło, p o c z e m w r ó c ił i p o s z e d ł d o p o k o ju, g d z ie p o p r z e d n io p r a c o w a ła H a n u s ia. D z ie w c z y n a w y d o b y ła p r z y g o to w a n e o d p o łu d n ia k s ią ż k i i p o s z ła z a n im. R o z p o c z ę li n ie w ia d o m o ju ż k t ó r ą, z rz ę d u l e k c j ę m a t e m a t y k i. D z ie w c z y n a b o w ie m, p a r n i ę '

7 Nr. 18. DZWON N IEDZIELNY 1 Str. 7 kredytowych było kapitały cudze, im z zaufaniem powierzone, chronić, ile tylko możności, przed dewaluacją. O ni je d n a k o to w c a le s ię n ie tr o s z c z y li, a te ra z u d a ją, że to b y ło n ie m o ż e b n e. U d a ją, bo s w o je, o s o b is te, w r o z m a ity sp o só b n a b y te k a p ita ły, p o tr a fili o c h ro n ić p rzed d e w a lu a c ją. U m ie li oni k u p o w a ć d o la r y i w y s y ła ć je c e le m u k r y c ia d o b a n k ó w z a g ra n ic z n y c h, u m ie li lo k o w a ć sw o je p ie n ią d z e w m ar ją t k a c h z ie m s k ic h, w k a m ie n ic a c h i w illa c h m ie j s k ic h, w s a m o c h o d a c h, m e b la c h, o b ra z a c h i k o s z to w n o ś c ia c h. Dewaluacja nie była dla nich, oraz dla ich popleczników i przyjaciół, ruiną ale obfitem żniwem. L o s b ie d a k ó w, k tó r y c h p ien ięd zm i s z c z ę ś liw ie " j s p e k u lo w a li, jnic ic h n ie o b c h o d z ił. A lb o w ie m n ie k a p ita liś c i to b y li, k tó r z y w 4 6 k a s a c h O sz c z ę d n o ści w M a ło p o lsce m ie li sw e o s z c z ę d n o ś c i z ło ż o n e, le c z w o g r o m n e j w ięks;z o ści lu d z ie b ie d n i. M am y n p. d o k ła d n e d a ty z r o k u , w k tó r y m n a 2 7 6,6 2 4 osó b w.k ła d k u ją c y c h, b y ło o só b z w k ła d k a m i pon iż e j a ż d o i m n ie j k o r o n. P o d o b n ie i 'lis ty z a s ta w n e T o w. k r e d y t, ziem s k ie g o w e L w o w ie b y ły p rz e w a ż n ie w rękac-h lu d zi b ie d n y c h, c z ę s to k r o ć w d ó w i s ie r o t. A je d n a k T o w. k r e d y to w e z ie m s k ie n ie w a h a ło s ię o fia r o w a ć w g ru d n iu ro k u za k o r o n a u s tr ja c k ic h 9 fe n ig ó w p o ls k ic h. O b e cn ie, w e d łu g u c h w a ły s w e j r a d y n a d z o r c z e j o fia r u je to T o w. aż 4.9 p ro c e n t, to z n a c z y z a s w ó j l i s t z a s ta w n y, o p ie w a ją c y. n a k o r o n c h c e w y p ła c ić 4 9 z ło ty c h i to n ie w g o tó w c e, a le w n o w y m liś c ie z a s ta w n y m, o p ie w a ją c y m n a z ło te. C z y m oże b a n k r u c tw o te g o T o w. z m u sz a je do w y p ła c a n ia t a k d ro b n e g o u ła m k a sw o im w ie rz y c ie lo m? B y n a jm n ie j. W a ln e z g ro m a d z e n ie u c h w a liło n ie d a w n o d y r e k c ji i ra d z ie n a d z o r c z e j z a u fa n ie i u z n a n ie za to, ż e u m ie li i p o tr a fili m a ją t e k T o w a r z y s tw a p rz e d w sz o lk ie m i s tra ta m i u c h ro n ić. L e c z m o ż e w ła ś c ic ie le h ip o te k ta b u la r n y c h ziem s k ic h ta k zu b o ż eli po w o jn ie, że n ie m o g ą sw o ich d łu g ó w w c a ło ś c i z a p ła c ić, le c z t y lk o o d 1 5 do 3 3 %? T a k ż e n ie p ra w d a, g d y ż w ia d o m o, ż e w c z a s ie sp a d k u m a r k i u m ie li s o b ie d o s k o n a le ra d z ić, po w ię k s z e j c z ę ś c i ju ż o c z y ś c ili sw e h ip o te k i z d łu g ó w p rzed w o je n n y c h, (n a c o n ie r a z w y s ta r c z y ło je d n e g o in d y k a s p r z e d a ć ), a w ielu d o k u p iło s o b ie m a ję tn o ś c i. W ła ś c ic ie le re a ln o ś c i m ie li w p ra w d z ie c ię ż k ie c z a s y z p o w o d u o c h ro n y lo k a to r ó w, a le ju ż te ra z w s k u te k n o w e j u s ta w y m a ją z k a ż d y m k w a rta łe m c o ra z w ię k s z e d o c h o d y i m o g ą sw e d łu g i h ip o te c z n e s p ła c a ć, a K a s y o s z c z ę d n o ś c i n ie m u sz ą z ic h pow odu s t r a t p o n o s ić. P o m im o to K a s y o s z c z ę d n o ś c i t a k ą r o b ią k a lk u l a c ję, iż n ie ty lk o s w e g o k a p ita łu re z e r w o w e g o n ie u s z c z u p lą, a le je s z c z e z a r o b ią 9 3 p r o c e n t z p ow ierz o n y c h im w k ła d e k, z a ś 7 p r o c e n t t y lk o w y p ła c ą p o sia d a cz o m k s ią ż e c z e k. T o z n a c z y, k to m ia ł w K a s ie k o r o n, o trz y m a te r a z 6 zł. 6 6 g ro s z y. Z a te m n ie u le g a ż a d n e j w ą tp liw o ś c i, ż e n ie co in n e g o, ja k ty lk o c h c iw o ś ć i b r a k s u m ie n ia lu d zi n ie u c z c iw y c h s ą p r z y c z y n ą t e j s tr a s z n e j k rz y w d y, ja k a s ię w P o ls c e b ie d n y m lu d z io m d z ie je. C o p o k rz y w d z e n i w ie r z y c ie le m a ją u c z y n ić, a b y k rz y w d a Z'0s t a ła n a p ra w io n a, o tem n a p iszem y w n a s tę p im n n u m erz e. Jan Ł ę to w s k i. iiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiimini M iły gość. G o ś ć : C z y p a n i w d o m u? S łu ż ą c a : N ie. G o ś ć : P r z e c ie ż w id z ia łe m, ja k w e sz ła do d om u. S łu ż ą c a : T a k, a le i o n a w id z ia ła p a n a. t a ją c o s w y m s ie r o c y m lo s ie i m a ją c o c z y z w r ó c o n e n a w ię k s z ą, o d le g ło ś ć k u p r z y s z ło ś c i, w ie d z i a ł a, ż e c lile b r e d a k c y jn y, j a k ła s k a, p a ń s k a, n a p s t r y m k o n iu je ź d z i. C h c ia ła w ię c m ie ć n a w s z e lk i w y p a d e k ja k i e ś z a b e z p ie c z e n ie, c o ś, c z e m b y m o g ł a s ię z a ją ć, g d y b y p r a c ę w J u t r z e n c e " s t r a c i ł a. W p r a w d z ie n ie z a n o s iło s i ę n a t o. K ie r o w n i k p is m a b y ł z n ie j n a d w y r a z z a d o w o lo n y, a s a m o p is m o p o z w ija ło s i ę d o b r z e i n ie : d a w a ło p o w o d u d o o b a w n a p r z y s z ło ś ć. A le O r z e c h ó w n a c h c i a ł a k o n ie c z n ie z d o b y ć j a k i e ś w y k s z t a ł c e n i e. S p o s o b n o ś ć n a d a r z y ł a s i ę m łeb a tw em, g d y o g ło s z o n o w m ie ś c ie k n r s a b u c h a ł t e r y jn e. S z c z ę ś liw y m t r a fe m o d b y w a ły s ię o n e w g o d z in a c h, w o l n y c h od z a ję ć w a d m i n i s t r a c ji. D z ie w c z y n a, n i e n a m y ś l a j ą c s i ę w i e le, w p is a ła s ię n a k u r s a i r o z p o c z ę ła n a u k ę. N ie d a w n o s k o ń c z y ł a s z k o łę w y d z ia ło w ą, u m y s ł j e j n i e o d w y k ł je s z c z e o d k s i ą ż k i, b y ł a d o s y ć p o ję t n a i z d o ln a, k u r s w i ę c s z e d ł j e j n ie ź le. A le n i e m ia ł a n ig d y p r z e k o n a n ia d o m a t e m a t y k i, a w ię c d o p r z e d m io tu, z w i ą z a n e g o z b u c h a l t e r i ą, ja k o d u s z a z c ia łe m. J u ż n a w y d z ia łó w c e b o r y k a ł a s i ę z n ią, t e r a z b o r y k a n i e s ię b y