UCHWAŁA NR XLVII/723/13 RADY MIASTA OPOLA. z dnia 26 września 2013 r.

Transkrypt

1 UCHWAŁA NR XLVII/723/13 RADY MIASTA OPOLA z dnia 26 września 2013 r. w sprawie uchwalenia Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013r. poz. 594, poz. 645) oraz art. 84 ust. 1 oraz art. 119 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008r. Nr 25, poz. 150, Nr 111, poz. 708, Nr 138, poz. 865, Nr 154, poz. 958, Nr 171, poz. 1056, Nr 199, poz. 1227, Nr 223, poz. 1464, Nr 227, poz. 1505; z 2009r. Nr 19, poz. 100, Nr 20, poz. 106, Nr 79, poz. 666, Nr 130, poz. 1070, Nr 215, poz. 1664; z 2010r. Nr 21, poz. 104, Nr 28, poz. 145, Nr 40, poz. 227, Nr 76, poz. 489, Nr 119, poz. 804, Nr 152, poz i 1019, Nr 182, poz. 1228, Nr 229, poz. 1498, Nr 249, poz. 1657; z 2011r. Nr 32, poz. 159, Nr 63, poz. 322, Nr 94, poz. 551, Nr 99, poz. 569, Nr 122, poz. 695, Nr 129, poz. 734, Nr 152, poz. 897, Nr 178, poz. 1060, Nr 224, poz. 1341; z 2012r. poz. 460, poz. 951, 1342, 1513; z 2013r. poz. 21, 139, 165)Rada Miasta Opola uchwala : 1. Program ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata , w brzmieniu stanowiącym załącznik do niniejszej uchwały. 2. Wykonanie uchwały powierza się Prezydentowi Miasta Opola. 3. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Opolskiego. Przewodniczący Rady Roman Ciasnocha Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 1

2 Załącznik do uchwały nr XLVII/723/13 Rady Miasta Opola z dnia 26 września 2013 r. Urząd Miasta Opola Program ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata Opole, 2013 r. Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 2

3 Zespół autorski: Zespół autorów pod kierownictwem dr inż. Iwony Rackiewicz mgr Urszula Chmura dr Zbigniew Gołębiewski HYDROACUSTIC Piotr Hilszer dr inż. Jacek Jaśkiewicz mgr Marek Kuczer mgr inż. Wojciech Kusek mgr inż. Agata Landwójtowicz dr inż. Iwona Rackiewicz mgr inż. Marek Rosicki Weryfikacja: mgr inż. Mariusz Szalej (w zakresie zagadnień akustycznych) mgr inż. arch. Ewa Oglęcka (w zakresie urbanistyki i planowania przestrzennego) opieka ze strony Dyrekcji mgr Elżbieta Płuska ATMOTERM S.A. Inteligentne rozwiązania aby chronić środowisko Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 3

4 SPIS TREŚCI 1. WSTĘP Tło opracowania Podstawy formalne opracowania Cel i zakres pracy Metodyka opracowania Etapy opracowania Programu Wskaźniki długookresowe Wskaźnik M Wskaźnik efektywności ekologicznej Wskaźnik efektywności ekonomicznej CZĘŚĆ OPISOWA Opis obszaru objętego zakresem programu Charakterystyka miasta Naruszenia dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku Hałas drogowy Hałas kolejowy Hałas przemysłowy Podstawowe kierunki i zakres działań niezbędnych do przywrócenia dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku Czynniki wpływające na poziom hałasu Proponowane metody ograniczania hałasu drogowego Proponowane metody ograniczania hałasu kolejowego Proponowane metody ograniczania hałasu przemysłowego Termin i koszty realizacji Programu, w tym terminy i koszty realizacji poszczególnych zadań Harmonogram rzeczowo-finansowy działań Źródła finansowania Programu Kredyty bankowe Pożyczki preferencyjne Bezzwrotne źródła finansowania inwestycji określonych w programach operacyjnych Środki na finansowanie szczegółowych zadań zawartych w projekcie Finansowanie w ramach wieloletnich planów finansowych UE na lata Wskazanie rodzajów informacji i dokumentów wykorzystanych do kontroli i dokumentowania realizacji Programu OGRANICZENIA I OBOWIĄZKI WYNIKAJACE Z REALIZACJI PROGRAMU Organy administracji Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 4

5 3.1.1 Przekazywanie organowi przyjmującemu Program informacji o wydawanych decyzjach, których ustalenia zmierzają do osiągnięcia celów Programu Wydawanie aktów prawa miejscowego Monitorowanie realizacji Programu Podmioty korzystające ze środowiska i ich obowiązki UZASADNIENIE Dane i wnioski wynikające z map akustycznych Obszar objęty mapą akustyczną Tereny objęte Programem Charakterystyka techniczno-akustyczna źródeł hałasu mających negatywny wpływ na poziom hałasu w środowisku Trendy zmian stanu akustycznego Wskazania do koncepcji działań zabezpieczających środowisko przed hałasem Tereny nieobjęte Programem Analiza materiałów dokumentów i publikacji wykorzystanych do opracowania Programu Polityki, strategie, plany i programy Przepisy prawa i decyzje administracyjne mające wpływ na stan akustyczny środowiska Plany inwestycyjne zarządzających źródłami hałasu Dostępne techniki i technologie w zakresie ograniczania hałasu WYNIKI KONSULTACJI SPOŁECZNYCH STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM BIBLIOGRAFIA SPIS TABEL SPIS RYSUNKÓW Załącznik Nr 1 Obszary objęte Programem przed i po zastosowaniu działań naprawczych Załącznik Nr 2 Raport z konsultacji społecznych projektu Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata Załącznik Nr 3 Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 5

6 Wykaz pojęć i skrótów użytych w opracowaniu aglomeracja rozumie się przez to miasto lub kilka miast o wspólnych granicach administracyjnych APOŚ Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata BEiŚ Strategia Bezpieczeństwo Ekologiczne i Środowisko db decybel; logarytmiczna jednostka powszechnie stosowana w pomiarach dotyczących dźwięku. Decybel sam w sobie nie jest określeniem żadnej konkretnej wartości. Wartość wyrażona w decybelach mówi jedynie o proporcji pomiędzy dwoma wielkościami, w których jedna jest wartością odniesienia. Decybel stosowany jest do opisu wielkości, dla których stosunek wielkości najmniejszej do największej wyraża się w tysiącach DSRK Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju EFMR Europejski Fundusz Morski i Rybacki EFRR Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego EFRROW Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich EFS Europejski Fundusz Społeczny eksploatacja instalacji lub urządzenia rozumie się przez to użytkowanie instalacji lub urządzenia oraz utrzymywanie ich w sprawności emisja rozumie się przez to wprowadzane bezpośrednio lub pośrednio, w wyniku działalności człowieka, do powietrza, wody, gleby lub ziemi: a) substancje, b) energie, takie jak ciepło, hałas, wibracje lub pola elektromagnetyczne FS Fundusz Spójności hałas rozumie się przez to dźwięki o częstotliwościach od 16 Hz do Hz instalacja rozumie się przez to: a) stacjonarne urządzenie techniczne, b) zespół stacjonarnych urządzeń technicznych powiązanych technologicznie, do których tytułem prawnym dysponuje ten sam podmiot i położonych na terenie jednego zakładu, c) budowle nie będące urządzeniami technicznymi ani ich zespołami, których eksploatacja może spowodować emisję IPMA Internetowy Portal Mapy Akustycznej Miasta Opola KPZK Krajowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego L AeqD - równoważny poziom dźwięku A dla pory dnia ( ) L AeqN - równoważny poziom dźwięku A dla pory nocy ( ) L DWN - długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór w roku, z uwzględnieniem pory dnia ( ), pory wieczoru ( ) oraz pory nocy ( ); wskaźnik hałasu dla pory dziennej, wieczornej i nocnej L N - długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku ( ); wskaźnik hałasu dla pory nocnej M - wskaźnik charakteryzujący wielkość przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu i liczbę mieszkańców na terenie, określony w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań, 5 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 6

