Analiza wykonalności dla projektu pn.: Zagospodarowanie terenu wzdłuż rzeki Bobrówki w Cieszynie

Transkrypt

1 Analiza wykonalności dla projektu pn.: Zagospodarowanie terenu wzdłuż rzeki Bobrówki w Cieszynie Bielsko-Biała, 2014

2 Zespół ekspertów w składzie: Karol Ciężak, Paweł Gałecki, Joanna Zalewska-Gałosz, Wojciech Gałosz, Izabela Kałczuga, Małgorzata Krzysztofik, Krzysztof Linek, Anna Ober, Roman Żurek 2

3 Spis treści Spis treści Charakterystyka projektu Tytuł i definicja projektu Lokalizacja projektu Logika interwencji, cele i wskaźniki projektu Analiza terytorialna Zgodność z politykami strategicznymi Komplementarność projektu Analiza instytucjonalna Beneficjenci projektu Wykonalność instytucjonalna projektu Analiza techniczna i technologiczna Analiza specyficzna dla sektora Stan aktualny Stan projektowany Analiza wariantowa Analiza środowiskowa Analiza prawna i pomoc publiczna Analiza finansowo-ekonomiczna Wykonalność i trwałość projektu Analiza ryzyk i zagrożeń w projekcie Plan wdrożenia projektu Raport z konsultacji społecznych Zakończenie Bibliografia

4 Spis rysunków Rysunek 1 Gmina Cieszyn na mapie Województwa Śląskiego... 6 Rysunek 2 Lokalizacja projektu na terenie powiatu... 7 Rysunek 3 Lokalizacja projektu... 8 Spis tabel Tabela 1 Wskaźnik rezultatu Tabela 2 Wskaźnik produktu Tabela 3 Ludność w Gminie Cieszyn wg miejsca zameldowania i płci Tabela 6 Wpływ projektu na polityki horyzontalne Tabela 7 Komplementarność projektu z innymi działaniami Tabela 8 Koszty przygotowania i realizacji projektu Tabela 9 Ocena porównawcza projektu: stan surowy stan z zastosowaniem rekomendacji środowiskowych (skala od -5 do +5) Tabela 10 Ryzyka środowiskowe w projekcie Tabela 11 Wycena i harmonogram w obszarze środowiskowym Tabela 13 Harmonogram rzeczowo-finansowy Tabela 14 Kalkulacja kosztów operacyjnych w wybranych latach analizy Tabela 15 Obliczenie luki w finansowaniu Tabela 16 Obliczenie poziomu dofinansowania Tabela 17 Obliczenia wskaźników rentowności bez uwzględnienia dotacji Tabela 18 Obliczenia wskaźników rentowności z uwzględnieniem dotacji Tabela 19 Obliczenie ENPV i B/C Tabela 20 Ryzyka i zagrożenia w projekcie Tabela 21 Plan wdrożenia projektu

5 1. Charakterystyka projektu 1.1. Tytuł i definicja projektu Zagospodarowanie terenu wzdłuż rzeki Bobrówki w Cieszynie Projekt jest częścią zintegrowanego subregionalnego przedsięwzięcia pn. Rewitalizacja przestrzeni nadbrzeżnych rzek, potoków i zbiorników wodnych Subregionu Południowego. Przedsięwzięcie obejmuje działania polegające na ochronie obszarów nadwodnych wraz ze zrównoważonym wykorzystaniem lokalnych zasobów przyrodniczych i prowadzeniem kampanii informacyjnoedukacyjnych, a także budowę i modernizację niezbędnej infrastruktury związanej z ochroną i przywróceniem właściwego stanu siedlisk przyrodniczych i gatunków. Przedsięwzięcie zintegrowane złożone jest z 35 wzajemnie komplementarnych inwestycji zaplanowanych do realizacji w Bielsku-Białej oraz powiatach: bielskim, cieszyńskim i żywieckim. Przedmiotem projektu jest zagospodarowanie terenu wzdłuż rzeki Bobrówki w Cieszynie. Projekt zakłada zagospodarowanie nadbrzeży rzeki Bobrówka od stawów przy ul. Braci Miłosiernych aż po tereny pograniczne przy Górze Zamkowej i moście granicznym na ul. Zamkowej. Na zakres prac w projekcie, na obszarze 5 ha Cieszyna składa się: Budowa ścieżki dydaktycznej oraz pieszo rowerowej na całym odcinku Budowę kładek w miejscach koniecznych do skomunikowania nadbrzeży w tym w miejscu połączenia ul. Gospodarskiej i Słowicza. Zagospodarowanie terenu poprzez czynną ochronę siedlisk łęgowych, zabezpieczenie unikatowej roślinności, zaadaptowanie istniejącej przestrzeni zielonej na park nadrzeczny o funkcji rekreacyjnej i przyrodniczej, wykonanie miejsc bezpośredniego dostępu do wody oraz miejsc rekreacyjno-wypoczynkowych między innymi miejsc do czynnego wypoczynku i rekreacji rodzinnej. Montaż oświetlenia energooszczędnego na obszarze objętym projektem. Budowę małej architektury, wiat biwakowych, montaż ławek, koszy na śmieci, stojaków na rowery dla potrzeb rekreacji rodzinnej. Budowę suchego polderu. Celem projektu jest ochrona i zachowanie różnorodności biologicznej na obszarze gminy poprzez: Stworzenie warunków dla poprawy bioróżnorodności w obszarze projektowym; Stworzenie miejsca rekreacyjno-edukacyjnego i edukacji ekologicznej. 5

6 1.2. Lokalizacja projektu Cieszyn - leży na południu Polski (Województwo Śląskie, Powiat Cieszyński) na granicy z Republiką Czeską. Lokalizacja projektu wiąże się z zagospodarowaniem nadbrzeży rzeki Bobrówka od stawów przy ul. Braci Miłosiernych aż po tereny pograniczne przy Górze Zamkowej i moście granicznym na ul. Zamkowej. Rysunek 1 Gmina Cieszyn na mapie Województwa Śląskiego Źródło: 6

7 Rysunek 2 Lokalizacja projektu na terenie powiatu Źródło: Opracowanie własne na podstawie 7

8 Rysunek 3 Lokalizacja projektu Źródło: Opracowanie własne celem wzmocnienia współpracy między JST koniecznej do realizacji wspólnych działań na obszarze funkcjonalnym 8

