Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych i Rolniczych

Transkrypt

1 Pomorski Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Karzniczce Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych i Rolniczych w województwie pomorskim ZBOŻA, RZEPAK, STRĄCZKOWE, OKOPOWE Karzniczka, listopad "Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie." Publikacja finansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Pomocy Technicznej Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi 1

2 Publikacja opracowana przez Stację Doświadczalną Oceny Odmian w Karzniczce Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Karzniczce Stacja Koordynująca PDOiR w województwie pomorskim Dyrektor Bolesław Giczewski Przewodnicząca Pomorskiego Zespołu PDOiR Mirosława Domańska, z-ca dyrektora SDOO w Karzniczce Samorząd Województwa Pomorskiego zlecił wykonanie 33 doświadczeń na kwotę 100 tys. zł. Opracowali: m g r i n ż. T o m a s z B i e l e c k i i n ż. G r z e g o r z C z e c h o l i ń s k i m g r i n ż. M i r o s ł a w a D o m a ń s k a m g r M a c i e j J a w o r s k i m g r i n ż. J ó z e f M a k m g r i n ż. W o j c i e c h M a t i a s m g r i n ż. J ó z e f R z e s z u t e k S k ł a d k o m p u t e r o w y : m g r i n ż. M i r o s ł a w a D o m a ń s k a Redakcja merytoryczna: m g r i n ż. M i r o s ł a w a D o m a ń s k a Publikacja chroniona prawem wydawcy; każda reprodukcja całości lub jej części wymaga zgody wydawcy Wydawca: SDOO Karzniczka nakład 1000 egzemplarzy 2

3 ROZDZIAŁ 1 WPROWADZENIE Hodowla nowych odmian jest procesem ciągłym i dynamicznym. Corocznie rejestruje się wiele nowych odmian. W związku z tym istnieje potrzeba weryfikowania ich wartości gospodarczej w warunkach klimatyczno-glebowych Pomorza. Mijający rok pokazał jak bardzo ryzykowne jest popularyzowanie odmian roślin ozimych niedostosowanych do surowej zimy. Porejestrowe Doświadczalnictwo Odmianowe i Rolnicze (PDOiR) pozwala, aby użytkownicy odmian mogli dokonywać ich wyboru nie w oparciu o ulotki reklamowe, lecz na podstawie obiektywnie wykonanych doświadczeń. Podstawowe kryteria badania wartości gospodarczej to: wysokość i stabilność plonowania, jakość plonu, odporność na podstawowe choroby i szkodniki, odporność na stresy abiotyczne. Pomorski Zespół PDOiR przekazuje do wykorzystania kolejną edycję Wyniki Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego. Publikacja zawiera informacje mogące zainteresować zarówno rolników, producentów rolnych jak i przemysł przetwórczy. Będzie też pomocna firmom nasiennym przy podejmowaniu decyzji o udziale odmian w obrocie nasiennym. Stanowi również cenne źródło informacji w dydaktyce rolniczej. Mamy nadzieję, że przedstawione wyniki doświadczeń odmianowych i rolniczych umożliwią dokonanie trafnego wyboru najwartościowszych odmian i przyczynią się do uzyskania optymalnych wyników produkcyjnych i ekonomicznych w województwie pomorskim. PDOiR prowadzi Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych (COBORU) we współpracy z samorządami województw i izbami rolniczymi. PDOiR ma charakter wojewódzki, tzn.większość ustaleń podejmowana jest autonomicznie na szczeblu województwa przez Pomorski Zespół PDOiR. Miedzy innymi na posiedzeniach Zespołu ustalane są dobory odmian do doświadczeń oraz Listy Odmian zalecanych do uprawy na terenie województwa. Tabela 1.1 Skład Pomorskiego Zespołu PDO, kadencja Nazwisko i imię Instytucja Sejmik Województwa Pomorskiego, Komisja Rolnictwa, Gospodarki Żywnościowej i 1 Batruch Mirosław Rozwoju Obszarów Wiejskich 2 Bogacki Jerzy Hodowla Roślin Danko, Zakład Hodowli Roślin, Dębina Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego, Departament Programów Rozwoju 3 Borowski Przemysław Obszarów Wiejskich 4 Borychowski Andrzej Syngenta Seeds Sp. z o.o. 5 Czecholiński Grzegorz Zakład Doświadczalny Oceny Odmian w Lisewie 6 Czernia Jerzy Malteurop Polska 7 Domańska Mirosława Zakład Doświadczalny Oceny Odmian w Radostowie 8 Giczewski Bolesław Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Karzniczce 9 Kania Andrzej Wojewódzki Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa 10 Kasprzykowski Wacław Były pracownik Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego, O. Stare Pole 11 Kłos Tadeusz Centrala Nasienna Starogard Gdański 12 Kośmider Marcin Bayer CropScience 13 Kubiak Tomasz Poznańska Hodowla Roślin Sp. z o. o. 14 Mak Józef Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Karzniczce 15 Manowski Grzegorz Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego Gdańsk 16 Materka Jerzy ZPHU Matex 17 Okrój Andrzej Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego Gdańsk 18 Rzeszutek Józef Zakład Doświadczalny Oceny Odmian w Wyczechach 19 Sumisławski Kazimierz Urząd Marszałkowski Woj.Pomorskiego, Departament Środowiska i Rolnictwa 20 Ślusarczyk Jan Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza 21 Trzmielewski Tomasz DuPont Polska 22 Witta Magda Urząd Marszałkowski Woj.Pomorskiego, Departament Środowiska i Rolnictwa 23 Wicki Piotr Pomorska Izba Rolnicza 24 Ziarniak Jakub Hodowla Roślin Strzelce 25 Zwierz Sebastian Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego Gdańsk, Stare Pole 26 Żołądecki Grzegorz Elstar Oils S.A., Polskie Stowarzyszenie Producentów Oleju 3

4 PDOiR w województwie pomorskim służy również jako baza dydaktyczna dla rolników, producentów rolnych i firm działających na rzecz rolnictwa. W sezonie wegetacyjnym na polach wszystkich punktów doświadczalnych odbywają się szkolenia i pokazy. Zakres doświadczeń PDO przeprowadzonych w województwie pomorskim w roku W województwie pomorskim doświadczenia PDO realizują: Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Karżniczce Zakład Doświadczalny Oceny Odmian w Radostowie Zakład Doświadczalny Oceny Odmian w Lisewie Zakład Doświadczalny Oceny Odmian Wyczechy Hodowla Roślin Danko ZHR Dębina Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego, Oddział Lubań Koordynatorem PDO w województwie pomorskim jest Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Karzniczce, Zakład Doswiadczalny Oceny Odmian w Radostowie. Tabela 1.2 Doświadczenia prowadzone w systemie PDOiR w województwie pomorskim w roku. Podział ze względu na badane taksony. Trawy i Taksony > Burak Rośliny Zboża Oleiste Ziemniak Kukurydza motylkowe Razem Punkt dośw. cukrowy strączkowe dr. nas. Karzniczka Radostowo Lisewo Wyczechy Lubań Dębina 2 2 Razem Tabela 1.3 Doświadczenia prowadzone w systemie PDOiR w województwie pomorskim w roku. Podział ze względu na sposób finansowania. Punkt dośw. Finansowane z budżetu przez COBORU Finansowane przez Samorząd Województwa Pomorskiego Finansowane przez COBORU porozumienia centralne Wykonane na własny koszt Razem L. dośw. L. odm. L. dośw. L. odm. L. dośw. L. odm. L. dośw. L. odm. L. dośw. L. odm. Karzniczka Radostowo Lisewo Wyczechy Lubań Dębina Woj. Pomorskie

