Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
|
|
- Bartłomiej Bukowski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Vol. 3/2004 Nr 1(6) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Otyłość, nadwaga i niedobór masy ciała u dzieci śląskich w wieku 7-9 lat Obesity, overweight and thinness in Silesian children 7-9 years old 1 Magdalena Olszanecka-Glinianowicz, 2 Ewa Małecka-Tendera, 2 Paweł Matusik, 1 Agnieszka Żak-Gołąb 1 Katedra Patofizjologii Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach 2 Klinika Pediatrii, Endokrynologii i Diabetologii Dziecięcej Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach Adres do korespondencji: Magdalena Olszanecka-Glinianowicz, Katedra Patofizjologii Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach, Katowice, ul. Medyków 18, tel./fax (032) , magols@escul Słowa kluczowe: nadwaga, otyłość, niedowaga, okres przedpokwitaniowy Key words: overweight, obesity, thinness, prepubertal age STRESZCZENIE/ABSTRACT Wstęp: Celem pracy było określenie częstości występowania otyłości, nadwagi i niedowagi u dzieci szkolnych w wieku przedpokwitaniowym (7 9 lat) w województwie śląskim. Materiał i metody: Losowy dobór dzieci prowadzony był metodą klastrów sporządzonych na podstawie list uczniów uczęszczających do klas I i II. Wybrane losowo dzieci były trzykrotnie ważone i mierzone. Z uzyskanych średnich obliczono wskaźnik masy ciała (BMI). Za punkt odcięcia dla otyłości przyjęto 97 percentyl na siatkach centylowych Instytutu Matki i Dziecka, a dla nadwagi wartości BMI pomiędzy 90 a 97 percentylem, jako niedowagę przyjęto wartości poniżej 10 percentyla wyznaczone dla płci i wieku. Do badań ostatecznie włączono 631 dzieci (306 dziewczynek i 325 chłopców). Wyniki: Otyłość stwierdzono u 3,2% ogółu badanych dzieci, nadwagę u 8,4% a niedowagę u 4,9%. Po podziale badanych na grupy wiekowe 7, 8 i 9-latków otyłość stwierdzono odpowiednio u 3,0%; 2,3% i 5,3%, nadwagę odpowiednio u 3,0%; 8,2% i 11,1% dzieci, a niedowagę odpowiednio u 7,4%; 4,8% i 4,1% badanych. Po uwzględnieniu płci i wieku otyłość stwierdzono u 5,9% dziewcząt w wieku 7 lat, 1,0% w wieku 8 lat i 10,1% w wieku 9 lat. Nadwaga występowała odpowiednio u 2,9%; 10,9% i 12,7%, niedowaga u 8,8%, 4,7% i 6,3%. U chłopców otyłość stwierdzono u 0% siedmiolatków, 3,5% ośmiolatków i 1,0% dziewięciolatków. Nadwaga występowała odpowiednio u 3,0%, 5,0% i 10,8% chłopców, a niedowaga u 6,0%, 5,0% i 2,2%. Łącznie 3,9% dziewcząt i 2,5% chłopców było otyłych, nadwaga charakteryzowała 10,5% dziewcząt i 5,8% chłopców, a niedowaga 5,6% dziewcząt i 4,3% chłopców. Wnioski: 1. Nadmiar masy ciała występuje na Śląsku u 11,6% dzieci w wieku 7 9 lat, u 3,2% jest to otyłość. 2. Częstość występowania nadwagi i otyłości jest istotnie wyższa u dziewcząt i wzrasta z wiekiem. 3. W porównaniu z populacją ogólnopolską częstość obecności występowania nadwagi i otyłości jest wyższa u śląskich dziewcząt i niższa u śląskich chłopców. 4. Niedowaga dotyczy 4,9% śląskich dzieci w wieku 7 9 lat i częstość jej występowania nie różni się pomiędzy płciami. Vol. 3/2004, Nr 1(6) 37
2 Praca oryginalna Endokrynol. Ped., 3/2004;1(6):37-43 Objective: The aim of the study was to assess the prevalence of overweight, obesity and thinness in Silesian prepubertal children (7 9-year-old) in the Silesian region. Material and methods: Data were collected in randomly selected sample of school children. Randomisation was performed by clusters method based on a list of school children attending first two classes of primary schools. In all the children weight and height were measured and mean BMI calculated. Obesity was defined by BMI exceeding 97 percentile and overweight by BMI between 90 and 97 percentile on charts established by the National Institute of Mother s and Child s Health (IMiD), as thinness was defined by BMI below 10 percentile for sex and age. Results: Among 631 children (306 girls and 325 boys) included in the study obesity was diagnosed in 3.2%, overweight in 8.4% and thinness in 4.9%. Through age classes of 7-, 8-, 9-year-old, children obesity was diagnosed respectively in 3.0%, 2.3% and 5.3% of children, overweight in 3.0%, 8.2% and 11.1% of children and thinness in 7.4%, 4.8% and 4.1%, 7-,8-,9-year-old children. Through age and sex classes obesity was diagnosed in 5,9% of 7-year-old girls, in 1% of 8-year-old girls and 10.1% 9-year-old girls. Overweight was diagnosed respectively in 2.9%; 10.9% and 12.7% and thinness in 8.8%, 4.7% and 6.3% of girls. In boys obesity was diagnosed in 0% of 7-year-old, 3.5% of 8-year-old and 1.0% of 9-year-old. Overweight was diagnosed respectively in 3.0%, 5.0% and 10.8% of boys and thinness in 6%, 5% and 2.2% of boys. After including 3.9% of girls and 2.5% of boys with obesity into the overweight group the excess weight was diagnosed in 10.5% of girls and 5.8% of boys and thinness in 5.6% of girls and 4.3% of boys. Conclusions: 1. Overweight was diagnosed in 11.6% 7 9-year-old Silesian children, 3.2% of them being obese. 2. The prevalence of overweight and obesity was significantly higher in girls and increased with age. 3. Compared to the data obtained for general polish population prevalence of overweight and obesity was higher in Silesian girls and lower in Silesian boys. 4. Thinness was diagnosed in 11.6% 7 9-year-old Silesian children and its prevalence did not differ between girls and boys. Wstęp W roku 1998 WHO uznała otyłość za chorobę przewlekłą stającą się epidemią.w ostatnich latach zwiększa się gwałtownie liczba osób otyłych, głównie w krajach rozwiniętych, obecnie problem dotyczy około 15% populacji [1]. Przeprowadzone w latach przez WHO badania w 48 krajach wykazały, że od 50 do 75% populacji w wieku lat miało nadwagę lub otyłość [1, 2]. Pod koniec lat 90. ponad połowa dorosłych mieszkańców Stanów Zjednoczonych charakteryzowała nadwaga lub była otyłość. W ciągu ostatnich 20 lat liczba otyłych dorosłych Amerykanów zwiększyła się o 50%, natomiast liczba otyłych dzieci w tym samym czasie uległa podwojeniu [3]. W ciągu ostatnich 10 lat liczba otyłych Polaków wzrosła o około 4%, a ogólna liczba otyłych dorosłych w Polsce przekroczyła 50% [4]. Problem nadwagi i otyłości dotyczy również w znacznym stopniu dzieci i młodzieży. Uważa się, że około 80% otyłych dzieci zachowa tę cechę w późniejszym okresie życia. W Wielkiej Brytanii częstość występowania nadwagi i otyłości u dzieci wynosiła w 1989 roku odpowiednio 14,7% i 5,4%, w badaniach przeprowadzonych w 1998 roku stwierdzono jej wzrost odpowiednio do 23,6% i 9,4% [5, 