9 1.3. Logika interwencji, cele i wskaźniki projektu Na obszarze Cieszyna teren wzdłuż rzeki Bobrówki jest silnie zarośnięty i w znacznej części przebiega przez miasto. Tereny te są silnie zurbanizowane i uniemożliwiają lokalizację szerokich ścieżek rowerowych i pieszych w bezpośrednim sąsiedztwie cieku. W obszarze tym widoczna jest wąska ścieżka piesza poprzecinana ciągiem komunikacyjnym miasta. Na obszarze objętym projektem występuje obiekt podlegający ochronie, jakim jest ciąg pomników przyrody aleja dębowa. W odległości ok. 2-3 km od miejsca realizacji projektu zlokalizowany jest obszar chronionego krajobrazu Cieszyńskie Pogórze. Dalsze pozostawienie terenów objętych projektem na niezorganizowane i niezaplanowane działania ludzkie polegające na braku wskazania i wydzielenia miejsc dla potrzeb rekreacji, narażą obszar na biologiczną degradację. Powyższy sytuacja wpływa na pogarszający się stan bioróżnorodności biologicznej na obszarze Gminy Cieszyn, wobec czego w przedmiotowym projekcie jako problem kluczowy określono: niewystarczający stopień ochrony bioróżnorodności biologicznej na obszarze Gminy Cieszyn. Mając na względzie konieczność znalezienia rozwiązania powyższego problemu jako cel projektu przyjęto ochronę i przywrócenie różnorodności biologicznej na obszarze Gminy Cieszyn. Cel projektu zgodny jest w tym zakresie z celem RPO WSL na lata (wersja 5.1) w ramach osi priorytetowej VI OCHRONA ŚRODOWISKA I EFEKTYWNE WYKORZYSTANIE ZASOBÓW, w odniesieniu do priorytetu inwestycyjnego 6.4: ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej, ochrona i rekultywacja gleby oraz wspieranie usług ekosystemowych, także poprzez program Natura 2000 i zieloną infrastrukturę. W tej osi priorytetowej, w zakresie priorytetu inwestycyjnego 6.4 wyznaczono jeden cel szczegółowy: Ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej. Cel szczegółowy priorytetu inwestycyjnego 6.4 jest spójny z celami głównym i szczegółowym Umowy Partnerstwa, którymi są odpowiednio: zwiększenie konkurencyjności gospodarki oraz zwiększenie efektywności wykorzystania zasobów naturalnych i kulturowych oraz ich zachowanie. Zgodnie z Projektem Szczegółowego Opisu Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego (URPO WSL) na lata w zakresie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (wersja 2.0 z maja 2014) przedmiotowy projekt wpisuje się w Działanie 5.4 Ochrona różnorodności biologicznej. W tej wersji dokumentu - celem działania 5.4 jest ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej. Na etapie opracowania właściwego Studium Wykonalności należy odnieść się do zapisów URPO WSL , które aktualnie określają przykładowe rodzaje projektów odnoszące się do przedmiotowego projektu jako: 1. Budowa, modernizacja i doposażenie ośrodków prowadzących działalność w zakresie edukacji ekologicznej lub ochrony różnorodności biologicznej wraz z prowadzeniem kampanii informacyjnoedukacyjnych; 2. Ochrona obszarów nadwodnych wraz ze zrównoważonym wykorzystaniem lokalnych zasobów przyrodniczych wraz z prowadzeniem kampanii informacyjno-edukacyjnych; 9

10 3. Budowa i modernizacja niezbędnej infrastruktury związanej z ochroną, przywróceniem właściwego stanu siedlisk przyrodniczych i gatunków (również na terenach chronionych wraz z prowadzeniem kampanii informacyjno-edukacyjnych). W ramach 1. przykładowego rodzaju projektu wsparcie uzyskają ośrodki prowadzące statutową działalność w zakresie edukacji ekologicznej lub ochrony bioróżnorodności, która związana jest z gatunkami rodzimymi stanowiącymi zasoby przyrodnicze województwa śląskiego. W ramach 2. przykładowego rodzaju projektu wsparcie uzyskają projekty związane z ochroną obszarów przybrzeżnych rzek, potoków i zbiorników wodnych wraz ze zrównoważonym wykorzystaniem lokalnych zasobów przyrodniczych w celu stworzenia wielofunkcyjnych przestrzeni publicznych o wysokiej jakości, także dla ich zagospodarowania na cele turystyczne. W ramach 3. przykładowego rodzaju projektu wsparcie uzyskają projekty związane z czynną ochroną gatunków rodzimych stanowiącymi zasoby przyrodnicze województwa śląskiego. W ramach wszystkich typów projektów Beneficjent zobowiązany jest do prowadzenia kampanii informacyjno-edukacyjnych. Przedmiotowy projekt wpisuje się w 2 przykładowy rodzaj projektu. Wskaźniki Planowanymi rezultatami wsparcia - zgodnie z aktualnymi zapisami w Projekcie RPO WSL na lata (wersja 5.1) w zakresie budowy, modernizacji i doposażenia ośrodków prowadzących działalność w zakresie edukacji ekologicznej lub ochrony różnorodności biologicznej; ochrony obszarów nadwodnych (poprzez zagospodarowanie tych przestrzeni jako bezpiecznych, wielofunkcyjnych przestrzeni publicznych o wysokiej jakości) wraz ze zrównoważonym wykorzystaniem lokalnych zasobów przyrodniczych (np. dla ich zagospodarowania na cele turystyczne), budowy i modernizacji niezbędnej infrastruktury związanej z ochroną, przywróceniem właściwego stanu siedlisk przyrodniczych i gatunków (również na terenach chronionych), będą: 1. Wzrost udziału obszarów chronionych w powierzchni obszarów ogółem; 2. Powstrzymanie procesu utraty różnorodności biologicznej, wzmacnianie potencjału rozwoju gospodarczego i społecznego w oparciu o zrównoważone wykorzystanie walorów przyrodniczych; 3. Rozwój infrastruktury związanej z właściwym ukierunkowaniem ruchu turystycznego na obszarach cennych przyrodniczo zapewniającej z jednej strony lepszą ochronę wartości przyrodniczych, a jednocześnie przyczyniające się do zwiększenia atrakcyjności turystycznej tych obszarów. Niniejszy projekt spełnia odpowiednio zapisy punktów 2 i 3. 10

11 Tabela 1 Wskaźnik rezultatu L.p. Wskaźnik Jednostka pomiaru Źródło danych Wartość bazowa Wartość docelowa (2019) 1. Udział powierzchni obszarów chronionych w powierzchni ogółem [%] GUS 0 Nie dotyczy 2. Wskaźnik mierzący: Powstrzymanie procesu utraty różnorodności biologicznej, wzmacnianie potencjału rozwoju gospodarczego i społecznego w oparciu o zrównoważone wykorzystanie walorów przyrodniczych zostanie uzupełnione po opublikowaniu odpowiednich wskaźników RPO WSL zostanie uzupełnione po opublikowaniu odpowiednich wskaźników RPO WSL zostanie uzupełnione po opublikowaniu odpowiednich wskaźników RPO WSL zostanie uzupełnione po opublikowaniu odpowiednich wskaźników RPO WSL 3. Wskaźnik mierzący: Rozwój infrastruktury związanej z właściwym ukierunkowaniem ruchu turystycznego na obszarach cennych przyrodniczo zapewniającej z jednej strony lepszą ochronę wartości przyrodniczych, a jednocześnie przyczyniające się do zwiększenia atrakcyjności turystycznej tych obszarów zostanie uzupełnione po opublikowaniu odpowiednich wskaźników RPO WSL zostanie uzupełnione po opublikowaniu odpowiednich wskaźników RPO WSL zostanie uzupełnione po opublikowaniu odpowiednich wskaźników RPO WSL Źródło: Opracowanie własne na podstawie RPO WSL na lata (wersja 5.1) zostanie uzupełnione po opublikowaniu odpowiednich wskaźników RPO WSL 11