5 Odmiany kandydackie z Katalogu Unii Europejskiej Od 2005 roku w województwie pomorskim prowadzi się badania i doświadczenia dla odmian ze wspólnotowego katalogu roślin rolniczych. Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej w legalnym obrocie nasiennym na terenie naszego kraju może się znajdować materiał siewny wszystkich odmian wpisanych do wspólnotowych katalogów odmian UE. Wspólnotowy Katalog Odmian Roślin Rolniczych (CCA) w najważniejszych gatunkach roślin uprawnych obejmuje odmiany, które co najmniej w jednym z krajów członkowskich wykazały zadowalającą wartość gospodarczą na etapie badań rejestrowych. Jednakże względy przyrodnicze i ogólnorolnicze sprawiają, że wyniki tych badań nie muszą być adekwatne do warunków pomorskiego rolnictwa. Dlatego też na wniosek zainteresowanych podmiotów. prowadzi się tzw. badania rozpoznawcze. Doświadczenia polowe i inne badania prowadzone w ramach badań rozpoznawczych służą wstępnej ocenie wartości gospodarczej w warunkach województwa pomorskiego i są pomocne przy podejmowaniu decyzji o odmowie lub włączeniu odmiany do badań PDO. Zasady i tryb badania odmian z CCA zostały opracowane przez Krajowy Zespół Koordynacyjny PDO. Koszty badań w całości pokrywają podmioty zgłaszające odmiany, za wyjątkiem kosztów badań odmian wzorcowych. Badania rozpoznawcze odmian rzepaku ozimego ze wspólnotowego katalogu odmian roślin rolniczych (CCA) od roku prowadzi się centralnie, w postaci jednej odrębnej serii doświadczeń. Listy Zalecanych Odmian do uprawy ( LZO) Od 2004 roku w województwie pomorskim tworzone są listy zalecanych do uprawy odmian na obszarze województwa (LZO). Listy te tworzy się według następujących zasad: LZO tworzy się w oparciu o co najmniej 4-letnie wyniki z doświadczeń odmianowych składających się z co najmniej 2-letnich badań WGO w procesie rejestracyjnym odmiany lub 2- letnich badań WGO w tym samym rejonie agroklimatycznym w przypadku odmian ze Wspólnotowego Katalogu UE oraz 2-letnich doświadczeń PDO. Odmianę można warunkowo wpisac na LZO łącznie po 3-latach badań, jeżeli wyróżnia się bardzo dobrą wartością gospodarczą. Decyzja o włączeniu odmiany na LZO powinna być oparta o co najmniej trzy udane doświadczenia w każdym roku w województwie. LZO może być tworzona tylko przy zapewnieniu odpowiedniej liczebności doświadczeń w dłuższym okresie czasu Zasadą jest badanie wszystkich odmian nowo zarejestrowanych we wszystkich doświadczeniach PDO przez co najmniej jeden sezon wegetacyjny. Odstąpić od tej zasady można w wypadku odmian nie przystosowanych do specyficznych warunków określonego regionu agro-klimatycznego, typu użytkowego nieprzydatnego dla regionu lub dużej liczby nowo zarejestrowanych odmian. badana jest w PDO tak długo, jak znajduje się na LZO. Analizie podlegają wszystkie właściwości odmian, które badano w doświadczeniach ze szczególnym uwzględnieniem plonowania i cech jakościowych w oparciu o następujące publikacje odmianoznawcze: Wyniki PDO województwa, a także województw sąsiednich, Wyniki PDO COBORU, Lista Opisowa Odmian COBORU.Decyzję w sprawie utworzenia listy podejmuje dyrektor Stacji Koordynującej PDO po zasięgnięciu opinii członków Pomorskiego Zespołu PDO. Opinia, wyrażona w drodze głosowania, Zespołu Wojewódzkiego PDO jest wiążąca dla dyrektora Stacji Koordynującej PDO. W niniejszej publikacji prezentujemy listy odmian zalecanych do roku. Lista odmian zalecanych na 2013 opublikowana będzie w lutym 2013 r. 5

6 Tabela 1.4 Lista zalecanych do uprawy odmian na obszarze województwa pomorskiego w roku. Gatunek/ odmiana Okres badań w PDO Gatunek/ odmiana Okres badań w PDO Rok włączenia do LZO Rok włączenia do LZO (od roku) (od roku) Pszenica ozima Owies grupa A 1 Zuch Toras (CCA) Bingo Akteur Pogon Ostroga Arden Natula Siwek (nagi) Bamberka 2010 Pszenica jara 6 Kredo R 2011 grupa A grupa B 1 Tybalt Jenga Katoda Muszelka Kandela Mulan grupa B 10 Banderola R Trappe Jantarka R 2011 Jęczmień jary 12 KWS Ozon R Frontier Jęczmień ozimy 2 Conchita br Lomerit Iron R Maybrit KWS Olof Wintmalt (2-rz) br Nagradowicki 2010 Pszenżyto ozime 6 Suweren Sorento Pszenżyto jare 2 Moderato Milkaro Algoso Dublet Borwo kr 2009 Ziemniak - odmiany jadalne bardzo wczesne 5 Pizarro Denar Tulus Lord Fredro R 2011 Ziemniak - odmiany jadalne wczesne Żyto ozime 1 Owacja Dańkowskie D Vineta Stanko Cyprian Domir Ziemniak - odmiany jadalne średniowczesne 4 Daran Satina Brasetto F Tajfun Palazzo F Stasia Rzepak ozimy Ziemniak - odmiany jadalne średniopóźne i późne 1 Extend F Jelly Adriana Soplica NK Pegaz Ziemniak - odmiany skrobiowe średniowczesne 4 Rohan F Pasat 5 Visby F Zuzanna 6 Abakus F Ziemniak - odmiany skrobiowe późne 7 NK Technik F Kuras Poznaniak F Pokusa Primus R F Sherlock R 2011 Rzepak jary 1 Clipper Groch siewny na gleby dobre 2 Kaliber F Ezop Delight F Tarchalska Fenja 3 Lasso Osorno R F 1 4 Medal Objaśnienia: A odmiany jakościowe, B odmiany chlebowe, C odmiany pozostałe (w tym paszowe), 2-rz kłos dwurzędowy, br- typ browarny, kr- typ krótkosłomy, F 1 odmiana mieszańcowa 6