7 jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (Dz. U. z 2002 r., Nr 179, poz. 1498) mapa akustyczna Mapa akustyczna miasta Opola opracowana w latach 2011 i 2012 oraz zaktualizowana w roku 2013 (w związku z obowiązującym od 23 października 2012 r. rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2012 r., poz. 1109) oraz w celu uwzględnienia dodatkowych źródeł hałasu przemysłowego i drogowego) obszar cichy poza aglomeracją rozumie się przez to obszar, który nie jest narażony na oddziaływanie hałasu komunikacyjnego, przemysłowego lub pochodzącego z działalności rekreacyjno-wypoczynkowej obszar cichy w aglomeracji rozumie się przez to obszar, na którym nie występują przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu wyrażonych wskaźnikiem hałasu L DWN oddziaływanie na środowisko rozumie się przez to również oddziaływanie na zdrowie ludzi POH Program ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata POIiŚ Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko POP Program ochrony powietrza dokument przygotowany w celu określenia działań zmierzających do przywrócenia odpowiedniej jakości powietrza na terenie, na którym zanotowano przekroczenia dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń. POP jest aktem prawa miejscowego uchwalanym przez Sejmik Województwa Opolskiego POŚ Ustawa Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.) RDOŚ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Opolu RPO WO Regionalny Program Operacyjny Województwa Opolskiego na lata SUiKZP Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Opola ŚSRK Średniookresowa Strategia Rozwoju Kraju TEN-T Trans-Europejska Sieć Transportowa UM Urząd Miasta Opola WFOŚiGW Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Opolu WIOŚ Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu WPF Wieloletnia Prognoza Finansowa Miasta Opola WRS Wspólne Ramy Strategiczne WSSE Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Opolu MZD Miejski Zarząd Dróg w Opolu 6 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 7

8 1. WSTĘP 1.1 Tło opracowania Podstawą prawną opracowania Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata , zwanego dalej Programem, jest art. 119 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.), który stanowi że dla terenów, gdzie poziom hałasu przekracza poziom dopuszczalny tworzy się programy ochrony środowiska przed hałasem, których celem jest dostosowanie poziomu hałasu do dopuszczalnego. Wymóg ten wynika z implementacji Dyrektywy 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej z dnia 25 czerwca 2002r. odnoszącej się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku (Dz. U. L 189 z ). Program powinien być określony w terminie 1 roku od dnia opracowania mapy akustycznej terenu, którego dotyczy, natomiast jego aktualizacja powinna odbywać się co najmniej raz na 5 lat, w tym także w przypadku wystąpienia okoliczności uzasadniających zmianę planu lub harmonogramu realizacji. Niniejszy Program jest pierwszym programem ochrony środowiska przed hałasem, jaki został opracowany dla miasta Opola. Podstawą do sporządzenia Programu była analiza opracowanej w latach 2011 i 2012 oraz zaktualizowanej w roku 2013 Mapy akustycznej miasta Opola 1,2,3. Istotnym elementem procedury opracowania Programu jest zapewnienie możliwości udziału społeczeństwa w postępowaniu. Pogram uchwalony przez Radę Miasta Opola stanowi akt prawa miejscowego. Informacje o programie oraz postępach w jego realizacji przekazywane są w formie sprawozdań do Komisji Europejskiej. Integralną część niniejszego opracowania stanowi załącznik Nr 1, w którym przedstawiono obszary przekroczeń objęte Programem przed i po zastosowaniu działań naprawczych. 1.2 Podstawy formalne opracowania Podstawą formalną opracowania jest umowa nr RB/203/2013 z dnia 20 lutego 2013 r. zawarta pomiędzy Miastem Opolem a Konsorcjum Firm: Lider Konsorcjum ATMOTERM S.A. z siedzibą w Opolu oraz Członek Konsorcjum HYDROACUSTIC PIOTR HILSZER z siedzibą w Murowanej Goślinie. Integralną część umowy stanowi harmonogram prac. Praca została podzielona na pięć etapów, przy czym I etap dotyczy aktualizacji mapy akustycznej miasta Opola, natomiast pozostałe etapy (II-V) są związane z opracowaniem Programu ochrony środowiska przed hałasem. Poniżej przedstawiono ogólny opis etapów, a w tabeli Nr 1 terminy ich realizacji. etap I - aktualizacja mapy akustycznej miasta Opola, opracowanej w latach , w związku z obowiązującym od 23 października 2012 r. rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2012 r., poz. 1109) oraz w celu uwzględnienia dodatkowych źródeł hałasu przemysłowego i drogowego, a także aktualizacja istniejącego serwisu mapowego (IPMA); 1 Mapa akustyczna miasta Opola w zakresie hałasu kolejowego; EKOPROJEKT Jarosław Kowalczyk; 2011 r. 2 Mapa akustyczna miasta Opola w zakresie hałasu drogowego i przemysłowego (wraz z IPMA); HYDROACUSTIC Piotr Hilszer; 2012 r. 3 Realizacja zadań z zakresu wspomagania systemów gromadzenia i przetwarzania danych związanych z dostępem do informacji o środowisku (w tym opracowania programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola). Etap I aktualizacja mapy akustycznej miasta Opola, opracowanej w latach (wraz z aktualizacją IPMA); konsorcjum firm: ATMOTERM S.A. i HYDROACUSTIC PIOTR HILSZER; 2013 r. 7 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 8

9 etap II - opracowanie projektu Programu wraz z Wizualizacją, opiniowanie projektu Programu przez Zamawiającego i jednostki przez niego wskazane (w tym zarządzających źródłami hałasu), wystąpienie do właściwych organów w sprawie stwierdzenia konieczności przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko projektu Programu i ustalenia zakresu i stopnia szczegółowości Prognozy; etap III opracowanie Prognozy, w przypadku nałożenia obowiązku jej wykonania przez właściwe organy i przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, wprowadzenie ewentualnych zmian do projektu Programu i Prognozy, sporządzenie podsumowania, zgodnie z wytycznymi ustawy 4 (WARIANT I); etap IV - przeprowadzenie konsultacji społecznych projektu Programu, prezentacja na posiedzeniu Zespołu ds. Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola, wykonanie Raportu z konsultacji społecznych, opracowanie projektu Programu uwzględniającego wyniki z Raportu, opiniowanie projektu Programu oraz Raportu przez jednostki wskazane przez Zamawiającego, wprowadzenie ewentualnych zmian do Programu; etap V opiniowanie projektu programu (i Prognozy, jeżeli będzie wymagana) przez właściwe organy, prezentacja projektu Programu na posiedzeniu Zespołu ds. programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola, przygotowanie projektu Programu (Prognozy), z uwzględnieniem zmian wprowadzonych przez właściwe organy, prezentacja Programu na posiedzeniach Komisji Rady Miasta Opola i sesji Rady Miasta Opola, przygotowanie Programu z uwzględnieniem zmian wprowadzonych przez Radnych Miasta Opola oraz wykonanie Sprawozdań do Komisji Europejskiej, a także umieszczenie na IPMA warstw tematycznych prezentujących skuteczność działań przeciwhałasowych przewidzianych Programem. Tabela 1. Harmonogram realizacji poszczególnych etapów pracy Etap Termin rozpoczęcia Termin zakończenia - do I II III IV V Cel i zakres pracy Celem niniejszego Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola jest określenie kierunków i zakresu działań niezbędnych dla przywrócenia dopuszczalnych poziomów hałasu na obszarach, gdzie zidentyfikowano (na podstawie danych z map akustycznych) przekroczenia obowiązujących norm, w tym wskazanie działań priorytetowych. Mając powyższe na uwadze, w ramach Programu szczególną analizą objęto tereny mieszkaniowe położone w granicach administracyjnych miasta Opola, dla których wskaźnik M, charakteryzujący w sposób łączny wielkość przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu i liczbę mieszkańców znajdujących się na danym terenie (wyznaczony na podstawie mapy akustycznej) wykazuje wartości większe od zera. Zakres Programu jest zgodny z wymogami określonymi w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (Dz. U. z 2002 r. Nr 179, poz. 1498) i obejmuje następujące części: 4 Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227, z późn. zm.) 8 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 9

