ISSN wcm.opole.pl - lipiec 2009

Transkrypt

1 ISSN

2 Oddział Kardiologii Do roku 1996 opieką kardiologiczną na terenie województwa opolskiego zajmował się Oddział Chorób Wewnętrznych A Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Opolu, którym kierował dr Romuald Kosobudzki. Zalążkiem powstającego Oddziału i jego pierwszą działającą agendą była Wojewódzka Przychodnia Kardiologiczna, która swoją działalność rozpoczęła we wrześniu 1994 roku. Przychodnia wyposażona została w nowoczesną aparaturę pozwalającą na pełną nieinwazyjną diagnostykę kardiologiczną (echo serca, testy wysiłkowe, badania holterowskie). Kierownikiem Przychodni został dr n. med. Władysław Pluta, adiunkt I Kliniki Kardiologii Śląskiej Akademii Medycznej. Rozpoczyna on równocześnie organizowanie od podstaw przyszłego oddziału kardiologii. Oddział Kardiologii WCM rozpoczął działalność 8 marca 1996 roku. Był pierwszym i przez wiele lat jedynym w województwie opolskim oddziałem kardiologicznym wyposażonym w nowoczesną aparaturę medyczną pozwalającą na prowadzenie pełnej zarówno inwazyjnej jak i nieinwazyjnej diagnostyki chorób układu krążenia. Jako jedyny wówczas w Polsce, Oddział Kardiologii WCM, nie będący oddziałem klinicznym, rozpoczął wykonywanie diagnostyki inwazyjnej układu krążenia. Pierwsze cewnikowanie serca w województwie opolskim oraz koronarografię wykonano w dniu 13 marca 1996 roku, a pierwszą angioplastykę wieńcową w dniu roku. Od roku 1996 rozpoczęto, również po raz pierwszy w województwie, wykonywanie zabiegów implantacji rozruszników serca i inwazyjnych badań elektrofizjologicznych. Od początku swojej działalności Oddział pełnił ostre dyżury kardiologiczne dla całego województwa opolskiego. Zespół lekarski, za wyjątkiem asystentów P. Feusette, D. Zawiła-Pluty i A. Westera (asystenci z klinik wrocławskiej i zabrzańskich) rekrutował się z młodych miejscowych lekarzy dla większości których powstający oddział był pierwszym miejscem pracy. Większość z nich swoje umiejętności zawodowe i kolejne stopnie specjalizacji zdobyła pracując w Oddziale Kardiologii WCM. Do dnia dzisiejszego specjalizację I i IIº z zakresu chorób wewnętrznych uzyskało 30 lekarzy, a specjalizację z kardiologii 20 lekarzy. Trzech asystentów Oddziału uzyskało tytuły naukowe doktorów nauk medycznych. Głównym kierunkiem działalności Oddziału stało się leczenie inwazyjne zawału. Wynikało to z faktu, że ordynator Oddziału był w Klinice Zabrzańskiej jednym z liderów wprowadzenia tej metody leczenia zawału w Polsce. Również kierownik pracowni hemodynamiki A. We-

3 ster pracował w zespole wykonującym zabiegi angioplastyki w zawale w ośrodku zabrzańskim. Pierwszą angioplastykę w zawale serca wykonano w dniu roku. Od 1-go lutego 1999 roku w Oddziale Kardiologii zostaje wprowadzony 24 godzinny dyżur hemodynamiczny, co spowodowało większą dostępność tego sposobu leczenia dla chorych z terenu całego województwa. Oddział Kardiologii w Opolu jako drugi w Polsce, po ośrodku zabrzańskim, zastosował ten sposób leczenia jako obowiązujący u wszystkich chorych ze świeżym zawałem serca. Do czasu uruchomienia Ośrodka Kardiologii Inwazyjnej w Kędzierzynie-Koźlu w 2007 roku, Oddział Kardiologii WCM w Opolu był jedynym ośrodkiem w województwie zabezpieczającym chorych w zakresie inwazyjnej diagnostyki i inwazyjnego leczenia. Od początku swojej działalności Oddział aktywnie uczestniczy w wieloośrodkowych międzynarodowych badaniach klinicznych. Pozwala to na stosowanie u leczonych pacjentów najnowocześniejszych metod terapii, a zespół lekarski i pielęgniarski zdobywa nowe doświadczenia w związku z możliwością stosowania procedur możliwych jedynie w przodujących placówkach kardiologicznych na świecie. Nie było w ostatnich 12 latach przełomowego badania klinicznego w kardiologii, w którym Oddział Kardiologii Wojewódzkiego Centrum Medycznego nie brałby udziału. Lekarze Oddziału aktywnie uczestniczą w zjazdach i konferencjach naukowych oraz szkoleniach krajowych i zagranicznych, podnosząc wiedzę i umiejętności. Uzyskanymi wiadomościami i doświadczeniem dzielą się z innymi lekarzami z województwa opolskiego organizując wiele szkoleń, konferencji naukowych i kursów. Od 2002 roku Oddział Kardiologii jest siedzibą Opolskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Aktualnie Oddział dysponuje 67 łóżkami w tym 9 łóżkami intensywnej opieki kardiologicznej oraz 12 łóżkami z monitorowaniem telemetrycznym. W strukturze Oddziału działają pracownie diagnostyczne posiadające akredytację Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego: Pracownia Hemodynamiki - dysponująca dwoma stacjonarnymi angiografami do cewnikowania serca, Pracownia Elektrofizjologii, Pracownia Echokardiografii, Pracownia Elektrokardiologii Nieinwazyjnej oraz Wojewódzka Przychodnia Kardiologiczna. Oddział ściśle współpracuje z Oddziałem Kardiochirurgii zlokalizowanym w tym samym budynku szpitala. Pozwala to zabezpieczyć pacjentowi pełny profil specjalistycznej opieki kardiologicznej i kardiochirurgicznej, a także kompleksową opiekę ambulatoryjną. Tylko w roku 2008 hospitalizowano blisko 5 tys. chorych, w przeważającej większości przyjmowanych w trybie ostro dyżurowym. Wojewódzka Przychodnia Kardiologii przyjęła ponad 10 tys. chorych. Kardiologia w liczbach W latach , w Oddziale Kardiologii PS ZOZ WCM w Opolu hospitalizowano chorych, Wojewódzka Przychodnia Kardiologiczna przyjęła chorych. W latach wykonano następującą liczbę badań i zabiegów:

