Światowy Dzień Zdrowia. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) powstała 7 kwietnia 1948 r. Biuro WHO w Polsce utworzone zostało w lipcu 1992 r.

Transkrypt

1

2 Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) powstała 7 kwietnia 1948 r. Główna siedziba Organizacji znajduje się w Genewie. Polska jest krajem członkowskim WHO od początku jej istnienia. Biuro WHO w Polsce utworzone zostało w lipcu 1992 r. Jest ono integralną częścią Biura Regionalnego Światowej Organizacji Zdrowia dla Europy (WHO EURO) z siedzibą w Kopenhadze.

3 Głównym partnerem Biura WHO w Polsce jest Ministerstwo Zdrowia. Współpraca między Biurem Regionalnym WHO w Kopenhadze, a Polską koncentruje się na zagadnieniach systemu ochrony zdrowia oraz na największych zagrożeniach dla zdrowia publicznego. Szczególny nacisk został położony na realizację priorytetów uaktualnianych co dwa lata w umowach zawieranych w wyniku negocjacji między rządem Polski, a Biurem Regionalnym WHO (Biennial Collaborative Agreement - BCA). W umowach określane są konkretne oczekiwane rezultaty oraz podejmowane działania, służące ich osiągnięciu.

4 2015 Światowy Dzień Zdrowia Światowy Dzień Zdrowia jest obchodzony co roku 7 kwietnia, w rocznicę powstania Światowej Organizacji Zdrowia. Każdego roku WHO wybiera jako temat przewodni inny obszar priorytetowy ważny z punktu widzenia zdrowia publicznego - w tym roku jest to Bezpieczeństwo Żywności. Światowy Dzień Zdrowia 2015 jest okazją do przypomnienia i podkreślenia roli jaką zarówno rząd jak i rolnicy, producenci czy sprzedawcy, ale także każdy z nas, jako konsument, odgrywa w zapewnieniu bezpieczeństwa tego, co trafia "z pola na nasz stół".

5 Bezpieczeństwo żywności

6 Kluczowe fakty Światowy Dzień Zdrowia Dostęp do wystarczającej ilości bezpiecznej i odpowiedniej pod względem wartości odżywczych żywności ma kluczowe znaczenie dla naszego życia i dobrego stanu zdrowia. Niebezpieczna żywność zawierająca szkodliwe bakterie, wirusy, pasożyty lub substancje chemiczne jest przyczyną ponad 200 chorób począwszy od biegunki aż po nowotwory. 2 mln Każdego roku około osób, w tym wiele dzieci, umiera z powodu biegunek wywoływanych przez bakterie obecne w żywności i w wodzie.

7 Kluczowe fakty Światowy Dzień Zdrowia Bezpieczeństwo żywności, żywienie i bezpieczeństwo żywnościowe są ze sobą nierozerwalnie powiązane. Niebezpieczna żywność powoduje powstanie błędnego koła chorób i niedożywienia, w szczególności dotykającego niemowląt i małych dzieci, osoby starsze i chore. Choroby przenoszone drogą pokarmową hamują rozwój społeczno-gospodarczy, ponieważ obciążają systemy opieki zdrowotnej i narażają na straty gospodarki krajowe, turystykę i handel.

8 Kluczowe fakty Światowy Dzień Zdrowia W ramach całego łańcucha dostaw artykuły spożywcze przekraczają dzisiaj wiele granic między krajami. Dobra współpraca pomiędzy rządami, producentami i konsumentami sprzyja zapewnianiu ich bezpieczeństwa.

9 Główne choroby przenoszone drogą pokarmową i ich przyczyny Przenoszone drogą pokarmową choroby są zwykle zakaźne. Wywoływane są przez bakterie, wirusy, pasożyty lub substancje chemiczne dostające się do organizmu wraz ze skażoną żywnością lub wodą.

10 Główne choroby przenoszone drogą pokarmową i ich przyczyny Występujące w żywności patogeny mogą powodować silną biegunkę lub wyniszczające infekcje, takie jak zapalenie opon mózgowych. Skażenie substancjami chemicznymi może prowadzić do ostrych zatruć lub długotrwałych chorób, takich jak nowotwory. Przenoszone drogą pokarmową choroby mogą być przyczyną długotrwałej niesprawności, a nawet śmierci.

