Zastosowanie sieci Petriego w modelowaniu procesów biznesowych
|
|
- Teresa Gajewska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Zeszyty Naukowe nr 736 Akademii Ekonomicznej w Krakowie 2007 Katedra Metod Organizacji i Zarządzania Zastosowanie sieci Petriego w modelowaniu procesów biznesowych 1. Geneza i klasyczne zastosowania metody Koncepcja sieci Petriego w formie algebraicznej i graficznej struktury została zaproponowana przez Carla Adama Petriego w rozprawie pt. Kommunikation mit Automaten opublikowanej w 1962 r. [Francik 1999, s. 83]. Powstanie teorii sieci jest wynikiem prac nad stworzeniem prostej i skutecznej metody opisu oraz analizy przepływu informacji i danych kontrolnych w systemach przetwarzania informacji [Starke 1987, s. 7]. Od momentu ogłoszenia, teoria sieci Petriego ulegała ciągłym modyfikacjom i rozwojowi. Jedną z najistotniejszych zalet omawianej teorii jest możliwość zobrazowania i modelowania struktur, w których występują przebiegi równoległe z pewnymi ograniczeniami tej równoległości. Struktury tego typu są trudniejsze do analizowania od układów z przebiegami sekwencyjnymi. Problem przeprowadzania wspomnianych analiz jest szczególnie istotny w przypadku systemów dużych, czyli takich, których szczegółów funkcjonowania nie jest w stanie objąć jedna osoba. Możliwości odwzorowania i analizowania zdarzeń współbieżnych początkowo była wykorzystywana w modelowaniu systemów przetwarzania informacji. Wolfgang Reisig wśród zastosowań sieci Petriego wymienia: teorię złożoności, teorię języków formalnych, teorię i projektowanie układów logicznych, architekturę systemów komputerowych, systemy operacyjne komputerów, konstruowanie systemów wieloprocesorowych, sterowanie procesami i systemami pracy w czasie rzeczywistym, języki programowania, bazy danych, protokoły komunikacyjne, inżynierię oprogramowania [Reisig 1988, s. 10]. Zastosowania te przełożyły się na rozwój systemów komputerowych na poziomie software i hardware. Ponadto
2 50 przydatność teorii sieci została dostrzeżona podczas projektowania systemów produkcyjnych z maszynami działającymi równolegle oraz w symulacjach pracy urządzeń automatycznych. Jednak ogólność pojęć stosowanych w sieciach Petriego pozwala wykorzystywać je w wielu innych dziedzinach, takich jak np. teoria prawa (w wypadku której istotne znaczenie ma zapewnienie spójności i bezkonfliktowości pisanych ustaw), opis relacji chemicznych [Starke 1987, s. 65], metodyka nauczania. 2. Zasady prezentacji procesów z zastosowaniem sieci Petriego 2.1. Podstawy notacji algebraicznej W najprostszej postaci sieć Petriego definiowana jest jako trójka PN (P, T, F), gdzie: P = { p 1, p 2,, p n } jest skończonym zbiorem miejsc, T = { t 1, t 2,, t n } jest skończonym zbiorem tranzycji, F jest relacją dwuargumentową wiążącą elementy zbiorów P i T. Zbiór miejsc P i zbiór tranzycji T są zbiorami rozłącznymi. Relacja F wiąże zawsze argumenty różnych typów: F (P T) (T P). Oznacza to, że F nie może połączyć ze sobą bezpośrednio dwóch miejsc P lub dwóch tranzycji T. Miejsca w sieci reprezentują bierne składowe systemu. Są to takie składowe, które mogą przyjmować konkretne stany oraz gromadzić obiekty (np. towary, informacje, klientów). Stany miejsc podlegają obserwacji. Tranzycje reprezentują aktywne składowe systemu. Mogą one produkować, zmieniać i przesyłać obiekty. Relacje wskazują, które składowe systemu są ze sobą połączone bezpośrednio i w których kierunkach obiekty mogą przemieszczać się przez sieć [Reisig 1988, s. 21]. Każdy element P i każdy element T posiada zbiór wejściowy oraz zbiór wyjściowy. Zbiorami wejściowymi i wyjściowymi miejsc P mogą być tylko zbiory tranzycji T, natomiast zbiorami wejściowymi i wyjściowymi tranzycji T mogą być jednie zbiory miejsc P. Matematyczny zapis zbioru wejściowego i wyjściowego dla pewnego elementu x PN, gdzie PN jest siecią, prezentuje się następująco [Reisig 1988, s. 28]: *x = {y yfx} zbiór wejściowy x, x* = {y xfy} zbiór wyjściowy y. Miejsca w sieci mogą być znakowane. Znakowaniu miejsc odpowiada funkcja Ω: P N {0}. W wyniku znakowania wszystkim miejscom zostaje przyporządkowana liczba całkowita nieujemna. Brak lub wystąpienie znaczników może być różnie interpretowane [Rekuć, Rekuć 2002, s. 3]. Jeżeli dopuszcza się brak lub obecność co
3 Zastosowanie sieci Petriego w modelowaniu 51 najwyżej jednego znacznika w miejscu, jest to interpretowane jako niespełnienie lub spełnienie warunku związanego z tym miejscem. Obecność wielu znaczników w miejscu może być interpretowana jako obciążenie miejsca, natomiast obecność wielu dających się odróżniać znaczników jako spełnienie złożonych warunków. Jeżeli wszystkie miejsca wejściowe danej tranzycji posiadają znacznik, to tranzycja taka nazywana jest aktywną i są spełnione warunki do jej odpalenia. Odpalenie tranzycji jest to zdarzenie, w wyniku którego wszystkie miejsca wejściowe tej tranzycji tracą po jednym znaczniku, natomiast wszystkie miejsca wyjściowe zyskują jeden znacznik. W wyniku odpalenia tranzycji powstaje nowe znakowanie sieci. Odpalenie serii tranzycji nazywane jest wykonaniem znakowanej sieci Graficzna prezentacja procesu Graficzną prezentacją sieci Petriego jest graf dwudzielny. Miejsca P reprezentowane są na grafie w formie okręgów, tranzycje T przedstawione są jako prostokąty (stosowane są również kwadraty lub odcinki), natomiast relacje F mają postać skierowanych łuków. Znaczniki prezentowane są w formie kropek umieszczonych wewnątrz okręgów symbolizujących miejsca. Inną spotykaną nazwą znaczników są żetony. Symbole stosowane w graficznej notacji sieci Petriego przedstawia tabela 1. Tabela 1. Symbole wykorzystywane w sieciach Petriego Nazwa elementu Symbol graficzny miejsce tranzycja lub lub relacja znacznik Źródło: opracowanie własne. Graficznie zbiór wejściowy miejsc P i tranzycji T przedstawiony jest na grafie w postaci strzałek wchodzących do danego elementu, zaś zbiór wyjściowy w postaci strzałek wychodzących z danego elementu. Przy zastosowaniu sieci Petriego można przedstawić następujące podstawowe zależności występujące w procesie: sekwencyjne wykonywanie operacji (rys. 1), alternatywę (rys. 2), rozczepienie procesu na równoległe sekwencje operacji (rys. 3).
