Analiza wykonalności dla projektu pn.: Poprawa stanu naturalnego w zdegradowanej dzielnicy Jaszowiec w Ustroniu

Transkrypt

1 Analiza wykonalności dla projektu pn.: Poprawa stanu naturalnego w zdegradowanej dzielnicy Jaszowiec w Ustroniu Bielsko-Biała, 2014

2 Zespół ekspertów w składzie: Karol Ciężak, Paweł Gałecki, Joanna Zalewska-Gałosz, Wojciech Gałosz, Izabela Kałczuga, Małgorzata Krzysztofik, Krzysztof Linek, Anna Ober, Roman Żurek 2

3 Spis treści Spis treści Charakterystyka projektu Tytuł i definicja projektu Lokalizacja projektu Logika interwencji, cele i wskaźniki projektu Analiza terytorialna Zgodność z politykami strategicznymi Komplementarność projektu Analiza instytucjonalna Beneficjenci projektu Wykonalność instytucjonalna projektu Analiza techniczna i technologiczna Analiza specyficzna dla sektora Stan aktualny Stan projektowany Analiza wariantowa Analiza środowiskowa Analiza prawna i pomoc publiczna Analiza finansowo-ekonomiczna Wykonalność i trwałość projektu Analiza ryzyk i zagrożeń w projekcie Plan wdrożenia projektu Raport z konsultacji społecznych Zakończenie Bibliografia

4 Spis rysunków Rysunek 1 Gmina Ustroń na mapie Województwa Śląskiego... 6 Rysunek 2 Lokalizacja projektu na terenie powiatu... 7 Rysunek 3 Lokalizacja projektu... 8 Spis tabel Tabela 1 Wskaźnik rezultatu Tabela 2 Wskaźnik produktu Tabela 3 Ludność w Gminie Ustroń wg miejsca zameldowania i płci Tabela 5 Wskaźnik obciążenia demograficznego w Gminie Ustroń Tabela 6 Wpływ projektu na polityki horyzontalne Tabela 7 Komplementarność projektu z innymi działaniami Tabela 8 Koszty przygotowania i realizacji projektu Tabela 9 Ocena porównawcza projektu: stan surowy stan z zastosowaniem rekomendacji środowiskowych (skala od -5 do +5) Tabela 10 Ryzyka środowiskowe w projekcie Tabela 11 Wycena i harmonogram w obszarze środowiskowym Tabela 12 Lista nieruchomości objętych projektem wraz ze wskazaniem czy istnieje podstawa dysponowania nieruchomością przez Beneficjenta Tabela 13 Harmonogram rzeczowo-finansowy Tabela 14 Kalkulacja kosztów operacyjnych w wybranych latach analizy Tabela 15 Obliczenie luki w finansowaniu Tabela 16 Obliczenie poziomu dofinansowania Tabela 17 Obliczenia wskaźników rentowności bez uwzględnienia dotacji Tabela 18 Obliczenia wskaźników rentowności z uwzględnieniem dotacji Tabela 19 Obliczenie ENPV i B/C Tabela 20 Ryzyka i zagrożenia w projekcie Tabela 21 Plan wdrożenia projektu

5 1. Charakterystyka projektu 1.1. Tytuł i definicja projektu Poprawa stanu naturalnego w zdegradowanej dzielnicy Jaszowiec w Ustroniu Projekt jest częścią zintegrowanego subregionalnego przedsięwzięcia pn. Rewitalizacja przestrzeni nadbrzeżnych rzek, potoków i zbiorników wodnych Subregionu Południowego. Przedsięwzięcie obejmuje działania polegające na ochronie obszarów nadwodnych wraz ze zrównoważonym wykorzystaniem lokalnych zasobów przyrodniczych i prowadzeniem kampanii informacyjnoedukacyjnych, a także budowę i modernizację niezbędnej infrastruktury związanej z ochroną i przywróceniem właściwego stanu siedlisk przyrodniczych i gatunków. Przedsięwzięcie zintegrowane złożone jest z 35 wzajemnie komplementarnych inwestycji zaplanowanych do realizacji w Bielsku-Białej oraz powiatach: bielskim, cieszyńskim i żywieckim. Projekt będzie polegał na modernizacji zdegradowanych terenów dzielnicy Jaszowiec poprzez ochronę zieleni i bioróżnorodności wraz z odtworzeniem istniejących szlaków i ścieżek biegnących w dzielnicy Jaszowiec łączących górę Równica i nadbrzeża rzeki Wisły, wykonaniu węzłów komunikacyjnych na skrzyżowaniach szlaków i tras z drogami i ciekami wodnymi (celem zapewnienia ciągłości przebiegu tras) oraz budowie i modernizacji kładek nad ciekami wodnymi. Zakres projektu obejmuje: Wykonania analizy zagospodarowania zdegradowanej dzielnicy Jaszowiec dla potrzeb stanu środowiska naturalnego, Przygotowania opracowania dotyczącego ochrony zieleni i bioróżnorodności, Ustanowienie pomników przyrody (wraz z infrastrukturą: ścieżki, tablice informacyjne), Ustanowienie stanowisk dokumentacyjnych (wraz z infrastrukturą: ścieżki, tablice informacyjne), Ustanowienie użytków ekologicznych (wraz z infrastrukturą: ścieżki, tablice informacyjne), Nasadzenie roślin rodzimych Wykonanie ścieżek edukacyjnych, ustawienie tablic informacyjnych, Remont i odsłonięcie zapory przeciwrumoszowej na potoku Jaszowiec stanowiącego dopływ rzeki Wisła, usunięcie samosiejek, wyrównanie terenu, wykonanie nowych nasadzeń, Montaż oświetlenia solarnego Poprawa stanu koryt cieków wodnych, Odwodnienie terenu w Jaszowcu, Wycinka i pielęgnacja drzew i krzewów, Utworzenie terenów do wypoczynku, Remont kortów tenisowych, Ustawienie 3 toalet samoczyszczących, Remont istniejących ścieżek i chodników dla pieszych (w tym odsłonięcie i przywrócenie poprzedniej funkcji ścieżkom pozarastanym, niewykorzystywanym w chwili obecnej, budowa parkingów, Wykonanie tras dla nartorolkarzy, rolkarzy i nordic walking, narciarzy biegowych, Ustawienie koszy na śmieci przy ścieżkach, ławek, donic kwiatowych (wykonanie obsad), Likwidacja barier architektonicznych, Uatrakcyjnienie, podświetlenie kładki na rzece Wiśle, 5

6 Przygotowanie terenu pod trasę do nauki jazdy na nartach dla dzieci (utworzenie wypożyczalni sprzętu). Celem projektu jest ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej na obszarze gminy poprzez: Stworzenie warunków dla poprawy bioróżnorodności w obszarze projektowym; Stworzenie miejsca rekreacyjno-edukacyjnego i edukacji ekologicznej Lokalizacja projektu Ustroń miasto i gmina w południowej części województwa śląskiego, w powiecie cieszyńskim. Rysunek 1 Gmina Ustroń na mapie Województwa Śląskiego Źródło: 6