4 Koronarografie Angioplastyki wieńcowe Angioplastyki wieńcowe w zawale serca Implantacje stymulatorów serca Implantacje kardiowerterów-defibrylatorów 500 Ablacje 300 USG serca Przezprzełykowe USG serca USG próby dobutaminowe 930 EKG stymulacje przezprzełykowe Testy pochyleniowe 304 EKG testy wysilkowe godzinne EKG badania holterowskie Oddział posiada najwyższy stopień akredytacji III A przyznany przez Krajowy Nadzór Kardiologiczny, co umożliwia pełno profilowe prowadzenie specjalizacji z zakresu kardiologii. Aktualnie w zakresie kardiologii, w Oddziale specjalizuje się 12 lekarzy. Wielu wyszkolonych w Oddziale lekarzy pełni funkcje kierownicze w różnych ośrodkach kardiologii na terenie kraju oraz województwa. Skład osobowy Oddziału: Ordynator Oddziału: dr n. med. Władysław Plutakardiolog, konsultant wojewódzki ds. kardiologii, z-ca ordynatora: dr n. med. Piotr Feusette - kardiolog, kierownicy Pracowni: lek. med. Maria Piskozub - kardiolog, lek. med. Joanna Płonka - kardiolog, dr n. med. Andrzej Wester - kardiolog, lek. med. Grzegorz Hordyński - kardiolog. Starsi asystenci lek. med. Dorota Kurowska - kardiolog, lek. med. Wojciech Hulok - internista, lek. med. Krzysztof Krawczyk - kardiolog, dr n. med. Jerzy Sacha - kardiolog. Asystenci w trakcie specjalizacji z kardiologii specjaliści chorób wewnętrznych: lek. med.: Agata Otwinowska, Marek Kania, Przemysław Lipski, Agata Tkocz, Joanna Markowska, Grzegorz Mainka, Jarosław Bugajski. Młodsi asystenci w trakcie specjalizacji z kardiologii i chorób wewnętrznych: lek. med. Tomasz Pawlik, Damian Kozioł, Jakub Ustrzycki, Tomasz Brzostowicz, Szymon Barabach, Honorata Knysz, Justyna Gładysz, Joanna Piech. Sprawną pracę Oddziału zapewnia wyspecjalizowany zespół pielęgniarek, Zaspół lekarski

5 biorący aktywny udział w procesie diagnostyczno-terapeutycznym. Nowoczesna kardiologia wymaga od pielęgniarek rozległej wiedzy z zakresu patofizjologii najczęstszych chorób układu krążenia, czynników ryzyka sercowo-naczyniowego, elementów farmakologii, znajomości zasad stosowanych w zaawansowanej resuscytacji krążeniowo-oddechowej oraz biegłej znajomości wykonywanych procedur i używanego sprzętu, opanowania, koncentracji oraz szybkości w podejmowaniu decyzji w stanach zagrożenia życia. Praca pielęgniarki w Oddziale Kardiologii charakteryzuje się znaczną różnorodnością. Oprócz czysto pielęgnacyjnych czynności, praca na Odcinku Intensywnej Opieki Kardiologicznej to opieka nad chorymi w stanie zagrożenia życia. Wymaga to znacznego przygotowania merytorycznego i dużego doświadczenia. Inna jest praca pielęgniarki na odcinku ogólnym. Tutaj dominuje opieka nad chorymi przyjętymi do planowej diagnostyki i leczenia chorób układu krążenia. Praca pielęgniarki w pracowni elekrofizjologii to w rzeczywistości praca pielęgniarki zabiegowej. Na oddziale pracują także pielęgniarki wyspecjalizowane w diagnostyce nieinwazyjnej. Wykonują one badania ekg, badania holterowskie i uczestniczą w specjalistycznej diagnostyce kardiologicznej (ukg przezprzełykowe, próba dobutaminowa, stymulacja przezprzełykowa) asystując lekarzowi. Na oddziale zatrudnionych jest 38 pielęgniarek, 1 pielęgniarz i 3 ratowniczki medyczne. Zespołem pielęgniarskim kieruje pielęgniarka oddziałowa mgr Zofia Pękalska, w zawodzie pielęgniarskim od 1989 roku, a w oddziale kardiologicznym od początku jego istnienia. Jest absolwentką Liceum Medycznego w Opolu oraz piel. B. Flis, K. Tietz, M. Jędrzejczyk-Wester Pielęgniarki i sekretarki medyczne Zofia Pękalska Wydziału Pielęgniars k i e g o Akademii Medycznej we Wrocławiu. Odcinek Intensywnej Opieki Kardiologicznej prowadzony jest przez pielęgniarkę koordynującą mgr Mariolę Jędrzejczyk Wester natomiast odcinek kardiologii ogólnej przez pielęgniarkę koordynująca mgr Annę Ku-

6 Od lewej: pacjent J. Gut oraz mgr G. Biliński, piel. koordynująca A. Kubiak oraz stażystka podczas badania ruchowa - kinezyterapia, ale także rehabilitacja nastawiona na modyfikację czynników ryzyka chorób układu krążenia. Sprawy organizacyjne i dokumentacje medyczną prowadzą sekretarki medyczne: Danuta Kondratowicz i Bożena Głowacka. biak. Za czystość na oddziale odpowiadają cztery porządkowe, posiłki wydają cztery kuchenkowe. Za rehabilitację na Oddziale Kardiologii odpowiada mgr Grzegorz Biliński. Mgr Biliński wraz ze studentami Wydziałów Fizjoterapii Politechniki Opolskiej i PWSM w Opolu prowadzi codzienną rehabilitację kardiologiczną przede wszystkim u chorych po zawale serca. Nie jest to tylko klasyczna rehabilitacja Władysław Pluta - ordynator Oddziału ur w Jaworznie. Wydział Lekarski Akademii Medycznej w Krakowie ukończył w 1972 roku. Od 3-ciego roku studiów działał aktywnie w studenckim kole naukowym w Zakładzie Fizjologii Doświadczalnej Instytutu Fizjologii Akademii Medycznej w Krakowie pod kierunkiem doc. dr hab. W. Wcisły. Po rocznym stażu podyplomowym odbytym w Szpitalu Miejskim w Jaworznie podjął pracę w Zakładach Farmaceutycznych Polfa w Krakowie, prowadząc badania nad działaniem nowych leków wieńcowych. W latach , jako wolontariusz pracuje również w Zakładzie Fizjologii Doświadczalnej oraz w Klinice Kardiologii Ogólnej Akademii Medycznej w Krakowie. Od 1976 roku był pracownikiem Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach, początkowo jako asystent a następnie st. asystent II Kliniki Kardiologii Śląskiej Akademii Medycznej w Zabrzu. Wraz z doktorami L. Polońskim oraz M. Tenderą, jako pierwsi na Śląsku, rozpoczyna wykonywanie zabiegów - cewnikowanie serca. W roku 1977, uzyskuje Iº specjalizacji z zakresu chorób wewnętrznych. W roku 1980 na podstawie rozprawy pt. Echokardiograficzna ocena stopnia zwężenia lewego ujścia żylnego uzyskuje stopień doktora nauk medycznych. W roku akademickim 1981/82 odbywa staż naukowy w zakresie kardiologii eksperymentalnej i klinicznej na Uniwersytecie Michigan w Ann Arbor (USA). W roku 1982 uzyskuje II º specjalizacji z zakresu chorób we-

