technologii informacyjnych kształtowanie , procesów informacyjnych kreowanie metod dostosowania odpowiednich do tego celu środków technicznych.

Transkrypt

1 Informatyka Coraz częściej informatykę utoŝsamia się z pojęciem technologii informacyjnych. Za naukową podstawę informatyki uwaŝa się teorię informacji i jej związki z naukami technicznymi, np. elektroniką, komunikacją. Przedmiotem badań tej dyscypliny jest kształtowanie, podobnie jak w matematyce i automatyce, procesów informacyjnych, będących formą danych i ciągu abstrakcyjnych wyraŝeń związanych z czynnością umysłu oraz kreowanie metod dostosowania odpowiednich do tego celu środków technicznych. Zasadniczym celem poznawczym informatyki jest rozwój metod i technik słuŝących kształtowaniu wiedzy o funkcjonowaniu procesów informacyjnych w powiązaniu z czynnościami umysłu człowieka. W tym znaczeniu informatyka jest szerzej pojmowaną wiedzą niŝ nauka o komputerach, zwana computer science. Computer science ogranicza się bowiem do samej istoty komputera jako zjawiska we współczesnej nauce oraz do technologii komputerowych. Informatyka rozumiana jako technologia informacji integruje dwa obszary wiedzy: - techniczny - związany z technologiami komputerowymi i komunikacyjnymi, - informacyjny - analizujący procesy informacyjne i decyzyjne. System Pojęcie system wywodzi się z nauki, zwanej teorią systemów. Nauka ta zajmuje się systematyzacją elementów w postaci układu lub zbioru tworzącego pewną całość. Celem badań w tej nauce są metody i techniki systematyzacji oraz kreowanie systemowego myślenia w rozumieniu myślenia złoŝonego. Wynika z tego, Ŝe teoria systemów ma charakter interdyscyplinarny. Informatyka, dzięki swym metodom i technikom, przyczynia się do rozwoju teorii systemów oraz do rozszerzenia stosowania metod systemowego myślenia i rozpoznawania rzeczywistości. Nauka o systemach informatycznych Nauka o systemach informatycznych obejmuje następujące zagadnienia: - określanie zasad organizacji i algorytmizacji procesów informacyjnych oraz oceny w relacji do otaczającej rzeczywistości, - precyzowanie ogółu przepisów, zasad i reguł obowiązujących i stosowanych w określonych środowiskach, dziedzinach wiedzy i dyscyplinach technicznych, 1

2 - specyfikacja sposobów wykonywania czynności oraz metod postępowania, - systematyzacja zasad zmienności zachowań infrastruktury informatycznej (technologii informacyjnych). Myślenie i procesy informacyjne Myśleniem jest nazywany kaŝdy proces, w którym występuje łańcuch symbolicznych reakcji wraz z czynnością wytwarzania i wyboru informacji. W ogólnym ujęciu myślenie moŝna określić jako proces, w którego skład wchodzą trzy zasadnicze komponenty: - pobieranie i magazynowanie informacji, - przetwarzanie, wytwarzanie i przesyłanie informacji, - podejmowanie decyzji kategoriami informacyjnymi. Informacje a dane W języku polskim oprócz pojęcia informacji funkcjonuje równieŝ pojęcie danych. Z punktu widzenia uŝytkowego moŝna scharakteryzować róŝnice między danymi a informacjami następująco. Dana jest układem symboli (słowa, atrybuty, sygnały fizyczne, znaki), opisującym wydarzenia, np. zjawiska, przedmioty itp. Dane są elementarnymi informacjami pochodzącymi z obserwacji lub badań określonego zjawiska. Informacja jest postacią takiej danej, która moŝe być interpretowana i rozumiana przez odbiorcę wiadomości. MoŜna więc powiedzieć, Ŝe dane są zapisywanymi faktami, informacje stanowią natomiast rezultat przetwarzania danych. Wartość informacji O wartości informacji stanowią: - uŝyteczność w określonym czasie, co oznacza, Ŝe opóźnienia występujące w tworzeniu i przesyłaniu informacji powodują jej bezuŝyteczność, - stosowność, dokładność i szczegółowość - informacja powinna być na tyle zupełna, aby mogła stanowić podstawę do podjęcia skutecznej decyzji, - częstotliwość udostępniania informacji w relacji do rodzajów decyzji lub działań oraz do wykorzystywania w róŝnych okresach czasu, - zrozumiałość i czytelność informacji. 2