6]. Badania niemieckie wykazały wzrost częstości występowania nadwagi między 1975 a 1995 ro- kiem u chłopców z 10,0% do 16,3%, a u dziewcząt z 11,7% do 20,7% [7]. Powszechnie panuje przekonanie o zwiększeniu się liczby otyłych dzieci w Polsce. Brak jest jednak obiektywnych danych dokumentujących ten pogląd, ponieważ opublikowane badania epidemiologiczne oparte są na różnych grupach wiekowych i różnych kryteriach diagnostycznych otyłości i nadwagi u dzieci [8, 9]. Celem pracy było określenie częstości występowania otyłości, nadwagi i niedowagi u dzieci szkolnych w wieku przedpokwitaniowym (7 9 lat) w wybranej losowo reprezentatywnej dla województwa śląskiego grupie oraz stworzenie bazy danych dla przyszłych badań trendów sekularnych. Materiał i metody Prezentowana praca jest częścią badania przeprowadzonego jednoczasowo w 8 losowo wybranych okręgach Polski. Badaniem objęto dziewczynki i chłopców z klas I i II szkół podstawowych województwa śląskiego w wieku 7 9 lat (wiek dzieci został ustalony w tym przedziale celem wyeliminowania wpływu procesu dojrzewania na masę ciała badanych). Dobór dzieci odbywał się dwuetapowo metodą klastrów. W pierwszym etapie zebrano adresy wszystkich szkół podstawowych województwa śląskiego. Na 38
3 Olszanecka-Glinianowicz M. i inni Otyłość, nadwaga i niedobór masy ciała u dzieci śląskich... udział w badaniu wyraziły zgodę 1093 szkoły. Liczba uczniów klas I i II w tych szkołach wynosiła , co dało 2328 klastrów. Średnia liczba dzieci przypadająca na jeden klaster wynosiła 47. Następnie przeprowadzono randomizację klastrów i wylosowano odpowiednią liczbę szkół dla województwa śląskiego 20, obejmujących 950 dzieci (po 50% chłopców i dziewczynek). W drugim etapie poproszono wylosowane szkoły o dostarczenie list uczniów, które posortowano według wieku i płci. Liczba badanych dzieci w danej szkole obliczana była następująco: jeżeli liczba uczniów w przedziale wiekowym 7 9 lat w danej szkole była mniejsza od 50, to stanowili oni jeden klaster i badanie obejmowało wszystkie dzieci; jeżeli uczniów było więcej niż 50, a mniej niż 100 tworzyli oni 2 klastry i badano co drugie dziecko, itd. Do rodziców losowo wybranych dzieci wysłano pismo z prośbą o wypełnienie ankiety dotyczącej stanu zdrowia i stylu życia dzieci oraz wyrażenie zgody na dokonanie pomiarów masy ciała, wzrostu oraz obwodu talii i bioder u ich dzieci. Do badania włączono 950 dzieci z klas I i II szkół podstawowych województwa śląskiego, 319 dzieci było wyeliminowanych z powodu: niekompletnych danych (78), schorzeń lub zaburzeń rozwoju mogących wpływać na wzrost i masę ciała dzieci (25), braku zgody rodziców (200), ukończenia 9,5 r.ż. (16). Końcowej analizie poddano 631 dzieci, u których uzyskano dane o dacie urodzenia i wykonano wyżej wymienione pomiary. Grupa badana obejmowała 306 dziewczynek (48,5%) i 326 chłopców (51,5%). Podziału dzieci na 3 grupy wiekowe dokonano biorąc pod uwagę wiek w dniu badania. Jako siedmiolatki były traktowane dzieci, które w dniu badania mieściły się w przedziale wiekowym > 6 lat i 6 miesięcy i < 7 lat i 6 miesięcy, jako ośmiolatki dzieci w przedziale wiekowym > 7 lat i 6 miesięcy i < 8 lat i 6 miesięcy, jako dziewięciolatki dzieci w przedziale wiekowym > 8 lat i 6 miesięcy i < 9 lat i 6 miesięcy. Po podziale na klasy wiekowe 7-latki stanowiły 10,6% badanych dzieci (11,1% dziewczynek i 10,2% chłopców); 8-latki 62,3% (63,1% dziewczynek i 61,2% chłopców), a 9-latki 27,1% (25,8% dziewczynek i 28,6% chłopców). Charakterystykę antropometryczną grupy (wzrost, masa ciała, BMI) z uwzględnieniem płci i wieku przedstawiono w tabeli I. Tabela I. Charakterystyka antropometryczna badanych dzieci z uwzględnieniem wieku i płci Table I. Age- and gander- standardized anthropometrics characteristics of study children Dziewczynki Chłopcy 7 lat 8 lat 9 lat 7 lat 8 lat 9 lat Masa ciała (kg) 23,7 ± 4,3 27,6 ± 4,3 33,7 ± 7,7 24,0 ± 3,1 28,4 ± 4,9 33,2 ± 5,8 Wzrost (cm) 122,5 ± 4,6 129,0 ± 5,1 135,8 ± 5,7 123,4 ± 5,2 130,3 ± 5,3 136,5 ± 5,3 BMI (kg/m 2 ) 15,7 ± 2,3 16,6 ± 2,1 18,1 ± 3,1 15,7 ± 1,3 16,6 ± 2,2 17,7 ± 2,5 Obwód talii (cm) 56,6 ± 4,5 59,1 ± 5,2 63,2 ± 7,5 56,7 ± 3,2 59,8 ± 5,7 63,0 ± 7,3 Obwód bioder (cm) 66,8 ± 5,1 70,2 ± 5,4 75,8 ± 8,0 66,4 ± 4,5 70,8 ± 5,8 74,9 ± 7,0 Pomiary przeprowadzono w czasie 2 miesięcy (kwiecień, maj 2001 roku). Dokonywano 3-krotnie pomiaru masy ciała (bez butów, w bieliźnie osobistej) i wzrostu za pomocą standaryzowanego przyrządu pomiarowego (wagi elektronicznej z miarką centymetrową). Masa ciała była mierzona z dokładnością do 100 g, wzrost z dokładnością do 0,5 cm. Na podstawie przeprowadzonych pomiarów obliczano średnią arytmetyczną masy ciała i wzrostu. Z uzyskanych danych obliczano wskaźnik masy ciała (BMI) dziecka, korzystając ze wzoru: BMI = masa ciała w kg / wzrost w m 2. Zmierzono również obwód pasa i bioder. Za punkt odcięcia dla otyłości przyjęto 97 percentyl na siatkach centylowych Instytutu Matki i Dziecka, a dla nadwagi wartości BMI pomiędzy 90 a 97 percentylem, jako niedowagę przyjęto wartości poniżej 10 percentyla wyznaczone dla płci i wieku. Na przeprowadzenie badania uzyskano zgodę terenowej komisji etycznej. Pomiarów u dzieci dokonano po uzyskaniu pisemnej zgody od rodziców. Porównanie częstości występowania nadwagi, otyłości i niedowagi pomiędzy płciami i grupami wiekowymi przeprowadzono przy użyciu testu Chi kwadrat, przyjmując istotność różnic na poziomie p < 0,05. 39
4 Praca oryginalna Wyniki Otyłość stwierdzono u 3,2% ogółu dzieci, w tym u 3,3% dziewcząt i u 2,5% chłopców. Nadwaga występowała u 7,4% ogółu dzieci, w tym u 8,5% dziewcząt i u 5,8% chłopców. Łącznie nadwaga i otyłość występowały u 11,6% ogółu badanych dzieci, w tym u 11,8% dziewcząt oraz u 8,3% chłopców. Częstość występowania nadwagi, otyłości w całej grupie badanej przedstawia rycina 1. Ryc. 1. Częstość występowania otyłości, nadwagi i niedowagi w całej grupie badanej Fig. 1. The prevalence of obesity, overweight and thinness in total study group Po podziale na grupy wiekowe 7-, 8-, 9-latków otyłość stwierdzono odpowiednio u 3,2%, 2,2%, 3,98% (w tym u 3,9% dziewcząt i u 2,5% chłop- Endokrynol. Ped., 3/2004;1(6):37-43 ców). Nadwaga występowała u 2,9% dziewcząt 7-letnich, u 10,9% dziewcząt 8-letnich, u 12,7% dziewcząt 9-letnich oraz u 3,0% chłopców 7-letnich, 5,0% chłopców 8-letnich i u 10,8% chłopców 9-letnich. Standaryzowaną wiekowo ocenę ich częstości łącznie u dziewcząt i u chłopców pokazano na rycinie 2, częstość zależną od płci na rycinie 3, a częstość zależną od płci i wieku przedstawia tabela