7 wnętrznych. Od 1984 roku, jako adiunkt rozpoczyna prace w I Katedrze i Klinice Kardiologii Śląskiej Akademii Medycznej w Zabrzu. Bierze aktywny udział w organizacji powstającego Wojewódzkiego Ośrodka Kardiologii w Zabrzu, organizuje pracownie hemodynamiki pełniąc funkcje jej kierownika. W roku 1987 uzyskuje specjalizację z kardiologii. W 1994 roku, przenosi się do Opola organizując od podstaw, najpierw Przychodnię Kardiologiczną w powstającym Wojewódzkim Centrum Medycznym, a następnie Oddział Kardiologii, pełniąc obowiązki Ordynatora Oddziału. W roku 1999 wprowadza całodobowy dyżur hemodynamiczny, a w 2002 roku strategie leczenia zawału serca w województwie opolskim. Jest głównym inicjatorem utworzenia Oddziału Kardiochirurgii w WCM. Od 1997 roku pełni funkcję Wojewódzkiego Konsultanta ds. kardiologii województwa opolskiego. W 1998 roku zakłada Oddział Opolski Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego zostając pierwszym jego Przewodniczącym. W 2004 roku uzyskuje odznakę honorową Za zasługi dla województwa opolskiego, w 2007 roku odznaczony Złotym Laurem Umiejętności i Kompetencji w kategorii pro publico bono. Posiada srebrny krzyż zasługi. Jest autorem i współautorem licznych prac naukowych publikowanych w zagranicznych i krajowych czasopismach naukowych, współautorem podręcznika. W 1994 roku Polskie Towarzystwo Kardiologiczne przyznało mu drugą nagrodę Naukową za prace: Ostry zawał serca ze wstrząsem, tromboliza dowieńcowa oraz Wstrząs kardiogenny, koronaroplastyka przy niepowodzeniu trombolizy dowieńcowej. Żonaty; żona Danuta - również kardiolog, syn - student stomatologii Śląskiej Akademii Medycznej, młodszy syn - licealista. Zamiłowania - narciarstwo, pływanie, turystyka. Wykształcił: wielu kardiologów! Pracownia Hemodynamiki Wraz z Oddziałem Kardiologii w marcu 1996 roku, otwarta została Pracownia Hemodynamiki. W początkowym okresie zlokalizowana w sąsiedztwie Zakładu Radiologii, obsługiwana przez techników i pielęgniarki zatrudnione na radiologii. Pierwsze badania diagnostyczne, koronarografii wykonywane były przez dr n. med. Władysława Plutę oraz dr n. med. Piotra Feusette. W lipcu zatrudniony został lek. med. Andrzej Wester, wcześniej asystent Kliniki Kardiologii Wojewódzkiego Ośrodka Kardiologii w Zabrzu, któremu powierzono kierowanie pracownią. W dniu r. wykonano pierwszy zabieg przezskórnej angioplastyki wieńcowej, a r. pierwszy zabieg angioplastyki w zawale serca. Wydarzenia te stanowiły precedens, ponieważ były to pierwsze w Polsce zabiegi wykonywane w ośrodku nieklinicznym, bez dodatkowego zabezpieczenia kardiochirurgicznego. W tamtym czasie, wśród ekspertów w dziedzinie kardiologii trwała ożywiona dyskusja nad zasadnością takiego postępowania. Dyskusja zakończyła się po przedstawieniu przez nasz ośrodek w roku 1998 na II Międzynarodowym Kongresie Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego w Katowicach pracy zatytułowanej,,angioplastyka wieńcowa bez kardiochirurgii w erze stentu w której przedstawione zostały wyniki leczenia. Od tej pory wie-

8 dr n. med. A. Wester i piel. I. Wójcik podczas zabiegu angioplastyki wieńcowej le ośrodków w Polsce podążyło naszym śladem. Od 1 lutego 1999 roku, Pracownia Hemodynamiki jako druga w Polsce, po ośrodku Zabrzańskim, wprowadziła 24-godzinny dyżur dla ostrych stanów kardiologicznych. Stały wzrost liczby wykonywanych zabiegów spowodował konieczność zakupienia drugiego angiokardiografu. W kwietniu 2002 roku pracownię przeniesiono do innej części budynku szpitalnego, gdzie uruchomione zostały dwie sale zabiegowe. Na wyposażeniu znajdują się również dodatkowe urządzenia diagnostyczne takie jak: aparat do ultrasonografii wewnątrznaczyniowej (IVUS) i aparat do oznaczania rezerwy przepływu w tętnicach wieńcowych (FFR) - dla najtrudniejszych przypadków. Pracownia nie ogranicza się jedynie do zabiegów na tętnicach wieńcowych. Wykonywane są również inne procedury, takie jak: biopsja mięśnia sercowego, przezskórna walwulopastyka, stentowanie tętnic szyjnych, angioplastyka tętnic nerkowych, alkoholowa ablacja przegrody miedzykomorowej w kardiomiopatii przerostowej, zamknięcie ubytku w przegrodzie miedzyprzedsionkowej. Łącznie od czasu uruchomienia Pracowni wykonano ponad 40 tys. zabiegów. Wyposażenie Pracowni oraz zakres, rodzaj i liczba wykonywanych procedur docenione zostały przez nadzór krajowy. Od 2 lat posiadamy najwyższy stopień referencyjności IIIC (pracownia referencyjna). Przez cały okres funkcjonowania, prowadzona była intensywna dydaktyka. Od podstaw wyszkolonych zostało ośmiu w pełni samodzielnych kardiologów inwazyjnych. Połowa z nich pracuje w WCM, a inni objęli kierownicze stanowiska w innych ośrodkach. Aktualnie w pracowni zatrudnionych jest - 6 lekarzy: dr n. med. Andrzej Wester - kierownik Pracowni, dr n. med. Piotr Feusette, dr n. med. Jerzy Sacha, lek. med. Krzysztof Krawczyk, lek. med Grzegorz Hordyński, lek. med. Przemysław Lipski. Ale personel to nie tylko lekarze. Nie byłoby tak dobrze funkcjonującej Pracowni gdyby nie wspaniały zespół pielęgniarek i techników, pracujący od