7 Rysunek 2 Lokalizacja projektu na terenie powiatu Źródło: Opracowanie własne na podstawie 7

8 Rysunek 3 Lokalizacja projektu Źródło: Opracowanie własne 8

9 1.3. Logika interwencji, cele i wskaźniki projektu Dzielnica Jaszowiec jest zdegradowana, posiada nieliczne place zabaw w złym stanie technicznym, praktycznie na całym obszarze brak chodników i tras spacerowych. Na potoku Jaszowiec przepływającym przez znaczną część dzielnicy znajduje się nie spełniająca żadnej funkcji ekologicznej zapora przeciw rumoszowa. Zapora ta stanowi trwałą barierę migracyjną. Teren dzielnicy i całego otoczenia jest bardzo silnie zalesiony różnorodnym drzewostanem z licznymi śladami bytowania dużych ssaków. Dalsze pozostawienie terenów objętych projektem na niezorganizowane i niezaplanowane działania ludzkie polegające na braku wskazania i wydzielenia miejsc dla potrzeb rekreacji, narażą obszar na biologiczną degradację. Powyższy sytuacja wpływa na pogarszający się stan bioróżnorodności biologicznej na obszarze Gminy Ustroń, wobec czego w przedmiotowym projekcie jako problem kluczowy określono: niewystarczający stopień ochrony bioróżnorodności biologicznej na obszarze Gminy Ustroń. Mając na względzie konieczność znalezienia rozwiązania powyższego problemu jako cel projektu przyjęto ochronę i przywrócenie różnorodności biologicznej na obszarze Gminy Ustroń. Cel projektu zgodny jest w tym zakresie z celem RPO WSL na lata (wersja 5.1) w ramach osi priorytetowej VI OCHRONA ŚRODOWISKA I EFEKTYWNE WYKORZYSTANIE ZASOBÓW, w odniesieniu do priorytetu inwestycyjnego 6.4: ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej, ochrona i rekultywacja gleby oraz wspieranie usług ekosystemowych, także poprzez program Natura 2000 i zieloną infrastrukturę. W tej osi priorytetowej, w zakresie priorytetu inwestycyjnego 6.4 wyznaczono jeden cel szczegółowy: Ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej. Cel szczegółowy priorytetu inwestycyjnego 6.4 jest spójny z celami głównym i szczegółowym Umowy Partnerstwa, którymi są odpowiednio: zwiększenie konkurencyjności gospodarki oraz zwiększenie efektywności wykorzystania zasobów naturalnych i kulturowych oraz ich zachowanie. Zgodnie z Projektem Szczegółowego Opisu Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego (URPO WSL) na lata w zakresie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (wersja 2.0 z maja 2014) przedmiotowy projekt wpisuje się w Działanie 5.4 Ochrona różnorodności biologicznej. W tej wersji dokumentu - celem działania 5.4 jest ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej. Na etapie opracowania właściwego Studium Wykonalności należy odnieść się do zapisów URPO WSL , które aktualnie określają przykładowe rodzaje projektów odnoszące się do przedmiotowego projektu jako: 1. Budowa, modernizacja i doposażenie ośrodków prowadzących działalność w zakresie edukacji ekologicznej lub ochrony różnorodności biologicznej wraz z prowadzeniem kampanii informacyjnoedukacyjnych; 2. Ochrona obszarów nadwodnych wraz ze zrównoważonym wykorzystaniem lokalnych zasobów przyrodniczych wraz z prowadzeniem kampanii informacyjno-edukacyjnych; 3. Budowa i modernizacja niezbędnej infrastruktury związanej z ochroną, przywróceniem właściwego stanu siedlisk przyrodniczych i gatunków (również na terenach chronionych wraz z prowadzeniem kampanii informacyjno-edukacyjnych). 9

10 W ramach 1. przykładowego rodzaju projektu wsparcie uzyskają ośrodki prowadzące statutową działalność w zakresie edukacji ekologicznej lub ochrony bioróżnorodności, która związana jest z gatunkami rodzimymi stanowiącymi zasoby przyrodnicze województwa śląskiego. W ramach 2. przykładowego rodzaju projektu wsparcie uzyskają projekty związane z ochroną obszarów przybrzeżnych rzek, potoków i zbiorników wodnych wraz ze zrównoważonym wykorzystaniem lokalnych zasobów przyrodniczych w celu stworzenia wielofunkcyjnych przestrzeni publicznych o wysokiej jakości, także dla ich zagospodarowania na cele turystyczne. W ramach 3. przykładowego rodzaju projektu wsparcie uzyskają projekty związane z czynną ochroną gatunków rodzimych stanowiącymi zasoby przyrodnicze województwa śląskiego. W ramach wszystkich typów projektów Beneficjent zobowiązany jest do prowadzenia kampanii informacyjno-edukacyjnych. Przedmiotowy projekt wpisuje się w 2 przykładowy rodzaj projektu. Wskaźniki Planowanymi rezultatami wsparcia - zgodnie z aktualnymi zapisami w Projekcie RPO WSL na lata (wersja 5.1) w zakresie budowy, modernizacji i doposażenia ośrodków prowadzących działalność w zakresie edukacji ekologicznej lub ochrony różnorodności biologicznej; ochrony obszarów nadwodnych (poprzez zagospodarowanie tych przestrzeni jako bezpiecznych, wielofunkcyjnych przestrzeni publicznych o wysokiej jakości) wraz ze zrównoważonym wykorzystaniem lokalnych zasobów przyrodniczych (np. dla ich zagospodarowania na cele turystyczne), budowy i modernizacji niezbędnej infrastruktury związanej z ochroną, przywróceniem właściwego stanu siedlisk przyrodniczych i gatunków (również na terenach chronionych), będą: 1. Wzrost udziału obszarów chronionych w powierzchni obszarów ogółem; 2. Powstrzymanie procesu utraty różnorodności biologicznej, wzmacnianie potencjału rozwoju gospodarczego i społecznego w oparciu o zrównoważone wykorzystanie walorów przyrodniczych; 3. Rozwój infrastruktury związanej z właściwym ukierunkowaniem ruchu turystycznego na obszarach cennych przyrodniczo zapewniającej z jednej strony lepszą ochronę wartości przyrodniczych, a jednocześnie przyczyniające się do zwiększenia atrakcyjności turystycznej tych obszarów. Niniejszy projekt spełnia odpowiednio zapisy punktów 2 i 3. 10

11 Tabela 1 Wskaźnik rezultatu L.p. Wskaźnik Jednostka pomiaru Źródło danych Wartość bazowa Wartość docelowa (2019) 1. Udział powierzchni obszarów chronionych w powierzchni ogółem [%] GUS 0 Nie dotyczy 2. Wskaźnik mierzący: Powstrzymanie procesu utraty różnorodności biologicznej, wzmacnianie potencjału rozwoju gospodarczego i społecznego w oparciu o zrównoważone wykorzystanie walorów przyrodniczych zostanie uzupełnione po opublikowaniu odpowiednich wskaźników RPO WSL zostanie uzupełnione po opublikowaniu odpowiednich wskaźników RPO WSL zostanie uzupełnione po opublikowaniu odpowiednich wskaźników RPO WSL zostanie uzupełnione po opublikowaniu odpowiednich wskaźników RPO WSL 3. Wskaźnik mierzący: Rozwój infrastruktury związanej z właściwym ukierunkowaniem ruchu turystycznego na obszarach cennych przyrodniczo zapewniającej z jednej strony lepszą ochronę wartości przyrodniczych, a jednocześnie przyczyniające się do zwiększenia atrakcyjności turystycznej tych obszarów zostanie uzupełnione po opublikowaniu odpowiednich wskaźników RPO WSL zostanie uzupełnione po opublikowaniu odpowiednich wskaźników RPO WSL zostanie uzupełnione po opublikowaniu odpowiednich wskaźników RPO WSL Źródło: Opracowanie własne na podstawie RPO WSL na lata (wersja 5.1) zostanie uzupełnione po opublikowaniu odpowiednich wskaźników RPO WSL 11