ło je s z c z e w i ę k s z e. N ie m o g ła s ię w n i e k t ó r y c h z a g a d n i e n i a c h o r jc n t o w a ć i p e w n y c h r z e c z y z r o z u m ie ć. S t r a p io n e d z ie w c z ę r a z i d r u g i p o b ie g ło z z e s z y t e m -do M ic h a s ia, k t ó r y w a d m i n i s t r a c ji b y w a ł p r a w i e c o d z ie ń, a n a m a t e m a t y c e s ię d o b r z e r o z u m ia ł. I o n b o w ie m s i ę u c z y ł. O d d w u l a t u c z ę s z c z a ł n a k u r s a m a t u r y c z n e, k t ó r e u r z ą d z a li w K r a k o w i e p r o f e s o r z y g i m n a z ja l n i d la t y c h, c o c h c i e l i s z y b c i e j s k o ń c z y ć g im n a z ju m i p r ę d z e j z d o b y ć ś w ia d e c tw o d o jr z a ł o ś c i. O c h o c z y m ło d z ie n ie c w y r o b ił H a n u s i z a d a n ie je d n o,, p o n ie m d r u g ie i t r z e c i e, a w id z ą c, ż e b ie d n e d z ie c k o n ie z e w s z y s t k ie m d a je s o b i e r a d ę. s a m j e j p o d d a ł m y ś l, a b y p o o b ie id z ie, w g o d z in ie w o ln e j o d p r a c y p r z e r a b i a l i 'm a t e m a t y k ę r a z e m i ć w i c z y li s ię w ty m p r z e d m io c ie. P o p ro s itn c h ło p a k p o s t a n o w ił u d z ie la ć j e j l e k c ji, r o z u m ie s i ę n a jb e z im t e r e s o w - n i e j. C z y n ił to z e w s p ó łc z u c ia je d y n ie, p o b u d z iła g o d o t e g o s z l a c h e t n a m iło ś ć b liź n ie g o, t a m iło ś ć, k t ó r a b y ł a s p r ę ż y n ą c a ł e g o je g o d o t y c h c z a s o w e g o ż y c i a. B y ł a w t e m i n t e n c ja n a jc z y s t s z a i n a j s z l a c h e t n i e js z a, h a r m o n iz u ją c a n a jś c i ś l e j z je g o m a r z e n ia m i i z a m ia r a m i. D z i e w c z y n a o c z y w iś c ie p r z y k la is n ę ła teij m y ś li i z g o d z iła s ię n a l e k c je j a k n a jc h ę t n i e j. ( C i ą g d a ls z y n a s t ą p i).

8 Str. 8 DZWON N IE D ZIE LN Y Nr. 18. Katedra w Sofji, w której wybuchła piekielna maszyna. 0 otaczanie większą troską chóralnego śpiewu kościelnego. W l W ie lk ą S o b o tę o g a r n ę ło m n ie w ie lk ie z g o rsz e n ie w c z a s ie p r o c e s ji r e z u r e k c y jn e j w je d n y m z k o ś c io łó w k r a k o w s k ic h. N a ty le o b e c n y c h, k ilk o r o zale d w ie z n a la z ło się ś p ie w a ją c y c h! W s ty d m n ie o g a r n ą ł, że lu d z ie i ty c h p a ru zwrr o te k p ie śn i W e s o ły n a m d ziś d z ie ń n a s t a ł! 11 n ie p o tr a fią z a p a m ię ta ć! C z y t a ją c w d w a d n i p ó ź n ie j a r ty k u ł N o w e g o D z w o n u 11 p t. W s ta ń m y d o ż y c ia 11 że w s z c z e r e j p ieśn i o b ja w ia się z aw sze p ra w d z iw e u c z u c ie i p o tr z e b a d u sz y p o sta n o w iłe m z a p o śre d n ic tw e m N o w e g o D z w o n u 11 z a a p e lo w a ć d o ty c h, c o s ą d o te g o p o w o ła n i, b y z w ró c ili w ię k s z ą u w a g ę n a śp iew k o ś c ie ln y 1 z a ję li się je g o o r g a n iz a c ją p o k o ś c io ła c h. P r z y p o m in a m so b ie, że p rz e d k ilk u la t y (b y ło to w c z a s ie w o jn y ), u s iło w a łe m k u p ić p o rz ą d n ą k s ią ż k ę d o n a b - ż e ń s tw a d la ż o n y, w k tó.re j-b y b y ło w ię c e j p ieśn i (b y ła to k s ią ż k a p. t. D r o g a d o n ie b a 11 p rze.: k s. S k o w r o n k a, a w id z ia łe m ją u lu d z i z G ó r n e g o Ś lą s k a ) leo z n ie s te ty n ie m o g łe m w c a ły m K r a k o w ie z n a le ź ć t a k ie j k s ią ż k i, a n a w e t w je d n e j k s ię g a m i (k a to lic k ie j) p o w ie d z ia n o m i, ż e o n i m a ją k s ią ż k i d la in te lig e n c ji11, a in t e lig e n c ja n ie śp iew a. C z y ż b y n ie b y ło w s k a z a n e, a b y u tw o rz o n o k ó łk a śp ie w a c k ie w k a ż d e j p a r a fji, k tó r e b y m ia ły n a c e lu p ie lę g n o w a n ie śp iew u k o ś c ie ln e g o? M o ż n a b y p rz e c ie ż u p ro s ić p p. O rg a n is tó w, a b y p o ś w ię c ili w p e w n e d n i c h o ć b y g o d z in ę c z a s u, z a k t ó r ą e w e n tu a ln ie d r o g ą s k ła d e k m o ż n a b y im tę s tr a tę c z a su w y n a g r o d z ić, a n ie c h b y c h ę tn i u c z y li się śp iew u p rz y o rg a n ie w k o ś c ie le, je ś lib y się n ie z n a la z ł od p o w ied n i n a te n cel lo k a l. N ie m am tu n a m y ś li o w e g o o p e re tk o w e g o śp iew u, le c z te n z w y k ły, w k tó r y m w s z y s c y m o g ą w z ią ć u d z ia ł. J a k to p ię k n ie, g d y c a ły k o ś c ió ł śp ie w a! Id ź m y n a g ó r n y Ś lą s k i p r z y s łu c h a jm y się, ja k w K a to w ic a c h n a su m ie (w k o ś c ie le M a r ja c k im ) śp ie w a c a ły k o ś c ió ł p e łn ą p ie rs ią i n ik t się n ie w sty d z i te g o : in te lig e n t c z y ro b o tn ik. A w e w ie js k ic h k o ś c io ła c h, cz y ż n ie ton śp ie w u r a to w a ł od z a g ła d y i u tr z y m a ł ta m p o ls k ą m o w ę? S ły s z a łe m ta m ja k m ó w io n o : w K r a k o w ie ty le ła d n y c h k o ś c io łó w i są a lb o p u ste, a lb o lu d śp ie w a ć s ię w stydz-i. P ro s z ę n a j u p rz e jm ie j o w d ro ż e n ie c o d o t e g o śp ie w u o d p o w ie d n ie j p ro p a g a n d y, a w te d y z o b a c z y m y, że śp ie w em po n a s z y c h k o ś c io ła c h z a c h w y c a ć się b ę d ą o b c y. I s tn ie ją c e po p a r a fja c h s to w a rz y s z e n ia n ie w ą tp liw ie p o p rą tę a k c ję D z w o n u N ie d z ie ln e g o 11, a K o la in te lig e n c ji n ie b ę d ą te ż je j n ie c h ę tn e, i z re s z tą w s z y s c y n ie c h z e c h c ą p rz y c z y n ić s o b ie t e j r a d o ś c i d u c h o w e j, b io r ą c ż y w y u d z ia ł w z b io ro w y m c h ó ra ln y m śp iew ie k o ś c ie ln y m, po k tó r y m c z ło w ie k c z u je się ja k iś w z m o cn io n y n a d u ch u, w y c h o d z i z k o ś c io ła p ełen u c z u ć w z n io s ły c h i ja k b y le p sz y m się c z u ją c. W p row adzenie te g o p r z y c z y n iło b y się te ż n ie w ą t p liw ie d o le p s z e j fr e k w e n c ji w' k r a k o w s k ic h k o ś c io ła c h ta k ż e i w in n e j p o rz e d n ia, a nie t y lk o w te d y, g d y z a p o w ia d a ją a r t y s t y c z n ą m u z y k ę i śp ie w, c o ta k ż e je s t m o ż e p o n ie k ą d w s k a z a n e, le c z m im o te g o n ie n a le ż y z a n ie d b y w a ć śp iew u lu d o w e g o, k tó r y m a m oże w ię k s z ą w a r to ś ć od a r ty s ty c z n e g o, p o n ie w a ż s z u k a się w n im w y łą c z n ie t y lk o c h w a ły B o ż e j, a n ie zaś ta k ż e w ła s n e j. Piotr Wyrobek. (O d p o w. R e d.: S p ra w ę tę u w a ż a m y is to tn ie za b a rd z o w a ż n ą, a n a w e t, o ile ch o d z i o K r a k ó w, g d z ie śp ie w lu d o w y k o ś c ie ln y s to i t a k n is k o, za p ie k ą c ą!)

