Pan Zhang: Nazywam się Zhang, na imię mam Jianguo. 张先生 : 您好 您是中国人吗? 張先生 : 您好. 您是中國人嗎? Pan Zhang: Dzień dobry (pani). Czy pani jest Chinką?

Transkrypt

1 Dì yí kè: Nǐ jiào shén me míng zì? 第一课 : 你叫什么名字? 第一課 : 你叫什麼名字? Lekcja 1: Jak masz na imię? Duì huà 对话對話 DIALOGI 07 A Pan Zhang spotyka nową współpracownicę, panią Wang 王小姐 : 您好 王小姐 : 您好. Pani Wang: Dzień dobry (panu). 张先生 : 您好 小姐, 您贵姓? 張先生 : 您好. 小姐, 您貴姓? Pan Zhang: Dzień dobry (pani). Jak się pani nazywa? 王小姐 : 我姓王, 您贵姓? 王小姐 : 我姓王, 您貴姓? Pani Wang: Nazywam się Wang, a pan? 张先生 : 我姓张, 叫建国 張先生 : 我姓張, 叫建國. Pan Zhang: Nazywam się Zhang, na imię mam Jianguo. 王小姐 : 张先生, 您好 王小姐 : 張先生, 您好. Pani Wang: Panie Zhang, dzień dobry (panu). 张先生 : 您好 您是中国人吗? 張先生 : 您好. 您是中國人嗎? Pan Zhang: Dzień dobry (pani). Czy pani jest Chinką? 王小姐 : 不是, 我是波兰人 王小姐 : 不是, 我是波蘭人. Pani Wang: Nie, jestem Polką. podrecznik do chinskiego 6.indd :43:10

2 2 Lekcja 1: Jak masz na imię? 08 B Na korytarzu uniwersyteckim 王明 : 你好 王明 : 你好. Wang Ming: Dzień dobry. 张凯蒂 : 你好 張凱蒂 : 你好. Katie Zhang: Dzień dobry. 王明 : 我叫王明, 你叫什么名字? 王明 : 我叫王明, 你叫什麼名字? Wang Ming: Nazywam się Wang Ming. A jak ty się nazywasz? 张凯蒂 : 我叫张凯蒂 張凱蒂 : 我叫張凱蒂. Katie Zhang: Nazywam się Katie Zhang. 王明 : 凯蒂, 你是哪国人? 王明 : 凱蒂, 你是哪國人? Wang Ming: Katie, z jakiego kraju pochodzisz? 张凯蒂 : 我是英国人, 你呢? 張凱蒂 : 我是英國人, 你呢? Katie Zhang: Jestem Angielką, a ty? 王明 : 我是中国人 王明 : 我是中國人. Wang Ming: Jestem Chińczykiem. (Katie wskazuje na dziewczynę machającą ręką do Wang Minga) 张凯蒂 : 她是谁? 張凱蒂 : 她是誰? Katie Zhang: Kto to? 王明 : 她是高霞 她是波兰人 王明 : 她是高霞. 她是波蘭人. Wang Ming: To Gosia. Jest Polką. podrecznik do chinskiego 6.indd :43:10

