INWENTARYZACJA ARCHITEKTONICZNO- KONSERWATORSKA

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "INWENTARYZACJA ARCHITEKTONICZNO- KONSERWATORSKA"

Amelia Kołodziejczyk
6 lat temu
Przeglądów:

1 NAZWA PROJEKTU PROJEKT BUDOWLANY ODBUDOWY CZĘŚCI I REMONTU MURU OBRONNEGO W NOWOGARDZIE ETAP INWENTARYZACJA ARCHITEKTONICZNO- KONSERWATORSKA OBIEKT MUR OBRONNY W NOWOGARDZIE ADRES Nowogard ul. Stolarską - Lutyków NR WPISU REJESTRU ZABYTKÓW Nr 51 z dnia r INWESTOR Gmina Nowogard Plac Wolności 1, Nowogard ZESPÓŁ PROJEKTOWY: PROJEKTOWAŁ mgr. inż. Zbigniew Przybysz OPRACOWAŁ mgr.inż.arch. Cecylia Skwirzyoska OPRACOWAŁ mgr.inż. Alejandro Pascual Beneyto OŚWIADCZENIE W trybie art. 20 pkt. 4 Ustawy Prawo Budowlane z dnia 7 lipca 1994r. z późniejszymi zmianami niniejszym oświadczamy, że opracowana przez nas dokumentacja, jest opracowana zgodnie z obowiązującymi na dzień jej wykonania przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej. Szczecin, wrzesieo 2010r

2 SPIS TREŚCI CZĘŚD OPISOWA: 1. INFORMACJE OGÓLNE 1.1. Przedmiot opracowania 1.2. Podstawa opracowania 1.3. Dane inwestora 1.4. Lokalizacja inwestycji 2. OPIS HISTORYCZNY 3. OPIS STANU ISTNIEJĄCEGO CZĘŚD RYSUNKOWA: INWENTARYZACJA ARCHITEKTONICZNO-KONSERWATORSKA. 1. Mapa sytuacyjno wysokościowa 2. Sytuacja 3. Inwentaryzacja odcinek 1 4. Inwentaryzacja odcinek 2 5. Inwentaryzacja odcinek 3a 6. Inwentaryzacja odcinek 3b 7. Inwentaryzacja odcinek 4

3 1. INFORMACJE OGÓLNE 1.1. Przedmiot opracowania: Przedmiotem opracowania jest inwentaryzacja architektoniczno-konserwatorska czterech zachowanych odcinków muru obronnego w Nowogardzie Podstawa opracowania: - zlecenie Urzędu Gminy Nowogard Plac Wolności 1. - wytyczne konserwatorskie Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z d r. - karta ewidencyjna zabytku opracowana r przez Kazimiere Kalitę-Skwirzyoską - pomiary w terenie - inwentaryzacja fotograficzna - aktualne warunki techniczne, normy PN i PN-EN Dane inwestora: Inwestorem jest gmina Nowogard reprezentowana przez Urząd Miasta i Gminy Nowogard, mieszczący się przy Placu Wolności 1 w Nowogardzie Lokalizacja inwestycji: Zachowane odcinki muru obronnego znajdują sie po południowo-zachodniej stronie miasta i oddzielają miasto od Jeziora Nowogardzkiego. Pomiędzy murami a jeziorem znajdują się tereny zielone i rekreacyjne reprezentacyjny bulwar nabrzeżny. Po stronie miasta wzdłuż pierwszego i drugiego docinka muru biegnie dawna ulica przmurna, dziś służąca praktycznie tylko mieszkaocom graniczących z murem domów. Nastepnie z trzecim odcinkeim muru graniczy główny plac miejski Plac Wolności oraz Biblioteka Miejska jesto to teren niedostepny z zewnątrz. Za czwartym odcinkiem muru znajdują się trzy punktowce i zielony teren wokół nich. 2. OPIS HISTORYCZNY Budowę obwarowao złożonych z wałów ziemnych i fos rozpoczeto zapewne juz w koocu XIIIw. Około połowy XIV stulecia rozpoczęto wznoszenie pierścienia murów, którymi otoczono teren miasta. W dolnej partii wzniesiono je z kamieni granitowych, w górnej z cegły ceramicznej. Wysokośd murów wynosiła wówczas ok. 6,00 m. Prace prowadzone były w ciagu XIV i XV wieku. W murach usytuowano dwie bramy Stargardzka od południa i Gryficką od północy. Ponadto w pierścieniu murów usytuowano trzy furty zamykane masywnymi wrotami. Pierścieo murów wzmocniony był dodatkowo kilkunastoma prostokatnymi półbasztami. Zwieoczenie murów jest nieznane. Po ich zewnętrznej stronie biegła fosa zasilana wodami z obu jezior, a dalej usypane były wały ziemne. W 1559 roku, w czasie pożaru miasta częśc murów uległa uszkodzeniu lecz szkody zostały szybko naprawione. W XVII wieku obwarpowani auległy częściowemu zniszczeniu

