Radosław Molenda. Nigdy nie wyrastamy z bajek

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Radosław Molenda. Nigdy nie wyrastamy z bajek"

Transkrypt

1 Radosław Molenda Nigdy nie wyrastamy z bajek Baśnie i bajki traktujemy jako coś dziecinnego i niepoważnego. Opowiadać bajki oznacza mijanie się z prawdą. Opowiadanie bajek kojarzy się z dziećmi, gdyż to im opowiadamy bajki. Opowiadamy po to, aby je zabawić, a w pewnym wieku dzieci wyrastają z bajek. Ale czy na pewno? Przyjrzyjmy się czym tak naprawdę są bajki i baśnie, czy tylko zabawnymi opowiastkami. W literaturze przez baśń rozumie się utwór epicki w którym dominują elementy fantastyki, przez bajkę rozumiemy utwór, którego bohaterami niekoniecznie są ludzie, bardzo często zwierzęta, albo nawet przedmioty, zwykle kończący się morałem. Jednak te dwie nazwy gatunków literackich w mowie potocznej traktuje się jak synonimy, swobodnie nazywając utwory fantastyczne raz baśnią, a raz bajką. Ponieważ dla potrzeb tego artykułu nie jest istotne dokonywanie rozróżnień pomiędzy bajką a baśnią, pojęcia te również w tym tekście będą traktowane zamiennie. Bowiem zarówno baśnie, jak i bajki nie są tylko utworami literackimi, lecz metaforami. Nie mówią one nam o pewnych sprawach wprost, lecz zawierają ukryte głębsze przesłanie. Przede wszystkim bajki pouczają, kierują do ich odbiorcy liczne przestrogi. Są one wartościowe, gdyż w sposób atrakcyjny uczą go jak należy się zachowywać, a czego należy unikać. Gdyby rodzic siadł przed dzieckiem i powiedział: teraz przez godzinę będę mówił ci co należy robić, a czego nie wywołałby jego protesty. Jeśliby zmusiłby swego potomka do wysłuchania swego monologu to zapewne znudziłby go lub uśpił (bajki też są używane jako sposób na usypianie, lecz dużo przyjemniejszy). Natomiast jeśli rodzic zaproponuje słuchanie bajek to zwykle spotyka się to z entuzjazmem (dopóki dzieci nie zostaną zmanierowane telewizją i grami komputerowymi). Bajka bardzo często poucza - dobro zostaje w niej nagrodzone, a zło ukarane. Czy potraficie sobie wyobrazić bajkę w której ginie dobry i szlachetny główny bohater? Nie ma takiej baśni, a gdyby była byłaby zapewne antybaśnią. Częstym motywem bajek jest kilku bohaterów kolejno wyruszających, aby wykonać jakieś heroiczne zadanie. Pierwsi ignorują prośby spotkanych ludzi lub zwierząt, a potem w konfrontacji z przeciwnikiem przegrywają. Ostatni bohater służy wszystkim pomocą, a wspierani przez niego obiecują mu się odwdzięczyć. W krytycznym momencie pomagają mu i dzięki ich pomocy udaję mu się zwycięsko wyjść z najtrudniejszych sytuacji. Morał jest tu oczywisty: należy pomagać innym,

2 gdyż możemy liczyć na ich rewanż wtedy, gdy sami będziemy potrzebować pomocy. Możemy się oburzać, że to takie wyrachowane: pomóż, aby i tobie pomogli. Lecz zwykle szlachetny bohater nie oczekiwał wdzięczności, pomagał ze współczucia. Bardzo często tylko przez takt nie wyśmiewał zapewnień o odwdzięczeniu się. Bo jak może się silnemu człowiekowi odwzajemnić malutka mrówka, albo jak kotu może zrewanżować się mała myszka? Nieoczekiwanie nawet te niedoceniane istoty okazują się cennymi sprzymierzeńcami. Mrówka wraz z całym mrowiskiem pomaga wykonać niewykonalne zadanie oddzielić mak od piasku. A myszka? Pamiętacie losy szlachetnego kota Mysibrata Miauczury z Porwania w Tiutiurlistanie Wojciecha Żukrowskiego? Jego chrześniak, młody Mysiak przyszedł mu w krytycznym momencie z pomocą gdy poczciwego kota niewinnie oskarżonego miano już powiesić, myszy przegryzły wszystkie sznury (na wszelki wypadek również paski i szelki) i wyrok nie został wykonany. 1 Bajka często kończy się morałem w którym jasno zostaje podkreślone pouczenie. Ale często jej sens jest ukryty bardzo głęboko w formie symboli. Symboliki tej nie musi rozumieć ani słuchacz, ani opowiadający, lecz mimo to jej sens jest przekazywany. Dociera ona do podświadomości człowieka, jest nieuświadamiana, lecz przyswajana. A oto klasyczny przykład bajka o Czerwonym Kapturku. Bohaterka bajki zlekceważyła radę matki, aby uważać na złego wilka i lekkomyślnie wypaplała mu gdzie i po co idzie. Następnie dała się oszukać wilkowi w przebraniu babci. Na usprawiedliwienie możemy powiedzieć, iż wilk sprytnie uśpił obawy Czerwonego Kapturka i nie rzucił się na nią od razu na ścieżce, lecz grzecznie zagadnął dementując opowieści o sobie. Morał: uważaj na obcych, bądź czujny uważaj, aby nie dać się oszukać. Lecz bajka ta nie sprowadza się do tej prostej przestrogi, ma jeszcze głębszy sens. Bohaterką jest dziewczynka, wysłana przez matkę do chorej babci - mamy tu trzy postacie kobiece. Czy to nie dziwne, że mama posłała do babci niebezpieczną droga przez las małą dziewczynkę zamiast pójść sama? Czerwony Kapturek to symbol młodej dziewczyny wchodzącej w życie pełne niebezpieczeństwa, a matka może jedynie udzielić jej na drogę przestróg, aby uważała na siebie. Bajka ukazuje żeńską inicjację, proces stawania się dziewczynki kobietą. Czerwień nakrycia głowy nie jest przypadkowa symbolizuje dojrzewanie krew pierwszej miesiączki. Kolor czerwony to również symbol seksualnej atrakcyjności, oznacza on, że bohaterka może się podobać. Wilk w bajce postępuje nielogicznie, zamiast zjeść Czerwonego Kapturka przy pierwszym spotkaniu, a potem babcię, robi dokładnie na odwrót. Wyjaśnienia dostarcza nam pewna wersja tej bajki w której wilk w 1 Żukrowski W., Porwanie w Titiurlistanie, Nasza Księgarnia, Warszawa 1968.