10 1) opisową; 2) wyszczególniającą ograniczenia i obowiązki wynikające z realizacji programu; 3) uzasadnienie zakresu zagadnień. W ramach części opisowej został przedstawiony obszar objęty zakresem Programu, wskazane naruszenia dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, wyszczególnione podstawowe kierunki i zakres działań naprawczych, a także zamieszczono harmonogram rzeczowo-finansowy realizacji zadań z podaniem jednostki odpowiedzialnej za realizację oraz wskaźników monitorowania. Omówiono również źródła finansowania Programu oraz wskazano rodzaje informacji i dokumentów wykorzystanych do kontroli i dokumentowania realizacji Programu. Część wyszczególniająca ograniczenia i obowiązki wynikające z realizacji Programu podaje organy administracji właściwe w sprawach: przekazywania organowi przyjmującemu Program informacji o wydawanych decyzjach, których ustalenia zmierzają do osiągnięcia celów Programu; wydawania aktów prawa miejscowego, monitorowania realizacji Programu. Wskazuje ona również obowiązki podmiotów korzystających ze środowiska. Uzasadnienie uwzględnia dane i wnioski wynikające ze sporządzonych map akustycznych, analizę materiałów, dokumentów i publikacji wykorzystanych do opracowania Programu, w tym: polityk, strategii, programów wypracowanych na poziomie krajowym, województwa i lokalnym; przepisów prawa mających wpływ na stan akustyczny środowiska; nowych, dostępnych technik i technologii w zakresie ograniczania hałasu. Ponadto w części tej przedstawiono również plany inwestycyjne i organizacyjne zarządzających źródłami hałasu. W dalszej części dokumentu zamieszczono wnioski z konsultacji społecznych. Ostatni rozdział opracowania stanowi streszczenie Programu w języku niespecjalistycznym. 1.4 Metodyka opracowania Etapy opracowania Programu Etapy opracowania Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata przedstawiono na rysunku Nr 1. Materiałem wyjściowym do opracowania Programu była analiza opracowanej w latach 2011 i 2012 oraz zaktualizowanej w roku 2013 mapy akustycznej miasta Opola. Na podstawie wykonanej analizy zidentyfikowano tereny, na których zostały przekroczone dopuszczalne poziomy hałasu (wyrażone wskaźnikami hałasu L DWN oraz L N ), określono wartości wskaźnika M dla terenów mieszkaniowych oraz zakres przekroczeń dla pozostałych terenów, dla których ustala się dopuszczalne poziomy hałasu (w tym: terenów przeznaczonych pod szpitale, budynki związane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży). Wykorzystując powyższe informacje, a także biorąc pod uwagę kierunki polityk, wytyczne określone w dokumentach strategicznych miasta, województwa, państwa oraz plany inwestycyjne i organizacyjne zarządzających źródłami hałasu, sformułowano priorytety Programu. Jako podstawową zasadę Programu przyjęto niegenerowanie nowych obszarów narażonych na ponadnormatywny hałas oraz ograniczanie poziomu hałasu na terenach narażonych na przekroczenia, w pierwszej kolejności tam, gdzie wskaźniki uciążliwości są najwyższe. Dla wypełnienia przyjętych celów określono zadania, które ujęto w harmonogramie rzeczowo-finansowym, biorąc pod uwagę możliwości realizacyjne, efektywność ekologiczną i ekonomiczną poszczególnych przedsięwzięć. W pespektywie krótkoterminowej proponuje się przede wszystkim zadania najpilniejsze do realizacji. 9 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 10

11 W perspektywie długoterminowej zadania mają charakter bardziej kierunkowy. Dla każdego zadania określono wskaźniki monitorowania oraz sposób i formę przekazywania informacji o realizacji zadania do Prezydenta Miasta Opola. Biorąc pod uwagę efektywną realizację Programu, przestawiono ogólną koncepcję monitorowania jego wdrażania. Mapa akustyczna miasta Opola Aktualizacja mapy akustycznej miasta Opola 2013 Identyfikacja terenów na których zostały przekroczone dopuszczalne poziomy hałasu; wskaźnik M dla terenów mieszkaniowych Dokumenty strategiczne państwa, województwa, miasta Planowane przedsięwzięcia inwestycyjne i organizacyjne zarządzających źródłami PRIORYTETY ZADANIA Harmonogram realizacji zadań Struktura finansowania Zasady monitorowania (wskaźniki) Projekt POH Prognoza oddziaływania na środowisko Konsultacje społeczne (udział społeczeństwa) Opiniowanie przez RDOŚ, PWIS Opiniowanie przez Zespół ds. POH, wybrane jednostki ( w tym zarządzających źródłami hałasu) Przyjecie POH Uchwałą Rady Miasta Opola Skróty: POH - Program ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola Zespół ds. POH Zespół ds. Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola RDOŚ - Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Opolu PWIS Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Opolu Rysunek 1. Etapy opracowania Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola (źródło: opracowanie własne) Projekt Programu poddano procedurze strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, w ramach której wykonana została Prognoza oddziaływania na środowisko, 10 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 11

12 zapewniono możliwość udziału społeczeństwa oraz uzyskano wymagane ustawą 5 opinie (RDOŚ w Opolu, PWIS w Opolu). Przy opracowaniu uwzględniono również opinie Zespołu ds. Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola, a także wskazanych przez Zamawiającego jednostek, w tym zarządzających źródłami hałasu Wskaźniki długookresowe Analiza rozkładu wskaźników długookresowych (L DWN oraz L N ), określonych w art. 112a ustawy Prawo ochrony środowiska, na bazie których wykonano mapę akustyczną, stanowi również podstawę opracowania niniejszego Programu. Szczególnie istotne znaczenie ma wskaźnik L DWN, który odzwierciedla oddziaływanie hałasu w okresie całej doby, jak również zmienność funkcjonowania źródeł hałasu w ciągu roku oraz zmienność warunków atmosferycznych i różnorodność czynników wpływających na rozchodzenie się hałasu w środowisku. Poziom L DWN jest definiowany, na mocy rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2010 r. w sprawie sposobu ustalania wartości wskaźnika hałasu L DWN (Dz. U. z 2010 r. Nr 215, poz. 1414), za pomocą następującego wzoru: gdzie: 12 0,1L 4 0,1L 5 8 0,1L 10 L D 10 w 10 N DWN 10lg 10 (1) L DWN - długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich dób w roku, z uwzględnieniem pory dnia (rozumianej jako przedział czasu od godz do godz ), pory wieczoru (rozumianej jako przedział czasu od godz do godz ) oraz pory nocy (rozumianej jako przedział czasu od godz do godz. 6.00), L D - długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór dnia w roku (rozumianych jako przedział czasu od godz do godz ), L W - długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór wieczoru w roku (rozumianych jako przedział czasu od godz do godz ), L N - długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku (rozumianych jako przedział czasu od godz do godz. 6.00). Jak wynika z powyższego wzoru, wskaźnik L N zawiera się we wskaźniku L DWN Wskaźnik M Wskaźnik M, odnoszący się do terenów mieszkaniowych, charakteryzujący wielkość przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu i liczbę mieszkańców znajdujących się na danym terenie, został zdefiniowany w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (Dz. U. z 2002 r. Nr 179, poz. 1498). Przyjmuje on postać: M 0,1m(10 0,1 L 1) gdzie: M wartość wskaźnika (wielkość bezwymiarowa), L wielkość przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu w decybelach (db), (2) 5 Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227, z późn. zm.) 11 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 12

13 m liczba mieszkańców na terenie o przekroczonym poziomie dopuszczalnym. Kolejność realizacji zadań Programu na terenach mieszkaniowych, zgodnie z zapisami powyższego rozporządzenia, powinna być zdeterminowana wartością wskaźnika M. Zaczynając od terenów o najwyższej wartości tego wskaźnika, a kończąc na terenach o wartości wskaźnika M najniższej. Nie zostało jednak zdefiniowane w przepisach, co stanowi granice takiego terenu. W ogólnym ujęciu, wskaźnik M przyjmuje wartość 0 na terenach niezamieszkałych lub na terenach, gdzie nie występują przekroczenia wartości dopuszczalnych. Na pozostałych obszarach przyjmuje natomiast konkretne wartości liczbowe. Poniżej przedstawiono mapę prezentującą rozkład wskaźnika M na przykładowym obszarze miasta Opola. Rysunek 2. Mapa rozkładu wskaźnika M na podstawie mapy przekroczeń hałasu drogowego dla wskaźnika hałasu L DWN (źródło: mapa akustyczna miasta Opola) Wskaźnik efektywności ekologicznej W ogólnym ujęciu, pojęcie efektywności ekologicznej jest związane z celami, jakie chcemy osiągnąć w danej dziedzinie ochrony środowiska. Jeśli za cel w ochronie przed hałasem przyjmiemy ograniczenie jego poziomu na terenach narażonych na 12 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 13