3 Krótko mówiąc informacja powinna być: pełna, pewna, terminowa i czytelna. Dotyczy to równieŝ, oczywiście, informacji dostarczanych uŝytkownikom za pomocą projektowanych przez państwa systemów informatycznych. System informacyjny Z informacją związane jest ściśle pojęcie systemu informacyjnego. Leksykon naukowo-techniczny 1 pod hasłem system informacyjny zawiera następującą definicję: zorganizowany zespół środków (np. maszyn matematycznych, urządzeń pamięciowych, oprogramowania, urządzeń tele- transmisyjnych) słuŝący do gromadzenia, przetwarzania i przesyłania informacji. W Małej encyklopedii ekonomicznej 2 znajdujemy nieco szerszą definicję uwzględniającą proces magazynowania informacji: system informacyjny to zbiór zasad, metod i procedur tworzenia, przesyłania, przetwarzania i magazynowania informacji. Jeszcze pełniejszą definicję systemu informacyjnego moŝna znaleźć w Management Information Systems 3 gdzie czytamy: system informacyjny to formalny zespół środków ludzkich i kapitałowych oraz algorytmów, których funkcjonowanie przejawia się w zbieraniu, przetwarzaniu, komunikowaniu, dekodowaniu i uŝytkowaniu danych dla podejmowania decyzji i zarządzania. Cechą wspólną wszystkich przytoczonych wyŝej definicji jest to, iŝ traktują one system informacyjny jako zespół następujących elementów: - element zbierania informacji - element przetwarzania informacji - element magazynowania informacji; - element udostępniania informacji. System informacyjny moŝna więc przedstawić w postaci swoistego algorytmu następujących po sobie procedur. Graficzna postać takiego algorytmu przedstawiona została na rys.1 1 Leksykon naukowo-techniczny z suplementem, Warszawa Mała encyklopedia ekonomiczna. Warszawa C. Kriebel, R. van Horn, Management Information Systems, Pittsbourg

4 Rys.1 Schemat funkcjonalny systemu informacyjnego Tak definiowany system informacyjny nie posiada pewnego niezwykle istotnego elementu, elementu którego znaczenie zauwaŝył Wiliam A. Bocchino pisząc w swojej ksiąŝce: Systemy informacyjne zarządzania. Narzędzia i metody 4 Sieć kanałów sprzęŝenia zwrotnego i przekazywania decyzji jest integralną częścią skutecznego systemu informacyjnego Dla naszych dalszych rozwaŝań proponuję stosować następującą definicję systemu informacyjnego: system informacyjny jest kompleksem urządzeń, procedur i rozwiązań organizacyjnych, których celem jest udostępnianie uŝytkownikowi niezbędnych informacji w takim zakresie, do jakiego uŝytkownik ten jest uprawniony. 4 Wiliam A. Bocchino, Systemy informacyjne zarządzania. Narzędzia i metody. Warszawa

5 Na szczególną uwagę zasługuje fakt, iŝ w definicji tej występuje pojęcie uŝytkownika informacji, a więc osoby, na której potrzeby system informacyjny pracuje i która ten system ocenia. System informatyczny. W literaturze najczęściej system informatyczny traktowany jest jako podsystem systemu informacyjnego, w którym zastosowano metody i środki elektronicznej techniki obliczeniowej do realizacji celów informacyjnych. Rys 2. Usytuowanie systemu informatycznego NaleŜy przy tym pamiętać, Ŝe nie wszystkie funkcje systemu informacyjnego muszą być realizowane przez system informatyczny. MoŜe to być tylko część funkcji. System informatyczny, jak kaŝdy system, naleŝy rozpatrywać jako zbiór elementów i relacji pomiędzy tymi elementami. Strukturę systemu informatycznego przedstawić moŝna w postaci trójki uporządkowanej: SI= < E, R, W> E - zbiór elementów stystemu informatycznego; R - relacja określona następująco R<<ExE W - zbiór wartości cech (własności) systemu informatycznego Elementy: 5

6 E={N, L, Z} N - zbiór narzędzi systemu informatycznego; L - zbiór ludzi związanych z systemem informatycznym; Z - baza informacyjna SI; N={T, P, D} T - zbiór urządzeń technicznych; P - oprogramowanie; D - zbiór dokumentacji umoŝliwiającej właściwe eksploatowanie SI; P={PR, PT, PG} PR - zbiór programów nadzorczo-sterujących; PT - zbiór programów tłumaczących; PG - zbiór programów usługowych; D={DU, DT} DU - dokumentacja uŝytkowa; DT - dokumentacja techniczna; L={LU, LT,} LU - uŝytkownicy; LT - obsługa techniczna; Z={ZX, ZY, ZW} ZX -wejsciowa baza informacyjna; ZY - wyjściowa baza informacyjna; ZW - wewnętrzna baz informacyjna; 6