3 przebraniu babci zaprasza dziewczynkę do łóżka... 2 Wilk symbolizuje tu mężczyznę, wyrachowanego i przebiegłego uwodziciela. Dla równowagi mamy szlachetnego leśniczego który ratuje Czerwonego Kapturka i babcię. Bajka ta zawiera ostrzeżenie dotyczące kwestii erotycznych adresowane raczej nie do małych dzieci. Świadomie nie jest ono rozumiane, lecz jest odbierane na poziomie podświadomości, jak już zostało napisane wyżej. Opowieści takie służą bowiem nie tylko zabawianiu i pouczaniu, ale również przekazywaniu pewnych symboli przyjętych w danej kulturze. Nie można ich przekazać bezpośrednio gdyż są zbyt nieuchwytne. W psychice człowieka istnieją prasymbole archetypy wspólne dla całych kultur. 3 Przekazywane są przez opowieści; baśnie, bajki, mity i legendy. Są takie, które są opowiadane od wieków, są również tworzone nowe, ale pewne watki są wspólne. Ludzie opowiadali sobie takie opowieści odkąd nauczyli się posługiwać mową, były one powiadane przy ognisku w jaskini, były przekazywane z pokolenia na pokolenie w trakcie rozmów. Słuchali ich wszyscy, zarówno dzieci, jak i dorośli. Wiele podań ludowych miało za zadanie zabawiać słuchaczy, lecz zawsze była w nich obecne warstwa symboliczna charakterystyczna dla danej kultury. Pewne zdarzenia wydawały się oczywiste dla odbiorców z jej kręgu. W bajkach skandynawskich bohaterowie często przemieniają się w dzikie zwierzęta, wilki lub niedźwiedzie i jest to traktowane jako coś normalnego i naturalnego. Wśród Wikingów zdarzali się bowiem berserkerzy (zwani też berserkami) ludzie, którzy w trakcie walki dostawali szału, dodającego im nadludzkiej siły. Porównywano ich do wilków i niedźwiedzi zwierząt groźnych dla człowieka, których się obawiano. Słowo berserker (bersërkr) pochodzi z języka staronordyckiego i oznacza niedźwiedzią skórę, nosili oni bowiem skóry niedźwiedzie i uważali ze zwierzęca siła zapewnia im zwycięstwo. 4 Każda kultura tworzy swoje mity i opowieści, które są zrozumiałe dla osób które się w niej wychowały. Trudno byłoby zrozumieć europejską literaturę nie znając mitów greckich, które służyły twórcom do licznych porównań. Jednakże znajomość baśni i bajek nie jest potrzebna tylko jako element intelektualnej ogłady człowieka. To również coś co kształtuje jego psychikę i tworzy wieź miedzy ludźmi. Baśnie odpowiednio dobrane mogą wywierać działanie terapeutyczne mogą leczyć zranioną psychikę. Dlatego warto jest 2 Bettelheim B., Cudowne i pożyteczne o znaczeniach i wartościach baśni, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa Jacobi J., Psychologia C.G. Junga, Wydawnictwo SZAFA, Warszawa Gindrich P. A., Syndrom berserk, syndrom masowego zabójcy [on-line]

4 opowiadać baśnie i bajki, opowieści i legendy. Nie tylko dzieciom, gdyż ludzie dorośli również mogą wczuć się w historię, która uczy i leczy, która sięga do wnętrza duszy. Obecnie bardzo często opowiadanie jest wypierane przez telewizje. Nawet spotkania towarzyskie odbywają się przy włączonym telewizorze. Sztuka narracji zanika i przestaje być ceniona. Lecz telewizja to nie tylko informacja i rozrywka, również w niej można znaleźć baśnie. Nie mam na myśli ekranizacji bajek, lecz nowe baśnie nawiązujące do starych symboli, taka baśnią jest cykl Gwiezdne Wojny. Pozornie kolejny film fantastyczny, który osiągnął niezwykłą popularność. Mamy w nim młodego chłopca - Luck a Skywalker a, który spotyka starego rycerza Jedi Obi-Wana Kenobiego. 5 Rycerz Jedi mieszanina rycerza i czarodzieja, czyż to nie bajka? Stara baśń w nowych dekoracjach zamiast stalowego miecza mamy tu miecz laserowy. Mamy również walkę ze złem oraz przestrogę, aby niepostrzeżenie nie ulec złu i nie stać się jego cząstką. Luck dowiaduje się od swego mistrza, iż złowrogi Darth Vader zabił jego ojca. Gdy spotka się z Vaderem, ten poinformuje go, że to właśnie on jest jego ojcem... 6 Gdy Luck z pretensjami zwróci się do swego mistrza, iż go oszukał ten odpowie, że mówił prawdę: pamiętał ojca chłopca jako dobrego człowieka który zmienił się w okrutnika. Dla niego Darth Vader zabił dobrego człowieka jakim był Anakin Skywalker. To co piszę nie oznacza, że chcę zachęcić do oglądania Gwiezdnych Wojen (których zresztą kolejne odcinki stały się znacznie mniej baśniowe). Chciałbym tylko zachęcić do opowiadania dzieciom bajek. Trzeba znaleźć na to czas, dopóki chcą ich słuchać. Warto czytać im bajki, aby w przyszłości sięgnęły same po książkę. Warto również pokazać im, iż rozmowy dorosłych ludzi nie muszą dotyczyć tylko codziennych trosk. Nie, nie zachęcam do towarzyskiego opowiadania sobie Czerwonego Kapturka, lecz do opowiadania historii prawdziwych i fikcyjnych, które ciekawią i które uczą. Nie tylko dzieciom, bo tak naprawdę nigdy nie wyrastamy z bajek... Bibliografia Bettelheim B., Cudowne i pożyteczne o znaczeniach i wartościach baśni, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa Gindrich P. A., Syndrom berserk, syndrom masowego zabójcy [on-line] Glut D. F., Imperium kontratakuje, "Amber", Warszawa Jacobi J., Psychologia C.G. Junga, Wydawnictwo SZAFA, Warszawa Lucas G., Nowa nadzieja, "Amber", Warszawa Żukrowski W., Porwanie w Titiurlistanie, Nasza Księgarnia, Warszawa Lucas G., Nowa nadzieja, "Amber", Warszawa Glut D. F., Imperium kontratakuje, "Amber", Warszawa 1996.

5

Książka dzieciństwa CHARLES PERRAULT "CZERWONY KAPTUREK"

Książka dzieciństwa CHARLES PERRAULT CZERWONY KAPTUREK Książka dzieciństwa CHARLES PERRAULT "CZERWONY KAPTUREK" Czerwony Kapturek Mieliśmy problem z wybraniem książki naszego dzieciństwa, ale wybraliśmy książkę pod tytułem Czerwony Kapturek. Jest to jedna

Bardziej szczegółowo

Bajki dobrym sposobem na poznanie świata

Bajki dobrym sposobem na poznanie świata Bajki dobrym sposobem na poznanie świata Czego można nauczyć się z bajek? W zasadzie wszystkiego, co jest do życia potrzebne, ale przede wszystkim optymizmu. Z bajek dzieci dowiadują się, że świat jest

Bardziej szczegółowo

Jesper Juul. Zamiast wychowania O sile relacji z dzieckiem

Jesper Juul. Zamiast wychowania O sile relacji z dzieckiem Jesper Juul Zamiast wychowania O sile relacji z dzieckiem Dzieci od najmłodszych lat należy wciągać w proces zastanawiania się nad różnymi decyzjami i zadawania sobie pytań w rodzaju: Czego chcę? Na co

Bardziej szczegółowo

Bajki do oglądania. http://bajki.info. http://internetdladzieci.blox.pl/html

Bajki do oglądania. http://bajki.info. http://internetdladzieci.blox.pl/html http://bajki.info Bajki do oglądania Przydatne informacje, które pochodzą z tej strony: Bajki krótka historia Strach pomyśleć, jak nudny byłby świat bez bajek! Bo bajki, to kraina pełna fantazji, opowieści

Bardziej szczegółowo

Hektor i tajemnice zycia

Hektor i tajemnice zycia François Lelord Hektor i tajemnice zycia Przelozyla Agnieszka Trabka WYDAWNICTWO WAM Był sobie kiedyś chłopiec o imieniu Hektor. Hektor miał tatę, także Hektora, więc dla odróżnienia rodzina często nazywała

Bardziej szczegółowo

10 SEKRETÓW NAJLEPSZYCH OJCÓW 1. OKAZUJ SZACUNEK MATCE SWOICH DZIECI 2. DAJ DZIECIOM SWÓJ CZAS

10 SEKRETÓW NAJLEPSZYCH OJCÓW 1. OKAZUJ SZACUNEK MATCE SWOICH DZIECI 2. DAJ DZIECIOM SWÓJ CZAS 10 SEKRETÓW NAJLEPSZYCH OJCÓW 1. OKAZUJ SZACUNEK MATCE SWOICH DZIECI Jedną z najlepszych rzeczy, jaką ojciec może zrobić dla swoich dzieci, to okazywać szacunek dla ich mamy. Jeśli jesteś żonaty, dbaj

Bardziej szczegółowo

Rozwijanie zainteresowań czytelniczych dzieci było jednym z głównych kierunków działań realizowanych w roku szkolnym 2015/2016.