14 przekroczenia, w pierwszej kolejności tam, gdzie wskaźniki uciążliwości są najwyższe, do określenia efektywności ekologicznej można zatem wykorzystać wskaźnik M. Wartości wskaźnika M obliczono przed oraz po zastosowaniu danego rozwiązania antyhałasowego, a następnie podstawiono do wzoru: gdzie: E ekol. ' M M 100% (3) M E ekol. wskaźnik efektywności ekologicznej danego rozwiązania antyhałasowego, M wartość wskaźnika przed wprowadzeniem rozwiązania antyhałasowego, M wartość wskaźnika po wprowadzeniu rozwiązania antyhałasowego. Wskaźnik efektywności ekologicznej pozwala określić, które rozwiązanie antyhałasowe jest bardziej skuteczne z punktu widzenia przedstawionego wyżej celu. Nie oznacza to jednak, że wybrane działanie będzie najtańsze, dlatego dążąc do optymalizacji procesu należy uwzględnić wzajemne powiązanie efektywności ekologicznej z efektywnością ekonomiczną Wskaźnik efektywności ekonomicznej Analizę ekonomiczną wykonuje się z punktu widzenia społecznego. Jej przeprowadzenie jest niezwykle istotne przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych w sektorze publicznym. Ocena efektywności ekonomicznej danego przedsięwzięcia, którego celem jest uzyskanie efektu ekologicznego sprowadza się do wyznaczenia wskaźników, będących kryteriami ułatwiającymi podjęcie decyzji inwestycyjnych, dającymi możliwość porównania kilku rozwiązań. W praktyce najczęściej wykorzystywane są w tym celu metody statyczne i dynamiczne. Metody statyczne służą do wstępnej oceny efektywności i selekcji przedsięwzięć. Dostarczają one informacji poglądowych, uproszczonych. Przykładowo, prosta stopa zwrotu wyraża się stosunkiem przychodów powstających dzięki realizacji inwestycji np.: wartość rocznych korzyści, do średniego nakładu. Metody statyczne nie uwzględniają wpływu czasu na ocenę efektywności, w przeciwieństwie do metod dynamicznych, które bazują na rachunku dyskontowym i procentowym. Wymagają jednak znacznej liczby danych wejściowych. Na potrzeby niniejszej pracy wprowadzono uproszczony, pośredni wskaźnik efektywności ekonomicznej. Jako miarę korzyści przyjęto skuteczność rozwiązania antyhałasowego, obliczoną zgodnie ze wzorem: gdzie: S m i L i (4) S skuteczność rozwiązania antyhałasowego, m i liczba osób zamieszkujących dany obszar, L i wielkość redukcji hałasu na danym obszarze [db]. Z powyższego wynika, że skuteczność jest wprost proporcjonalna do liczby ludności zamieszkującej dany obszar oraz do stopnia redukcji hałasu w wyniku zastosowaniu rozwiązania antyhałasowego. Kosztochłonność danego rozwiązania antyhałasowego można obliczyć ze wzoru: K KCH (5) S gdzie: KCH kosztochłonność danego rozwiązania antyhałasowego, 13 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 14

15 K koszt inwestycyjny rozwiązania antyhałasowego [mln zł], S skuteczność rozwiązania antyhałasowego. Wartość KCH informuje o koszcie redukcji hałasu w mln zł/db w przeliczeniu na jednego mieszkańca znajdującego się w obszarze z występującymi przekroczeniami dopuszczalnego poziomu hałasu. Dzięki temu można wskazać inwestycje, które przy nakładzie najmniejszych środków będą charakteryzować się istotną redukcją hałasu, obejmując jak największą liczbę osób. 2. CZĘŚĆ OPISOWA 2.1 Opis obszaru objętego zakresem programu Charakterystyka miasta Położenie miasta i jego funkcje Miasto Opole leży w południowo-zachodniej części Polski, na Nizinie Śląskiej. Położone jest na wysokości 176 m n.p.m. Jest to miasto na prawach powiatu, stolica województwa oraz powiatu opolskiego. Zajmuje powierzchnię 97 km 2 (9655 ha) 6, co stanowi około 1% powierzchni całego województwa opolskiego. Położenie miasta, w centralnej części województwa opolskiego, obrazuje poniższy rysunek. Rysunek 3. Położenie Opola na tle województwa opolskiego (źródło: Opole pełni rolę centrum społeczno-gospodarczego, skupiając funkcje administracyjne, edukacyjne, gospodarcze, kulturalne i rekreacyjne. 6 wg danych GUS, stan na dzień r. 14 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 15

16 Przez miasto przepływa rzeka Odra. W centrum miasta rzeka rozdziela się na główny nurt oraz Starorzecze Młynówkę. Młynówka oddziela prawobrzeżną część miasta od Wyspy Pasieki. Opole położone jest na trasie III paneuropejskiego korytarza transportowego, jednego z najbardziej perspektywicznych kierunków rozwoju transportu osi Europa Azja. Miasto oddalone jest o około 57 km od przejścia granicznego z Republiką Czeską (Głuchołazy-Mikulovice) oraz o ok. 213 km od przejścia granicznego z Republiką Federalną Niemiec (Zgorzelec-Görlitz). Podział administracyjny Miasto Opole podzielone jest na 14 obrębów ewidencyjnych (Wróblin, Grotowice Szczepanowice, Malina, Kolonia Gosławicka, Wójtowa Wieś, Bierkowice, Zakrzów, Nowa Wieś Królewska, Gosławice, Śródmieście, Półwieś, Groszowice, Grudzice), których lokalizację przestawiono na rysunku Nr 4. Rysunek 4. Lokalizacja obrębów ewidencyjnych miasta Opola (źródło: opracowanie własne na podstawie danych uzyskanych z UM Opola) 15 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 16

17 Struktura funkcjonalno-przestrzenna miasta 7 W strukturze funkcjonalno-przestrzennej Opola można wydzielić kilka wyróżniających się przestrzennie stref o dominujących funkcjach. Strefy te zostały opisane poniżej, a ich lokalizacja na tle miasta, przedstawiona na rysunku Nr 5. Śródmieście (1) - obejmuje najstarsza część miasta Rynek, Pasiekę oraz obszar ograniczony Odrą, liniami kolejowymi i ulicą Nysy Łużyckiej. W strefie tej zlokalizowane są usługi (handlu, gastronomii, administracji, kultury, nauki), a także zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna i w niewielkim stopniu jednorodzinna. Północno-wschodnia strefa zabudowy mieszkaniowo-usługowej (2) - obejmuje osiedla: Armii Krajowej, Chabry i Malinkę. Zlokalizowana jest po wschodniej stronie od Śródmieścia. Przeważa tu zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna, z blokami od pięciu do jedenastu kondygnacji. Zabudowie mieszkaniowej towarzyszą również usługi (handlu, gastronomii, oświaty, zdrowia). Zachodnią granicę strefy stanowią tory kolejowe. Strefa zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej Zaodrze (3) - obejmuje osiedle XXV-lecia, zabudowę wzdłuż ulicy Niemodlińskiej powyżej linii kolejowej nr 132, od Odry do przejazdu kolejowego. W strefie występuje zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna bloki od kilku do kilkunastu kondygnacji. Zabudowie mieszkaniowej towarzysza usługi (handlu, oświaty). Południowo-wschodnia strefa zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (4) - obejmuje Nową Wieś Królewską, Grudzice, Malinę i Groszowice. Jej obszar jest znaczny, w tym istotną powierzchnię zajmują użytki rolne oraz wyrobiska poeksploatacyjne. Wyżej wymienione dzielnice stanowią enklawy zabudowy wśród użytków rolnych. Zlokalizowana jest tu głównie zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna, często o charakterze zagrodowym oraz drobne usługi. Zachodnią granicę strefy stanowi rzeka Odra. Strefa zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej Szczepanowice Wójtowa Wieś (5) - obejmuje tereny zabudowy mieszkaniowej położone w południowo-zachodniej części miasta. Pod względem charakteru zabudowy podobna jest do opisanej wyżej południowo-wschodniej strefy zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (4). Północną granicę strefy stanowią tory kolejowe. Strefa zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej Półwieś (6) - obejmuje zabudowę wzdłuż ulicy B. Domańskiego. Znajduje się tu zabudowa jednorodzinna wraz z drobnymi usługami. Funkcję towarzyszącą pełnią utyki rolne oraz ogrody działkowe. Strefa zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej Bierkowice (7) - obejmuje zachodnią część miasta. Występuje tu zabudowa jednorodzinna, w tym zagrodowa oraz drobne usługi. Zabudowania są rozproszone, zlokalizowane wzdłuż Doliny Prószkówki. Przez strefę tę przebiega obwodnica północna oraz tory kolejowe. Strefa zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej Wróblin (8) - obejmuje północną część miasta, od którego jest oddzielona obwodnicą północną. W strefie zlokalizowana jest zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna wraz z usługami. Strefa zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej Gosławice Kolonia Gosławicka (9) - obejmuje zabudowę wzdłuż ulicy Wiejskiej, Oleskiej i Ozimskiej- Częstochowskiej. Zabudowie towarzyszą liczne usługi (handlu, gastronomii, zdrowia, oświaty). W strefie zlokalizowane jest Wojewódzkie Centrum Medyczne. Występuje tu zabudowa od zagrodowej po wielorodzinną. Przez strefę przebiega obwodnica północna i tory kolejowe, które rozdzielają tereny zabudowane. 7 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Opola (aktualna wersja Studium) przyjęta przez Radę Miasta Opola 26 sierpnia 2010 r., Biuro Urbanistyczne, Opole Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 17