12 Tabela 2 Wskaźnik produktu L.p. Wskaźnik Jednostka pomiaru Źródło danych Wartość bazowa Wartość docelowa (2018) Liczba ośrodków prowadzących działalność w zakresie edukacji ekologicznej objętych wsparciem Łączna powierzchnia zrekultywowanych gruntów Liczba wspartych form ochrony przyrody [szt.] [ha] Źródło: URPO WSL na lata (wersja 5.1) Dokumentacja wykonawczo - techniczna/ protokoły zdawczo odbiorcze Dokumentacja wykonawczo - techniczna/ protokoły zdawczo odbiorcze ,0 [szt.] Sprawozdanie 0 Nie dotyczy Na dzień przygotowania niniejszego opracowania ani projekt Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata , ani projekt uszczegółowienia tegoż programu nie przewidują wskaźników innych niż te, które podano w tabelach. Wskaźniki określone w dostępnych projektach dokumentów nie są adekwatne do zaplanowanych typów działań, jak również nie pozwalają na zmierzenie rezultatów wsparcia, jakimi zgodnie z projektem RPO WSL na lata (wersja 5.1) mają być: Powstrzymanie procesu utraty różnorodności biologicznej, wzmacnianie potencjału rozwoju gospodarczego i społecznego w oparciu o zrównoważone wykorzystanie walorów przyrodniczych; Rozwój infrastruktury związanej z właściwym ukierunkowaniem ruchu turystycznego na obszarach cennych przyrodniczo zapewniającej z jednej strony lepszą ochronę wartości przyrodniczych, a jednocześnie przyczyniające się do zwiększenia atrakcyjności turystycznej tych obszarów. W związku z powyższym, rezultaty te podano bez określenia nazwy wskaźnika. Jednocześnie przy wskaźniku Liczba ośrodków prowadzących działalność w zakresie edukacji ekologicznej objętych wsparciem podano wartość 1, gdyż beneficjent zobowiązany będzie do prowadzenia kampanii informacyjno-edukacyjnych w ramach projektu. Niezbędna będzie weryfikacja powyższych zapisów po opublikowaniu listy wskaźników obowiązujących dla tego typu projektu. Procedura raportowania i monitorowania wskaźników dostosowana będzie do Wytycznych z zakresu monitoringu i sprawozdawczości RPO Województwa Śląskiego Obowiązki beneficjenta w zakresie sprawozdawczości będzie również określać umowa o dofinansowanie. Funkcję sprawozdania na poziomie beneficjenta spełniać będzie część wniosku o płatność dotycząca postępu rzeczowego i finansowego danego projektu (w tym informacja nt. postępu prac, osiągniętych 12

13 produktów). Wskaźniki produktu będą monitorowane co najmniej 1 raz na kwartał, natomiast wskaźniki rezultatu najpóźniej w rok po zakończeniu inwestycji. 2. Analiza terytorialna Gmina Cieszyn jest gminą miejską i siedzibą Powiatu Cieszyńskiego, jest regionalnym ośrodkiem gospodarczym, administracyjnym, oświatowym i kulturalnym. Cieszyn położony jest na granicy polskoczeskiej, na głównym szlaku drogowym prowadzącym ze Skandynawii i Wybrzeża Bałtyckiego do głównych miast centralnej i południowej Europy. W ciągu roku granicę w Cieszynie przekracza ponad 15,97 mln osób i prawie 4,4 mln pojazdów. Zachodnia granica Cieszyna przebiega na rzece Olzie i pokrywa się z granicą polsko-czeską, za którą leży Czeski Cieszyn. Miasto graniczy z 3 gminami: Hażlach, Dębowice i Goleszów. Przez obszar Cieszyna przebiega droga ekspresowa S1 będąca częścią międzynarodowej trasy E75 łączącej Norwegię, Finlandię, Polskę, Czechy, Słowację, Węgry, Serbię, Macedonię i Grecję oraz droga wojewódzka nr 938 łącząca Cieszyn z Pawłowicami. Atutem Cieszyna jest położenie u stóp polskich i czeskich Beskidów oraz bliskość takich miejscowości jak: Kraków (ok. 120 km), Katowice (ok. 70 km). Oświęcim (ok. 70), Bielsko Biała (ok. 40), Ustroń (ok.15), Szczyrk (ok. 30), Olomouc (ok. 120), Ostrava (ok. 40), Frýdek Místek (ok. 40), Karvina (ok. 15). Dzieje Cieszyna sięgają IX wieku. Lokacja miasta nastąpiła około 1220 r. Od końca XIII wieku było ono centrum księstwa cieszyńskiego istniejącego formalnie do 1918 r. i stając się w epoce nowożytnej jednym z najważniejszych miast Śląska. W dobie XIX-wiecznego uprzemysłowienia Cieszyn zaczął być gospodarczo prześcigany przez takie ośrodki jak Bielsko czy Morawska Ostrawa, pozostając jednak ważnym ośrodkiem kulturalnym i oświatowym. Podział miasta dokonał się w lipcu 1920 r. i był wynikiem dwuletniego sporu terytorialnego między powstałymi na gruzach monarchii austro-węgierskiej Polską i Czechosłowacją. Cieszyn jest stolicą krainy historyczno-geograficznej Śląska Cieszyńskiego. W polskiej części miasta znajduje się większość cieszyńskich zabytków, skupionych w zespole przestrzennym Starego Miasta oraz na Górze Zamkowej. Tabela 3 Ludność w Gminie Cieszyn wg miejsca zameldowania i płci Wyszczególnienie j.m Ludność wg miejsca zameldowania i płci stan na 31 XII ogółem osoba mężczyźni osoba kobiety osoba Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS Według danych GUS na 31 grudnia 2013 r. Cieszyn liczył mieszkańców, natomiast jego powierzchnia wynosi 28,61 km². Gęstość zaludnienia stanowi os./km². W strukturze ludności w 2013r 16.4% mieszkańców stanowiły osoby w wieku produkcyjnym, 62,3% osoby w wieku przedprodukcyjnym, a 21% osoby w wieku poprodukcyjnym. Wzrasta ilość osób w wieku poprodukcyjnym. Przyrost naturalny w 2013r. jest ujemny wyniósł minus 0,2 i ma tendencję 13

