Wczesna diagnostyka celiakii i leczenie żywieniowe jako model postępowania w zaburzeniach ze spektrum autyzmu.

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Wczesna diagnostyka celiakii i leczenie żywieniowe jako model postępowania w zaburzeniach ze spektrum autyzmu."

Transkrypt

1 Wczesna diagnostyka celiakii i leczenie żywieniowe jako model postępowania w zaburzeniach ze spektrum autyzmu. Ilustracje Emilia Lorenc, mgr analityki medycznej, diagnosta laboratoryjny, biolog molekularny, doradca żywieniowy Marek Lorenc, lekarz rodzinny Instytut Medycyny Integracyjnej w Krakowie

2 Koordynacja tkanka łączna psycho neuro immuno endokrynny 3 biliony komórek procesów biochemicznych w każdej sek. w każdej komórce komunikacja i koordyncja???

3 Rola przewodu pokarmowego trawienie, przyswajanie, wydalanie wydzielanie 60-80% układu immunologicznego powierzchnia m. kw. oddzielająca nas od środowiska zewnętrznego

4 Bariery śluzówki przewodu pokarmowego cząstki pokarmu bakterie warstwa śluzu i wody komórki nabłonka i ich ścisłe połączenia układ odpornościowy krew wątroba ostatni bastion -> kac

5 PORÓWNAJ? CZY WIESZ CO TO JEST

6 Mózg i mózg trzewny jelita

7 błona śluzowa

8 Przełamanie bariery błony śluzowej zapalne choroby jelit: autoagresja, alergia antybiotykoterapia zab. flory ostre i przewlekłe zakażenia wirusowe, bakteryjne, grzybicze, pasożytnicze NLPZ np. ibuprofen (gorączka) GKS stres kortyzol i CRH, w terapii np. encorton (zap. krtani) urazy ogólnoustrojowe: oparzenia, promieniowanie, wstrząs, niedożywienie wrodzone i/lub genetycznie uwarunkowane zespoły złego wchłaniania rzadkie z wyj. niedoboru disacharydaz (laktazy) WRT (wolne rodniki telnowe) z pokarmu, z żółci, z układu immunologicznego.

9 Szeroki wachlarz objawów Układu pokarmowego: przewlekła biegunka lub okresowa, zaparcia, luźne stolce, bóle brzucha, wzdęcia, nudności, wymioty, zespół jelita drażliwego, brak łaknienia, nawracające zapalenie jamy ustnej afty, hipertransaminazemia, nietolerancja laktozy i cukrów prostych, spadek masy ciała. Powikłania to: rak gardła, przełyku lub jelita cienkiego, chłoniak czy gruczolak jelita cienkiego, celiakia oporna na leczenie, wrzodziejące zapalenie jelita czczego i krętego, stany zapalne żołądka i wątroby. Skóra: zapalenie opryszczkowe skóry (ch. Durhinga), przewlekła pokrzywka u dzieci Układ krwiotwórczy: niedokrwistość z niedoboru żelaza (częsty objaw u dorosłych), niedokrwistość megaloblastyczna. Powikłania: chłoniak nieziarniczy (non-hodgkin lymphoma), hiposplenizm Układ moczowo- rozrodczy: opóźnione dojrzewanie, opóźniona menarche. Powikłania zaburzenia płodności (np. hipoganadyzm, impotencja), nawracające poronienia, porody przedwczesne, przedwczesna menopauza. Układ mięśniowo szkieletowy: osłabienie mięśniowe, tężyczka, niskorosłość. Powikłania: osteoporoza, osteomalacja, patologiczne złamania, stany zapalne stawów. Ośrodkowy układ nerwowy: padaczka (z lub bez zwapnień w mózgu), migrena, depresja, ataksja, zmiany nastroju, agresja,. Inne: hipoplazja szkliwa, częste infekcje

10 Dysbioza jelit badanie kału bakterie - posiew grzyby pasożyty resztki pokarmowe zab. enzymatyczne, fermentacja. markery immunologiczne, zapalenia

11 KyberStatus, -Myk, -Plus Parazytologia bakteriologiczna diagnostyka kału badanie kału w kierunku obecności grzybów badania dodatkowe: resztki pokarmowe, elastaza 1 wytwarzana przez trzustkę, siga wydzielnicza, EPX, antytrypsyna 1, lizozym, laktoferyna, kalprotektyna

12 Comprehensive Stool Analysis + Parasitology IWDL/GDX Bacteriology Culture: Beneficial flora, Bifidobacter, E.Coli, Lactobacillus, Imbalances, Dysbiotic flora. Mycology Culture: Normal flora, Dysbiotic flora. Microbial Sensitivities: Prescriptive: Augmentin, Cefpodoxime, Cefuorxime, Ciprofloxacin, Tetracycline, Trimeth-Sulphur. Natural: Berberine, Black Walnut, Caprylic Acid, Cats Claw, Goldenseal, Oregano, Uva Ursi, Mastic Gum. Digestive: Intestinal Health Markers, RBC, WBC, Mucus, ph, Occult blood. Digestive Markers: Chymotrypsin, Triglycerides, Muscle Fibres, Vegetable Fibres. Short Chain Fatty Acids: Acetate, Propionate, Butyrate, Valerate, n-butyrate Concentration Absorption Parameters: Cholesterol, Carbohydrates, Steatocrit. Inflammatory Markers: Lysozyme, Lactoferrin. Immunology Markers: Faecal siga

13 Celiakia i alergie pokarmowe t. III powodują zaburzenia bariery błony śluzowej przewodu pokarmowego odgrywają znaczącą rolę w mechanizmie wielu chorób u dzieci i dorosłych. Szeroki wachlarz objawów często utrudnia różnicowanie w procesie diagnostycznoleczniczym. często określane i różnicowane jako ZUW

14 Celiakia obserwujemy swoistą wrażliwość na gluten, gdzie dochodzi do procesów zapalnych o typie autoagresji i zwiększenia przepuszczalności bariery błony śluzowej jelit. Podobne procesy zachodzą w nadwrażliwości na pokarm o typie kompleksów immunologicznych mediowanych przez immunoglobuliny G. Towarzyszące zaburzenia flory jelit oraz infestacje pasożytnicze nasilają objawy i poszerzają ich spektrum.

15 Celiakia - patomechanizm gluten - grupa białek występujących w czterech podstawowych zbożach: gliadyna (w pszenicy), hordeina (w jęczmieniu), sekalina (w życie), awenina (w owsie najmniej toksyczna).

16 Celiakia złoty standard dgn a ASD Rozpoznanie zgodnie z zaleceniami ESPGHAN badanie histologiczne wycinka błony śluzowej jelita cienkiego. Diagnostyka laboratoryjna badania serologicznie - oznaczenie: przeciwciał przeciwgliadynowych (AGA), przeciwendomyzialnych ( EMA), przeciwko tkankowej transglutaminazie (TGA).