9 Nr. 18. DZWON N IED ZIELNY" Str. 9 C O S Ł Y C H A Ć K A T O L I m s Ł i RZYM. Ś w i e c i ć. W o g r o d a c h w a ty k a ń s k ic h, ja k to n a s z y m c z y te l n ik o m w ia d o m o, u rz ą d z o n o o b e c n ie w y s ta w ę m is y jn ą, a b y lic z n e p ie lg rz y m k i r o k u ju b ile u sz o w e g o z a c ie k a w ić w ie lk ą p r a c ą n aw T Ó cen ia p o g a n i h e re ty k ó w. K ilk a n a ś c ie d ni tem u p rz y o g lą d a n iu w y s ta w y z a sz ło iś c ie c ie k a w e z d a rz e n ie. P e w n a k o b ie ta w ło s k a g m in y C a v e p rz y g lą d a ła, się o b ra z o w i, p rz e d s ta w ia ją c e m u ś m ie rć m ę c z e ń s k ą je d n e g o F r a n c is z k a n in a w T u r c ji. K o b ie c in a w śró d k r z y k u b o le s n e g o u p a d ła n a g le n a z ie m ię, m o d lą c s ię g o r ą c o p rzed o b ra z e m m ę c z e n n ik a z a w ia rę. B y ł to b o w ie m je j w ła s n y s y n, o k tó r y m od ro k u n ic d o w ie d z ie ć s ię n ie m o g ła, JEROZOLIMA. P o d łu g ich s tu d ja c h i b a d a n ia c h u c z e n i s tw ie r d z a ją je d n o m y ś ln ie, że z n a le ź li m ie js c e, g d z ie b y ł św. S z c z e p a n u k a m ie n io w a n y.n ie g d y ś s t a ł ta m k o ś c ió ł, k t ó r y z o s ta ł w c z a s ie n a ja z d u T u r k ó w z n isz cz o n y. O. M a r ro tta, F r a n c is z k a n in i s tr ó ż b a z y lik i G ro b u ś w ię te g o o b c h o d z ił n ie d a w n o 2 5 le c ie sw e g o k a p ła ń s tw a. N a w e t ż y d z i i a ra b o w ie sp ie s z y li z ż y c z e n ia m i d la p o w sz e ch n ie łu b ia n e g o O jc a. W c ią g u o s ta t n ic h 18 m ie s ię c y w ś c ie k łe p sy i s z a k a le u k ą s iły w P a le s ty n ie p o n ad o só b..w ła d z e a n g ie ls k ie s t r z e la ją i tr u ją b e z m iło sie rd z ia w łó c z ą c e s ię p sy i s z a k a le. W o g ó le w ty c h 1 8 m ie s ią c a c h.sp rz ą tn ię to d o p só w i d o sz a k a ló w. W ś r ó d p ie lg rz y m ó w p a n u je z te g o p o w o d u z d e n e rw o w a n ie i n ie u fn o ś ć d o o b e c n y c h p o rz ą d k ó w. SZWAJCAR JA. Miasto Lozanna w obronie obyczajów i świętowania. ' N a s i d o m o ro śli s ie w c y o ś w ia ty w s k a z u ją c z ę s to n a p rz y k ła d Z a c h o d u, g d y c o ś c h c ą b a rd z o p o le c a ć. S z w a jc a r ja u c h o d z i w ś w ie c ie za k r a j n a jb a r d z ie j p o stę p o w y i c y w iliz o w a n y. M iło n a m z te m d o n ie ś ć c z y te ln ik o m D z w o n u ", ja k ta m n a z a c h o d z ie p o j m u ją d ziś p o stę p. R a d a m ie js k a w m ie ś c ie L o z a n n ie (L a u s a n n e ), u c h w a lą z d n ia 1 0 m a r c a b. r. z a b r o n iła w s z e lk ie g o p rz e d sta w ie n ia w te a tr z e, lu b k in ie, które się sprzeciwia moralności i porządkowi publicznemu i mogłoby podniecać do uczynków kryminalnych". R a d a z a b r o n iła w stę p u d o te a tr ó w i k in d la d z ie ci d o 16 ro k u n a w e t u a d o b r e p rz e d sta w ie n ia. W to w a rz y stw ie ro d z icó w i o p ie k u n ó w w o ln o d z ie cio m o d w ie d z a ć w id o w isk a, le c z p o lic ja m o ż e i te g o z a b r o n ić. je ż e lib y s ię n a p rz e d sta w ie n iu co ś z n a jd o w a ło, c o d z ie c i d e p ra w o w a ć m o ż e. B a le i z a b a w y p u b lic z n e m o ż e m ło d z ież z w ie d z a ć ty lk o od 1 8 ro k u ż y c ia. In n a u c h w a ła z a b r a n ia w y s ta w y k s ią ż e k, a fis z y, o b ra z ó w p o d n ie c a ją c y c h d o k r y m in a ln o ś c i i z m y sło - w-cści. W a ż n ą je s t u c h w a ła, że u rz ą d g m in n y m a p raw o z a b r o n ić p rz e d s ta w ie n ia, u r o c z y s to ś c i, k o n c e r tó w i in n e p u b licz n e z a b a w y w d ni ś w ią te c z n e, je ż e li ta k o w e m o g ą ra z ić r e lig ijn e u c z u c ia z n a c z n e j c z ę ś c i o b y w a te li". U n a s p ełn o d z ie c i w k in a c h, p ełn o n ie m o r a ln y c h k s ią ż e k n a w ystaw cach k s ię g a r s k ic h, z a w o d y p iłk i n o ż n e j o d b y w a ją się w n ie d z ie lę p rzed p o łu d n ie m... I t o u n a s, w P o ls c e k a t o lic k ie j!"... W postępow m j.s z w a jc a f ji in a c z e j!... Nawracanie Japończyków w Brazylji. P o z a m k n ię c iu d ro g i d o S ta n ó w Z je d n o c z o n y c h p ó łn o c n e j A m e r y k i, J a p o ń c z y c y e m ig r u ją d o B r a z y lji. Z lis tu m is jo n a r z a ja p o ń s k ie g o K s. N a k a m u ra d o w ia d u je m y s ię c ie k a w y c h s z c z e g ó łó w o p r a c y nad n a w ró c e n ie m Ja p o ń c z y k ó w. R o c z n ie przybyw ui do B r a z y lji p o n ad J a p o ń c z y k ó w. Z a jm u ją się g łó w n ie p r a c ą r o ln ą i ow o- c a rs tw e m. R o z s ia n i w śró d k a to lic k im i P o r tu g a lc z y k a m i o k a z u ją d o s y ć d u żą s k ło n n o ś ć do p r z y ję c ia n a sz e j w ia r y ś w ię te j. S a m O jc ie c św', z w ró c ił się do rząd u ja p o ń s k ie g o, a b y p rz y s ła ł do B r a z y lji k a t o lic k ie g o k s ię d z a, m ó w ią c e g o po ja p o ń s k a. R z ą d p rz y s ła ł w ła ś n ie w sp o m n ia n e g o w y ż e j k s. N a k a m u ra. P is z e on, że m a ju ż g o r ą c y c h k a to lik ó w, a lic z b a k a te c h u m e n ó w (u c z ą c y c h się k a te c h iz m u ) je s t dużo w ię k s z a. BUŁGARJA.,W tem p a ń ste w k u c ią g ły c h z a b u rz e ń i w a lk o w ła d z ę, ż y je d o s y ć z n a c z n a ilo ś ć k a to lik ó w. A d m i n is tr a c ja. K o ś c io ła n a k a to lic k ie g o je s t ta m p o d z ielo n a d w ie d ie c e z je. P ó łn o c n a c z ę ś ć k r a ju n a le ż y do b is k u p s tw a w R u sz cz.u k, a p o łu d n io w a do S o f ji. B is k u p wr R u sziczu k u m a k a to lik ó w ' w 1 6 p a ra - fja o h, a. d ie c e z ja S o fji lic z y d usz i 2 2 p a r a fij. G d zie k a t o lic y s ta n o w ią w ię k s z o ś ć o b y w a te li, s a m o p a ń stw o u trz y m u je ta m k a to lic k ie s z k o ły. W in n y ch m ie js c o w o ś c ia c h u trz y m u ją te s z k o ły sa m i k a to lic y. W Obu d ie c e z ja c h is tn ie je 1 8 p a ń s tw o w y c h s z k ó ł lu d o w y ch, d o k tó r y c h u częsz cz a ch ło p có w ' i d z ie w c z y n e k. S a m i k a t o lic y u tr z y m u ją 1 0 s z k ó l lu d o w y ch i 1 2 s z k ó l śre d n ic h z o g ó ln ą lic z b ą u czn ió w. W m o rz u o d sz cz e p ie ń có w p ra w o s ła w n y c h k a to lic y B u łg a r ji p o s ia d a ją wrc a le p o k a ź n y d o ro b e k k u ltu r a ln y. iiimiiiiiiiiiiiiiiiiimmiiimiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiijiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiłii Trzy klasy. P o w ie d z c ie mi p y ta p o d ró ż n y, k tó r y w sia d a na s t a c ji d o o m n ib u su, ja k to m o ż e b y ć, że w s z y s tk ic h g o ś c i w ie z ie c ie w je d n y m w o z ie, a u s ta n o w iliś c ie trz y c e n y b ile tó w? W o ź n ic a : T o d la te g o p ro sz ę p a n a, że ja k je d z ię m y pod g ó r ę, to g o ś c ie p ie rw sz e j k la s y s ie d z ą, d ru g ie j m u sz ą w y s ią ś ć, a trz e c ie j wróz p o p y c h a ć. Młoda gosposia, K a s ia : P ro s z ę p an i, c z y m am z a ra z z a b ić te g o k a r p ia? P a n i: N ie, p o c z e k a j, aż w y jd ę z d om u. b o nie m o g ę z n o sić k rz y k u.