Rozwijanie zainteresowań czytelniczych dzieci było jednym z głównych kierunków działań realizowanych w roku szkolnym 2015/2016. Rozwijanie zainteresowań czytelniczych dzieci było jednym z głównych kierunków działań realizowanych w roku szkolnym 2015/2016. W ramach pedagogizacji rodziców nauczycielki przygotowały prezentację pt.

Bardziej szczegółowo

WPŁYW CZYTANIA NA ROZWÓJ DZIECI I MŁODZIEŻY

WPŁYW CZYTANIA NA ROZWÓJ DZIECI I MŁODZIEŻY WPŁYW CZYTANIA NA ROZWÓJ DZIECI I MŁODZIEŻY Czytanie - oto najlepszy sposób uczenia się. Aleksander Puszkin Sukces jednostek i społeczeństw zależy od ich wiedzy. Kluczem do wiedzy wciąż jest czytanie.

Bardziej szczegółowo

Pierwsze kroki z narzędziami TOC w klasie przedszkolnej, czyli o tym jak uniwersalne elementy i metodykę pakietu Kuferek Tajemnic

Pierwsze kroki z narzędziami TOC w klasie przedszkolnej, czyli o tym jak uniwersalne elementy i metodykę pakietu Kuferek Tajemnic Pierwsze kroki z narzędziami TOC w klasie przedszkolnej, czyli o tym jak uniwersalne elementy i metodykę pakietu Kuferek Tajemnic można wykorzystać w codziennej pracy. Narzędzia TOC zastosowałam w grupie

Bardziej szczegółowo

Kryteria ocen z języka polskiego dla klasy V szkoły podstawowej

Kryteria ocen z języka polskiego dla klasy V szkoły podstawowej Kryteria ocen z języka polskiego dla klasy V szkoły podstawowej 1. Kształcenie literackie i kulturalne: Ocena dopuszczająca- uczeń: - poprawnie czyta i wygłasza tekst poetycki - wyodrębnia elementy świata

Bardziej szczegółowo

SP Klasa V, Temat 11

SP Klasa V, Temat 11 Grupa 1 Oto Ja posyłam anioła przed tobą, aby cię strzegł w czasie twojej drogi i doprowadził cię do miejsca, które ci wyznaczyłem. (Wj 23,20) Grupa 2 Niedola nie przystąpi do ciebie, a plaga się nie przybliży

Bardziej szczegółowo

W roku 2015/2016 w przedszkolu

W roku 2015/2016 w przedszkolu W roku 2015/2016 w przedszkolu przeprowadzono ewaluację dotyczącą wdrażania dzieci do czytelnictwa. Badanie obejmowało obserwacje cyklu 10 zajęć głośnego czytania oraz ankietę skierowaną do rodziców dzieci.

Bardziej szczegółowo

Oto oryginalne opowiadanie ćwiczymy umiejętność redagowania opowiadania twórczego z użyciem dialogu

Oto oryginalne opowiadanie ćwiczymy umiejętność redagowania opowiadania twórczego z użyciem dialogu Oto oryginalne opowiadanie ćwiczymy umiejętność redagowania opowiadania twórczego z użyciem dialogu 1. Cele lekcji a) Wiadomości Uczeń: zna zasady tworzenia dialogu i zapisywania go w tekście, zna reguły

Bardziej szczegółowo

WPŁYW CZYTANIA NA ROZWÓJ DZIECI I MŁODZIEŻY

WPŁYW CZYTANIA NA ROZWÓJ DZIECI I MŁODZIEŻY WPŁYW CZYTANIA NA ROZWÓJ DZIECI I MŁODZIEŻY CZYTANIE W znaczeniu psychofizycznym: techniczne rozpoznawanie znaków. W znaczeniu psychologicznym: zapoznanie się z treścią, rozumienie myśli zawartych w tekście

Bardziej szczegółowo

Konkurs dla klas czwartych W świecie baśni

Konkurs dla klas czwartych W świecie baśni Konkurs dla klas czwartych W świecie baśni Cel konkursu: Rozbudzanie motywacji czytania Rozwijanie umiejętności odbioru dzieł literackich Propagowanie czytelnictwa wśród uczniów Poznanie treści baśni takich

Bardziej szczegółowo

HANS CHRISTIAN ANDERSEN. Przygotawała Katarzyna Semla SP-5 Żywiec

HANS CHRISTIAN ANDERSEN. Przygotawała Katarzyna Semla SP-5 Żywiec HANS CHRISTIAN ANDERSEN Przygotawała Katarzyna Semla SP-5 Żywiec HANS CHRISTIAN ANDERSEN Żył w latach 1805 1875; Prozaik, poeta, dramaturg i baśniopisarz duński; W wieku 14 lat, po śmierci ojca, we wrześniu

Bardziej szczegółowo

LISTA TEMATÓW DO USTNEGO EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2013/2014

LISTA TEMATÓW DO USTNEGO EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2013/2014 LISTA TEMATÓW DO USTNEGO EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2013/2014 1 I. LITERATURA 1. Dziecko jako ofiara wojny. Omów na przykładzie wybranych dzieł 2. Lalka jako bohaterka literacka.

Bardziej szczegółowo

wydarzeniach w utworze epickim opowiada narrator; jego relacja ma najczęściej charakter zobiektywizowany i cechuje ją

wydarzeniach w utworze epickim opowiada narrator; jego relacja ma najczęściej charakter zobiektywizowany i cechuje ją Charakterystyka trzech rodzajów literackich Cechy charakterystyczne epiki wydarzeniach w utworze epickim opowiada narrator; jego relacja ma najczęściej charakter zobiektywizowany i cechuje ją chłodny dystans;

Bardziej szczegółowo

Motyw to cząstka kompozycyjna utworu literackiego; obiegowy schemat tematyczny żyjący w tradycji kulturalnej.

Motyw to cząstka kompozycyjna utworu literackiego; obiegowy schemat tematyczny żyjący w tradycji kulturalnej. Załącznik dla nauczyciela Motywy wędrowne Baśnie, choć pochodzą z różnych krajów zazwyczaj zbudowane są w oparciu o charakterystyczne, powtarzalne w wielu kulturach schematy, czyli zawierają bardzo podobne

Bardziej szczegółowo

Copyright 2015 Monika Górska

Copyright 2015 Monika Górska 1 To jest moje ukochane narzędzie, którym posługuję się na co dzień w Fabryce Opowieści, kiedy pomagam swoim klientom - przede wszystkim przedsiębiorcom, właścicielom firm, ekspertom i trenerom - w taki

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie z realizacji zadania nr 10,,Jestem bezpieczny w sieci

Sprawozdanie z realizacji zadania nr 10,,Jestem bezpieczny w sieci Samorządowa Szkoła Podstawowa Lisewo 108 62-310 Pyzdry Sprawozdanie z realizacji zadania nr 10,,Jestem bezpieczny w sieci W ramach realizacji zadania nr. 10 przeprowadzono we wszystkich klasach (0 VI)

Bardziej szczegółowo

INNOWACJA PEDAGOGICZNA Z ZAKRESU EDUKACJI CZYTELNICZEJ W PRZEDSZKOLU

INNOWACJA PEDAGOGICZNA Z ZAKRESU EDUKACJI CZYTELNICZEJ W PRZEDSZKOLU INNOWACJA PEDAGOGICZNA Z ZAKRESU EDUKACJI CZYTELNICZEJ W PRZEDSZKOLU KONKURS Czytające rodziny Wstęp Opracowała: Grażyna Jeziorna Książki są źródłem niewyczerpanych wrażeń, przeżyć i wzruszeń. Uczą mowy