14 rosnącą. Saldo migracji na 1000 osób stanowi minus 2,0 i od 2 lat utrzymuje się na podwyższonym ujemnym 2 punktowym poziomie. Liczba pracujących ogółem osób (GUS, stan na 31.XII.2013r.). Na koniec czerwca 2014r. stopa bezrobocia w Polsce wyniosła 12%, w województwie śląskim 10,2% a w powiecie cieszyńskim 10%. Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w tym czasie z Gminy Cieszyn osoby. Gospodarka Według danych GUS BDL (stan na koniec 2013r.) podmioty gospodarki narodowej stanowiły w Cieszynie ogółem 5 338, w tym z sektora publicznego 215, sektora prywatnego 5 123, a wśród nich sektor prywatny - osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą Wiodącym sektorem wśród zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w Cieszynie są firmy z sektora G handel detaliczny i hurtowy (1 565), z sektora F budownictwo (533) oraz sektora M działalność profesjonalna, naukowa i techniczna (485). Infrastrukturę techniczną i społeczną charakteryzują dane zaprezentowane w materiale Cieszyn w liczbach za 2012r. (publikacja na stronie internetowej: Gospodarka mieszkaniowa Liczba mieszkań , w tym: komunalnych 1 983, spółdzielczych 4 859, prywatne Liczba budynków 4 206, w tym: komunalnych 238, spółdzielczych 170, prywatne Struktura mieszkań wg wyposażenia: sieć wodociągowa - 98%, sieć kanalizacyjna - 78%, sieć energetyczna - 100%, sieć ciepłownicza, czyli ciepła woda - 33% i centralne ogrzewanie - 52%; sieć gazowa 92%. Gospodarka komunalna sieć wodociągowa 280,9 km, w tym rozdzielcza 126,8 km, sieć kanalizacyjna 186,7 km, w tym rozdzielcza 151,4 km, sieć gazowa 279,9 km, w tym rozdzielcza 156,7 km, sieć cieplna 49,2 km, w tym rozdzielcza 19,2 km. Transport i Komunikacja Drogi - 138,5 km krajowe - 5,7 km wojewódzkie - 2,5 km powiatowe - 42,8 km gminne - 87,5 km Infrastruktura społeczna Służba zdrowia: szpitale 2 (625 miejsc), zakład opiekuńczo-leczniczy 1 (195 miejsc), żłobki: publiczne 2 (190 miejsc) i prywatne 1 (19 miejsc); apteki 14. Oświata, czyli przedszkola - 17 instytucji dla prawie 1400 dzieci, 10 szkół podstawowych dla ok uczniów, 6 placówek gimnazjum dla prawie 1200 uczniów, 6 szkół LO dla prawie 1800 uczniów oraz 5 zespołów szkół (ok uczniów), 1 szkoła wyższa (2 475 studentów) i szkoła artystyczna (300). Warunki do rekreacji rodzinnej i eko-edukacji Cieszyn położony jest na granicy polsko-czeskiej, na głównym szlaku drogowym prowadzącym ze Skandynawii i Wybrzeża Bałtyckiego do głównych miast centralnej i południowej Europy. W ciągu roku granicę w Cieszynie przekracza ponad 15,97 mln osób i prawie 4,4 mln pojazdów. Cieszyn jest stolicą krainy historyczno-geograficznej Śląska Cieszyńskiego. W polskiej części miasta znajduje się 14

15 większość cieszyńskich zabytków, skupionych w zespole przestrzennym Starego Miasta oraz na Górze Zamkowej. W gminie występują bardzo dobre warunki dla rozwoju rekreacji rodzinnej i ekoedukacji. Podsumowanie Cieszyn liczy mieszkańców, jego powierzchnia wynosi 28,61 km². Gęstość zaludnienia stanowi os./km². Wzrasta ilość osób w wieku poprodukcyjnym. Przyrost naturalny w 2013r. jest ujemny wyniósł minus 0,2 i ma tendencję rosnącą, ale saldo migracji na 1000 osób stanowi minus 2,0 i od dwóch lat utrzymuje się na podwyższonym ujemnym dwu punktowym poziomie. W Cieszynie preferuje się działalność gospodarczą wytwórczą lub przetwórczą, nieuciążliwą ekologicznie. Na podmiotów gospodarczych wiodącym sektorem działających gospodarczo w Cieszynie są firmy z sektora G handel detaliczny i hurtowy (1 565), z sektora F budownictwo (533) oraz sektora M działalność profesjonalna, naukowa i techniczna (485). Położenie Cieszyna na granicy polsko-czeskiej, na szlaku drogowym prowadzącym ze Skandynawii i Wybrzeża Bałtyckiego do głównych miast centralnej i południowej Europy, jak również znajdujące się tutaj cieszyńskie zabytki sprawiają iż w gminie występują bardzo dobre warunki dla rozwoju rekreacji rodzinnej i eko-edukacji. 3. Zgodność z politykami strategicznymi Projekt jest zgodny z poniższymi celami i priorytetami dokumentów strategicznych na poziomie kraju, regionu, powiatu i gminy. Zgodność przedmiotowego projektu z dokumentami strategicznymi na poziomie kraju, związanych z perspektywą finansową prezentują poniżej wskazane zapisy odnoszące się do specyfiki projektu Beneficjenta: Strategia Europa 2020 Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu Priorytet: rozwój zrównoważony wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasobów, bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej. Działania: Konkurencyjność, Przeciwdziałanie zmianom klimatu, Czysta i efektywna energia. Programowanie perspektywy finansowej Umowa Partnerstwa Cel główny zwiększenie konkurencyjności gospodarki; cel szczegółowy zwiększenie efektywności wykorzystania zasobów naturalnych i kulturowych oraz ich zachowanie. Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego : Regiony, Miasta, Obszary wiejskie Cele polityki regionalnej do 2020: 1. Wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów ( konkurencyjność ), w tym: Wspieranie rozwoju i znaczenia miast subregionalnych; 2. Budowanie spójności terytorialnej i przeciwdziałanie marginalizacji obszarów problemowych ( spójność ); 2.3. Restrukturyzacja i rewitalizacja miast i innych obszarów tracących dotychczasowe funkcje społeczno-gospodarcze. Krajowy Program Reform 2013 Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko (MG/MŚ) cel główny: zapewnienie wysokiej jakości życia obecnych i przyszłych pokoleń z uwzględnieniem ochrony środowiska 15

16 oraz stworzenie warunków do zrównoważonego rozwoju nowoczesnego sektora energetycznego, zdolnego zapewnić Polsce bezpieczeństwo energetyczne oraz konkurencyjną i efektywną energetycznie gospodarkę; cel szczegółowy: poprawa stanu środowiska (w tym ochrona wód i powietrza, racjonalna gospodarka odpadami, promocja technologii środowiskowych i zachowań ekologicznych). Strategia Rozwoju Kraju 2020 Cel II.6.4. Poprawa stanu środowiska; III.3.4. Zwiększenie spójności terytorialnej. Polska Wyzwania rozwojowe Wyzwanie 5 - BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNO-KLIMATYCZNE, w tym: Wyzwania klimatyczne, Energetyka klimat. Dylematy, oś czasu i zadania. Osiągnięcie celów klimatycznych (radykalne ograniczenie emisji) oraz środowiskowych (zrównoważony rozwój poprawa lesistości, waloryzacja różnorodności biologicznej, ochrona światowych podziemnych zasobów wody, zmniejszenie deficytu wody); Poprawa stanu wód i zmniejszanie deficytu wody. Rekomendacje m.in.: dot. opracowania PLANU NA RZECZ OCHRONY ZASOBÓW NATURALNYCH I ŚRODOWISKA i wskazane tam działania wspierające w perspektywie długofalowej. Regionalne i lokalne dokumenty programowe odnoszące się do specyfiki przedmiotowego projektu: Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego Śląskie Obszar Priorytetowy (C) PRZESTRZEŃ. Cel strategiczny: Województwo śląskie regionem atrakcyjnej i funkcjonalnej przestrzeni. Cel operacyjny: C.1. Zrównoważone wykorzystanie zasobów środowiska. Kierunki działań tj.: 3. Wspieranie wdrażania rozwiązań w zakresie zintegrowanego i zrównoważonego zarządzania zasobami wodnymi w zlewni, w tym ochrony przeciwpowodziowej i przeciwdziałania skutkom suszy; 5. Wspieranie działań na rzecz poprawy jakości wód powierzchniowych oraz ochrony wód podziemnych i racjonalizacji ich wykorzystania; 9. Wspieranie działań zmierzających do zachowania i odtwarzania bioi georóżnorodności; 12. Wspieranie edukacji ekologicznej i kształtowanie postaw pro środowiskowych; 13. Rekultywacja terenów zdegradowanych na cele środowiskowe. Cel operacyjny: C.3. Wysoki poziom ładu przestrzennego i efektywne wykorzystanie przestrzeni. Kierunki działań tj.: 3. Tworzenie i rewitalizacja obszarów zieleni urządzonej oraz terenów rekreacyjnych; 8. Wsparcie działań podnoszących jakość planowania przestrzennego na poziomie regionalnym i lokalnym, w tym działań integracyjnych. Realizacja przedmiotowego projektu przyczyni się do spełnienia wskazanych celów, ponieważ swoim zakresem wpłynie na poprawę atrakcyjności i funkcjonalności przestrzeni w obszarze gminy i spełni założenia operacyjne wskazanych wyżej celów wojewódzkich. Projekt Strategii Rozwoju Subregionu Południowego Województwa Śląskiego wraz ze Strategią Regionalnych Inwestycji Terytorialnych na lata (Bielsko-Biała, wrzesień 2014 r.) Cel RIT I. Poprawa infrastruktury ochrony środowiska poprzez zabezpieczenie i wykorzystanie zasobów obszaru funkcjonalnego subregionu południowego wynikający z priorytetu III Strategii Rozwoju Subregionu Południowego: Rozwój infrastruktury i usług dla zrównoważonego rozwoju oraz jest spójny z jego celem operacyjnym III.1 Ochrona środowiska i zrównoważone wykorzystanie zasobów środowiska. 16