4 52 Rys. 1. Sekwencja operacji Źródło: [Sacha 2004, s. 1]. Rys. 2. Alternatywa Źródło: [Sacha 2004, s. 1]. Rys. 3. Rozczepienie procesu na równoległe sekwencje operacji Źródło: [Sacha 2004, s. 1]. W przypadku modelowania, struktura grafu prezentuje statykę badanego procesu, natomiast odpalenia tranzycji i przemieszczanie się znaczników jego dynamikę. W odniesieniu do procesów biznesowych z miejscami utożsamia się określone stany przyjmowane przez obiekty wchodzące w skład rozpatrywanego systemu. Tranzycje odpowiadają natomiast zdarzeniom, które mogą mieć miejsce w badanym systemie Kolorowane i czasowe sieci Petriego W klasycznych sieciach Petriego brak jest możliwości prezentacji przetwarzania danych i analizy wpływu wyników przetwarzania na przebieg rozpatrywanych procesów. Nie można także badać zależności czasowych w rozpatrywanym procesie. W związku z powyższymi ograniczeniami opracowane zostały rozwinięcia podstawowej koncepcji sieci Petriego. Zaliczane są do nich sieci kolorowane i czasowe.
5 Zastosowanie sieci Petriego w modelowaniu 53 W kolorowanej sieci Petriego znaczniki posiadają ustaloną wartość (określaną mianem koloru), istnieje zatem możliwość ich odróżniania. Do relacji (łuków grafu) przypisane są wyrażenia podające liczbę i wartość znaczników przemieszczanych w wyniku odpalenia danej tranzycji. Wyrażenia te określane są mianem wyrażeń wejściowych i wyrażeń wyjściowych. Aby w sieci kolorowanej mogło dojść do odpalenia tranzycji, znaczniki o określonej wartości muszą znaleźć się w miejscach stanowiących jej zbiór wejściowy. W wyniku odpalenia tranzycji, z jej miejsc wejściowych zostaje pobrana pewna liczba określonego rodzaju znaczników i dodana ustalona liczba i rodzaj znaczników na miejscach wyjściowych. W typowych sieciach Petriego każda aktywna tranzycja może ulec odpaleniu i zdarzenie takie nie jest czasowo zdeterminowane. Jest to poważne ograniczenie w przypadku prezentacji operacji, których czas trwania ma istotny wpływ na przebieg badanego procesu. Aby usunąć tę niedogodność, opracowano model czasowych sieci Petriego. W sieciach czasowych tranzycja odpalająca w momencie x odejmuje odpowiednią liczbę znaczników ze wszystkich elementów swojego zbioru wejściowego dokładnie w momencie x i dodaje odpowiednią liczbę znaczników do wszystkich elementów swojego zbioru wyjściowego w momencie x + D(t). D przypisuje każdej tranzycji nieujemną liczbę rzeczywistą reprezentującą czas palenia t [Głowacz 1997, s. 13]. 3. Przykłady zastosowania sieci Petriego do modelowania procesów biznesowych 3.1. Obsługa klienta w biurze podróży Zgłaszający się do biura podróży klient przedstawia swoje preferencje dotyczące spędzenia urlopu. Rozpoznanie i uzgodnienie potrzeb klienta jest podstawą do przygotowania wyjazdu. Zakup biletu lotniczego i rezerwacja hotelu należą do zadań biura podróży. Sieć Petriego na rys. 4 przedstawia przebieg przygotowania biletów lotniczych i rezerwację hotelu. Znacznik znajdujący się w miejscu potrzeby klienta oznacza sytuację, w której klient już złożył zamówienie na przygotowanie wyjazdu. Odpalenie tranzycji planowanie wycieczki spowoduje odjęcie znacznika z miejsca potrzeby klienta i dodanie znacznika w miejscach: zapotrzebowanie na przelot i zapotrzebowanie na hotel. W tym momencie następuje rozszczepienie procesu w biurze podróży na dwa procesy równoległe. Pojawienie się znaczników we wspomnianych miejscach umożliwi odpalenie tranzycji rezerwowanie lotu i rezerwowanie hotelu. W konsekwencji odpalenia wymienionych tranzycji znaczniki zostaną odjęte z tych miejsc i dodane do miejsc: zarezerwowany przelot i zarezerwowany hotel, umożliwiając tym samym wykonanie tranzycji wydanie biletów. Biuro nie może wydać biletów,
6 54 zapotrzebowanie na przelot zarezerwowany przelot nowe zapotrzebowanie potrzeby klienta planowanie wycieczki zapotrzebowanie na hotel rezerwowanie lotu rezerwowanie hotelu zarezerwowany hotel wydanie biletów klient jest gotowy do wyjazdu Rys. 4. Sieć Petriego dla procesu rezerwacji wycieczki Źródło: opracowanie własne na podstawie [Dehnert 2002, s. 1039]. dopóki oba równoległe procesy, związane z przygotowaniem biletów lotniczych i rezerwacją hotelu, nie zostaną ukończone Zastosowanie sieci Petriego w projektowaniu architektonicznym* Modelowanie złożonych problemów prowadzi do powstania bardzo dużych sieci, niemożliwych lub zbyt skomplikowanych do przedstawienia graficznego. Opanowanie złożoności rysunku jest możliwe poprzez hierarchiczną prezentację struktury sieci. Całe podsieci widoczne na diagramach niższego poziomu są zastępowane pojedynczymi miejscami lub pojedynczymi tranzycjami na rysunkach wyższego poziomu, pokazujących problem na wyższym poziomie abstrakcji [Sacha 2004, s. 3]. Za przykład prezentacji procesu w formie sieci hierarchicznej może posłużyć przebieg prac podczas opracowywania projektu architektonicznego. Wykonanie unikalnego projektu dla dużego kompleksu budowlanego, takiego jak np.: centrum handlowe, lotnisko, osiedle mieszkaniowe, wymaga zaangażowania wielu specjalistów często reprezentujących unikalne dziedziny wiedzy. Pomimo iż prace projektowe mogą być wykonywane niezależnie i w różnych miejscach, końcowy projekt musi stanowić spójną całość. Aby w określonym czasie osiągnąć zamierzony efekt, konieczne jest skoordynowanie wszystkich etapów oraz zapewnienie komunikacji pomiędzy poszczególnymi zespołami projektowymi. Zastosowanie sieci Petriego może w znaczny sposób usprawnić podział i przydział zadań dla potrzeb procesu projektowania. Przebieg fragmentu procesu projektowania związany z pierwszym etapem projektowania przygotowaniem fundamentów można przedstawić na grafie (rys. 5): * Przykład opisano na podstawie [Rueppel, Meissner, Greb 2004].
7 Zastosowanie sieci Petriego w modelowaniu 55 p 2 t 2 p 5 p 1 t 1 p t 3 p 4 t 3 5 p 6 t 4 p 7 t 6 Rys. 5. Fragment procesu projektowania architektonicznego przedstawiony za pomocą sieci Petriego Źródło: [Rueppel, Meissner, Greb 2004, s. 3]. p 2 t 2 p 5 p 1 t 1 p t 3 p 4 t 3 5 p 6 t 4 p 7 t 6 t 17 p 3 t 11 p 11 t 12 p 12 t 13 t 15 p 16 t 19 p 4 p 15 p 13 t 14 p 14 t 16 Rys. 6. Podsieć dla tranzycji t 3 Źródło: [Rueppel, Meissner, Greb 2004, s. 3]. W tym przypadku poszczególne elementy sieci Petriego będą oznaczać: miejsca osiągnięcie określonych etapów zawansowania projektu, tranzycje czynności projektowe,
8 56 relacje zależności w procesie planowania, znaczniki przepływ informacji, opracowań, projektów cząstkowych. Tranzycja t 1 oznacza rozbicie projektu na równolegle realizowane: projektowanie struktury instalacji podziemnych powstającego budynku i projektowanie geotechniczne fundamentów. Pojawienie się znacznika w miejscu p 4 oznacza możliwość rozpoczęcia realizacji standardowego projektu fundamentów (t 3 ). W razie konieczności wynikającej np. z warunków geologicznych, równolegle rozpoczęte zostanie projektowanie fundamentów o zwiększonej wytrzymałości wymagające przeprowadzenia czynności reprezentowanych przez tranzycje t 4 i t 6. Projekty instalacji podziemnych i fundamentów ulegną połączeniu w całość w tranzycji t 5. Pod określeniem projektowanie fundamentów, tranzycja t 3 należy rozumieć szereg czynności do wykonania w czasie pomiędzy stanem, w którym nastąpiło zgłoszenie zapotrzebowania na projekt, a dostarczeniem gotowych planów. W rozwinięciu tranzycję t 3 można przedstawić za pomocą podsieci (rys. 6) Zastosowanie sieci Petriego do analizy układu producent klient* Przy wykorzystaniu sieci Petriego można dokonywać analizy wzajemnych powiązań pomiędzy różnymi systemami. W prezentowanym na rys. 7 przykładzie obiektem rozważań jest układ składający się z jednego producenta wyrobów i jego dwóch odbiorców. Producent Klient K = 1 Licznik K = 1 s 1 s 3 K = ω s 7 t 5 K = 5 t 1 t 2 t 3 s 6 s 4 K = 2 s2 3 2 Bufor s 5 t 4 K = 1 K = 2 Rys. 7. Sieć Petriego dla układu producent klient Źródło: [Reisig 1988, s. 80]. * Opis przykładu na podstawie [Reisig 1988, s. 80].