Bardziej szczegółowo

I TYDZIEŃ STYCZNIA PODSUMOWANIE ZAJĘĆ DYDAKTYCZNYCH TRZYLATKI. Aktywność i działalność dziecka

I TYDZIEŃ STYCZNIA PODSUMOWANIE ZAJĘĆ DYDAKTYCZNYCH TRZYLATKI. Aktywność i działalność dziecka I TYDZIEŃ STYCZNIA PODSUMOWANIE ZAJĘĆ DYDAKTYCZNYCH TRZYLATKI Treści programowe Dzień tygodnia/ temat dnia Aktywność i działalność dziecka Cele ogólne Cele operacyjne Numery obszarów z podstawy programowej

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie z realizacji innowacji pedagogicznej w I semestrze roku szkolnego 2018/2019

Sprawozdanie z realizacji innowacji pedagogicznej w I semestrze roku szkolnego 2018/2019 Sprawozdanie z realizacji innowacji pedagogicznej w I semestrze roku szkolnego 2018/2019 Temat innowacji: Bajki uczą życia - w świecie emocji i uczuć dzieci w wieku przedszkolnym Autorzy innowacji: Dominika

Bardziej szczegółowo

czytanie Jak najwcześniej

czytanie Jak najwcześniej Każdy rodzic chce, by jego dzieci wyrosły na mądrych i kochających ludzi. Jedną z pierwszych inwestycji w rozwój dziecka jest niewątpliwie czytanie mu książek. Czytanie stymuluje rozwój mowy i usprawnia

Bardziej szczegółowo

Rada szkoleniowa pt. Wpływ książki na psychikę i rozwój osobowości dziecka. Anna Andrzejczak Karolina Mikołajczyk

Rada szkoleniowa pt. Wpływ książki na psychikę i rozwój osobowości dziecka. Anna Andrzejczak Karolina Mikołajczyk Rada szkoleniowa pt. Wpływ książki na psychikę i rozwój osobowości dziecka. Anna Andrzejczak Karolina Mikołajczyk Edukacja językowa-nowa podstawa programowa wychowania przedszkolnego Treści edukacji językowej

Bardziej szczegółowo

ODSZUKAJ SŁOWA. Gwiezdne Wojny. Miecz Jedi. Gwiezdne Wojny. Ruchomy cel PRZEMYTNIK JABBA HAN SOLO CHEWBACCA SKYWALKER

ODSZUKAJ SŁOWA. Gwiezdne Wojny. Miecz Jedi. Gwiezdne Wojny. Ruchomy cel PRZEMYTNIK JABBA HAN SOLO CHEWBACCA SKYWALKER ODSZUKAJ SŁOWA ODSZUKAJ Słowa PRZEMYTNIK JABBA HAN SOLO CHEWBACCA SKYWALKER LEIA EWOK NIEN NUNB ŚWIĄTYNIA Y WING na podstawie Gwiezdne Wojny. Ucieczka szmuglerów isbn: 978-83-281-1131-8 Wydawnictwo Egmont

Bardziej szczegółowo

Wiem, co robisz. Emocje, empatia, literatura czyli jak być bliżej własnego dziecka? dr Renata Jagodzińska WODN w Łodzi; SAN w Łodzi

Wiem, co robisz. Emocje, empatia, literatura czyli jak być bliżej własnego dziecka? dr Renata Jagodzińska WODN w Łodzi; SAN w Łodzi Wiem, co robisz. Emocje, empatia, literatura czyli jak być bliżej własnego dziecka? dr Renata Jagodzińska WODN w Łodzi; SAN w Łodzi Jak w zmieniającej się rzeczywistości współczesnej kultury pielęgnować

Bardziej szczegółowo

J. J. : Spotykam rodziców czternasto- i siedemnastolatków,

J. J. : Spotykam rodziców czternasto- i siedemnastolatków, J. J. : Spotykam rodziców czternasto- i siedemnastolatków, którzy twierdzą, że właściwie w ogóle nie rozmawiają ze swoimi dziećmi, odkąd skończyły osiem czy dziewięć lat. To może wyjaśniać, dlaczego przesiadują

Bardziej szczegółowo

,,W krainie bajek i baśni

,,W krainie bajek i baśni ,,W krainie bajek i baśni PROJEKT EDUKACYJNY PRZEDSZKOLE NR 2 W ZABRZU Bajki zostaną dopóty, dopóki nie zabraknie na świecie dzieci oraz ludzi wrażliwych na piękno. Ignacy Matuszewski I. CEL GŁÓWNY: Głównym

Bardziej szczegółowo

Jak napisać ciekawą baśń? Ćwiczenia redakcyjne i stylistyczne

Jak napisać ciekawą baśń? Ćwiczenia redakcyjne i stylistyczne Jak napisać ciekawą baśń? Ćwiczenia redakcyjne i stylistyczne 1. Cele lekcji a) Wiadomości Uczeń: wie, jak zbudowana jest baśń, wie, na czym polega różnica między światem realnym a fantastycznym, wie,

Bardziej szczegółowo

1 Uzależnienia jak ochronić siebie i bliskich Krzysztof Pilch

1 Uzależnienia jak ochronić siebie i bliskich Krzysztof Pilch 1 2 Spis treści Wprowadzenie......5 Rozdział I: Rodzaje uzależnień...... 7 Uzależnienia od substancji......8 Uzależnienia od czynności i zachowań.... 12 Cechy wspólne uzależnień.... 26 Rozdział II: Przyczyny

Bardziej szczegółowo

Rejestracja Baltie. Tu wpisz swój numer UID. Tu wpisz swoje hasło

Rejestracja Baltie. Tu wpisz swój numer UID. Tu wpisz swoje hasło Rejestracja Baltie 1. Wpisz szkolny numer licencji jak na obrazku poniżej: 2. Naciśnij przycisk Otrzymaj kod aktywacji on-line, 3. Po chwili pojawi się okienko, do którego wpisz swój numer UID oraz swoje

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZE ZAJĘĆ EDUKACJI GLOBALNEJ DLA SZKOŁY PODSTAWOWEJ, GIMNAZJUM I SZKOŁY PONADGIMNAZJALNEJ

SCENARIUSZE ZAJĘĆ EDUKACJI GLOBALNEJ DLA SZKOŁY PODSTAWOWEJ, GIMNAZJUM I SZKOŁY PONADGIMNAZJALNEJ NA ROWERY Dziewczyny na rowery! SCENARIUSZE ZAJĘĆ EDUKACJI GLOBALNEJ DLA SZKOŁY PODSTAWOWEJ, GIMNAZJUM I SZKOŁY PONADGIMNAZJALNEJ Czas trwania zajęć: 90 minut CELE LEKCJI Po zajęciach uczniowie będą potrafili:

Bardziej szczegółowo

Przeglądarka BeSt. Koordynatorzy: Grażyna Kulejewska, Katarzyna Sordyl

Przeglądarka BeSt. Koordynatorzy: Grażyna Kulejewska, Katarzyna Sordyl Przeglądarka BeSt BeSt to bezpłatna przeglądarka bezpiecznych stron internetowych dla dzieci w wieku od 3 do 10 lat. BeSt-przeglądarka dla dzieci-funkcje programu: Program pełni funkcję kontroli rodzicielskiej

Bardziej szczegółowo

ROCZNY PLAN PRACY PRZEDSZKOLE SAMORZĄDOWE NR 2 IM. JANA BRZECHWY W CZERSKU ROK SZKOLNY 2016/2017

ROCZNY PLAN PRACY PRZEDSZKOLE SAMORZĄDOWE NR 2 IM. JANA BRZECHWY W CZERSKU ROK SZKOLNY 2016/2017 ROCZNY PLAN PRACY PRZEDSZKOLE SAMORZĄDOWE NR 2 IM. JANA BRZECHWY W CZERSKU ROK SZKOLNY 2016/2017 Upowszechnianie czytelnictwa, rozwijanie kompetencji czytelniczych wśród dzieci i młodzieży Razem z książką