II. Częstość nadwagi (łącznie z otyłością) była istotnie wyższa u dziewcząt 14,4% w porównaniu z chłopcami 8,3% (p = 0,03). Nie obserwowano istotnych różnic częstości występowania nadwagi i otyłości oraz w zależności od wieku w grupie chłopców, natomiast w grupie dziewcząt występował istotny wzrost częstości występowania otyłości z wiekiem (p = 0,01), tzn. istotnie więcej było otyłych dziewcząt w wieku 9 lat niż w wieku 7 lat (tab. II). Niedowagę stwierdzono u 4,9% badanych dzieci (ryc. 1). W grupie dziewcząt niedowaga występowała u 5,6% dziewcząt i 4,3% chłopców (ryc. 3). Po podziale na grupy wiekowe niedowaga występowała u 7,4% 7-latków, 4,8% 8-latków i 4,1% 9-latków (ryc. 2). Po uwzględnieniu płci i wieku niedowagę stwierdzono u 8,8% dziewcząt 7-letnich, u 4,7% dziewcząt 8-letnich, u 6,3% dziewcząt 9-letnich oraz u 6,0% chłopców 7-letnich, 5,0% chłopców 8-letnich i u 2,2% chłopców 9-letnich. Obwody talii i bioder nie różniły się pomiędzy dziewczętami i chłopcami (tab. I). Obecnie nie ma norm dla obwodów talii i bioder u dzieci, dlate- Ryc. 2. Częstość występowania otyłości, nadwagi i niedowagi w grupie badanej po podziale na grupy wiekowe (w %) Fig. 2. Age- standardized frequencies of obesity, overweight and thinness (in%) in the study group after classification acc. to age 40
5 Olszanecka-Glinianowicz M. i inni Otyłość, nadwaga i niedobór masy ciała u dzieci śląskich... Tabela II. Częstość występowania otyłości, nadwagi i niedowagi w zależności od wieku i płci Table II. Age- and gender- standardized frequencies of obesity, overweight and thinness Dziewczynki Chłopcy 7 lat 8 lat 9 lat 7 lat 8 lat 9 lat otyłość % 5,9 1,0 10,1* 0 3,5 1,0 nadwaga % 2,9 10,9 12,7 3,0 5,0 10,8 norma % 82,4 83,4 70,9 91,0 86,5 86,0 niedowaga % 8,8 4,7 6,3 6,0 5,0 2,2 Ryc. 3. Częstość występowania otyłości, nadwagi i niedowagi w grupie badanej po uwzględnieniu płci (w %) Fig. 3. Gender standardized frequencies of obesity, overweight and thinness (in %) in the study group in respect of sex go wykonane przez nas pomiary miały służyć jako dane dla stworzenia bazy dla przyszłego praktycznego zastosowania tych pomiarów w ocenie stanu odżywienia. Dyskusja Otyłość jest jednym z najczęstszych zaburzeń rozwojowych u dzieci. W wielu krajach, zwłaszcza wysoko rozwiniętych, obserwuje się wzrost częstości jej występowania. W Polsce u dzieci i młodzieży, według różnych autorów, w różnych regionach i w odniesieniu do różnych grup wiekowych w ostatnim dwudziestoleciu wynosi od 2,5% do 12% [10-12]. Porównanie wyników uzyskiwanych przez poszczególnych różnych autorów jest trudne ze względu na niejednolitość kryteriów oceny nadwagi i otyłości oraz wieku badanych dzieci. Od kilku lat Europejskie Stowarzyszenie ds. Otyłości u Dzieci (ECOG) rekomenduje stosowanie wskaźnika masy ciała (BMI) w rozpoznawaniu nadwagi i otyłości [13]. Wiele krajów na podstawie badań populacyjnych opracowało własne siatki percentylowe dla BMI u dzieci w różnym wieku [14, 15], w Polsce przygotował je Instytut Matki i Dziecka [16]. Jest to konieczne ze względu na różnice wynikające z oceny wartości granicznych nadwagi i otyłości. Dlatego zgodnie z zaleceniami i ECOG do oceny stanu odżywienia w naszym badaniu użyliśmy wskaźnika BMI, a do ostatecznej kwalifikacji jako niedowagi, normy, nadwagi i otyłości siatek percentylowych IMiD. Badaliśmy dzieci w wieku 7 9 lat (wiek przedpokwitaniowy), aby wyeliminować wpływ procesu dojrzewania na masę ciała badanych. 41
6 Praca oryginalna W badanej populacji dzieci śląskich w wieku przedpokwitaniowym stwierdziliśmy otyłość u 3,2%. Podobne wyniki uzyskali Oblacińska i wsp. [8] w populacji dzieci i młodzieży w wieku 7 16 lat, którzy przeprowadzili badania w roku szkolnym 1994/95 u uczniów ze szkół podstawowych i średnich z całej Polski. Stwierdzili oni, że otyłość charakteryzowała 3,4% badanych dzieci. Również tak jak Oblacińska i wsp. [8] obserwowaliśmy istotnie wyższą częstość występowania nadwagi i otyłości u dziewcząt i jej wzrastanie z wiekiem. Nie obserwowaliśmy natomiast istotnego wzrostu częstości występowania nadwagi i otyłości z wiekiem u chłopców. Mazur i wsp. [9] oceniali omawiane zaburzenia rozwojowe u dzieci szkół podstawowych województwa podkarpackiego. Stwierdzili wyższą częstość ich występowania zarówno u dziewcząt, jak i u chłopców w porównaniu z wynikami uzyskanymi przez nas. Stwierdzili oni nadwagę u 8 % a otyłość u 7% chłopców, podczas gdy w badanej przez nas populacji było to odpowiednio 5,8% i 2,5%. Wśród dziewcząt Mazur i wsp. stwierdzili nadwagę u 10,5%, a otyłość u 11%. Częstość występowania nadwagi u dziewcząt w naszym badaniu jest podobna, natomiast znacznie rzadziej stwierdzaliśmy otyłość (3,9%). Różnice te wynikają z faktu, że Mazur i wsp. badali dzieci w wieku 7 14 lat, czyli populację zarówno w wieku przedpokwitaniowym, jak i w okresie dojrzewania, natomiast nasza populacja obejmowała wyłącznie dzieci w okresie przedpokwitaniowym. Endokrynol. Ped., 3/2004;1(6):37-43 Uzyskane przez nas dane w konfrontacji z wykonanymi w tym samym czasie i tą samą metodą badaniami ogólnopolskimi w identycznej wiekowo grupie, wskazują na wyższą częstość występowania nadwagi i otyłości u dziewcząt śląskich w wieku 7 9 lat (odpowiednio 3,9% vs 2,8% i 10,5% vs 8,4%) oraz niższą częstość ich występowania u śląskich chłopców w wieku 7 9 lat (odpowiednio 2,1% vs 3,1% i 5,8% vs 6,6%). W tym materiale nie opublikowano jeszcze danych dotyczących występowania niedowagi [17]. Porównanie naszych wyników z wynikami uzyskanymi w takiej samej populacji wiekowej dzieci francuskich, przy użyciu tej samej metody badawczej, pokazało porównywalną częstość występowania otyłości i niedowagi oraz niższą częstość występowania nadwagi u dzieci śląskich [18]. Wnioski 1. Nadmiar masy ciała występuje na Śląsku u 11,6% dzieci w wieku 7 9 lat, u 3,2 % jest to otyłość. 2. Częstość występowania nadwagi i otyłości jest istotnie wyższa u dziewcząt i wzrasta z wiekiem. 3. W porównaniu z populacją ogólnopolską częstość występowania nadwagi i otyłości jest wyższa u śląskich dziewcząt i niższa u śląskich chłopców. 4. Niedowaga występuje u 4,9% śląskich dzieci w wieku 7 9 lat, bez różnic pomiędzy płciami. Badanie finansowane przez grant KBN No 4P05d06518 PIŚMIENNICTWO/REFERENCES [1] Obesity: Preventing and Managing the Global Epidemic. WHO/NUT/NCD/98. 