3 第一课 : 你叫什么名字? 3 A Wáng xiǎo jiě: Zhāng xiān shēng: Wáng xiǎo jiě: Zhāng xiān shēng: Wáng xiǎo jiě: Zhāng xiān shēng: Wáng xiǎo jiě: B Wáng Míng: Zhāng Kǎi dì: Wáng Míng: Zhāng Kǎi dì: Wáng Míng: Zhāng Kǎi dì: Wáng Míng: Zhāng Kǎi dì: Wáng Míng: Nín hǎo. Nín hǎo. Xiǎo jiě, nín gùi xìng? Wǒ xìng Wáng, nín gùi xìng? Wǒ xìng Zhāng, jiào Jiàn guó. Zhāng xiān shēng, nín hǎo. Nín hǎo. Nín shì Zhōng guó rén ma? Bú shì, wǒ shì Bō lán rén. Nǐ hǎo. Nǐ hǎo. Wǒ jiào Wáng Míng, nǐ jiào shén me míng zì? Wǒ jiào Zhāng Kǎi dì. Kǎi dì, nǐ shì nǎ guó rén? Wǒ shì Yīng guó rén, nǐ ne? Wǒ shì Zhōng guó rén. Tā shì sheí? Tā shì Gāo xiá. Tā shì Bō lán rén. Shēng cí 生词生詞 SŁÓWKA 1. 王 名 Wáng Wang (popularne nazwisko chińskie) 2. 先生 名 xiān shēng pan; mąż, małżonek 3. 张張 Zhāng xiān shēng hǎo! 张先生好! Witam pana, panie Zhang! 名 Zhāng Zhang (popularne nazwisko chińskie) 4. 小姐 名 xiǎo jiě panna, pani (o młodej kobiecie), dziewczyna 5. 您代 nín Nín hǎo! 您好! Dzień dobry panu/pani! forma zwracania się do kogoś, wyrażająca szczególny szacunek, tłumaczona na polski pan/pani podrecznik do chinskiego 6.indd :43:10

4 4 Lekcja 1: Jak masz na imię? 6. 贵姓貴姓 惯用语 gùi xìng 姓动 ; 名 xìng Nín gùi xìng? 您贵姓? Jak pana/pani nazwisko/ godność? Tā xìng Wáng ma? 他姓王吗? Czy on ma na nazwisko Wang? czyjeś nazwisko 1 mieć na nazwisko, nazywać się; nazwisko 贵貴 Nowak shì Bō lán xìng. Nowak 是波兰姓 Nowak to polskie nazwisko. 特性动 gùi drogi/droga/drogie 7. 我代 wǒ Wǒ shì Bō lán rén. 我是波兰人 Jestem Polakiem/Polką. 8. 叫 动 jiào 9. 建国建國 10. 好特性动 ; 形容 Tā jiào Jiàn gúo. 他叫建国 On ma na imię Jianguo. ja mieć na imię, zwać się 名 Jiàn guó Jianguo (chińskie imię) hǎo Wáng xiān shēng, nín hǎo! 王先生, 您好! Dzień dobry panu, panie Wang! 11. 是 动 shì Wǒ shì Gāo xía. 我是高霞 Jestem Gosia. mieć się dobrze; być dobrym; dobry 1 Zwrot 贵姓 składa się ze znaku 姓 nazwisko i 贵 ( 貴 ) drogi używamy go, zwracając się do kogoś; jest wyrazem szacunku. być podrecznik do chinskiego 6.indd :43:10

5 第一课 : 你叫什么名字? 中国中國 名 Zhōng guó Tā shì Zhōng guó rén. 他是中国人 On jest Chińczykiem. Chiny 13. 人名 rén człowiek, osoba 14. 吗嗎 助 ma 15. 不助 bú, bù 16. 波兰 波蘭 17. 波兰人波蘭人 Nǐ shì Bō lán rén ma? 你是波兰人吗? (Czy) jesteś/pan/pani jest Polakiem/Polką? Wǒ bú xìng Zhāng. 我不姓张 Nie nazywam się Zhang. 名 Bō lán Polska 名 18. 你代 nǐ Bō lán rén Wáng xiān shēng bú shì Bō lán rén. 王先生不是波兰人 Pan Wang nie jest Polakiem. Nǐ shì Wáng Míng ma? 你是王明吗? Czy (to) ty jesteś Wang Ming?/ Czy ty się nazywasz/pan się nazywa Wang Ming? partykuła pytająca, odpowiadająca polskiemu czy nie (zmiany tonów zob. Lekcja 4) Polak/Polka ty (też pan/pani w zwrotach grzecznościowych) 19. 明名 Míng Ming (chińskie imię) 20. 什么什麼 疑问代 shén me 21. 名字名 míng zì Tā xìng shén me? 他姓什么? Jak on się nazywa? Nǐ jiào shén me míng zì? 你叫什么名字? Jak masz na imię? co imię (i nazwisko) podrecznik do chinskiego 6.indd :43:10

