ZAGADNIENIA NA EGZAMIN LICENCJACKI DLA STUDENTÓW BIOLOGII I PRZYRODY W ROKU AKADEMICKIM 2013/2014

Transkrypt

1 ZAGADNIENIA NA EGZAMIN LICENCJACKI DLA STUDENTÓW BIOLOGII I PRZYRODY W ROKU AKADEMICKIM 2013/2014 Katedra Biochemii 1. Co to są wektory w inżynierii genetycznej? Jakie cechy powinien posiadać dobry wektor? 2. O czym należy pamiętać klonując geny pochodzenia eukariotycznego w bakteryjnych systemach ekspresyjnych? 3. Na czym polega selekcja rekombinantów oparta na teście alfa-komplementacji? 4. Nadprodukcja białek w bakteryjnym systemie ekspresyjnym wykorzystującym polimerazę RNA faga T7 (wektory pet). 5. Zasada rozdziału białek w żelu poliakryloamidowym w warunkach denaturujących. 6. Immunodetekcja bialek z zastosowaniem techniki Western blotting, w tym różne sposoby detekcji kompleksu antygen-przeciwciało. 7. Oczyszczanie białek fuzyjnych z peptydem histydynowym metodą chromatografii powinowactwowej IMAC (immobilized-metal affinity chromatography). 8. Oczyszczanie białek metoda chromatografii jonowymiennej oraz sączenia molekularnego (zasady rozdziału, rodzaje i klasyfikacja złóż). 9. Synteza i zwijanie białek w komórce. 10. Enzymy sposoby regulacji ich aktywności. 11. W jakich dziedzinach naszego życia znalazła zastosowanie inżynieria genetyczna? 12. Uzyskiwanie energii w komórce w warunkach beztlenowych i tlenowych. 13. Sposoby oznaczania aktywności enzymatycznej. 14. Technika PCR i jej wykorzystanie. 15. Porównanie genów eukariotycznych i prokariotycznych. Katedra Biologii Molekularnej 1. Proces rekombinacji genetycznej i jego znaczenie 2. Replikacja DNA w komórkach prokariotycznych 3. Replikacja DNA w komórkach eukariotycznych 4. Przykłady regulacji ekspresji genów u Eukaryota 5. Bakteriofagi- charakterystyka i cykle rozwojowe 6. Porównanie struktury genów prokariotycznych i eukariotycznych 7. Techniki biologii molekularnej stosowane podczas klonowania genów 8. Mutageny i procesy powstawania mutacji 9. Systemy naprawy DNA 10. Potranskrypcyjna modyfikacja RNA 11. Porównanie transkrypcji genów w komórkach prokariotycznych i eukariotycznych 12. Globalne systemy regulacji ekspresji genów u bakterii 13. Sposób upakowania DNA w chromosomach eukariotycznych 14. Dziedziczenie epigenetyczne - przykłady i znaczenie 15. Regulacja cyklu podziałowego komórek eukariotycznych na poziomie molekularnym Katedra Cytologii i Embriologii Roślin 1. Wymień najważniejsze zastosowania roślinnych kultur tkankowych. 2. Opisz budowę mikroskopu fluorescencyjnego i jego zastosowanie. 3. Co to jest fluorescencja? Wymień znane ci barwniki fluorescencyjne oraz ich zastosowanie (autofluorescencja i jej przykłady). 4. Budowa i zasada działania transmisyjnego mikroskopu elektronowego (TEM).