Bardziej szczegółowo

1. Cele lekcji. 2. Metoda i forma pracy. 3. Środki dydaktyczne. 4. Przebieg lekcji. a) Wiadomości. b) Umiejętności. a) Faza przygotowawcza

1. Cele lekcji. 2. Metoda i forma pracy. 3. Środki dydaktyczne. 4. Przebieg lekcji. a) Wiadomości. b) Umiejętności. a) Faza przygotowawcza Świat ten jest czysta bajka! - Zgoda przyjacielu,/ Lecz każda bajka ma sens moralny na celu. Za radą Adama Mickiewicza szukamy w bajkach wartości moralnych 1. Cele lekcji a) Wiadomości Uczeń: zna cechy

Bardziej szczegółowo

Colorful B S. Autor: Alicja Wołk-Karaczewska. Wydawca: Colorful Media. Korekta: Marlena Fiedorow ISBN: 83-919772-4-2

Colorful B S. Autor: Alicja Wołk-Karaczewska. Wydawca: Colorful Media. Korekta: Marlena Fiedorow ISBN: 83-919772-4-2 Autor: Alicja Wołk-Karaczewska Wydawca: Korekta: Marlena Fiedorow ISBN: 83-919772-4-2 Copyright by COLORFUL MEDIA Poznań 2012 Okładka: Skład i łamanie: Colorful B S O OK Alicja Wołk-Karaczewska Cyberprzemoc

Bardziej szczegółowo

Dzień 2: Czy można przygotować dziecko do przedszkola?

Dzień 2: Czy można przygotować dziecko do przedszkola? Kurs online: Adaptacja do przedszkola Dzień 2: Czy można przygotować dziecko do przedszkola? Zanim zaczniemy przygotowywać dziecko, skoncentrujmy się na przygotowaniu samych siebie. Z mojego doświadczenia

Bardziej szczegółowo

Bajkoterapia w przedszkolu

Bajkoterapia w przedszkolu ppppppppp Bajkoterapia w przedszkolu Miejskie Przedszkole nr 47 z Oddziałami Integracyjnymi w Rudzie Śląskiej Sabina Poloczek Odkąd Eliza odkryła w sklepie pani Swindell książkę z bajkami i zatopiła się

Bardziej szczegółowo

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Bunt nastolatka

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Bunt nastolatka Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Bunt nastolatka Magdalena Łabuś Akademia Ekonomiczna w Katowicach 22 marca 2010 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL Jak przetrwać trudny

Bardziej szczegółowo

Rozwijanie kompetencji czytelniczych w przedszkolu. dr Aleksandra Piotrowska Uniwersytet Warszawski

Rozwijanie kompetencji czytelniczych w przedszkolu. dr Aleksandra Piotrowska Uniwersytet Warszawski Rozwijanie kompetencji czytelniczych w przedszkolu dr Aleksandra Piotrowska Uniwersytet Warszawski Czy czytelnictwo ma dzisiaj sens? Przyczyny atrakcyjności urządzeń cyfrowych: 1. Właściwości dostarczanych

Bardziej szczegółowo

,,Książka radości daje tyle. Przykłady dobrych praktyk realizowanych w Niepublicznym Przedszkolu TPD Chatka Misia Uszatka w Gorlicach

,,Książka radości daje tyle. Przykłady dobrych praktyk realizowanych w Niepublicznym Przedszkolu TPD Chatka Misia Uszatka w Gorlicach ,,Książka radości daje tyle Przykłady dobrych praktyk realizowanych w Niepublicznym Przedszkolu TPD Chatka Misia Uszatka w Gorlicach Rozwijanie zainteresowań czytelniczych dzieci w wieku przedszkolnym

Bardziej szczegółowo

Podniebna poczta Kiki reż. Hayao Miyazaki

Podniebna poczta Kiki reż. Hayao Miyazaki Podniebna poczta Kiki reż. Hayao Miyazaki MATERIAŁY DYDAKTYCZNE DLA NAUCZYCIELI SPIS TREŚCI 1. Scenariusz lekcji. (str. 2) Temat: Czy Kiki zdała egzamin z samodzielności? Załącznik 1: Karta pracy (str.

Bardziej szczegółowo

Postawy gimnazjalistów wobec literatury

Postawy gimnazjalistów wobec literatury Postawy gimnazjalistów wobec literatury dr hab. prof. UJ Anna Janus-Sitarz Wyniki badania: Dydaktyka literatury i języka polskiego w świetle nowej podstawy programowej Warszawa, 13-14 marca 2015 r. Szkolne

Bardziej szczegółowo

BUCKIACADEMY FISZKI JAK ZDOBYĆ NOWE KOMPETENCJE? (KOD NA PRZEDOSTATNIEJ KARCIE) TEORIA ĆWICZENIA

BUCKIACADEMY FISZKI JAK ZDOBYĆ NOWE KOMPETENCJE? (KOD NA PRZEDOSTATNIEJ KARCIE) TEORIA ĆWICZENIA BUCKIACADEMY JAK ZDOBYĆ NOWE KOMPETENCJE? Z FISZKAMI to proste. Teoria jest tylko po to, by zrozumieć praktykę. Tę zaś podajemy w formie prostych ćwiczeń, które wykonywane systematycznie rozwijają umiejętności.

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA OCENIANIA Klasa III. (ocena: dostateczny)

KRYTERIA OCENIANIA Klasa III. (ocena: dostateczny) 1 SPRAWNOŚCI KRYTERIA OCENIANIA Klasa III WYMAGANIA KONIECZNE PODSTAWOWE ROZSZERZONE DOPEŁNIAJĄCE (ocena: dopuszczający) (ocena: dostateczny) (ocena: dobry) (ocena: bardzo dobry) UCZEŃ SŁUCHANIE MÓWIENIE

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE JĘZYK POLSKI KLASA III GIMNAZJUM. (ocena: dostateczny)

WYMAGANIA EDUKACYJNE JĘZYK POLSKI KLASA III GIMNAZJUM. (ocena: dostateczny) 1 WYMAGANIA EDUKACYJNE JĘZYK POLSKI KLASA III GIMNAZJUM SPRAWNOŚCI WYMAGANIA KONIECZNE PODSTAWOWE ROZSZERZONE DOPEŁNIAJĄCE (ocena: dopuszczający) (ocena: dostateczny) (ocena: dobry) (ocena: bardzo dobry)

Bardziej szczegółowo

śledzi tok lekcji, zapamiętuje najważniejsze informacje;

śledzi tok lekcji, zapamiętuje najważniejsze informacje; SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE II w I okresie Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: opanował technikę czytania; śledzi tok lekcji, zapamiętuje najważniejsze informacje;

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z języka polskiego w roku szkolnym 2012/2013 Kryteria ocen w klasie V

Wymagania edukacyjne z języka polskiego w roku szkolnym 2012/2013 Kryteria ocen w klasie V Wymagania edukacyjne z języka polskiego w roku szkolnym 2012/2013 Kryteria ocen w klasie V Opracowała: Bożena Jop WYMAGANIA KONIECZNE (ocena dopuszczająca) Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który w

Bardziej szczegółowo

Twoje dziecko i standaryzowane formy sprawdzania umiejętności

Twoje dziecko i standaryzowane formy sprawdzania umiejętności Twoje dziecko i standaryzowane formy sprawdzania umiejętności Broszura informacyjna dla rodziców W okresie nauki w szkole podstawowej dziecko będzie pisało standaryzowane sprawdziany umiejętności czytania

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA OGÓLNE język polski klasa III. (ocena: dostateczny) UCZEŃ