9 Zastosowanie sieci Petriego w modelowaniu 57 Przedstawiony model powiązań uwzględnia następujące założenia: 1) producent generuje w każdym etapie trzy znaczniki (oznacza wielkość wykonywanej partii wyrobów); 2) w danym momencie co najwyżej jeden klient ma dostęp do bufora (przyjęty system obsługi klientów); 3) podczas dostępu do bufora każdy konsument usuwa dwa znaczniki (odzwierciedlenie wielkości realizowanych zamówień); 4) bufor (magazyn wyrobów gotowych) może zawierać co najwyżej pięć znaczników (wyrobów); 5) w wyniku każdego cyklu produkcji wartość licznika jest zwiększana o jeden (zliczanie dostaw do magazynu lub cykli produkcji). Aby zobrazować opisany układ na grafie, dodane zostały, w porównaniu z wcześniejszym opisem zasad konstruowania sieci, następujące informacje: każdemu miejscu nadana została pojemność (oznaczona symbolem K), każdemu łukowi sieci przypisano wagę (w przypadku łuku z wagą różną od jeden jej wartość została zaznaczona na rysunku liczbą umieszczoną pod łukiem). Sieć na rys. 7 przedstawia sytuację po pięciu dostawach od producenta do magazynu (w liczniku znajduje się pięć znaczników). Jeżeli każda dostawa zawiera trzy jednostki, oznaczać to będzie, że wyprodukowano już piętnaście wyrobów. W chwili obecnej producent, zanim dostarczy kolejną partię, musi poczekać, aż zwolni się miejsce w magazynie, ponieważ znajdują się tam jeszcze trzy wyroby z poprzednich dostaw (w buforze są trzy znaczniki). Klienci mogą zgłaszać się do magazynu pojedynczo (pojemność miejsca s 7 wynosi 1). Jeżeli nastąpi pobranie towaru z magazynu przez klienta, wtedy poziom zapasu obniży się do jednej sztuki i zrealizowanie następnego zamówienia nie będzie możliwe. W przypadku dostarczenia przez producenta kolejnych trzech jednostek (w buforze znajdą się cztery wyroby), będzie istniała możliwość obsłużenia dwóch kolejnych klientów bez dostawy. Przeprowadzenie tego typu analizy wskaże te miejsca i powiązania w systemie, które blokują kolejne odpalenia poszczególnych tranzycji. W opisanym przypadku słabym ogniwem rozpatrywanego układu jest pojemność bufora. Rozpatrzyć można także zmniejszenie dostarczanych partii z trzech do dwóch wyrobów. 4. Przesłanki wykorzystania sieci Petriego w modelowaniu procesów biznesowych Sieci Petriego są wykorzystywane do projektowania i badania procesów biznesowych z uwagi na posiadanie cech wymaganych od narzędzi modelowania.
10 58 Wśród tych cech można wymienić możliwość [Rekuć, Rekuć 2002, s. 2; Rueppel, Meissner, Greb 2004, s. 1]: wyrażenia podstawowych elementów procesów pracy, jak: sekwencyjność, współbieżności lub alternatywa czynności, modelowania nie tylko czynności, ale także zasobów wymaganych przez te czynności, stopnia ich zużycia oraz realizatora i (lub) odpowiedzialnego za realizację, symulacji przebiegu procesu, łatwej, intuicyjnej reprezentacji graficznej, pozwalającej dokonać hierarchicznej dekompozycji modelu w celu zapanowania nad jego złożonością, modelowania upływu czasu, zarówno bezwzględnego, jak i relatywnego, przeprowadzenia różnorodnych analiz w odniesieniu do statyki i dynamiki procesu. Bazując na sieciach Petriego można przeprowadzić analizy mające na celu weryfikację procesu, jego optymalizację lub wyciągnięcie wniosków dotyczących efektywności. W szczególności są to: analizy strukturalne, badanie zachowania się systemu pod wpływem określonych czynników, symulacje [Rueppel, Meissner, Greb 2004, s. 4]. Możliwość uwzględnienia dynamiki procesu i prześledzenia działania utworzonej sieci daje sieciom Petriego istotną przewagę nad takimi metodami jak CPM lub EPC [Dehnert, Freiheit, Zimmermann 2002, s. 1039]. Jak podkreślają L. i W. Rekuć, pomimo licznych zalet sieci Petriego, modelowanie procesów biznesowych z ich wykorzystaniem nie jest zadaniem prostym. Wspomniani autorzy wskazując dwa podstawowe obszary organizacji przedsiębiorstw, w których można praktycznie budować i weryfikować modele, tj.: przepływ pracy modele łatwiejsze w tworzeniu i bardziej naturalne, procesy w kategoriach stanów modele trudniejsze podczas konstruowania, podkreślają, iż w większym stopniu akceptowane przez pracowników-praktyków są modele prezentujące przepływy pracy [Rekuć, Rekuć 2002, s. 6]. Natomiast analizy obejmujące stany procesów są w znikomym stopniu stosowane w praktyce. Z uwagi na rosnące wymagania odnośnie do badania procesów w przedsiębiorstwach, konieczne jest sięganie po metody opierające się na sieciach. Budowa formalnych modeli umożliwia lepsze poznanie funkcjonowania przedsiębiorstwa w sensie statycznym i dynamicznym, a także przeprowadzenie różnorodnych symulacji, stając się tym samym narzędziem optymalizacji przebiegu procesów. Ponadto z pomocą w praktycznym stosowaniu sieci Petriego przychodzą liczne programy komputerowe ułatwiające wykorzystanie tej metody przy rozwiązywaniu rzeczywistych problemów oraz przełamujące stereotyp postrzegania jej jako narzędzia przeznaczonego dla matematyków i informatyków.