1 Report of a WHO consultation on Obesity, Geneva [2] WHO MONIKA (1989) Project: Risk Factors. Int. J. Epidem., 1989:18, [3] Yanowski J., Yanowski S.Z.: Recent advances in basic obesity research. JAMA, 1999:282, [4] Dennis B.H., Pająk A., Pardo B. et al.: Weight gain and its correlates in Poland between 1983 and Int. J. Obes., 2000: 24, [5] Bundred P., Kitchiner D., Buchan I.: Prevalence of overweight and obese children between 1989 and 1998: population-based series of cross sectional studies. Br. Med. J., 2001:302, [6] Reilly J.J., Dorosty A.R.: Epidemic of obesity in UK children. Lancet, 1999:354, [7] Kromeyer-Hauschild K., Zellner K. et al.: Prevalence of overweight and obesity among school children in Jena (Germany). Int. J. Obes., 1999:23, [8] Oblacińska A., Wroclawska M., Woynarowska B.: Częstość występowania nadwagi i otyłości w populacji w wieku szkolnym w Polsce oraz opieka zdrowotna nad uczniami z tymi zaburzeniami. Ped. Pol., 1997:3, [9] Mazur A., Małecka-Tendera E., Lewin-Kowalik J.: Nadwaga i otyłość u dzieci szkół podstawowych województwa podkarpackiego. Ped. Pol., 2001:10, [10] Kopczyńska-Sikorska J.: Otyłość prosta u dzieci i młodzieży szkolnej. Uwagi metodyczne dla czynnego poradnictwa. Zdrowie Publ., 1978:89,
7 Olszanecka-Glinianowicz M. i inni Otyłość, nadwaga i niedobór masy ciała u dzieci śląskich... [11] Dłużniewska K., Janik A., Lutyński R.: Otyłość w populacji dzieci szkolnych w Krakowie i regionie Polski Ludowej. I Zjazd Polskiego Naukowego Towarzystwa Otyłości i Przemiany Materii. Warszawa Książka streszczeń s. 8. [12] Owczarek S.: O otyłości i odchudzaniu. AWF, Warszawa [13] Poskitt E.M.E.: Defining childhood obesity: the relative body mass index (BMI). Acta. Pediatr. Scand., 1995:84, [14] He Q., Altbersson-Wikland K., Karlberg J.: Population-based body mass index reference values from Goeteborg, Sweden: birth to 18 years of age. Acta. Pediatr. Scand., 2000:89, [15] Cole T.J., Freeman J.V., Preece M.A.: Body mass reference curves for the UK Arch. Dis. Child., 1995:73, [16] Palczewska I., Niedźwiedzka Z.: Siatki centylowe do oceny rozwoju somatycznego dzieci i młodzieży. Zakład Rozwoju Dzieci i Młodzieży Instytutu Matki i Dziecka, Warszawa [17] Małecka-Tendera E., Klimek K., Dziatkowiak H. et al.: Epidemiologia otyłości prostej u dzieci polskich w wieku 7 9 lat. Med. Metab. 2002:4, supl. 1, 33. [18] Rolland-Cachera M.F., Castetbon K., Arnault N. et al.: Body mass index in 7 9-year-old French children frequency of obesity, overweight and thinness. Inter. J. Obes., 2002:26,
Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Vol. 6/2007 r 4(21) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Częstość występowania nadwagi i otyłości u dzieci w wieku 7-9 lat województwa mazowieckiego Analysis of nutritional status 7-9 years
Bardziej szczegółowoOcena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży
Ewa Racicka-Pawlukiewicz Ocena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych PROMOTOR: Dr hab. n.
Bardziej szczegółowoOcena wskaźników wagowo-wzrostowych dzieci krakowskich w wieku 6-14 lat
336 Probl Hig Epidemiol 2007, 88(3): 336-342 Ocena wskaźników wagowo-wzrostowych dzieci krakowskich w wieku 6-14 lat The evaluation of body mass and body weight proportion in children aged 6-14 EMILIA
Bardziej szczegółowoAN TRO PO MO TO RY KA
NR 54 2011 AN TRO PO MO TO RY KA WARTOŚCI CENTYLOWE WYSOKOŚCI I MASY CIAŁA ORAZ WSKAŹNIKA MASY CIAŁA DZIECI I MŁODZIEŻY W WIEKU 6 18 LAT Z GDAŃSKA Z UWZGLĘDNIENIEM PROBLEMU DEFINIOWANIA NADWAGI I NIEDOBORU
Bardziej szczegółowoOcena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją
234 Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją The effectiveness of local anesthetics in the reduction of needle
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Noczyńska A. i inni: Wpływ urodzeniowej masy ciała oraz masy ciała rodziców na występowanie nadwagi i otyłości u ich dzieci Vol. 13/2014 Nr 1(46) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Wpływ
Bardziej szczegółowoOCENA CZĘSTOŚCI WYSTĘPOWANIA NADWAGI I OTYŁOŚCI U MŁODZIEŻY W WIEKU LAT W POLSCE PRZY ZASTOSOWANIU TRZECH RÓŻNYCH NARZĘDZI BADAWCZYCH
PRZEGL EPIDEMIOL 2007; 61: 585-592 Maria Jodkowska, Izabela Tabak, Anna Oblacińska OCENA CZĘSTOŚCI WYSTĘPOWANIA NADWAGI I OTYŁOŚCI U MŁODZIEŻY W WIEKU 13-15 LAT W POLSCE PRZY ZASTOSOWANIU TRZECH RÓŻNYCH
Bardziej szczegółowoStandardy i normy do oceny rozwoju somatycznego dzieci i młodzieży Doskonałe narzędzia czy pułapki diagnostyczne?
Standardy i normy do oceny rozwoju somatycznego dzieci i młodzieży Doskonałe narzędzia czy pułapki diagnostyczne? Dr hab. n. med. Anna Oblacińska Zakład Zdrowia Dzieci i Młodzieży Instytut Matki i Dziecka
Bardziej szczegółowoZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ I MASĄ CIAŁA RODZICÓW I DZIECI W DWÓCH RÓŻNYCH ŚRODOWISKACH
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Władimir Bożiłow 1, Małgorzata Roślak 2, Henryk Stolarczyk 2 1 Akademia Medyczna, Bydgoszcz 2 Uniwersytet Łódzki, Łódź ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ
Bardziej szczegółowoProblem otyłości wśród populacji trzynastolatków na przykładzie uczniów Miejskiego Zespołu Szkół nr 2 w Będzinie
Borgis Problem otyłości wśród populacji trzynastolatków na przykładzie uczniów Miejskiego Zespołu Szkół nr 2 w Będzinie *Wiesława Kołodziej, Katarzyna Galeja Wyższa Szkoła Planowania Strategicznego, Dąbrowa
Bardziej szczegółowoStan odżywienia 5-letnich dzieci miasta Bielsko Biała w oparciu o krakowskie siatki centylowe i siatki centylowe WHO
Waksmańska Artykuły W oryginalne i wsp. Stan odżywienia / original 5-letnich papers dzieci miasta Bielsko-Biała w oparciu o... 727 Stan odżywienia 5-letnich dzieci miasta Bielsko Biała w oparciu o i Nutritional
Bardziej szczegółowoMetody stosowane w praktyce pediatrycznej do oceny stopnia odżywienia dzieci
P R A C A O R Y G I N A L N A ISSN 1734 3321 Paweł Matusik, Ewa Małecka-Tendera, Aleksandra Nowak Katedra i Klinika Pediatrii, Endokrynologii i Diabetologii Dziecięcej Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach
Bardziej szczegółowoAnaliza wskaźnika BMI wybranej grupy dzieci w wieku 4 i 6 lat zamieszkałych na terenie miasta Cieszyn
Prace oryginalne Analiza wskaźnika wybranej grupy dzieci w wieku 4 i 6 lat zamieszkałych na terenie miasta Cieszyn Analysis of of the selected group of children aged 4 and 6 years living in the city of
Bardziej szczegółowoAKTUALNE TRENDY UCZNIÓW W GIMNAZJUM W ŚWIETLE BADAŃ HBSC. Joanna Mazur Instytut Matki i Dziecka
AKTUALNE TRENDY OTYŁOŚCI I AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ UCZNIÓW W GIMNAZJUM W ŚWIETLE BADAŃ HBSC Joanna Mazur Instytut Matki i Dziecka Informacja o badaniach HBSC Sieć HBSC obejmuje 43 kraje/regiony Europy i Ameryki