9 początku w praktycznie niezmienionym składzie, pod nadzorem pielęgniarki koordynującej Małgorzaty Demkowicz. To dzięki nim w pracowni panuje niepowtarzalna atmosfera, i każdy z pracowników z przyjemnością, uśmiechnięty przychodzi do pracy. W skład zespołu wchodzą pielęgniarki: Izabela Wójcik, Elżbieta Zielińska, Krystyna Grajcar, Anna Klimontowska, Małgorzata Lisowska, Ewa Podżus, Marta Mroczek oraz technicy RTG: Joanna Zioła, Dorota Przedwojewska, Małgorzata Buchta i Anna Maksym. O czystość i porządek w pracowni dba niezastąpiona Pani Krystyna Pola. A B C kardiologii inwazyjnej Tętnice wieńcowe dwie tętnice odchodzące od początkowego odcinka aorty, doprowadzające krew do mięśnia sercowego. Tworzą jak gdyby wieniec otaczający serce i dlatego nazywają się wieńcowe. Choroba wieńcowa miażdżyca tętnic wieńcowych. Na skutek odkładania się cholesterolu w ścianie tętnic dochodzi do tworzenia się tzw. blaszek miażdżycowych, które są przyczyną odcinkowych zwężeń upośledzających przepływ. Do mięśnia sercowego dopływa zbyt mała ilość krwi. Przy wysiłku fizycznym lub w sytuacjach stresowych pojawia się ból w klatce piersiowej. Zawał serca pęknięcie, najczęściej przyściennej blaszki miażdżycowej i wytworzenie się wewnątrz naczynia zakrzepu, który zamyka światło tętnicy wieńcowej. Niedokrwiony obszar mięśnia sercowego ulega martwicy. Tworzy się blizna pozawałowa. Uszkodzony odcinek serca nie kurczy się. Na skutek gorszej kurczliwości mięśnia sercowego spada wydolność serca jako pompy. Mogą powstać śmiertelne powikłania zawału takie jak: pęknięcie ściany lewej komory, niedomykalność zastawki, groźne arytmie. Koronarografia badanie diagnostyczne tętnic wieńcowych. Wprowadzenie poprzez nakłucie tętnicy udowej w pachwinie, lub tętnicy promieniowej w okolicy nadgarstka cewnika średnicy ok. 2 mm do ujścia tętnic wieńcowych, pod kontrolą RTG i podanie środka kontrastowego. Na ekranie monitora otrzymujemy obraz tętnic, na postawie którego oceniamy stopień zaawansowania zmian miażdżycowych. Angioplastyka wieńcowa balonowa poprzez cewnik założony do ujścia tętnicy wieńcowej podobnie jak przy koronarografii, wprowadzamy do dystalnego odcinka tętnicy wieńcowej, poza miejsce zwężenia cienki prowadnik. Po prowadniku przesuwamy cewnik zakończony balonikiem o określonej średnicy w miejsce zwężenia tętnicy, a następnie wypełniamy balonik środkiem kontrastowym pod ciśnieniem od kilku do kilkunastu atmosfer. Balonik zgniata zmianę miażdżycową poszerzając światło tętnicy. W ten sposób przywracamy prawidłowy przepływ krwi. Angioplastyka wieńcowa z implantacją stentu technika zabiegu podobna jak w przypadku angioplastyki balonowej. Zabieg różni się tym, że na cewniku balonowym zamontowany jest stent, który po rozprężeniu balonika pozostaje w świetle naczynia, wprasowany w ścianę tętnicy tworzy rusztowanie utrzymujące drożność, zapobiegające ponownemu zwężeniu się tętnicy po usunięciu balonika. Stent - jest to rodzaj protezy wewnątrznaczyniowej (często nazywany przez

10 pacjentów sprężynką). Zbudowany jest ze stopu różnych metali. Dzięki unikalnej konstrukcji posiada właściwości pozwalające na utrzymanie kształtu i średnicy nadanej mu przez rozprężenie cewnika balonowego. Istnieje wiele rodzajów stentów: stenty stalowe, stenty kobaltowo-chromowe, stenty uwalniające lek, stenty samorozprężalne. Dobór stentu dla chorego jest indywidualny. Zależy od anatomii tętnicy, charakteru zwężenia i schorzeń dodatkowych pacjenta. Restenoza nawrót zwężenia w implantowanym stencie. W około 80% przypadków po implantacji stentów metalowych uzyskujemy trwały efekt. Niestety w 20% przypadków dochodzi w ciągu kilku miesięcy do przerostu błony wewnętrznej w miejscu poszerzania tętnicy i nawrotu zwężenia. Ten proces nazywa się restenozą. W takim przypadku trzeba powtórzyć zabieg angioplastyki i implantować stent uwalniający lek lub wszczepić bypass. Stent uwalniający lek (DES) stent stalowy lub kobaltowo-chromowy pokryty polimerem w którym zawieszony jest lek cytostatyczny. Lek stopniowo, w ciągu kilku miesięcy jest uwalniany, działając miejscowo na ścianę naczynia hamuje przerost błony wewnętrznej. Zapobiega w ten sposób powstawaniu restenozy. Po zabiegu wszczepienia stentu uwalniającego lek, konieczne jest przedłużone zażywanie przez chorego 2 leków przeciwpłytkowych, zapobiegających zakrzepicy: aspiryny i clopidogrelu. Inwazyjne leczenie zawału serca otwarcie zamkniętej przez zakrzep tętnicy wieńcowej w ciągu pierwszych 12 godzin od wystąpienia objawów zawału serca, poprzez wykonanie angioplastyki wieńcowej z wszczepieniem stentu z zastosowaniem wspomagającego leczenia farmakologicznego. W niektórych przypadkach zabieg angioplastyki poprzedzony jest odessaniem zakrzepu za pomocą specjalnego cewnika aspiracyjnego. Udrożnienie tętnicy przerywa proces postępującej martwicy mięśnia sercowego, ogranicza obszar zawału, ratuje życie. Zabieg taki pomaga również chorym którzy trafiają do szpitala z opóźnieniem po 12 godzinach od wystąpienia zawału serca u których utrzymuje się ból zamostkowy. Pracownia Elektrofizjologii Równocześnie z powstaniem Oddziału Kardiologii rozpoczęła swoją działalność Pracownia Elektrofizjologii. Pierwszy w województwie opolskim stymulator serca został wszczepiony już w 1996 roku. Przeszkolenie lekarzy zajmujących się implantacją stymulatorów (dr M. Jędryszczak i dr G. Dzik) odbyło się w Klinice Kardiologii w Katowicach Ochojcu. Rozpoczynając od wszczepiania stymulatorów serca jedno i dwujamowych w ilości około 100 szt. w ciągu roku, stopniowo rozszerzając zakres zabiegów oraz zwiększając ich ilość. Systematycznie poprawiało się zaopatrzenie w sprzęt, a także poprzez szkolenia lekarzy, pojawiła się możliwość wykonywania coraz bardziej skomplikowanych zabiegów. Od roku 2004 w Pracowni Elektrofizjologii rozpoczęto implantację kardiowerterów-defibrylatorów serca, a w roku 2006 wszczepiono pierwszy układ resynchronizujący. Po przejściu gruntownego remontu, zakupie nowej lampy rentgenowskiej oraz systemu elektrofizjologicznego, rozpoczęto wykonywanie zabiegów ablacji. 10