18 Wschodnia dzielnica przemysłowo-składowa (10) - obejmuje tereny przemysłowe po północnej stronie ulicy Strzeleckiej, przylegające od wschodu do Śródmieścia a od północy do zabudowy mieszkaniowej przy ulicy Ozimskiej. Strefa ta jest jednorodna pod względem funkcji. Strefa przemysłowo-składowa Zakrzów (11) - obejmuje tereny położone w północnej części miasta. Strefa ograniczona jest rzeką, obwodnicą północną, ulicą Nysy Łużyckiej i Oleską. Znajduje się tu Cementownia Odra oraz teren eksploatacji Odra II. Przez strefę na kierunku północ-południe przebiegają tory kolejowe, które dzielą tereny baz i składów. Strefa przemysłowa Metalchem (12) - obejmuje teren byłego zakładu Metalchem. Strefa ta jest niejako wydzielona z południowo-wschodniej strefy zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (4). Zachodnia strefa przemysłowo-składowa (13) - obejmuje tereny położone w rejonie ulic: Zbożowej i Wspólnej. Posiada barierę w postaci bocznicy kolejowej. Strefa zieleni i rekreacji Wyspa Bolko (14) - obejmuje Wyspę Bolko oraz teren zieleni łąkowej i polnej, aż do linii kolejowej. Strefa ta jest jednorodna pod względem funkcji, dostępna przez rzeki z dwóch stron. Las Grudzicki (15) - obejmuje kompleks lasów po wschodniej stronie miasta. Do strefy tej można dołączyć także ogrody działkowe na północ od ulicy Częstochowskiej. Strefa północna (16) - obejmuje większe obiekty handlowe (Karolinka, Makro Cash And Carry), salony samochodowe i stacje paliw oraz tereny niezainwestowane. Stopniowo przekształca się ona w strefę aktywności gospodarczych wzdłuż obwodnicy północnej. Poza ww. strefami, wyróżniającymi się pod względem funkcji, można wyodrębnić na terenie miasta również obszary o mało czytelnych granicach, bez dominacji jednej funkcji. Należą do nich: rejon ulicy A. Struga (A), teren po byłej cementowni Groszowice (B), pasmo wzdłuż ulicy Wrocławskiej od Kanału Ulgi do Cmentarza Komunalnego (C), rejon ulicy A. Ligudy (D), rejon ulic: Niemodlinskiej i Zbożowej (E), rejon ulicy Częstochowskiej (F). Dane demograficzne Opole zamieszkuje ogółem osób 8, co stanowi około 12% populacji całego województwa opolskiego. Gęstość zaludnienia wynosi osoby na km 2 powierzchni miasta. Wskaźnik ten jest ponad jedenastokrotnie większy niż dla całego województwa (109 osób/km 2 ). Ilość lokali mieszkalnych w roku 2011 wynosiła , co daje około 2,5 mieszkańca na lokal mieszkalny. Opole pełni rolę najważniejszego i największego rynku pracy w województwie. Miasto znajduje się w czołówce krajowej z uwagi na osiąganie najwyższych wartości wskaźnika przedsiębiorczości. Na 1000 mieszkańców przypada w Opolu ponad 160 podmiotów gospodarczych. 8 Stan na dzień r. wg danych GUS 9 Stan na dzień r., wg GUS 17 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 18

19 Rysunek 5. Struktura funkcjonalno-przestrzenna Opola (źródło: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Opola) Sieć drogowa Układ komunikacyjny Opola jest nierównomierny, za sprawą asymetrycznego przebiegu koryta Odry przez centrum miasta i uwarunkowań historycznych. Po prawej stronie Odry znajduje się większa część miasta: centrum, Śródmieście i największe osiedle mieszkaniowe - Armii Krajowej. Układ komunikacyjny centrum miasta posiada charakter promienisty bez spinającej obwodnicy. Na obszarze miasta krzyżują się 3 drogi o znaczeniu ponadregionalnym: Droga krajowa nr 45, która prowadzi przez województwa: łódzkie, śląskie i opolskie, do granicy polsko-czeskiej. W granicach miasta Opola przebiega na kierunku północ południe, przeprowadzając ruch ul. Oleską, Obwodnicą Północną, ulicą Partyzancką, Księdza Bolesława Domańskiego, Generała Józefa Hallera, Wojska Polskiego, Walerego Wróblewskiego i Krapkowicką; Droga krajowa nr 94, będąca bezpłatną trasą alternatywną dla autostrady A4. W granicach miasta Opola przebiega na kierunku północny-zachód 18 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 19

20 południowy-wschód, przeprowadzając ruch głównie Obwodnicą Północną ulicą Powstańców Warszawskich oraz dalej ulicą Strzelecką; Droga krajowa nr 46, która prowadzi przez województwa: dolnośląskie, opolskie i śląskie. W granicach miasta Opola przebiega na kierunku północny-zachód wschód, przeprowadzając ruch głównie Obwodnicą Północną ulicą Powstańców Warszawskich i dalej ulicą Częstochowską; Układ komunikacyjny uzupełnia 5 dróg wojewódzkich: Nr 414 łącząca Prudnik z obwodnicą Opola w miejscowości Wrzoski; Nr 423 łącząca Opole z Kędzierzynem Koźlem; Nr 454 łącząca Opole z Namysłowem; Nr 459 łącząca Opole ze Skorogoszczą, a także drogą krajową nr 94; Nr 435 łącząca Opole z drogą krajową nr 46 w okolicach węzła Prądy na autostradzie A4. oraz 7 powiatowych (2001O, 2002O, 2003O, 2004O, 1703O, 1707O, 1766O) i 572 gminnych. Drogi powiatowe i gminne mają znaczenie lokalne, łącząc poszczególne osiedla miasta. Wszystkie wymienione drogi są administrowane przez Miejski Zarząd Dróg. Ok. 200 km dróg miejskich posiada nawierzchnię bitumiczną, pozostałe mają nawierzchnię betonową, z kostki granitowej bądź są drogami gruntowymi wzmocnionymi. Podstawowy układ drogowy miasta przedstawiono na rysunku Nr 6. Szczegółowe informacje nt. dróg zamieszczono w rozdziale Charakterystyka techniczno-akustyczna źródeł hałasu mających negatywny wpływ na poziom hałasu w środowisku. Hałas drogowy. Sieć kolejowa Przez miasto przebiegają następujące linie kolejowe: nr 132 relacji Bytom Wrocław Główny (od km do km ); nr 136 relacji Kędzierzyn Koźle Opole Groszowice (od do stacji Opole Groszowice); nr 277 relacji Opole Groszowice Wrocław Brochów (od Opole Groszowice ); nr 280 relacji Opole Groszowice Opole Główne Towarowa cała linia; nr 287 relacji Opole Zachodnie Nysa (od km (Opole Zachód) do km 2+300); nr 301 relacji Opole Główne Namysłów (od stacji Opole Główne do km 8+500); nr 300 relacji Opole Główne Towarowa Opole Wschodnie cała linia; nr 144 relacji Tarnowskie Góry Opole Główne (od km do stacji Opole Główne). Długość dróg kolejowych w granicach administracyjnych miasta wynosi 52,92 km. Układ linii kolejowych na terenie miasta przedstawiono na rysunku Nr 7. Szczegółowe informacje nt. linii kolejowych zamieszczono w rozdziale Charakterystyka techniczno-akustyczna źródeł hałasu mających negatywny wpływ na poziom hałasu w środowisku. Hałas kolejowy. 19 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 20

21 Rysunek 6. Podstawowy układ drogowy miasta Opola (źródło: Analiza ruchu dla potrzeb określenia wpływu budowy przeprawy przez rzekę Odrę wg rekomendowanych wariantów w oparciu o prognozę ruchu na rok 2026; INKOM S.C, 2012 r.) 20 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 21

22 Rysunek 7. Układ linii kolejowych na terenie miasta Opola (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola) Obszary użytkowane przemysłowo Tereny przemysłowe w Opolu stanowią: obszary prowadzenia eksploatacji (wapieni, margli, piasków i żwirów), tereny zakładów przemysłowych (zarówno czynnych i nieczynnych), obszary zajęte przez składy, magazyny i bazy. Eksploatacja prowadzona jest z dwóch złoży: Odra II jest to złoże wapieni i margli kredowych, eksploatowane przez Cementownię Odra, oraz Groszowice Południe złoże kruszyw naturalnych piasków i żwirów, eksploatowane przez Spółdzielnię Pracy Surowców Mineralnych. Zakłady przemysłowe koncentrują się w siedmiu obszarach: 1. Rejon ulicy Wschodniej, obejmujący część obrębów: Opole i Nowa Wieś Królewska, zajmujący obszar około 400 ha. Główne działy sekcji przemysłu to: produkcja 21 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 22