Bardziej szczegółowoI STANU ODŻYWIENIA U POLSKICH 13-LATKÓW W PIERWSZEJ DEKADZIE XXI WIEKU 1
PRZEGL EPIDEMIOL 2010; 64: 565-570 Zdrowie publiczne Maria Jodkowska, Anna Oblacińska, Izabela Tabak, Krystyna Mikiel-Kostyra WYSTĘPOWANIE ZABURZEŃ WZRASTANIA I STANU ODŻYWIENIA U POLSKICH 13-LATKÓW W
Bardziej szczegółowoJoanna Rodziewicz-Gruhn Charakterystyka wysokości i proporcji wagowo-wzrostowych kobiet między 20 a 75 rokiem życia
Joanna Rodziewicz-Gruhn Charakterystyka wysokości i proporcji wagowo-wzrostowych kobiet między 20 a 75 rokiem życia Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna 7, 89-93 2007
Bardziej szczegółowoWystępowanie zjawiska nadwagi i otyłości wśród dzieci i młodzieży we Wrocławiu
prace oryginalne Piel. Zdr. Publ. 2011, 1, 1, 11 18 ISSN 2082-9876 Copyright by Wroclaw Medical University Anna Felińczak 1, Faustina Hama 1 Występowanie zjawiska nadwagi i otyłości wśród dzieci i młodzieży
Bardziej szczegółowoCZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA NADWAGI I OTYŁOŚCI U DZIECI I MŁODZIEŻY WIEJSKIEJ Z KASZUB W LATACH 2006-2008
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 9 2012 CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA NADWAGI I OTYŁOŚCI U DZIECI I MŁODZIEŻY WIEJSKIEJ Z KASZUB W LATACH 2006-2008 PREVALENCE OF OVERWEIGHT AND OBESITY IN VILLAGE
Bardziej szczegółowoKatedra i Klinika Pediatrii i Endokrynologii Dziecięcej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
Katedra i Klinika Pediatrii i Endokrynologii Dziecięcej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach Kierownik Prof. dr hab. n. med. Ewa Małecka Tendera Katowice 10.01.2019r. Recenzja rozprawy doktorskiej
Bardziej szczegółowoZapytanie ofertowe. Zamawiający:
Zapytanie ofertowe Zamawiający: Wrocławskie Centrum Zdrowia SP ZOZ,Sekcja do Spraw Programów Zdrowotnych i Promocji Zdrowia, 53-208 Wrocław, ul.podróżnicza 26/28, tel.71/335-29- 69/60, fax 71 / 335-29-69/68
Bardziej szczegółowoKALKULATOR WARTOŚCI PERCENTLOWYCH CECH MEDYCZNYCH
KALKULATOR WARTOŚCI PERCENTLOWYCH CECH MEDYCZNYCH Tadeusz NAWARYCZ 1,2, Krzysztof PYTEL 1, Lidia OSTROWSKA NAWARYCZ 2 1 Department of Networking and Operating Systems, Academy of Humanities and Economics
Bardziej szczegółowoWrocławskich Gimnazjów i Szkół Podstawowych
Sprawozdanie z badań przesiewowych realizowanych w latach 2015-2018 wśród uczniów klas pierwszych gimnazjów i klas czwartych szkół podstawowych Wrocławskich Gimnazjów i Szkół Podstawowych w ramach Ogólnopolskiego
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 130 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 130 SECTIO D 2005 Akademia Wychowania Fizycznego w Katowicach Academy of Physical Education in Katowice MAŁGORZATA GRABARA
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 57 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 57 SECTIO D 2004 1. Katedra Biologii Molekularnej i Eksperymentalnej, Uniwersytet Opolski, Opole 1. Department of Molecular
Bardziej szczegółowoCharakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego
Lek. Łukasz Głogowski Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Opiekun naukowy: Dr hab. n. med. Ewa Nowakowska-Zajdel Zakład Profilaktyki Chorób
Bardziej szczegółowoDBAJMY O PRAWIDŁOWY ROZWÓJ NASZYCH DZIECI
DBAJMY O PRAWIDŁOWY ROZWÓJ NASZYCH DZIECI Nadwaga i otyłość ukształtowana w wieku dziecięcym niesie za sobą zwiększone ryzyko utrzymania się w wieku dojrzewania i po osiągnięciu dorosłości, co za tym idzie
Bardziej szczegółowoAktywności fizyczna a występowanie nadwagi i otyłości u dzieci w klasach IV-VI w środowisku miejskim i wiejskim
ROZDZIAŁ VIII ZDROWIE DOBROSTAN 3/2013 DOBROSTAN, UMYSŁ I URODA Zakład Rehabilitacji i Fizjoterapii Katedry Rehabilitacji, Fizjoterapii i Balneoterapii Wydział Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Vol. 5/2006 Nr 4(17) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Samoocena własnej sylwetki u dzieci w wieku przedpokwitaniowym Self-perception of body shape in polish prepuberlat children 1 Paweł
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 58 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 58 SECTIO D 2004 Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie, Katedra Antropologii Academy of Physical Education, Krakow,
Bardziej szczegółowoWYSTĘPOWANIE NADWAGI I OTYŁOŚCI WŚRÓD DZIECI W WIEKU OD 10 DO 13 LAT W MIEŚCIE I GMINIE OSTRZESZÓW
NAUKI INŻYNIERSKIE I TECHNOLOGIE 3(14) 2014 ENGINEERING SCIENCES AND TECHNOLOGIES ISSN 2080-5985 Marta Witkowska, Tomasz Lesiów Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu e-mail: tomasz.lesiow@ue.wroc.pl WYSTĘPOWANIE
Bardziej szczegółowoTrendy w rozwoju fizycznym u dzieci i młodzieży z Rzeszowa w dwudziestopięcioleciu 1978 2004
Wydawnictwo UR 2009 ISSN 1730-3524 Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego Rzeszów 2009, 3, 239 250 Anna Radochońska 1, Lidia Perenc 2 Trendy w rozwoju fizycznym u dzieci i młodzieży z Rzeszowa w
Bardziej szczegółowoRelacje wagowo-wzrostowe i stosowanie wskaźnika BMI u dzieci i młodzieży
e-wydawnictwo Narodowego Centrum Badania Kondycji Fizycznej j Relacje wagowo-wzrostowe i stosowanie wskaźnika u dzieci i młodzieży Romuald Stupnicki Wyższa Szkoła Kultury Fizycznej i Turystyki w Pruszkowie
Bardziej szczegółowoELEKTRONICZNY SYSTEM MEDYCYNY SZKOLNEJ ESMS
SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROGRAMU GDYŃSKI ZDROWY UCZEŃ ELEKTRONICZNY SYSTEM MEDYCYNY SZKOLNEJ ESMS Zestawienie zbiorcze ORGANIZATOR PROJEKTU: PARTNERZY: HONOROWY PATRONAT: Gdynia, 2019 SPIS TREŚCI Wprowadzenie...
Bardziej szczegółowolek. Magdalena Bosak-Prus Ocena profilu oreksyny A i greliny u dzieci niskorosłych.
lek. Magdalena Bosak-Prus Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 1 we Wrocławiu, Katedra i Klinika Endokrynologii i Diabetologii Wieku Rozwojowego, młodszy asystent Ocena profilu oreksyny A i greliny
Bardziej szczegółowoWystępowanie nadwagi, otyłości oraz niedoboru masy ciała wśród uczniów klas III szkół podstawowych z uwzględnieniem różnic regionalnych
P R A C A O R Y G I N A L N A ISSN 1734 3321 Katarzyna Wolnicka, Anna Taraszewska, Joanna Jaczewska-Schuetz Pracownia Żywienia Dzieci i Młodzieży, Zakład Żywienia i Dietetyki z Kliniką Chorób Metabolicznych
Bardziej szczegółowoZaburzenie równowagi energetycznej
Otyłość dzieci i młodzieży czy można jej zapobiec? Dr n. med. Andrea Horvath Dr n. med. Piotr Dziechciarz Klinika Pediatrii WUM Zaburzenie równowagi energetycznej wyrażonej nadmiernym odkładaniem tkanki
Bardziej szczegółowo3,13% 7,29% 80,21% 1. Procentowy wykres kołowy masy ciała zbadanych dzieci.