17 Diagnostyka CD w praktyce Postępowanie diagnostyczne jako screening w zab. jelitowych: IgA poziom całkowity przeciwciał IgA przeciwciała p/transglutaminazie (ttg) met. Elisa lub RIA gdy wzrost anty-ttg IgA ocena p/ciał p/endomysium (IgA i IgG EMA met. IF). następnie biopsja i typowanie HLA. Detection of Celiac disease in primary care: a multicenter case-finding study in North America. Catassi C, Kryszak D, Louis-Jacques O, Duerksen DR, Hill I, Crowe SE, Brown AR, Procaccini NJ, Wonderly BA, Hartley P, Moreci J, Bennett N, Horvath K, Burk M, Fasano A. Catassi C, Kryszak D, Louis-Jacques O, Duerksen DR, Hill I, Crowe SE, Brown AR, Procaccini NJ, Wonderly BA, Hartley P, Moreci J, Bennett N, Horvath K, Burk M, Fasano A. Am J Gastroenterol Jul;102(7): Epub 2007 Mar 13.Links

18 Diagnostyka alergii typu I, III w praktyce metodą Elisa p/ciała p/gliadynowe IgG (AGA) panele diagnostyczne do 300 alergenów np. ImuPro300 FACT food allergen cellular test

19 Co zależy od nas? 10% - interwencja terapeuty 20% czynniki środowiskowe: woda powietrze zanieczyszczenie... 20% czynniki genetyczne, dziedziczne 50% dieta, ruch i zachowania

20 LECZENIE ŻYWIENIOWE grzybice dieta bezcukrowa, modyfikująca środowisko zakażenia bakteryjne dieta modyfikująca środowisko alergie dieta eliminująca alergeny i dieta rotacyjna celiakia dieta eliminacyjna niedobory enzymatyczne suplementacja, dieta eliminacyjna i rozdzielna

21 Celiakia - leczenie całkowite wykluczenie z diety produktów zawierających gluten przez całe życie. toksyczność przypisuje się prolaminie i glutelinie, które stanowią 75-94% białka pszenicy, żyta, jęczmienia, natomiast w owsie stanowią jedynie 20% białek stąd owies jest najmniej toksyczny

22 Dieta bezglutenowa w pierwszym etapie zaleca się dodatkowo dietę bezmleczną i bezcukrową towarzysząca nietolerancja laktozy i in. disacharydów. daje efekt terapeutyczny bardzo szybko u małych dzieci. U pacjentów dorosłych efekt uzyskuje się po kilku tygodniach, a poprawa obrazu histologicznego nastąpić może dopiero po wielu miesiącach. skrupulatne przestrzeganie zapobiega powikłaniom

23 Dieta bezglutenowa sprzyja zwiększeniu masy ciała i BMI zwiększając masę kośćca i tłuszczową masę ciała, mięśniowa masa ciała nie ulega zmianie.

24 Dieta bezglutenowa Istotnym elementem terapii jest dokładna edukacja pacjenta o konieczności i celowości stosowania diety podobnie w alergiach - nie ilość ale jakość! informacja o wszelakich produktach spożywczych mogących zawierać gluten. Należy pamiętać,że nawet niewielkie ilości glutenu mogą spowodować zaostrzenie choroby lub nie dać efektów terapeutycznych (opłatek). poprawa w CD u około 85%, w ASD ok. 50% (ARI) u 30-70% leczonych długotrwale odnotowuje się, że nie przestrzegają stale lub okresowo ściśle diety.

25 Dieta bezglutenowa Analizy jakości żywienia szczególnie wśród młodzieży żywność nie jest zbilansowana odżywczo. Przeważają w diecie produkty wysokotłuszczowe i zawierające cukry proste. Zbyt mała ilość jest spożywana produktów bogatych w błonnik pokarmowy, złożone węglowodany, wapń, żelazo, miedź, cynk, selen i witaminy z grupy B.

26 Dieta bezglutenowa suplementacja równolegle z dietą suplementacja witamin, mikroelementów zaleca się regularną aktywność fizyczną. Zrównoważona dieta Dzienna racja pokarmowa: % energii z białka 55-60% energii z węglowodanów 25-30% energii z tłuszczów

27 Dziękuję za uwagę! Zapraszamy do współpracy terapeutów zainteresowanych biomedycznym podejściem do zaburzeń ze spektrum autyzmu Emilia i Marek Lorencowie instytut@medycynaintegracyjna.pl

Gdańsk 10.10.2015 r.

Gdańsk 10.10.2015 r. Celiakia- czy nadążamy za zmieniającymi się rekomendacjami Gdańsk 10.10.2015 r. prof. dr hab. n. med. Barbara Kamińska Katedra i Klinika Pediatrii, Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci Gdański

Bardziej szczegółowo

CELIAKIA U DZIECI. I Katedra Pediatrii Klinika Gastroenterologii Dziecięcej i Chorób Metabolicznych Dr med. Iwona Bączyk

CELIAKIA U DZIECI. I Katedra Pediatrii Klinika Gastroenterologii Dziecięcej i Chorób Metabolicznych Dr med. Iwona Bączyk CELIAKIA U DZIECI I Katedra Pediatrii Klinika Gastroenterologii Dziecięcej i Chorób Metabolicznych Dr med. Iwona Bączyk Definicja Celiakia (CD) jest chorobą uwarunkowaną genetycznie, wywołaną nieprawidłową

Bardziej szczegółowo

Wytyczne Światowej Organizacji Gastroenterologicznej dotyczące celiakii, 2012

Wytyczne Światowej Organizacji Gastroenterologicznej dotyczące celiakii, 2012 Wytyczne Światowej Organizacji Gastroenterologicznej dotyczące celiakii, 2012 Autorzy: Julio C. Bai, Michael Fried, Gino Roberto Corazza, Detlef Schuppan, Michael Farthing, Carlo Catassi, Luigi Greco,

Bardziej szczegółowo

Gluten. Jeść, albo nie jeść. Oto jest pytanie! Choroby związane z glutenem. dr Maciej Starachowski www.swiatzdrowia.pl

Gluten. Jeść, albo nie jeść. Oto jest pytanie! Choroby związane z glutenem. dr Maciej Starachowski www.swiatzdrowia.pl Gluten Jeść, albo nie jeść. Oto jest pytanie! Choroby związane z glutenem dr Maciej Starachowski www.swiatzdrowia.pl Spis treści 1. Wstęp 2. Podział chorób związanych z glutenem 3. Jaka jest różnica pomiędzy

Bardziej szczegółowo

GLUTEN FAKTY I MITY. opracowanie: Paulina Wiśniewska

GLUTEN FAKTY I MITY. opracowanie: Paulina Wiśniewska GLUTEN FAKTY I MITY opracowanie: Paulina Wiśniewska GLUTEN FAKTY I MITY 1. Gluten jest niezbędny dla zdrowia Gluten nie ma wartości odżywczych, ale mają je produkty pełnoziarniste (bogate w witaminy z

Bardziej szczegółowo

Gluten - fakty i mity

Gluten - fakty i mity Gluten - fakty i mity (na podstawie artykułu Porozmawiajmy o glutenie, Food Forum nr 3-4 (6) 2014, Anna Rychłowska) Opracowanie: Paulina Wiśniewska FUNDACJA WSPARCIE NA STARCIE "1 1. Gluten jest niezbędny

Bardziej szczegółowo

Celiaklia. Celiaklia rodzaje

Celiaklia. Celiaklia rodzaje Celiakia i inne choroby glutenozależne - rodzaje, rozpoznanie Aktualnie, wykrytych jest wiele chorób glutenozależnych, najbardziej znana jest celiakia. Chorobami zależnymi od glutenu są także: alergia

Bardziej szczegółowo

Kiedy gluten szkodzi. Czy przyczyną Twoich dolegliwości może być celiakia?