11 Zastosowanie sieci Petriego w modelowaniu 59 Literatura Bosilj-Vuksic V., Giaglis G.M., Hlupic V. [2000], IDEF Diagrams and Petri Nets for Business Process Modeling: Suitability, Efficacy, and Complementary Use, oliver.efzg.hr/ vbosilj/iceis2000.pdf..efzg.hr/~vbosilj/iceis2000.pdf. Dehnert J., Freiheit J., Zimmermann A. [2002], Modelling and Evaluation of Time Aspects in Business Processes, Journal of the Operational Research Society, nr 53. Francik J. [1999], Śledzenie przepływu danych dla potrzeb animacji algorytmów, rozprawa doktorska, Instytut Informatyki Politechniki Śląskiej, Gliwice. Głowacz Ł. [1997], Możliwości modelowania procesów budowlanych przy pomocy sieci Petriego, Konferencja naukowa Instytutu Technologii i Organizacji Budownictwa Politechniki Krakowskiej nt. Zarządzanie i marketing w budownictwie, Kraków, , ftp://itob.wil.pk.edu.pl/pub/zim_w_bud97/2.doc. Starke P.H. [1987], Sieci Petri. Postawy, zastosowania, teoria, PWN, Warszawa. Reisig W. [1988], Sieci Petriego, WNT, Warszawa. Rekuć L., Rekuć W. [2002], Formalizacja opisów procesów w przedsiębiorstwie za pomocą sieci Petriego, III Krajowa Konferencja Multimedialne i sieciowe systemy informacyjne, Zamek Kliczków, września 2002, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław. Rueppel U., Meissner U.F., Greb S. [2004], A Petri Net Based Method for Distibuted Porcess Modelling in Stuctural Engineering, International Conference on Computing in Civil and Building Engineering, , Weimar, Bauhaus-Universität, Sacha K. [2004], Specyfikacja i projektowanie oprogramowania część II, ia.pw.edu.pl/~sacha/petri.html, data dostępu: Starego D. [1997], Modelowanie systemu organizacji funkcjonowania biblioteki za pomocą sieci Petriego, referat wygłoszony na IV Środowiskowej Konferencji Matematycznej Rzeszów Czudec, 8 10 listopada 1997, Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów. Using the Petri Network in Modelling Business Processes In this article, the author presents selected aspects of applying the Petri network for modelling business processes. The author discusses the basic assumptions of the algebraic and graphical notation of the Petri network and draws attention to these assumptions in describing actual processes at an enterprise using a graph. The author presents examples of the graphical presentation of the customer service and architectural design processes. He also analyses the relationships between an enterprise and its customers based on the example of a production plant. Finally, the author describes the arguments in favour of applying the Petri network for modelling business processes.
Najkrótsza droga Maksymalny przepływ Najtańszy przepływ Analiza czynności (zdarzeń)
Carl Adam Petri (1926-2010) Najkrótsza droga Maksymalny przepływ Najtańszy przepływ Analiza czynności (zdarzeń) Problemy statyczne Kommunikation mit Automaten praca doktorska (1962) opis procesów współbieżnych
Bardziej szczegółowomiejsca przejścia, łuki i żetony
Sieci Petriego Sieć Petriego Formalny model procesów umożliwiający ich weryfikację Główne konstruktory: miejsca, przejścia, łuki i żetony Opis graficzny i matematyczny Formalna semantyka umożliwia pogłębioną
Bardziej szczegółowoSieci Petriego. Sieć Petriego
Sieci Petriego Sieć Petriego Formalny model procesów umożliwiający ich weryfikację Główne konstruktory: miejsca, przejścia, łuki i żetony Opis graficzny i matematyczny Formalna semantyka umożliwia pogłębioną
Bardziej szczegółowoRozszerzenia sieci Petriego
Rozszerzenia sieci Petriego Ograniczenia klasycznej sieci Petriego Trudność w modelowaniu specyficznych przepływów: testowania braku żetonów w danym miejscu, blokowania odpalania, itp. Brak determinizmu
Bardziej szczegółowoRozszerzenia sieci Petriego
Rozszerzenia sieci Petriego Ograniczenia klasycznej sieci Petriego Trudność w modelowaniu specyficznych przepływów: testowania braku żetonów w danym miejscu, blokowania odpalania, itp. Brak determinizmu
Bardziej szczegółowoZagadnienia (1/3) Data-flow diagramy przepływów danych ERD diagramy związków encji Diagramy obiektowe w UML (ang. Unified Modeling Language)
Zagadnienia (1/3) Rola modelu systemu w procesie analizy wymagań (inżynierii wymagań) Prezentacja różnego rodzaju informacji o systemie w zależności od rodzaju modelu. Budowanie pełnego obrazu systemu
Bardziej szczegółowoNarzędzia Informatyki w biznesie
Narzędzia Informatyki w biznesie Przedstawiony program specjalności obejmuje obszary wiedzy informatycznej (wraz z stosowanymi w nich technikami i narzędziami), które wydają się być najistotniejsze w kontekście
Bardziej szczegółowoWOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA WYDZIAŁ CYBERNETYKI
WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA WYDZIAŁ CYBERNETYKI Analiza i modelowanie Systemów Teleinformatycznych Sprawozdanie z ćwiczenia laboratoryjnego nr 6 Temat ćwiczenia: Modelowanie systemów równoległych z zastosowaniem
Bardziej szczegółowoKomputerowe Systemy Przemysłowe: Modelowanie - UML. Arkadiusz Banasik arkadiusz.banasik@polsl.pl
Komputerowe Systemy Przemysłowe: Modelowanie - UML Arkadiusz Banasik arkadiusz.banasik@polsl.pl Plan prezentacji Wprowadzenie UML Diagram przypadków użycia Diagram klas Podsumowanie Wprowadzenie Języki
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA OPOLSKA
POLITECHNIKA OPOLSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji Laboratorium Podstaw Inżynierii Jakości Ćwiczenie nr 2 Temat: Schemat blokowy (algorytm) procesu selekcji wymiarowej
Bardziej szczegółowoModelowanie procesów współbieżnych
Modelowanie procesów współbieżnych dr inż. Maciej Piotrowicz Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych PŁ piotrowi@dmcs.p.lodz.pl http://fiona.dmcs.pl/~piotrowi -> Modelowanie... Literatura M.
Bardziej szczegółowoProjektowanie oprogramowania cd. Projektowanie oprogramowania cd. 1/34
Projektowanie oprogramowania cd. Projektowanie oprogramowania cd. 1/34 Projektowanie oprogramowania cd. 2/34 Modelowanie CRC Modelowanie CRC (class-responsibility-collaborator) Metoda identyfikowania poszczególnych
Bardziej szczegółowoSIECI PETRIEGO WYŻSZEGO RZEDU Kolorowane sieci Petriego. Kolorowane sieci Petriego 1
SIECI PETRIEGO WYŻSZEGO RZEDU Kolorowane sieci Petriego Kolorowane sieci Petriego 1 PRZYKŁAD - DWA POCIAGI Kolorowane sieci Petriego 2 KONCEPCJA KOLORÓW Model z rysunku (a) nie jest równoważny poprzedniemu,
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA OPOLSKA
POLITECHNIKA OPOLSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji Laboratorium Podstaw Inżynierii Jakości Ćwiczenie nr 2 Temat: Schemat blokowy (algorytm) procesu selekcji wymiarowej
Bardziej szczegółowoSpis treści. Analiza i modelowanie_nowicki, Chomiak_Księga1.indb :03:08
Spis treści Wstęp.............................................................. 7 Część I Podstawy analizy i modelowania systemów 1. Charakterystyka systemów informacyjnych....................... 13 1.1.
