Rachunkowość, finanse, audyt i kontrola. Studium przypadków sektora publicznego i prywatnego

Transkrypt

1 Rachunkowość, finanse, audyt i kontrola. Studium przypadków sektora publicznego i prywatnego Autorzy: Tomasz Gabrusewicz, Kamilla Marchewka-Bartkowiak, Marcin Wiśniewski (red.) Skuteczne zarządzanie finansami, przy odpowiednim wykorzystaniu narzędzi takich jak rachunkowość, stanowi podstawę efektywnego funkcjonowania jednostek sektora finansów publicznych. Fundamentami sukcesu w zarządzaniu jednostkami są także należycie prowadzone audyt i kontrola zarządcza. Niniejsza publikacja jest zbiorem opracowań podejmujących te aktualne i ważne w działalności jednostek sektora finansów publicznych tematy. Autorami przygotowanych opracowań są absolwenci studiów podyplomowych Finanse i rachunkowość budżetowa oraz Audyt wewnętrzny i kontrola zarządcza prowadzonych w Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Osoby te zajmują się w życiu zawodowym finansami i rachunkowością oraz audytem i kontrolą zarządczą, zawarte zatem w monografii studia przypadków posiadają przede wszystkim walor praktyczny. Książka adresowana jest do osób pragnących poznać zagadnienia zarządzania finansami i nadzoru w sektorze finansów publicznych, w tym studentów kierunku finanse i rachunkowość oraz słuchaczy studiów podyplomowych. Rozdział 1 Współczesny pogląd na system kontroli wewnętrznej Joanna Anioła 9 Wstęp Definicja kontroli wewnętrznej i pojęć jej pokrewnych Cele, zadania i funkcje kontroli wewnętrznej Budowa systemu kontroli wewnętrznej Umiejscowienie systemu kontroli wewnętrznej w prawodawstwie Trendy rozwojowe systemu kontroli wewnętrznej 19 Podsumowanie 20 Bibliografia 20 Rozdział 2 Audyt finansowy oświaty w samorządzie powiatowym Daniel Budzeń 23 Wstęp Pojęcie audytu wewnętrznego i jego organizacja w jednostce Kierunki i rodzaje audytu wewnętrznego w samorządzie Zakres audytu finansowego w jednostce samorządu terytorialnego Sprawozdawczość finansowa i budżetowa Efektywność zarządzania finansami oświaty 30 Podsumowanie 33 Bibliografia 34 Rozdział 3 Gospodarka finansowa jednostek pomocniczych w Poznaniu Joanna Gawarecka 35 Wstęp Istota jednostek pomocniczych gminy Prowadzenie gospodarki finansowej przez jednostki pomocnicze Miasta Poznania Charakterystyka środków będących w dyspozycji jednostek pomocniczych 38

2 Realizacja planu wydatków przez jednostki pomocnicze Miasta Poznania Analiza planu wydatków osiedla Morasko-Radojewo w 2012 roku 44 Podsumowanie 48 Bibliografia 49 Rozdział 4 Bariery wdrażania kontroli zarządczej w jednostkach samorządu terytorialnego w latach Karol Hartwich 51 Wstęp Instytucja kontroli zarządczej w systemie finansów publicznych Jednostki samorządu terytorialnego organizacjami zorientowanymi na strategię Ocena wdrożenia kontroli zarządczej w jednostkach samorządu terytorialnego 60 Podsumowanie 63 Bibliografia 64 Rozdział 5 Nowoczesne metody rachunku kosztów Magdalena Janaszczyk 67 Wstęp Pojęcie rachunku kosztów Rodzaje kosztów Nowoczesne metody rachunku kosztów Wpływ nowoczesnych metod rachunku kosztów na strategiczne zarządzanie przedsiębiorstwem 79 Podsumowanie 80 Bibligrafia 81 Rozdział 6 Polityka zarządzania ryzykiem w Nadodrzańskim Oddziale Straży Granicznej w Krośnie Odrzańskim Joanna Konieczka 83 Wstęp Podstawy prawne dotyczące obowiązku zarządzania ryzykiem Podstawowe pojęcia z zakresu zarządzania ryzykiem Funkcjonowanie Nadodrzańskiego Oddziału Straży Granicznej Polityka zarządzania ryzykiem w Nadodrzańskim Oddziale Straży Granicznej 91 Podsumowanie 96 Bibliografia 97 Rozdział 7 Odroczony podatek dochodowy efektem rozbieżności polskich przepisów prawnych Beata Kubiak 99 Wstęp Idea odroczonego podatku dochodowego Obszary różnic pomiędzy przepisami prawa bilansowego i podatkowego Wycena i prezentacja odroczonego podatku dochodowego Wartość bilansowa aktywów i pasywów a wartość podatkowa Dodatnie i ujemne różnice pomiędzy wartością bilansową a podatkową Wycena i prezentacja podatku odroczonego 110 Podsumowanie 115 Bibliografia 116