11 Aktualnie w Pracowni wykonywane są następujące procedury medyczne: - implantacja stymulatora jednojamowego i dwujamowego, wymiany stymulatorów serca, - implantacje kardiowerterów - defibrylatorów jedno i dwujamowych oraz ich wymiany (ICD), - implantacje kardiowerterów - defibrylatorów z opcją resynchronizacji komór (CRT-D), - badania elektrofizjologiczne, - ablacje z użyciem klasycznego systemu elektrofizjologicznego. Od lewej: lek. med. A. Wojdyła, piel. D. Bartnicka, lek. med. P. Lipski, M. Jędryszczak, G. Horodyński i piel. I. Stefanów W 2008 roku, pod względem ilości wykonanych implantacji stymulatorów i kardiowerterów, mając na uwadze ilość ośrodków wykonujących te zabiegi w Polsce (ok. 100), województwo Opolskie znalazło się na 3 miejscu w kraju, wszczepiając łącznie około 700 stymulatorów i 150 kardiowerterów. Na 30 ośrodków w Polsce wykonujących zabiegi ablacji, (wykonuje ich ok. 100), jesteśmy na 10 pozycji. Pracownia w roku 2009 uzyskała Akredytację Sekcji Zaburzeń Rytmu Serca Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. W bieżącym roku, Pracownia wzbogaciła się o elektrokoagulator, który poprawił jakość zabiegów implantacji. Staramy się również o zakup nowego systemu elektrofizjologicznego (tzw. systemu CARTO), który pozwoli rozszerzyć możliwości wykonywania ablacji o nowe jednostki chorobowe (m.in. migotanie przedsionków). Aktualnie zespół personelu Pracowni Elektrofizjologii tworzą: lek. med. Grzegorz Hordyński - kardiolog, specjalista chorób wewnętrznych - kierownik Pracowni, lek. med. Marek Jędryszczak - kardiolog, specjalista chorób wewnętrznych, lek. med. Przemysław Lipski - specjalista chorób wewnętrznych, w trakcie specjalizacji z kardiologii, lek. med. Agnieszka Wojdyła - w trakcie specjalizacji z kardiologii, lek. med. Tomasz Pawlik, w trakcie specjalizacji z chorób wewnętrznych. Pielęgniarki elektrofizjologiczne: Dorota Bartnicka i Iwona Stefanów. A B C elektrofizjologii Elektrofizjologia to dziedzina wiedzy kardiologicznej zajmująca się przepływami prądu w sercu, badaniem i leczeniem zaburzeń rytmu serca. Do prawidłowej pracy, serce oprócz sprawnego systemu dopływu krwi oraz zdrowego mięśnia potrzebuje podobnie jak silnik samochodowy układu prze- 11

12 wodzącego prąd elektryczny, którego przepływ powoduje rozpoczęcie każdego skurczu. W zależności od stwierdzanych zaburzeń wytwarzania i przewodzenia impulsów elektrycznych w sercu stosuje się odpowiednie urządzenia i zabiegi przywracające prawidłowe warunki jego pracy. Stymulator serca (zwany też potocznie rozrusznikiem) jest urządzeniem potrzebnym w sytuacji, gdy serce bije zbyt wolno i gdy to wolne bicie powoduje objawy (zwykle zasłabnięcia lub utraty przytomności). Jest on wielkości dużej monety i zwykle wszczepiany jest pod skórę w okolicy lewego ramienia. Z sercem łączy go cieniutki przewód zwany elektrodą, która z jednej strony przymocowana jest do stymulatora, następnie poprzez żyły wprowadzana jest do wnętrza serca. Stymulator pozwala na przyśpieszenie akcji serca do określonej częstości, zazwyczaj różnej w zależności od wykonywanej przez chorego czynności (na przykład w spoczynku 60 uderzeń na minutę, a podczas szybkiego marszu 90 uderzeń na minutę). Praca stymulatora serca jest zawsze sterowana przez własne serce pacjenta oznacza to, że wszczepiony rozrusznik stale czuwa i pracuje tylko wtedy, gdy jest to konieczne. Większość chorych nie odczuwa zupełnie jego pracy. Rozrusznik serca zapobiega niebezpiecznym dla życia przerwom w pracy serca, przeciwdziała powodowanym przez nie zasłabnięciom i utratom przytomności i w tym przypadku przedłuża życie człowieka. Zabieg wszczepienia stymulatora odbywa się w znieczuleniu miejscowym i jest obecnie bardzo bezpieczną procedurą medyczną. Średni czas pobytu w szpitalu chorego, który ma mieć implantowany stymulator to dwa dni. Istnieją różne rodzaje stymulatorów serca adekwatne do odpowiednich zaburzeń, które mają leczyć. W zależności od rodzaju mogą być potrzebne 1, 2 lub 3 przewody łączące stymulator z sercem. Kardiowertery defibrylatory Co jednak w sytuacji kiedy serce zaczyna bić zbyt szybko? Przy bardzo szybkiej jego pracy, na przykład powyżej 200 uderzeń na minutę, krążenie krwi ustaje gdyż serce nie zdąży napełnić się krwią. Na początku lat 90 do leczenia dopuszczono nową metodę - wszczepienie urządzenia zwanego kardiowerterem-defibrylatorem serca. Urządzenie to zwane zwykle w skrócie od pierwszych liter angielskiej nazwy ICD, wszczepia się ludziom zagrożonym nagłą śmiercią z powodu nieprawidłowej, zbyt szybkiej akcji serca (zwanej medycznie tachyarytmią lub arytmią). W przypadku wystąpienia takiego stanu kardiowerter-defibrylator, który na co dzień tylko śledzi akcję serca, rozpoczyna już 12