7 Uwagi ogólne W opracowaniu wyników dla każdego gatunku oddzielnie dla formy ozimej i jarej na wstępie podaje się krótkie wprowadzenie charakteryzujące ostatni sezon wegetacyjny wskazując czynniki, które mogły mieć wpływ na uzyskane wyniki. Następnie w tabelach zawarto liczbową charakterystykę podstawowych cech gospodarczych. Grupę gatunków roślin strączkowych umieszczono w jednym rozdziale. Opracowanie ziemniaków zawiera wyniki z województw pomorskiego, zachodnio pomorskiego, kujawsko pomorskiego i wielkopolskiego. Ostatnim rozdziałem są wyniki doświadczeń rozpoznawczych dla odmian pochodzących ze Wspólnotowego Katalogu Odmian Roślin Rolniczych (CCA). Doświadczenia prowadzone były zgodnie ze standardowymi metodykami obowiązującymi w polskiej ocenie odmian, opracowanymi przez specjalistów Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych. Dla gatunków: pszenica, jęczmień, pszenżyto i żyto doświadczenia zakładano w układzie pasów prostopadłych (Split-block) przy zastosowaniu dwóch poziomów agrotechniki i w dwóch powtórzeniach. Na poziomie przeciętnym, oznaczonym symbolem a 1 chemiczna ochrona ograniczała się do zaprawiania nasion, zwalczania chwastów oraz interwencyjnego zwalczania szkodników. Podstawowe nawożenie mineralne jest zróżnicowane w punktach doświadczalnych, w zależności od jakości gleby, przedplonu i wyników analizy gleby. Na poziomie wysokim, oznaczonym symbolem a 2 zastosowano dodatkowo: ochronę przed chorobami i wyleganiem, nawożenie dolistne oraz zwiększone nawożenie azotowe. W doświadczeniach dla pozostałych gatunków nie różnicowano poziomów agrotechnicznych natomiast zakładano je w czterech powtórzeniach. Powierzchnia pojedynczego poletka do zbioru wynosiła: dla zbóż w Karżniczce, Wyczechach i Lubaniu 15 m 2, w Radostowie i Lisewie 13,5 m 2, w Dębinie 10 m 2. dla grochu siewnego 13,86 m 2 a dla bobiku i łubinu wąskolistnego 16,5 m 2. dla rzepaku ozimego i jarego 12 m 2. Dla ziemniaków bardzo wczesnych I termin kopania 6,93 m 2 a dla kopanych po zakończeniu wegetacji 14,85 m 2. Plon ziarna zbóż i nasion roślin strączkowych przedstawiono przy 15% wilgotności, zaś nasion rzepaku przy 13% wilgotności. 7

8 Radostowo Lisewo Dębina Karzniczka Wyczechy Lubań Radostowo Lisewo Dębina Karzniczka Wyczechy Lubań ROZDZIAŁ 2 PRZEBIEG POGODY w sezonie wegetacyjnym 2011/ Przygotowanie pól pod zasiewy ozimin jesienią 2011r. odbywałosię w dobrych warunkach. Zarówno rzepak ozimy jak i zboża ozime siane były w dobrze doprawioną glebę. Wschody były dobre we wszystkich doświadczeniach. Stosunkowo ciepła ( bez większych przymrozków)i długa jesień stwarzyła dobre warunki do wzrostu i rozwoju. Zaawansowanie wegetacji przed zimą można ocenić jako bardzo dobre. W grudniu przebieg pogody nie powodował większych zagrożeń dla upraw ozimych. Występujące na początku grudnia kilkudniowe ochłodzenie przyczyniło się do zahamowania procesów życiowych. Pod koniec I dekady stycznia wystąpiły opady śniegu na nie zamarznięta glebę. Dalsze ocieplenie stopiło śnieg, głównie w pasie nadwiślańskim, na Kociewiu i w południowych powiatach województwa. W końcu stycznia i pierwszej dekadzie lutego miały miejsce silne mrozy dochodzące do -30 o C bez okrywy śnieżnej. W powiatach nadmorskich oraz na Kaszubach okrywa śnieżna dobrze zabezpieczyła rośliny przed wymarznięciem. W pozostałej części województwa utracono wiele plantacji ozimin. W doświadczeniach nastąpiło wymarznięcie większości odmian pszenicy (Lisewo, Dębina, Radostowo, Wyczechy), jęczmienia (Lisewo, Wyczechy) oraz znacznej pszenżyta (Wyczechy, Radostowo, Dębina). Straty w zasiewach pogłębiły mrozy w I dekadzie marca. Wówczas bardzo ucierpiało doświadczenie z rzepakiem w Radostowie. Jedynie żyto przezimowało bez strat. Wiosenny przebieg wegetacji został zakłócony w Wyczechach i Lubaniu niedoborem opadów w maju i pierwszej dekadzie czerwca ( zahamowanie wzrostu, redukcja bocznych pędów i podsychanie roślin. W wyczechach dotknęło to głównie gatunki jare, natomiast w Lubaniu bardziej ucierpiały ozime. Następnie okres aż do zbioru wilgotny, czasami z nadmiarem wody. Sprzyjało to dobremu rozwojowi roślin, pobudziło też wtórny wzrost bocznych pędów i ich kłoszenie. W końcowym efekcie opóźniło dojrzewanie i utrudniło zbiór ziarna ( dotyczy to głównie zbóż jarych). Kukurydza i rośliny okopowe miały dobre warunki aż do zbiorów. Różnice w przezimowaniu nie zależały w tym roku tylko od mrozoodporności odmian. Najprawdopodobniej duże znaczenie miał jesienny wigor odmian. Odmiany o szybszym tempie wzrostu jesiennego przezimowały gorzej, ponieważ osiągnęły zbyt zaawansowane fazy rozwoju przed zakończeniem wegetacji. Natomiast na wolniej rosnących odmianach, straty były mniejsze. Świadczyć o tym może też fakt, że odmiany w doświadczeniu z opóźnionym terminem siewu przezimowały znacznie lepiej niż siane w zalecanym terminie agrotechnicznym. Tabela 2.1 Województwo pomorskie. Ważniejsze dane meteorologiczne w okresie prowadzenia doświadczeń. Miesięczna suma opadów ( ) Średnia temperatura miesięczna( C).p. Miesiąc Wrzesień 72,9 58,0 40,5 114,2 52,0 62,3 14,7 14,8 15,8 14,2 14,0 14,3 2 Październik 40,8 45,6 39,2 32,2 34,5 9,0 9,0 9,0 8,3 9,0 3 Listopad 9,5 9,9 6,0 5,5 11,3 3,6 3,6 3,8 3,3 4,1 4 Grudzień 27,2 30,8 17,3 69,5 78,7 2,8 2,9 1,0 2,3 2,9 5 Styczeń 51,4 63,4 51,3 90,7 91,3-0,8-0,7-1,3-0,7-0,2 6 Luty 15,7 23,6 17,1 54,9 15,9-5,7-5,7-6,2-4,6-3,7 7 Marzec 8,4 24,0 23,4 16,6 14,7 4,6 4,4 3,7 4,1 5,1 8 Kwiecień 30,9 33,8 31,5 53,8 41,3 7,7 7,8 7,2 7,9 8,4 9 Maj 28,6 23,7 17,3 24,3 33,1 13,0 13,6 12,9 13,8 14,0 10 Czerwiec 136,1 125,1 91,8 129,2 136,8 15,1 15,5 14, ,1 11 Lipiec 89,9 102,3 107,5 111,7 287,3 18,2 18,7 17,8 18,4 18,4 12 Sierpień 43,9 49,7 45,9 102,8 109,4 17,7 18,2 16,5 17,7 17,7 13 Wrzesień 21,6 29,2 35,5 56,8 44,3 13,9 14,1 11,6 13,4 13,7 14 Październik 36,3 33,9 39,4 36,6 73,6 7,7 7,8 6,1 7,7 8,4 8