2 5. Dokumentacja fotograficzna w pracy eksperymentalnej 6. Jakie warunki musi spełniać preparat mikroskopowy? Wymień rodzaje preparatów mikroskopowych. 7. Sposoby utrwalania materiału roślinnego (rodzaje utrwalaczy). 8. Metoda parafinowa - uniwersalna metoda do analiz cytologicznych i embriologicznych. 9. Omów metody barwień przyżyciowych. 10. Wymień i omów cytochemiczne metody wykrywania kwasów nukleinowych w komórce 11. Przedstaw zasadę działania i zastosowanie skaningowego mikroskopu elektronowego (SEM). 12. Przygotowanie materiału do badań w mikroskopie świetlnym. 13. Przygotowanie materiału do badań w mikroskopie elektronowym. 14. Przedstaw budowę i zasadę działania mikroskopu świetlnego. 15. Wyjaśnij podstawowe pojęcia stosowane w technice immunocytochemicznej. Katedra Ekologii i Zoologii Kręgowców 1. Systemy rozrodcze u kręgowców 2. Przyczyny i konsekwencje migracji różnych grup kręgowców 3. Strategie życiowe r i K 4. Przekształcanie biotopu przez zwierzęta 5. Anatomiczne i morfologiczne adaptacje różnych grup kręgowców do lotu 6. Koewolucja 7. Jajorodność i żyworodność 8. Sposoby ograniczania konkurencji międzygatunkowej 9. Specyfika gniazdowania kolonijnego 10. Formy ochrony kręgowców w Polsce 11. Strategie antydrapieżnicze 12. Demografia populacji 13. Przystosowanie kręgowców do życia w wodzie (adaptacje anatomiczne i fizjologiczne) 14. Geograficzne zróżnicowanie różnorodności biologicznej 15. Strategie kręgowców do przetrwania zmiennych (np. sezonowo) warunków środowiskowych Katedra Ekologii Roślin 1. Antropogeniczne przekształcenia jezior i ich skutki. 2. Adaptacje roślin do życia w środowisku wodnym. 3. Formy ochrony ekosystemów jeziornych i ich roślinności. 4. Specyfika siedliskowa i florystyczna jezior twardowodnych. 5. Warunki środowiskowe i roślinność jezior miękkowodnych. 6. Metody odtwarzania historii zbiorowisk roślinnych. 7. Analiza pyłkowa w badaniach długoterminowych zmian środowiska przyrodniczego - cele, założenia i metody. 8. Typy środowisk sedymentacyjnych jako źródła materiału paleoekologicznego. 9. Monitoring aerobiologiczny: sezonowa dynamika stężeń alergennego pyłku w atmosferze. 10. Produkcja, rozprzestrzenianie i opad ziarn pyłku. 11. Zastosowanie badań aeropalinologicznych. 12. Formy zachowania się makroskopowych szczątków roślinnych na stanowiskach archeologicznych. 13. Główne kierunki badawcze współczesnej archeobotaniki. 14. Dane archeobotaniczne jako źródło informacji o znaczeniu roślin dla człowieka w przeszłości. 15. Rola badań archeobotanicznych i etnobotanicznych w poznaniu związków miedzy człowiekiem a światem roślin.

3 Katedra Ewolucji Molekularnej 1. Pojęcie genu i genomu u organizmów prokariotycznych i eukariotycznych. 2. Współczesna klasyfikacji organizmów żywych - zasady podziału na domeny i królestwa. 3. Genetyka w ochronie przyrody. 4. Podstawy genetyczne plastyczności fenotypowej. 5. Ewolucja plastyczności fenotypowej. 6. Geny plastyczności fenotypowej. 7. Charakterystyka rodziny Orchidaceae. 8. Zmienność morfologiczna a taksonomia. 9. Formy życiowe roślin. 10. Strategie życiowe roślin. 11. Mechanizmy współwystępowania gatunków. 12. Procesy ekologiczne - sukcesja. 13. Charakterystyka rodzaju Dactylorhiza 14. Charakterystyka gromady Monogenoidea 15. Charakterystyka rodzaju Gyrodactylus Katedra Fizjologii i Biotechnologii Roślin 1. Wyjaśnij, w jaki sposób stres świetlny oddziałuje na organizm roślinny. 2. W jaki sposób komórka/organizm roślinny może bronić się przed stresem świetlnym? 3. Wyjaśnij, jaką rolę pełnią białka LIP (light-induced proteins) w organizmie roślinnym. 4. Opisz fizjologiczne skutki niedoboru białek ELIP w organizmie roślinnym. 5. Wyjaśnij udział białek stresowych w adaptacji roślin do warunków stresu. 6. Omów wybrane przykłady zastosowania roślin modyfikowanych genetycznie. 7. W jaki sposób wytwarza się rośliny GM? 8. Jakie znaczenie ma bakteria Agrobacterium tumefaciens w biotechnologii roślin? 9. Jakie znaczenie dla ekspresji transgenu mają sekwencje regulatorowe? 10. Na czym polega optymalizacja budowy transgenu i w jakim celu się ją stosuje? 11. Wymień źródła metali ciężkich w środowisku oraz omów podział metali ze względu na kryterium fizjologiczne i preferencji lokalizacji. 12. Wymień i omów czynniki abiotyczne i biotyczne, które wpływają na pobieranie metali z gleby przez rośliny. 13. Omów strategie przystosowania roślin do wysokich stężeń metali w podłożu (poziom komórkowy i populacyjny). 14. Wymień i omów enzymy antyoksydacyjne, które biorą udział w adaptacji roślin do stresu oksydacyjnego wywołanego obecnością metali ciężkich. 15. Jaką funkcję w komórce roślinnej pełnią fitochelatyny? Omów ich biosyntezę, budowę oraz podaj miejsce występowania. Katedra Fizjologii Zwierząt i Człowieka 1. Potencjał spoczynkowy i czynnościowy, propagacja impulsu nerwowego 2. Definicja odruchu, łuk odruchowy, piętra integracji (sprzężenia czuciowo-ruchowego) w OUN 3. Czynność odruchowa i przewodząca rdzenia kręgowego 4. Napięcie mięśniowe i jego rola w mechanizmach postawnych 5. Rodzaje mięśni, typy skurczów mięśniowych 6. Odruchy bezwarunkowe i warunkowe 7. Somatyczny i wegetatywny układ nerwowy 8. Budowa kory mózgowej, zasady lokalizacji funkcji 9. Sen jako stan fizjologiczny mózgu, elektroencefalografia 10. Krew budowa i znaczenie fizjologiczne, środowisko wewnętrzne ustroju 11. Grupy krwi u człowieka 12. Budowa i funkcje układu krążenia 13. Serce budowa i działanie, elektrokardiografia