4 glównie po stronie wschodniej. Z uwagi na utrate funkcji obronnych nie przywrócono im ich poprzedniego stanu. W XIX w. przy ulicy przymurnej zaczęły powstawad domy mieszkalne co prowadziło do wyburzania części murów. Rozebrano również uszkodzone pożarami bramy. W 1834 r rozebrano resztki murów pozostawiając jedynie odcinek od strony zachodniej. Te partie gruntownie wyremontowano w 1835/36 przebijając na osiach wylotów ulic poprzecznych przejścia nad jezioro. Po 1945r. mury były kilkakrotnie remontowane, a w 1971 r na odcinku na wprost dawnego Rynku (obecnie Plac Wolności) przekuto 8 półkoliście zakooczonych arkad. 3. OPIS STANU ISTNIEJĄCEGO Z pierścienia murów zachował się tylko jeden fragment o łącznej długości 410 m z trzema wykutymi na całej wysokości przejściami i 8 prześwitami w formie arkad. W ten sposób powstały cztery odcinki muru o róznej długości 52, m. Mur zbudowany jest z otoczaków granitowych, cegły gotyckiej i cegły nowożytnej, o różnej grubości spoin. Duże parte muru sa praktycznie wzniesione wtórnie z kamieni i gruzu ceglanego. Przeważa budulec kamienny lączony zaprawa wapienno-cementową. Większe fragmenty muru ceglanego w wiązaniu wendyjskim i wymiarach cegieł 28/29 x 9/10 x 14 cm znajdują się na odcinku północno-zachodnim. Pozostałe fragmenty ceglanego lica, wystepujące w kilki miejscach zbudowane są z cegły rozbiórkowej w wiązaniu blokowym. Cegły wystepuja również w zwieoczeniu muru. Ułozone w dóch lub trzech warstwach. Korona murów przykryta jest czapą betonową. Mur ma wyrównaną wysokośc oscylująca w granicach m. Jedynie na kraocu południowym jest znacznie niższy, sięgający zaledwie 90 cm. Po stronie jeziora teren obniżony o 0-96 cm, średnio 20 cm. Grubośd muru jest jednolita i wynosi od 100 do 120 cm, poza nielicznymi przemurowania gdzie mur osiaga grubośd od 70 do 80 cm. W istniejącym odcinku zachowały się pozostałości po dwóch prostokątnych półbasztach. Obie usytuowane w odcinku czwartym. Krawędzie przejśc pomiędzy odcinkami wymurowane są z cegły nowożytnej. W odcinku trzecim, usytuowanym na wprost Placu Wolności znajduje się 8 wtórnie przekutych i wymurowanych przejśd w formie półkoliście zakooczonych arkad o szerokości ok 150cm. Zarówno w odcinku pierwszym jak i drugim, tuż przy poziomie terenu znajduje się półkolisty wymurowany otór służący do odprowadzania wody, obecnie niedrożny.

Podobne dokumenty

EKSPERTYZA. Stanu technicznego muru obronnego. Nowogard między ul. Stolarską - Lutyków Nowogard Plac Wolności 1

EKSPERTYZA. Stanu technicznego muru obronnego. Nowogard między ul. Stolarską - Lutyków Nowogard Plac Wolności 1 EKSPERTYZA Stanu technicznego muru obronnego Obiekt : mur obronny w Nowogardzie Nowogard między ul. Stolarską - Lutyków Zleceniodawca : Gmina Nowogard 72-200 Nowogard Plac Wolności 1 Rzeczoznawca : mgr