11 Główne choroby przenoszone drogą pokarmową i ich przyczyny Wśród przykładów niebezpiecznej żywności należy wymienić niedopieczone/ niedogotowane produkty spożywcze pochodzenia zwierzęcego, owoce i warzywa zanieczyszczone odchodami oraz surowe małże zawierające biotoksyny morskie.

12 Bakterie Światowy Dzień Zdrowia Salmonella, Campylobacter i enterokrwotoczny szczep Escherichia coli to najczęściej spotykane patogeny obecne w żywności. Każdego roku wywołują choroby i zakażenia u milionów ludzi, czasami o ciężkim przebiegu a nawet kończące się zgonem. Objawy: gorączka, ból głowy, nudności, wymioty, bóle brzucha i biegunka.

13 Bakterie Światowy Dzień Zdrowia Powodem wybuchu epidemii salmonellozy mogą być: jaja, drób i inne produkty pochodzenia zwierzęcego. Przyczyną chorób wywoływanych bakterią Campylobacter jest głównie spożycie: surowego mleka, surowego lub niedopieczonego/niedogotowanego drobiu i zanieczyszczonej wody pitnej. Źródłem zakażenia enterokrwotocznym szczepem Escherichia coli jest: niepasteryzowane mleko, niedopieczone/niedogotowane mięso oraz świeże owoce i warzywa.

14 Bakterie Listeria bywa przyczyną poronień u kobiet i zgonów noworodków. Choroba wywołana Listerią występuje dość rzadko, ale ma poważne, a czasami śmiertelne skutki. Zagrożenie jest poważne w przypadku niemowląt, dzieci i osób starszych. Bakterie Listeria uznawane są za powodujące jedne z najcięższych zakażeń pokarmowych. Bakterie Listeria występują: w niepasteryzowanych produktach mlecznych, różnych daniach gotowych do spożycia, rozwijają się także w warunkach chłodniczych.

15 Bakterie Bakterie Vibrio cholerae dostają się do organizmu człowieka wraz z zanieczyszczoną wodą lub żywnością. Do objawów zakażenia tą bakterią należą: bóle brzucha, wymioty i silna wodnista biegunka, która może prowadzić do ciężkiego odwodnienia, a nawet śmierci. Wybuchy epidemii cholery łączone są przeważnie ze spożyciem: ryżu, warzyw, kleiku jaglanego i różnych rodzajów owoców morza.

16 Wirusy Zakażeniom norowirusami towarzyszą: nudności, chlustające wymioty, wodnista biegunka, bóle brzucha. Wirus zapalenia wątroby typu A może powodować długotrwałą chorobę wątroby. WZW A zwykle rozprzestrzenia się za pośrednictwem: surowych lub niedogotowanych owoców morza, skażonych surowych produktów. Źródłem skażenia produktów spożywczych jest często zainfekowany personel pracujący przy tej żywności.

17 Pasożyty Niektóre pasożyty, takie jak przywry występujące w organizmach ryb, trafiają do organizmu człowieka wyłącznie po spożyciu skażonej żywności. Inne, np. Echinococcus spp, mogą dostawać się tam za pośrednictwem żywności lub w wyniku bezpośredniego kontaktu ze zwierzętami. Jeszcze inne, takie jak Ascaris, Cryptosporidium, Entamoeba histolytica i Giardia, trafiają do łańcucha żywnościowego za pośrednictwem wody i mogą powodować skażenie świeżych produktów.

18 Priony Priony to czynniki zakaźne zbudowane z białka, które powodują niektóre choroby neurodegeneracyjne. Gąbczasta encefalopatia bydła, czyli BSE choroba szalonych krów, atakuje zwierzęta i powoduje chorobę prionową. Choroba prionowa jest odpowiedzialna za wywoływanie wariantu choroby Creutzfeldta-Jakoba u ludzi. Do organizmu człowieka priony dostają się prawdopodobnie przez spożycie produktów z wołowiny zawierających tkanki (np. tkankę mózgu) i stanowią szczególne zagrożenie.