17 Priorytet II Ochrona środowiska i efektywne wykorzystanie zasobów. Przedmiotowy projekt spełnia te zapisy, ponieważ poprawi infrastrukturę ochrony środowiska i wykorzysta lokalne zasoby naturalne gminy na rzecz ochrony środowiska i jego zrównoważonego rozwoju na tle całego Subregionu oraz województwa. Projekt RPO WSL wersja 5.1 z dnia Oś Priorytetowa: VI Ochrona środowiska i efektywne wykorzystanie zasobów, w zakresie priorytetu inwestycyjnego 6.4: ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej, ochrona i rekultywacja gleby oraz wspieranie usług ekosystemowych, także poprzez program Natura 2000 i zieloną infrastrukturę. Gmina niniejszym projektem planuje efektywnie wykorzystać swoje naturalne zasoby i chronić środowisko w obrębie objętym projektem z właściwym dostosowaniem się do wytycznych tego RPO WSL. Projekt Szczegółowego Opisu Osi Priorytetowych RPO WSL w zakresie EFRR w. 2.0 Oś Priorytetowa: IV Ochrona środowiska i efektywne wykorzystanie zasobów. Działanie 5.4 Ochrona różnorodności biologicznej. Niniejszy projekt w swoich założeniach realizować będzie przedsięwzięcia oparte na wytycznych programowych wskazanego URPO, ponieważ zakłada ochronę bioróżnorodności w obszarze objętym projektem i odnosi się w swoich efektach do celów tej części działań RPO WSL. Strategia Rozwoju Śląska Cieszyńskiego CEL STRATEGICZNY1: Poprawa jakości życia mieszkańców śląska cieszyńskiego, szczególnie w zakresie ochrony zdrowia. Zwiększanie atrakcyjności śląska cieszyńskiego, jako miejsca osiedlania się i lokowania inwestycji. CEL OPERACYJNY 1.4: Współdziałanie gmin i powiatu celem opracowania procedur działań proekologicznych; CEL OPERACYJNY 1.7.Poprawa wizerunku i ładu przestrzennego powiatu. CEL STRATEGICZNY2: Zwiększanie dochodów z działalności turystycznej w powiecie cieszyńskim prowadzone zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju. CEL OPERACYJNY 2.3. Tworzenie infrastruktury technicznej dla turystyki z zachowaniem zasad zrównoważonego rozwoju. CEL OPERACYJNY NR 2.4: Stworzenie spójnej na poziomie powiatu i gmin strategii zagospodarowania przestrzennego w obszarze ochrony środowiska, zawierającej określenie stref działań gospodarczych na terenie powiatu z wydzieleniem obszarów objętych całkowitą lub częściową ochroną przyrody. CEL OPERACYJNY 2.5. Promocja powiatu jako terenu, na którym przestrzegane są obowiązujące normy ochrony środowiska; Dążenie do spełnienia norm czystości (powietrza, wody, gleb, etc.) ustanawianych przepisami ochrony środowiska. CEL STRATEGICZNY 3. Promowanie i podnoszenie prestiżu powiatu cieszyńskiego w skali kraju i Europy poprzez wzmacnianie działań mających na celu zachowanie przyrody. CEL OPERACYJNY 3.4: Popularyzacja różnorodnych form ochrony przyrody. Wykazane cele będą realizowane w niniejszym projekcie, ponieważ zaplanowane działania w zakresie: stworzenie warunków dla poprawy bioróżnorodności w obszarze projektowym i stworzenie miejsca rekreacyjno-edukacyjnego i edukacji rodzinnej są komplementarne do tych zapisów i kierunku rozwoju regionu. 17

18 Strategia Rozwoju Powiatu Cieszyńskiego Deklaracja misji: "Powiat Cieszyński, pielęgnując dziedzictwo kulturowe Śląska Cieszyńskiego dba o edukację i kulturę, jako fundamenty swego dalszego rozwoju, a zachowując wyjątkową atrakcyjność inwestycyjną podnosi standardy w ochronie środowiska oraz opiece zdrowotnej i społecznej" CEL STRATEGICZNY 1: Poprawa poziomu życia mieszkańców powiatu cieszyńskiego, szczególnie w zakresie ochrony zdrowia. zwiększanie atrakcyjności powiatu cieszyńskiego, jako miejsca osiedlania się i lokowania inwestycji. Cel operacyjny: 1.2. Podniesienie świadomości ekologicznej mieszkańców powiatu cieszyńskiego kształtowanie postaw proekologicznych. Cel operacyjny: 1.3. prowadzenie działań informacyjnych, promujących podejmowane w powiecie przedsięwzięcia ekologiczne. Cel operacyjny:1.4. Współdziałanie gmin i powiatu celem opracowania procedur działań proekologicznych; Cel operacyjny:1.7. Poprawa estetyki powiatu. CEL STRATEGICZNY 2: Zwiększanie dochodów z działalności turystycznej w powiecie cieszyńskim prowadzone zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Cel operacyjny: 2.3. Tworzenie infrastruktury technicznej dla turystyki, z zachowaniem zasad zrównoważonego rozwoju. Cel operacyjny: 2.5. promocja powiatu, jako terenu, na którym przestrzegane są obowiązujące normy ochrony środowiska. Niniejszy projekt wpisuje się ze swoim zakresem działań, jako część zintegrowanych inwestycji w regionie w aspekcie ochrony środowiska, propagowania proekologicznych działań i postaw i jest w zgodzie z polityką rozwoju powiatu. Strategia Rozwoju Miasta Cieszyna na lata Cel Strategiczny I: Stworzenie właściwej, nowoczesnej infrastruktury technicznej; Cel operacyjny I.3 Realizacja Gminnego Programu Ochrony Środowiska. Cel Strategiczny II: Zapewnienie warunków dla rozwoju kapitału ludzkiego oraz podnoszenie jakości życia; II.3. Kreowanie dobrych warunków dla wypoczynku i rekreacji. Przedmiotowy projekt realizuje założenia Strategii Miasta poprzez działania zgodne z POŚ oraz w swoim zakresie przewiduje kreowanie dobrych warunków dla wypoczynku i rekreacji w obszarze Gminy Cieszyn. Gminny Program Ochrony Środowiska Miasta Cieszyn na lata Nadrzędny cel programu ochrony środowiska miasta Cieszyna: Rozwój miasta postęp ekonomiczny i społeczny, rozwój urbanistyczny będzie prowadzony w harmonii z wymogami ochrony środowiska. Obszar: System obszarów chronionych (OCh); Cel długoterminowy: Ochrona i wzrost różnorodności biologicznej i krajobrazowej oraz wzrost lesistości i ilości terenów zielonych; OCh.3.: Zachowanie bioróżnorodności gatunkowej i siedliskowej na terenach nie objętych ochroną. Projekt pn.: Zagospodarowanie terenu wzdłuż rzeki Bobrówki w Cieszynie spełnia ochronę bioróżnorodności na terenie gminy przez co realizuje założone cele w ww. programie. Polityki horyzontalne Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, 18