12 Tabela 2 Wskaźnik produktu L.p. Wskaźnik Jednostka pomiaru Źródło danych Wartość bazowa Wartość docelowa (2018) Liczba ośrodków prowadzących działalność w zakresie edukacji ekologicznej objętych wsparciem Łączna powierzchnia zrekultywowanych gruntów Liczba wspartych form ochrony przyrody [szt.] [ha] Źródło: URPO WSL na lata (wersja 5.1) Dokumentacja wykonawczo - techniczna/ protokoły zdawczo odbiorcze Dokumentacja wykonawczo - techniczna/ protokoły zdawczo odbiorcze Nie dotyczy [szt.] Sprawozdanie 0 Nie dotyczy Na dzień przygotowania niniejszego opracowania ani projekt Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata , ani projekt uszczegółowienia tegoż programu nie przewidują wskaźników innych niż te, które podano w tabelach. Wskaźniki określone w dostępnych projektach dokumentów nie są adekwatne do zaplanowanych typów działań, jak również nie pozwalają na zmierzenie rezultatów wsparcia, jakimi zgodnie z projektem RPO WSL na lata (wersja 5.1) mają być: Powstrzymanie procesu utraty różnorodności biologicznej, wzmacnianie potencjału rozwoju gospodarczego i społecznego w oparciu o zrównoważone wykorzystanie walorów przyrodniczych; Rozwój infrastruktury związanej z właściwym ukierunkowaniem ruchu turystycznego na obszarach cennych przyrodniczo zapewniającej z jednej strony lepszą ochronę wartości przyrodniczych, a jednocześnie przyczyniające się do zwiększenia atrakcyjności turystycznej tych obszarów. W związku z powyższym, rezultaty te podano bez określenia nazwy wskaźnika. Jednocześnie przy wskaźniku Liczba ośrodków prowadzących działalność w zakresie edukacji ekologicznej objętych wsparciem podano wartość 1, gdyż beneficjent zobowiązany będzie do prowadzenia kampanii informacyjno-edukacyjnych w ramach projektu. Niezbędna będzie weryfikacja powyższych zapisów po opublikowaniu listy wskaźników obowiązujących dla tego typu projektu. Procedura raportowania i monitorowania wskaźników dostosowana będzie do Wytycznych z zakresu monitoringu i sprawozdawczości RPO Województwa Śląskiego Obowiązki beneficjenta w zakresie sprawozdawczości będzie również określać umowa o dofinansowanie. Funkcję sprawozdania na poziomie beneficjenta spełniać będzie część wniosku o płatność dotycząca postępu rzeczowego i finansowego danego projektu (w tym informacja nt. postępu prac, osiągniętych 12

13 produktów). Wskaźniki produktu będą monitorowane co najmniej 1 raz na kwartał, natomiast wskaźniki rezultatu najpóźniej w rok po zakończeniu inwestycji. 2. Analiza terytorialna Ustroń miasto i gmina w południowej części województwa śląskiego, w powiecie cieszyńskim. Uzdrowisko (jedno z dwóch w województwie), ośrodek wczasowy i wypoczynkowy na Śląsku Cieszyńskim. Miejscowość położona jest na północnych stokach Beskidu Śląskiego, u wylotu doliny Wisły. Różnica wzniesień wynosi ponad 500 metrów pomiędzy centrum miasta w dolinie Wisły a Czantorią Wielką i Równicą. Sąsiednie gminy: Brenna, Goleszów, Skoczów, Wisła. Gmina sąsiaduje z Czechami. Ustroń jest popularnym uzdrowiskiem, posiadającym źródła wód mineralnych i żelazistych, a także pokłady borowiny. Znajduje się w nim wiele sanatoriów i ośrodków rehabilitacyjnych, wyposażonych w najnowocześniejsze urządzenia, świadczące szeroki zakres zabiegów. Uzdrowisko oferuje rehabilitację i leczenie chorób układu ruchu, krążenia, dróg oddechowych i obwodowego układu nerwowego. Znajduje się w nim rozbudowana baza zabiegów fizjoterapeutycznych i pielęgnacyjnych. W Ustroniu działają 3 większe ośrodki narciarskie, każdy dysponujący przynajmniej jednym wyciągiem krzesełkowym. Są to ośrodki o nazwach: - Kolej Linowa Czantoria w Ustroniu - Kolej Linowa Palenica w Ustroniu - Ośrodek Poniwiec Mała Czantoria w Ustroniu. W Ustroniu, jako ośrodku uzdrowiskowo-wypoczynkowym znajdują się liczne szlaki turystyczne stanowiące bazę wypadową dla turystyki pieszej i rowerowej. Tabela 3 Ludność w Gminie Ustroń wg miejsca zameldowania i płci Wyszczególnienie j.m Ludność wg miejsca zameldowania i płci stan na 31 XII ogółem osoba mężczyźni osoba kobiety osoba Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS Według danych GUS na 31 grudnia 2013 r. Ustroń liczył mieszkańców, natomiast jego powierzchnia wynosi 59 km². Gęstość zaludnienia stanowi aktualnie 271 os./km² i od kilku lat w związku z systematycznym niewielkim wzrostem liczby mieszkańców, zmniejszającym się saldem migracji na 1000 osób (2013r. 2,1 a w 2009r. 4,3) ta gęstość wzrasta (w 2009r. było 261 os./km²). 13

14 Tabela 4 Wskaźnik obciążenia demograficznego w Gminie Ustroń Wyszczególnienie j.m ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku przedprodukcyjnym osoba 58,9 59,7 60,5 62,2 64,0 osoba 118,3 120,1 128,3 134,2 139,0 ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym osoba 31,9 32,6 34,0 35,6 37,2 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS W strukturze ludności Ustronia w 2013r. 61,0% mieszkańców stanowiły osoby w wieku produkcyjnym, 16,3% osoby w wieku przedprodukcyjnym, a 22,7% osoby w wieku poprodukcyjnym. Od lat wzrasta ilość osób w wieku poprodukcyjnym. Przyrost naturalny na 1000 ludności w 2013r. był ujemny wyniósł minus 1,0 i ma tendencję rosnącą. Liczba osób w wieku poprodukcyjnym na przełomie kolejnych lat wzrasta, notowany jest również systematyczny powolny spadek ilości osób w wieku produkcyjnym oraz przedprodukcyjnym. Liczba pracujących w Ustroniu to ogółem osób (GUS, stan na 31.XII.2013r.). Pracujący na ludności w 2013 r. stanowili 364 osoby. Na koniec czerwca 2014r. stopa bezrobocia w Polsce wyniosła 12%, w województwie śląskim 10,2%, w powiecie cieszyńskim 10%. Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w tym czasie z Gminy Ustroń to 548 osób. Gospodarka Według danych GUS BDL (stan na koniec 2013r.) podmioty gospodarki narodowej stanowiły w Ustroniu ogółem w tym z sektora publicznego 47, sektora prywatnego 2 334, a wśród nich sektor prywatny - osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą Wiodącym sektorem wśród zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w Ustroniu są firmy z sektora G handel detaliczny i hurtowy (551 firm), z sektora F budownictwo (294), sektora I działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi (225), sektora M działalność profesjonalna, naukowa i techniczna (212) oraz sektora C przetwórstwo przemysłowe (190). Zasoby mieszkaniowe Ustronia stanowią (wg GUS, stanu na XII 2013r.), w tym budynki mieszkalne to ogółem 3 746, a budynki mieszkalne oddane do użytkowania ogółem 39. Urządzenia sieciowe (dane GUS na 2013r.): Wodociągi - długość czynnej sieci rozdzielczej to 98,6 km, a połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania to szt. Kanalizacja - długość czynnej sieci kanalizacyjnej to 98,6 km, a połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania to szt. 14