KRYTERIA OGÓLNE język polski klasa III. (ocena: dostateczny) UCZEŃ 1 KRYTERIA OGÓLNE język polski klasa III SPRAWNOŚCI WYMAGANIA KONIECZNE PODSTAWOWE ROZSZERZONE DOPEŁNIAJĄCE (ocena: dopuszczający) (ocena: dostateczny) (ocena: dobry) (ocena: bardzo dobry) UCZEŃ SŁUCHANIE

Bardziej szczegółowo

Raport Specjalny: 3 Największe Mity. Skutecznej Komunikacji w Języku Obcym

Raport Specjalny: 3 Największe Mity. Skutecznej Komunikacji w Języku Obcym Raport Specjalny: 3 Największe Mity Skutecznej Komunikacji w Języku Obcym Raport dostarczyli: Więcej na stronie: http://www.intelektualnie.pl Intelektualnie.pl Centrum Szkoleniowe W ciągu swojej działalności

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z języka polskiego dla klasy IV opracowane na podstawie programu Jutro pójdę w świat

Wymagania edukacyjne z języka polskiego dla klasy IV opracowane na podstawie programu Jutro pójdę w świat Wymagania edukacyjne z języka polskiego dla klasy IV opracowane na podstawie programu Jutro pójdę w świat dopuszczająca dostateczna I Kształcenie kulturowo - literackie Formy wypowiedzi Kształcenie językowe

Bardziej szczegółowo

FILM - W INFORMACJI TURYSTYCZNEJ (A2 / B1)

FILM - W INFORMACJI TURYSTYCZNEJ (A2 / B1) FILM - W INFORMACJI TURYSTYCZNEJ (A2 / B1) Turysta: Dzień dobry! Kobieta: Dzień dobry panu. Słucham? Turysta: Jestem pierwszy raz w Krakowie i nie mam noclegu. Czy mogłaby mi Pani polecić jakiś hotel?

Bardziej szczegółowo

BANK DOBRYCH PRAKTYK

BANK DOBRYCH PRAKTYK BANK DOBRYCH PRAKTYK Małgorzata Wiśniewska-Cabała Budzenie zainteresowania książką u dzieci 4-, 5- i 6-letnich Wychowywanie przyszłych czytelników PRZEDSZKOLE PUBLICZNE W HUCIE STAREJ A Częstochowa 2016

Bardziej szczegółowo

1 Ojcostwo na co dzień. Czyli czego dziecko potrzebuje od ojca Krzysztof Pilch

1 Ojcostwo na co dzień. Czyli czego dziecko potrzebuje od ojca Krzysztof Pilch 1 2 Spis treści Wstęp......6 Rozdział I: Co wpływa na to, jakim jesteś ojcem?...... 8 Twoje korzenie......8 Stereotypy.... 10 1. Dziecku do prawidłowego rozwoju wystarczy matka.... 11 2. Wychowanie to

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowy System Oceniania z języka angielskiego w klasach I - III Szkoły Podstawowej w Zespole Szkół w Lipnicy Murowanej w roku szkolnym 2012/1013

Przedmiotowy System Oceniania z języka angielskiego w klasach I - III Szkoły Podstawowej w Zespole Szkół w Lipnicy Murowanej w roku szkolnym 2012/1013 Przedmiotowy System Oceniania z języka angielskiego w klasach I - III Szkoły Podstawowej w Zespole Szkół w Lipnicy Murowanej w roku szkolnym 2012/1013 N auczyciel: m gr A nna Kądziołka PSO został stworzony

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z KRYTERIAMI OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLASY 3 GIMNAZJUM

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z KRYTERIAMI OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLASY 3 GIMNAZJUM WYMAGANIA EDUKACYJNE Z KRYTERIAMI OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLASY 3 GIMNAZJUM SPRAWNOŚCI WYMAGANIA KONIECZNE PODSTAWOWE ROZSZERZONE DOPEŁNIAJĄCE (ocena: (ocena: (ocena: dobry) (ocena: dopuszczający)

Bardziej szczegółowo

MAJOWE SPOTKANIA W MIEJSKIEJ I GMINNEJ BIBLIOTECE PUBLICZNEJ W KRAPKOWICACH I PODLEGŁYCH PLACÓWKACH ph.: BIBLIOTEKA PRZESTRZENIĄ DLA KREATYWNYCH

MAJOWE SPOTKANIA W MIEJSKIEJ I GMINNEJ BIBLIOTECE PUBLICZNEJ W KRAPKOWICACH I PODLEGŁYCH PLACÓWKACH ph.: BIBLIOTEKA PRZESTRZENIĄ DLA KREATYWNYCH MAJOWE SPOTKANIA W MIEJSKIEJ I GMINNEJ BIBLIOTECE PUBLICZNEJ W KRAPKOWICACH I PODLEGŁYCH PLACÓWKACH ph.: BIBLIOTEKA PRZESTRZENIĄ DLA KREATYWNYCH 8 maj (czwartek) SPOTKANIE BIBLIOTEKARZY POWIATU KRAPKOWICKIEGO

Bardziej szczegółowo

W tym roku szkolnym obchody Szkolnego Tygodnia Kultury Języka Polskiego odbywały się w dniach marca.

W tym roku szkolnym obchody Szkolnego Tygodnia Kultury Języka Polskiego odbywały się w dniach marca. Szkoła otwarta na kulturę i czytelnictwo" - to hasło tegorocznych obchodów Szkolnego Tygodnia Kultury Języka, który jest od 2004r. tradycją Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Zbludowicach wchodzącej

Bardziej szczegółowo

Materiały: karty pracy, czytanka, symbole Europejskiego Systemu Klasyfikacji Gier Komputerowych PEGI, gra komputerowa

Materiały: karty pracy, czytanka, symbole Europejskiego Systemu Klasyfikacji Gier Komputerowych PEGI, gra komputerowa Temat: Bezpieczeństwo w świecie wirtualnych gier Czas trwania: 90 minut Cele zajęć: Uczeń/uczennica: zdobywa wiedzę na temat Europejskiego Systemu Klasyfikacji Gier Komputerowych PEGI samodzielnie odczytuje

Bardziej szczegółowo

Za Niebieskimi drzwiami - materiał dla nauczycieli i pedagogów:

Za Niebieskimi drzwiami - materiał dla nauczycieli i pedagogów: Za Niebieskimi drzwiami - materiał dla nauczycieli i pedagogów: Film Za niebieskimi drzwiami powstał z myślą o dzieciach od lat 8 i starszych. W szczególności skierowany do dzieci w wieku 9-13 lat. ArtSart

Bardziej szczegółowo

CAŁA POLSKA CZYTA DZIECIOM I semestr

CAŁA POLSKA CZYTA DZIECIOM I semestr CAŁA POLSKA CZYTA DZIECIOM I semestr W dniu 7 stycznia 2012 r. oddział przedszkolny naszej szkoły odwiedził aktor serialu Barwy Szczęścia Jakub Małek. Czytelnicze spotkanie w ramach akcji "Cała Polska

Bardziej szczegółowo

POZIOMY WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH DLA KLASY DRUGIEJ ZAJĘCIA Z KOMPUTEREM OCENA ŚRÓDROCZNA

POZIOMY WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH DLA KLASY DRUGIEJ ZAJĘCIA Z KOMPUTEREM OCENA ŚRÓDROCZNA POZIOMY WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH DLA KLASY DRUGIEJ ZAJĘCIA Z KOMPUTEREM OCENA ŚRÓDROCZNA POZIOM WYSOKI - rozpoznaje, czy komputer jest włączony, czy wyłączony; - korzysta z różnych opcji w programach; - tworzy

Bardziej szczegółowo

Wpływ bajek i baśni na rozwój dziecka -

Wpływ bajek i baśni na rozwój dziecka - Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Józefa Lompy w Katowicach Filia w Tychach 43-100 Tychy, ul. Andersa 6a, tel. (32) 227 47 03, http://tychy.pbw.katowice.pl/; e-mail: tychy@pbw.katowice.pl Wpływ bajek