19 Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/ nakłada na państwa członkowskie wdrażające fundusze strukturalne, obowiązek stosowania tzw. polityk horyzontalnych: W Artykule 7 - Promowanie równości mężczyzn i kobiet oraz niedyskryminacji; W Artykule 8 - Zrównoważony rozwój. Planowane działanie następująco wpływa na poszczególne polityki horyzontalne: Tabela 4 Wpływ projektu na polityki horyzontalne Polityki horyzontalne Zrównoważony rozwój Promowanie równości mężczyzn i kobiet oraz niedyskryminacji Zgodność projektu z politykami Realizacja projektu będzie miała pozytywny wpływ na politykę zrównoważonego rozwoju przede wszystkim poprzez oddziaływanie na ochronę i poprawę jakości środowiska naturalnego. Zgodnie z założeniami zrównoważonego rozwoju, przy korzystaniu z zasobów naturalnych nie należy kierować się jedynie zaspokajaniem własnych potrzeb, ale też brać pod uwagę przyszłe pokolenia i stan otaczającego środowiska. Przedmiotowy projekt spełnia te założenia oraz tej polityki horyzontalnej rozwoju UE, która skupia się także na takich elementach jak: budowanie bardziej konkurencyjnej gospodarki, która będzie korzystać z zasobów w sposób racjonalny i oszczędny. Do infrastruktury powstałej w ramach projektu zapewniony zostanie równy dostęp kobietom i mężczyznom oraz osobom niepełnosprawnym różnych płci, wyznań i religii, rasy i narodowości. W pływ projektu na polityki pozytywny neutralny Źródło: Opracowanie własne na podstawie Rozporządzenia ramowego dla EFSI nr 1303/2013 (Dz. Urz. UE L 347 z 20 grudnia 2013 r.) oraz Projektu RPO WSL (wersja 5.1) 4. Komplementarność projektu Projekt jest częścią zintegrowanego subregionalnego przedsięwzięcia pn. Rewitalizacja przestrzeni nadbrzeżnych rzek, potoków i zbiorników wodnych Subregionu Południowego, w związku z czym przedsięwzięciami komplementarnymi do niniejszego projektu będą wszystkie działania zaplanowane do realizacji w przedsięwzięciu zintegrowanym. Projekt jest komplementarny z innymi projektami, współfinansowanymi ze środków UE zmierzającymi do poprawy atrakcyjności rekreacyjnej na obszarze Gminy Cieszyn. 19

20 Tabela 5 Komplementarność projektu z innymi działaniami L.p. Nazwa projektu Podmiot realizujący Źródło finansowania Wartość brutto w PLN/ EUR Stan realizacji przedsięwzięcia 1. Revitalpark Gmina Cieszyn Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Republika Czeska Rzeczpospolita Polska ,16 Euro zrealizowany 2. Sport Park Park Sportowy Gmina Cieszyn Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Republika Czeska Rzeczpospolita Polska ,30 Euro zrealizowany 3. SportMost Most Sportowy Gmina Cieszyn Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Republika Czeska Rzeczpospolita Polska ,11 Euro zrealizowany 4. Budowa drogi łączącej ul. Mała Łąka z ul. Frysztacką w Cieszynie Gmina Cieszyn RPO WSL ,29 PLN zrealizowany 5. Budowa wielofunkcyjnej hali widowiskowo - sportowej w Cieszynie Gmina Cieszyn RPO WSL ,19 PLN zrealizowany 6. Ogród Dwóch Brzegów Gmina Cieszyn Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Republika Czeska Rzeczpospolita Polska ,10 Euro Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z ankiety dla beneficjentów projektu. w trakcie realizacji 20

21 5. Analiza instytucjonalna 5.1. Beneficjenci projektu Beneficjentem projektu będzie jednostka samorządu terytorialnego Gmina Cieszyn. Podstawę prawną w tym względzie określa ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r., nr 142 poz z późn. zm.). Gmina Cieszyn jest podstawową jednostką samorządu terytorialnego, powołaną do organizacji życia publicznego na swoim terytorium. Organem stanowiącym i kontrolnym w Gminie jest Rada Gminy, organem wykonawczym Gminy jest wójt. Aktami prawnymi są uchwały Rady i zarządzenia wójta. Zadania i obowiązki Urzędu Gminy oraz zasady funkcjonowania Urzędu określa Regulamin Organizacyjny Urzędu Gminy Cieszyn. Urząd jest jednostką organizacyjną Gminy zapewniającą obsługę administracyjną, organizacyjną i techniczną wójta, oraz Rady i jej organów wewnętrznych. Urząd funkcjonuje na podstawie wewnętrznego podziału organizacyjnego na referaty, Urząd Stanu Cywilnego i samodzielne stanowiska pracy. Beneficjentem pośrednim (ostatecznym) będą mieszkańcy gminy Cieszyn oraz turyści. Właścicielem wykonanej inwestycji w ramach projektu, będzie Beneficjent Gmina Cieszyn Wykonalność instytucjonalna projektu W celu realizacji projektu zostanie powołany zespół projektowy, na czele którego stanie koordynator projektu. Członkami zespołu będą przedstawiciele Urzędu Miejskiego w Cieszynie - Wydziału Finansowego, Wydziału Zamówień Publicznych, Wydziału Gospodarki Nieruchomościami, Wydziału Ochrony Środowiska, Miejskiego Zarządu Dróg, Wydziału Strategii i Rozwoju Miasta. Rozliczenie projektu i czuwanie nad bieżącym raportowaniem spoczywać będzie na jednostce samorządu terytorialnego. Jak wynika z powyżej przedstawionych danych Beneficjent, z uwagi na dotychczas zrealizowane podobne przedsięwzięcie jest przygotowany do realizacji projektu, posiada wszelką zdolność organizacyjną i finansową do wdrożenia projektu, a dotychczasowa działalność w tym zakresie zapewnia, iż zarówno realizacja, jak i utrzymanie projektu w okresie trwałości będą zagwarantowane. 6. Analiza techniczna i technologiczna Analiza stanu aktualnego Rzeka Bobrówka ma swe źródła na wysokości ok. 390 m n.p.m. na Pogórzu Cieszyńskim w okolicach miejscowości Godziszów w powiecie cieszyńskim, w województwie śląskim. Przepływa przez miejscowość Bażanowice aż do granic miejscowości Cieszyn. Przepływa między ul. Wiślańską linią kolejową na południu, później płynie na Frysztackim Przedmieściu i od strony północnej opływa Wzgórze Zamkowe, do Olzy wpada po ok. 10 km biegu przed drogą S1 prowadzącą z Polski do Czech.. Nad rzeką zbudowane są kładki i mosty. W obszarze miasta tereny położone wzdłuż rzeki silnie zurbanizowane uniemożliwiają lokalizację szerokich ścieżek rowerowych i pieszych w bezpośrednim sąsiedztwie cieku. W obszarze tym widoczna jest w terenie wąska ścieżka piesza poprzecinana ciągiem komunikacyjnym miasta oraz ciepłociągiem naziemnym 2c500 zaburzającym 21

