Geomorfologia. Tomasz Kalicki. Instytut Geografii Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy Jana Kochanowskiego Zakład ad Geomorfologii i Kształtowania

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Geomorfologia. Tomasz Kalicki. Instytut Geografii Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy Jana Kochanowskiego Zakład ad Geomorfologii i Kształtowania"

Izabela Janik
6 lat temu
Przeglądów:

Geomorfologia Tomasz Kalicki tomaszkalicki@ymail.com http://www. www.ujk.edu.

1 Geomorfologia Tomasz Kalicki Instytut Geografii Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy Jana Kochanowskiego Zakład ad Geomorfologii i Kształtowania towania Środowiska ul. Świętokrzyska 15, Kielce

2 Allen P. A., 2000, Procesy kształtuj tujące powierzchnię Ziemi,, PWN, Warszawa. Dadlez R., Jaroszewski W., 1994, Tektonika,, PWN, Warszawa. Galon R., 1979, Formy powierzchni Ziemi. Zarys geomorfologii, WSiP,, Warszawa. Gradziński R., Kostecka A., Radomski A., Unrug R., 1986, Zarys sedymentologii, Wyd. Geol., Warszawa. Klimaszewski M., 1978, Geomorfologia,, PWN, Warszawa. Lindner L., red., 1992, Czwartorzęd. Osady, metody badań,, stratygrafia,, PAE, Warszawa. Migoń P., 2006, Geomorfologia,, PWN, Warszawa. Mizerski W., 2006, Geologia dynamiczna,, PWN, Warszawa. Mycielska-Dowgiałło o E., Rutkowski J., red., 1995, Badania osadów czwartorzędowych dowych,, Warszawa. Mycielska-Dowgiałło o E., red., 1998, Struktury sedymentacyjne i postsedymentacyjne w osadach czwartorzędowych i ich wartość interpretacyjna,, UW, Warszawa. Tobolski K., 2000, Przewodnik do oznaczania torfów w i osadów w jeziornych,, PWN, Warszawa.

3 Wietrzenie

4 Baraniecki, Skrzypczak 2003

5 Wietrzenie Anderson, Anderson 2010

6 Laporte 1978

7 Pokrywa zwietrzelinowa Anderson, Anderson 2010

8 Gleby

9 GLEBA naturalny twór wierzchniej warstwy skorupy ziemskiej powstający ze zwietrzeliny skalnej w wyniku oddziaływania na nią różnych czynników, które ulegają zmianie w czasie (definicja Polskiego Towarzystwa Gleboznawczego) zdj. A. Budek

10 CZYNNIKI GLEBOTWÓRCZE Klimat Organizmy żywe Człowiek Ukształtowanie terenu Woda Skała macierzysta opr. A. Budek

11 GLEBA JAKO UKŁAD TRÓJFAZOWY opr. A. Budek

12 GLEBA JAKO UKŁAD TRÓJFAZOWY Faza stała Części: mineralne mineralno-organiczne organiczne opr. A. Budek

13 GLEBA JAKO UKŁAD TRÓJFAZOWY Faza stała Części mineralne Biotyt Wtórne wytrącenie kalcytu opr. A. Budek

14 GLEBA JAKO UKŁAD TRÓJFAZOWY Faza stała Części mineralne Iluwialne nagromadzenie frakcji ilastej Ziarna kwarcu opr. A. Budek

15 GLEBA JAKO UKŁAD TRÓJFAZOWY Faza stała Części mineralne Gips Skalenie: ortoklaz i plagioklazy opr. A. Budek

16 GLEBA JAKO UKŁAD TRÓJFAZOWY Faza stała Części mineralne Światło przechodzące Mikroklin Światło spolaryzowane opr. A. Budek

17 GLEBA JAKO UKŁAD TRÓJFAZOWY Faza stała Części mineralne Wiwianit Skalenie opr. A. Budek

18 GLEBA JAKO UKŁAD TRÓJFAZOWY Faza stała Fragment muszli Okrzemki opr. A. Budek

19 GLEBA JAKO UKŁAD TRÓJFAZOWY Faza stała Części mineralne i organiczne Otwornica Fragment kości opr. A. Budek

20 GLEBA JAKO UKŁAD TRÓJFAZOWY Faza stała Części organiczne Bardzo dobrze rozłożona substabcja organiczna Świeża substancja organiczna opr. A. Budek