15 Ludność w % ogółu ludności korzystająca z instalacji (GUS, 2012r.): wodociągowej - 74,5 kanalizacyjnej 88,8 gazowej 81,7 Infrastruktura społeczna Służba zdrowia: 17 przychodni; liczba przychodni na 10 tys. ludności 11; apteki ogólnodostępne 8; liczba ludności na 1 aptekę ogólnodostępną Ponadto funkcjonuje na terenie gminy: Śląskie Centrum Rehabilitacji i Prewencji oraz Śląski Szpital Reumatologiczno-Rehabilitacyjny im. gen. Jerzego Ziętka, a także liczne sanatoria uzdrowiskowe. Placówki edukacyjne w Ustroniu to: 7 przedszkoli dla 550 dzieci; 5 szkół podstawowych (dla 923 uczniów) oraz 3 gimnazja (dla 569 uczniów). Warunki do rekreacji rodzinnej i eko-edukacji Ustroń jest popularnym uzdrowiskiem, posiadającym źródła wód mineralnych i żelazistych, a także pokłady borowiny. Na terenie gminy znajduje się wiele sanatoriów, ośrodków rehabilitacyjnych, jak również domów wczasowych i hoteli. W Ustroniu działają 3 większe ośrodki narciarskie, każdy dysponujący przynajmniej jednym wyciągiem krzesełkowym, liczne są tutaj również szlaki turystyczne stanowiące bazę wypadową dla wycieczek pieszych i rowerowych. Powyższa infrastruktura wraz z doskonałym połączeniem drogowym z Katowicami tworzy doskonałe możliwości dla rozwoju rekreacji rodzinnej i eko-edukacji w gminie Ustroń. Podsumowanie Gmina Ustroń liczy mieszkańców, jego powierzchnia wynosi 59 km². Gęstość zaludnienia stanowi 271 os./km² i od kilku lat wzrasta. Narasta ilość osób w wieku poprodukcyjnym, a maleje ilość osób w wieku produkcyjnym i przedprodukcyjnym. Przyrost naturalny w 2013r. był ujemny, ma tendencję rosnącą. Ubywa osób pracujących, zwiększa się liczba bezrobotnych. W Ustroniu dominują działalności gospodarcze dot. handlu i budownictwa. Ustroń jest popularnym uzdrowiskiem, posiadającym źródła wód mineralnych i żelazistych, a także pokłady borowiny. Na terenie gminy znajduje się wiele sanatoriów, ośrodków rehabilitacyjnych, jak również domów wczasowych i hoteli. W Ustroniu działają 3 większe ośrodki narciarskie, każdy dysponujący przynajmniej jednym wyciągiem krzesełkowym, liczne są tutaj również szlaki turystyczne stanowiące bazę wypadową dla wycieczek pieszych i rowerowych. Powyższa infrastruktura wraz z doskonałym połączeniem drogowym z Katowicami tworzy doskonałe możliwości dla rozwoju rekreacji rodzinnej i eko-edukacji w gminie Ustroń. 15

16 3. Zgodność z politykami strategicznymi Projekt jest zgodny z poniższymi celami i priorytetami dokumentów strategicznych na poziomie kraju, regionu, powiatu i gminy. Zgodność przedmiotowego projektu z dokumentami strategicznymi na poziomie kraju, związanych z perspektywą finansową prezentują poniżej wskazane zapisy odnoszące się do specyfiki projektu Beneficjenta: Strategia Europa 2020 Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu Priorytet: rozwój zrównoważony wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasobów, bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej. Działania: Konkurencyjność, Przeciwdziałanie zmianom klimatu, Czysta i efektywna energia. Programowanie perspektywy finansowej Umowa Partnerstwa Cel główny zwiększenie konkurencyjności gospodarki; cel szczegółowy zwiększenie efektywności wykorzystania zasobów naturalnych i kulturowych oraz ich zachowanie. Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego : Regiony, Miasta, Obszary wiejskie Cele polityki regionalnej do 2020: 1. Wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów ( konkurencyjność ), w tym: Wspieranie rozwoju i znaczenia miast subregionalnych; 2. Budowanie spójności terytorialnej i przeciwdziałanie marginalizacji obszarów problemowych ( spójność ); 2.3. Restrukturyzacja i rewitalizacja miast i innych obszarów tracących dotychczasowe funkcje społeczno-gospodarcze. Krajowy Program Reform 2013 Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko (MG/MŚ) cel główny: zapewnienie wysokiej jakości życia obecnych i przyszłych pokoleń z uwzględnieniem ochrony środowiska oraz stworzenie warunków do zrównoważonego rozwoju nowoczesnego sektora energetycznego, zdolnego zapewnić Polsce bezpieczeństwo energetyczne oraz konkurencyjną i efektywną energetycznie gospodarkę; cel szczegółowy: poprawa stanu środowiska (w tym ochrona wód i powietrza, racjonalna gospodarka odpadami, promocja technologii środowiskowych i zachowań ekologicznych). Strategia Rozwoju Kraju 2020 Cel II.6.4. Poprawa stanu środowiska; III.3.4. Zwiększenie spójności terytorialnej. Polska Wyzwania rozwojowe Wyzwanie 5 - BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNO-KLIMATYCZNE, w tym: Wyzwania klimatyczne, Energetyka klimat. Dylematy, oś czasu i zadania. Osiągnięcie celów klimatycznych (radykalne ograniczenie emisji) oraz środowiskowych (zrównoważony rozwój poprawa lesistości, waloryzacja różnorodności biologicznej, ochrona światowych podziemnych zasobów wody, zmniejszenie deficytu wody); Poprawa stanu wód i zmniejszanie deficytu wody. Rekomendacje m.in.: dot. opracowania PLANU NA RZECZ OCHRONY ZASOBÓW NATURALNYCH I ŚRODOWISKA i wskazane tam działania wspierające w perspektywie długofalowej. 16