Bardziej szczegółowoTechnologie informacyjne - wykład 12 -
Zakład Fizyki Budowli i Komputerowych Metod Projektowania Instytut Budownictwa Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego Politechnika Wrocławska Technologie informacyjne - wykład 12 - Prowadzący: Dmochowski
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU. 1) Nazwa przedmiotu: INŻYNIERIA SYSTEMÓW I ANALIZA SYSTEMOWA. 2) Kod przedmiotu: ROZ-L3-20
Z1-PU7 WYDANIE N2 Strona: 1 z 5 (pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU 1) Nazwa przedmiotu: INŻYNIERIA SYSTEMÓW I ANALIZA SYSTEMOWA 3) Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego: 2014/2015 2) Kod przedmiotu:
Bardziej szczegółowoWykład 1 Inżynieria Oprogramowania
Wykład 1 Inżynieria Oprogramowania Wstęp do inżynierii oprogramowania. Cykle rozwoju oprogramowaniaiteracyjno-rozwojowy cykl oprogramowania Autor: Zofia Kruczkiewicz System Informacyjny =Techniczny SI
Bardziej szczegółowoDefinicje. Algorytm to:
Algorytmy Definicje Algorytm to: skończony ciąg operacji na obiektach, ze ściśle ustalonym porządkiem wykonania, dający możliwość realizacji zadania określonej klasy pewien ciąg czynności, który prowadzi
Bardziej szczegółowoAlgorytm. Krótka historia algorytmów
Algorytm znaczenie cybernetyczne Jest to dokładny przepis wykonania w określonym porządku skończonej liczby operacji, pozwalający na rozwiązanie zbliżonych do siebie klas problemów. znaczenie matematyczne
Bardziej szczegółowoOdchudzanie magazynu dzięki kontroli przepływów materiałów w systemie Plan de CAMpagne
Odchudzanie magazynu dzięki kontroli przepływów materiałów w systemie Plan de CAMpagne Wstęp Jednym z powodów utraty płynności finansowej przedsiębiorstwa jest utrzymywanie zbyt wysokich poziomów zapasów,
Bardziej szczegółowoPodstawy programowania III WYKŁAD 4
Podstawy programowania III WYKŁAD 4 Jan Kazimirski 1 Podstawy UML-a 2 UML UML Unified Modeling Language formalny język modelowania systemu informatycznego. Aktualna wersja 2.3 Stosuje paradygmat obiektowy.
Bardziej szczegółowoMODELOWANIE PRZEPŁYWU DANYCH
MODELOWANIE PRZEPŁYWU DANYCH 1. Diagram przepływu danych (DFD) 2. Weryfikacja modelu strukturalnego za pomocą DFD Modelowanie SI - GHJ 1 Definicja i struktura DFD Model części organizacji rozważany z punktu
Bardziej szczegółowoDiagramy czynności. Widok logiczny. Widok fizyczny
Diagramy czynności System widoków 4+1 Kruchtena Widok logiczny Widok fizyczny Widok procesu Widok przypadków użycia Widok konstrukcji Diagramy czynności są jedynym diagramem w widoku procesu modelowanego
Bardziej szczegółowoDiagramy ERD. Model struktury danych jest najczęściej tworzony z wykorzystaniem diagramów pojęciowych (konceptualnych). Najpopularniejszym
Diagramy ERD. Model struktury danych jest najczęściej tworzony z wykorzystaniem diagramów pojęciowych (konceptualnych). Najpopularniejszym konceptualnym modelem danych jest tzw. model związków encji (ERM
Bardziej szczegółowoModel referencyjny doboru narzędzi Open Source dla zarządzania wymaganiami
Politechnika Gdańska Wydział Zarządzania i Ekonomii Katedra Zastosowań Informatyki w Zarządzaniu Zakład Zarządzania Technologiami Informatycznymi Model referencyjny Open Source dla dr hab. inż. Cezary
Bardziej szczegółowoAnaliza i programowanie obiektowe 2016/2017. Wykład 6: Projektowanie obiektowe: diagramy interakcji
Analiza i programowanie obiektowe 2016/2017 Wykład 6: Projektowanie obiektowe: diagramy interakcji Jacek Marciniak Wydział Matematyki i Informatyki Uniwersytet im. Adama Mickiewicza 1 Plan wykładu 1. Przejście
Bardziej szczegółowoAnaliza i projektowanie oprogramowania. Analiza i projektowanie oprogramowania 1/32
Analiza i projektowanie oprogramowania Analiza i projektowanie oprogramowania 1/32 Analiza i projektowanie oprogramowania 2/32 Cel analizy Celem fazy określania wymagań jest udzielenie odpowiedzi na pytanie:
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW WYDZIAŁ KIERUNEK z obszaru nauk POZIOM KSZTAŁCENIA FORMA STUDIÓW PROFIL JĘZYK STUDIÓW Podstawowych Problemów Techniki Informatyka technicznych 6 poziom, studia inżynierskie
Bardziej szczegółowoJęzyk UML w modelowaniu systemów informatycznych
Język UML w modelowaniu systemów informatycznych dr hab. Bożena Woźna-Szcześniak Akademia im. Jan Długosza bwozna@gmail.com Wykład 4 Diagramy aktywności I Diagram aktywności (czynności) (ang. activity
Bardziej szczegółowoSterowniki Programowalne (SP) Wykład 11
Sterowniki Programowalne (SP) Wykład 11 Podstawy metody sekwencyjnych schematów funkcjonalnych (SFC) SP 2016 WYDZIAŁ ELEKTROTECHNIKI I AUTOMATYKI KATEDRA INŻYNIERII SYSTEMÓW STEROWANIA Kierunek: Automatyka
Bardziej szczegółowoModelowanie obiektowe - Ćw. 6.
1 Modelowanie obiektowe - Ćw. 6. Treść zajęć: Dokumentacja przypadków użycia diagramy czynności. Poznane wcześniej diagramy przypadków użycia pokazują co system powinien robić. Natomiast diagramy czynności
Bardziej szczegółowoGrafy i sieci w informatyce - opis przedmiotu
Grafy i sieci w informatyce - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Grafy i sieci w informatyce Kod przedmiotu 11.9-WI-INFD-GiSwI Wydział Kierunek Wydział Informatyki, Elektrotechniki i Automatyki
Bardziej szczegółowoCZĘŚĆ PIERWSZA. Seminarium grupy RSPN. Piotr Lasek Uniwersytet Rzeszowski. Kontakt
Sieci Petriego w CZĘŚĆ PIERWSZA Seminarium grupy RSPN Piotr Lasek Uniwersytet Rzeszowski Kontakt lasek@univ.rzeszow.pl Agenda Sieci Petriego w Snoopy 1. Wstęp a) podstawowe cechy i zalety sieci Petriego
Bardziej szczegółowoOkreślanie wymagań. Cele przedsięwzięcia. Kontekst przedsięwzięcia. Rodzaje wymagań. Diagramy przypadków użycia use case diagrams
Cele przedsięwzięcia Określanie wymagań Klienta, np. Wzrost efektywności, spadek kosztów, rozszerzenie rynku, unikanie błędów Wykonawcy Biznesowe Techniczne Priorytety! Kontekst przedsięwzięcia Użytkownicy
Bardziej szczegółowoAPIO. W4 ZDARZENIA BIZNESOWE. ZALEŻNOŚCI MIĘDZY FUNKCJAMI. ELEMENTY DEFINICJI PROCESU. DIAGRAM ZALEŻNOŚCI FUNKCJI.
