ń Ż Ń Oświata Zdrowotna i Promocja Zdrowia PSSE Brzesko - Barbara Jewiarz

Transkrypt

1 ia w o I r C d Ś Z O ń zie WN Y D Ż y O ow t W a T i S w Ń Ś E Z C E I BEZP Oświata Zdrowotna i Promocja Zdrowia PSSE Brzesko - Barbara Jewiarz

2 7 kwietnia 2015 r. Światowy Dzień Zdrowia hasło tegorocznej kampanii: Z pola na stół uczyń jedzenie bezpiecznym.

3 Kilka faktów: Dostęp do wystarczającej ilości bezpiecznej i odpowiedniej pod względem wartości odżywczych żywności ma kluczowe znaczenie dla naszego życia i dobrego stanu zdrowia. Niebezpieczna żywność zawierająca szkodliwe bakterie, wirusy, pasożyty lub substancje chemiczne jest przyczyną ponad 200 chorób począwszy od biegunki aż po nowotwory. Każdego roku około 2 mln osób, w tym wiele dzieci, umiera z powodu biegunek wywoływanych przez bakterie obecne w żywności i w wodzie. Choroby przenoszone drogą pokarmową hamują rozwój społecznogospodarczy, ponieważ obciążają systemy opieki zdrowotnej i narażają na straty gospodarki krajowe, turystykę i handel. W ramach całego łańcucha dostaw artykuły spożywcze przekraczają dzisiaj wiele granic między krajami. Dobra współpraca pomiędzy rządami, producentami i konsumentami sprzyja zapewnianiu ich bezpieczeństwa.

4 Przenoszone drogą pokarmową choroby są zwykle zakaźne lub toksyczne w swojej naturze Mogą być wywoływane przez: bakterie wirusy pasożyty priony substancje chemiczne dostające się do organizmu wraz ze skażoną żywnością lub wodą.

5 Bakterie skażające żywność Salmonella (jaja drób in. produkty pochodzenia zwierzęcego)

6 Bakterie skażające żywność Campylobacter (surowe mleko, surowy lub niedopieczony/niedogotowany drób i zanieczyszczona woda pitna)

7 Bakterie skażające żywność enterokrwotoczny szczep Escherichia coli (niepasteryzowane mleko, niedopieczone/niedogotowane mięso oraz świeże owoce i warzywa)

8 Bakterie skażające żywność Listeria choroba wywołana tymi bakteriami występuje stosunkowo rzadko, ale bywa poważna a nawet śmiertelna w skutkach, szczególnie w przypadku niemowląt, dzieci i osób starszych. Bakterie Listeria uznawane są za powodujące jedne z najcięższych zakażeń pokarmowych. (Niepasteryzowane produkty mleczne, dania gotowe do spożycia. Rozwijają się także w warunkach chłodniczych)

9 Bakterie skażające żywność Bakterie Vibrio cholerae dostają się do organizmu człowieka wraz z zanieczyszczoną wodą lub żywnością. Wybuchy epidemii cholery łączone są ze spożyciem ryżu, warzyw, kleiku jaglanego i różnych rodzajów owoców morza.

10 Bakterie skażające żywność Objawy chorobowe to gorączka, ból głowy, nudności, wymioty, bóle brzucha i biegunka.

11 Kluczową rolę w leczeniu zakażeń bakteryjnych odgrywają leki przeciwbakteryjne, takie jak antybiotyki. Jednak ich nadużywanie i niewłaściwe stosowanie w leczeniu zwierząt i ludzi doprowadziło do rozwoju i rozprzestrzeniania się opornych bakterii, które sprawiają, że leczenie chorób zakaźnych jest nieskuteczne. Lekooporność mikroorganizmów to jedno z głównych zagrożeń dla współczesnej medycyny.

12 Odwirusowe choroby pokarmowe rozprzestrzeniają się zwykle za pośrednictwem surowych i niedogotowanych owoców morza i skażonych surowych produktów. Źródłem ich skażenia jest często zainfekowany personel pracujący przy tej żywności.