Bardziej szczegółowo

KATARZYNA POPICIU WYDAWNICTWO WAM

KATARZYNA POPICIU WYDAWNICTWO WAM KATARZYNA ŻYCIEBOSOWSKA POPICIU WYDAWNICTWO WAM Zamiast wstępu Za każdym razem, kiedy zaczynasz pić, czuję się oszukana i porzucona. Na początku Twoich ciągów alkoholowych jestem na Ciebie wściekła o to,

Bardziej szczegółowo

Narodowe Czytanie Stefan Żeromski Przedwiośnie

Narodowe Czytanie Stefan Żeromski Przedwiośnie Narodowe Czytanie 2018 Stefan Żeromski Przedwiośnie Stefan Żeromski Żeromski urodził się 14 X 1864 roku w Strawczynie pod Kielcami, w patriotycznej szlacheckiej rodzinie. Trudna sytuacja materialna, częste

Bardziej szczegółowo

Moja ulubiona książka

Moja ulubiona książka Ta książka jest moją ulubioną, ponieważ jest o tym serial Lego Nexo Knight. Ja lubię ten serial więc się zaciekawiłem też tą książką. Jest o chłopcu który się nazywał Bosman. Był sierotą i szef sierocińca

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA OCEN Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW KLAS IV ZGODNE Z PROGRAMEM NAUCZANIA JĘZYKA POLSKIEGO SŁOWA NA START W KLASIE IV i VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ.

KRYTERIA OCEN Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW KLAS IV ZGODNE Z PROGRAMEM NAUCZANIA JĘZYKA POLSKIEGO SŁOWA NA START W KLASIE IV i VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ. Polska Szkoła w Moss im. Jana Brzechwy KRYTERIA OCEN Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW KLAS IV ZGODNE Z PROGRAMEM NAUCZANIA JĘZYKA POLSKIEGO SŁOWA NA START W KLASIE IV i VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ. Nr dopuszczenia

Bardziej szczegółowo

Nasza Szkoła jest już po modernizacji Jak Wam się podoba kompleks boisk? i teren wokół budynku? Prawda, że ładnie?

Nasza Szkoła jest już po modernizacji Jak Wam się podoba kompleks boisk? i teren wokół budynku? Prawda, że ładnie? Nasza Szkoła jest już po modernizacji Jak Wam się podoba kompleks boisk? i teren wokół budynku? Prawda, że ładnie? Jak skutecznie zachęcić dziecko do czytania? W dzisiejszych czasach uwagę dzieci pochłania

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO W KLASACH I III

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO W KLASACH I III PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO W KLASACH I III Obowiązkowe podręczniki: Kl. I podręcznik New English Adventure 1 Kl. II podręcznik New English Adventure 2 KL. III podręcznik New English

Bardziej szczegółowo

BAJKA O PRÓCHNOLUDKACH I RADOSNYCH ZĘBACH

BAJKA O PRÓCHNOLUDKACH I RADOSNYCH ZĘBACH PREZENTUJE: BAJKA O PRÓCHNOLUDKACH I RADOSNYCH ZĘBACH SCENARIUSZ I RYSUNKI: DOROTA MILCZARSKA CZEŚĆ, pewnie często słyszysz, że mycie zębów jest bardzo ważne, no i że musimy to robić najlepiej po każdym

Bardziej szczegółowo

"Razem z książką wchodzimy w świat" na rok szkolny 2017/2018

Razem z książką wchodzimy w świat na rok szkolny 2017/2018 ROCZNY PLAN PRACY SAMORZĄDOWEGO PRZEDSZKOLA NIEZAPOMINAJKA W SŁUPNIE "Razem z książką wchodzimy w świat" na rok szkolny 2017/2018 "Książka jest niczym ogród, który można włożyć do kieszeni" chińskie przysłowie

Bardziej szczegółowo

Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Wolsztyn im. Stanisława Platera Oddział dla dzieci. Ferie w bibliotece Skarbczyk zimowych rozmaitości

Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Wolsztyn im. Stanisława Platera Oddział dla dzieci. Ferie w bibliotece Skarbczyk zimowych rozmaitości Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Wolsztyn im. Stanisława Platera Oddział dla dzieci Ferie w bibliotece Skarbczyk zimowych rozmaitości 16 luty (poniedziałek) godz. 11:00 Bal Kopciuszka. Żegnamy karnawał

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z języka polskiego w klasie V

Wymagania edukacyjne z języka polskiego w klasie V Wymagania edukacyjne z języka polskiego w klasie V WYMAGANIA NA OCENĘ CELUJĄCĄ Jak na ocenę bardzo dobrą oraz: -uczeń bierze udział i osiąga sukcesy w konkursach szkolnych i międzyszkolnych, -posiada rozszerzone

Bardziej szczegółowo

Zestaw scenariuszy. Scenariusz integralnej jednostki tematycznej klasa III

Zestaw scenariuszy. Scenariusz integralnej jednostki tematycznej klasa III Scenariusz integralnej jednostki tematycznej klasa III Temat bloku: W świecie baśni Temat dnia: Jesteśmy twórcami Tematy poszczególnych edukacji realizowanych w danym dniu: 1. Polonistyczna: piszemy baśń

Bardziej szczegółowo

ASERTYWNOŚĆ W RODZINIE JAK ODMAWIAĆ RODZICOM?

ASERTYWNOŚĆ W RODZINIE JAK ODMAWIAĆ RODZICOM? 3 ASERTYWNOŚĆ W RODZINIE JAK ODMAWIAĆ RODZICOM? Czy potrzeby Twoich rodziców są ważniejsze niż Twoje? Czy kłócisz się z mężem o wizyty u mamy i taty? A może masz wrażenie, że Twoi rodzice nie zauważyli,

Bardziej szczegółowo

Plan pracy rok szkolny 2003/2004 Przedszkolak poznaje świat bajek, baśni i legend.

Plan pracy rok szkolny 2003/2004 Przedszkolak poznaje świat bajek, baśni i legend. Plan pracy rok szkolny 2003/2004 Przedszkolak poznaje świat bajek, baśni i legend. Oprac. Alicja Geisler PRZEDSZKOLAK POZNAJE ŚWIAT BAJEK, BAŚNI I LEGEND Lp. Środki i sposoby realizacji Termin Odpowiedzialna

Bardziej szczegółowo

Bogaty albo Biedny. T. Harv Eker a

Bogaty albo Biedny. T. Harv Eker a Zasady Bogactwa z książki pt. Bogaty albo Biedny autorstwa T. Harv Eker a Wydawnictwo: Studio Emka Twoje dochody mogą urosnąć tylko tyle, ile ty! Jeśli chcesz zmienić owoce, musisz najpierw zmienić korzenie.

Bardziej szczegółowo

VI KSZTAŁCENIE LITERACKIE I KULTUROWE

VI KSZTAŁCENIE LITERACKIE I KULTUROWE Kryteria ocen w klasie VI KSZTAŁCENIE LITERACKIE I KULTUROWE Wymagania konieczne ( ocena dopuszczająca) - poprawnie czyta i wygłasza z pamięci tekst poetycki -wyodrębnia elementy świata przedstawionego

Bardziej szczegółowo

Jaki utwór nazywamy bajką?

Jaki utwór nazywamy bajką? Jaki utwór nazywamy bajką? Cele lekcji wyszukiwanie i wykorzystywanie informacji z tekstu wyszukiwanie w tekście informacji wyrażonych wprost i pośrednio charakteryzowanie i ocena bohaterów odbieranie

Bardziej szczegółowo

Mali czytelnicy. Nikt nie rodzi się czytelnikiem, czytelnika trzeba wychować...

