Foresight technologiczny <<NT FOR Podlaskie 2020>> Regionalna strategia rozwoju nanotechnologii

Transkrypt

1 Konferencja otwierająca projekt: Narodowy Program Foresight wdrożenie wyników 18 listopada 2011 r., Warszawa Foresight technologiczny <<NT FOR Podlaskie 2020>> Regionalna strategia rozwoju nanotechnologii dr Katarzyna Halicka, mgr Andrzej Magruk 1/19

2 Plan prezentacji 1. Wprowadzenie 2. Przesłanki projektu 3. Cele projektu 4. Obszary badawcze 5. Przesłanki doboru metodyki badawczej 6. Metodyka badao 7. Podsumowanie Źródło foto: 2/19

3 Wprowadzenie ŹRÓDŁO FINANSOWANIA: Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka Priorytet I. Badania i rozwój nowoczesnych technologii Działanie 1.1. Wsparcie badao naukowych dla budowy gospodarki opartej na wiedzy Poddziałanie Projekty badawcze z wykorzystaniem metody foresight INSTYTUCJA WDRAŻAJĄCA: BENEFICJENT PROJEKTU: BUDŻET: CZAS REALIZACJI: Ośrodek Przetwarzania Informacji Politechnika Białostocka ~ 2,4 mln zł lata HORYZONT CZASOWY: rok 2020 KOORDYNATOR MERYTORYCZNY: KIEROWNIK PROJEKTU: prof. Joanicjusz Nazarko dr Katarzyna Halicka 3/19

4 Przesłanki projektu 4/19

5 Przesłanki projektu c.d. Pozycjonowanie technologii XXI wieku wskazuje na nanotechnologię jako technologię przełomową, rozwijającą się w sposób gwałtowny i aktywizującą inne technologie. Zdaniem autorów projektu, nano-innowacja może byd kluczem do konkurencyjności podlaskich firm oraz główną siłą napędową wzrostu produktywności regionu, chroniąc jednocześnie jego niepowtarzalne walory środowiskowe. Daje ona jednocześnie szansę na unowocześnienie dotychczasowego potencjału endogenicznego regionu. Rys. 1. Przełomowe technologie XXI wieku Źródło: Silicon Valley Economic Development Alliance, Źródło: D. M. Bowman, G. A. Hodge, Nanotechnology: Mapping the Wild Regulatory Frontier, Futures 2006 No. 38, pp Nanoscience and nanotechnologies: opportunities and uncertainties. Report of The Royal Society and The Royal Academy of Engineering, July 2004: nanotec.org.uk/report/ Nano%20 report%202004%20fin.pdf [Data dostępu ]. 5/19

6 Cele projektu Cel podstawowy: Opracowanie scenariuszy pożądanego rozwoju społeczno-gospodarczego województwa podlaskiego ukierunkowanego na wykorzystanie nanotechnologii Opracowanie map technologicznych rozwoju nanotechnologii w regionie Projekcja podlaskiej strategii rozwoju nanotechnologii do 2020 r. Cele cząstkowe: Wyznaczenie priorytetowych kierunków rozwoju Podlasia, zorientowanych na wykorzystanie nanotechnologii Identyfikacja kluczowych dla rozwoju Podlasia trajektorii naukowo-badawczych w zakresie nanotechnologii Źródło foto: 6/19

7 Obszary badawcze Rys. 2. Schemat współdziałania paneli eksperckich w projekcie <<NT FOR Podlaskie 2020>> Źródło: J. Nazarko, Kształtowanie polityki proinnowacyjnej regionu np. foresightu technologicznego <<NT FOR Podlaskie 2020>>, Optimum. Studia Ekonomiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku (w druku). 7/19

8 Przesłanki doboru metodyki badawczej Stosowanie nowoczesnych narzędzi określania przyszłych stanów rzeczywistości Badanie przełomowych technologii, na których można oprzed rozwój regionu Źródło foto: 8/19

9 Metodyka badao Rys. 3. Schemat procesu badawczego w projekcie <<NT FOR Podlaskie 2020>> Źródło: J. Nazarko, Z. Kędzior (red. naukowa), Uwarunkowania rozwoju nanotechnologii w wojwództwie podlaskim Wyniki analiz STEEPVL i SWOT, Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej, Białystok, /19

10 Metodyka badao STEEPVL W projekcie analiza STEEPVL została wykorzystana w dwóch aspektach, tj. 1) jako narzędzie ułatwiające identyfikację sił napędowych (driving forces) scenariuszy rozwoju nanotechnologii oraz 2) jako studium wzbogacające analizę SWOT. Istotnym novum rozwijającym metodycznie analizę STEEPVL oraz badania foresightowe zaproponowanym przez wykonawców projektu jest: 1) zastosowanie analizy czynnikowej w celu ograniczenia liczby czynników pierwotnych [65], poprzez wyodrębnienie mniejszej liczby wzajemnie niezależnych (nieskorelowanych) czynników głównych [21], które mają logiczną interpretację merytoryczną, a jednocześnie zachowują znaczącą częśd informacji zawartej w czynnikach pierwotnych; 2) zastosowanie dwuwymiarowej oceny czynników: pod względem ważności i niepewności czynników. Rys. 4. Liczba czynników poszczególnych wymiarów analizy STEEPVL Źródło: J. Nazarko, Z. Kędzior (red. naukowa), Uwarunkowania (op. cit.) 10/19