Kiedy gluten szkodzi. Czy przyczyną Twoich dolegliwości może być celiakia? Kiedy gluten szkodzi Czy przyczyną Twoich dolegliwości może być celiakia? Przyczyną Twoich problemów może być gluten Ból brzucha, wzdęcia, biegunka, złe samopoczucie, brak witamin, osłabienie, depresja,

Bardziej szczegółowo

Oferta diagnostyczna Instytutu Mikroekologii. Mgr Małgorzata Drobczyńska Instytut Mikroekologii Ul. Sielska 10 60-129 Poznań

Oferta diagnostyczna Instytutu Mikroekologii. Mgr Małgorzata Drobczyńska Instytut Mikroekologii Ul. Sielska 10 60-129 Poznań Oferta diagnostyczna Instytutu Mikroekologii Mgr Małgorzata Drobczyńska Instytut Mikroekologii Ul. Sielska 10 60-129 Poznań INSTYTUT MIKROEKOLOGII Najnowocześniejsza diagnostyka medyczna w leczeniu przewlekłych

Bardziej szczegółowo

ZDROWE JELITA NOWE SPOSOBY PROFILAKTYKI. Poradnik dla pacjenta o diagnozowaniu i leczeniu chorób jelit

ZDROWE JELITA NOWE SPOSOBY PROFILAKTYKI. Poradnik dla pacjenta o diagnozowaniu i leczeniu chorób jelit ZDROWE JELITA NOWE SPOSOBY PROFILAKTYKI Poradnik dla pacjenta o diagnozowaniu i leczeniu chorób jelit W przypadku choroby nasze jelita mają niewiele możliwości zwrócenia na siebie naszej uwagi. Typowe

Bardziej szczegółowo

Tyreologia opis przypadku 8

Tyreologia opis przypadku 8 Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 8 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 55-letna kobieta zgłosił się na kontrolę do Poradni

Bardziej szczegółowo

Celiakia. Trwała nietolerancja glutenu

Celiakia. Trwała nietolerancja glutenu Celiakia Trwała nietolerancja glutenu Co to jest celiakia? Celiakia (choroba trzewna) to choroba polegająca na trwałej nietolerancji glutenu czyli białka najpopularniejszych zbóż: pszenicy, żyta, jęczmienia.

Bardziej szczegółowo

Dziecko oddaje liczne luźne stolce, bez krwi i śluzu

Dziecko oddaje liczne luźne stolce, bez krwi i śluzu Dziecko oddaje liczne luźne stolce, bez krwi i śluzu Piotr Socha Klinika Gastroenterologii, Hepatologii Zaburzeń Odżywiania i Pediatrii Warszawa Luźne stolce Jak długo? Ostra biegunka W jakim wieku? Stan

Bardziej szczegółowo

Spis treści. śelazo... 46 Wapń i witamina D... 47 Cynk... 47

Spis treści. śelazo... 46 Wapń i witamina D... 47 Cynk... 47 Spis treści Przedmowa... 9 1. Ustalanie zapotrzebowania energetycznego w róŝnych stanach chorobowych (Danuta Gajewska)... 11 Wiadomości ogólne... 11 Całkowita przemiana materii... 12 Wprowadzenie... 12

Bardziej szczegółowo

Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta

Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta CHOROBY DIETOZALEŻNE W POLSCE 2,150,000 osób w Polsce cierpi na cukrzycę typu II 7,500,000 osób w Polsce cierpi

Bardziej szczegółowo

ALERGIA POKARMOWA A JELITA

ALERGIA POKARMOWA A JELITA ALERGIA POKARMOWA A JELITA Jelita to wciąż niedoceniany organ. Zważając na to, że w ponad 70% jest on zaangażowany w odporność organizmu, dziwne jest, że w przypadku nadpobudliwości układu immunologicznego

Bardziej szczegółowo

Pewnego razu w gabinecie. Dr hab. med. Andrea Horvath Klinika Pediatrii, WUM

Pewnego razu w gabinecie. Dr hab. med. Andrea Horvath Klinika Pediatrii, WUM Pewnego razu w gabinecie. Dr hab. med. Andrea Horvath Klinika Pediatrii, WUM Pewnego razu w gabinecie Niemowlę 10.miesięczne CII PII SN; masa ur. 3600 Wywiad rodzinny bez obciążeń Pewnego razu w gabinecie

Bardziej szczegółowo

8.2. Wartość odżywcza produktów spożywczych Czynniki kształtujące wartość odżywczą produktów spożywczych...185

8.2. Wartość odżywcza produktów spożywczych Czynniki kształtujące wartość odżywczą produktów spożywczych...185 SpiS treści 1. Znaczenie nauki o żywieniu człowieka...9 1.1. Cele i zadania nauki o żywieniu...9 1.2. Rozwój nauki o żywieniu człowieka...9 1.3. Problemy żywieniowe Polski i świata...11 1.4. Organizacje

Bardziej szczegółowo

NIETOLERANCJA A ALERGIA POKARMOWA

NIETOLERANCJA A ALERGIA POKARMOWA NIETOLERANCJA A ALERGIA POKARMOWA Nietolerancja i alergia pokarmowa to dwie mylone ze sobą reakcje organizmu na pokarmy, które dla zdrowych osób są nieszkodliwe. Nietolerancja pokarmowa w objawach przypomina

Bardziej szczegółowo

Nieprawidłowe odżywianie jest szczególnie groźne w wieku podeszłym, gdyż może prowadzić do niedożywienia

Nieprawidłowe odżywianie jest szczególnie groźne w wieku podeszłym, gdyż może prowadzić do niedożywienia Nieprawidłowe odżywianie jest szczególnie groźne w wieku podeszłym, gdyż może prowadzić do niedożywienia Niedożywienie może występować u osób z nadwagą (powyżej 120% masy należnej) niedowagą (poniżej 80%

Bardziej szczegółowo

PAKIET KONSULTACJI GENETYCZNYCH GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH

PAKIET KONSULTACJI GENETYCZNYCH GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH PAKIET KONSULTACJI GENETYCZNYCH GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH Rodzaje pakietów Genodiet Pakiet konsultacji genetycznych Genodiet składaja się z 3 uzupełniających się modułów, stanowiących 3 kroki

Bardziej szczegółowo

GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH

GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH Rodzaje testów Genodiet Test Genodiet składają się z 3 uzupełniających się modułów, stanowiących 3 kroki do poznania indywidualnych zasad zdrowia. Identyfikacja typu

Bardziej szczegółowo

1.5. Zasady planowania diet leczniczych na podstawie dziennej racji pokarmowej człowieka zdrowego

1.5. Zasady planowania diet leczniczych na podstawie dziennej racji pokarmowej człowieka zdrowego DIETETYKA Dariusz Włodarek SPIS TREŚCI Rozdział I. Planowanie i organizacja żywienia dietetycznego 1.1. Zagadnienia sanitarno-higieniczne w żywieniu dietetycznym 1.2. Dobór surowców i technik przyrządzania

Bardziej szczegółowo

MOJE SZCZENIĘ MA BIEGUNKĘ! CO ROBIĆ?