DANE STATYSTYCZNE: Liczba dzieci w czterech oddziałach: 11 Liczba przebadanych dzieci: 96 Procentowy podział dzieci w kategoriach wagowych: - dzieci z niedowagą: 7,29% - dzieci z prawidłową masą : 8,21%
Bardziej szczegółowoTrend sekularny występowania nadwagi i otyłości wśród dzieci w przedszkolach regionu rzeszowskiego
Praca oryginalna Endokrynol. Ped. 2015.14.4.53.29-34. DOI: 10.18544/EP-01.14.04.1628 Original Paper Pediatr. Endocrinol. 2015.14.4.53.29-34. Trend sekularny występowania nadwagi i otyłości wśród dzieci
Bardziej szczegółowoTendencja przemian w otłuszczeniu ciała u dzieci i młodzieży Rzeszowa
Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego Rzeszów 200, 2, 1 1 Anna Radochońska 1, Lidia Perenc 2 PRACE ORYGINALNE Tendencja przemian w otłuszczeniu ciała u dzieci i młodzieży Rzeszowa 1 Z Zakładu Anatomii
Bardziej szczegółowoPraca oryginalna Original Paper Pediatr Endocrinol Diabetes Metab 2015;23,1:15-22 DOI: 10.18544/PEDM-21.01.0020
Praca oryginalna Original Paper Pediatr Endocrinol Diabetes Metab 2015;23,1:15-22 DOI: 10.18544/PEDM-21.01.0020 redakcja@pediatricendocrinology.pl www.pediatricendocrinology.pl www.pteidd.pl Czy dzieci
Bardziej szczegółowoWskaźnik masy ciała u dzieci i młodzieży łódzkiej w wieku szkolnym
4 Wskaźnik masy ciała u dzieci i młodzieży łódzkiej w wieku szkolnym TADEUSZ NAWARYCZ, LIDIA OSTROWSKA-NAWARYCZ Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Zakład Fizjologii Człowieka i Biofizyki, kierownik: prof. dr
Bardziej szczegółowoSiatki centylowe dla oceny wzrastania i stanu odżywienia polskich dzieci i młodzieży od urodzenia do 18 roku życia
prace oryginalne Siatki centylowe dla oceny wzrastania i stanu odżywienia polskich dzieci i młodzieży od urodzenia do 18 roku życia Percentile charts for growth and nutritional status assessment in Polish
Bardziej szczegółowoZadania szkoły w świetle wielodekadowych zmian kondycji fizycznej
Zadania szkoły w świetle wielodekadowych zmian kondycji fizycznej dzieci i młodzieży woj. mazowieckiego Janusz Dobosz Zakład Teorii Wychowania Fizycznego i Korektywy Akademia Wychowania Fizycznego Józefa
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Zachurzok-Buczyńska A. i inni Wzrost i masa ciała w pierwszych trzech latach życia dzieci... Vol. 2/2003 Nr 1(2) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Wzrost i masa ciała w pierwszych trzech
Bardziej szczegółowoSTUDIA I MONOGRAFIE NR 22. Spis treści
STUDIA I MONOGRAFIE NR 22 Spis treści I Wprowadzenie II Materia³ i metody badañ 1 Ogólna charakterystyka próby 2 Badania antropometryczne 3 Próby sprawnoœci motorycznej 4 Ocena postawy cia³a 5 Metody opracowania
Bardziej szczegółowoPROBLEM NADWAGI I OTYŁOŚCI W POLSCE WŚRÓD OSÓB DOROSŁYCH - DANE EPIDEMIOLOGICZNE -
PROBLEM NADWAGI I OTYŁOŚCI W POLSCE WŚRÓD OSÓB DOROSŁYCH - DANE EPIDEMIOLOGICZNE - Wg raportu GUS Stan zdrowia ludności w 2009 r. Otyłość jest chorobą przewlekłą spowodowaną nadmierną podażą energii zawartej
Bardziej szczegółowoKamil Barański 1, Ewelina Szuba 2, Magdalena Olszanecka-Glinianowicz 3, Jerzy Chudek 1 STRESZCZENIE WPROWADZENIE
Czynniki socjodemograficzne wpływające na poziom wiedzy dotyczącej dróg szerzenia się zakażenia w kontaktach niezwiązanych z procedurami medycznymi wśród pacjentów z WZW typu C Kamil Barański 1, Ewelina
Bardziej szczegółowoOcena nadwagi i otyłości chłopców w wieku lat. Assesment of overweight and obesity of boys aged years
Artykuł oryginalny Original Paper Zeszyty Naukowe WSKFiT 11:7-12, 2016 www.wskfit.pl/zeszyty-naukowe Ocena nadwagi i otyłości chłopców w wieku 10 13 lat Assesment of overweight and obesity of boys aged
Bardziej szczegółowoWpływ nadwagi i otyłości wśród dzieci klas I-III szkół podstawowych na ryzyko występowania nadciśnienia tętniczego
Henrykowska Hygeia Public Health G i wsp. 14, Wpływ 49(4): nadwagi 833-837 i otyłości wśród dzieci klas I-III szkół podstawowych... 833 Wpływ nadwagi i otyłości wśród dzieci klas I-III szkół podstawowych
Bardziej szczegółowoKinga Janik-Koncewicz
Kinga Janik-Koncewicz miażdżyca choroby układu krążenia cukrzyca typu 2 nadciśnienie choroby układu kostnego nowotwory Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że około 7-41% nowotworów jest spowodowanych
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Ligenza I. i inni: Ocena wpływu niektórych czynników środowiskowych na występowanie nadmiaru masy ciała u dzieci w wieku przedszkolnym Vol. 10/2011 Nr 2(35) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Bardziej szczegółowoSamoocena masy ciała 13-latków w zależności od wskaźnika masy ciała rodziców
P R A C A O R Y G I N A L N A ISSN 1734 3321 Magdalena Korzycka-Stalmach, Krystyna Mikiel-Kostyra, Maria Jodkowska, Anna Oblacińska Zakład Ochrony i Promocji Zdrowia Dzieci i Młodzieży Instytutu Matki
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 640 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 640 SECTIO D 2005 Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu im.jędrzeja Śniadeckiego, Gdańsk, Polska Jędrzej Śniadecki Academy
Bardziej szczegółowoRelacje wagowo-wzrostowe i stosowanie wskaźnika BMI u dzieci i młodzieży. Weight-height relations and the use of BMI in children and youths
Przedruk (za zgodą) Permitted Reprint Zeszyty Naukowe WSKFiT :41-47, www.wskfit.pl/zeszyty-naukowe Relacje wagowo-wzrostowe i stosowanie wskaźnika u dzieci i młodzieży Weight-height relations and the use
Bardziej szczegółowoAlicja Drohomirecka, Katarzyna Kotarska
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 384 PRACE INSTYTUTU KULTURY FIZYCZNEJ NR 20 2003 ALICJA DROHOMIRECKA KATARZYNA KOTARSKA SPRAWNOŚĆ FIZYCZNA DZIECI PRZEDSZKOLNYCH ZE STARGARDU SZCZECIŃSKIEGO
Bardziej szczegółowoANTROPOMETRYCZNA OCENA STANU ODŻYWIENIA
POMIARY ANTROPOMETRYCZNE: ANTROPOMETRYCZNA OCENA STANU ODŻYWIENIA rozmiary i proporcje ciała zmienność czasowa masy ciała skład tkankowy ( beztłuszczowa, tłuszczowa masa ciała) rozmieszczenie tkanki tłuszczowej
Bardziej szczegółowoEpidemiologia wybranych chorób alergicznych u dzieci w województwie warmińsko-mazurskim w latach 2007 2010
378 Hygeia Public Health 212, 47(3): 378-382 Epidemiologia wybranych chorób alergicznych u dzieci w województwie warmińsko-mazurskim w latach 27 21 Epidemiology of selected allergic diseases in children
Bardziej szczegółowoOcena stanu odżywienia dzieci w wieku 7-12 lat w aspekcie występowania otyłości
162 Probl Hig Epidemiol 2015, 96(1): 162-169 Ocena stanu odżywienia dzieci w wieku 7-12 lat w aspekcie występowania otyłości Assessment of nutritional status of children aged 7-12 years in aspect of obesity
Bardziej szczegółowoSTRATYFIKACJA SPOŁECZNA RODZICÓW A POZIOM ROZWOJU FIZYCZNEGO I MOTORYCZNEGO ICH DZIECI
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Ryszard Asienkiewicz Uniwersytet Zielonogórski, Zielona Góra STRATYFIKACJA SPOŁECZNA RODZICÓW A POZIOM ROZWOJU FIZYCZNEGO I MOTORYCZNEGO ICH DZIECI
Bardziej szczegółowoTelefon 1: Ulica: Kod pocztowy: Województwo: Miejsce: Kraj: Poland. 90,55 kg 184,0 cm 26,7 kg/m²
Wiek: Płeć: 29 lat 8 mies. mężczyzna Telefon 1: Ulica: Kod pocztowy: Województwo: Miejsce: Kraj: Poland Dane podstawowe Data: 13.04.23 Godzina: 10:53 90,55 kg 184,0 cm 26,7 kg/m² Płyn Pomiar całkowitej
Bardziej szczegółowoŻYWIENIE DZIECI W WIEKU PONIEMOWLĘCYM Z TRÓJMIASTA I OKOLIC
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLVIII, 2015, 3, str. 412 417 Witold Kozirok, Beata Mroczkowska ŻYWIENIE DZIECI W WIEKU PONIEMOWLĘCYM Z TRÓJMIASTA I OKOLIC I. CZĘSTOŚĆ SPOŻYCIA WYBRANYCH PRODUKTÓW SPOŻYWCZYCH
Bardziej szczegółowoOcena wybranych czynników ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego wśród osób w wieku poprodukcyjnym mieszkających na terenie Dolnego Śląska
P R A C A O R Y G I N A L N A ISSN 1734 3321 Katarzyna Zatońska 1, Dagmara Gaweł-Dąbrowska 1, Katarzyna Połtyn-Zaradna 1, Marek Bolanowski 2 1 Katedra i Zakład Medycyny Społecznej Akademii Medycznej im.