Mali czytelnicy. Nikt nie rodzi się czytelnikiem, czytelnika trzeba wychować... Mali czytelnicy. " Nikt nie rodzi się czytelnikiem, czytelnika trzeba wychować... Według rozporządzenia MENiS z dn. 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego głównym celem

Bardziej szczegółowo

Czyli jak budować poczucie własnej wartości u dziecka?

Czyli jak budować poczucie własnej wartości u dziecka? Czyli jak budować poczucie własnej wartości u dziecka? Co o sobie myślę? Budować poczucie własnej wartości Co to znaczy? Budować wizję samego siebie. Na podstawie tego, co mówią i jak mówią Rodzice oraz

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z języka angielskiego dla klas VI szkoły podstawowej.

Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z języka angielskiego dla klas VI szkoły podstawowej. Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z języka angielskiego dla klas VI szkoły podstawowej. 1. Skala ocen : GRAMATYKA I SŁOWNICTWO 6 Uczeń bardzo swobodnie operuje strukturami gramatycznymi określonymi

Bardziej szczegółowo

Rodzicu! Czy wiesz jak chronić dziecko w Internecie?

Rodzicu! Czy wiesz jak chronić dziecko w Internecie? Rodzicu! Czy wiesz jak chronić dziecko w Internecie? Okazuje się, że nie trzeba do tego wcale wiedzy komputerowej. Wśród przedstawionych rad nie ma bowiem ani jednej, która by takiej wiedzy wymagała. Dowiedz

Bardziej szczegółowo

AUDIO B1 KONFLIKT POKOLEŃ (wersja dla studenta)

AUDIO B1 KONFLIKT POKOLEŃ (wersja dla studenta) AUDIO B1 KONFLIKT POKOLEŃ (wersja dla studenta) 1. Proszę napisać odpowiedzi na pytania: 1. Jak rozumiecie tytuł tekstu? 2. Czy wy buntowaliście się przeciw rodzicom i nauczycielom? W jaki sposób i dlaczego?

Bardziej szczegółowo

Warsztaty dla dzieci (wariant 1) Słucham, tworzę, ilustruję

Warsztaty dla dzieci (wariant 1) Słucham, tworzę, ilustruję KAMISHIBAI - CZYTAM, PISZĘ, ILUSTRUJĘ, PRZEDSTAWIAM Wydawnictwo TIBUM otrzymało Nagrodę Główną w Konkursie Świat Przyjazny Dziecku organizowanym przez Komitet Ochrony Praw Dziecka w kategorii Kultura za

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowy system oceniania z języka polskiego dla klasy V. Szkoła Podstawowa nr 3 w Ozimku Wiesława Sękowska

Przedmiotowy system oceniania z języka polskiego dla klasy V. Szkoła Podstawowa nr 3 w Ozimku Wiesława Sękowska Szkoła Podstawowa nr 3 w Ozimku Wiesława Sękowska Przedmiotowy system oceniania z języka polskiego dla klasy V 1.Przedmiotem oceny z języka polskiego są: - opanowane wiadomości przewidziane w programie

Bardziej szczegółowo

Tekst I. H. C. Andersen Księżniczka na ziarnku grochu (fragment)

Tekst I. H. C. Andersen Księżniczka na ziarnku grochu (fragment) Tekst I H C Andersen Księżniczka na ziarnku grochu (fragment) Był sobie pewnego razu książę, który chciał się żenić z księżniczką Ale to musiała być prawdziwa księżniczka Jeździł więc po świecie, żeby

Bardziej szczegółowo

RAMOWY PLAN METODYCZNY III

RAMOWY PLAN METODYCZNY III RAMOWY PLAN METODYCZNY III Klasa: I Czas: 45 minut Podręcznik: Zrozumieć słowo Anity Gis, Wydawnictwo ARKA, klasa I Temat: Morska wędrówka metaforą życia. Cele operacyjne: Uczeń: uczeń analizuje i interpretuje

Bardziej szczegółowo

Miejska Biblioteka Publiczna Ferie Zimowe 2014

Miejska Biblioteka Publiczna Ferie Zimowe 2014 Miejska Biblioteka Publiczna Ferie Zimowe 2014 3-14 lutego 2014 Konkurs na najpiękniejszą pocztówkę z ferii zimowych. Pocztówki można wykonać na miejscu w bibliotece lub w domu. Najładniejsze prace zostaną

Bardziej szczegółowo

CZYTANIE ODBIÓR TEKSTÓW LITERACKICH I INNYCH TEKSTÓW KULTURY

CZYTANIE ODBIÓR TEKSTÓW LITERACKICH I INNYCH TEKSTÓW KULTURY AGNIESZKA KROGULEC WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRÓDROCZNYCH OCEN KLASYFIKACYJNYCH Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE 3 GIMNAZJUM dopuszczający dostateczny dobry bardzo dobry UCZEŃ

Bardziej szczegółowo

WYBUCHAJĄCE KROPKI ROZDZIAŁ 1 MASZYNY

WYBUCHAJĄCE KROPKI ROZDZIAŁ 1 MASZYNY WYBUCHAJĄCE KROPKI ROZDZIAŁ 1 MASZYNY Witaj w podróży. Jest to podróż matematyczna oparta na historii mojej, Jamesa, która jednak nie wydarzyła się naprawdę. Kiedy byłem dzieckiem, wynalazłem maszynę -

Bardziej szczegółowo

Być albo nie być oto jest debata

Być albo nie być oto jest debata Wydanie specjalne NR.1/2018 STYCZEŃ Być albo nie być oto jest debata Dnia piątego stycznia na drugiej godzinie lekcyjnej odbyła się pierwsza debata w naszej szkole. Debata dotyczyła jednego stanowiska

Bardziej szczegółowo

PROJEKT EDUKACYJNY KSIĘGA, KSIĄŻKA, KSIĄŻECZKA

PROJEKT EDUKACYJNY KSIĘGA, KSIĄŻKA, KSIĄŻECZKA PROJEKT EDUKACYJNY KSIĘGA, KSIĄŻKA, KSIĄŻECZKA Nikt nie rodzi się czytelnikiem, czytelnika trzeba wychować W miesiącu Listopad 2018r od do w grupie dzieci 4-letnich Rybki został przeprowadzony projekt

Bardziej szczegółowo

... W bajkowym świecie Charlesa Perraulta

... W bajkowym świecie Charlesa Perraulta . (imię i nazwisko).. (szkoła i Klasa). (adres domowy, telefon) W bajkowym świecie Charlesa Perraulta 1. Podaj nazwę epoki w której żył Charles Perrault. 2. Perrault pełnił wysoki urząd na dworze króla,

Bardziej szczegółowo

Copyright 2015 Monika Górska

Copyright 2015 Monika Górska 1 Wiesz jaka jest różnica między produktem a marką? Produkt się kupuje a w markę się wierzy. Kiedy używasz opowieści, budujesz Twoją markę. A kiedy kupujesz cos markowego, nie zastanawiasz się specjalnie

Bardziej szczegółowo

Książka moim przyjacielem

Książka moim przyjacielem Plan roczny 2016/2017 Książka moim przyjacielem Upowszechnianie czytelnictwa. Rozbudzanie zainteresowania książką wśród przedszkolaków. Wzbudzanie motywacji do samodzielnego sięgania po książki. Uwrażliwianie

Bardziej szczegółowo

NAGRODY I KARY CO ZROBIĆ, ABY WYCHOWANIE NIE STAŁO SIĘ TRESURĄ?

NAGRODY I KARY CO ZROBIĆ, ABY WYCHOWANIE NIE STAŁO SIĘ TRESURĄ? NAGRODY I KARY CO ZROBIĆ, ABY WYCHOWANIE NIE STAŁO SIĘ TRESURĄ? Kary i nagrody to powszechnie stosowane metody wychowawcze. Nie zawsze jednak wiemy, kiedy i jak nagradzać i karać nasze dzieci, aby nasze

Bardziej szczegółowo