APIO. W4 ZDARZENIA BIZNESOWE. ZALEŻNOŚCI MIĘDZY FUNKCJAMI. ELEMENTY DEFINICJI PROCESU. DIAGRAM ZALEŻNOŚCI FUNKCJI. dr inż. Grażyna Hołodnik-Janczura W8/K4 ZDARZENIA BIZNESOWE W otoczeniu badanego zakresu
Bardziej szczegółowoFaza Określania Wymagań
Faza Określania Wymagań Celem tej fazy jest dokładne określenie wymagań klienta wobec tworzonego systemu. W tej fazie dokonywana jest zamiana celów klienta na konkretne wymagania zapewniające osiągnięcie
Bardziej szczegółowoJacek Skorupski pok. 251 tel konsultacje: poniedziałek , sobota zjazdowa
Jacek Skorupski pok. 251 tel. 234-7339 jsk@wt.pw.edu.pl http://skorupski.waw.pl/mmt prezentacje ogłoszenia konsultacje: poniedziałek 16 15-18, sobota zjazdowa 9 40-10 25 Udział w zajęciach Kontrola wyników
Bardziej szczegółowoInżynieria oprogramowania. Część 8: Metoda szacowania ryzyka - PERT
UNIWERSYTET RZESZOWSKI KATEDRA INFORMATYKI Opracował: mgr inż. Przemysław Pardel v1.01 2010 Inżynieria oprogramowania Część 8: Metoda szacowania ryzyka - PERT ZAGADNIENIA DO ZREALIZOWANIA (3H) PERT...
Bardziej szczegółowoSzybkie prototypowanie w projektowaniu mechatronicznym
Szybkie prototypowanie w projektowaniu mechatronicznym Systemy wbudowane (Embedded Systems) Systemy wbudowane (ang. Embedded Systems) są to dedykowane architektury komputerowe, które są integralną częścią
Bardziej szczegółowoSYLABUS/KARTA PRZEDMIOTU
PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W GŁOGOWIE SYLABUS/KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU Systemy produkcyjne komputerowo zintegrowane. NAZWA JEDNOSTKI PROWADZĄCEJ PRZEDMIOT Instytut Politechniczny 3. STUDIA
Bardziej szczegółowoJak powstaje model biznesowy? Co to jest? Modelowanie biznesowe. Model biznesowy. Jak powstaje model biznesowy? Jak firma generuje przychody?
Modelowanie biznesowe Wprowadzenie (część 1) Co to jest? Każdy model jest błędny. Niektóre modele są użyteczne. George E. P. Box Jak firma generuje przychody? Model biznesowy Sposób generowania przychodów
Bardziej szczegółowoMAPOWANIE PROCESÓW TYTUŁ PREZENTACJI: MAPOWANIE PROCESÓW AUTOR: SYLWIA KONECKA AUTOR: SYLWIA KONECKA
1 MAPOWANIE PROCESÓW PROCESY BIZNESOWE PROCESY BIZNESOWE to zestaw logicznie powiązanych zadań lub czynności wykonywanych w celu osiągnięcia określonego wyniku biznesowego* Przyjmujemy, że wyniki te mogą
Bardziej szczegółowoEfekt kształcenia. Ma uporządkowaną, podbudowaną teoretycznie wiedzę ogólną w zakresie algorytmów i ich złożoności obliczeniowej.
Efekty dla studiów pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki na kierunku Informatyka w języku polskim i w języku angielskim (Computer Science) na Wydziale Matematyki i Nauk Informacyjnych, gdzie: * Odniesienie-
Bardziej szczegółowoMiASI. Modelowanie systemów biznesowych. Piotr Fulmański. 7 stycznia 2010. Wydział Matematyki i Informatyki, Uniwersytet Łódzki, Polska
MiASI Modelowanie systemów biznesowych Piotr Fulmański Wydział Matematyki i Informatyki, Uniwersytet Łódzki, Polska 7 stycznia 2010 Spis treści 1 Czym jest system biznesowy? Po co model bizensowy? Czym
Bardziej szczegółowoMapowanie procesów - AS IS (jak jest)
Projektowanie procesów dr Mariusz Maciejczak www.maciejczak.pl Mapowanie procesów - AS IS (jak jest) Źródło: G. Jokiel, AE Wrocław Podejście funkcjonalne i procesowe Proces Proces to uporządkowany w czasie
Bardziej szczegółowoKATEDRA INFORMATYKI STOSOWANEJ PŁ INŻYNIERIA OPROGRAMOWANIA
KATEDRA INFORMATYKI STOSOWANEJ PŁ INŻYNIERIA OPROGRAMOWANIA Przygotował: mgr inż. Radosław Adamus Wprowadzenie Podstawą każdego projektu, którego celem jest budowa oprogramowania są wymagania, czyli warunki,
Bardziej szczegółowokoniec punkt zatrzymania przepływów sterowania na diagramie czynności
Diagramy czynności opisują dynamikę systemu, graficzne przedstawienie uszeregowania działań obrazuje strumień wykonywanych czynności z ich pomocą modeluje się: - scenariusze przypadków użycia, - procesy
Bardziej szczegółowoZarządzanie firmą Celem specjalności jest
Zarządzanie firmą Celem specjalności jest przygotowanie jej absolwentów do pracy na kierowniczych stanowiskach średniego i wyższego szczebla we wszystkich rodzajach przedsiębiorstw. Słuchacz specjalności
Bardziej szczegółowoCele przedsięwzięcia
Określanie wymagań Cele przedsięwzięcia Klienta, np. Wzrost efektywności, spadek kosztów, rozszerzenie rynku, unikanie błędów Wykonawcy Biznesowe Techniczne Priorytety! Kontekst przedsięwzięcia Użytkownicy
Bardziej szczegółowoTemat: Zastosowanie wyrażeń regularnych do syntezy i analizy automatów skończonych
Opracował: dr inż. Zbigniew Buchalski KATEDRA INFORMATYKI TECHNICZNEJ Ćwiczenia laboratoryjne z Logiki Układów Cyfrowych ćwiczenie Temat: Zastosowanie wyrażeń regularnych do syntezy i analizy automatów
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Nazwa przedmiotu: Kierunek: ENERGETYKA Rodzaj przedmiotu: kierunkowy ogólny Rodzaj zajęć: wykład, laboratorium I KARTA PRZEDMIOTU CEL PRZEDMIOTU PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE C1. Zapoznanie studentów z własnościami
Bardziej szczegółowoDZIENNIK STAŻU. Imię i nazwisko Stażysty. Przyjmujący na Staż. Imię i nazwisko Opiekuna Stażu
Załącznik nr 4 do Regulaminu Projektu DZIENNIK STAŻU Imię i nazwisko Stażysty Przyjmujący na Staż Imię i nazwisko Opiekuna Stażu. Termin odbywania Stażu (dd/mm/rr dd/mm/rr) Podpis Opiekuna Stażysty Podpis
Bardziej szczegółowoDZIENNIK STAŻU. Imię i nazwisko Stażysty. Przyjmujący na Staż. Imię i nazwisko Opiekuna Stażu
Załącznik nr 4 do Regulaminu Projektu DZIENNIK STAŻU Przyjmujący na Staż Imię i nazwisko Opiekuna Stażu. Termin odbywania Stażu (dd/mm/rr dd/mm/rr) Podpis Opiekuna Stażysty Podpis Kierownika Projektu DZIENNIK
Bardziej szczegółowoProcesy i systemy dynamiczne Nazwa przedmiotu SYLABUS A. Informacje ogólne
Elementy składowe sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Kod przedmiotu Język przedmiotu Procesy i systemy dynamiczne Nazwa
Bardziej szczegółowoTECHNOLOGIE OBIEKTOWE WYKŁAD 2. Anna Mroczek
TECHNOLOGIE OBIEKTOWE WYKŁAD 2 Anna Mroczek 2 Diagram czynności Czym jest diagram czynności? 3 Diagram czynności (tak jak to definiuje język UML), stanowi graficzną reprezentację przepływu kontroli. 4
Bardziej szczegółowoDefinicja sieci. Sieć Petriego jest czwórką C = ( P, T, I, O ), gdzie: P = { p 1, p 2,, p n } T = { t 1, t 2,, t m }
Sieci Petriego Źródła wykładu: 1. http://www.ia.pw.edu.pl/~sacha/petri.html 2.M. Szpyrka: Sieci Petriego w modelowaniu i analizie systemów współbieżnych, WNT 2008 Definicja sieci Sieć Petriego jest czwórką
Bardziej szczegółowoRepetytorium z matematyki 3,0 1,0 3,0 3,0. Analiza matematyczna 1 4,0 2,0 4,0 2,0. Analiza matematyczna 2 6,0 2,0 6,0 2,0
PROGRAM STUDIÓW I INFORMACJE OGÓLNE 1. Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Wydział Matematyki i Informatyki 2. Nazwa kierunku: Informatyka 3. Oferowane specjalności: 4. Poziom kształcenia: studia pierwszego
Bardziej szczegółowoModelowanie diagramów klas w języku UML. Łukasz Gorzel 244631@stud.umk.pl 7 marca 2014
Modelowanie diagramów klas w języku UML Łukasz Gorzel 244631@stud.umk.pl 7 marca 2014 Czym jest UML - Unified Modeling Language - Rodzina języków modelowania graficznego - Powstanie na przełomie lat 80
Bardziej szczegółowoGrafika inżynierska - opis przedmiotu