23 artykułów spożywczych i napojów, produkcja maszyn i urządzeń oraz produkcja wyrobów z metali, a w sekcji budownictwo produkcja budowlano-montażowa. W obszarze tym największe zakłady produkcyjne zlokalizowane są: przy ul. Marka z Jemielnicy Nutricia Zakłady Produkcyjne Sp. z o.o. (produkcja żywności dla dzieci i niemowląt), przy ul. Głogowskiej (siedziba główna) SELT Sun Protection Systems Tadeusz Selzer (produkcja systemów, zabezpieczających przed nadmiernym nagrzewaniem pomieszczeń), przy ul. Chłodniczej Zott Polska Sp. z o.o. (produkcja produktów mlecznych); 2. Zakrzów, położony w północnej części miasta. Obejmuje część obrębów: Opole, Zakrzów i Wróblin. Zajmuje obszar około 130 ha. Główne działy sekcji przemysłu to: górnictwo i kopalnictwo oraz wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę a także w sekcji budownictwo produkcja budowlanomontażowa. W obszarze tym największe zakłady produkcyjne zlokalizowane są: przy ul. Budowlanych CEMENTOWNIA ODRA S.A. (produkcja cementu), przy ul. Harcerskiej Energetyka Cieplna Opolszczyzny S.A. (produkcja ciepła i prądu); 3. Rejon ulicy A. Struga położony w pobliżu Śródmieścia, między Odrą a torami kolejowymi. Obejmuje część obrębów: Opole, Nowa Wieś Królewska. Główne działy sekcji przemysłu to produkcja artykułów spożywczych i napojów, zagospodarowanie odpadów oraz produkcja maszyn i urządzeń; 4. Metalchem, położony w południowej części miasta. Obejmuje część obrębów Grotowice i Groszowice. Zakłady Aparatury Chemicznej Metalchem były w przeszłości zakładem produkującym maszyny i urządzenia, głównie dla przemysłu chemicznego. Obecnie teren ten stanowi siedzibę dla zakładów i firm handlowo-usługowych różnych branż, m.in.: BEDMET Logistic, APC Presmet, Metalchem Serwis, Tower Automoitive, Explomet, Uni-Truck; 5. Animex Foods Sp. z o.o. S.K.A z siedzibą w Morlinach, oddział w Opolu zlokalizowany przy ul. Drobiarskiej, zajmują teren położony we wschodniej części miasta. Obejmuje część obrębu Kolonia Gosławicka. Jest to zakład specjalizujący się w produkcji spożywczej, który powstał na początku lat siedemdziesiątych; 6. Groszowice, położone w południowej części miasta. Teren przemysłowy w Groszowicach był związany przede wszystkim z Cementownią Groszowice, która funkcjonowała do końca lat dziewięćdziesiątych. Obecnie większą część obiektów Cementowni rozebrano, a teren poprzemysłowy wymaga zagospodarowania. Poza tym w rejonie Groszowic zlokalizowany jest między innymi zakład przetwórstwa mięsnego, wytwórnia mas bitumicznych Bisek oraz kopalnia odkrywkowa kruszyw prowadzona przez Spółdzielnię Pracy Surowców Mineralnych; 7. Szczepanowice ulica Niemodlińska. Obszar położony jest w zachodniej części miasta. Obejmuje część obrębu Szczepanowice. Struktura przemysłu jest obecnie trudna do określenia z uwagi na przekształcanie się tego obszaru. Były tu zlokalizowane dwa większe zakłady przemysłowe: OFAMA Sp. z o.o. oraz ZPDZ Opolanka. Ostatnio tereny przekształcają się na usługi handlu, hurtownie itp. Bazy, magazyny i składy znajdują się głównie na terenach przemysłowych, a oprócz tego koncentrują się w rejonach ulic: Zbożowej i Wspólnej w zachodniej części Opola, ulicy Oleskiej w północno-wschodniej części miasta oraz ulic: Fabrycznej i Armii Krajowej w centrum miasta 10. Urząd Miasta Opola wraz z Agencją Nieruchomości Rolnych stworzył wspólną ofertę inwestycyjną obejmującą tereny przy Obwodnicy Północnej (obok ul. Partyzanckiej) w Opolu. Obszar ten składa się z terenów należących do Gminy Opole o powierzchni 21,5248 ha oraz terenów Agencji o powierzchni 80,5548 ha. W Opolu znajduje się jedna z 41 podstref Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej (WSSE). Wałbrzyska Specjalna Strefa Ekonomiczna INVEST-PARK specjalna strefa ekonomiczna, ustanowiona została rozporządzeniem Rady Ministrów 10 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Opola (aktualna wersja Studium) przyjęta przez Radę Miasta Opola 26 sierpnia 2010 r., Biuro Urbanistyczne, Opole Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 23

24 z dnia 5 grudnia 2006 r. (Dz. U. z 2006 r., Nr 236, poz. 1705) i będzie funkcjonować do końca 2020 roku. Teren podstrefy opolskiej jest całkowicie niezabudowany, co stwarza dogodne warunki dla inwestorów do kształtowania zabudowy. Jest to teren należący do dynamicznie rozwijającej się części miasta pod kątem gospodarczym. Ma także dobre połączenie komunikacyjne leży przy obwodnicy miasta, 13 km od autostrady A4, blisko granic z Czechami i Niemcami. Obecnie tereny należące do strefy WSSE Opole, według informacji znajdujących się na stronie Miasta Opola, stanowią: ul. Północna, Dzielnica Półwieś (44,6651 ha), ul. Wspólna I, Dzielnica Półwieś (3,1911 ha), ul. Wspólna II, Dzielnica Półwieś (12,0754 ha). Aktualnie w WSSE znajduje się i planuje rozbudowę ok. 7 firm i przedsiębiorstw m.in.: IFM Ecolink Sp. z o.o. (produkcja czujników i systemów sterowania używanych w przemyśle i motoryzacji), Pasta Food (spółka belgijska produkująca gotowe dania kuchni włoskiej), ART-ODLEW Wiktor i Anna Halupczok (produkcja wyrobów z brązu, mosiądzu i aluminium), PZ Stelmach Sp. z o.o. (planowana budowa zakładu produkującego obrączki ślubne), APC PRESMET Sp. z o.o. (produkcja wyrobów ze stali węglowej i nierdzewnej), Kamex Sp. z o.o. (produkcja siłowników hydraulicznych), SELT Sun Protection Systems - Tadeusz Selzer (budowa nowego zakładu produkcyjnego). W Opolu znajdują się centra handlowe: Galeria Opolanin, Karolinka (jedno z największych centrów handlowych w Polsce, dysponujące parkingiem na 2590 pojazdów), Turawa Park (leżące w obszarze sąsiedniej gminy, ale w bezpośrednim sąsiedztwie granicy miasta Opola i w niewielkiej odległości od osiedli domków jednorodzinnych), hipermarkety: Tesco, Media Markt, Real, Macro Cash&Carry, Lidl oraz markety budowlane: Leroy Merlin, Castorama, Obi, położone często w bezpośrednim sąsiedztwie dużych osiedli mieszkaniowych lub domków jednorodzinnych. Instytucje otoczenia biznesu 11 W Opolu mają swoją siedzibę regionalne instytucje otoczenia biznesu świadczące usługi na rzecz przedsiębiorców. Są to m.in. izby gospodarcze (Izba Gospodarcza Śląsk, Opolska Izba Gospodarcza, Izba Rzemieślnicza), stowarzyszenia (np. Stowarzyszenie Promocja Przedsiębiorczości, Opolskie Centrum Demokracji Lokalnej), spółki (Opolski Park NaukowoTechnologiczny utworzony przez Politechnikę Opolską), fundusze pożyczkowe i poręczeniowe (Opolski Regionalny Fundusz Poręczeń Kredytowych i Regionalny Fundusz Pożyczkowy działający przy Fundacji Rozwoju Śląska oraz Wspierania Inicjatyw Lokalnych). Dwie państwowe uczelnie wyższe, Uniwersytet Opolski i Politechnika Opolska, utworzyły własne, akademickie inkubatory przedsiębiorczości. Przedsiębiorcy z Opola uczestniczą także w rozwijających się inicjatywach klastrowych. Jak dotąd w ofercie instytucji otoczenia biznesu brakowało jednostki, która oferowałaby kompleksowe wsparcie przedsiębiorców w oparciu o wysokiej jakości zaplecze techniczne. Realizowany z udziałem środków europejskich projekt budowy Regionalnego Centrum Biznesu Centrum Wystawienniczo-Kongresowego, poza wysokiej jakości bazą do organizacji wydarzeń gospodarczych o zasięgu regionalnym (targów, wystaw, kongresów, itp.), przewiduje utworzenie instytucji otoczenia biznesu. Będzie to jednostka organizacyjna miasta. Rozważane jest ujęcie w strukturze Regionalnego Centrum Biznesu Opolskiego Parku Naukowo Technologicznego, którego zadaniem będzie wspieranie działalności innowacyjnej i współpracy pomiędzy uczelniami wyższymi, jednostkami badawczorozwojowymi a przedstawicielami sektora biznesu. Opolski Park Naukowo 11 Analiza sytuacji społeczno-gospodarczej Opola w roku Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 24