17 Regionalne i lokalne dokumenty programowe odnoszące się do specyfiki przedmiotowego projektu: Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego Śląskie Obszar Priorytetowy (C) PRZESTRZEŃ. Cel strategiczny: Województwo śląskie regionem atrakcyjnej i funkcjonalnej przestrzeni. Cel operacyjny: C.1. Zrównoważone wykorzystanie zasobów środowiska. Kierunki działań tj.: 3. Wspieranie wdrażania rozwiązań w zakresie zintegrowanego i zrównoważonego zarządzania zasobami wodnymi w zlewni, w tym ochrony przeciwpowodziowej i przeciwdziałania skutkom suszy; 5. Wspieranie działań na rzecz poprawy jakości wód powierzchniowych oraz ochrony wód podziemnych i racjonalizacji ich wykorzystania; 9. Wspieranie działań zmierzających do zachowania i odtwarzania bioi georóżnorodności; 12. Wspieranie edukacji ekologicznej i kształtowanie postaw pro środowiskowych; 13. Rekultywacja terenów zdegradowanych na cele środowiskowe. Cel operacyjny: C.3. Wysoki poziom ładu przestrzennego i efektywne wykorzystanie przestrzeni. Kierunki działań tj.: 3. Tworzenie i rewitalizacja obszarów zieleni urządzonej oraz terenów rekreacyjnych; 8. Wsparcie działań podnoszących jakość planowania przestrzennego na poziomie regionalnym i lokalnym, w tym działań integracyjnych. Realizacja przedmiotowego projektu przyczyni się do spełnienia wskazanych celów, ponieważ swoim zakresem wpłynie na poprawę atrakcyjności i funkcjonalności przestrzeni w obszarze gminy i spełni założenia operacyjne wskazanych wyżej celów wojewódzkich. Projekt Strategii Rozwoju Subregionu Południowego Województwa Śląskiego wraz ze Strategią Regionalnych Inwestycji Terytorialnych na lata (Bielsko-Biała, wrzesień 2014 r.) Cel RIT I. Poprawa infrastruktury ochrony środowiska poprzez zabezpieczenie i wykorzystanie zasobów obszaru funkcjonalnego subregionu południowego wynikający z priorytetu III Strategii Rozwoju Subregionu Południowego: Rozwój infrastruktury i usług dla zrównoważonego rozwoju oraz jest spójny z jego celem operacyjnym III.1 Ochrona środowiska i zrównoważone wykorzystanie zasobów środowiska. Priorytet II Ochrona środowiska i efektywne wykorzystanie zasobów. Przedmiotowy projekt spełnia te zapisy, ponieważ poprawi infrastrukturę ochrony środowiska i wykorzysta lokalne zasoby naturalne gminy na rzecz ochrony środowiska i jego zrównoważonego rozwoju na tle całego Subregionu oraz województwa. Projekt RPO WSL wersja 5.1 z dnia Oś Priorytetowa: VI Ochrona środowiska i efektywne wykorzystanie zasobów, w zakresie priorytetu inwestycyjnego 6.4: ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej, ochrona i rekultywacja gleby oraz wspieranie usług ekosystemowych, także poprzez program Natura 2000 i zieloną infrastrukturę. Gmina niniejszym projektem planuje efektywnie wykorzystać swoje naturalne zasoby i chronić środowisko w obrębie objętym projektem z właściwym dostosowaniem się do wytycznych tego RPO WSL. Projekt Szczegółowego Opisu Osi Priorytetowych RPO WSL w zakresie EFRR w. 2.0 Oś Priorytetowa: IV Ochrona środowiska i efektywne wykorzystanie zasobów. Działanie 5.4 Ochrona różnorodności biologicznej. Niniejszy projekt w swoich założeniach realizować będzie przedsięwzięcia oparte na wytycznych programowych wskazanego URPO, ponieważ zakłada ochronę bioróżnorodności 17

18 w obszarze objętym projektem i odnosi się w swoich efektach do celów tej części działań RPO WSL. Strategia Rozwoju Śląska Cieszyńskiego CEL STRATEGICZNY1: Poprawa jakości życia mieszkańców śląska cieszyńskiego, szczególnie w zakresie ochrony zdrowia. Zwiększanie atrakcyjności śląska cieszyńskiego, jako miejsca osiedlania się i lokowania inwestycji. CEL OPERACYJNY 1.4: Współdziałanie gmin i powiatu celem opracowania procedur działań proekologicznych; CEL OPERACYJNY 1.7.Poprawa wizerunku i ładu przestrzennego powiatu. CEL STRATEGICZNY2: Zwiększanie dochodów z działalności turystycznej w powiecie cieszyńskim prowadzone zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju. CEL OPERACYJNY 2.3. Tworzenie infrastruktury technicznej dla turystyki z zachowaniem zasad zrównoważonego rozwoju. CEL OPERACYJNY NR 2.4: Stworzenie spójnej na poziomie powiatu i gmin strategii zagospodarowania przestrzennego w obszarze ochrony środowiska, zawierającej określenie stref działań gospodarczych na terenie powiatu z wydzieleniem obszarów objętych całkowitą lub częściową ochroną przyrody. CEL OPERACYJNY 2.5. Promocja powiatu jako terenu, na którym przestrzegane są obowiązujące normy ochrony środowiska; Dążenie do spełnienia norm czystości (powietrza, wody, gleb, etc.) ustanawianych przepisami ochrony środowiska. CEL STRATEGICZNY 3. Promowanie i podnoszenie prestiżu powiatu cieszyńskiego w skali kraju i Europy poprzez wzmacnianie działań mających na celu zachowanie przyrody. CEL OPERACYJNY 3.4: Popularyzacja różnorodnych form ochrony przyrody. Wykazane cele będą realizowane w niniejszym projekcie, ponieważ zaplanowane działania w zakresie: stworzenie warunków dla poprawy bioróżnorodności w obszarze projektowym i stworzenie miejsca rekreacyjno-edukacyjnego i edukacji rodzinnej są komplementarne do tych zapisów i kierunku rozwoju regionu. Strategia Rozwoju Powiatu Cieszyńskiego Deklaracja misji: "Powiat Cieszyński, pielęgnując dziedzictwo kulturowe Śląska Cieszyńskiego dba o edukację i kulturę, jako fundamenty swego dalszego rozwoju, a zachowując wyjątkową atrakcyjność inwestycyjną podnosi standardy w ochronie środowiska oraz opiece zdrowotnej i społecznej" CEL STRATEGICZNY 1: Poprawa poziomu życia mieszkańców powiatu cieszyńskiego, szczególnie w zakresie ochrony zdrowia. zwiększanie atrakcyjności powiatu cieszyńskiego, jako miejsca osiedlania się i lokowania inwestycji. Cel operacyjny: 1.2. Podniesienie świadomości ekologicznej mieszkańców powiatu cieszyńskiego kształtowanie postaw proekologicznych. Cel operacyjny: 1.3. prowadzenie działań informacyjnych, promujących podejmowane w powiecie przedsięwzięcia ekologiczne. Cel operacyjny:1.4. Współdziałanie gmin i powiatu celem opracowania procedur działań proekologicznych; Cel operacyjny:1.7. Poprawa estetyki powiatu. CEL STRATEGICZNY 2: Zwiększanie dochodów z działalności turystycznej w powiecie cieszyńskim prowadzone zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Cel operacyjny: 2.3. Tworzenie infrastruktury technicznej dla turystyki, z zachowaniem zasad zrównoważonego rozwoju. 18