Bardziej szczegółowoWystępowanie urazów wymagających pomocy medycznej u młodzieży gimnazjalnej w zależności od masy ciała i poziomu aktywności fizycznej
298 Probl Hig Epidemiol 2012, 93(2): 298-303 Występowanie urazów wymagających pomocy medycznej u młodzieży gimnazjalnej w zależności od masy ciała i poziomu aktywności fizycznej Incidence of medically
Bardziej szczegółowoJerzy Stockfisch 1, Jarosław Markowski 2, Jan Pilch 2, Brunon Zemła 3, Włodzimierz Dziubdziela 4, Wirginia Likus 5, Grzegorz Bajor 5 STRESZCZENIE
Czynniki ryzyka związane ze stylem i jakością życia a częstość zachorowań na nowotwory złośliwe górnych dróg oddechowych w mikroregionie Mysłowice, Imielin i Chełm Śląski Jerzy Stockfisch 1, Jarosław Markowski
Bardziej szczegółowoZbigniew Kułaga 1, Mieczysław Litwin 2, Beata Gurzkowska 1, Aneta Grajda 1, Ewelina Napieralska 1
Zbigniew Kułaga 1, Mieczysław Litwin 2, Beata Gurzkowska 1, Aneta Grajda 1, Ewelina Napieralska 1 1 Zakład Zdrowia Publicznego, 2 Pion Nauki Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka 31 5 21 otyłość urazy
Bardziej szczegółowoRyszard Asienkiewicz, Józef Tatarczuk, Artur Wandycz Normy wskaźnika wagowo-wzrostowego populacji dzieci i młodzieży Ziemi Lubuskiej
Ryszard Asienkiewicz, Józef Tatarczuk, Artur Wandycz Normy wskaźnika wagowo-wzrostowego populacji dzieci i młodzieży Ziemi Lubuskiej Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna
Bardziej szczegółowoYXWR NSYN[LNW]bUJ "'" YX`b NS"
Kolarzyk Probl Hig E Epidemiol i wsp. Ocena 2007, wskaÿników 88(3): 343-347 wagowo-wzrostowych m³odzie y krakowskiej w wieku 15-18 lat 343 Ocena wskaÿników wagowo-wzrostowych m³odzie y krakowskiej w wieku
Bardziej szczegółowoFundacja Sportowo-Edukacyjna Infinity. OPRACOWANE WYNIKÓW WROCŁAWSKIEGO TESTU SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ (Przedszkola z programu Ministerstwa Sportu)
Fundacja Sportowo-Edukacyjna Infinity OPRACOWANE WYNIKÓW WROCŁAWSKIEGO TESTU SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ (Przedszkola z programu Ministerstwa Sportu) Opracowali: dr inż. Krzysztof Przednowek mgr inż. Łukasz Wójcik
Bardziej szczegółowoWIEDZA ŻYWIENIOWA RODZICÓW ORAZ WYSTĘPOWANIE NADWAGI I OTYŁOŚCI WŚRÓD DZIECI W WIEKU SZKOLNYM
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 3, str. 680 684 Joanna Wyka 1,2, Elżbieta Grochowska - Niedworok 1, Ewa Malczyk 1, Marta Misiarz 1, Karolina Hołyńska 1 WIEDZA ŻYWIENIOWA RODZICÓW ORAZ WYSTĘPOWANIE NADWAGI
Bardziej szczegółowoZMIANY MIĘDZYPOKOLENIOWE WYBRANYCH CECH STUDENTEK PEDAGOGIKI UNIWERSYTETU ŁÓDZKIEGO W LATACH
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Małgorzata Roślak, Henryk Stolarczyk Uniwersytet Łódzki, Łódź ZMIANY MIĘDZYPOKOLENIOWE WYBRANYCH CECH STUDENTEK PEDAGOGIKI UNIWERSYTETU ŁÓDZKIEGO
Bardziej szczegółowoZnaczenie funkcjonowania rodziny dla zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży z otyłością
Znaczenie funkcjonowania rodziny dla zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży z otyłością dr n. hum. Izabela Tabak Zakład Zdrowia Dzieci i Młodzieży Instytut Matki i Dziecka Dlaczego warto zajmować się
Bardziej szczegółowoPoziom wybranych cech somatycznych, subiektywnej oceny zdrowia i sprawności fizycznej u studentów Instytutu Kultury Fizycznej
PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie Kultura Fizyczna 214, t. XIII, nr 2, s. 197 212 http://dx.doi.org/1.16926/kf.214.13.13 Joanna RODZIEWICZ-GRUHN * Joanna POŁACIK ** Poziom wybranych
Bardziej szczegółowoZastawka pnia płucnego Zastawka aortalna
1 Lewa tętnica płucna Żyła główna górna Prawy przedsionek Lewy przedsionek Zastawka tójdzielcza Komora prawa Żyła główna dolna Zastawka pnia płucnego Zastawka mitralna Komora lewa Zastawka aortalna 2 Pauza
Bardziej szczegółowoOCENA SPOSOBU ŻYWIENIA KOBIET O ZRÓŻNICOWANYM STOPNIU ODŻYWIENIA
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 718 722 Ewa Stefańska, Lucyna Ostrowska, Danuta Czapska, Jan Karczewski OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA KOBIET O ZRÓŻNICOWANYM STOPNIU ODŻYWIENIA Zakład Higieny i Epidemiologii
Bardziej szczegółowoOtyłość brzuszna u dzieci i młodzieży doświadczenia łódzkie
P R A C A O R Y G I N A L N A ISSN 1734 3321 Tadeusz Nawarycz, Lidia Ostrowska-Nawarycz Zakład Fizjologii Człowieka i Biofizyki, Uniwersytet Medyczny w Łodzi Otyłość brzuszna u dzieci i młodzieży doświadczenia
Bardziej szczegółowoPRACE ORYGINALNE ORIGINAL PAPERS
PRACE ORYGINALNE ORIGINAL PAPERS Joanna GOLEC Dorota CZECHOWSKA 1 Mateusz NAWOROL 1 Kamila KOZAK 2 Agata MASŁOŃ Krzysztof TOMASZEWSKI 2,3 Edward GOLEC 1 2 3 Ocena częstości występowania nadwagi i otyłości
Bardziej szczegółowoOcena stanu odżywienia dzieci 7-10 letnich Evaluation of nutritional status among children aged 7-10
Sztandera Paulina, Szczepanowska-Wołowiec Beata, Kotela Ireneusz. Evaluation of nutritional status among children aged 7-10. Journal of Education, Health and Sport. 2017;7(5):197-208. eissn 2391-8306.