4 14. Budowa, objętości i pojemności płuc człowieka, odruchowe podłoże ruchów oddechowych, rola napędu wdechowego 15. Definicja, cechy i mechanizmy reakcji stresowej Katedra Genetyki 1. Markery genetyczne w badaniach bioróżnorodności Wybór markerów do określonych zadań Zalety I wady markerów 2. Mitochondrialny DNA; zastosowanie w badaniach genetyczno-populacyjnych 3. Pseudogeny mitochondrialne (numts): markery genetyczne czy źródło problemów 4. Mikrosatelitarny DNA; zastosowanie w badaniach genetyczno-populacyjnych 5. Markery scnp DNA zastosowanie, pożądane właściwości Ograniczenia stosowania Metody eliminowania trudności 6. Polimorfizm SNP zastosowanie w badaniach genetycznych W ekologii, ewolucji i ochronie bioróżnorodności 7. Genomika populacji 8. Zastosowanie danych molekularnych w taksonomii I filogenetyce 9. DNA Barcoding podstawy idei, zalety, ograniczenia DNA Barcoding sensu lato 10. Filogeografia podstawy konceptualne, znaczenie wnioskowania Wpływ demografii na genealogię genu: sortowanie linii Struktura filogeograficzna a zdolność dyspersji organizmów 11. Filogenetyczne kategorie pokrewieństwa taksonów Poli-, para-, monofiletyczność 12. Ocena struktury filogeograficznej na podstawie aspektów zgodności genealogicznej 13. Mechanizmy zmieniające rozmieszczenie genów w czasie i przestrzeni 14. Genetyczny monitoring w ochronie bioróżnorodności 15. Genetyka konserwatorska Jednostki ochrony genetyczna identyfikacja Katedra Mikrobiologii 1. Porównanie budowy osłon bakteryjnych bakterii Gram dodatnich i Gram ujemnych 2. Mechanizmy działania antybiotyków 3. Bakteryjne mechanizmy oporności na antybiotyki 4. Rola i znaczenie bakteryjnych systemów restrykcyjno modyfikacyjnych oraz praktyczne wykorzystanie enzymów restrykcyjnych i metylotransferaz DNA w metodach biologii molekularnej 5. Mechanizmy przenoszenia materiału genetycznego w horyzontalnym przepływie genów 6. Komórkowa odpowiedź SOS u bakterii - schemat ogólny regulacji kaskady molekularnej 7. Źródła zmienności genetycznej bakterii, czynniki i mechanizmy kształtujące strukturę i organizację genomów 8. Cykl życiowy wirusa grypy. Molekularne podstawy zmienności tego wirusa. 9. Mechanizm koniugacji bakterii. 10. Represja kataboliczna i jej mechanizmy regulacyjne. 11. Toksyny bakteryjne, przykłady, mechanizmy działania. 12. Transformacja genetyczna. 13. Molekularny mechanizm chemotaksji u bakterii. 14. Mechanizmy antyfagowe u bakterii oraz procesy ich przeciwdziałania u bakteriofagów. 15. Mechanizm transdukcji ogólnej i specyficznej.