21 GLEBA JAKO UKŁAD TRÓJFAZOWY Para wodna Faza płynna Woda molekularna - higroskopijna - błonkowata Woda kapilarna Woda wolna - infiltracyjna - gruntowa opr. A. Budek

22 GLEBA JAKO UKŁAD TRÓJFAZOWY Faza gazowa Powietrze glebowe wypełniające wolne przestrzenie glebowe opr. A. Budek

23 OPIS PROFILU GLEBOWEGO POZIOMY GŁÓWNE O poziom organiczny A poziom próchniczny E poziom wymycia (eluwialny) B poziom wmycia, wzbogacenia (iluwialny) C skały macierzystej opr. A. Budek

24 Bloom 1980

25 OPIS PROFILU GLEBOWEGO PODPOZIOMY p - dla poziomów przy powierzchni, np. Ap - oznacza poziom orny l - poziom ściółki leśnej h - dobrze rozłożona substancja organiczna f - słabo rozłożona substancja organiczna es - eluwialne wymycie żelaza i glinu; gleby bielicoziemne przy poziomie eluwialnym Ees et - eluwialne wymycie frakcji ilastej; gleby płowe przy poziomie eluwialnym Eet fe - iluwialna akumulacja żelaza; gleby bielicoziemne ;poziom wzbogacenia Bfe br - akumulacja na miejscu; gleby brunatne Bbr g - cechy glejowe przy nadmiernym uwilgotnieniu, w obrębie warstwy trudno przepuszczalnej t - iluwialna akumulacja frakcji ilastej, gleby płowe Bt opr. A. Budek

26 OPIS PROFILU GLEBOWEGO Skład granulometryczny Żwir (szkielet glebowy) >2.00mm Piasek mm Pył mm Ił <0.002mm opr. A. Budek

27 OPIS PROFILU GLEBOWEGO BARWA 2.5YR 5/8 opr. A. Budek

28 OPIS PROFILU GLEBOWEGO - warstwowa Struktura - pryzmatyczna - ziarnista - gruzełkowata opr. A. Budek

29 OPIS PROFILU GLEBOWEGO luźny pulchny UKŁAD zbity zwięzły opr. A. Budek

30 OPIS PROFILU GLEBOWEGO suchy WILGOTNOŚĆ świeży wilgotny mokry opr. A. Budek

31 PWN

32 JEDNOSTKI SYSTEMATYCZNE GLEB wg POLSKIEGO TOWARZYSTWA GLEBOZNAWCZEGO (1989) DZIAŁ gleby wytworzone pod przeważającym wpływem jednego z czynników glebotwórczych (gleby litogeniczne, semihydrogeniczne, hydrogeniczne, antropogeniczne) lub bez wyraźnej dominacji żadnego z nich (gleby autogeniczne) RZĄD gleby o podobnym rozwoju, podobieństwie ekologicznym TYP podstawowa jednostka gleby o takim samym układzie głównych poziomów genetycznych, zbliżonych właściwościach fizyko-chemicznych, jednakowym rodzaju wietrzenia, przemieszczania się i osadzania składników, podobnym typie próchnicy

33 JEDNOSTKI SYSTEMATYCZNE GLEB wg POLSKIEGO TOWARZYSTWA GLEBOZNAWCZEGO (1989) PODTYP wyróżniany, gdy na cechy głównego procesu nakładają się cechy innych procesów modyfikujące właściwości biologiczne, fizyko-chemiczne i związane z nim cechy morfologiczne profilu glebowego RODZAJ geneza i właściwości skały macierzystej, z której wytworzyła się gleba GATUNEK uziarnienie utworu glebowego