Grafika inżynierska - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Grafika inżynierska Kod przedmiotu 06.9-WM-IBezp-P-14_15L_pNadGenXQK7T Wydział Kierunek Wydział Mechaniczny Inżynieria bezpieczeństwa
Bardziej szczegółowoDiagramu Związków Encji - CELE. Diagram Związków Encji - CHARAKTERYSTYKA. Diagram Związków Encji - Podstawowe bloki składowe i reguły konstrukcji
Diagramy związków encji (ERD) 1 Projektowanie bazy danych za pomocą narzędzi CASE Materiał pochodzi ze strony : http://jjakiela.prz.edu.pl/labs.htm Diagramu Związków Encji - CELE Zrozumienie struktury
Bardziej szczegółowoMATEMATYCZNE METODY WSPOMAGANIA PROCESÓW DECYZYJNYCH
MATEMATYCZNE METODY WSPOMAGANIA PROCESÓW DECYZYJNYCH 1. Przedmiot nie wymaga przedmiotów poprzedzających 2. Treść przedmiotu Proces i cykl decyzyjny. Rola modelowania matematycznego w procesach decyzyjnych.
Bardziej szczegółowoJęzyk UML w modelowaniu systemów informatycznych
Język UML w modelowaniu systemów informatycznych dr hab. Bożena Woźna-Szcześniak Akademia im. Jan Długosza bwozna@gmail.com Wykład 3 Diagramy przypadków użycia Diagramy przypadków użycia (ang. use case)
Bardziej szczegółowoŹródło: S. Wrycza, B. Marcinkowski, K. Wyrzykowski Język UML 2.0 w modelowaniu systemów informatycznych Helion DIAGRAMY INTERAKCJI
DIAGRAMY INTERAKCJI DIAGRAMY STEROWANIA INTERAKCJĄ Diagramy sterowania interakcją dokumentują logiczne związki między fragmentami interakcji. Podstawowe kategorie pojęciowe diagramów sterowania interakcją
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE PROCESAMI I PROJEKTAMI. Zakres projektu. dr inż. ADAM KOLIŃSKI ZARZĄDZANIE PROCESAMI I PROJEKTAMI. Zakres projektu. dr inż.
1 ZARZĄDZANIE PROCESAMI I PROJEKTAMI 2 ZAKRES PROJEKTU 1. Ogólna specyfika procesów zachodzących w przedsiębiorstwie 2. Opracowanie ogólnego schematu procesów zachodzących w przedsiębiorstwie za pomocą
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do programowania współbieżnego
Wprowadzenie do programowania współbieżnego Marcin Engel Instytut Informatyki Uniwersytet Warszawski Zamiast wstępu... Zamiast wstępu... Możliwość wykonywania wielu akcji jednocześnie może ułatwić tworzenie
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Nazwa przedmiotu: Kierunek: Informatyka Rodzaj przedmiotu: moduł specjalności obowiązkowy: Inżynieria oprogramowania, Sieci komputerowe Rodzaj zajęć: wykład, laboratorium MODELOWANIE I SYMULACJA Modelling
Bardziej szczegółowoUML w Visual Studio. Michał Ciećwierz
UML w Visual Studio Michał Ciećwierz UNIFIED MODELING LANGUAGE (Zunifikowany język modelowania) Pozwala tworzyć wiele systemów (np. informatycznych) Pozwala obrazować, specyfikować, tworzyć i dokumentować
Bardziej szczegółowoO-MaSE Organization-based Multiagent System Engineering. MiASI2, TWO2,
O-MaSE Organization-based Multiagent System Engineering MiASI2, TWO2, 2017-2018 Materiały Strona poświęcona metodzie O-MaSE http://macr.cis.ksu.edu/projects/omase.html (Multiagent & Cooperative Reasoning
Bardziej szczegółowotechnologii informacyjnych kształtowanie , procesów informacyjnych kreowanie metod dostosowania odpowiednich do tego celu środków technicznych.
Informatyka Coraz częściej informatykę utoŝsamia się z pojęciem technologii informacyjnych. Za naukową podstawę informatyki uwaŝa się teorię informacji i jej związki z naukami technicznymi, np. elektroniką,
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Nazwa przedmiotu: Kierunek: Badania operacyjne Operational research Zarządzanie i Inżynieria Produkcji Management and Engineering of Production Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Poziom studiów: studia I stopnia
Bardziej szczegółowoDostawa oprogramowania. Nr sprawy: ZP /15
........ (pieczątka adresowa Oferenta) Zamawiający: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu, ul. Staszica,33-300 Nowy Sącz. Strona: z 5 Arkusz kalkulacyjny określający minimalne parametry techniczne
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Nazwa przedmiotu: Kierunek: Mechatronika Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Rodzaj zajęć: wykład, laboratorium Automatyka Automatics Forma studiów: studia stacjonarne Poziom kwalifikacji: I stopnia Liczba
Bardziej szczegółowoProjektowanie informatycznych systemów zarządzania produkcją
Wydział Odlewnictwa Wirtualizacja procesów odlewniczych Katedra Informatyki Stosowanej WZ AGH Projektowanie informatycznych systemów zarządzania produkcją Jerzy Duda, Adam Stawowy www.pi.zarz.agh.edu.pl
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO WYBRANYM PRZEDMIOCIE. Modelowanie procesów logistycznych
PRZEWODNIK PO WYBRANYM PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu Kierunek Forma studiów Poziom kwalifikacji Modelowanie logistycznych Logistyka Stacjonarne I stopnia Rok 3 Semestr Jednostka prowadząca Osoba sporządzająca
Bardziej szczegółowoBłędy procesu tworzenia oprogramowania (Badania firmy Rational Software Corporation)
Błędy procesu tworzenia oprogramowania (Badania firmy Rational Software Corporation) Zarządzanie wymaganiami Ad hoc (najczęściej brak zarządzania nimi) Niejednoznaczna, nieprecyzyjna komunikacja Architektura
Bardziej szczegółowoWSKAŹNIKI ILOŚCIOWE - Punkty ECTS w ramach zajęć: Efekty kształcenia. Wiedza Umiejętności Kompetencje społeczne (symbole) MK_1. Analiza matematyczna
PROGRAM STUDIÓW I INFORMACJE OGÓLNE 1. Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Wydział Matematyki i Informatyki 2. Nazwa kierunku: Informatyka 3. Oferowane specjalności: 4. Poziom kształcenia: studia pierwszego
Bardziej szczegółowoKIERUNKOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA
KIERUNKOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA WYDZIAŁ INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA Kierunek studiów: INFORMATYKA Stopień studiów: STUDIA II STOPNIA Obszar Wiedzy/Kształcenia: OBSZAR NAUK TECHNICZNYCH Obszar nauki: DZIEDZINA
Bardziej szczegółowoDiagramy przepływu danych I
Literatura bazowa: Projektowanie systemów informatycznych Zajęcia: Diagramy przepływu danych I E.Yourdon, Współczesna analiza strukturalna, WNT, Warszawa 1996 J.Roberston, S.Robertson, Pełna analiza systemowa,
Bardziej szczegółowoInżynieria Jakości Quality Engineering. Zarządzanie i Inżynieria Produkcji II stopień Ogólnoakademicki
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2013/2014 Inżynieria Jakości Quality Engineering A. USYTUOWANIE MODUŁU W SYSTEMIE
Bardziej szczegółowoZintegrowany system zarządzania produkcją ZKZ-ERP
Zintegrowany system zarządzania produkcją ZKZ-ERP Oprogramowanie ZKZ-ERP Siłą oprogramowania ZKZ-ERP jest jego dopasowanie do istniejących procesów produkcyjnych, monitorowanie najistotniejszych zdarzeń,
Bardziej szczegółowoNAZWA PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA:
NAZWA PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA: Podstawy programowania Kod przedmiotu: GS_13 Rodzaj przedmiotu: kierunkowy Wydział: Informatyki Kierunek: Grafika Poziom studiów: pierwszego stopnia VI poziom PRK Profil
Bardziej szczegółowoEgzamin / zaliczenie na ocenę*
WYDZIAŁ PODSTAWOWYCH PROBLEMÓW TECHNIKI Zał. nr 4 do ZW33/01 KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim : INŻYNIERIA OPROGRAMOWANIA Nazwa w języku angielskim: SOFTWARE ENGINEERING Kierunek studiów (jeśli
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE. Projektowanie procesów. Logistyka (inżynierska) niestacjonarne. I stopnia. dr Aleksandra Grabińska.