13 Kontakt ze zwierzętami Drogi skażenia pasożytami Woda Za pośrednictwem ryb

14 Największe zagrożenie dla zdrowia stanowią naturalnie występujące toksyny i zanieczyszczenia obecne w środowisku.

15 Naturalnie występujące toksyny Mikotoksyny zboża, produkty zbożowe, owoce, warzywa, orzechy (złe przechowywanie) Toksyny grzybów trujących Długotrwałe narażenie na działanie mikotoksyn może negatywnie wpływać na układ odpornościowy i normalny rozwój, a także powodować nowotwory.

16 Trwałe zanieczyszczenia organiczne (TZO) to związki, które gromadzą się w środowisku i organizmie człowieka. Na przykład dioksyny będące niepożądanymi produktami ubocznymi procesów przemysłowych i spalania odpadów. Mogą mieć szkodliwe działanie na układ rozrodczy, powodować zaburzenia rozwoju, uszkadzać układ odpornościowy, zakłócać pracę hormonów i powodować nowotwory.

17 Metale ciężkie takie jak: ołów, kadm, rtęć powodują zaburzenia neurologiczne i uszkodzenie nerek. Do skażenia żywności metalami ciężkimi dochodzi głównie poprzez zanieczyszczenia powietrza, wody i gleby.

18 Co my jako konsumenci możemy zrobić by nasza żywność była bezpieczna?

19 Zbieraj informacje. Jak dużo wiesz o swoim jedzeniu? Czytaj etykiety produktów Dowiedz się, jakie niebezpieczne mikroorganizmy i substancje chemiczne występują w twoim regionie. Dowiedz się, jakie środki ostrożności należy stosować podczas przygotowywania posiłków z określonych artykułów spożywczych, które w razie nieodpowiedniego postępowania mogą być niebezpieczne (np. surowy drób).

20

21 Przechowuj żywność i przygotowuj posiłki w sposób bezpieczny Przestrzegaj zasad higieny osobistej. Unikaj przypalania podczas smażenia, grillowania i pieczenia żywności, ponieważ mogą wtedy powstawać toksyczne substancje chemiczne. Znajdujące się w kuchni środki chemiczne przechowuj w bezpiecznym miejscu.

22 Zasady Pięć kroków do bezpieczniejszej żywności utrzymuj czystość, oddzielaj żywność surową od ugotowanej, gotuj dokładnie, gotuj żywność w odpowiedniej temperaturze, używaj bezpiecznej wody i surowców. Jedną deskę przeznacz wyłącznie do krojenia surowego mięsa i ryb, inna do krojenia warzyw i owoców.

23 Ucz innych zdrowych praktyk Dokonuj bezpiecznych/mądrych wyborów Szczególną ostrożność zachowuj podczas przygotowywania posiłków dla kobiet w ciąży, dzieci, osób starszych i chorych Upewniaj się, że spożywane przez ciebie produkty są przygotowywane i przechowywane w odpowiednich warunkach higienicznych (czystość, dokładne gotowanie i przechowywanie w odpowiedniej temperaturze, np. w bardzo wysokiej temperaturze lub w lodówce/w lodzie). Podczas robienia zakupów nie wkładaj surowego mięsa, drobiu, ryb ani owoców morza do koszyka ani wózka sklepowego; przenoś je w osobnych siatkach. Jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości co do bezpieczeństwa wody pitnej, przed jej wypiciem przegotuj ją lub poddaj uzdatnianiu. Jedz z przyjemnością Uczyń z bezpieczeństwa żywności sprawę priorytetową w celu zapobiegania chorobom przenoszonym drogą pokarmową, ochrony zdrowia swojej rodziny i społeczności, w której żyjesz, oraz uzyskania pewności, że żywność, którą spożywasz, jest bezpieczna. Spożywanie bezpiecznych, pożywnych i zdrowych posiłków dostarcza każdemu energii niezbędnej do prowadzenia zdrowego i aktywnego stylu życia. Jedzenie nas łączy. Świętuj, podając bezpieczne, pożywne i zdrowe posiłki. Dzięki jedzeniu zdobywamy nową wiedzę i nowe doświadczenia, a także uczymy się doceniać inne kultury.

24 Bibliografia