34 Bloom 1980

35 PWN

36 Baraniecki, Skrzypczak 2003

37 Baraniecki, Skrzypczak 2003

38 PWN

39 Atlas Polski

40 Atlas Polski

41 Baraniecki, Skrzypczak 2003

42 SYSTEMATYKA GLEB POLSKI Gleby autogeniczne A Eet Bbr Bt C gleba brunatna C gleba płowa opr. A. Budek

43 SYSTEMATYKA GLEB POLSKI Gleby autogeniczne A Bfe A Ees Bh Bfe C gleba rdzawa C bielica opr. A. Budek

44 SYSTEMATYKA GLEB POLSKI Gleby autogeniczne Gleby litogeniczne A A A/C C czarnoziem rędzina opr. A. Budek

45 SYSTEMATYKA GLEB POLSKI Gleby napływowe Gleby hydrogeniczne mada gleba torfowa opr. A. Budek

46 GLEBY KOPALNE

47 PROFIL SKOŁOSZÓW 2 - DOLINA RADY Sk_1 Sk_2 Sk_6 Wg. T. Kalicki 1998 opr. A. Budek

48 SKOŁOSZÓW 1 less piasek drobny ił piasek gruby piasek średni pył gruby pył drobny Fet -żelazo całkowite, Fed -żelazo ekstrachowane diionitem, Feo -żelazo ekstrahowane szczawianem amonu), Fep - żelazo ekstrahowane pirofosforanem sodu opr. A. Budek

49 SKOŁOSZÓW 1 Kopalne poziomy próchniczne Bardzo dobrze rozłożona substancje organiczna, poziom Ab-I, wiek lat BP Bardzo dobrze rozłożona substancje organiczna, poziom Ab-II, wiek lat BP opr. A. Budek Fragment rośliny, dobrze rozłożony, poziom Ab-I, wiek lat BP

50 SKOŁOSZÓW 2 Kopalne poziomy próchniczne Kopalny poziom próchniczny (Ab -III) - C- 0,66%. Kopalny poziom próchniczny (Ab -II) - C- 1,8%. Kopalny poziom próchniczny (Mt/Ot -I) - C- 4,4%. opr. A. Budek

51 SKOŁOSZÓW 2 Poziomy akumulacji powodziowej Poziom warstwowany ze strefą przejściową rozmycia kopalnego poziomu próchnicznego opr. A. Budek

52 SKOŁOSZÓW 2 ppl Mineralny poziom z zaznaczającymi się procesami przemieszczania frakcji ilastej i procesami wytrącania tlenków żelaza. opr. A. Budek

53 SKOŁOSZÓW 6 less piasek drobny pył gruby pył drobny ił Fet -żelazo całkowite, Fed -żelazo ekstrachowane ditionitem, Feo -żelazo ekstrahowane szczawianem amonu), Fep - żelazo ekstrahowane pirofosforanem sodu opr. A. Budek

54 SKOŁOSZÓW 6 Fragment korzenia roślinnego w kanaliku oraz ślady po organizmach zwierzęcych, poziom próchniczny A Wtórne wytrącenia kalcytu, kopalny poziom próchniczny Ab opr. A. Budek Dobrze rozłożona substancja organiczna, poziom Ab

57 cal AD ADROW

58 1510±50 BP 2085±50 BP 9575±80 BP Diatlovichi-Gorodishche

59 2045±50 BP 3850±60 BP Diatlovichi IV

60 (3695±95 BP) 2045±50 BP 3850±60 BP Diatlovichi IV

61 Brown 1997

62 cal AD POCZEPOK

64 PTYCZ 4

65 SZIKOWO II

66 450±60 BP 1050±90 BP 6250±130 BP SZIKOWO II

Podobne dokumenty

GLEBOZNAWSTWO = pedologia - nauka o glebach

GLEBOZNAWSTWO = pedologia - nauka o glebach GLEBY GLEBA - biologicznie czynna, powierzchniowa warstwa litosfery, powstała ze skał pod wpływem abiotycznych i biotycznych czynników środowiska, zdolna zapewnić roślinom wyższym warunki wzrostu i rozwoju.