Ziemie polskie w latach

Transkrypt

1 Ziemie polskie w latach

2 1. Sprawa polska na kongresie wiedeńskim 1. Z części ziem Ks. Warszawskiego utworzono Królestwo Polskie związane unią personalną z Rosją 2. Z Krakowa i okolicznych ziem zachodnich powstało Wolne Miasto Kraków (tzw. Rzeczypospolita Krakowska) pod kontrolą 3 zaborców 3. Z zachodnich ziem Księstwa Warszawskiego utworzono Wielkie Księstwo Poznańskie wchodzące w skład Prus

3 2. Królestwo Polskie (tzw. Kongresowe)

4 Konstytucja 1815 r. Listopad 1815 r. oktrojowana konstytucja (najbardziej liberalna w ówczesnej Europie) Unia personalna z Rosją; królem Polski car rosyjski, który kieruje polityką zagraniczną Wolność osobista Swoboda wypowiedzi Nienaruszalność własności Język polski językiem urzędowym Odrębny Sejm, rząd, administracja, 30 tys. wojska

5 Władza wykonawcza w imieniu króla sprawował namiestnik (gen. Józef Zajączek) i 5-osobowa Rad Administracyjna Rada Stanu kontrolowała administrację krajową Władza ustawodawcza sejm, złożony z króla, senatu i izby poselskiej co dwa lata 30 dni obrad Niezawisłość władzy sądowniczej

6 3. Ziemie polskie pod panowaniem Prus Namiestnik Antoni Radziwiłł, ale faktyczną władzę pełnił naczelny prezes (nadprezydent) Język polski obok języka niemieckiego Od 1824 r. sejm prowincjonalny (zbierany co 3 lata, bardzo małe znaczenie) Gdańsk z ziemią chełmińską, jako Prusy Zachodnie, a Warmia jako Prusy Wschodnie wchodziły w skład Prus

7 4. Królestwo Galicji i Lodomerii Najmniej autonomii Od 1817 r. galicyjski sejm stanowy (raz w roku), tylko uprawnienia doradcze We Lwowie gubernator, mianowany przez cesarza Pomagali mu urzędnicy (Gubernium) Wyżsi i średni urzędnicy to Niemcy lub Czesi; Polacy jedynie na niższych szczeblach Zgermanizowane sądownictwo, oświata Cenzura, kontrola policyjna, wysokie podatki, ciągły pobór rekrutów do armii Duża część to Rusini (Ukraincy), którzy tworzą swoją świadomość narodową

8 5. Rzeczypospolita Krakowska Zależna od 3 zaborców; wolna, niezależna, neutralne Konstytucja Władza wykonawcza senat, kierowany przez prezesa (Stanisław Wodzicki) Władza ustawodawcza Zgromadzenie Reprezentantów Nadal Kodeks cywilny Język polski urzędowym i wykładowym językiem

9 6. Rozwój gospodarczy Królestwa Polskiego Rozwój na wsi (więcej ziemniaków i roślin przemysłowych) Nowe metody (płodozmian, cukrownie, gorzelnie), żelazne narzędzia ronicze Czasem zamiany pańszczyzny na oczynszowanie gospodarstw chłopskich Inwestycje komunikacyjne - Kanał Augustowski (omija Gdańsk w transporcie Wisłą do Gdańska) - utwardzone drogi (ok km)

10 Przemysł Oparty na węglu i rudzie żelaza Od 1822 r. zniesienie ceł między Polską a Rosją Lata 20-te początki Łódzkiego Okręgu Przemysłowego (włókiennictwo) Warszawa się rozrasta (1830 r. ok. 140 tys.) Przemysł wydobywczy i hutniczy w Staropolskim Okręgu Przemysłowym na Kielecczyźnie i Zagłębiu Dąbrowskim (pod patronatem Stanisława Staszica, dyrektora Wydziału Przemysłu KP)

11 Franciszek Ksawery Drucki-Lubecki 1825 r. powołał do życia Towarzystwo Kredytowe Ziemskie (bank inwestycyjny) 1828 r. Bank Polski Doprowadził do ożywienia gospodarki przez zniesienie barier celnych

12 7. Gospodarka w zaborze pruskim i austriackim WKP to teren typowo rolniczy 1816 r. początek procesu uwłaszczania chłopów (tzw. regulacja); ale dotyczyła jedynie terenów Prus WKP dostało ustawę w 1823 r. uwolnienie z pańszczyzny a odszkodowaniem lub oddaniem części gospodarstw By modernizować gospodarkę założono w Poznaniu Ziemstwo Kredytowe

13 W Galicji słabo Władze nie zainteresowane rozwojem regionu; nadal pańszczyzna Przeludnione wsie, chłopi przywiązani do ziemi RP Krakowska stopniowa likwidacja pańszczyzny Kraków to ośrodek handlu i rzemiosła, przemysłu (1817 r. maszyna parowa)