9 Rozdział 3 Pszenica ozima Uwagi ogólne Doświadczenia porejestrowe z pszenicą ozimą w r.zostały przeprowadzone w 5-ciu punktach doświadczalnych reprezentujących różne rejony klimatyczno glebowe województwa. Badano w nich 31 odmian wybranych przez Zespół Wojewódzki PDO, należących do różnych grup wartości technologicznej. Doświadczenia w Lisewie, Karżniczce, Dębinie i w Wyczechach (31 odmian) zostały dofinansowane ze środków Samorządu Województwa Pomorskiego. Wyniki doświadczeń przeprowadzonych w r. zostały wykorzystane w niniejszym opracowaniu. Doświadczenia wykonano zgodnie z metodyką opracowaną przez COBORU. Doświadczenia założono w dwóch powtórzeniach a pojedyncze poletko miało 15 m 2 do zbioru w Karżniczce i Wyczechach, 13,5 m 2 w Radostowie i Lisewie oraz 10 m 2 w Dębinie. Były to doświadczenia dwuczynnikowe, gdzie pierwszym czynnikiem były odmiany, a drugim poziomy agrotechniki oznaczone symbolami: a 1 - przeciętny a 2 - wysoki (zwiększone o 40 kg nawożenie azotowe, zwalczanie chorób grzybowych, stosowanie regulatorów wzrostu i dolistne dokarmianie mikronawozami). Stosowanie środków ochrony roślin było zgodne z zaleceniami IOR-u. W uzasadnionych przypadkach zwalczano szkodniki. W Karzniczce doświadczanie założono po przedplonie zbożowym, w pozostałych punktach po rzepaku ozimym lub strączkowych. Wyniki doświadczeń Warunki jesienią były sprzyjające do uprawy gleby i siewu doświadczeń. Wschody roślin i ich stany przed zimą były bardzo dobre we wszystkich punktach doświadczalnych. Prze zimą rośliny były dobrze rozkrzewione ale słabo zahartowane. Jesień była długa i bez silniejszych przymrozków. Wegetacja trwała do połowy grudnia. Do połowy stycznia nie było mrozów. Od 14-go stycznia pola były przykryte warstwą śniegu od 2 do 25 cm, który w Radostowie, Lisewie, Debinie i Wyczechach stopniał na początku III dekady stycznia i rośliny pozostały bez okrywy. Od 27 stycznia do 16-go lutego mieliśmy okres silnych mrozów. Temperatura przy gruncie spadała do 31 o C. Temperatura gruntu na głębokości 20 cm na początku lutego spadła nieco poniżej 10 o C. Takie warunki przetestowały odmiany pod względem mrozoodporności. Najwięcej strat odnotowano w Lisewie, gdzie całkowicie wymarzło ponad 70% odmian. Z tego powodu doświadczenie to zostało wcześniej zakończone. Duże straty były również w Wyczechach, gdzie bardzo słabo przezimowało ok. 50 % odmian. W Radostowie i Dębinie całkowicie wypadło ok. 30% odmian. Bardzo niekorzystny był okres od 2-go do 8-mego marca. Rośliny były już pobudzone, gdy temperatury spadły poniżej -10 o C. Dodatkowo wystąpiły wysmalające wiatry. Najlepiej przezimowały odmiany: Ostroga, Legenda, Fidelius, Jantarka, Arkadia Jedynie w Karzniczce doświadczenie przezimowało bez strat, w okresie silnych mrozów na poletkach była cm warstwa śniegu. Dalej wegetacja przebiegała bez większych zakłóceń. Pogoda sprzyjała wzrostowi i rozwojowi roślin. Uwidoczniły się różnice w zdolnościach regeneracyjnych odmian. Presja chorób była na przeciętnym poziomie. Mączniak wystąpił we wszystkich doświadczeniach. Najsilniej porażone odmiany to; Ostroga, Arkadia, Jenga, Fregata. Najmniej porażone były: Fidelis, Akteur, Skagen, Bamberka. Rdza brunatna wystąpiła w dość dużym nasileniu w Dębinie oraz w słabszym w Radostowie. Większą podatnością na tą chorobę wykazały się: Arkadia, Jenga, Kepler, natomiast najmniej porażone były Baletka, sailor, Jantarka. Septorioza lisci nie była oceniana tylko w Dębinie. Najsilniej porażone odmiany to: Baletka, Legenda, Arkadia i Figura natomiast najmniej porażone były: Kredo, Jenga, Operetka i Muszelka. Septorioza plew oceniana była w Radostowie, Karżniczce i Wyczechach. Najsilniejsze porażenie było w Wyczechach. Najbardziej porażone były odmiany: Belenus, Fidelius Baletka, natomiast najmniej: Fregata, Akteur, Kredo i Jenga. Porażenia brunatną plamistością w roku nie zaobserwowano. Choroby podstawy źdźbła zdiagnozowano tylko w Karżniczce i Wyczechach. Porażenie nie było wielkie. Choroby fuzaryjne w doświadczeniach w roku nie miały większego znaczenia, jedynie niewielkie porażenie zaobserwowano w Radostowie. W Radostowie wystąpiła rdza żółta. Duże nasilenie było na odmianach Akteur, Arkadia i Elipsa. Porównanie plonowania odmian jest utrudnione przez duży wpływ stopnia przezimowania odmian. Najwyższe plony uzyskano w Karzniczce. Wyleganie w fazie dojrzałości mlecznej nie wystąpiło, a w dojrzałości pełnej w Radostowie Legenda, Arkadia wykazały większą podatność. Masa 1000 ziarniaków największa była w Wyczechach. 9

10 Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsce Rok włączenia do LZO Grupa Tabela 3.1 Pszenica ozima. Odmiany badane. Rok zbioru:. Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej - - pełnomocnika w Polsce Figura 2007 A DANKO Hodowla Roślin sp. z o. o. Choryń 27, Kościan 2 Muszelka B DANKO Hodowla Roślin sp. z o. o. Choryń 27, Kościan 3 Bockris 2010 A Saaten Union Polska sp. z o. o. ul. Straszewska 70, Wągrowiec 4 KWS Ozon 2010 R B KWS Lochow Polska sp. z o. o. Kondratowice, ul. Słowiańska 5, Prusy 5 Fregata 2004 A Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. ul. Główna 20, Strzelce 6 Legenda 2005 A Poznańska Hodowla Roślin sp. z o. o. ul. Kasztanowa 5, Tulce 7 Akteur A DSV Polska sp. z o. o. ul. Straszewska 70, Wągrowiec 8 Meteor 2007 B Lantmännen SW Seed sp. z o. o. ul. Terenowa 6g, Wrocław 9 Jenga B Saaten Union Polska sp. z o. o. ul. Straszewska 70, Wągrowiec 10 Mulan B Saaten Union Polska sp. z o. o. ul. Straszewska 70, Wągrowiec 11 Ostroga A DANKO Hodowla Roślin sp. z o. o. Choryń 27, Kościan 12 Baletka 2009 A RAGT Semences Polska sp. z o. o. ul. Sadowa 10A, Łysomice 13 Bamberka 2009 A Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. ul. Główna 20, Strzelce 14 Natula A Małopolska Hodowla Roślin-HBP sp. z o. o., ul. Zbożowa 4, Kraków 15 Skagen 2009 A Saaten Union Polska sp. z o. o. ul. Straszewska 70, Wągrowiec 16 Belenus 2009 C RAGT Semences Polska sp. z o. o. ul. Sadowa 10A, Łysomice 17 Banderola 2010 R B DANKO Hodowla Roślin sp. z o. o. Choryń 27, Kościan 18 Fidelius 2010 B DANKO Hodowla Roślin sp. z o. o. Choryń 27, Kościan 19 Jantarka 2010 R B DANKO Hodowla Roślin sp. z o. o. Choryń 27, Kościan 20 Kepler 2010 A Limagrain Sp. Europejska O. w Polsce, ul. Ks. P. Wawrzyniaka 2, Komorniki 21 Kredo 2010 R A Saaten Union Polska sp. z o. o. ul. Straszewska 70, Wągrowiec 22 Operetka 2010 A Limagrain Sp. Europejska O. w Polsce, ul. Ks. P. Wawrzyniaka 2, Komorniki 23 Arkadia 2011 A DANKO Hodowla Roślin sp. z o. o. Choryń 27, Kościan 24 Elipsa 2011 C Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. ul. Główna 20, Strzelce 25 KWS Dacanto 2011 B KWS Lochow Polska sp. z o. o. Kondratowice, ul. Słowiańska 5, Prusy 26 Linus 2011 A RAGT Semences Polska sp. z o. o. ul. Sadowa 10A, Łysomice 27 Meister 2011 A RAGT Semences Polska sp. z o. o. ul. Sadowa 10A, Łysomice 28 Oxal 2011 A RAGT Semences Polska sp. z o. o. ul. Sadowa 10A, Łysomice 29 Sailor 2011 A DANKO Hodowla Roślin sp. z o. o. Choryń 27, Kościan 30 Julius CCA A KWS Lochow Polska sp. z o. o. Kondratowice, ul. Słowiańska 5, Prusy 31 Toras CCA 2009 A Lantmännen SW Seed sp. z o. o. ul. Terenowa 6g, Wrocław Kol. 2, 4 i 5 według Listy opisowej odmian. Rośliny rolnicze, część 1. COBORU Słupia Wielka r. Kol. 4 - grupa wartości technologicznej: A jakościowa, B chlebowa, K na ciastka, C pozostała (w tym paszowa). R odmiana wstępnie rekomendowana. Kol. 2 - CCA ze Wspólnotowego Katalogu Roślin Rolniczych, włączona do doświadczeń PDO na podstawie wyników doświadczeń rozpoznawczych, nie wpisana do krajowego rejestru. 10