MOJE SZCZENIĘ MA BIEGUNKĘ! CO ROBIĆ? MOJE SZCZENIĘ MA BIEGUNKĘ! CO ROBIĆ? Biegunka to nic innego jak oddawanie przez szczenię, z większą niż zazwyczaj częstotliwością, rzadkiego, nieuformowanego kału. Jeżeli dodatkowo podczas biegunki występują

Bardziej szczegółowo

ALERGIE, NIETOLERANCJE POKARMOWE W ŻYWIENIU ZBIOROWYM

ALERGIE, NIETOLERANCJE POKARMOWE W ŻYWIENIU ZBIOROWYM Bożena Kropka- dietetyk, promotor zdrowia Autor poradnika Pokonaj Alergię www.wydawnictworodzina.pl ALERGIE, NIETOLERANCJE POKARMOWE W ŻYWIENIU ZBIOROWYM Alergia-zdezorientowany układ odpornościowy. Choroby

Bardziej szczegółowo

Wtórna nietolerancja laktozy, inaczej zwana jest odwracalną lub czasową. Więcej na temat tego, dlaczego wtórna nietolerancja laktozy rozwija się u

Wtórna nietolerancja laktozy, inaczej zwana jest odwracalną lub czasową. Więcej na temat tego, dlaczego wtórna nietolerancja laktozy rozwija się u Wtórna nietolerancja laktozy, inaczej zwana jest odwracalną lub czasową. Więcej na temat tego, dlaczego wtórna nietolerancja laktozy rozwija się u chorych onkologicznie w dalszej części prezentacji. 1

Bardziej szczegółowo

Dieta w zespole Ehlersa-Danlosa

Dieta w zespole Ehlersa-Danlosa Dieta w zespole Ehlersa-Danlosa Olga Haus Katedra i Zakład Genetyki Klinicznej CM UMK w Bydgoszczy II Spotkanie Osób z zespołem Ehlersa-Danlosa Bydgoszcz, 05.04.2019 Zespół Ehlersa-Danlosa (EDS) Najczęstsza

Bardziej szczegółowo

Celiakia synonimy: sprue nietropikalna, enteropatia z nadwrażliwością na gluten, choroba trzewna.

Celiakia synonimy: sprue nietropikalna, enteropatia z nadwrażliwością na gluten, choroba trzewna. Definicja celiakii Celiakia synonimy: sprue nietropikalna, enteropatia z nadwrażliwością na gluten, choroba trzewna. Jest definiowana jako trwała nietolerancja glutenu, występująca u osób genetycznie predysponowanych,

Bardziej szczegółowo

Choroby dietozależne wzrastające zagrożenie dla zdrowia i życia. Lek. med. Justyna Okupniak

Choroby dietozależne wzrastające zagrożenie dla zdrowia i życia. Lek. med. Justyna Okupniak Choroby dietozależne wzrastające zagrożenie dla zdrowia i życia. Lek. med. Justyna Okupniak Wpływ żywienia na zdrowie Codzienny sposób żywienia dzieci wpływa na: - rozwój fizyczny - rozwój psychiczny -

Bardziej szczegółowo

EDUKACJA A DIETA MAGDALENA CUBALA -KUCHARSKA LEKARZ MEDYCYNY

EDUKACJA A DIETA MAGDALENA CUBALA -KUCHARSKA LEKARZ MEDYCYNY EDUKACJA A DIETA MAGDALENA CUBALA -KUCHARSKA LEKARZ MEDYCYNY CHOROBY ŚRODOWISKOWE UCZNIÓW ADHD ASD ALERGIE ADD ZATRUCIA METALAMI CIĘŻKIMI I INNYMI TOKSYNAMI ŚRODOWISKOWYMI PRZEWLEKŁE NIEDOBORY UKŁADU ODPORNOŚCIOWEGO

Bardziej szczegółowo

Ból brzucha u malucha może mieć wiele przyczyn

Ból brzucha u malucha może mieć wiele przyczyn Ból brzucha u malucha może mieć wiele przyczyn Rozmowa z dr n. med. Magdaleną Pyś Spychałą, pediatrą, gastrologiem z Centrum Ginekologii, Położnictwa i Neonatologii w Opolu - Z jakimi problemami i pytaniami

Bardziej szczegółowo

Leczenie biomedyczne autyzmu. DAN Defeat Autism Now!!!

Leczenie biomedyczne autyzmu. DAN Defeat Autism Now!!! Leczenie biomedyczne autyzmu DAN Defeat Autism Now!!! fakty zaburzenia dotyczące funkcji przewodu pokarmowego (zapalenie jelit, infekcje i dysbioza jelitowa, nietolerancje i alergie pokarmowe, zaburzenia

Bardziej szczegółowo

Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta

Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta CHOROBY DIETOZALEŻNE W POLSCE 2,150,000 osób w Polsce cierpi na cukrzycę typu II 7,500,000 osób w Polsce cierpi

Bardziej szczegółowo

(+) ponad normę - odwodnienie organizmu lub nadmierne zagęszczenie krwi

(+) ponad normę - odwodnienie organizmu lub nadmierne zagęszczenie krwi Gdy robimy badania laboratoryjne krwi w wyniku otrzymujemy wydruk z niezliczoną liczbą skrótów, cyferek i znaków. Zazwyczaj odstępstwa od norm zaznaczone są na kartce z wynikami gwiazdkami. Zapraszamy

Bardziej szczegółowo

Żywienie człowieka. Karol Augustowski. Konsultacje: Wtorki godz. 8:30 10:

Żywienie człowieka. Karol Augustowski.  Konsultacje: Wtorki godz. 8:30 10: Żywienie człowieka wykład 1 Karol Augustowski Konsultacje: Wtorki godz. 8:30 10:00 kaugustowski@wp.pl karolaug@up.krakow.pl 692-193-931 Karta kursu Obecność na zajęciach Warunki zaliczenia Ocena z testu:

Bardziej szczegółowo

Zebrała i opracowała Maria Sałamacha

Zebrała i opracowała Maria Sałamacha BÓLE BRZUCHA Zebrała i opracowała Maria Sałamacha Ból brzucha u dzieci ma zwykle charakter czynnościowy, co oznacza, że szczegółowe badania i analizy laboratoryjne nie wykazują żadnych odchyleń, jednak

Bardziej szczegółowo

Spis treści. 1. Choroby żołądka Wiktor Łaszewicz... 15. 2. Choroby jelita cienkiego Anna Zaremba-Woroniecka... 46

Spis treści. 1. Choroby żołądka Wiktor Łaszewicz... 15. 2. Choroby jelita cienkiego Anna Zaremba-Woroniecka... 46 Spis treści 1. Choroby żołądka Wiktor Łaszewicz..................... 15 Zarys budowy i fizjologii żołądka.......................... 15 Budowa żołądka.................................. 15 Wydzielanie żołądkowe..............................