13 po kilku sekundach działanie mające przerwać groźną arytmię - jedną z jego form może być silne wyładowanie elektryczne - ponad 800 V, po którym zwykle wraca normalny rytm serca. Działanie urządzenia można z kolei porównać do działania poduszki powietrznej w samochodzie, która nie wpływa na pracę silnika i jego moc (w naszym przypadku siłę skurczu serca) ani na komfort jazdy (codzienne samopoczucie chorego) ale za to ratuje życie w razie wypadku (gdy wystąpi śmiertelnie groźna arytmia). Kardiowerter - defibrylator jest nieco większy od rozrusznika (musi posiadać baterię i kondensatory pozwalające osiągnąć napięcie ponad 800 V) i jest wielkości pudełka zapałek. Zabieg wszczepienia urządzenia jest podobny jak przy stymulatorze serca i przeprowadzany jest w znieczuleniu miejscowym. Badanie elektrofizjologiczne i ablacja Nowoczesna elektrofizjologia to również badanie i leczenie nieprawidłowo przepływającego w sercu impulsu elektrycznego przy pomocy tak zwanego badania elektrofizjologicznego i zabiegów ablacji. Wykonując zapis EKG z powierzchni ciała, uzyskujemy pośrednią informację o przebiegu pobudzenia elektrycznego we wnętrzu serca. Można to porównać do sytuacji gdy przez lornetkę oglądamy odległy obraz. W celu dokładnej oceny sytuacji należy jak najbardziej zbliżyć się do ocenianego przedmiotu. W tym celu wprowadzamy poprzez żyły do wnętrza serca cienkie druciki zwane elektrodami Zabieg wszczepienia rozrusznika serca i zapisujemy przebieg pobudzenia elektrycznego bezpośrednio w miejscu jego powstawania czyli na wewnętrznej powierzchni serca. Taka rejestracja i ocena przebiegu prądu elektrycznego serca nosi nazwę badania elektrofizjologicznego. W przypadku stwierdzenia obecności nieprawidłowych połączeń elektrycznych (zwykle wrodzonych), które powodują zaburzenia pracy serca można w trakcie tego samego zabiegu przejść do leczenia polegającego na niszczeniu tych dodatkowych połączeń. Odbywa się to poprzez rozgrzanie znajdującej się w sercu końcówki elektrody do około stopni i zniszczeniu komórek odpowiedzialnych z nieprawidłowy przepływ prądu w sercu. Zabieg taki nosi nazwę ablacji. Skuteczność tej metody wynosi około 95% przy bardzo wysokim bezpieczeństwie. 13

14 Pracownia Echokardiografii operacyjnego, monitoruje się również przebieg schorzeń kardiologicznych. Rocznie w Pracowni wykonuje się ok. 2,5 tys. tego typu badań. Wykonywane są również badania USG przezprzełykowe serca. Metoda ta służy do dokładniejszego obrazowania niektórych struktur serca, które lepiej można ocenić z dostępu przezprzełykowego. Badanie polega na wprowadzeniu wielopłaszczyznowej sondy echograficznej do przełyku, sąsiadującego bezpośrednio z sercem i uzyskaniu dobrej jakości obrazów echokardiograficznych. Innym badaniem wykonywanym w Pracowni Echokardiografii są próby dobutaminowe. To badania czynnościowe, polegające na ocenie kurczliwości poszczególnych segmentów serca po podaniu leku dobutaminy. Można ocenić zarówno ewentualne niedokrwienie mięśnia sercowego jak i jego żywotność. Ocena ta służy kwalifikacji chorego do ewentualnej koronarografii, jak również kwalifikacji lub dyskwalifikacji do leczenia operacyjnego serca. Pracownia ściśle współpracuje z Oddziałem Kardiochirurgii naszego Szpitala. W trakcie zabiegów kardiochirurgicznych, w przypadku np. zabiegów naprawczych zastawek serca, jak również w sytuacji ewentualnych wątpliwości diagnostycznych, wykonujemy badania przezprzełykowe śródoperacyjne. Oceniamy również przebieg i skuteczność niektórych zabiegów przeprowadzanych w Pracowni Hemodynamiki np. zabiegów ablacji alkoholowej w przypadku kardiomyopatii przerostowej. Przeprowadzamy również badania dla innych oddziałów szpitala, badania z Izby Przyjęć, badania konsultacyjne dla innych szpitali i Poradni Kardiologicznych. Pracownia posiada akredytację Sekcji Echokardiografii Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego i pod patronatem Sekcji Echokardiografii bie- Pracownia Echokardiografii przy Oddziale Kardiologii WCM Opole tak jak inne pracownie istnieje od początku funkcjonowania Oddziału. W pracowni wykonywane są lek. med. M. Piskozub badania USG serca, które oceniają stan morfologiczny i czynnościowy serca, jego budowę, wymiary jam serca i mięśniówki, budowę i funkcję zastawek serca, obecność wad serca - nabytych i wrodzonych, oraz ich stan zaawansowania. Na tej podstawie dokonuje się m. in. kwalifikacji do leczenia 14

15 rze udział w organizowaniu w Opolu doskonalących warsztatów echokardiograficznych dla lekarzy zajmujących się tą problematyką. W Pracowni wykonano łącznie badań echokardiograficznych, 2120 badań przezprzełykowych, 930 prób dobutaminowych. Kierownikiem Pracowni jest lek. med. Maria Piskozub - specjalista chorób wewnętrznych, kardiolog. W Oddziale Kardiologii w Opolu pracuje od jego powstania w 1996 r. Kwalifikacje z zakresu echokardiografii zdobywała w Instytucie Kardiologii w Warszawie - Aninie. Wiedzę i umiejętności poszerzała poprzez uczestnictwo w licznych warsztatach z zakresu echokardiografii i badań przezprzełykowych, oraz uczestnictwo w zjazdach echokardiograficznych i kursach z tego zakresu, organizowanych przez Polskie Towarzystwo Kardiologiczne i Sekcję Echokardiografii. Uczestniczy również w Europejskich Zjazdach Echokardiograficznych EUROECHO. Dzięki wiedzy i doświadczeniu wykonuje pełny zakres badań echokardiograficznych. Posiada akredytację indywidualną Sekcji Echokardiografii przy Polskim Towarzystwie Kardiologicznym. Bierze udział w organizowaniu warsztatów echokardiograficznych w Opolu w ramach Sekcji Echokardiografii PTK. W Pracowni Echokardiografii badania ponadto wykonują lekarze: Agata Otwinowska - specjalista chorób wewnętrznych, Agata Kubal-Tkocz - specjalista chorób wewnętrznych, Grzegorz Mainka - specjalista chorób wewnętrznych, Marek Kania - specjalista chorób wewnętrznych i Damian Kozioł - lekarz medycyny. Pracownia Elektrokardiologii Nieinwazyjnej Pracownia działa od roku Tutaj przeprowadza się diagnostykę nieinwazyjną choroby wieńcowej, zaburzeń rytmu serca, utrat przytomności. Kwalifikuje do implantacji stymulatorów serca i ablacji. Rocznie wykonywanych jest ponad tysiąc badań. Dzięki sprzętowi, w Pracowni istnieją następujące możliwości diagnostyczne: - diagnostyka zaburzenia rytmu serca za pomocą 24 godzinnego monitorowania EKG metodą Holtera, w tym możliwość pełnego 12-odprowadzeniowego zapisu EKG, - długoterminowa (do 3 tygodni) rejestracja EKG, za pomocą rejestratora zdarzeń - event Holtera, - diagnostyka zaburzeń przewodnictwa jak i prowokacji arytmii metodą stymulacji przezprzełykowej, - diagnostyka patologicznych reakcji w układzie wegetatywnym przy użyciu testu pochylniowego, - diagnostyka nieinwazyjna choroby wieńcowej za Od prawej: lek. med. J. Płonka, piel. G. Lewicka z pacjentem podczas badań 15