6 6 Lekcja 1: Jak masz na imię? 22. 凯蒂凱蒂 23. 哪疑问代 nǎ 24. 国 國 25. 英国英國 26. 英国人英國人 名 Kǎi dì Katie Tā shì nǎ guó rén? 他是哪国人? Z jakiego kraju on pochodzi? jaki 名 guó kraj, państwo 名 Yīng guó Anglia 名 27. 呢助 ne Yīng guó rén Tā bú shì Yīng guó rén. 他不是英国人 On nie jest Anglikiem. Anglik/Angielka partykuła pytająca Wǒ xìng Wáng, nǐ ne? 我姓王, 你呢? Nazywam się Wang, a ty/pan/ pani? 28. 他 代 tā Tā bú jiào Wáng Míng. 他不叫王明 On nie nazywa się Wang Ming. 29. 她 代 tā on ona 30. 谁誰 疑问代 Tā jiào Kǎi dì. 她叫凯蒂 Ona ma na imię Katie. shéi Shéi shì Wāng xiān shēng? 谁是王先生? Kto (z państwa) jest panem Wang? 31. 高霞名 Gāo xiá Gosia kto podrecznik do chinskiego 6.indd :43:10

7 第一课 : 你叫什么名字? 7 Yǔ fǎ 语法語法 GRAMATYKA I Zdania z czasownikami 姓, 叫 i 是 Przedstawiając się komuś, możemy użyć czasowników 姓 mieć na nazwisko, 叫 nazywać się lub 是 być. Czasownika 姓 używamy, gdy chcemy podać tylko nazwisko. Czasownika 叫 gdy podajemy imię i nazwisko lub samo imię. W zwrotach grzecznościowych, a także przy określaniu narodowości używamy czasownika 是. Szyk takich zdań jest taki sam jak w języku polskim. Podmiot 动 Dopełnienie 他姓王 On się nazywa Wang. 我我他张凯蒂 叫叫是是 凯蒂 王明 王先生 英国人 Mam na imię Katie. Nazywam się Wang Ming. On jest panem Wang. Katie Zhang jest Angielką. Zapamiętaj W języku chińskim, w odróżnieniu od polskiego, podmiot w większości zdań nie jest pomijany. 1. 他姓张, 不姓王 On nazywa się Zhang, a nie Wang. 2. 我叫张凯蒂 Nazywam się Katie Zhang. 3. 我叫王明 Mam na imię Wang Ming. 4. 他是 Nowak 先生, 不是王先生 To jest pan Nowak, a nie pan Wang 他是张汤姆先生 To jest pan Tomasz Zhang. 2 汤姆 ( 湯姆 ) Tāng mǔ Tomasz. podrecznik do chinskiego 6.indd :43:11

8 8 Lekcja 1: Jak masz na imię? Ćwiczenie 1 Spójrz na ilustracje i uzupełnij zdania: Nowak 小姐王明 John Smith 1 Nowak 小姐不是... 人, 是... 人 2 王明是... 人 3 John Smith 是... 人 4 Smith 先生叫... II Zdania pytające z partykułą pytającą 吗 Zdania pytające możemy tworzyć, dodając na końcu zdania oznajmującego partykułę pytającą 吗. 你是波兰人吗? Czy jesteś Polakiem/Polką? 1. 你是汤姆吗? 我不是汤姆, 我是王明 Czy (to) ty jesteś Tomasz? Nie, nie jestem Tomasz, jestem Wang Ming. podrecznik do chinskiego 6.indd :43:11