3 Rozdział 8 System rachunkowości w jednostkach nieprowadzących działalności gospodarczej Marta Malinowska 117 Wstęp Pojęcie systemu rachunkowości Przedmiot i podmiot rachunkowości Zakres rachunkowości i jej elementy składowe Szczególne uregulowania rachunkowości jednostek nieprowadzących działalności gospodarczej System rachunkowości w jednostkach nieprowadzących działalności gospodarczej 126 Podsumowanie 128 Bibliografia 128 Rozdział 9 Audyt zewnętrzny projektów realizowanych w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Katarzyna Motała 131 Wstęp Istota funkcjonowania Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Projekty systemowe i innowacyjne Wniosek o dofinansowanie projektu konstrukcja oraz kryteria oceny Rozpoczęcie oraz realizacja projektu Zasada konkurencyjności i efektywnego zarządzania finansami Audyt zewnętrzny projektów realizowanych w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki zasady przeprowadzania oraz zakres Procedura wyboru audytora zewnętrznego Obowiązek przeprowadzenia audytu Korzyści wynikające z przeprowadzonych audytów zewnętrznych dla Beneficjentów realizujących projekty oraz biorących w nich udział Beneficjentów Ostatecznych 142 Podsumowanie 144 Bibliografia 144 Rozdział 10 Wartość dodana audytu majątku (środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych) jednostek sektora finansów publicznych Mateusz Nowak 147 Wstęp Klasyfikacja i charakterystyka środków trwałych Planowanie audytu oraz dokumentacja audytowa Praktyczne aspekty funkcjonowania audytu majątku (środków trwałych i wartości niematerialnych oraz prawnych) jednostki. 154 Podsumowanie 160 Bibliografia 161 Rozdział 11 Sprzedaż nieruchomości stanowiących własność jednostki samorządu terytorialnego na przykładzie Gminy Śrem Marcin Sawicki 163 Wstęp Podstawy prawne funkcjonowania gminy Rola i zadania gminy w zakresie gospodarki gruntami Podstawy prawne gospodarowania gminnym zasobem nieruchomości 169

4 11.4. Zasady planowania sprzedaży nieruchomości na przykładzie Gminy Śrem Dochody Gminy Śrem jako wynik gospodarowania zasobem nieruchomości 176 Podsumowanie 180 Bibliografia 181 Rozdział 12 Finansowanie inwestycji infrastrukturalnych na przykładzie Gminy Osie i Gminy Lniano w latach Lidia Stosik-Adrych 183 Wstęp Źródła finansowania zadań gminy i ich klasyfikacja Źródła i formy finansowania inwestycji infrastrukturalnych w Gminie Osie i Gminie Lniano w latach Podsumowanie 195 Bibliografia 196 Rozdział 13 Funkcje i koszty utrzymania Zakładu Karnego w Koziegłowach w latach Anna Wiktorowska 197 Wstęp Organizacja więziennictwa w Polsce Istota i funkcje zakładów karnych w wykonywaniu kary pozbawienia wolności Źródła finansowania zakładów karnych Kształtowanie się kosztów utrzymania zakładów karnych 204 Podsumowanie 207 Bibliografia 208 Rozdział 14 Zarządzanie długiem w jednostce samorządu terytorialnego na przykładzie Powiatu Chodzieskiego w latach Anna Zdziebło 209 Wstęp Powiat jako jednostka samorządu terytorialnego Źródła finansowania działalności powiatu Zarządzanie długiem jako element zarządzania finansami powiatu Pojęcie budżetu samorządowego Istota, cele i uwarunkowania prawne zaciągania zobowiązań oraz zarządzania długiem samorządowym Wieloletnia prognoza finansowa jako instrument zarządzania długiem lokalnym Kontrola w zarządzaniu ryzykiem zadłużenia Analiza zarządzania długiem samorządowym na przykładzie Powiatu Chodzieskiego w latach Analiza wielkości wyniku finansowego, przychodów, rozchodów oraz wielkości długu i wydatków ponoszonych na jego obsługę Analiza wskaźników zadłużenia i jego obsługi 222 Podsumowanie 223 Bibliografia 224 Spis tabel 225 Spis rysunków 226

5 Spis wykresów 227 Spis schematów 228