22 kompozycyjną estetykę obszaru i potęgującego wrażenie chaosu przestrzennego. Nabrzeża są zarośnięte i nieuporządkowane. Opis wybranego wariantu technicznego/ technologicznego Przedmiotem projektu będzie uregulowanie koryta rzeki Bobrówki, budowa ścieżek pieszo rowerowych wraz z miejscami odpoczynkowymi wzdłuż rzeki, rewitalizacja zieleni w pasie zieleni wzdłuż rzeki, wykonanie ciągów pieszych i placów z małą architekturą, budowa mostków nad Bobrówką w miejscach kluczowych dla układu komunikacyjnego, budowa oświetlenia, wykonanie urządzeń przeciwpowodziowych np. budowa suchego polderu. Projekt zakłada zagospodarowanie nadbrzeży rzeki Bobrówka od stawów przy ul. Braci Miłosiernych aż po tereny pograniczne przy Górze Zamkowej i moście granicznym na ul. Zamkowej. Tereny te są bardzo bogate krajobrazowo i historycznie. Wzgórze zamkowe posiada taras widokowy z wieży Piastowskiej na krajobraz nabrzeży rzeki i okolice. Zakres projektu dla obszaru zagospodarowania na planowanym w projekcie obszarze 5ha: Budowa ścieżki dydaktycznej oraz pieszo rowerowej na całym odcinku Budowę kładek w miejscach koniecznych do skomunikowania nadbrzeży w tym w miejscu połączenia ul. Gospodarskiej i Słowicza. Zagospodarowanie terenu poprzez czynną ochronę siedlisk łęgowych, zabezpieczenie unikatowej roślinności, zaadaptowanie istniejącej przestrzeni zielonej na park nadrzeczny o funkcji rekreacyjnej i przyrodniczej, wykonanie miejsc bezpośredniego dostępu do wody oraz miejsc rekreacyjno-wypoczynkowych między innymi miejsc do czynnego wypoczynku i rekreacji rodzinnej. Montaż oświetlenia energooszczędnego na obszarze objętym projektem. Budowę małej architektury, wiat biwakowych, montaż ławek, koszy na śmieci, stojaków na rowery dla potrzeb rekreacji rodzinnej. Budowę suchego polderu. a) Podstawowe założenia projektowe: Dla budowy ścieżki pieszo-rowerowej, proponuje się nawierzchnie szutrowo żwirową lub przy użyciu wodno-przepuszczalnych materiałów. Zaprojektowanie ścieżki tak aby zarówno jej przebieg, jak i użyte materiały w jak najmniejszym stopniu ingerowały w środowisko. Właściwe (z punktu środowiskowego) poprowadzenie ścieżki pieszo rowerowej, nawet poprzez miejscowe jej zwężenia, by w maksymalnym stopniu uniknąć wycinki drzew Odpowiednie poprowadzenie ścieżki pieszo rowerowej, tak by nie zmniejszyć dostępności cieku dla zwierząt - zwłaszcza drobnych ssaków i płazów. Projektowane kładki wykonać jako jednoprzęsłowe oraz maksymalnie odsunąć przyczółki od brzegu. W niszach przyczółków kładek proponuje się przewidzieć miejsca dla siedlisk ptaków. Na potencjalną lokalizacje wyposażenia obszaru w mała architekturę rekomenduje się terenu otwarte, niezadrzewione. Na pozostałym obszarze nie zadrzewionym zaleca się dokonanie zadrzewień. 22

23 W ramach budowy suchego polderu proponuje się zaprojektowanie, utworzenie i utrzymanie niewielkich zbiorników odpowiednich dla życia i rozmnażania się płazów i owadów związanych z wodą, Mocniejsze wyeksponowanie eko-edukacyjnej roli tras dydaktyczno-rekreacyjnych, opracowanie zwartej koncepcji wraz z urządzeniami wchodzącymi w interakcję z użytkownikiem ścieżki. Stosować oświetlenie hybrydowe połączenie energii słonecznej i turbin wiatrowych w celu eliminacji budowy sieci kablowej ziemnej lub napowietrznej. Wykonanie "hotelu dla owadów" budek dla ptaków oraz i innych organizmów cyklem życiowym związanych z wodą. Rozważyć obsadzenie obszarów nadrzecznych roślinnością rodzimych gatunków, lokalnego pochodzenia, pozyskanych z materiału genetycznego pochodzącego z odległości nie większej niż 25 km od obszaru projektowego. Usuwanie roślinności inwazyjnej wykazanej w analizie środowiskowej. b) Zalecenia dotyczące prac przygotowawczych i wykonawczych: Na podstawie Ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo Wodne, zgodnie z art. 88l ust.1a. budowa, przebudowa lub remont drogi rowerowej oraz wyznaczenie szlaku turystycznego pieszego lub rowerowego wymaga zgłoszenia Dyrektorowi Zarządu Gospodarki Wodnej, w przypadku wcześniejszego stwierdzenia w drodze uzgodnień z w/w Instytucją że teren projektu jest terenem zalewowym. W związku z realizacją projektu na terenach nie będących własnością gminy, konieczne będzie uzyskanie zgód właścicieli działek prywatnych przez które przebiegać będzie ścieżka na realizację przedsięwzięcia jak i Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej, Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych. Budowa, remont mostów i kładek nad rzekami, w rozumieniu 3 ust 1 Rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 30 maja 2000 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogowe obiekty inżynierskie i ich usytuowanie. (Dz. U. z dnia 3 sierpnia 2000 r.), wymaga uzyskania zgody Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gliwicach oraz Śląskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Katowicach oraz uzyskania pozwolenia wodno-prawnego z uwagi na planowaną zmianę stosunków wodnych. c) Ryzyko projektu: Beneficjent nie posiada zatwierdzonego decyzją projektu budowlanego, ani też nie posiada stosowanych uzgodnień na realizację projektu. Opracowana jest jedynie koncepcja architektoniczna. Beneficjent nie posiada własności terenów dla których planuje realizować projekt, konieczny jest wykup działek lub uzyskanie zgód właścicieli na realizację projektu na ich terenie. 23