Bardziej szczegółowoNOWORODKI KASZUBSKIE OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA
S ł u p s k i e r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Ewa Wójtowicz Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu, Gdańsk NOWORODI ASZUBSIE OGÓLNA CHARATERYSTYA WSTĘ Rozwój fizyczny określany jest jako ciąg przeobrażeń,
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LVIII, SUPPL. XIII, 232 SECTIO D 2003
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LVIII, SUPPL. XIII, 232 SECTIO D 2003 *Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Białej Podlaskiej Instytut Pedagogiki i Pielęgniarstwa 21-500
Bardziej szczegółowo4.8. Porównanie uzyskanych wyników badań w latach do wyników badań tej samej grupy przeprowadzonych w latach
4.8. Porównanie uzyskanych wyników badań w latach 1998-99 do wyników badań tej samej grupy przeprowadzonych w latach 1989-9. 4.8.1. Porównanie częstości wola rozpoznanego w badaniu palpacyjnym u 891 osób
Bardziej szczegółowoRelacje wagowo-długościowe polskich noworodków oceniane pomiarami urodzeniowymi
Artykuł oryginalny Original Paper Zeszyty Naukowe WSKFiT 9:-1, 2014 www.wskfit.pl/zeszyty_naukowe.html Relacje wagowo-długościowe polskich noworodków oceniane pomiarami urodzeniowymi Weight-length relations
Bardziej szczegółowoNAUKI INŻYNIERSKIE I TECHNOLOGIE
NAUKI INŻYNIERSKIE I TECHNOLOGIE ENGINEERING SCIENCES AND TECHNOLOGIES 3(14) 2014 Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu Wrocław 2014 Redaktor Wydawnictwa: Joanna Świrska-Korłub Redaktor techniczny
Bardziej szczegółowoWystępowanie błędów w postawie ciała u uczniów poznańskich szkół podstawowych
Maciałczyk-Paprocka Probl Hig Epidemiol K 2012, i wsp. 93(2): Występowanie 309-314 błędów w postawie ciała u uczniów poznańskich szkół podstawowych 309 Występowanie błędów w postawie ciała u uczniów poznańskich
Bardziej szczegółowoFundacja Sportowo-Edukacyjna Infinity
Fundacja Sportowo-Edukacyjna Infinity OPRACOWANE WYNIKÓW WROCŁAWSKIEGO TESTU SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ (Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego) Opracowali: dr inż. Krzysztof Przednowek mgr inż. Łukasz
Bardziej szczegółowoRozpowszechnienie podwyższonego ciśnienia tętniczego u 11-letnich dzieci powiatu słupskiego
Wiesław Kowalewski, Monika Waśkow, Małgorzata Lesińska-Sawicka PRACA ORYGINALNA Akademia Pomorska w Słupsku, Katedra Nauk o Zdrowiu Rozpowszechnienie podwyższonego ciśnienia tętniczego u 11-letnich dzieci
Bardziej szczegółowoSTRESZCZENIE Celem głównym Materiał i metody
STRESZCZENIE Choroby układu krążenia od lat pozostają jedną z głównych przyczyn śmierci w Europie. W licznych badaniach opisano czynniki ryzyka, które predysponują do rozwoju miażdżycy i wystąpienia choroby
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Szanecka E. i inni: Czynniki warunkujące postrzeganie nadmiernej masy ciała przez dzieci z otyłością i nadwagą i ich matki Vol. /202 Nr 4(4) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Czynniki
Bardziej szczegółowoOcena stanu odżywienia 16-letniej młodzieży z łódzkich szkół ponadpodstawowych
Kolmaga Probl Hig A Epidemiol i wsp. Ocena 213, stanu 95(1): odżywienia 93-97 16-letniej młodzieży z łódzkich szkół ponadpodstawowych 93 Ocena stanu odżywienia 16-letniej młodzieży z łódzkich szkół ponadpodstawowych
Bardziej szczegółowoAnna Majcher, Ewelina Witkowska-Sędek, Joanna Bielecka-Jasiocha, Beata Pyrżak
IMiD, Wydawnictwo Aluna Medycyna Wieku Rozwojowego, 2012, XVI, 2 Anna Majcher, Ewelina Witkowska-Sędek, Joanna Bielecka-Jasiocha, Beata Pyrżak Klinika Pediatrii i Endokrynologii, Warszawski Uniwersytet
Bardziej szczegółowoZapobieganie problemom zdrowotnym dzieci i młodzieży poprzez aktywność fizyczną.
Zapobieganie problemom zdrowotnym dzieci i młodzieży poprzez aktywność fizyczną. Dr n. med. Joanna Ruszkowska Katedra Medycyny Społecznej i Zapobiegawczej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi PABIANICE, 30
Bardziej szczegółowoCZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA POSZCZEGÓLNYCH TYPÓW SKOLIOZ U DZIEWCZĄT I CHŁOPCÓW NA PRZESTRZENI OSTATNICH PIĘĆDZIESIĘCIU LAT
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogiki i Administracji w Poznaniu Nr 3 2007 Magdalena Rusin, Grażyna Szypuła, Jadwiga Nabielska, Ewa Kowalska, Grażyna Kępys Bielski Ośrodek Gimnastyki Korekcyjno-Kompensacyjnej
Bardziej szczegółowoCzy Polakom grozi niealkoholowe stłuszczenie wątroby? NAFL (non-alkoholic fatty liver ) Czy można ten fakt lekceważyć?
Czy Polakom grozi niealkoholowe stłuszczenie wątroby? NAFL (non-alkoholic fatty liver ) Czy można ten fakt lekceważyć? Beata Cywińska-Durczak SAPL.PCH.18.10.1754 NAFLD (non-alkoholic fatty liver disease)
Bardziej szczegółowoOcena stanu odżywienia dzieci z regionu Małopolski
Błaszczyk-Bębenek Probl Hig Epidemiol E i 2017, wsp. 98(4): Ocena 381-386 stanu odżywienia dzieci z regionu Małopolski 381 Ocena stanu odżywienia dzieci z regionu Małopolski Assessment of nutritional status
Bardziej szczegółowoOcena prawidłowości masy ciała i wyliczanie zapotrzebowania na energię. Scenariusz lekcji
Ocena prawidłowości masy ciała i wyliczanie zapotrzebowania na energię Scenariusz lekcji Opracowanie: Anna Harton, Danuta Gajewska, Joanna Myszkowska-Ryciak, Sylwia Gudej na potrzeby programu Mądre żywienie,
Bardziej szczegółowoOTYŁOŚĆ U POLSKICH NASTOLATKÓW EPIDEMIOLOGIA, STYL ŻYCIA, SAMOPOCZUCIE
Zakład Medycyny Szkolnej OTYŁOŚĆ U POLSKICH NASTOLATKÓW EPIDEMIOLOGIA, STYL ŻYCIA, SAMOPOCZUCIE Raport z badań uczniów gimnazjów w Polsce Praca zbiorowa pod redakcją Anny Oblacińskiej i Marii Jodkowskiej
Bardziej szczegółowoKonsumpcja słodyczy i napojów wysokosłodzonych w aspekcie występowania otyłości na przykładzie dzieci zamieszkujących obszary miejskie i wiejskie
P R A C A O R Y G I N A L N A ISSN 1734 3321 Elżbieta Szczepańska 1, Karolina Piórkowska 1, Elżbieta Niedworok 1, Małgorzata Muc-Wierzgoń 2 1 Zakład Żywienia Człowieka, Wydział Zdrowia Publicznego Śląskiego
Bardziej szczegółowoZwiązki cech somatycznych z wybranymi zdolnościami motorycznymi chłopców w wieku lat
PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie Seria: Kultura Fizyczna 00, z. VIII Inga Kordel Związki cech somatycznych z wybranymi zdolnościami motorycznymi chłopców w wieku 1 lat Streszczenie
Bardziej szczegółowoSWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny. Wydział Zamiejscowy we Wrocławiu. Karolina Horodyska
SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny Wydział Zamiejscowy we Wrocławiu Karolina Horodyska Warunki skutecznego promowania zdrowej diety i aktywności fizycznej: dobre praktyki w interwencjach psychospołecznych
Bardziej szczegółowoprace oryginalne Stan uzębienia osób z prawidłową i nadmierną masą ciała z łódzkich szkół ponadpodstawowych
prace oryginalne Dent. Med. Probl. 2012, 49, 3, 351 357 ISSN 1644-387X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Dental Society Aleksandra Hilt A F A, C, F, Małgorzata Daszkowska Stan uzębienia
Bardziej szczegółowoWysokość ciała i wielkość wskaźnika BMI dzieci z dwóch skrajnych warstw społecznych
ROZDZIAŁ XII ZDROWIE I DOBROSTAN 2/2015 DOBROSTAN I SPOŁECZEŃSTWO 1 Zakład Auksologii, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach Department of Auxology, University of Jan Kochanowski in Kielce 2 Zakład
Bardziej szczegółowo