Bardziej szczegółowo

Testy wodorowe biogo.pl

Testy wodorowe biogo.pl Testy wodorowe Wodorowy test oddechowy pozwala na sprawdzeniu przebiegu procesu trawienia i wchłaniania węglowodanów przez organizm. W badaniu określa się poziom wodoru w wydychanym powietrzu na czczo

Bardziej szczegółowo

STRES Leczenie żywieniowe w chorobie Hashimoto

STRES Leczenie żywieniowe w chorobie Hashimoto STRES Leczenie żywieniowe w chorobie Ile waży szklanka wody? Stres Przewlekły stres osłabia układ odpornościowy i zaostrza objawy chorób z autoagresji STRES KORTYZOL INSULINOOP. GŁÓD WAGA DEPRESJA WŁOSY

Bardziej szczegółowo

PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH ŻYWIENIE KLINICZNE

PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH ŻYWIENIE KLINICZNE 1. Ramowe treści kształcenia PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH ŻYWIENIE KLINICZNE L.p. DATA TEMAT ZAJĘĆ LICZBA GODZIN: FORMA ZALI- CZENIA PUNKTY ECTS 1. 2. 22.09.2012 23.09.2012 20.10.2012 21.10.2012 Żywienie

Bardziej szczegółowo

Zagol Mikolaj ur 08.07.2006. profil bazowy jelita. bakteriologia. bakterie tlenowe

Zagol Mikolaj ur 08.07.2006. profil bazowy jelita. bakteriologia. bakterie tlenowe Zagol Mikolaj ur 08.07.2006 profil bazowy jelita bakteriologia bakterie tlenowe wynik norma 3x10^8 Escherichia coli 10^6-10^7

Bardziej szczegółowo

Rodzaje autoprzeciwciał, sposoby ich wykrywania, znaczenie w ustaleniu diagnozy i monitorowaniu. Objawy związane z mechanizmami uszkodzenia.

Rodzaje autoprzeciwciał, sposoby ich wykrywania, znaczenie w ustaleniu diagnozy i monitorowaniu. Objawy związane z mechanizmami uszkodzenia. Zakres zagadnień do poszczególnych tematów zajęć I Choroby układowe tkanki łącznej 1. Toczeń rumieniowaty układowy 2. Reumatoidalne zapalenie stawów 3. Twardzina układowa 4. Zapalenie wielomięśniowe/zapalenie

Bardziej szczegółowo

OFERTA OD PAŹDZIERNIKA 2016 R. Nazwa testu Badanie wykonane w celu Wynik i zalecenia Cena

OFERTA OD PAŹDZIERNIKA 2016 R. Nazwa testu Badanie wykonane w celu Wynik i zalecenia Cena OFERTA OD PAŹDZIERNIKA 2016 R. Nazwa testu Badanie wykonane w celu Wynik i zalecenia Cena Blossom genetycznych: 13 predyspozycie do otyłości, genetyczne uwarunkowania efektu jo-jo, wykluczenia produktów,

Bardziej szczegółowo

GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH

GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH Rodzaje testów Genodiet Test Genodiet składają się z 3 uzupełniających się modułów, stanowiących 3 kroki do poznania indywidualnych zasad zdrowia. Identyfikacja typu

Bardziej szczegółowo

Barbara Aleksandra Cichańska Celiakia. Dieta bezglutenowa. Niezbędne informacje i porady

Barbara Aleksandra Cichańska Celiakia. Dieta bezglutenowa. Niezbędne informacje i porady 1 Barbara Aleksandra Cichańska CELIAKIA DIETA BEZGLUTENOWA NIEZBĘDNE INFORMACJE I PORADY Bydgoszcz 2013 2 Autor: Barbara Aleksandra Cichańska Wydawca: Stowarzyszenie Przyjaciół Chorych na Celiakię "PRZEKREŚLONY

Bardziej szczegółowo

Żywienie w leczeniu i zapobieganiu nieswoistych chorób zapalnych jelit

Żywienie w leczeniu i zapobieganiu nieswoistych chorób zapalnych jelit Żywienie w leczeniu i zapobieganiu nieswoistych chorób zapalnych jelit Janusz Ciok Instytut Żywności i Żywienia Nieswoiste choroby zapalne jelit Colitis ulcerosa wrzodziejące zapalenie jelita grubego Choroba

Bardziej szczegółowo

ANKIETA DLA RODZICÓW dotycząca ALERGII oraz NIETOLERANCJI ŻYWIENIOWYCH dla uczestników obozów organizowanych przez SportFun

ANKIETA DLA RODZICÓW dotycząca ALERGII oraz NIETOLERANCJI ŻYWIENIOWYCH dla uczestników obozów organizowanych przez SportFun NAZWISKO i IMIĘ DZIECKA Data urodzenia dziecka MIEJSCE i TERMIN turnusu TELEFON do rodzica/opiekuna ANKIETA DLA RODZICÓW dotycząca ALERGII oraz NIETOLERANCJI ŻYWIENIOWYCH dla uczestników obozów organizowanych

Bardziej szczegółowo

JENNA MAY FINALLY REVEALS HER

JENNA MAY FINALLY REVEALS HER Pokarmowy UKŁAD ZAMKNIĘTY NIETYPOWO O ORGANIZMIE CZŁOWIEKA / WYDANIE #01 JENNA MAY FINALLY REVEALS HER ZSECRET N A L EROMANCE, Z I O N O P7 M O Z G W J E L I T A C H TOP 10 OUTFITS sprawdź jak jelita AT

Bardziej szczegółowo

TEMATYKA WYKŁADÓW Z PATOLOGII PIELĘGNIARSTWO

TEMATYKA WYKŁADÓW Z PATOLOGII PIELĘGNIARSTWO TEMATYKA WYKŁADÓW Z PATOLOGII PIELĘGNIARSTWO 2016-2017 WYKŁAD NR 1 6. X. 2016 I Wprowadzenie do patofizjologii 1. Pojęcia: zdrowie, choroba, etiologia, patogeneza, symptomatologia 2. Etapy i klasyfikacja

Bardziej szczegółowo

ZAGADNIENIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY KIERUNEK: DIETETYKA w roku akademickim 2016/2017

ZAGADNIENIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY KIERUNEK: DIETETYKA w roku akademickim 2016/2017 ZAGADNIENIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY KIERUNEK: DIETETYKA w roku akademickim 2016/2017 I. Z zakresu ŻYWIENIA CZŁOWIEKA 1. Znaczenie białka w żywieniu człowieka 2. Znaczenie węglowodanów w żywieniu człowieka

Bardziej szczegółowo

Znaczenie Faecalibacterium prausnitzii oraz Akkermansia muciniphila w chorobach zapalnych jelit

Znaczenie Faecalibacterium prausnitzii oraz Akkermansia muciniphila w chorobach zapalnych jelit Znaczenie Faecalibacterium prausnitzii oraz Akkermansia muciniphila w chorobach zapalnych jelit Daria Rządkowska Naturalne metody wspierające leczenie chorób przewodu pokarmowego w świetle badań klinicznych