10 Str. 10 DZWON N IE D ZIE LN Y Nr. 18. Liga katolicka w Wieliczce. A b y z rz e s z y ć (k a to lik ó w p a r a f ji w ie lic k ie j do w sp ó ln e j p r a c y p o z a k o ś c io łe m n a d u św ia d o m ie n ie m r e iig ijn e m s z e r o k ic h m a s lu d u k a t o lic k ie g o n a d w p ro w a d z e n ie m i z a sto s o w a n ie m z a sa d k a t o lic k ic h w ż y c iu p u b lie z n e m, a z a ra z e m d o w sp ó ln e j o b ro n y in te re s ó w r e lig ijn y c h k u ltu r a ln y c h i e k o n o m i c z n y c h m ie js c o w e j lu d n o ś c i k a t o lic k ie j, d ro g ą je d n o l it e j o r g a n iz a c ji: p o w s ta ła w W ie lic z c e p o ra fja ln n L ig a K a t o lic k a 11. D n ia 1 9 k w ie tn ia b. r. z e b ra ło s ię w s a li R a d y m ie js k ie j p rz e sz ło z a p ro s z o n y c h p a r a fja n w ie l ic k ic h o b o jg a p łc i p o d p rz e w o d n ic tw o m p ro f. M ły n - k a i u c h w a liło je d n o g ło ś n ie z a ło ż e n ie L ig i. C e l i zad a n ia L ig i w y ja ś n ił k s. F e r d y n a n d M a c h a y, r e d a k to r D z w o n u N ie d z ie ln e g o 11. W k o ń c u u s ta lo n o w k ła d k ę ro czną, n a 1 z ł i w y b r a n o Z a rz ą d L ig i w ra z z K o m i s ją r e w iz y jn ą, a. m ia n o w ic ie : p rz e w o d n ic z ą c y m : ra d. s ą d. S m u g c w ic z a, z a s t. d y r. A n t. K o s o w s k ie g o, s e k r e ta r z e m : p ro f. M ły n k a, s k a r b n ik ie m : k o n tr, p od,. B e c h m e tn ik a, c z ło n k a m i: k s. O c b a is k ie g o, g ó m. O k o ń s k ie g o W ła d y s ła w a, u rz ę d. a u to n o m.: Mv -z c z y - szy m ów n ę, żon ę u rz ę d. p ry w. S z a fr a ń s k ą, sz.tyg. sa l. S ło w ik a, p ro f. K a r p a la, ż o n ę u rz ęd. s k a r b. R yib o- w ic z o w ą ; c z ło n k a m i K o m. r e w.: z a s t. in s p. s k a r b. R y b o w ic z a, k a s je r a s o l. N ig rin a, kuip ca S ap iń slk ie- g o. Z u rz ęd u d o z a rz ą d u w sz e d ł ja k o z a s tę p c a b i s k u p i m ie js c o w y p ro b o sz cz k s. d z ie k a n H a ła te k, D e le g a ta m i d o L ig i o k r ę g o w e j w z g lę d n ie d y e c e z ja l- n c j u s ta n o w io n o : p rz e w o d n ic z ą c e g o i s e k r e ta r z a L ig i p a r a fja ln e j. P rz e w o d n ic z ą lc y Z e b r a n ia p ro f. M ły n e k, p o d z ię k o w a ł z e b ra n y m cz ło n k o m L ig i w g o r ą c y c h sło w a c h z a p r z y b y c ie i z a ło ż e n ie L ig i K a t o li c k i e j 11 w W ie lic z c e a k s. M a o h a y o w i z a p o u c z a ją c y r e f e r a t o c e la c h i z a d a n ia c h L ig i w p a r a fji. N a te m z e b ra n ie s k o ń c z o n o. Z e b ra n i ro z e s z li s ię z w ie lk ą o tu c h ą w le p s z ą p rz y s z ło ś ć, k t ó r ą m o ż e d a ć sp o łe c z \astwu p o ls k ie m u ty lk o g łę b o k ie p r z e ję c ie s ię z a sa d a m i re- lig ji k a t o l ic k i e j z a ró w n o w ż y c u p ry w a tn e m ja k i p u b lie z n e m. T o z a ś m o ż e n a s tą p ić je d y n ie p rzez s tw o r z e n ie w ie lk ie j o r g a n iz a c ji k a t o lic k ie j w całeim p a ń s tw ie w p o s ta c i Z w ią z k u L ig K a to lic k ic h p a ra - fja ln y c ih, o k r ę g o w y c h i d y e c e z ja ln y c h. U c z e s tn ik. Uczcie dzieci trzymać język za zębami! T ru d n ą je s t rz e c z ą z a c h o w a ć m ia rę w je d z e n iu, w p iciu i z a b a w ie. A b y z a c h o w a ć tę m ia r ę, tr z e b a n a d s o b ą p a n o w a ć i s ie b ie p rz e z w y c ię ż a ć. P o d t o b ą n ie c h b ę d z ie p o ż ą d liw o ść tw o ja - m ó w i P is m o św. W o d a, k t ó r a w y s tę p u je z b r z e g ó w, p rz y n o s i s z k o d ę. C złow ie k, k tó r y n ie u m ie się z w y c ię ż y ć, a le p o z w a la się z w y c ię ż a ć n a m ię tn o ś c io m, m u si p o n ie ś ć sz k o d ę. M o w a n a le ż y t a k ż e d o ty c h s k ło n n o ś c i, k tó r e trz e b a trz y m a ć w c u g la c h. M ó w ić d o b r z e, m ó w ić w sw o im c z a s ie, u m ie ć m ilc z e ć, to w ie lk a s z tu k a i w ie lk a c n o ta. P o w s z e c h n ą w a d ą lu d z i je s t to, że lu b ią in n y c h i olb m aw iać, w y ś m ie w a ć, p o p ra w ia ć i n ic o w a ć. K u b a o b m a w ia M ic h a ła, a M ic h a ł K u b ę, c h o ć o b a je d n a c y. Z w ła sz c z a k o b ie ty m a ją s k ło n n o ś ć d o w ie lo m ó stw a. A ż e n ie m a ją n ic m ą d re g o do p o w ie d z e n ia, to o b m a- w ia ją s ię w z a je m n ie. P o s łu c h a jc ie, c o m ó w ią : g o s p o d y n ie id ą c e n a ja r m a r k, do k o ś ś c io ła, s t o ją c e przed d o m em, p rz y s tu d n i, n a ry n k u. N ic u ją, w y ś m ie w a ją, p o p r a w ia ją in n e. C o k o m u p rz y jd z ie z o b m o w y? O b m o w a n ik o g o n ie p o p ra w ia, n ik o g o n ie b u d u je, n ik o m u k o r z y ś c i n ie p rz y n o si. O b m o w a w y rz ą d z a b liź n iem u sz k o d ę, b o w y c ią g a n a w ie rz c h w a d y, k tó r e b y ły n ie r a z u k r y te. O b m o w a s z e r z y n ie p r z y ja ź ń, a lb o w ie m b a j c z a rz e d o n o s z ą o b m a w ia n e m u, c o o n im m ó w ił in n y, a s tą d id z ie g n ie w i n ie p r z y ja ź ń. O b m o w a je s t g rz e c h e m, b o s ię s p r z e c iw ia m iło ści bliźniego'. O b m o w a je s t p y c h ą, b o te n, c o o b m a w ia, u w a ż a s ie b ie z a le p s z e g o, m ą d rz e js z e g o i w y ż sz e g o. O b m o w a je s t z g o rsz e n ie m, je ż e li s ię o b m o w ie p rz y s łu c h u ją d z ie c i, b o o n e s ię t e j w a d y od s ta r s z y c h u c z ą. P o s łu c h a jc ie, c o m ó w ią m ię d z y s o b ą d z ie w c z ę ta, n ie ra z je s z c z e m a łe a p