9 第一课 : 你叫什么名字? 9 2. 你是张老师 3 吗? 我是王老师 Czy (to) pan jest nauczycielem Zhang? Jestem nauczycielem Wang. 3. 王先生不是波兰人吗? 不是, 他是中国人 Pan Wang nie jest Polakiem? Nie, jest Chińczykiem. Ćwiczenie 2 Spójrz na ilustracje i odpowiedz na pytania: Nowak 小姐王明 John Smith 1 Nowak 小姐是波兰人吗? John 姓李吗? John Smith 是波兰人吗? 老师 ( 老師 ) lǎo shī nauczyciel. 4 李 Lǐ popularne nazwisko chińskie. podrecznik do chinskiego 6.indd :43:11

10 10 Lekcja 1: Jak masz na imię? III Zdania pytające z zaimkami pytającymi 谁, 什么 i 哪 Szyk tego rodzaju zdań pytających jest taki sam jak zdań oznajmujących z czasownikami 姓, 叫 i 是, przedstawionymi w punkcie I, tylko zamiast podmiotu lub dopełnienia (w zależności od tego, o co pytamy) użyjemy zaimków pytających 谁 kto, 什么 co lub 哪 jaki. Podmiot 动 Dopełnienie 谁他他他高霞她 是是叫叫是是 王先生? 王先生 什么? 汤姆 哪国小姐? 波兰小姐 Kto jest panem Wang? On jest panem Wang. Jak on ma na imię? On ma na imię Tomasz. Z jakiego kraju jest Gosia? Ona jest Polką. Zapamiętaj W pytaniach z zaimkami pytającymi nie dodajemy partykuły 吗. 谁是老师? 谁是老师吗? 1. 老师姓什么? 老师姓王 Jak się nazywa nauczyciel? Nazywa się Wang. 2. 你叫什么名字? 我叫张凯蒂 Jak się nazywasz? Nazywam się Katie Zhang. 3. 谁叫王明? 他叫王明 Kto (z was/z państwa) nazywa się Wang Ming? On nazywa się Wang Ming. podrecznik do chinskiego 6.indd :43:11

11 第一课 : 你叫什么名字? 11 Ćwiczenie 3 Spójrz na ilustracje i odpowiedz na pytania: Nowak 小姐王明 John Smith 1 Nowak 小姐是哪国人? Smith 先生叫什么名字? 谁是中国人? John 姓什么? IV Krótkie pytania z partykułą 呢 Partykuła 呢 pełni różne funkcje. Na końcu krótkiego pytania tworzy wraz z poprzedzającym ją rzeczownikiem wyrażenie o znaczeniu a ty?, a on?, a pan? 我是波兰人, 你呢? Jestem Polakiem/Polką, a ty? 1. Nowak 小姐是波兰人, 凯蒂呢? 凯蒂是英国人 Panna Nowak jest Polką, a Katie? Katie jest Angielką. podrecznik do chinskiego 6.indd :43:11

12 12 Lekcja 1: Jak masz na imię? 2. 我姓王, 你呢? 我姓李 Nazywam się Wang, a pan? Nazywam się Li. 3. 我是学生 5, 你呢? 我不是学生, 我是老师 Jestem studentem, a pan? Nie jestem studentem, jestem nauczycielem. Ćwiczenie 4 Spójrz na ilustracje i odpowiedz na pytania: Nowak 小姐王明 John Smith 1 王明是中国人, 高霞 Nowak 呢? 波兰小姐姓 Nowak, 中国人呢? Nowak 是波兰姓, Smith 呢? 学生 ( 學生 ) xué shēng uczeń, student. podrecznik do chinskiego 6.indd :43:11

