śpiewa, dbając o higienę głosu; tworzy wypowiedzi o muzyce za pomocą środków pozamuzycznych opisuje słowami cechy i charakter słuchanych utworów.

Transkrypt

1 Agogika Scenariusz lekcji dla szkół podstawowych Cele operacyjne: zapoznanie uczniów z elementami dzieła muzycznego (agogiką) Cele wychowawcze: rozwijanie wrażliwości uczniów na muzykę Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Uczeń: stosuje podstawowe pojęcia muzyczne (melodia, akompaniament, rytm, dźwięk, akord, gama, tempo); wykorzystuje w śpiewie znajomość pojęć i terminów muzycznych określających podstawowe elementy muzyki (melodię, rytm, harmonię, agogikę, dynamikę, artykulację); odczytuje i zapisuje elementy notacji muzycznej (nazwy siedmiu dźwięków gamy oraz ich położenie na pięciolinii, klucz wiolinowy, znaki graficzne pięciu wartości rytmicznych nut i pauz, podstawowe oznaczenia metryczne, agogiczne, dynamiczne i artykulacyjne); korzysta z multimedialnych źródeł muzyki i informacji o muzyce. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń: śpiewa, dbając o higienę głosu; tworzy wypowiedzi o muzyce za pomocą środków pozamuzycznych opisuje słowami cechy i charakter słuchanych utworów. Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń: świadomie odbiera muzykę słucha (słuchanie analityczne, ukierunkowane przez nauczyciela na wybrane cechy utworu agogika); charakteryzuje wybrane utwory muzyczne wysłuchane i omówione na zajęciach oraz inne, określając cechy muzyki, które decydują o charakterze utworu. Materiały: laptop z podłączonymi głośnikami i dostępem do Internetu; rzutnik multimedialny; nagrania: Samuel Barber Adagio na smyczki Ludwig van Beethoven V Symfonia c-moll op. 67 Ludwig van Beethoven Sonata cis-moll op. 27 nr 2 Księżycowa Wolfgang Amadeusz Mozart Sonata A-dur KV 331 prezentacja Elementy dzieła muzycznego agogika ; ilustracje: metronom strony:

2 Metody nauczania: Formy: pogadanka pokaz ćwiczenia. praca indywidualna praca zbiorowa. Przebieg lekcji: 1. Faza wstępna Powitanie Sprawdzenie obecności Podanie tematu lekcji. 2. Faza realizacyjna Wprowadzenie dotyczące elementów dzieła muzycznego. Do elementów dzieła muzycznego zaliczamy: melodykę, rytmikę, harmonikę, agogikę, artykulację, dynamikę i kolorystykę. Wszystkie te elementy współdziałają ze sobą, tworząc dzieło muzyczne. Elementem, który decyduje o szybkości wykonywania utworu, jest AGOGIKA, czyli tempo. Tempo można określić na trzy sposoby. Po pierwsze za pomocą metronomu, czyli urządzenia mechanicznego lub elektronicznego służącego do dokładnego podawania tempa utworu muzycznego. Metronom mechaniczny wynaleziony został w 1816 r. przez J.N. Mälzla, stąd skrót M.M. czyli metronom Mälzla, 1. np. = 60. Oznacza to, że utwór ma być wykonany w takim tempie, by na jedną sekundę przypadła jedna ćwierćnuta. Obecnie częściej używa się odpowiedników elektronicznych, których można używać w urządzeniach przenośnych (tablet, komórka) i komputerach. Aby przejść na stronę metronomu online, wystarczy kliknąć ilustrację w prezentacji. Kolejny sposób to określenia włoskie. Są stosowane na całym świecie, nie określają tempa bezwzględnie jak metronom, jedynie w przybliżeniu. Tempa dzielimy na wolne, umiarkowane i szybkie. Nauczyciel prosi uczniów, aby spróbowali rozwiązać rebus podpisując literowo nuty. Jeżeli uczniowie mają problem z nazwami literowymi nut, nauczyciel wyświetla slajd. Pierwszym przykładem jest tempo wolne adagio (wym. adadżio):

3 Należy wpisać kolejno: a, d, a i g: Innym przykładem tempa wolnego jest grave: Należy wpisać kolejno: g, a i e: Poza rozszyfrowanymi przykładami inne rodzaje tempa wolnego to: o largo szeroko, bardzo powoli; o larghetto trochę szybciej niż largo; o lento powoli, wolno. Jako przykład tempa wolnego w utworze nauczyciel demonstruje Adagio na smyczki Samuela Barbera: Druga grupa temp to tempa umiarkowane. Jako przykład uczniowie próbują rozszyfrować andante, tym razem w kluczu basowym: Wpisują kolejno: a, d, a i e:

4 Inne przykłady temp umiarkowanych: o andantino trochę żywiej niż andante; o moderato umiarkowanie; o allegretto dość żywo (nieco wolniej niż allegro). Jako przykład tempa umiarkowanego (Andante grazioso) nauczyciel demonstruje nagranie Sonaty A KV 331 Wolfganga Amadeusza Mozarta: Ostatnia grupa tempa to tempa szybkie. Jako pierwszy przykład uczniowie rozszyfrowują allegro szybko, wesoło: Uczniowie wpisują kolejno: a, e i g: Kolejny przykład tempa szybkiego to veloce (czyt. welocze) lotnie, żywo: Należy wpisać kolejno: e, c i e: Inne przykłady temp szybkich: o vivo żywo; o vivace (czyt. wiwacze) prędko, z ożywieniem; o presto szybko; o vivacissimo bardzo żywo; o prestissimo bardzo szybko. Przykładem tempa szybkiego (Allegro con brio) jest I część V Symfonii Ludwiga van Beethovena: Dla dokładniejszego oznaczania tempa można stosować dodatkowe określenia: maestoso majestatycznie; molto bardzo;

5 meno mniej; meno mosso wolniej; non tanto nie zanadto; non troppo nie zanadto; più bardziej, więcej; più mosso żywiej; sempre zawsze; sostenuto wstrzymując; un poco trochę, nieco; ancora jeszcze; tempo primo powrót do pierwszego tempa; a tempo do tempa; ritenuto opóźniając, zwalniając. Tempo można wyznaczyć również określając bezwzględny czas trwania utworu, np. 12 min. Utrwalenie wiadomości na temat agogiki. Nauczyciel demonstruje nagranie Sonaty cis-moll op. 27 nr 2 Księżycowej Ludwiga van Beethovena i prosi określenie tempa 3. Faza podsumowująca Tomaso Albinoni Agagio g-moll Tempo wolne Adagio Katarzyna Broj Załączniki: 1) Prezentacja - do pobrania tutaj 2) Karta pracy - do pobrania tutaj