r z e k o n a c ie się, ja k o n e ju ż u m ie ją s w e. ró w ie ś n ic z k i w y ś m ie w a ć, ł a t k i im p rz y p in a ć, w y ś m ie w a ć i o b m a w ia ć. G d zież s ię te g o u c z y ły? W d om u ro d z ic ie ls k im. T a m s łu c h a ły on e ja k to ro d z ic e w y c ią g a li ma. w ie rz c h w a d y in n y c h, n ie r a z n a w e t sw y c h p rz e ło ż o n y c h, ja k o b m a w ia ii s ą s ia d ó w, w ó jta, n a u c z y c ie la., k się d z a. C óż w ię c d z iw n e g o, ż e m ło d e p ta s z k i t a k p o c z y n a ją śp ie w a ć, ja k śp ie w a ły s ta r e? R o d z ic e k o c h a n i, s tr z e ż c ie s ię te j w a d y i n ie o b m a w ia jc ie n ik o g o p rz y d z ie c ia c h. N ie p o z w a la jc ie, b y d z ie c i o b m a w ia ły s w y c h k o le g ó w i k o le ż a n k i ze s z k o ły, a lb o d z ie c i s ą s ia d a. U c z c ie d z ie c i s w e trz y m a ć ję z y k za. z ęb a m i. N ie ch p a m ię ta ją z a w sz e n a to n a s z e s ta r e p o ls k ie p rz y s ło w ie : J e s t to c n o ta n a d c n o ta m i trz y m a ć ję z y k z a zęb a m i. U c z c ie d z ie c i sw e, że k a ż d y c z ło w ie k m a p rz e d e- w s z y s tk ie m p o p ra w ia ć s ie b ie. U c z c ie d z ie ci, że k a ż d y c z ło w ie k m a s w o je w a d y. A có ż p o m o ż e, g d y b ę d z iem y p a trz e li n a w a d y d ru g ich, je ż e li w ła s n y c h w id z ie ć n ie b ę d z ie m y. M o że tw o je w a d y w ię k s z e s ą niż c u d z e, a ty s ię z d ru g ie g o śm ie je s z. N ie p o z w ó lcie d z ie c io m, a b y się n a ś m ie w a ły z u ło m n y c h, c o n ie s ły s z ą diobrze, a.lbo s ię ją k a ją, a lb o k a s z lą. N a d ta k im i tr z e b a r a c z e j m ie ć lit o ś ć. C ó ż oni w iu n i, że ta k im i s ą. K a ż d y c z ło w ie k m o ż e s t a ć się u ło m n y m, a. n ie b ę d z ie m u m iło, g d y się in n i z n ie g o śm ia ć b ę d ą. N a tu r a ln ie, że ta k ie p o u c z a n ie d z ie c i t y lk o w te d y b ę d z ie s k u te c z n e, g d y ro d z ic e sa m i b ę d ą d z ie cio m d a w a ć d o b r y p rz y k ła d p o w ś c ią g liw o ś c i w m o w ie. A z a te m, ro d z ic e, d la m iło ś c i B o g a, d la m iło ś c i b liź n ie g o, d la m iło ś c i d z ie c i w a s z y c h u w a ż a jc ie n a to, c o p rz y d izieciach m ó w icie, u w a ż a j c e t.eż n a m o w ę d z ie c i w a s z y c h. O p o w ia d a j d z ie c io m, g d y c o ś u d ru g ich z o b a c z y sz d o b r e g o, a lb o g d y c o ś p rz e c z y ta s z b u d u ją c e g o, a b ę d zie to d la n ic h i r o z ry w k ą i z a c h ę tą d o d o b r e g o. P. Z a r z y c k i.

11 Nr. 18. DZWON N IE D ZIE LN Y" Str. 11. ( f W E FRANCJI n o w y rząd! P a i n l e v e g» u z y s k a ł z a lu fa u ie p a r l a m e n tu. W o ś w ia d c z e n iu r z ą d ó w e m w z y w a ł p a n P a i n l e v e d o z g o d y.n a r o d o w e j, a b y m ó c s z c z ę ś liw ie z a ł a t w i ć u z d r o w ie n ie s k a r b u i z a b e z p ie c z y ć g r a n ic e F r a n c j i. A b y d o p o t r z e b n e j z g o d y z a c h ę - m a c b u z a ik ry s tja m o d d a l s ię s a m w r ę c e w ła d z i z ł o ż y ł z e z n a n ie. Z a m a c h o w i w k a t e d r z e m ia ł t o w a r z y s z y ć je s z c z e d r u g i z a m a c h, k t ó r e g o s z c z e g ó ł y m ia ł y b y ć o p r a c o w a n e w M o s k w ie. Z w o le n n i c y je d n o l i t e g o f r o n t u s p o d z ie w a li s i ę, ż e po z a m a c h a c h w s p o m n ia n y c h b ę d ą m o g li p r o k la m o w a ć r e w o lu c ję. M in k o w p r z y b y ł p o r a z p ietrtw szy o g l ą d a ć k a t e d r ę w p o ło w ie s t y c z n i a, p o o z e m p r z y c h o d z ił c o t r z y lu b c z t e r y d n i p r z y n o s z ą c z a w s z e p a k i e t z m a t e r ja ł e m w y b u c h o w y m. Pakiety te chował zakrystjan na strychu katedry. P ie r w s z y p a k i e t z m a t e r ja ł e m w y b u c h o w y m p r z y n ió s ł M in - k iow w d n iu 1 8 s t y c z n i a. W d n iu t y m o t r z y m a ł Zmiana rządu w e Francji Prez. min. Painleve (w środku), min. Spr. zagrań. Briand (na prawo), min. Skarbu Caillaux (na lewo). c ić o b y w a t e l i, r z ą d d a ł d o w ó d u s t ę p liw o ś c i i z a p o w ie d z ia ł z a p r z e s t a n i e w a l k i z K o ś c io łe m k a t o l ic k im. Katolicy Francji cieszą się ze zwycięstwa, a le n ie p r z e s t a ją w s w e j p r a c y o r g a n iz o w a n ia s ię. R z ą d b o w ie m s k ł a d a s i ę z e s a m y c h n ie d o w ia r k ó w, k t ó r z y t y l k o z p r z y m u s u z a p r z e s t a li p r z e ś la d o w a n ia k a t o l ic y z m u. BULGARJA. C a ł y ś w i a t o b u r z o n y na. k r w i o ż e r c z e s p o s o b y w a l k i c z e r w o n y c h k a t ó w b o l s z e w i c k ic h o w ła d z ę. Z n is z c z e n ie w s p a n ia łe g o g m a c h u k a te d ir y w S o f ji w s k a z u je n a jw y r a ź n ie j, ż e ż y d o w s k i b o ls z e w iz m n i e p o r z u c ił w c a l e w a lk i z c h r z e ś c i ja ń s t w e m. B o l s z e w i c y, c i r z e k o m i w r o g o w ie p ie n ię d z y, s w e b e z b o ż n e p la n y przeprowadzają wszędzie pieniądzmi, t. j- p r z e k u p s t w e m. T a k b y ł o i w S o f ji. T a j n y k o m i t e t k o m u n i s t y c z n y je s z c z e w s t y c z n i u u c h w a l i ł w y k o n a ć z a m a c h. P o l e c e n i e w y k o n a n i a z a m a c h u o t r z y m a ł M in k o w, p r z y p o m o c y z a k r y s t ja n a k a t e d r y, k t ó r y z a c z a s ó w r z ą d u a g r a r ju s z y b y t m ę ż e m z a u f a n ia p r z y w ó d c ó w. W d w a d n i p o z a - z a k r y s t ja n o d ' M in k o w a 1 1 t y s i ę c