Bardziej szczegółowo

parametrów biochemicznych (cholesterol całkowity, cholesterol HDL, cholesterol LDL,

parametrów biochemicznych (cholesterol całkowity, cholesterol HDL, cholesterol LDL, 1. STRESZCZENIE W ostatnich latach obserwuje się wzrost zachorowań na zaburzenia psychiczne, między innymi takie jak depresja i schizofrenia. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) prognozuje, że choroby te

Bardziej szczegółowo

Żywność. zapewnia prawidłowe funkcjonowanie. poprawia samopoczucie

Żywność. zapewnia prawidłowe funkcjonowanie. poprawia samopoczucie Warsztaty żywieniowe Żywność buduje i regeneruje dostarcza energii zapewnia prawidłowe funkcjonowanie poprawia samopoczucie Żaden pojedynczy produkt nie dostarczy Ci wszystkiego, czego potrzebujesz dlatego

Bardziej szczegółowo

POSTĘPOWANIE W ANEMII U PIŁKARZA

POSTĘPOWANIE W ANEMII U PIŁKARZA POSTĘPOWANIE W ANEMII U PIŁKARZA Z PUNKTU WIDZENIA LEKARZA, FIZJOLOGA I DIETETYKA Dr hab. n. med. Dorota Waśko-Czopnik Klinika Gastroenterologii AM we Wrocławiu Dr Bartosz Ochmann Zakład Fizjologii AWF

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE. Profilaktyka chorób układu pokarmowego Kierunek. Instytut Nauk o Zdrowiu i Żywieniu Osoba sporządzająca

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE. Profilaktyka chorób układu pokarmowego Kierunek. Instytut Nauk o Zdrowiu i Żywieniu Osoba sporządzająca Politechnika Częstochowska, Wydział Zarządzania PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu Profilaktyka chorób układu pokarmowego Kierunek Menedżer żywności i żywienia Forma studiów stacjonarne Poziom

Bardziej szczegółowo

Układ pokarmowy. czyli jak bułeczka przekracza barierę jelitową

Układ pokarmowy. czyli jak bułeczka przekracza barierę jelitową Układ pokarmowy czyli jak bułeczka przekracza barierę jelitową Układ pokarmowy jest zbudowany z przewodu pokarmowego oraz gruczołów dodatkowych czyli narządów wspomagających jego pracę. Przewód pokarmowy:

Bardziej szczegółowo

Zesłpół jelita drażliwego. łac. colon irritabile; ang. Irritable Bowel Syndrome, (w skrócie IBS) (Nerwica jelit)

Zesłpół jelita drażliwego. łac. colon irritabile; ang. Irritable Bowel Syndrome, (w skrócie IBS) (Nerwica jelit) Zesłpół jelita drażliwego łac. colon irritabile; ang. Irritable Bowel Syndrome, (w skrócie IBS) (Nerwica jelit) Co to jest? Zespół jelita drażliwego jest to przewlekła (trwająca przez co najmniej trzy

Bardziej szczegółowo

Zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki u psów

Zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki u psów Zewnątrzwydzielnicza niewydolność Roman Lechowski Katedra Chorób Małych Zwierząt z Klinika, Wydział Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie Niewystarczajace wytwarzanie enzymów trawiennych przez trzustkę

Bardziej szczegółowo

"Przyczyny, diagnostyka i leczenie trudnych zaparć u dzieci " Urszula Grzybowska-Chlebowczyk

Przyczyny, diagnostyka i leczenie trudnych zaparć u dzieci  Urszula Grzybowska-Chlebowczyk "Przyczyny, diagnostyka i leczenie trudnych zaparć u dzieci " Urszula Grzybowska-Chlebowczyk Evaluation and treatment of functional constipation in infants and children: Evidence Based Recommendations

Bardziej szczegółowo

Dieta bezglutenowa potrzeba czy moda?

Dieta bezglutenowa potrzeba czy moda? Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Dieta bezglutenowa potrzeba czy moda? Dr hab. Ewa Lange Zakład Dietetyki Dr inż. Joanna Rachtan-Janicka

Bardziej szczegółowo

VI.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu leczniczego LoperamideDr.Max przeznaczone do publicznej wiadomości

VI.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu leczniczego LoperamideDr.Max przeznaczone do publicznej wiadomości VI.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu leczniczego LoperamideDr.Max przeznaczone do publicznej wiadomości VI.2.1.Omówienie rozpowszechnienia choroby 1. Ostra biegunka: Biegunka to zwiększona

Bardziej szczegółowo

Poradnia Immunologiczna

Poradnia Immunologiczna Poradnia Immunologiczna Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli Lublin, 2011 Szanowni Państwo, Uprzejmie informujemy, że w Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli funkcjonuje

Bardziej szczegółowo

Żywienie pacjenta w opiece paliatywnej przeciwdziałanie zaparciom

Żywienie pacjenta w opiece paliatywnej przeciwdziałanie zaparciom VI WARSZTATY SZKOLENIOWE 29 maja 2015 Żywienie pacjenta w opiece paliatywnej przeciwdziałanie zaparciom Agata Zając Zaspakajanie głodu należy do podstawowych potrzeb człowieka. Jedzenie jest jednak ważne

Bardziej szczegółowo

2 Leczenie żywieniowe

2 Leczenie żywieniowe 2 Leczenie żywieniowe Określenie planowe podawanie odpowiednio dobranych składników pożywienia. Składniki pożywienia podaje się przez przewód pokarmowy (żywienie dojelitowe) lub drogą pozajelitową (żywienie

Bardziej szczegółowo

Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych ŻYWIENIE KLINICZNE I OPIEKA METABOLICZNA WIEDZA

Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych ŻYWIENIE KLINICZNE I OPIEKA METABOLICZNA WIEDZA Załącznik nr 8 do zarządzenia nr 68 Rektora UJ z 18 czerwca 2015 r. Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych ŻYWIENIE KLINICZNE I OPIEKA METABOLICZNA Nazwa studiów: ŻYWIENIE KLINICZNE

Bardziej szczegółowo

Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta

Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta CHOROBY DIETOZALEŻNE W POLSCE 2,150,000 osób w Polsce cierpi na cukrzycę typu II 7,500,000 osób w Polsce cierpi

Bardziej szczegółowo

Patologia problemów żywieniowych u dzieci i młodzieży. Witold Klemarczyk Zakład Żywienia Instytut Matki i Dziecka

Patologia problemów żywieniowych u dzieci i młodzieży. Witold Klemarczyk Zakład Żywienia Instytut Matki i Dziecka Patologia problemów żywieniowych u dzieci i młodzieży Witold Klemarczyk Zakład Żywienia Instytut Matki i Dziecka Prawidłowe odżywianie to dostarczenia odpowiedniej ilości materiału energetycznego i budulcowego

Bardziej szczegółowo

Częstotliwość występowania tej choroby to 1: żywych urodzeń w Polsce ok. 5-6 przypadków rocznie.

Częstotliwość występowania tej choroby to 1: żywych urodzeń w Polsce ok. 5-6 przypadków rocznie. GALAKTOZEMIA Częstotliwość występowania tej choroby to 1:60 000 żywych urodzeń w Polsce ok. 5-6 przypadków rocznie. galaktoza - cukier prosty (razem z glukozą i fruktozą wchłaniany w przewodzie pokarmowym),

Bardziej szczegółowo

WIEDZA. K_W01 Zna definicje, cele i metody żywienia klinicznego oraz sposoby oceny odżywienia w oparciu o metody kliniczne.