24 d) Harmonogram prac przygotowawczych i wykonawczych: Uzyskanie zezwoleń i uzgodnień: od 0 do 200dnia Opracowanie dokumentacji projektowej: od 200 do 360dnia Uzyskanie pozwoleń na realizację: od 360do 450dnia Realizacja prac budowlanych: od 450do 700dnia Zakładany przez Beneficjenta termin realizacji zadania do dnia jest realny. Tabela 6 Koszty przygotowania i realizacji projektu L.p. Koszt Kwota netto Vat [23%] Kwota brutto Przygotowanie dokumentacji (studium wykonalności) Wykonanie dokumentacji projektowej i uzyskanie zezwoleń Ekspertyzy, inwentaryzacje przyrodnicze i nadzory Szacunkowa wartość rzeczowej realizacji inwestycji Promocja wraz z kampanią informacyjno-edukacyjną , , , , , , , , , , , , , , ,00 6. Razem: , , ,11 Źródło: Opracowanie własne 7. Analiza specyficzna dla sektora Elementami specyficznymi w projekcie są: Stworzenie warunków dla poprawy bioróżnorodności w obszarze projektowym; Stworzenie miejsca rekreacyjno-edukacyjnego i edukacji ekologicznej Stan aktualny Teren rzeki Bobrówka silnie zarośnięty, w znacznej części przebiega przez teren miasta Cieszyn. Teren objęty projektem znajduje się w obszarze występowania elementów specyficznych bioróżnorodnych, m.in. Ciągu pomników przyrody aleją dębowa., które zostały stwierdzone przez ekspertów w analizie środowiskowej i poprzez działania objęte projektem poprawi się występującą bioróżnorodność obszaru. W odległości około km od obszaru projektu zlokalizowany jest : Obszar chronionego krajobrazu-cieszyńskie Pogórze. 24

25 7.2. Stan projektowany Przedmiotem projektu jest uregulowanie koryta rzeki Bobrówki, budowa ścieżek pieszo rowerowych wraz z miejscami odpoczynkowymi wzdłuż rzeki, rewitalizacja zieleni w pasie zieleni wzdłuż rzeki, wykonanie ciągów pieszych i placów z małą architekturą, budowa mostków nad Bobrówką w miejscach kluczowych dla układu komunikacyjnego, budowa oświetlenia, wykonanie urządzeń przeciwpowodziowych np. budowa suchego polderu. Poprzez przyjęty zakres projektu możliwe będzie uzyskanie i wyróżnienie elementów specyficznych występującej we wskazanej lokalizacji jako odpowiedniej dla realizacją projektu: Jedynie racjonalne zagospodarowanie miejsca zapobiegnie inwazyjnemu niszczeniu występującej w tym terenie bioróżnorodności i uniemożliwi jego dalszą inwazyjną dewastację. Poprzez przewidziane w projekcie działania jak: podjęcie działań w celu ochrony unikatowych dziko rosnących gatunków roślin. uporządkowanie i zagospodarowanie zielenią nadbrzeży, modernizację i budowę ścieżki pieszo-rowerowej przy brzegu, budowę kładek nad rzeką, budowę obiektów małej architektury, budowę sieci oświetlenia ekologicznego, możliwe jest stworzenie warunków dla poprawy bioróżnorodności. Dalsze pozostawienie terenów objętych projektem na inwazyjne, niezorganizowane i niezaplanowane działania ludzkie, narażą obszar na biologiczną degradację. Znaczący pozytywny wpływ na środowisko mogą mieć następujące działania projektowe dotyczące środowiska naturalnego: odtwarzanie i ochrona łęgu, szczepienie runa łęgu, ochrona ziołorośli. W wypadku nasadzeń należy skorzystać z rodzimych gatunków, dostosowanych do warunków siedliskowych (gatunki łęgowe), lokalnego pochodzenia. Znaczący pozytywny wpływ projektu na środowisko można osiągnąć w szczególności poprzez: zaprojektowanie, utworzenie i utrzymanie "hotelu dla owadów" oraz włączenie do projektu usuwania i niszczenia roślin inwazyjnych - są one jedną z głównych przyczyn zmniejszania się bioróżnorodności w zbiorowiskach roślinnych i wśród zwierząt. Poprzez racjonalne zagospodarowanie terenu, możliwe jest poprawa elementu specyficznego terenu jakim jest stworzenie miejsca aktywnego wypoczynku i edukacji ekologicznej. Podjęcie działań inwestycyjnych polegających na: stworzeniu przestrzeni rekreacyjnej, wykorzystanie budowanej ścieżki dla potrzeb dydaktycznych przy brzegu rzeki i występowaniu lokalnych wartości bioróżnorodnych, budowie obiektów małej architektury, budowie sieci oświetlenia parkowego wzdłuż ścieżki pieszo-rowerowej, przyczyni się do stworzenia w miejscu dotychczas zaniedbanym i niedocenionym przyrodniczo przestrzeni aktywnego wypoczynku i edukacji ekologicznej. Przewiduje się możliwość rekreacyjno-edukacyjnego skorzystania z obiektu poprzez rodzin rocznie. Dodatkowo, umiejscowienie tablic dydaktycznych o tematyce związanej z występującą w rejonie bioróżnorodnością i wartością krajobrazową okolicy przyczyni się do wzmocnienia postaw ekologicznych mieszkańców. 25

26 8. Analiza wariantowa Do analizy wariantowości niniejszego przedsięwzięcia przyjęto trzy rozwiązania: Wariant I realizacja zakresu podanego przez Beneficjenta, który przewidywał: uregulowanie koryta rzeki Bobrówki, budowa ścieżek pieszo rowerowych wraz z miejscami odpoczynkowymi wzdłuż rzeki, rewitalizacja zieleni w pasie zieleni wzdłuż rzeki, wykonanie ciągów pieszych i placów z małą architekturą, budowa mostków nad Bobrówką w miejscach kluczowych dla układu komunikacyjnego, budowa oświetlenia, wykonanie urządzeń przeciwpowodziowych np. budowa suchego polderu. Wariant ten został odrzucony w następujących powodów: Nie przewidziano działań, które mogłyby w znaczący sposób poprawić lokalną bioróżnorodność. Koszt tego wariantu wyniesie ok. 80% wartości ogólnych kosztów podanych w analizie technicznotechnologicznej dział nr 6. Wariant II - realizacja inwestycji w wariancie przyjętym do realizacji i opisanym w rozdziale 6 łącznie z rekomendacjami zawartymi w punkcie a) - podstawowych założeń projektowych, uwzględniających rekomendacje analizy środowiskowej działu nr 9. Wariant III rozszerzenie zakresu zadania. Zakładał on większą realizację zadania: Budowę mini ogrodu botanicznego w rejonie objętego projektem. Wynika to z potrzeby przełamania wizerunku okolicy przemysłowo-handlowej i turystycznej dla potrzeb większego wyeksponowania wartości bioróżnorodnych. Wariant ten został odrzucony w następujących powodów: Znacznie zwiększone nakłady inwestycyjne; Istotnie utrudnione i wydłużone uzyskiwanie pozwoleń prawnych na realizację rozszerzonego zakresu projektu; Zwiększone koszty eksploatacyjne. Dodatkowy koszt tego wariantu może zwiększyć koszt o ok. 120%. Mając powyższe na uwadze rekomenduje się przyjąć wariant II. Wariant ten uwzględnia zarówno propozycje Beneficjenta, jak również zaproponowane przez ekspertów działania wzmacniające pozytywny wpływ na środowisko naturalne nieznacznie tylko podnosząc budżet projektu. Wariant ten przedstawia najlepszy stosunek korzyści do ceny. 26