19 Cel operacyjny: 2.5. promocja powiatu, jako terenu, na którym przestrzegane są obowiązujące normy ochrony środowiska. Niniejszy projekt wpisuje się ze swoim zakresem działań, jako część zintegrowanych inwestycji w regionie w aspekcie ochrony środowiska, propagowania proekologicznych działań i postaw i jest w zgodzie z polityką rozwoju powiatu. Strategia rozwoju Miasta Ustroń do 2020 roku Cel strategiczny: 1. Rozwój funkcji turystycznych i uzdrowiskowych Ustronia; Cel operacyjny: 1.1. Rozwój infrastruktury i zaplecza turystycznego, w tym zadanie: Rewitalizacja Jaszowca przywrócenie funkcji turystycznych, wypoczynkowych i rekreacyjnych (budowa małej infrastruktury, zagospodarowanie zieleni, poprawa układu komunikacyjnego). Przedmiotowy projekt swoim zakresem w całości pokrywa się ze wskazanym w strategii zadaniem Polityki horyzontalne Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/ nakłada na państwa członkowskie wdrażające fundusze strukturalne, obowiązek stosowania tzw. polityk horyzontalnych: W Artykule 7 - Promowanie równości mężczyzn i kobiet oraz niedyskryminacji; W Artykule 8 - Zrównoważony rozwój. Planowane działanie następująco wpływa na poszczególne polityki horyzontalne: Tabela 5 Wpływ projektu na polityki horyzontalne Polityki horyzontalne Zrównoważony rozwój Zgodność projektu z politykami Realizacja projektu będzie miała pozytywny wpływ na politykę zrównoważonego rozwoju przede wszystkim poprzez oddziaływanie na ochronę i poprawę jakości środowiska naturalnego. Zgodnie z założeniami zrównoważonego rozwoju, przy korzystaniu z zasobów naturalnych nie należy kierować się jedynie zaspokajaniem własnych potrzeb, ale też brać pod uwagę przyszłe pokolenia i stan otaczającego środowiska. Przedmiotowy projekt spełnia te założenia oraz tej polityki horyzontalnej rozwoju UE, która skupia się także na takich elementach jak: budowanie bardziej konkurencyjnej gospodarki, która będzie korzystać z zasobów w sposób racjonalny i oszczędny. W pływ projektu na polityki pozytywny 19

20 Polityki horyzontalne Promowanie równości mężczyzn i kobiet oraz niedyskryminacji Zgodność projektu z politykami Do infrastruktury powstałej w ramach projektu zapewniony zostanie równy dostęp kobietom i mężczyznom oraz osobom niepełnosprawnym różnych płci, wyznań i religii, rasy i narodowości. W pływ projektu na polityki neutralny Źródło: Opracowanie własne na podstawie Rozporządzenia ramowego dla EFSI nr 1303/2013 (Dz. Urz. UE L 347 z 20 grudnia 2013 r.) oraz Projektu RPO WSL (wersja 5.1) 4. Komplementarność projektu Projekt jest częścią zintegrowanego subregionalnego przedsięwzięcia pn. Rewitalizacja przestrzeni nadbrzeżnych rzek, potoków i zbiorników wodnych Subregionu Południowego, w związku z czym przedsięwzięciami komplementarnymi do niniejszego projektu będą wszystkie działania zaplanowane do realizacji w przedsięwzięciu zintegrowanym. Projekt jest komplementarny z innymi projektami, współfinansowanymi ze środków UE zmierzającymi do poprawy stanu środowiska naturalnego i atrakcyjności rekreacyjnej na obszarze Gminy Ustroń. Tabela 6 Komplementarność projektu z innymi działaniami L.p. Nazwa projektu Podmiot realizujący Źródło finansowania Wartość brutto w PLN Stan realizacji przedsięwzię cia 1. Rozwój współpracy między dwoma największymi miastami uzdrowiskowymi euroregionu ts/śc: Karwiną i Ustroniem w zakresie kultury i turystyki Miasto Ustroń Środki własne, POWT RCz-RP ,00 zrealizowany 2. Nowy produkt turystyczny Ustronia - strefa sportu i rekreacji w Parku Kościuszki w rejonie bulwarów nadwiślańskich" Miasto Ustroń Środki własne, RPO WSL ,22 zrealizowany 3. Utworzenie w dzielnicy Jaszowiec strefy sportu i rekreacji Miasto Ustroń Środki własne, dotacja uzdrowiskowa ,00 w trakcie realizacji 4. Uporządkowanie nabrzeża rzeki Wisły skomunikowanie terenów rekreacyjnych Miasto Ustroń Środki własne, RPO WSL ,00 planowany Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z ankiety dla beneficjentów projektu. 20

21 5. Analiza instytucjonalna 5.1. Beneficjenci projektu Beneficjentem projektu będzie jednostka samorządu terytorialnego Miasto Ustroń. Podstawę prawną w tym względzie określa ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r., nr 142 poz z późn. zm.) i ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. Nr 91, poz. 578 z późn. zm.).. Miasto Ustroń wykonuje swoje czynności za pomocą Urzędu Miejskiego, będącego jednostką organizacyjną. Organem wykonawczym wskazanym w ustawie jest Burmistrz, a uchwałodawczym Rada Miejska. Zadania i obowiązki Urzędu Miejskiego i jego komórek organizacyjnych określa Regulamin Organizacyjny Urzędu Miejskiego w Ustroniu. Kierownikiem Urzędu jest Burmistrz. Burmistrz kieruje pracą Urzędu osobiście, przy pomocy Zastępcy Burmistrza i Skarbnika Miasta. Burmistrz jest przełożonym służbowym zatrudnionych w Urzędzie pracowników oraz kierowników gminnych jednostek organizacyjnych. Urząd funkcjonuje na podstawie wewnętrznego podziału organizacyjnego na wydziały, biura, Urząd Stanu Cywilnego i samodzielne stanowiska pracy. Beneficjentem pośrednim (ostatecznym) będą mieszkańcy gminy Ustroń oraz turyści. Właścicielem wykonanej inwestycji w ramach projektu, będzie Beneficjent Gmina Ustroń Wykonalność instytucjonalna projektu Beneficjent nie wskazał struktury, stanowisk i zakresu odpowiedzialności poszczególnych osób, które będą brały udział w realizacji projektu. Z uwagi na powyższe, nie jest możliwa pełna ocena przygotowania Beneficjenta do realizacji projektu, w szczególności poprzez ocenę czy Beneficjent posiada zdolność organizacyjną do wdrożenia projektu i jego utrzymania. Jednakże wskazane przez Beneficjenta doświadczenie w zrealizowaniu kilku projektów dofinansowanych ze środków unijnych daje możliwość uznania, iż istnieje potencjał do wdrożenia projektu. 6. Analiza techniczna i technologiczna Analiza stanu aktualnego Obszar objęty projektem rozpoczyna się od dzielnicy Dobka do mostu drogowego na ulicy Skalica nad rzeką Wisła, wzdłuż nabrzeży rzeki Wisła w miejscowości Ustroń w gminie Ustroń w powiecie Cieszyńskim W chwili obecnej wzdłuż drogi wojewódzkiej nr 941 ul. Ustrońska / Katowicka jadąc od miejscowości Wisła w kierunku miejscowości Ustroń po prawej stronie ma swój bieg rzeka Wisła. Pomiędzy drogą a rzeką przebiega istniejąca droga rowerowa o nawierzchni asfaltowej. Po lewej stronie przebiega linia kolejowa jak również mają swoje podnórze wzniesienia Rezerwatu Czantoria. Teren jest zurbanizowany i zagospodarowany po prawej stronie. Na pograniczu miejscowości Ustroń / Wisła droga wojewódzka (nowo wybudowany odcinek) przechodzi poprzez linię kolejową pod lewe podnórze 21