y le w ó w, o r a z o b i e t n i c e d ia lsiz y eh p ie n ię d z y. G d y ju ż n a z b i e r a n o n a s t r y c h u k a t e d r y o k o ło 5 0 k g m a t e r ja ł u w y b u c h o w e g o M in k o w s p o r z ą d z ił z t y c h p a k ie t ó w m a s z y n ę p i e k i e ln ą. W k i l k a d n i p ó ź n ie j p r z y p r o w a d z ił M in k o w p e w n e g o m ło d e g o c z ło w ie k a, k t ó r y s t u d jo w a ł w R o s ji i m ia ł z n a ć o s o b iś c ie T r o c k i e g o. C z ło w ie k t e n w d n iu z a m a c h u w y s z e d ł n a d a c h i p o d p a lił l o n t. P o p o d p a le n iu lo n tu u c i e k l i o b a j z z a k r y s t ja n e m. n ie m o g l i je d n a k o d s z u k a ć a u t o m o b ilu, k t ó r y im o b i e c a n o. D o s p o d z ie w a n e j r e w o lu c ji w B u ł g a r ji n ie d o s z ło. R z ą d Z a n b o w a o p a n o w a ł p o ło ż e n ie. W e d łu g d o n ie s ie ń g a z e c i a r s k i e h r z ą d w y s t r z e l a ł p o in a d s ó b - S t r a s z n e t o s t o s u n k i! NIEMCY. W N ie m c z e c h p r z y w y b o r a c h n a p r e z y d e n t a zwyciężyła idea monarchiczna. W y b r a n o m a r s z a ł k a Ilin d e m b u r g a, z w o le n n ik a i w ie r n e g o s ł u g ę W ilh e l m a. W y b ó r t e n o c z y ś c i ł a t m o s f e r ę p o lity c z n ą, i p r z e d s t a w i a n a m. ja k i e - m i s ą N ie m c y w r z e c z y w i s t o ś c i. P r z y c z y n i s i ę t o n ie w ą t p liw ie d o o t r z e ź w ie n ia A n g l j i p o g łę b ie n ia

12 st-. 12 DZWON N IE D ZIE LN Y" Nr. 18 s o ju s z u p o l s k o - f r a n c u s k i e g o. D o k l ę s k i M a r x a p r z y c z y n ił s ię z a k a z s y n o d iu e w a n g e l i c k ie g o, z a b r a n i a ją c y g ło s o w a ć w y z n a w c o m L u t b r a n a k a t o l i k a M a r x a. P r a c u jm y, o s z c z ę d z a jm y, a b y im w p o k o jo - w y c l r 1 z a m ia r a c h d o r ó w n a ć. U N A S W P O L S C E g łó w n c m z d a r z e n ie m u b ie g łe g o, t y g o d n i a je s t, zawarcie traktatu handlowego z Czechami. O d k i lk u l a t b y ł y p r ó b y z b liż e n ia s i ę d o C z e c h ó w. R o z b i ł y s i ę o n e z a w s z e z p o w o d u n ie u s t ę p liw o ś c i i w y g ó r o w a n y c h ż ą d a ń b r a c i z P r a g i. W n a r o d z ie n a s z y m i n ie m a s k ło n n o ś c i d o u m iło w a n ia C z e c h ó w - Z a n a d tlo ja s k r a w e s ą ic h w o b e c n a s p r z e w in ie n ia. P o d s t ę p n y n a p a d n a Ś l ą s k c ie s z y ń s k i,, c y c h r o d z a jó w t o w a r ó w : d r ó b ż y w y i b i t y, g ę s i, p a r a f i n a, p r z ę d z a b a w e ł n i a n a, c e m e n t, b l a c h a ż e la z n a, b l a c h a c y n k o w a, n i e k t ó r o m a s z y n y r o l n i c z e, m a s z y n y dio w y r o b u c e m e n t u i m a s z y n y w łó k ie n n ic z e, k w a s s i a r k o w y, lit o p o n, k r o c h m a l k a r t o f l a n y i t. d. C z e c h o s ło w a c ja z a ś o t r z y m a ł a z n iż k i c e l n e p r z e w a ż n ie d l a s u s z o n y c h k o r z e n i, c y k o r ji, w in o g r o n, p iw a, d r o ż d ż y, w ó d m in e r a l n y c h, n i e k t ó r y c h g a t u n k ó w w y r o b ó w s k ó r z a n y c h, w y r o b ó w c e r a m i c z n y c h i s z k l a n y c h ; z p r z e m y s łu m e t a l u r g ic z n e g o d la s p e c ja l n y c h m a s z y n d la c u k r o w n i, g o r z e ln i, b r o w a r ó w, s lo d o w n i i r a f i n e r ji n a f t y, n a s t ę p n ie d la a r t y k u ł ó w ja b ło n ie c k iic h itd. N a jw a ż n ie js z ą, d l a n a s k o r z y ś c i ą j e s t u z y s k a n ie w i e lk i c h u ł a t w ie ń w p rz e w lo z ie w ę g la d o A u s t r ji i W ło c h. U m o w a p r z e w id u je w y w o z u z P o l s k i 7 2 0,0 0 0 t o n r o c z n ie. S t a w k i t a r y f o w e o b n iż o n e s ą o d 4 0 d o 8 0 n a k g. S p e c ja l n a u m o w a w e t e r y n a r y jn a u s u w a s t a w ia n e n a m d o tą d t r u d n o ś c i p r z y w y w o z ie b y d ła i ś w iń. T r a k t a t h a n d lo w y j e s t i d la n a s i d la O z e-ch ó w b a r d z o k o r z y s t n y. R z ą d (p r z e d s ta w ił d o u c h w a l e n i a budżet bez deficytu. J e s t t o o b ja w b a rd z lo z d r o w y i w z m o c n i n a s z e p o ło ż e n i e f in a n s o w e i z a u f a n ie d o g o s p o d a r k i p. G r a b s k ie g o. z a g r a n ic y Benesz. z a g a r n i ę c i e p o ls k ie g o S p is z ą i O r a w y, n i e p r z e ł p u s z c z a n ie a m u n ic ji w r o k u g d y n a m g r o z ił z a le w b o l s z e w i c k i, n ie u s t a ją c e p r z e ś la d o w a n ie ję z y k a p o ls k ie g o i t. d. s ą to z b y t k r z y c z ą c e z d a r z e n i a, a b y j e m ó c z a p o m n ie ć. O g ó ln e p o ło ż e n ie p o lit y c z n e, a z w ł a s z c z a c o r a z z u c h w a ls z y a p e t y t N ie m c ó w n a z m ia n ę g r a n i c y, n a k a z a ł y i n a m i C z e c h o m s t w o r z y ć je d n o l i t y f r o n t p o lit y c z n y. D o p o d p is a n ia r o z m a i t y c h u m ó w : r o z je m c z e j, h a n d lo w e j, t r a n z y t o w e j p r z y b y ł d o W a r s z a w y s a m D r. B e n e s z, m in. s p r a w z a g r a n ic z n y c h, je d e n z n a jw y b i t n i e js z y c h p o lit y k ó w c a ł e g o ś w ia ta - Z n a n e s ą n a m d o p ie r o p o s t a n o w ie n ia h a n d lo w e. P o l s k a u z y s k a ł a z n iż k i c e l n e d l a n a s t ę p u ją K R O N I K A ILE POLSKA PŁACI SWOIM DUCHOWNYM. P is a ło s ię w ie le o k o n k o r d a c ie, n ie k a ż d y je d n a k z d a je s o b ie sp ra w ę z lic z b y o s ó b. d o k tó r y c h o d n o sz ą s ię p o sta