WIEDZA. K_W01 Zna definicje, cele i metody żywienia klinicznego oraz sposoby oceny odżywienia w oparciu o metody kliniczne. Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych Nazwa studiów: Żywienie kliniczne Typ studiów: doskonalące Symbol Efekty kształcenia dla studiów podyplomowych WIEDZA K_W01 Zna definicje,

Bardziej szczegółowo

SWOICH ŻYWICIELI. = wirusy = priony = bakterie pasoŝytnicze = grzyby. = robaki = kleszcze = owady

SWOICH ŻYWICIELI. = wirusy = priony = bakterie pasoŝytnicze = grzyby. = robaki = kleszcze = owady Wszystkie prawa zastrzeżone CALIVITA INTERNATIONAL INTERNATIONAL--POLSKA 2006 ParaProteX OSOBISTY OCHRONIARZ www.calivita.com.pl PASOŻYTY ORGANIZMY ŻYJĄCE KOSZTEM SWOICH ŻYWICIELI Mikroparazyty = wirusy

Bardziej szczegółowo

Choroby wewnętrzne - gastroenterologia Kod przedmiotu

Choroby wewnętrzne - gastroenterologia Kod przedmiotu Choroby wewnętrzne - gastroenterologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Choroby wewnętrzne - gastroenterologia Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-ChW-G Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Część I Choroby układu krążenia 1 Wendy A. Ware. Część II Choroby układu oddechowego 137 Eleanor C. Hawkins

Spis treści. Część I Choroby układu krążenia 1 Wendy A. Ware. Część II Choroby układu oddechowego 137 Eleanor C. Hawkins Spis treści Część I Choroby układu krążenia 1 Wendy A. Ware 1 Badanie układu krążenia 2 2 Badania dodatkowe stosowane w chorobach układu krążenia 8 3 Leczenie zastoinowej niewydolności serca 29 4 Zaburzenia

Bardziej szczegółowo

SANPROBI Super Formula

SANPROBI Super Formula SUPLEMENT DIETY SANPROBI Super Formula Unikalna formuła siedmiu żywych szczepów probiotycznych i dwóch prebiotyków Zdrowie i sylwetka a w super formie Zaburzenia metaboliczne stanowią istotny problem medyczny

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ ZDROWIA PUBLICZNEGO STUDIA STACJONARNE I STOPNIA KIERUNEK DIETETYKA ROK III SEMESTR ZIMOWY ROK AKADEMICKI 2016/2017 ŻYWIENIE KLINICZNE

WYDZIAŁ ZDROWIA PUBLICZNEGO STUDIA STACJONARNE I STOPNIA KIERUNEK DIETETYKA ROK III SEMESTR ZIMOWY ROK AKADEMICKI 2016/2017 ŻYWIENIE KLINICZNE WYDZIAŁ ZDROWIA PUBLICZNEGO STUDIA STACJONARNE I STOPNIA KIERUNEK DIETETYKA ROK III SEMESTR ZIMOWY ROK AKADEMICKI 2016/2017 ŻYWIENIE KLINICZNE WYKŁADY: Sala wykładowa - Budynek WZP SUM w Bytomiu, ul. Piekarska

Bardziej szczegółowo

50% pacjentów z chorobą onkologiczną nie uczestniczy w żadnej formie poradnictwa dietetycznego 50% pacjentów z chorobą onkologiczną nie uczestniczy w żadnej formie poradnictwa dietetycznego 20-50% sięga

Bardziej szczegółowo

WITAMINY I MINERAŁY DLA OSÓB DIALIZOWANYCH

WITAMINY I MINERAŁY DLA OSÓB DIALIZOWANYCH Dietetyczny środek spożywczy specjalnego przeznaczenia medycznego WITAMINY I MINERAŁY DLA OSÓB DIALIZOWANYCH Zestaw witamin i składników mineralnych przygotowany w oparciu o doniesienia naukowe oraz przyjęte

Bardziej szczegółowo

SYLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) Informacje ogólne. Wydział Nauk o Zdrowiu Kierunek studiów. rok II, semestr III. polski. Informacje szczegółowe

SYLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) Informacje ogólne. Wydział Nauk o Zdrowiu Kierunek studiów. rok II, semestr III. polski. Informacje szczegółowe SYLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) Informacje ogólne Nazwa modułu: Profilaktyka i leczenie chorób dietozależnych - choroby przewodu pokarmowego Rodzaj modułu/przedmiotu Obowiązkowy Wydział PUM Wydział Nauk o

Bardziej szczegółowo

Celiakia i dieta bezglutenowa

Celiakia i dieta bezglutenowa 1 Polskie Stowarzyszenie Osób z Celiakią i na Diecie Bezglutenowej Celiakia i dieta bezglutenowa praktyczny poradnik Druk poradnika sfinansowano ze środków z 1% podatku przekazywanych Stowarzyszeniu przez

Bardziej szczegółowo

Podstawowe składniki odżywcze i ich rola dla organizmu człowieka ZAPRASZAMY

Podstawowe składniki odżywcze i ich rola dla organizmu człowieka ZAPRASZAMY Podstawowe składniki odżywcze i ich rola dla organizmu człowieka ZAPRASZAMY Czym są składniki odżywcze Składniki odżywcze substancje chemiczne dostarczane do organizmu przez pokarm, który dostaje się do

Bardziej szczegółowo

Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI

Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI Załącznik nr 12 do zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI ICD 10 D80 w tym D80.0, D80.1, D80.3, D80.4,

Bardziej szczegółowo

Lp. Zakres świadczonych usług i procedur Uwagi

Lp. Zakres świadczonych usług i procedur Uwagi Choroby układu nerwowego 1 Zabiegi zwalczające ból i na układzie współczulnym * X 2 Choroby nerwów obwodowych X 3 Choroby mięśni X 4 Zaburzenia równowagi X 5 Guzy mózgu i rdzenia kręgowego < 4 dni X 6

Bardziej szczegółowo

w kale oraz innych laboratoryjnych markerów stanu zapalnego (białka C-reaktywnego,

w kale oraz innych laboratoryjnych markerów stanu zapalnego (białka C-reaktywnego, 1. Streszczenie Wstęp: Od połowy XX-go wieku obserwuje się wzrost zachorowalności na nieswoiste choroby zapalne jelit (NChZJ), w tym chorobę Leśniowskiego-Crohna (ChLC), zarówno wśród dorosłych, jak i

Bardziej szczegółowo

MIKROFLORA JELITOWA I NIETOLERANCJE POKARMOWE _

MIKROFLORA JELITOWA I NIETOLERANCJE POKARMOWE _ MIKROFLORA JELITOWA I NIETOLERANCJE POKARMOWE _ PROWADZĄCY: DR PAULINA SZACHTA, MAŁGORZATA DROBCZYŃSKA, ŁUKASZ SIEŃCZEWSKI Poziom I Jelito w pytaniach i odpowiedziach, czyli fakty i mity. Budowa i funkcjonowanie

Bardziej szczegółowo

Piśmiennictwo... 45. Manometria przełyku Krzysztof Fyderek... 31 Założenia, zasady i wskazania do badania manometrycznego przełyku u dzieci...