11 Tabela 3.2 Pszenica ozima. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru:. Miejscowość Radostowo Lisewo Dębina Karzniczka Wyczechy Powiat Tczew Malbork Malbork Słupsk Człuchów Kompleks rolniczej przydatności gleby Pszenny bardzo dobry Pszenny bardzo dobry Pszenny dobry Pszenny dobry Żytni bardzo dobry Klasa bonitacyjna gleby I I IIIa IIIa IIIa PH gleby w KCl 6,9 5,9 6,85 5,4 6,2 Przedplon Rzepak ozimy Rzepak ozimy Rzepak ozimy Pszenica jara Łubin wąskolistny (nasiona) Data siewu (dzień, m-c, rok) Obsada nasion (szt/m 2 ) Data zbioru (dzień, m-c, rok) N na poziomie a 1 (kg/ha) N na poziomie a 2 (kg/ha) P 2 O 5 (kg/ha) K 2 O (kg/ha) Nawożenie dolistne preparatami wieloskładnikami na poziomie a 2 (l/ha) Agroleaf Power 5l Zboże Total 3 kg Zboże Total 3 kg Mikrovit Cu 1l Plonvit Z 1l Super 5 1 l Super 5 1 l Zaprawa nasienna (nazwa) Vitavax 2000 FS Sarfun T 65 DS Maxim 025 FS Kinto Duo 080 FS Kinto Duo 080 FS Herbicyd (nazwa,dawka/ha) Granstar Ultra SX 50 SG +Hurler 200EC+Fokstrot 069 EW(48g+1l+0,8l) Insektycyd (nazwa,dawka/ha) Fastac 100 EC 0,1l Fungicyd - pierwszy zabieg na poziomie a 2 Fungicyd drugi i trzeci zabieg na poziomie a 2 Regulator wzrostu na poziomie a 2 (nazwa,dawka/ha) (nazwa,dawka/ha) (nazwa,dawka/ha) Zamir 400 EW+Talius 200EC 1 l+0,2l II. Reveller 280SC 1 l III. Sparta 250 EW 1 l Modus 200EC 0,4 l Sekator 125 OD + Esteron jesień 0,15 + 0,45 l Granstar Strong wiosna 15 g Alistar Grande 190 1l Isoguard 500 SC+ Diflanil 500 SC 2l+0,2 l Pirinex 480 EC 0,6 l Fury 100 EC 0,15 l Talius + Zamir 1 l + 0,25 l Alert 375 SE - 1l Tilt Turbo 575 EC 1l Fandango 1l Antywylegacz + Moddus 1l + 0,2 l Alert 375 SE - 1l Amistar 250 S.C. + Artea 330 EC 0,6+0,4 l Modus 200EC 0,4 l Moddus 250 EC 0,3 l 11

12 Tabela 3.3 Pszenica ozima. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru:. Cecha Radostowo Lisewo Dębina Karzniczka Wyczechy a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 1 Stan roślin przed zimą (skala 9 o ) 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 8,4 8,6 9,0 9,0 2 Stan roślin po zimie (skala 9 o ) 3,9 3,8 2,5 2,0 3,4 3,7 8,0 8,3 2,4 2,1 3 Martwe rośliny (%) 65,1 66,5 66,5 67,6 brak danych brak danych 1,5 0,9 71,7 76,4 4 Termin kłoszenia (dzień, m-c) Termin dojrz. woskowe (dzień, m-c) Wysokość roślin (cm) 90,5 86, ,4 84,1 77,2 75,8 7 8 Wyleganie roślin w fazie dojrz. mlecznej (skala 9 o ) Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9 o ) 8,6 8,8 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 8,0 8,5 9,0 9,0 9,0 9,0 8,7 8,8 9 Mączniak prawdziwy (skala 9 o ) 8,0 6,3 7,3 6,1 10 Rdza brunatna (skala 9 o ) 7,3 4,3 9,0 9,0 11 Septorioza liści (skala 9 o ) 6,3 7,3 5,8 12 Septorioza plew (skala 9 o ) 7,2 7,3 5,3 13 Choroby podst. źdźbł (skala 9 o ) 9,0 9,0 7,2 7,8 14 Fuzarioza (skala 9 o ) 8,9 9,0 9,0 9,0 15 Rdza żółta (skala 9 o ) 8,3 9,0 9,0 9,0 16 Masa 1000 ziaren (g) 44,2 46,9 46,3 50,8 46,6 46,5 54,3 56,4 17 Wilgotność ziarna podczas zbioru (%) 16,2 16,2 11,4 12,2 14,3 14,6 14,8 14,8 18 Plon ziarna (dt z ha) 52,6 58,0 55,3 65,8 82,8 99,3 26,5 25,8 Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian a 1 - przeciętny poziom agrotechniki; a 2 - wysoki poziom agrotechniki,skala 9 o : 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny Obserwacje porażenia przez choroby przedstawiono tylko na poziomie a 1. 12

13 Mrozoodporność (skala 9 o ) Radostowo Lisewo Dębina Karzniczka Wyczechy Radostowo Lisewo Dębina Karzniczka Wyczechy Tab.3.4 Pszenica ozima. Mrozoodporność i procent martwych roślin po zimie. Procent martwych roślin po zimie. Poziom a 1 Poziom a 2 1 Figura 4, Muszelka Bockris 2, KWS Ozon 3, Fregata 2, Legenda Akteur 3, Meteor Jenga Mulan Ostroga Baletka 3, Bamberka 3, Natula 4, Skagen Belenus Banderola Fidelius Jantarka 4, Kepler 2, Kredo 2, Operetka 2, Arkadia 5, Elipsa 2, KWS Dacanto Linus Meister Oxal Sailor 4, Julius CCA Toras CCA Wzorzec: - Figura, Muszelka, Bockris, KWS Ozon Mrozoodporność : bardzo duża, średnia, bardzo mała (na podstawie Listy Opisowej Odmian COBORU Słupia Wielka, 2011, ). CCA ze Wspólnotowego Katalogu Roślin Rolniczych, włączona do doświadczeń PDO na podstawie wyników doświadczeń rozpoznawczych, nie wpisana do krajowego rejestru. 13