13 第一课 : 你叫什么名字? 13 ĆWICZENIA UTRWALAJĄCE Przedstaw się po chińsku powiedz, jak masz na imię, na nazwisko i z jakiego kraju pochodzisz: 我姓..., 我叫..., 我是... 人 ĆWICZENIA WYMOWY 09 I Posłuchaj nagrania i powtórz: bā dā xìng jiào gǎi pā tā yìng xiào kǎi 10 II Posłuchaj nagrania i powtórz, zwracając szczególną uwagę na tony: rén rèn 11 III Posłuchaj nagrania i powtórz, zwracając szczególną uwagę na wymowę sylab w tonie neutralnym: nà me nǐ ne lái ba hǎo le < ZWRÓĆ UWAGĘ W języku chińskim nazwisko poprzedza imię, np. 王明 Wáng Míng Wang Ming, 张汉美 Zhāng Hàn měi Zhang Hanmei. Chociaż Katie Zhang jest Angielką, a panna Wang Polką, obie noszą chińskie nazwiska. O chińskiej emigracji na świecie zob. Lekcja 9. Nazwiska chińskie z reguły są jednosylabowe (bardzo rzadko można spotkać dwusylabowe), imiona zaś są dwusylabowe, choć zdarzają się też jednosylabowe, np. 明 Míng Ming. W takim przypadku używa się imienia i nazwiska, jakby to było imię dwusylabowe, np. 高霞 Gosia, 王明 Wang Ming. podrecznik do chinskiego 6.indd :43:12

14 14 Lekcja 1: Jak masz na imię? Nazwisko poprzedza także tytuły i stanowiska lub formy honoryfikatywne, np. 王教授 Wáng jiào shòu profesor Wang, 李校长 Lǐ xiào zhǎng dyrektor szkoły pan Li, 张小姐 Zhāng xiǎo jiě panna Zhang. Taki zwrot (nazwisko + stanowisko lub forma honoryfikatywna) wyraża szacunek. W tradycji chińskiej zawód nauczyciela jest traktowany ze szczególnym poważaniem, aby więc je podkreślić, powyższy wzór zastosujemy również w odniesieniu do nauczyciela, np. 张老师 Zhāng lǎo shī nauczyciel Zhang. < CZY WIESZ, ŻE Imiona i nazwiska chińskie Wszyscy Chińczycy żyjący na świecie używają tylko niewiele ponad 200 nazwisk (wymawianych różnie w różnych językach i dialektach chińskich). Tak więc popularne nazwiska 王 Wang (Król), 张 Zhang (Płaski) czy 李 Li (Śliwa) noszą miliony ludzi. Niepowtarzalne są natomiast imiona. Niezwykle rzadko mogą się spotkać dwie osoby o tym samym imieniu. Imię ma być wyjątkowe, obmyślone przez rodziców dla dziecka indywidualnie, ale też w harmonii z imionami pozostałych członków rodziny. Imiona wyrażają nadzieje związane z dzieckiem, upragnione cechy charakteru czy, zwłaszcza w wypadku dziewczynek, urody. Znak 福 (fú szczęście), stanowiący jedną z sylab imienia, jest wyrazem życzenia, aby dziecku o takim imieniu wiodło się w życiu, znak 美 (měi piękna) w imieniu dziewczynki ma jej wróżyć wielką urodę. Transkrypcja nazw obcych Ze względu na to, że zapis języka chińskiego nie jest alfabetyczny, a brzmienie sylab nie zawsze odpowiada brzmieniu sylab w innych językach, niemożliwe jest dokładne oddanie niektórych obcych, nieprzekładalnych wyrazów, np. nazw własnych. Stosuje się więc transkrypcję, podającą wymowę tych wyrazów za pomocą sylab języka chińskiego. Uzyskuje się w ten sposób tylko przybliżone brzmienie wyrazów czy imion obcych. Tak więc pan Tomasz Zhang może się przedstawić jako 张汤姆 Zhāng Tāng mǔ, a Gosia i Katie jako 高霞 i 凯蒂 (Gāo xiá i Kǎi dì). Według tej zasady powstała nazwa 波兰 Bō lán, której brzmienie jest zbliżone do nazwy Polska w języku angielskim Poland. Wprawdzie w przypadku takiego zapisu nazw własnych pierwotne znaczenie użytych do transkrypcji sylab jest sprawą drugorzędną, to na ogół jednak dokłada się starań, by miały one nie tylko odpowiednie brzmienie, ale zawierały też pojęcia pozytywne, estetyczne itp. Sylaby 波 i 兰 użyte w zapisie słowa Polska oznaczają falę i orchideę. podrecznik do chinskiego 6.indd :43:12