16 pośrednictwem testu wysiłkowego na bieżni ruchomej i metodą stymulacji przezprzełykowej. Dokonując w ostatnim czasie zakupu nowoczesnego sprzętu do wykonywania testów wysiłkowych połączonych z pomiarem gazów, rozszerzono działalność o badanie spiroergometryczne, pozwalające na obiektywną ocenę odpowiedzi organizmu na kontrolowany wysiłek fizyczny, umożliwiając różnicowanie kardiologicznych i pulmonologicznych przyczyn nietolerancji wysiłku fizycznego. Zespół personelu Pracowni Elektrokardiologii Nieinwazyjnej tworzą: Kierownik - lek. med. Joanna Płonka - kardiolog, specjalista chorób wewnętrznych, absolwentka Akademii Medycznej we Wrocławiu z 1992 roku. Pracowała w Oddziale Chorób Wewnętrznych A Szpitala Wojewódzkiego w Opolu, a od roku 1996 w Oddziale Kardiologii Wojewódzkiego Centrum Medycznego w Opolu. Doświadczenia w zakresie diagnostyki zaburzeń rytmu serca poszerzała w Klinice Kardiologii GCM w Katowicach. Wiedzę swoją pogłębia poprzez uczestnictwo w licznych warsztatach i kursach oraz uczestnictwo w corocznych zjazdach, organizowanych przez Polskie Towarzystwo Kardiologiczne i sekcję Kardiologii Nieinwazyjnej i Telemedycyny. W Pracowni pracują także: lek. med. Honorata Knysz - w trakcie specjalizacji z kardiologii, lek. med. Joanna Piech - w trakcie specjalizacji z kardiologii oraz pielęgniarki; Gabriela Lewicka i Anita Kocot. Wojewódzka Przychodnia Kardiologiczna Wojewódzka Przychodnia Kardiologiczna rozpoczęła swoją działalność w 1994 r. Do dnia dzisiejszego udzielono 140 tys. Porad Specjalistycznych. Przychodnia pełni również funkcję Poradni Konsultacyjnej dla chorych hospitalizowanych w Oddziałach Wewnętrznych województwa opolskiego. Tutaj udzielane są także porady i prowadzona jest pełna diagnostyka nieinwazyjna chorób układu krążenia dla chorych kierowanych przez lekarzy POZ. Jako jedyna w województwie, wykonuje badania echokardiograficzne przezprzełykowe, próby dobutaminowe E. Jakieła i W. Cebula i stymulacje p/przełykowe. W strukturze Przychodni działa także Poradnia kontroli rozruszników serca. Aktualnie w Poradni pracuje: lek. med. Dorota Kurowska- Ledwig, specjalista chorób wewnętrznych, kardiolog; lek. med. Agata Śmiecińska-Otwinowska - specjalista chorób wewnętrznych w trakcie specjalizacji z kardiologii; lek. med. Wojciech Hulok internista oraz pielęgniarki: Elżbieta Jakieła i Wioleta Cebula. 16

17 Profilaktyka Chorób Układu Krążenia dr n. med. Piotr Feusette Czynniki ryzyka miażdżycy tętnic dzieli się na niemodyfikowalne i modyfikowalne. Niemodyfikowalne czynniki ryzyka to takie na, które nie mamy żadnego wpływu. Nie możemy zatrzymać upływu czasu - z każdym dniem stajemy się coraz starsi, nie odwrócimy też biegu zdarzeń i jeśli już chorowaliśmy na jakieś schorzenie to mogło ono w naszym organizmie pozostawić trwały ślad. Nasi rodzice i dziadkowie w genach mogli przekazać nam skłonności do zachorowania na różne choroby. Na to, ale również na naszą płeć, nie mamy żadnego wpływu. Na czynniki modyfikowalne mamy i powiedzmy więcej musimy mieć wpływ. Do tych czynników zaliczamy: nieprawidłowe stężenie cholesterolu i trójglicerydów, nadmierną wagę ciała, palenie tytoniu, nadciśnienie tętnicze, cukrzycę. Podwyższone stężenie cholesterolu jest jednym z najważniejszych czynników ryzyka rozwoju procesu miażdżycowego. Prawidłowe stężenie cholesterolu powinno utrzymywać się poniżej 200mg/dl. Cholesterol całkowity składa się z frakcji - tzw. dobrego cholesterolu HDL oraz złego cholesterolu LDL. Cholesterol frakcji HDL ma działanie ochronne i zapobiega rozwojowi miażdżycy. Odwrotne działanie posiada cholesterol frakcji LDL, który wybitnie sprzyja rozwojowi miażdżycy. We krwi znajdują się także trójglicerydy. Poziomy cholesterolu całkowitego, HDL, LDL i trójglicerydów stanowią tzw. profil lipidowy. Aby dokładnie określić ryzyko rozwoju miażdżycy i wybrać odpowiednią terapię a potem ocenić jej skuteczność należy zawsze oznaczać wszystkie elementy profilu lipidowego. Zalecane przez Polskie Towarzystwo Kardiologiczne stężenia poszczególnych składników profilu lipidowego są następujące: stężenie frakcji LDL powinno wynosić poniżej 100mg/dl, stężenie frakcji HDL powinno być większe niż 35 mg/dl, stężenie tróglicerydów powinno być mniejsze niż 180 mg/dl i poniżej 150 mg/dl u osób chorujących na cukrzycę. Najnowsze badania dowodzą, że nie ma granicy poniżej, której nie opłaca się obniżać poziomu cholesterolu LDL. W przypadku złego cholesterolu obowiązuje zasada im niżej, tym lepiej. U części pacjentów samo stosowanie diety nie prowadzi do normalizacji poziomu cholesterolu i trójglicerydów i konieczne staje się zastosowanie leków. Nieodpowiednie leczenie zaburzeń lipidowych prowadzi nieuchronnie do rozwoju procesu miażdżycowego. 17