14 Radostowo Lisewo Dębina Karzniczka Wyczechy Radostowo Lisewo Dębina Karzniczka Wyczechy Tab. 3.5 Pszenica ozima. Stan roślin po zimie. Stan roślin po zimie ( skala9 o ). Poziom a 1 Poziom a 2 1 Figura 5 2,5 6 7,5 2, ,5 7,5 2 2 Muszelka , Bockris 1, ,5 7,5 1 4 KWS Ozon 5,5 3 4,5 7 2,5 5, Fregata 3 1 2, ,5 8,5 1 6 Legenda 7,5 9 5,5 8 4,5 7,5 9 7,5 8 4,5 7 Akteur , Meteor ,5 3 5,5 7,5 1 9 Jenga 1, , Mulan 3 1,5 2, , Ostroga , ,5 8,5 6,5 12 Baletka 6,5 8,5 6 8, , Bamberka ,5 1 2,5 1 2,5 8, Natula 4,5 8 4,5 7,5 2,5 4 7,5 6, Skagen 5,5 6, ,5 4,5 6, Belenus ,5 1 1,5 1 1,5 7, Banderola 2,5 1 1, ,5 1 1,5 8, Fidelius 7,5 8,5 6 8, ,5 8,5 4,5 19 Jantarka ,5 7 8,5 7,5 9 4,5 20 Kepler , Kredo 1,5 1 2,5 8, , Operetka , , Arkadia 7,5 7 6,5 7,5 6,5 7, ,5 24 Elipsa 2,5 1 2,5 7, , KWS Dacanto 1,5 1 1, ,5 1 2, Linus 5,5 5, , ,5 27 Meister , Oxal , Sailor ,5 7 5, Julius CCA 4,5 7 5,5 8,5 2,5 4,5 6, Toras CCA 6,5 8,5 6,5 7,5 4, ,5 4 Wzorzec: - Figura, Muszelka, Bockris, KWS Ozon CCA ze Wspólnotowego Katalogu Roślin Rolniczych, włączona do doświadczeń PDO na podstawie wyników doświadczeń rozpoznawczych, nie wpisana do krajowego rejestru. skala9 o ; 9- przezimowanie bardzo dobre, 1- brak żywych roślin. 14

15 Radostowo Dębina Karzniczka Wyczechy Radostowo Dębina Karzniczka Wyczechy Tab. 3.6 Pszenica ozima. Plon ziarna odmian w miejscowościach(dt/ha). r Poziom a 1 Poziom a 2 Wzorzec, dt z ha 47,1 54,4 81,9 21,0 56,0 64,4 98,0 16,9 1 Figura Muszelka Bockris KWS Ozon Fregata Legenda Akteur Meteor Jenga Mulan Ostroga Baletka Bamberka Natula Skagen Belenus Banderola Fidelius Jantarka Kepler Kredo Operetka Arkadia Elipsa KWS Dacanto Linus Meister Oxal Sailor Julius CCA Toras CCA Wzorzec: - Figura, Muszelka, Bockris, KWS Ozon CCA ze Wspólnotowego Katalogu Roślin Rolniczych, włączona do doświadczeń PDO na podstawie wyników doświadczeń rozpoznawczych, nie wpisana do krajowego rejestru. 15

16 Radostowo Dębina Karzniczka Wyczechy Radostowo Dębina Karzniczka Wyczechy Tab. 3.7 Pszenica ozima. Plon ziarna odmian w miejscowościach ( % wzorca). Rok zbioru r Poziom a 1 Poziom a 2 Wzorzec, dt z ha 47,1 54,4 81,9 21,0 56,0 64,4 98,0 16,9 1 Figura Muszelka Bockris 0, , KWS Ozon Fregata Legenda Akteur Meteor Jenga 0, Mulan Ostroga Baletka Bamberka Natula Skagen Belenus Banderola Fidelius Jantarka Kepler Kredo Operetka Arkadia Elipsa KWS Dacanto Linus Meister Oxal Sailor Julius CCA Toras CCA Wzorzec: - Figura, Muszelka, Bockris, KWS Ozon CCA ze Wspólnotowego Katalogu Roślin Rolniczych, włączona do doświadczeń PDO na podstawie wyników doświadczeń rozpoznawczych, nie wpisana do krajowego rejestru 16

17 Tab. 3.8 Pszenica ozima. Plon ziarna odmian (% wzorca). Lata zbioru: Plon ziarna (% wzorca) Poziom a 1 Poziom a 2 Wzorzec, dt z ha 83,7 86,4 51,8 69,1 74,0 97,0 98,3 58,8 78,6 84,7 1 Figura Muszelka Bockris z 4 KWS Ozon Fregata Legenda Akteur Meteor Jenga Mulan Ostroga Baletka Bamberka Natula Skagen Belenus Banderola Fidelius Jantarka Kepler Kredo Operetka Arkadia Elipsa KWS Dacanto Linus Meister Oxal Sailor Julius CCA Toras CCA Liczba doświadczeń Wzorzec:, 2011 Figura, Muszelka, Bockris, KWS Ozon, 2010 średnia z wszystkich badanych odmian. CCA ze Wspólnotowego Katalogu Roślin Rolniczych, włączona do doświadczeń PDO na podstawie wyników doświadczeń rozpoznawczych, nie wpisana do krajowego rejestru. 17