n o w ie n ia, k o n k o rd a to w e. O g ó łe m d u ch o w n y ch ś w ie c k ic h w P o ls c e je s t W tem k a rd y n a łó w, a r c y b is k u p ó w, b isk u p ó w je s t 4 2, p r a ła tó w 2 3 2,p ro b o sz cz ó w G.564, w ik a r y c h , a lu m n ó w B u d ż e t d z ia łu w y z n a ń w y n o si 16 m iijo n ó w z ło ty c h z o g ó ln e j su m y b u d ż etu m in is te r s tw a o ś w ia ty i w y z n a ń m iijo n ó w z ło ty c h. Z te g o n a u p o sa ż e n ie k le ru r z y m s k o -k a to lic k ie g o p re lim in o w a n o m iljo n a z ło ty c h, d la k le ru p raw o s ła w n e g o 1 m iłjo n, d la e w a n g e lik ó w p ół m il je n a zl. KOMUNIKACJA LOTNICZA KRAKÓW-WAR- SZAWA. C e le m d o św ia d c z e ń, p o ls k a lin ja lo tn ic z a A e ro llo y d u r u c h o m iła z d niem 17 k w ie tn ia k o m u n i k a c ję lo t n ic z ą m ię d z y W a r s z a w ą i L w o w e m o raz W a r s z a w ą i K r a k o w e m. W e d łu g r o z k ła d u o d b y w a ć się b ę d ą n a ty c h lin ja c h d w a p r z e lo ty d z ie n n ie. BEZPOŚREDNIE BILETY KOLEJOWE Z POL SKI DO CZECH. W d n ia c h 1 7 i 1 8 k w ie tn ia o b ra d o w a ła w K r a k o w ie k o n fe r e n c ja k o le jo w a p o ls k o -c z e - c h o -s ło w a o k a, n a d p r o je k te m b e z p o śre d n ie j ta r y fy o s o b o w e j i to w a r o w e j, m ię d z y P o ls k ą a C z e c h o s ło w a c ją, o p ra c o w a n e j p rz e z k r a k o w s k ą d y r e k c ję k o le i. U c z e s tn ic y k o n fe r e n c ji z a ró w n o z e s tr o n y P o l s k i ja k i C z e c h o s ło w a c ji z a a p ro b o w a li p rz e d sta w io n y p r o je k t i ta r y fa w e jd z ie w ż y c ic w d niu 1 c z e r w c a

13 Nr. 18. DZWON NIE D ZIE LN Y" Str. 13 Zagadka obrazowa. G D Z I E S I Ę U K R Y W A P I E S? b. ro k u. Od t e j ch w ili b ę d z ie m o ż n a n a b y w a ć b e z p o śre d n io b ile ty o s o b o w e d o c a łe g o s z e r e g u s t a c y j c z e c h o s ło w a c k ic h o ra z o d b y w a ć s ię b ę d z ie b e z p o śre - dniai e k s p e d y c ja b a g a ż u z P o ls k i d o C z e c h o s ło w a c ji i o d w ro tn ie. ODNOWIENIE KOPCA KOŚCIUSZKI W KRA KOWIE. J a k s ły c h a ć, rz ą d p rz y z n a ł k w o tę zł. n a r e s ta u r a c ję m o g iły K o ś c iu s z k i w K r a k o w ie. K o s z to ry s o d n o w ie n ia u s u w a ją c y c h s ię z b o c z y k o p c a w y n o si z ło ty c h, w o b e c c z e g o ro b o ty, od lb y w ać się b ę d ą sto p n io w o REKORDOWE CYFRY EMIGRANTÓW Z POL SKI DO PALESTYNY W MARCU. W m a rc u b. r. w y e m ig ro w a ło z P o ls k i do P a le s ty n y w e d le d a n y c h biura, p a le s ty ń s k ie g o o r g a n iz a c ji s jo ń s k ie j o só b, w lu ty m b. r. e m ig r a c ja d o P a le s ty n y w y n o s iła z P o ls k i, o só b. D ła p o ró w n a n ia liczba, e m ig ra n tó w w m a rc u ro k u w y n o s iła o só b. S z c z ę ś liw e j p o d ró ż y! ROWEREM DOOKOŁA ŚWIATA. D n ia 2 1 -g o k w ie tn ia z a trz y m a ł s ię w K r a k o w ie p. N o w a k K a z i m ierz. u rz ę d n ik b a n k o w y z P o z n a n ia, k t ó r y o d b y w a p o d ró ż d o o k o ła, św ia ta n a ro w e rz e, b e z p ie n ię d z y, z a r a b ia ją c n a ży cip p ro d u k c ja m i fo to g ra fic z n e m u T u r a w y n o si o k o ło 3 2 ty s ię c y k ilo m e tr ó w i b ie g n ie w d a ls z y m c ią g u p rzez W ę g r y, B a łk a n, A fr y k ę, A z ję i A m e r y k ę p ó łn o c n ą, z p o w ro te m do P o zn an ia,. P o d róż ma- p o tr w a ć trz y la ta. WARJAT NA GALERJI SEJMOWEJ. O n e g d a j w c z a s ie p o sie d z e n ia s e jm u po m o w ie p o s ła Z d zie- ch o w sk ieg io, o d e z w a ły s ię z g a le r ji ja k ie ś w y k r z y k n ik i p o d a d re se m p o słó w, k tó r y c h n ie m ożn a b y ło z ro z u m ie ć. M a r s z a łe k z w ró c ił u w a g ę, że p u b lic z n o ści n ie w o ln o w y r a ż a ć sw e g o n a s tr o ju. O k a z a ło się, że o s o b n ik ó w je s t u m y sło w o c h o ry. W o ła ł on d o p o słó w, ż e je s t k ró le m P o ls k i. O d d an o g o w r ę c e w ła d z b e z p ie c z e ń s tw a. ZAKAZ NOSZENIA NOŻÓW W WARSZAWIE. K o m is a r ja t rząd u n a m ia s to W a r s z a w ę ro z p o rz ą d z e n iem z 1 7 k w ie tn ia b. r. z a k a z a ł z e w z g lę d u na, b e z p ie c z e ń s tw o p u b licz n e n o s z e n ie n o ż ó w, u ż y w a n y c h w -b ó jk a ch u lic z n y c h, la s e k z ciężlu -em i g a łk a m i m e ta - lo w e m i o ra z k a s te r ó w. W in n i p r z e k r o c z e n ia te g o ro z p o rząd zen ia, k a r a n i b ę d ą a d m in is tr a c y jn ie a re s z te m do 6 ty g o d n i lu b g rz y w n ą, d o z ło ty c h, n ie z a le ż n ie od o d p o w ie d z ia ln o ści s ą d o w e j.. Odpowiedzi Redakcji. J. B., Białystok. J a k s ię t y lk o lic z b a o d b io rcó w z w ię k s z y io ja k ic h , to -będziem y m o g li w y d a w a ć z a 1 5 g r o s z y ż ą d a n e -przez p a n a o b r a z k i : ilu s t r a c je. P r o s im y w ię c r o z s z e rz a ć D z w o n ". F. M. ec. G a rw o lin. O d ra d z a m y, J. B., Buczacz. O to ż ą d a n y a d re s : M issio n P o lo m a ise C a th o lią u e, bis ru e S t. H o n o re, P a r is I. K. B., Tczew. Z ro z u m ien ie n a s z y c h z a m ia ró w i w p ro w a d z e n ie ich w ż y c ie p rzez z je d n a n ie t a k w ie lk ie j lic z b y o d b io rc ó w je-st d la r e d a k c ji w ie lk ą r a d o ś c ią i b o d ź c e m d la w y tę ż o n e j p r a c y. W ie lk i B ó g z a p ła ć!" J. i F. Kusie, W. P ie n ią d z e o trz y m a liś m y. P r z e d p ła ta n is z c z o n a d o k o ń c a c z e r w c a, n a lip ie c z a p isa n o 4 5 g ro sz y.