25 Technologiczny Sp. z o.o. realizuje Regionalną Strategię Innowacji Województwa Opolskiego na lata Obszary użytkowane na cele rekreacyjnie W mieście Opolu parki i skwery wraz z zielenią osiedlową stanowią zaledwie 6,5% ogólnej powierzchni miasta 12. Największe z nich to: Park miejski na Wyspie Bolko, który zajmuje około 83 ha, Park Nadodrzański, Park na osiedlu Armii Krajowej (d. ZWM), Muzeum Wsi Opolskiej, Zespoły zieleni wysokiej (Bulwar Nadodrzański, Zieleń nad Kanałem Młynówka, cmentarz przy ul. Wrocławskiej, teren po kinie ogrodowym przy ul. H. Kołłątaja, zieleń przy Miejskim Domu Kultury przy ul. Strzelców Bytomskich, zieleń na terenie Rozgłośni Polskiego Radia przy ul. Piastowskiej, cmentarz Centralny na Półwsi) stanowią ważny element w strukturze miasta. Zespoły zieleni wysokiej takie jak: Park miejski na Wyspie Bolko, Park Pasieka, Bulwar Nadodrzański, pas zieleni nad Kanałem Młynówka oraz cmentarz przy ul. Wrocławskiej, tworzą uwzględniany w planach zagospodarowania przestrzennego miasta, ważny pas zieleni wysokiej wzdłuż koryta rzeki Odry. Na terenie miasta wyróżniają się ogrody działkowe zajmujące prawie 200 ha powierzchni. Największe powierzchniowo ogrody działkowe zlokalizowane są w rejonach ulic: Częstochowskiej, Luboszyckiej, F. Nowowiejskiego, S. Koszyka, S. Spychalskiego (wzdłuż Kanału Ulgi) i K. Sosnkowskiego. Ważną ostoją flory leśnej jest Las Grudzicki położony we wschodniej części miasta, zajmujący 4 ha powierzchni miasta. Do ważnych terenów rekreacyjnych należą Odra wraz z Kanałem Ulgi i Młynówka. Duże możliwości sportowo-rekreacyjne dają także liczne zbiorniki antropogeniczne powstałe w wyrobiskach pomarglowych i poeksploatacyjnych. Niektóre z nich są użytkowane jako kąpieliska, np. Silesia, Malina, Bolko. Opole posiada sieć formalnie oznakowanych ścieżek rowerowych. Stanowią one element systemu komunikacji masowej i dlatego prowadzone są często wzdłuż ciągów komunikacji samochodowej bądź stają się elementem pasa drogowego (dąży się do wyodrębnienia ruchu rowerowego z ruchu samochodowego). Zarządzeniem Prezydenta nr OR.I /11 z dnia 11 lutego 2011 r. został powołany Zespół ds. rozwoju infrastruktury rowerowej, działający przy Zastępcy Prezydenta Miasta Opola, jako zespół doradczo opiniujący w sprawach budowy ścieżek rowerowych i upowszechniania ruchu rowerowego. Od czerwca 2012 roku w mieście funkcjonuje system umożliwiający wypożyczenie roweru i poruszanie się nim w obrębie miasta, nieodpłatnie przez 20 min od chwili wypożyczenia go ze stacji rowerowej. Do użytku zostało oddanych 100 jednośladów, rozmieszczonych w 10 punktach, tzw. terminalach, których lokalizację przedstawia mapa zamieszczona na rysunku Nr 8 (kolor niebieski). Kolorem czarnym oznaczone są 4 nowe terminale oddane do użytku w sezonie Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Opola (aktualna wersja Studium) przyjęta przez Radę Miasta Opola 26 sierpnia 2010 r., Biuro Urbanistyczne, Opole Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 25

26 Rysunek 8. Lokalizacja wypożyczalni rowerów na terenie miasta Opola (źródło: Oświata i edukacja 13 Miasto Opole posiada gęstą sieć placówek oświatowych. W latach 2010/2011 funkcjonowało tu 205 placówek oświatowych, w tym: 159 oddziałów przedszkolnych, 24 szkoły podstawowe, 15 gimnazjów, 12 szkół ponadpodstawowych, 37 szkół ponadgimnazjalnych, 8 zasadniczych szkół zawodowych, 10 liceów ogólnokształcących, 3 licea profilowane, 11 techników, 21 szkół policealnych, oraz 32 szkoły dla dorosłych 6 szkół wyższych. Obecna sieć szkolna Opola odpowiada potrzebom społeczności miejskiej w tym zakresie. W Opolu funkcjonują obecnie również 4 placówki oświatowo wychowawcze, umożliwiające zdobywanie wiedzy, rozwijanie zainteresowań i uzdolnień oraz korzystanie z różnych form wypoczynku i organizacji czasu wolnego. Ponadto w Opolu działają 3 placówki doskonalenia zawodowego nauczycieli: Miejski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, Wojewódzki Ośrodek Metodyczny oraz Wojewódzki Ośrodek Doskonalenia Politechnicznego i Informatycznego. Miasto Opole pełni funkcję głównego ośrodka akademickiego o znaczeniu ponadregionalnym. Uczelnie wyższe realizują funkcje dydaktyczne, a także prowadzą działalność badawczo-rozwojową. Obecnie młodzież studiuje na 6 uczelniach: Uniwersytecie Opolskim, Politechnice Opolskiej, Wyższej Szkole Zarządzania i Administracji, Państwowej Medycznej Wyższej Szkole Zawodowej, Wyższej Szkole Bankowej i w Szkole Wyższej im. Bogdana Jańskiego (Wydział Zamiejscowy). W roku 2010 w Opolu kształciło się ponad 35,4 tys. studentów. Większość (51,8%) młodych ludzi studiuje w trybie studiów stacjonarnych. Działalność kulturalna 14 Opole jest rozpoznawane poza regionem przede wszystkim poprzez Krajowy Festiwal Piosenki Polskiej. Festiwal ten wraz z imprezami towarzyszącymi jest jednym z najważniejszych wydarzeń muzycznych w Polsce, a dla Opola stanowi od lat główny produkt tworzący markę miasta. W nawiązaniu do tej imprezy od 2004 roku pomiędzy Ratuszem a kamienicami otaczającymi rynek powstaje Aleja Gwiazd Polskiej Piosenki. 13 Program rozwoju miasta Opola uchwała XIV/122/07 Rady Miasta Opola z dnia 28 czerwca 2007 roku, Analiza sytuacji społeczno-gospodarczej Opola w roku Analiza sytuacji społeczno-gospodarczej Opola w roku Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 26

27 W mieście Opolu dorocznie odbywa się bardzo wiele festiwali m.in.: Międzynarodowy Festiwal Teatrów Lalek, Międzynarodowy Festiwal Perkusyjny, Festiwal Filmowy Opolskie Lamy i inne. Ponadto Opole słynie z oryginalnych imprez, które weszły już na stałe do kalendarza kulturalnego miasta: koncertów promenadowych orkiestry Filharmonii Opolskiej, międzynarodowych plenerów artystycznych i wiele innych imprez o charakterze regionalnym. W Opolu znajduje się 5 placówek muzealnych: Muzeum Śląska Opolskiego, Muzeum Wsi Opolskiej, Muzeum Diecezjalne, Centralne Muzeum Jeńców Wojennych i najmłodsze z nich - Muzeum Polskiej Piosenki. Ponadto w Opolu znajduje się 18 bibliotek i 3 kina (Centrum Filmowe Helios, kino Studio przy MDK oraz kino Meduza ). W Opolu znajdują się także liczne galerie sztuki. Największa z nich, Galeria Sztuki Współczesnej była w 2010 roku organizatorem 34 wystaw i ekspozycji, które obejrzało ponad 220 tys. widzów. Corocznie, począwszy od roku 2007 prezentowana jest w Opolu światowa wystawa fotografii prasowej Word Press Photo. Nową instytucją w Opolu jest Muzeum Polskiej Piosenki. Mieści się ono w pomieszczeniach biurowych przy Placu Kopernika jego docelowa siedziba znajdować się będzie w budynku nowego amfiteatru stanowiąc część Narodowego Centrum Polskiej Piosenki. Tereny podlegające ochronie pod względem akustycznym Tereny chronione pod względem akustycznym w granicach miasta Opola zawiera mapa wrażliwości akustycznej, wykonana na etapie opracowania mapy akustycznej. Przedstawia ona rozkład dopuszczalnych poziomów hałasu na rozpatrywanym obszarze, w zależności od sposobu zagospodarowania terenu i jego funkcji, w oparciu o zapisy miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego lub, w przypadku ich braku, na podstawie faktycznego zagospodarowania i wykorzystywania terenów, albo też w oparciu o zapisy zawarte w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Powierzchnia obszarów, dla jakich określone są dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku, zgodnie z wydzieleniami zawartymi w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego oraz studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego wynosi dla całego miasta około 18,62 km 2, co stanowi ok. 19,2% powierzchni całego miasta. Należy podkreślić, iż dla 37% powierzchni Opola obowiązują miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. W tabeli Nr 2 zestawiono rozdaje i wielkość terenów podlegających ochronie na obszarze miasta, a na rysunku Nr 9 zamieszczono poglądową mapę ich lokalizacji. Tabela 2. Rodzaje i wielkość terenów chronionych na obszarze miasta Opola (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola) L.p. Rodzaj terenu Powierzchnia [km 2 ] [%] powierzchni miasta 1 Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej 10,12 10,43 2 Tereny zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem 1,07 1,10 dzieci i młodzieży 3 Tereny domów opieki społecznej 0,04 0,04 4 Tereny szpitali w miastach 0,01 0,01 5 Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania 2,53 2,61 zbiorowego 6 Tereny zabudowy zagrodowej 0,09 0,09 7 Tereny rekreacyjnowypoczynkowe 2,64 2,72 26 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 27