Politechnika Częstochowska, Wydział Zarządzania PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu Kierunek Forma studiów Poziom kwalifikacji Projektowanie procesów Logistyka (inżynierska) niestacjonarne I stopnia
Bardziej szczegółowoOpis. Liczba godzin zajęć dydaktycznych z
Załącznik nr 5 do Uchwały nr 1202 Senatu UwB z dnia 29 lutego 2012 r. Elementy składowe sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE TECHNOLOGII WIRTUALNEJ RZECZYWISTOŚCI W PROJEKTOWANIU MASZYN
MODELOWANIE INŻYNIERSKIE ISSN 1896-771X 37, s. 141-146, Gliwice 2009 ZASTOSOWANIE TECHNOLOGII WIRTUALNEJ RZECZYWISTOŚCI W PROJEKTOWANIU MASZYN KRZYSZTOF HERBUŚ, JERZY ŚWIDER Instytut Automatyzacji Procesów
Bardziej szczegółowoODWZOROWANIE RZECZYWISTOŚCI
ODWZOROWANIE RZECZYWISTOŚCI RZECZYWISTOŚĆ RZECZYWISTOŚĆ OBIEKTYWNA Ocena subiektywna OPIS RZECZYWISTOŚCI Odwzorowanie rzeczywistości zależy w dużej mierze od możliwości i nastawienia człowieka do otoczenia
Bardziej szczegółowoNIFIED M L ODELLING ANGUAGE. Diagramy czynności
U M L NIFIED ODELLING ANGUAGE Diagramy czynności 1 Czym jest diagram czynności? Jeden z pięciu rodzajów diagramów UML służących do modelowania dynamicznych aspektów systemu. Przedstawia przepływ sterowania
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Nazwa przedmiotu: ARCHITEKTURA SYSTEMÓW KOMPUTEROWYCH Kierunek: Informatyka Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy w ramach treści kierunkowych, moduł kierunkowy ogólny Rodzaj zajęć: wykład, ćwiczenia I KARTA
Bardziej szczegółowoInformatyka II stopień (I stopień / II stopień) Ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny) Kierunkowy (podstawowy / kierunkowy / inny HES)
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2012/2013 Modelowanie Dynamiczne Procesów Biznesowych Dynamic Modeling of Business
Bardziej szczegółowoInżynieria oprogramowania - opis przedmiotu
Inżynieria oprogramowania - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Inżynieria oprogramowania Kod przedmiotu 11.3-WK-IiED-IO-W-S14_pNadGenRB066 Wydział Kierunek Wydział Matematyki, Informatyki
Bardziej szczegółowoUchwała obowiązuje od dnia podjęcia przez Senat. Traci moc Uchwała nr 144/06/2013 Senatu Uniwersytetu Rzeszowskiego z 27 czerwca 2013 r.
Rektor Uniwersytetu Rzeszowskiego al. Rejtana 16c; 35-959 Rzeszów tel.: + 48 17 872 10 00 (centrala) + 48 17 872 10 10 fax: + 48 17 872 12 65 e-mail: rektorur@ur.edu.pl Uchwała nr 282/03/2014 Senatu Uniwersytetu
Bardziej szczegółowoPROGRAMOWALNE STEROWNIKI LOGICZNE
PROGRAMOWALNE STEROWNIKI LOGICZNE I. Wprowadzenie Klasyczna synteza kombinacyjnych i sekwencyjnych układów sterowania stosowana do automatyzacji dyskretnych procesów produkcyjnych polega na zaprojektowaniu
Bardziej szczegółowoDLA SEKTORA INFORMATYCZNEGO W POLSCE
DLA SEKTORA INFORMATYCZNEGO W POLSCE SRK IT obejmuje kompetencje najważniejsze i specyficzne dla samego IT są: programowanie i zarządzanie systemami informatycznymi. Z rozwiązań IT korzysta się w każdej
Bardziej szczegółowoPodsumowanie wyników ankiety
SPRAWOZDANIE Kierunkowego Zespołu ds. Programów Kształcenia dla kierunku Informatyka dotyczące ankiet samooceny osiągnięcia przez absolwentów kierunkowych efektów kształcenia po ukończeniu studiów w roku
Bardziej szczegółowoWykład I. Wprowadzenie do baz danych
Wykład I Wprowadzenie do baz danych Trochę historii Pierwsze znane użycie terminu baza danych miało miejsce w listopadzie w 1963 roku. W latach sześcdziesątych XX wieku został opracowany przez Charles
Bardziej szczegółowoNowe narzędzia zarządzania jakością
Nowe narzędzia zarządzania jakością Agnieszka Michalak 106947 Piotr Michalak 106928 Filip Najdek 106946 Co to jest? Nowe narzędzia jakości - grupa siedmiu nowych narzędzi zarządzania jakością, które mają
Bardziej szczegółowoBadania operacyjne: Wykład Zastosowanie kolorowania grafów w planowaniu produkcji typu no-idle
Badania operacyjne: Wykład Zastosowanie kolorowania grafów w planowaniu produkcji typu no-idle Paweł Szołtysek 12 czerwca 2008 Streszczenie Planowanie produkcji jest jednym z problemów optymalizacji dyskretnej,
Bardziej szczegółowoProjekt dotyczy stworzenia zintegrowanego, modularnego systemu informatycznego wspomagającego zarządzanie pracownikami i projektami w firmie
Projekt dotyczy stworzenia zintegrowanego, modularnego systemu informatycznego wspomagającego zarządzanie pracownikami i projektami w firmie informatycznej. Zadaniem systemu jest rejestracja i przechowywanie
Bardziej szczegółowo