14 Str. 14 DZWON N IE D ZIE LN Y" Nr. 18. Poradnik domowy. Czystość skóry. O so b y c ie r p ią c e n a c h o ro b y s k ó r y, p ró c z le c z e n ia m a ś c ia m i, w in n e s to s o w a ć s ię d o n a s tę p u ją c y c h p rzep isó w : z w r a c a ć u w a g ę, a b y ż o łą d e k d z ia ła ł p ra w i d ło w o, u ż y w a ć m n ie j m ię s a, n a to m ia s t w ię c e j p o tra w ja r s k ic h, p rzed (^w szy stkiem u trz y m y w a ć c ia ło w c z y s to ś c i m y ć się c z ę s to, c z ę s to b r a ć k ą p ie le o ra z p rzeb y w a ć n a p o w ie trz u. Ocet fiołkowy. O c e t fio łk o w y u ż y w a s ię na, b ó le g ło w y. F io łk i o b ry w a się z ło d y g, _ w s y p u je d o b u te lk i i z a le w a n a jle p s z y m o c te m w in n y m. P o 6 8 ty g o d n ia c h, c z ę s to p o tr z ą s a ją c, trz e b a p ły n p rz e filtr o w a ć. Z a m a c z a n ą w tem o c c ie c h u s te c z k ę p r z y k ła d a s ię d o s k r o n i, c o b a r d z o ła g o d z i b ó l. Czyszczenie aluminiowych przedmiotów. P r z e d m io ty a lu m in io w e, p rz e d e w sz y stk ie m n a c z y n ia c z y s z c z ą s ię n a jle p ie j s u ro w ą g lin ą, ro z ro b io n ą w o d ą. Czyszczenie stalowych guzików, klamerek i t. d. N a jle p ie j czy sizczą się o liw ą, ro z ro b io n ą z n ie w ie lk ą ilo ś c ią p rz e s ia n e j s a d z y. Wywabianie plan tłustych z ubrania. Z a g n ie ś ć g ę s te c ia s to z m ą k i k a r t o f la n e j, n a stę p n ie te m c ia s te m o b le p ić z obu s tr o n zatlusizczione m ie js c e. G d y c ia s to w y s c h n ie, trz e b a je z d ją ć o s tr o ż n ie n o ż em, a n a s tę p n ie s z c z o tk ą u b ra n ie w y c z y ś c ić. Woda do wywabiania plan tłustych. Z m ie sz a ć w b u te lc e g ra m ó w e s e n c ji te rp e n ty n o w e j, 1 2 g ra m ó w e te ru i 1 2 g ra m ó w s p iry tu s u. K ilk a n a ś c ie k ro p li te g o p ły n u n a la ć n a tk a n in ę n a m ie js c e p o p lam io n o i m o cn o w y tr z e ć k a w a łk ie m zup e łn ie c z y s te g o i su c h e g o p łó tn a. B u t e lk ę zaw sz e s z c z e ln ie k o r k o w a ć, tr z y m a ć w o h ło d n e m m ie js c u, g d y ż p ły n je s t b a rd z o lo tn y. N ig d y n ie c z y ś c ić i nie o tw ie r a ć b u te lk i p rz y ś w ie tle i o g n iu. Klejenie porcelany. G ip s z m ię s z a n y z b ia łk ie m s k le ja, m o c n o p o r c e la n ę i fa ja n s. Inż. St. M. Na pamiątkę 1 3 Komunji św.= = ę f a i1; s ł a w p a k DOODOOOOOOOOOOOODODOOOOO lo n nonnrooodooodonoodoooao ooonooooooooooooooo flu B OIGCcI WW JH. Obrazki artystyczne wielkość 26/40 cm. 20/28 cm., Ksią żeczki, medaloniki, różańce, obrazy, figury, ramy i t. p Kraków, Sławkowska 4. p n C?= Dokładność czasu i piękność formy daje fabryka w swoim nowym typie zegarka za Z ł Do nabycia w pierwszorzędnych magazynach zegarmistrzowskich Pracow nia rze źb.-k a m ie n ia rs k a JAKÓBA PODGÓRSKIEGO w Krakowie, Tow arow a Nr. 4 (Dom w łasny). W y k o n u j e w s z e l k i e r o b o t y w z a k r e s t e n w c h o d z ą c e j a k o t o : p r z y b u d o w a c h k o ś c i e l n y c h i p r y w a t n y e h, g r o b o w c e f a m i l i j n e, p o m n i k i z w ł a s n y c h m a t e r j a ł ó w, o r a z f i g u r y, k r o p i e l n i c e i t p. D o t ą d f i r m a w y k o n a ł a w i ę k s z e r o b o t y w K r a k o w i e p r z y b u d o w i e U n i w e i s y t e t u, w i e ż y M a r j a c k i e j i w i e l e i n n y c h. P o l e c a s ię n a d a l ł a s k a w y m w z g l ę d o m 1 n< 104 =cg PRACOWNIA i SKŁAD WYROBOW BLACHARSKICH MACHAŁA Z A B A W Y w Krakowie, ul. św. Krzyża (obok kościoła.).* \ j ARTYSTYCZNY ZAKŁAD POZŁOTNICZY : # dla sztuki k ościeln ej» * Odnawia stare ołtarze, feretrony, ambony i t. p.» N a z a m ó w i e n i e s p o r z ą d z a n o w e. G e n y b a r d z o \ u m ia r k o w a n e. W r a z i e z a w i a d o m i e n i a s p o r z ą d z a k o s z t o r y s n a m ie js c u. # * ALFRED KOMOROWSKI, K R A K Ó W ; UL. K A R M E LIC K A L. 8. ##J J * «** «** Fabryczny Skład dewocjonalii Różańce, medaliki, książki obrazki I Komunji św. h u r t o w n i e i d e t a i l i c z n i e A lfr e d M a ch n ick i Kraków, Mikołajska 5. I E U I 1 0 ] KAZIMIERZA KRZYWORZEKI w Krakowie, ulica św. Tomasza L. 33. Wykonuje szybko i po niskich cenach wszelkie zamówienia z własnych dostarczonych materjałów.

15 Nr. 18. DZWON NIED ZIELN Y 1 Str. 15 W i j ą s i ę j a k w ę ż e I obcy fabrykanci, aby zniszczyć nasz rodzimy przemysł tu [karsko -bibuł- kow y, ale darem nie się trudzą. i B IB U Ł K I I! P O B U D K A " [ BEŁD O W SKIEG O dają dym łagodny i chłodny nie spraw iają 1 pieczenia w krtani, palą się ró w n o i uszlachetniają sm ak tytoniu. D latego też żądajcie wszędzie tylk o bibułek P O B U D K A " j wyrobu i Mra B ełd ow sk iego KAZIMIERZ ZAJĄCZKOWSKI SPECJALNY SKŁAD ARTYKUŁÓW TREŚCI RELIGIJNEJ obrazów, ram, książek do nabożeństwa, figur, krzyżów lampek, kropielnic i wyrobów galanteryjnych w Krakowie, P lac M arjacki L. 8. JÓZEF ANGRABAJTIS w KRAKOWIE uiica św. Tom asza L. 20. = H urtow ny i częściowy = S k ład arty k u łó w r e l i g i j n y c h. BRACIA LEPIJCCY P R A CO W N IA SZTUCZNYCH KAM IENI K R A K Ó W, R a k o w i c k a 1 4, V I. d z. Wykonuje wszelkie roboty kościelne, cmentarne, jak i budowlane: schody naśladujące granit śląski, szwedzki i t. d. Obejmujemy również portale, ławy okienne, cokoły, b i- lusiiady, dekoracje fasad i posadzkę terasową. Wszelkie roboty uskuteczniamy tak w miejscu ja k i na prowincji ręcząc za sumienne wykonanie i za jakość materjalu. Ceny k o n k u re n c y jn e. i Magazyn obuwia I I dawniej JANA REBSZ I U g-becnie R. ISSM ER 1 I Posiada na składzie wykwintne obu- A wie, dam skie i m ęskie oraz dziecięce 1 w wielkim wyborze. W ykonuje i na «zam ówienia Kraków, ul. FJorjańska 17. j ill- 1

16 Str. 16 DZWON N IE D ZIE LN Y" Nr. 18. Doborowe gatunki OWSA i JĘCZMIENIA J E D N O Ś Ć oryginalne i odsiewy, tudzież wszelkie U A M ^ nasiona w arzyw ne i pastew ne, ja k tra w, ko n i czyn, buraków i t. d., oraz nawozy sztuczne, narzędzia ro lnicze, pasze tre ś c iw e, w ęgiel dostarcza po cenach konkurencyjnych w Krakowie, ulica Reformacka L. 3, lub filja tejże przy ulicy Basztowej L. 12. FELIKS ŁODZSNSKI Kraków, ulica Szewska L. 2 = = = = = = = posiada na składzie - ===== krajowe i zagraniczne, damskie, męskie i dziecięce. W ielk i w y b ó r sandałów i pantofli. SKŁAD PAPIERU I GALANTERJI sfawtowslmichałsłomiany poleca: PAPIERY I W SZELKIE PRZYBORY KANCELARYJNE papiery listow e, pocztów ki artystyczne, album y na pocztów ki i fo togarafje. RAMKI na fotografje. > : WYROBY SKÓRKOWE. - LUSTRA. KARTY DO GRY, SZACHY, SZACHOW NICE. DOM INA. w ykonuje- BILETY W IZYTO W E, zaw iadom ienia ślubne > : I WSZELKIEGO RODZAJU DRUKI. > : U W A G A. D la zakupienia n ajod p o w ied n iejszy ch w in francnskich b y łem przez dłuższy cz a s o so b iśc ie w B o rd au x, n aw iązu jąc stosunki h andlow e z producentam i. Z a r e d a k c ję i w y d a w n ic tw o z ra m ie n ia K a to l. Z w ią z k u W y d. o d p o w ia d a k s. Ferdynand Machay. Drukainia Głosu Narodu* w Krakowie pod zarządem Romana Ferka.