5 Katedra Taksonomii Roślin i Ochrony Przyrody 1. Rośliny i grzyby jako bioindykatory. 2. Cykle rozwojowe i sposoby rozmnażania grzybów. 3. Formy obszarowej ochrony przyrody w Polsce. 4. Gatunki inwazyjne roślin przykłady i ich wpływ na rodzimą szatę roślinną. 5. Pozytywny i negatywny wpływ człowieka na florę oraz roślinność. 6. Rośliny synantropijne i ich klasyfikacja oraz rola we florze krajowej. 7. Wymień i scharakteryzuj 5 wybranych zbiorowisk roślinnych występujących w regionie Pomorza Gdańskiego. 8. Zastosowanie danych molekularnych w taksonomii. 9. Przystosowanie roślin do różnych sposobów zapylania i rozsiewania (na przykładach). 10. Przystosowanie roślin zalążkowych do różnych warunków siedliskowych (na przykładach). 11. Podstawowe założenia Międzynarodowego Kodeksu Nomenklatury Botanicznej ICN (nazwy taksonów, ważne opublikowanie, zasada priorytetu, rodzaje typów nomenklatorycznych i ich znaczenie, rangi taksonomiczne). 12. Metody rekonstrukcji filogenezy. 13. Antropogeniczne zagrożenia środowiska naturalnego i sposoby ich ograniczenia 14. Cel istnienia i zasady funkcjonowania ogrodów botanicznych, herbariów i banków nasion. Metodologia zbioru materiałów zielnikowych roślin i grzybów. 15. Kierunki rozwoju cech morfologicznych roślin zalążkowych. Katedra Zoologii Bezkręgowców i Parazytologii 1. Kategorie zagrożenia gatunków, bezkręgowce prawnie chronione. 2. Obce gatunki bezkręgowców w faunie Polski pochodzenie, przyczyny inwazji, znaczenie ekologiczne. 3. Pasożytnictwo jako typ interakcji międzygatunkowej i strategia życiowa zalety i wady pasożytniczego trybu życia. 4. Rozmnazanie i typy rozwoju stawonogów. 5. Różne strategie rozwoju i cykle życiowe helmintów. 6. Adaptacje do pasożytnictwa stawonogów - typowych i stacjonarnych pasożytów kręgowców. 7. Morfoanatomiczne i fizjologiczne przystosowania płazińców do pasożytniczego trybu życia. 8. Stawonogi pasożytnicze człowieka charakterystyka i objawy parazytoz. 9. Roztocze pasożytujące w skórze ssaków charakterystyka, objawy występowania. 10. Helminty źrodłem parazytoz człowieka. 11. Mimikra i mimetyzm w świecie stawonogów. 12. Grupy ekologiczne stawonogów notowane na zwłokach ze szczególnych uwzględnieniem owadów. 13. Znaczenie ekonomiczne i medyczne owadów synantropijnych i symbowilnych. 14. Fizjologiczne i morfologiczne przystosowania owadów do wodnego trybu życia. 15. Biologiczne metody zwalczania owadów szkodliwych Katedra Hydrologii WOiG 1. Strefy klimatyczno-roślinne na Ziemi, piętrowość roślinna w górach 2. Obieg wody w przyrodzie. 3. Cechy klimatu Polski. 4. Środowisko geograficzne obszarów pojeziernych. 5. Zanieczyszczenie i eutrofizacja Morza Bałtyckiego. 6. Typy ujść rzecznych przykłady z Polski i świata. 7. Wody w strefie aeracji i saturacji. 8. Stratyfikacja termiczna jezior. 9. Typy genetyczne jezior na przykładach z Polski i świata 10. Mała retencja, podmokłości, torfowiska. 11. Główne procesy glebotwórcze.

6 12. Kras podstawowe procesy i formy rzeźby. 13. Treść mapy hydrograficznej i jej zastosowanie 14. Treść mapy sozologicznej i jej zastosowanie 15. Zastosowanie narzędzi GIS w hydrologii i biologii