Piśmiennictwo... 45. Manometria przełyku Krzysztof Fyderek... 31 Założenia, zasady i wskazania do badania manometrycznego przełyku u dzieci... SPIS TREŚCI ROZWÓJ ONTOGENETYCZNY ORAZ FIZJOLOGIA CZYNNOŚCI MOTORYCZNEJ PRZEWODU POKARMOWEGO Krzysztof Fyderek.. 13 Rozwój strukturalny................. 13 Rozwój śródściennego żołądkowo-jelitowego (enteralnego)

Bardziej szczegółowo

EnterosGel Duopak 2 x 225ml

EnterosGel Duopak 2 x 225ml EnterosGel Duopak 2 x 225ml cena: 108,00 PLN Opis słownikowy Kategoria Opakowanie Producent Wysyłka wyrób medyczny 2 x 225ml BIOLINE PRODUCTS s.r.o. 1-2 dni Opis produktu Substancją czynną wyrobu medycznego

Bardziej szczegółowo

Nowe badania w diagnostyce chorób układu immunologicznego. Alicja Bąkowska

Nowe badania w diagnostyce chorób układu immunologicznego. Alicja Bąkowska Nowe badania w diagnostyce chorób układu immunologicznego Alicja Bąkowska Reumatoidalne zapalenie stawów Przewlekła, układowa choroba o podłoŝu autoimmunologicznym, charakteryzująca się postępującą destrukcją

Bardziej szczegółowo

Rada Przejrzystości. Uzasadnienie. Przedmiot wniosku. Problem zdrowotny

Rada Przejrzystości. Uzasadnienie. Przedmiot wniosku. Problem zdrowotny Agencja Oceny Technologii Medycznych Rada Przejrzystości Stanowisko Rady Przejrzystości nr 208/2013 z dnia 30 września 2013 r. w sprawie zasadności wydawania zgody na refundację produktu leczniczego Mutaflor

Bardziej szczegółowo

EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT.

EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT. EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT. Prowadząca edukację: piel. Anna Otremba CELE: -Kształtowanie

Bardziej szczegółowo

Karty pracy dla grup Przykładowe odpowiedzi

Karty pracy dla grup Przykładowe odpowiedzi Jama ustna Karty pracy dla grup Przykładowe odpowiedzi Karta pracy I 1. Wykonaj schematyczny rysunek zęba i podpisz jego najważniejsze części. 2. Uzupełnij tabelę. Zęby Rozdrabnianie pokarmu Język Gruczoły

Bardziej szczegółowo

TERAPEUTYCZNE ASPEKTY ŻYWIENIA PACJENTÓW W SZPITALACH czy obecne stawki na żywienie są wystarczające

TERAPEUTYCZNE ASPEKTY ŻYWIENIA PACJENTÓW W SZPITALACH czy obecne stawki na żywienie są wystarczające TERAPEUTYCZNE ASPEKTY ŻYWIENIA PACJENTÓW W SZPITALACH czy obecne stawki na żywienie są wystarczające dr hab. inż. Monika Bronkowska, prof. nadzw. UP Konferencja firm cateringowych - CATERING SZPITALNY

Bardziej szczegółowo

Mój kot ma problemy z układem pokarmowym Co muszę wiedzieć?

Mój kot ma problemy z układem pokarmowym Co muszę wiedzieć? TROVET Intestinal FRD - kompletna, wysoko przyswajalna, hipoalergiczna dieta weterynaryjna dla kotów ze schorzeniami układu pokarmowego. Mój kot ma problemy z układem pokarmowym Co muszę wiedzieć? Niezawodna

Bardziej szczegółowo

Leczenie żywieniowe w chorobie Hashimoto

Leczenie żywieniowe w chorobie Hashimoto Leczenie żywieniowe w chorobie Hashimoto STRES Ile waży szklanka wody? Stres STRES KORTYZOL INSULINOOP. GŁÓD WAGA DEPRESJA WŁOSY PŁODNOŚĆ KOŚCI SKÓRA TRAWIENIE SERCE JELITA UKŁ.ODPORNOŚCIOWY Przewlekły

Bardziej szczegółowo

Celiakia i dieta bezglutenowa

Celiakia i dieta bezglutenowa 1 Polskie Stowarzyszenie Osób z Celiakią i na Diecie Bezglutenowej Celiakia i dieta bezglutenowa Praktyczny poradnik Druk poradnika sfinansowano ze środków z 1% podatku. Poradnik jest bezpłatnie przekazywany

Bardziej szczegółowo

Karyn Serourssi Praktyczne informacje na temat interwencji dietetycznej Warsztaty dla rodziców

Karyn Serourssi Praktyczne informacje na temat interwencji dietetycznej Warsztaty dla rodziców Praktyczne informacje na temat interwencji dietetycznej Warsztaty dla rodziców Dlaczego dieta? Problemy trawienne Ból Dysbioza (przerost drożdży, flory bakteryjnej) Nietypowy wpływ pewnych białek na funkcjonowanie

Bardziej szczegółowo

ZAGADNIENIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY STUDIA MAGISTERSKIE

ZAGADNIENIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY STUDIA MAGISTERSKIE ZAGADNIENIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY STUDIA MAGISTERSKIE Maj 2016 1. Elementy marketingu mix, rola w działalności przedsiębiorstwa na rynku produktów spożywczych lub usług. 2. Elementy które należy uwzględnić

Bardziej szczegółowo

INTESTA jedyny. oryginalny maślan sodu w chronionej patentem matrycy trójglicerydowej

INTESTA jedyny. oryginalny maślan sodu w chronionej patentem matrycy trójglicerydowej INTESTA jedyny oryginalny maślan sodu w chronionej patentem matrycy trójglicerydowej Dlaczego INTESTA? kwas masłowy jest podstawowym materiałem energetycznym dla nabłonka przewodu pokarmowego, zastosowanie,

Bardziej szczegółowo

NA ZAKAŻENIE HBV i HCV

NA ZAKAŻENIE HBV i HCV NA ZAKAŻENIE HBV i HCV Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Gdańsku 18.04.2016r. Aneta Bardoń-Błaszkowska HBV - Hepatitis B Virus Simplified diagram of the structure of hepatitis B virus, Autor

Bardziej szczegółowo

Nauczycielski plan dydaktyczny. Produkcja zwierzęca. Klasa I TRA w roku szkolnym 2011/2012. Numer programu 321(05)T4,TU,SPIMENiS

Nauczycielski plan dydaktyczny. Produkcja zwierzęca. Klasa I TRA w roku szkolnym 2011/2012. Numer programu 321(05)T4,TU,SPIMENiS Nauczycielski plan dydaktyczny Produkcja zwierzęca Klasa I TRA w roku szkolnym 2011/2012 Numer programu 321(05)T4,TU,SPIMENiS 2005.02.03 Prowadzący mgr inż. Alicja Adamska Moduł, dział, Temat: Lp. Zakres

Bardziej szczegółowo

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa modułu Profilaktyka i leczenie chorób

Bardziej szczegółowo