22 wzniesień, natomiast po prawej stronie linii kolejowej przebiega (stara droga) ul. Wiślańska biegnąca po lewej stronie rzeki Wisła aż do mostu ul. Wczasowa nad rzeką Wisła, którędy można przejechać na lewy brzeg rzeki Wisła w kierunku wzniesienia Równica w dzielnicy Jaszowiec. Drugi most na rzece Wisła znajduje się w odległości ok. 1000m na ul. Skalica łączący obie strony nadbrzeża rzeki. Wzdłuż biegu rzeki na w/w odcinku przebiega istniejąca oznakowana ścieżka rowerowa o nawierzchni szutrowo-asfaltowej przebiegająca pod mostem na ul. Skalica. Po prawej stronie rzeki Wisła rozpościera się teren zabudowań Uzdrowiska miejscowości Ustroń zlokalizowane w dzielnicy Jaszowiec na którym występuje sieć dróg gminnych wznoszących się na górę Równica -884m.n.p.m. Opis wybranego wariantu technicznego/ technologicznego Projekt polegał będzie na modernizacji zdegradowanych terenów dzielnicy Jaszowiec dotyczącego ochrony zieleni i bioróżnorodności wraz z odtworzeniem istniejących szlaków i ścieżek turystycznych biegnących w dzielnicy Jaszowiec łączących górę Równica i nadbrzeża rzeki Wisły, wykonaniu węzłów komunikacyjnych na skrzyżowaniach szlaków i tras turystycznych z drogami i ciekami wodnymi (celem zapewnienia ciągłości przebiegu tras) oraz budowie i modernizacji kładek nad ciekami wodnymi a w szczególności: Wykonania analizy zagospodarowania zdegradowanej dzielnicy Jaszowiec dla potrzeb stanu środowiska naturalnego, Przygotowania opracowania dotyczącego ochrony zieleni i bioróżnorodności, Ustanowienie pomników przyrody (wraz z infrastrukturą: ścieżki, tablice informacyjne), Ustanowienie stanowisk dokumentacyjnych (wraz z infrastrukturą: ścieżki, tablice informacyjne), Ustanowienie użytków ekologicznych (wraz z infrastrukturą: ścieżki, tablice informacyjne), Nasadzenie roślin rodzimych Wykonanie ścieżek edukacyjnych, ustawienie tablic informacyjnych, Remont i odsłonięcie zapory przeciwrumoszowej na potoku Jaszowiec stanowiącego dopływ rzeki Wisła, usunięcie samosiejek, wyrównanie terenu, wykonanie nowych nasadzeń, Montaż oświetlenia solarnego Poprawa stanu koryt cieków wodnych, Odwodnienie terenu w Jaszowcu, Wycinka i pielęgnacja drzew i krzewów, Utworzenie terenów do wypoczynku, remont kortów tenisowych, Ustawienie 3 toalet samoczyszczących, Remont istniejących ścieżek i chodników dla pieszych (w tym odsłonięcie i przywrócenie poprzedniej funkcji ścieżkom pozarastanym, niewykorzystywanym w chwili obecnej, budowa parkingów, wykonanie tras dla nartorolkarzy, rolkarzy i nordic walking, narciarzy biegowych, ustawienie koszy na śmieci przy ścieżkach, ławek, donic kwiatowych (wykonanie obsad), likwidacja barier architektonicznych, uatrakcyjnienie, podświetlenie kładki na rzece Wiśle, przygotowanie terenu pod trasę do nauki jazdy na nartach dla dzieci (utworzenie wypożyczalni sprzętu), 22

23 Tereny objęte projektem wg podanych materiałów w ankiecie i w ocenie eksperta są własnością: Gminy Ustroń Właścicieli prywatnych który działki są w trakcie wykupu lub wywłaszczenia Śląskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Katowicach Lasów Państwowych Skarbu Państwa. a) Podstawowe założenia projektowe: Dla budowy ścieżki pieszo-rowerowej, proponuje się nawierzchnie szutrowo żwirową lub przy użyciu wodno-przepuszczalnych materiałów. Zaprojektowanie ścieżki tak aby zarówno jej przebieg, jak i użyte materiały w jak najmniejszym stopniu ingerowały w środowisko. Właściwe (z punktu środowiskowego) poprowadzenie ścieżki pieszo rowerowej, nawet poprzez miejscowe jej zwężenia, by w maksymalnym stopniu uniknąć wycinki drzew Odpowiednie poprowadzenie ścieżki pieszo rowerowej, tak by nie zmniejszyć dostępności cieku dla zwierząt - zwłaszcza drobnych ssaków i płazów. Na potencjalną lokalizacje wyposażenia obszaru w mała architekturę i tereny rekreacyjne rekomenduje się terenu otwarte, niezadrzewione. Na pozostałym obszarze nie zadrzewionym zaleca się dokonanie zadrzewień. W razie potrzeby kładkę zaprojektować jako jednoprzęsłową i zastosować oświetlenie ekologiczne rekomenduje się hybrydowe. Mocniejsze wyeksponowanie eko-edukacyjnej roli tras dydaktyczno-rekreacyjnych, opracowanie zwartej koncepcji wraz z urządzeniami wchodzącymi w interakcję z użytkownikiem ścieżki. Stosować oświetlenie hybrydowe połączenie energii słonecznej i turbin wiatrowych w celu eliminacji budowy sieci kablowej ziemnej lub napowietrznej. Wykonanie "hotelu dla owadów" budek dla ptaków oraz i innych organizmów cyklem życiowym związanych z wodą. Rozważyć obsadzenie obszarów nadrzecznych roślinnością rodzimych gatunków, lokalnego pochodzenia, pozyskanych z materiału genetycznego pochodzącego z odległości nie większej niż 25 km od obszaru projektowego. Usuwanie roślinności inwazyjnej wykazanej w analizie środowiskowej. b) Zalecenia dotyczące prac przygotowawczych i wykonawczych: Budowa, remont mostów i kładek, w rozumieniu 3 ust 1 Rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 30 maja 2000 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogowe obiekty inżynierskie i ich usytuowanie. (Dz. U. z dnia 3 sierpnia 2000 r.), wymaga uzyskania zgody Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gliwicach oraz Śląskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Katowicach oraz uzyskania pozwolenia wodno-prawnego z uwagi na planowaną zmianę stosunków wodnych. 23