19 Substancje chemiczne Światowy Dzień Zdrowia Największe zagrożenie dla zdrowia stanowią naturalnie występujące toksyny i zanieczyszczenia obecne w środowisku. Naturalnie występujące toksyny to: mikotoksyny, biotoksyny morskie, glikozydy cyjanogenne, toksyny w trujących grzybach. Mikotoksyny (np. aflatoksyny i ochratoksyny) mogą pochodzić z roślin wykorzystywanych do produkcji podstawowych artykułów spożywczych, takich jak kukurydza i zboża. Długotrwałe narażenie na ich działanie może negatywnie wpływać na układ odpornościowy i normalny rozwój, a także powodować nowotwory.

20 Substancje chemiczne Światowy Dzień Zdrowia Trwałe zanieczyszczenia organiczne (TZO) są to związki, gromadzące się w środowisku i organizmie człowieka. Przykładem tych zanieczyszczeń mogą być dioksyny i polichlorowane bifenyle (PCB) produkty uboczne procesów przemysłowych oraz spalania odpadów. W środowisku występują na całym świecie i gromadzą się w łańcuchach dostaw żywności pochodzenia zwierzęcego. Dioksyny to związki bardzo toksyczne. Mogą mieć szkodliwe działanie: na układ rozrodczy, powodować zaburzenia rozwoju, uszkadzać układ odpornościowy, zakłócać pracę hormonów powodować nowotwory.

21 Substancje chemiczne Żywność może być skażona metalami ciężkimi np.: ołowiem, kadmem rtęcią. Skażenia nim powodują zaburzenia neurologiczne i uszkodzenia nerek. Do skażenia żywności metalami ciężkimi dochodzi głównie poprzez zanieczyszczenie: powietrza, wody gleby.

22 Substancje chemiczne Żywność może być skażona metalami ciężkimi np.: ołowiem, kadmem rtęcią. Skażenia nim powodują zaburzenia neurologiczne i uszkodzenia nerek. Do skażenia żywności metalami ciężkimi dochodzi głównie poprzez zanieczyszczenie: powietrza, wody gleby.

23 Dlaczego to ważne? Ponieważ rośnie liczba ludności na świecie. Następuje w związku z tym intensyfikacja i uprzemysłowienie produkcji rolnej i zwierzęcej w celu zaspokojenia rosnącego zapotrzebowania na żywność. Są to i szanse, i wyzwania w zakresie bezpieczeństwa żywności. Przewiduje się, że wpływ na bezpieczeństwo żywności ma również zmiana klimatu. Zmiany temperatury powodują modyfikowanie zagrożeń dotyczących bezpieczeństwa żywności, związanych z jej produkcją, przechowywaniem i dystrybucją.

24 Co należy zrobić? Rządy państw powinny uczynić z bezpieczeństwa żywności sprawę priorytetową w zakresie zdrowia publicznego,. Jest to konieczne ze względu na kluczową rolę jaką ona odgrywa w ustalaniu polityk i ram prawnych. Powinno się ustanawiać i wdrażać skuteczne systemy bezpieczeństwa żywności. Systemu powinny zapewniać podejmowanie odpowiedzialnych działań przez producentów i dostawców żywności w całym łańcuchu żywnościowym oraz dostarczanie konsumentom bezpiecznej żywności.

25 O czym musimy pamiętać? Do skażenia żywności może dojść na dowolnym etapie produkcji i dystrybucji. Główna odpowiedzialność spoczywa na jej producentach. Przyczyną dużej liczby przypadków chorób przenoszonych drogą pokarmową jest jednak żywność niewłaściwie przygotowywana lub nieprawidłowo przechowywana w domach, zakładach gastronomicznych lub na bazarach. Nie wszyscy pracownicy mający kontakt z żywnością i konsumenci mają świadomość tego, jak ważne dla zapewnienia ochrony zdrowia własnego i innych jest przestrzeganie podstawowych zasad higieny podczas dokonywania zakupów, sprzedaży i przygotowywania posiłków.

26 Dziękuję za uwagę

27 Do opracowania treści prezentacji wykorzystano materiały WHO przygotowane na obchody ŚDZ WEJDŹ NA STRONĘ INTERNETOWĄ I ZOBACZ WIĘCEJ! Na stronie internetowej WHO zamieszczono wstępny komunikat z datą, głównym przesłaniem kampanii itp.: event/en/. W miarę rozwijania się kampanii dodawane będą nowe materiały.