18 Liczba lat badań Tabela 3.9 Pszenica ozima.porażenie odmian przez choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki - a 1 (odchylenia od wzorca). Lata zbioru:. Lp 18 Mączniak Rdza brunatna Septorioza liści Septorioza plew Choroby podstawy źdźbła DTR-Brunatna plamistość Rdza żółta Choroby fuzaryjne Wzorzec, (skala 9 o ) 7,0 7,2 6,3 6,5 6,7 6,6 5,9 6,8 7,3 7,6 9,0 7,9 9,0 8,8 8,5 1 Figura 3-0,0-0,1-0,1-0,7-0,7-0,5-0,4 0,3-0,1-0,6-0,3 0,0 0,3 0,2 2 Muszelka 3 0,1 0,2 0,9 0,7 0,6-0,0 0,4-0,3-0,3-0,1 0,2 0,0-0,3 0,2 3 Bockris 2-0,5-0,1-1,3-0,6 0,3 0,1 1,4 0,9-0,3-0,3-0,2-0,3-0,3 4 KWS Ozon 2 0,2-0,0-0,6-0,1 0,2 0,3-0,3-0,3 0,4 0,4 0,1 0,0 0,3 0,3 5 Fregata 3-0,7-0,7-0,8-0,5 0,1 0,5 2,1 1,2-0,3 0,1 0,3 0,0 0,3 0,2 6 Legenda 3-0,2-0,1-1,3-0,3-1,2-0,5 0,9 0,4 0,2 0,3-0,0 0,0 0,3-0,3 7 Akteur 3 1,0 0,1-1,1-0,2-0,2 0,0 2,1 0,9 0,2 0,3 0,4-7,0 0,3-0,1 8 Meteor 3-0,3-0,2-1,8-0,8 0,0-0,1 0,6 0,5 0,4 0,3 0,5 0,0-0,5-0,5 9 Jenga 3-0,8-0,5-2,8-0,7 0,8 0,9 1,9 0,8-0,3-0,3 0,2 0,0 0,3 10 Mulan 3 0,1-0,3-0,6-0,2 0,2-0,1 0,1 0,1 0,9 0,4-0,1-0,5 0,3 0,4 11 Ostroga 3-1,5-1,0-1,3 0,4-0,5 0,3 0,7 0,3 0,2 0,4 0,3-0,5-0,3-0,1 12 Baletka 2-0,3-0,4-0,3 0,5-2,0-1,0-0,8-0,3-0,1 0,2 0,4-0,5 0,3 0,2 13 Bamberka 2 0,6 0,1-0,6-0,0 0,3 0,1 1,4 0,2-0,3-0,1-0,7 0,0 0,3 0,2 14 Natula 2 0,6 0,2 0,2 0,1-0,5-0,4 0,7 0,5-0,1-0,2-0,1 0,0 0,3 0,4 15 Skagen 2 0,6 0,4-0,8-0,3 0,3 0,2 0,6 0,5-0,1-0,1 0,3 0,0 0,3-0,3 16 Belenus 2 0,2 0,4-1,3-1,0 0,3 0,1-1,1-0,5 0,2-0,2 0,0 0,3 0,4 17 Banderola 2-0,0-0,3 0,7 0,2 0,6 0,5 0,6 0,1-0,3 0,0 0,0 0,0 0,3 0,2 18 Fidelius 2 0,7 0,7 0,2 0,2 0,2 0,2-0,9-0,6 0,4 0,5-0,2-0,5 0,3-0,1 19 Jantarka 2 0,5-0,1-0,1 0,3-0,2 0,1 0,7 0,6 0,4 0,2 0,1 0,0 0,3 0,2 20 Kepler 2-0,3-0,1-4,3-2,1 0,3 0,6 0,9 0,5-0,3 0,1 1,0 0,3-0,1 21 Kredo 2-0,0 0,2-2,8-0,9 1,3 1,2 1,4 1,1 0,7 0,6-0,2 0,3 0,4 22 Operetka 2 0,1-0,0-0,3 0,3 0,8 0,9 1,1 0,6-0,3-0,2 1,0-1,0 0,3 0,2 23 Arkadia 1-1,5-1,5-3,1-3,1-1,0-1,0 0,1 0,1-0,1-0,3-3,0 0,3 0,4 24 Elipsa 1 0,1 0,1 0,2 0,2-0,2-0,2 0,1 0,1 0,2 0,2-4,0 0,0 0,0 25 KWS Dacanto 1-0,5-0,5-0,3-0,3 0,3 0,3 0,9 0,9 0,2 0,2 0,3 0,3 26 Linus 1-0,0-0,0-0,8-0,8-0,2-0,2 0,9 0,9-0,3-0,3 0,0 0,3 0,3 27 Meister 1-0,0-0,0-1,3-1,3 0,8 0,8 0,9 0,9-0,3-0,3 0,3 0,3 28 Oxal 1-0,3-0,3-0,8-0,8 0,8 0,8 1,4 1,4-0,3-0,3 0,0 0,0 29 Sailor 1-0,5-0,5 0,9 0,9-0,2-0,2 0,6 0,6 0,4 0,4 0,0 0,3 0,3 30 Julius CCA 2-0,6-0,5-0,6-0,0 0,3 0,6 0,9 0,4 0,2 0,2-0,2 0,0-0,3-0,3 31 Toras CCA 3-0,3-0,6-1,1-0,5-0,5-0,2 0,2 0,2 0,2 0,2-0,2 0,0 0,0 0,0 Liczba doświadczeń Wzorzec:, Figura, Muszelka, Bockris, KWS Ozon, 2010 średnia z doświadczenia. Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą.

19 Tabela 3.10 Pszenica ozima. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru:,.poziom agrotechniki a 1 Liczba lat badań w fazie dojrzałości mlecznej Wyleganie (skala 9 o ) przed zbiorem Wysokość roślin (cm) Masa 1000 ziarn (g) Wzorzec 9,0 8,7 8,5 8,0 81,9 83,6 49,4 47,3 1 Figura 3 0,0-0,6-0,5-0,4 10,9 8,7-1,2-0,3 2 Muszelka 3 0,0 0,3 0,5 0,0-7,3-9,7-5,3-3,0 3 Bockris 2 0,3 0,1 2,1 3,4-1,5 1,0 4 KWS Ozon 2 0,0 0,0 0,3 0,4-4,8-4,6 3,3 2,6 5 Fregata 3 0,0-0,1 0,0 0,4 7,9 8,1-4,7-2,5 6 Legenda 3-2,5-1,1-1,3-0,6 26,4 21,3 0,1 0,6 7 Akteur 3 0,0-0,1 0,5-0,2 9,1 9,3-4,9-1,0 8 Meteor 3 0,0 0,3 0,5-0,1-0,4-1,5-4,1-4,2 9 Jenga 3 0,4-0,4-5,7-6,5-7,2-5,5 10 Mulan 3 0,0-0,1 0,5 0,2-4,6-0,2-2,1-0,8 11 Ostroga 3 0,0-0,2-0,3-0,3 6,8 4,4 0,2 3,0 12 Baletka 2-0,5-0,2-0,8-0,3-1,7-1,9-5,8-5,0 13 Bamberka 2 0,0-1,2 0,5 0,3-3,4-0,3-2,1 1,0 14 Natula 2 0,0 0,3-0,3-0,2 9,2 8,2 0,2 2,0 15 Skagen 2-1,0-0,1-0,5-0,6 7,4 2,7-1,0-0,6 16 Belenus 2-0,9-0,1-4,4-4,9-3,0-3,7 17 Banderola 2-1,0-0,5-1,5-0,8-3,1-3,2-2,5-0,6 18 Fidelius 2-0,5-0,3 0,0 0,2 1,1 0,5 0,4-0,2 19 Jantarka 2-0,5-0,3-0,5-0,2 4,3 3,4 1,0 0,9 20 Kepler 2 0,0 0,6 3,3 0,1-1,8 0,0 21 Kredo 2 0,0 0,9-5,7-6,8-7,1-5,9 22 Operetka 2 0,0 0,0-0,5-0,3 3,7 4,0-2,3-0,8 23 Arkadia 1-3,0-1,5-2,3-2,3 9,2 9,2-0,5-0,5 24 Elipsa 1 0,0 0,0 0,5 0,5-4,3-4,3-6,8-6,8 25 KWS Dacanto 1 8,1 8,1-3,2-3,2 26 Linus 1 0,0 0,0 0,5 0,5 1,4 1,4-3,3-3,3 27 Meister 1-3,9-3,9 1,5 1,5 28 Oxal 1 0,6 0,6-4,1-4,1 29 Sailor 1 0,0 0,0-0,5-0,5 6,2 6,2-0,4-0,4 30 Julius CCA 2 0,0 0,0 0,5 0,5 1,6 0,7-1,5-0,1 31 Toras CCA 3 0,0 0,3 0,5 0,3 7,3 2,5-3,1-2,6 Liczba doświadczeń Wzorzec:, 2011 Figura, Muszelka, Bockris, KWS Ozon, 2010 średnia z wszystkich badanych odmian. Wyniki wylegania pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których zjawisko wystąpiło; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą. Liczba doświadczeń dla okresu odnosi się do odmian badanych trzy lata, dla badanych dwa lata i jeden rok jest odpowiednio mniejsza. CCA ze Wspólnotowego Katalogu Roślin Rolniczych, włączona do doświadczeń PDO na podstawie wyników doświadczeń rozpoznawczych, niewpisana do krajowego rejestru. 19