11 Metodyka badao STEEPVL Rys. 5. Klasyfikacja czynników pod względem ważności i niepewności Źródło: J. Nazarko, Z. Kędzior (red. naukowa), Uwarunkowania (op. cit.) 11/19

12 Metodyka badao SWOT Studium SWOT dotyczyło analizy mocnych i słabych stron województwa podlaskiego oraz szans i zagrożeo rozwoju nanotechnologii w województwie podlaskim. Wykonawcy projektu istotnie wzbogacili metodykę SWOT poprzez wprowadzenie dodatkowego wymiaru analizy oceny ważności czynników w dwóch perspektywach czasowych: obecnie oraz w roku 2020 (perspektywa foresightowa). Istotnym pogłębieniem studiów względem tradycyjnej analizy SWOT było rozszerzenie klasyfikacji czynników na osiem grup: mocne i słabe strony województwa, stymulanty i destymulanty zewnętrzne, szanse i zagrożenia wewnętrzne oraz szanse i zagrożenia zewnętrzne na podstawie: A. Sztando, Analiza strategiczna jednostek samorządu terytorialnego, w: D. Strahl (red.), Metody oceny rozwoju regionalnego, Wydawnictwo AE we Wrocławiu, Wrocław Rys. 6. Schemat klasyfikacji czynników wpływających na rozwój województwa podlaskiego w zakresie nanotechnologii według kryterium rodzaju ich wpływu na rozwój jednostki terytorialnej Źródło: A. Sztando, Analiza strategiczna jednostek samorządu terytorialnego, w: D. Strahl (red.), Metody oceny rozwoju regionalnego, Wydawnictwo AE we Wrocławiu, Wrocław Rys. 7. Schemat klasyfikacji czynników według siły ich wpływu na rozwój województwa podlaskiego w zakresie nanotechnologii w 2010 i w 2020 roku Źródło: J. Nazarko, Z. Kędzior (red. naukowa), Uwarunkowania (op. cit.) 12/19

13 Metodyka badao SWOT Rys. 8. Przykład czynników SWOT z uwzględnieniem oceny ich stopnia ważności dziś i w przyszłości Źródło: J. Nazarko, Z. Kędzior (red. naukowa), Uwarunkowania (op. cit.) 13/19

14 Metodyka badao Analiza Strukturalna Analiza Strukturalna Analiza STEEPVL Metoda scenariuszowa Rys. 9. Umiejscowienie analizy strukturalnej w metodyce badawczej projektu Źródło: J. Nazarko, H. Wnorowski, A. Kononiuk (red. naukowa), Analiza strukturalna czynników rozwoju nanotechnologii w województwie podlaskim, Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej, Białystok, /19

15 Metodyka badao Analiza Strukturalna Rys. 10. Możliwe warianty osi scenariuszy rozwoju nanotechnologii w województwie podlaskim Źródło: J. Nazarko, H. Wnorowski, A. Kononiuk (red. naukowa), Analiza strukturalna (op. cit.) 15/19

16 Metodyka badao Kluczowe Technologie Metoda kluczowych technologii oparta na ocenie technologii kandydujących względem dwóch kryteriów: atrakcyjności oraz wykonalności posłużyła do wyłonienia kluczowych ze względu na rozwój województwa podlaskiego i jego konkurencyjnośd nanotechnologii. Rozwinięciem takiego podejścia jest priorytetyzacja technologii kluczowych. Jako kryterium priorytetyzacji wykorzystano ocenę dojrzałości technologii (Technology Readiness Level) Rys. 11. Wykres z płaszczyzną atrakcyjnośd/wykonalnośd technologii kluczowych i priorytetowych Źródło: badania w ramach pracy panelu metodycznego Mapowania Technologii i Kluczowych Technologii 16/19

17 Metodyka badao Kluczowe Technologie Tab. 1. Technologie priorytetowe (7 technologii przekraczających szósty poziom dojrzałości technologicznej) Źródło: badania w ramach pracy panelu metodycznego Mapowania Technologii i Kluczowych Technologii 17/19

18 Podsumowanie Wyniki dotychczasowych badao zostały przedstawione w następujących pozycjach dostępnych na witrynie internetowej projektu: Monografia pod redakcją naukową prof. J. Nazarko i prof. Z. Kędzior Uwarunkowania rozwoju nanotechnologii w województwie podlaskim. Wyniki analiz STEEPVL i SWOT dostępna pod adresem: Monografia pod redakcją naukową prof. J. Nazarko, prof. H. Wnorowskiego i Dr A. Kononiuk Analiza strukturalna czynników rozwoju nanotechnologii w województwie podlaskim dostępna pod adresem: Monografia pod redakcją naukową prof. J. Nazarko i dr J. Ejdys Metodologia i procedury badawcze w projekcie Foresight technologiczny <<NT FOR Podlaskie 2020>> Regionalna strategia rozwoju nanotechnologii w druku 18/19

19 Dziękujemy za uwagę! Witryna projektu 19/19