18 Czynnikiem rozwoju miażdżycy jest nadmierna waga ciała. Głównymi przyczynami nadwagi są niewłaściwe odżywanie i brak odpowiedniej aktywności fizycznej. Aby określić, czy masa ciała człowieka jest odpowiednia do jego wzrostu należy określić jego BMI (body mass index). Oblicza się go z prostego wzoru: BMI = waga ciała [kg]: (wzrost [m]) 2. Wartość BMI większa od 25 to już nadwaga, zaś powyżej 30 to otyłość. Obecnie Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne poleca, aby do oceny ewentualnej nadwagi stosować pomiar talii. Kobietom, których talia przekracza 88 cm i mężczyznom, którzy w pasie mają powyżej 102 cm zaleca się redukcję wagi ciała. Bardzo ważnym czynnikiem sprzyjającym powstawaniu miażdżycy jest palenie tytoniu. Papierosy uszkadzają w rożny sposób wiele tkanek organizmu. Oprócz miażdżycy tętnic sprzyjają powstawaniu złośliwych nowotworów różnych narządów, przede wszystkim płuc. Palenie tytoniu niszczy tkankę płuc stając się przyczyną rozedmy. W przypadku palenia papierosów nie ma kompromisu, zawsze należy całkowicie zaprzestać palenia. Żaden inny nałóg nie przynosi tyle szkody układowi krążenia co palenie tytoniu. Chorobą, która w szczególnie niekorzystny sposób wpływa na stan tętnic doprowadzając do rozwoju miażdżycy jest nadciśnienie tętnicze. Niestety często w społeczeństwie pokutuje pogląd, że prawidłowe ciśnienie skurczowe to 100 plus wiek w latach. Nic bardziej mylnego. Aktualnie za prawidłowe ciśnienie tętnicze uważa się ciśnienie, które jest: skurczowe poniżej 140, zaś rozkurczowe poniżej 90 mm Hg. Za optymalne ciśnienie tętnicze krwi uważa się ciśnienie poniżej 120/80 mm Hg, za ciśnienie normalne uważa się ciśnienie w granicach /80-84 mm Hg, za ciśnienie wysokie normalne uważa się ciśnienie /85-89 mm Hg. Ciśnienie tętnicze krwi 140/90 mm Hg i większe określa się jako nadciśnienie. Każde nadciśnienie tętnicze wymaga odpowiednio dobranego leczenia i stałej kontroli lekarskiej. Cukrzyca jest chorobą, która w istotny sposób wpływa na rozwój miażdżycy. Stąd też ważne jest, aby od samego początku leczenia chory na cukrzycę był otoczony szczególną opieką lekarską. Bardzo niekorzystnym połączeniem czynników ryzyka jest tzw. zespół metaboliczny. Cechuje się bardzo złym rokowaniem. Zespół metaboliczny rozpoznajemy gdy występują 3 z 5 czynników ryzyka. Czynnikami ryzyka zespołu metabolicznego są: otyłość, wysoki poziom trójglicerydów, niski poziom HDL, nadciśnienie tętnicze i podwyższony poziom glukozy we krwi. Jak więc żyć, aby pozostać w zgodzie z zasadami profilaktyki chorób układu krążenia? Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne proponuje zastosowanie zasady: Założenia tej zasady przedstawia poniższa tabela: 18

19 0 - Bez papierosów 3 - Codzienny spacer 3 km lub 30 minut innej umiarkowanej aktywności ruchowej 5-5 porcji warzyw i owoców na dzień Ciśnienie tętnicze krwi poniżej 140 mm Hg 5 - Poziom całkowitego cholesterolu poniżej 5 mmol/l ( < 200mg/dl) 3 - Poziom złego cholesterolu LDL poniżej 3 mmol/l (< 100mg/dl) 0 - Unikanie otyłości i cukrzycy Co jednak zrobić, gdy pomimo zachowania zasad profilaktyki miażdżycy dojdzie do rozwoju choroby wieńcowej i w konsekwencji do zawału serca? W takiej sytuacji bardzo dużo zależeć będzie od nas samych. Podstawowym objawem zawału serca jest ból wieńcowy. Jest to ból w klatce piersiowej zlokalizowany zamostkowo, często promieniujący do lewej ręki, żuchwy, do ramion. Ból ten ma charakter ściskania, gniecenia, palenia i nie ustępuje w spoczynku, ani po zażyciu nitrogliceryny lub jej pochodnych. Ból o opisanych cechach, który trwa powyżej 20 minut jest bólem zawałowym. Co możemy zrobić? Można zażyć jedną rozpuszczoną tabletkę zwykłej aspiryny, ale przede wszystkim należy jak najszybciej wezwać pogotowie ratunkowe, które udzieli nam fachowej pomocy. Nie należy z taką decyzją zwlekać, gdyż każda chwila zwłoki pogarsza naszą sytuację. Po potwierdzeniu zawału serca każdy chory zostanie jak najszybciej przetransportowany do szpitala, który zajmuje się inwazyjnym leczeniem zawału serca. Dr nauk med. Piotr Feusette urodził się w 1967 r. w Opolu. W roku 1992 ukończył Wydział Lekarski Akademii Medycznej we Wrocławiu. W latach pracował w Oddziale Kardiologicznym i w Pracowni Hemodynamiki Kliniki Chirurgii Serca Akademii Medycznej we Wrocławiu, gdzie w roku 1996 uzyskał I stopień specjalizacji z zakresu chorób wewnętrznych i tytuł doktora nauk medycznych. Na Oddziale Kardiologii WCM pracuje od początku jego powstania, tj. od roku W 1999 r. Piotr Feusette uzyskał II stopień specjalizacji z chorób wewnętrznych, a w roku 2004 tytuł specjalisty kardiologa. Aktualnie pełni funkcję zastępcy ordynatora Oddziału Kardiologii. Od roku 2007 jest przewodniczącym Oddziału Opolskiego Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Ważniejsze telefony: Sekretariat Oddziału OIOK lekarze OIOK pielęgniarki Dyżurka lek. ogólna Dyżurka piel. ogólna

20 Publiczny Samodzielny Zakład Opieki Zdrowotnej Wojewódzkie Centrum Medyczne Opole, Al. W. Witosa Redaktor Naczelny wcm.opole.pl - Wiesław Duda Sekretariat Dyrektora (0-77) , , fax (0-77) Kancelaria (0-77) , Informacja dla pacjentów (0-77) , , (0-77) Rejestracja Główna (0-77) , Skład i druk: Eurocent, Opole, ul. Dwernickiego 4, tel , biuro@eurocent.opole.pl 20