20 Tabela 3.11 Pszenica ozima. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru:,. Poziom agrotechniki a 2 Liczba lat badań w fazie dojrzałości mlecznej Wyleganie (skala 9 o ) przed zbiorem Wysokość roślin (cm) Masa 1000 ziarn (g) Wzorzec 9,0 9,0 8,8 8,7 79,0 79,6 50,9 49,0 1 Figura 3 0,0 0,0-0,3-0,4 6,6 6,6-1,4-0,9 2 Muszelka 3 0,0 0,0 0,2 0,0-6,7-7,9-6,0-4,9 3 Bockris 2 0,0 0,3 6,2 5,4-1,2 0,2 4 KWS Ozon 2 0,0 0,0 0,2 0,2-2,9-3,5 3,1 2,9 5 Fregata 3 0,0 0,0 0,2 0,3 6,7 7,2-2,3-2,1 6 Legenda 3-0,5-0,2-1,1-0,4 20,8 17,4 0,3 0,3 7 Akteur 3 0,0 0,0 0,2 0,1 8,5 8,1-2,4-0,2 8 Meteor 3 0,0 0,0 0,2-0,3-0,0-0,1-4,6-4,9 9 Jenga 3 0 0,0 0,1-0,5-4,1-5,5-5,1 10 Mulan 3 0,0 0,0 0,2 0,2-2,1-1,6 0,5-0,4 11 Ostroga 3 0,0 0,0-0,1 0,2 7,0 4,1 1,8 1,7 12 Baletka 2 0,0 0,0-0,6-0,2-5,1-3,1-6,2-6,9 13 Bamberka 2 0,0 0,0 0,2-0,3 2,5 2,2-2,6-0,7 14 Natula 2 0,0 0,0 0,2 0,3 5,1 4,7-0,2 0,1 15 Skagen 2-0,5-0,2-0,1-0,1 3,7 1,0-0,9-0,1 16 Belenus 2 0,0-0,4-6,3-4,0-2,6-2,8 17 Banderola 2 0,0 0,0-1,3-1,3-3,5-4,4-2,1-0,0 18 Fidelius 2 0,0 0,0-0,1-0,1 2,9 1,1-0,7-0,6 19 Jantarka 2-0,5-0,2-0,6-0,6 3,6 2,5 1,9 1,5 20 Kepler 2 0,0 0,3-5,8-4,3-0,3 1,1 21 Kredo 2 0,0 0,3-5,3-5,6-4,1-4,9 22 Operetka 2 0,0 0,0 0,2 0,2 3,3 4,3-1,1-0,0 23 Arkadia 1-2,0-0,7-2,3-2,3 4,0 4,0 1,3 1,3 24 Elipsa 1 0,0 0,0 0,2 0,3-2,7-2,7-6,9-6,9 25 KWS Dacanto 1 5,2 5,2-2,5-2,5 26 Linus 1 0,0 0,0 0,2 0,2 0,9 0,9-1,0-1,0 27 Meister 1-5,8-5,8 2,7 2,7 28 Oxal 1 3,5 3,5-2,2-2,2 29 Sailor 1 0,0 0,0 0,2 0,3 7,9 7,9 1,9 1,9 30 Julius CCA 2 0,0 0,0 0,2 0,3 3,5 1,9 1,2 1,4 31 Toras CCA 3 0,0 0,0 0,2 0,1 7,5 2,4-2,7-2,4 Liczba doświadczeń Wzorzec:, 2011 Figura, Muszelka, Bockris, KWS Ozon, 2010 średnia z wszystkich badanych odmian. Wyniki wylegania pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których zjawisko wystąpiło; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą. Liczba doświadczeń dla okresu odnosi się do odmian badanych trzy lata, dla badanych dwa lata i jeden rok jest odpowiednio mniejsza. CCA ze Wspólnotowego Katalogu Roślin Rolniczych, włączona do doświadczeń PDO na podstawie wyników doświadczeń rozpoznawczych, niewpisana do krajowego rejestru. 20

21 Tab Pszenica ozima. Ważniejsze cechy rolniczo-użytkowe odmian: w kraju, w rejonie I, w Radostowie. Lata zbioru:, 2011, 2010 Mrozo - odpor - ność skala 9 Plon ziarna (% wzorca) Przezimowanie roślin (%) W kraju Rejon I Radostowo Radostowo poziom a 1 poziom a 2 poziom a 1 poziom a 2 poziom a 1 poziom a 2 poziom a 1 poziom a Wzorzec, dt z ha 70,0 77,9 73,1 81,8 88,1 88,5 57,3 67,5 47,1 56,0 Grupa wartości technologicznej A 1 Akteur DE 2, Arkadia Askalon DE 2, Astoria Baletka FR 4, Bamberka Bockris DE ,2 0, Boomer UK Estivus DE 2, Figura Fregata 2, Kepler FR 2, ,2 0, Kohelia 5, Kranich DE Kredo DE 2, ,2 0, Legenda Linus FR 3, Ludwig AT 3, Naridana Natula 4, Operetka FR Ostroga o/ Oxal FR ,2 0, Praktik FR Sailor DE 5, Skagen DE 4, Smuga 6, Tonacja 5, Torrild DE Wydma Grupa wartości technologicznej B 31 Banderola 2, Batuta Bogatka Bystra FR 1, ,2 0, Fidelius AT Forum DE Garantus FR 2, ,2 0,

22 Mrozoodporność cd. Tab Pszenica ozima. Ważniejsze cechy rolniczo-użytkowe odmian: w kraju, w rejonie I, w Radostowie. Lata zbioru:, 2011, 2010 Plon ziarna (% wzorca) Przezimowanie roślin (%) W kraju Rejon I Radostowo Radostowo poziom a 1 poziom a 2 poziom a 1 poziom a 2 poziom a 1 poziom a 2 poziom a 1 poziom a 2 skala Wzorzec, dt z ha 70,0 77,9 73,1 81,8 88,1 88,5 57,3 67,5 47,1 56,0 38 Jantarka Jenga DE 2, ,2 0, Kampana ,2 0, KWS Dacanto DE ,2 0, KWS Magic DE 1, KWS Ozon DE Look DE 2, ,2 0, Meister FR 1, ,2 0, Meteor DE 3, Mulan DE Muszelka 2, Patras DE Platin DE Smaragd DE Speedway DE 2, Tulecka 2, Grupa wartości technologicznej C 54 Belenus FR ,2 0, Elipsa BE Forkida 4, Henrik FR 1, ,2 0, Markiza Rapsodia 1, ,2 0,1 0 0 Odmiany ze Wspólnotowego Katalogu Odmian Roślin Rolniczych, włączona do doświadczeń PDOiR na podstawie wyników doświadczeń rozpoznawczych, niewpisane do krajowego rejestru 60 Brilliant DE gr. A Galvano DEgr. E 1, Julius DE gr.e Toras SE gr.a 5, pszenica twarda 64 Komnata o/ 2, Odmiany z krajowego rejestru niebadane w kraju w trzech ostatnich latach: Muza (A), Olivin (A), Sukces (A), Zawisza (A), Sława (B), Slade (K) Odmiany z krajowego rejestru niebadane w województwie pomorskim: Alcazar, Finezja, Ostka Strzelecka, Nadobna, Nateja, Nutka, Bagou, Mikula, Satyna, Bagou (K). Kol. 1: wzorzec:, 2011 Figura, Muszelka, Bockris, KWS Ozon; 2010 Tonacja, Bogatka, Figura, Muszelka; o/ ostka; Kol. 2: skala 9 ; 9 mrozoodporność bardzo duża, 5 średnia, 1 bardzo mała Kol. 3-10: a 1 przeciętny poziom agrotechniki; a 2 wysoki poziom agrotechniki (zwiększone nawożenie azotowe, dolistne preparaty wieloskładnikowe, ochrona przed wyleganiem i chorobami) 22