24 Nadbrzeża w świetle definicji zawartej w ustawie z dnia 18 lipca 2001r. Prawo wodne art. 9 ust 1, pkt 19h są urządzeniem wodnym, na które zgodnie z art. 122, ust. 1pkt 3 jest wymagane opracowanie operatu wodno-prawnego i uzyskanie pozwolenia wodno-prawnego. W przypadku stwierdzenia w drodze uzgodnień z Regionalną Dyrekcją Zarządu Gospodarki Wodnej że teren objęty projektem jest terenem zalewowym, konieczne jest za podstawie Ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo Wodne, zgodnie z art. 88l ust.1a. uzyskanie decyzji zwalniającej od zakazów Dyrektora RZGW o której mowa w art. 88l ust 1 Prawa wodnego Na podstawie Ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo Wodne, zgodnie z art. 88l ust.1a. budowa, przebudowa lub remont drogi rowerowej oraz wyznaczenie szlaku turystycznego pieszego lub rowerowego wymaga zgłoszenia Dyrektorowi Zarządu Gospodarki Wodnej, w przypadku wcześniejszego stwierdzenia w drodze uzgodnień z w/w Instytucją że teren projektu jest terenem zalewowym. W związku z realizacją projektu na terenach nie będących własnością gminy, konieczne będzie uzyskanie zgód właścicieli działek prywatnych na realizację przedsięwzięcia jak i Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej, Śląskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych. c) Ryzyko projektu: Beneficjent nie posiada sporządzonej dokumentacji projektowej, ani stosowanych uzgodnień i pozwoleń na realizację projektu. Opracowana jest jedynie koncepcja architektoniczna. Beneficjent nie posiada własności terenów dla których planuje realizować projekt, konieczne jest uzyskanie zgód właścicieli na realizację projektu na ich terenie. d) Harmonogram prac przygotowawczych i wykonawczych: Uzyskanie zezwoleń i uzgodnień: od 0 do 200 dnia Opracowanie dokumentacji projektowej: od 200 do 360 dnia Uzyskanie pozwoleń na realizację: od 360do 450 dnia Realizacja prac budowlanych: od 450do 700 dnia Zakładany przez Beneficjenta termin zakończenia realizacji zadania na okresie od do jest realny. 24

25 Tabela 7 Koszty przygotowania i realizacji projektu L.p. Koszt Kwota netto Vat [23%] Kwota brutto Przygotowanie dokumentacji (studium wykonalności) Wykonanie dokumentacji projektowej i uzyskanie zezwoleń Ekspertyzy, inwentaryzacje przyrodnicze i nadzory Szacunkowa wartość rzeczowej realizacji inwestycji Promocja wraz z kampanią informacyjno-edukacyjną , , , , , , , , , , , , , , ,00 6. Razem: , , ,44 Źródło: Opracowanie własne 7. Analiza specyficzna dla sektora Elementami specyficznymi w projekcie są: Stworzenie warunków dla poprawy bioróżnorodności w obszarze projektowym; Stworzenie miejsca rekreacyjno-edukacyjnego i edukacji ekologicznej Stan aktualny Teren dzielnicy i całego otoczenia bardzo silnie zalesiony różnorodnym drzewostanem z licznymi śladami bytowania dużych ssaków. Na potoku Jaszowiec przepływającego przez znaczną część dzielnicy Jaszowiec w Ustroniu znajduje się zapora poprzeczna zatrzymująca spływ rumoszu rzecznego. Teren objęty projektem znajduje się w obszarze występowania elementów specyficznych bioróżnorodnych, które zostały stwierdzone przez ekspertów w analizie środowiskowej i poprzez działania objęte projektem poprawi się występującą bioróżnorodność obszaru. Obszar projektu leży w sąsiedztwie: Poza doliną Wisły w odległości 1-2 km w rejonie Ustronia są tereny Krajobrazowego Parku Beskidu Śląskiego oraz obszary Natura 2000, Beskid Śląski i Góra Bucze Stan projektowany Projekt będzie polegał na modernizacji zdegradowanych terenów dzielnicy Jaszowiec poprzez ochronę zieleni i bioróżnorodności wraz z odtworzeniem istniejących szlaków i ścieżek biegnących w dzielnicy Jaszowiec łączących górę Równica i nadbrzeża rzeki Wisły, wykonaniu węzłów komunikacyjnych na skrzyżowaniach szlaków i tras z drogami i ciekami wodnymi (celem zapewnienia ciągłości przebiegu tras) oraz budowie i modernizacji kładek nad ciekami wodnymi. 25

26 Jedynie racjonalne zagospodarowanie miejsca zapobiegnie inwazyjnemu niszczeniu występującej w tym terenie bioróżnorodności i uniemożliwi jego dalszą inwazyjną dewastację wskutek miejscowego występowania roślin inwazyjnych i niewłaściwego zagospodarowania. Poprzez przewidziane w projekcie działania jak: podjęcie działań w celu ochrony unikatowych dziko rosnących gatunków roślin. uporządkowanie i zagospodarowanie zielenią nadbrzeży, ustanowienie użytków ekologicznych, nasadzenie roślin rodzimych możliwe jest stworzenie warunków dla poprawy bioróżnorodności. Dalsze pozostawienie terenów objętych projektem na inwazyjne, niezorganizowane i niezaplanowane działania ludzkie, narażą obszar na biologiczną degradację. Znaczący pozytywny wpływ na środowisko mogą mieć następujące działania projektowe dotyczące środowiska naturalnego: odtwarzanie i ochrona łęgu, szczepienie runa łęgu. Znaczący pozytywny wpływ projektu na środowisko można osiągnąć w szczególności poprzez: zaprojektowanie, utworzenie i utrzymanie "hotelu dla owadów" oraz włączenie do projektu usuwania i niszczenia roślin inwazyjnych - są one jedną z głównych przyczyn zmniejszania się bioróżnorodności w zbiorowiskach roślinnych i wśród zwierząt. Niewątpliwie pozytywnym czynnikiem będzie ustawienie toalet samoczyszczących dla osób eksplorujących miejscową bioróżnorodność. Poprzez racjonalne zagospodarowanie terenu, możliwe jest poprawa elementu specyficznego terenu jakim jest stworzenie miejsca aktywnego wypoczynku i edukacji ekologicznej. Podjęcie działań inwestycyjnych polegających na: stworzeniu przestrzeni rekreacyjnej, remoncie kortów tenisowych, remoncie ścieżki pieszo-rowerowej, wykonaniu tras dla nartorolkarzy, rolkarzy i nordic walking, narciarzy biegowych, przygotowanie terenu pod trasę do nauki jazdy na nartach dla dzieci, budowie sieci oświetlenia parkowego, przyczyni się do stworzenia w miejscu dotychczas zaniedbanym i niedocenionym przyrodniczo przestrzeni aktywnego wypoczynku i edukacji ekologicznej. Przewiduje się możliwość rekreacyjno-edukacyjnego skorzystania z obiektu poprzez rodzin rocznie. Dodatkowe umiejscowienie tablic dydaktycznych o tematyce związanej z występującą w rejonie bioróżnorodnością i wartością krajobrazową okolicy, ustanowienie pomników przyrody, ustanowienie stanowisk dokumentacyjnych, przyczyni się do stworzenia miejsca dydaktycznego dla dzieci i celów edukacji rodzinnej. Przewiduje się możliwość dydaktycznego skorzystania z obiektu poprzez rodzin rocznie. Dodatkowo, umiejscowienie tablic dydaktycznych o tematyce związanej z występującą w rejonie bioróżnorodnością i wartością krajobrazową okolicy przyczyni się do wzmocnienia postaw ekologicznych mieszkańców. 8. Analiza wariantowa Do analizy wariantowości niniejszego przedsięwzięcia przyjęto trzy rozwiązania: Wariant I realizacja zakresu podanego przez Beneficjenta, który przewidywał: Wykonania analizy zagospodarowania zdegradowanej dzielnicy Jaszowiec dla potrzeb stanu środowiska naturalnego, Przygotowania opracowania dotyczącego ochrony zieleni i bioróżnorodności, Ustanowienie pomników przyrody (wraz z infrastrukturą: ścieżki, tablice informacyjne), Ustanowienie stanowisk dokumentacyjnych (wraz z infrastrukturą: ścieżki, tablice informacyjne), 26