28 L.p. Rodzaj terenu Powierzchnia [km 2 [%] powierzchni ] miasta 8 Tereny mieszkaniowo-usługowe 1,61 1,66 9 Tereny w strefie śródmiejskiej 0,51 0,53 RAZEM 18,62 19,2 Największą powierzchnię zajmują tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej ponad 10% powierzchni miasta oraz ok. 54% wszystkich terenów wymagających ochrony akustycznej. W dalszej kolejności, pod względem zajmowanej powierzchni, znajdują się tereny rekreacyjno-wypoczynkowe oraz zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego. Rysunek 9. Mapa wrażliwości akustycznej (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola) Szczegółowy wykaz obiektów podlegających ochronie zawierają tabele Nr 3 i Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 28

29 Tabela 3. Wykaz obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży (źródło: =view&id= 9&Itemid=134) L.p. Nazwa obiektu Adres Żłobki 1 Żłobek Pomnik Matki Polki w Opolu ul. Alojzego Dambonia 3 2 Żłobek nr 2 Pl. Teatralny nr 3 3 Żłobek Nr 9 ul. Skautów Opolskich 6 4 Żłobek Nr 4 ul. Barlickiego 2 5 Żłobek Nr 3 ul. Górna 50 Przedszkola 6 Przedszkole Publiczne Nr 2 ul. Augustyna Kośnego 31 7 Przedszkole Publiczne Nr 3 im. Jana Brzechwy ul. Strzelców Bytomskich 19 8 Przedszkole Publiczne Nr 4 ul. Bielska 23 9 Przedszkole Publiczne Nr 5 ul. Henryka Sienkiewicza Przedszkole Publiczne Nr 6 ul. Juliusza Ligonia 4 11 Przedszkole Publiczne Nr 8 ul. Nysy Łużyckiej 1 12 Przedszkole Publiczne Nr 14 ul. Adama Mickiewicza 3 13 Przedszkole Publiczne Nr 16 ul. Al. Przyjaźni Przedszkole Publiczne Nr 18 ul. Joachima Lelewela 7 15 Przedszkole Publiczne Nr 20 ul. Grudzicka Przedszkole Publiczne Nr 21 ul. Drzymały Przedszkole Publiczne Nr 22 "Bajkowa Rodzina" ul. Księdza J. Popiełuszki Przedszkole Publiczne nr 23 im. Juliana Tuwima ul. Konwalii 4 19 Przedszkole Publiczne Nr 24 "Chatka Puchatka" ul. Zwycięstwa Przedszkole Publiczne Nr 25 ul. pl. Teatralny Przedszkole Publiczne Nr 26 ul. Chabry Przedszkole Publiczne Nr 28 ul. pl. Teatralny 3 23 Przedszkole Publiczne Nr 29 ul. Marcina Kasprzaka 1 24 Przedszkole Publiczne nr 30 Gosławickie Słoneczko ul. Wiejska Przedszkole Publiczne Nr 33 Karolinka ul. Strzelecka Przedszkole Publiczne Nr 36 w Zespole Szkolno- Przedszkolnym Nr 1 ul. Bogumiła Wyszomirskiego 6 27 Przedszkole Publiczne Nr 37 "Elemelek" ul. Jesionowa 8 28 Przedszkole Publiczne Integracyjne Nr 38 ul. Prószkowska Przedszkole Publiczne Nr 42 ul. Juliusza Słowackiego 4 30 Przedszkole Publiczne Nr 43 ul. Prószkowska 5A 31 Przedszkole Publiczne Nr 44 Promyk ul. Oświęcimska Przedszkole Publiczne Nr 46 ul. Niemodlińska 60A 33 Przedszkole Publiczne Integracyjne Nr 51 ul. Jana Bytnara "Rudego" 1 34 Przedszkole Publiczne Specjalne Nr 53 Iskierka ul. Szymona Koszyka 21A 35 Przedszkole Publiczne Nr 54 ul. Majora "Hubala" Przedszkole Publiczne Nr 55 ul. Szarych Szeregów 2 37 Przedszkole Publiczne Nr 56 Piastuś" ul. Sieradzka 7 Szkoły podstawowe 38 Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 1 im. Obrońców Westerplatte ul. Reymonta Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 2 im. Polskich Olimpijczyków ul. Katowicka Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 5 z Oddziałami Integracyjnymi im. Karola Musioła w Zespole ul. Majora Hubala 2 Szkół z Oddziałami Integracyjnymi 41 Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 7 im. Jakuba ul. Budowlanych Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 29

30 L.p. Nazwa obiektu Adres Kani 42 Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 8 im. Gustawa Morcinka ul. Bonczyka Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 9 im. Jana Łangowskiego ul. Cmentarna 7 44 Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 10 im. Henryka Sienkiewicza ul. Wróblewskiego 7 45 Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 11 im. Orląt Lwowskich ul. Chabrów Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 14 im. Adama Mickiewicza ul. Koszyka Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 15 im. Królowej Jadwigi ul. Małopolska Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 16 im. Zofii Nałkowskiej ul. Nałkowskiej Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 20 im. Księcia Jana Dobrego ul. Grudzicka Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 21 im. Obrońców Pokoju ul. Sienkiewicza Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 24 im. Przyjaźni Narodów Świata ul. Gorzołki 4 52 Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 25 im. Gen. Władysława Sikorskiego ul. Wiejska Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 26 im. Książąt Opolskich ul. Groszowicka Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 28 w Zespole Szkolno - Przedszkolnym Nr 1 ul. Wyszomirskiego 6 55 Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 29 im. Armii Krajowej ul. Szarych Szeregów 1 56 Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 13 Specjalna im. Janusza Korczaka w Zespole Szkół ul. Książąt Opolskich 21 Specjalnych im. Janusza Korczaka 57 Publiczna Szkoła Podstawowa Stowarzyszenia Przyjaciół Szkół Katolickich ul. Olimpijska 2 58 Zespół Szkół z Oddziałami Integracyjnymi Publiczne Gimnazjum nr 1 z Oddziałami ul. Hubala 2 Integracyjnymi im. Polskich Noblistów 59 Publiczne Gimnazjum Nr 4 im. Jana Kochanowskiego ul. 1 Maja Publiczne Gimnazjum Nr 5 im. Aleksandra Kamińskiego ul. Ozimska Publiczne Gimnazjum Nr 6 im. Powstańców Śląskich ul. Powstańców Śląskich Publiczne Gimnazjum Nr 7 im. Generała Władysława Andersa ul. Oleska Publiczne Gimnazjum Nr 8 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego ul. Joachima Lelewela 9 64 Publiczne Gimnazjum Nr 9 Dwujęzyczne w Zespole Szkół Ogólnokształcących ul. Dubois Publiczne Gimnazjum Specjalne w Zespole Szkół Specjalnych ul. Książąt Opolskich Publiczne Gimnazjum dla Dorosłych w Zespole Szkół im. Prymasa Tysiąclecia Stefana Kardynała Wyszyńskiego ul. Kościuszki Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 30

31 L.p. Nazwa obiektu Adres 67 Publiczne Liceum Ogólnokształcące Nr I im. ul. Licealna 3 Mikołaja Kopernika 68 Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr II ul. Kazimierza Pułaskiego 3 69 Zespół Szkół Ogólnokształcących ul. Stanisława Dubois Publiczne Liceum Ogólnokształcące Nr VI im. Gen. Leopolda Okulickiego Niedźwiadka ul. Szarych Szeregów 1 71 Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących im. Kazimierza Gzowskiego ul. Józefa Hallera 6 72 Zespół Szkół im. Prymasa Tysiąclecia Stefana Kardynała Wyszyńskiego ul. Tadeusza Kościuszki Zespół Szkół Ekonomicznych im. Gen. Stefana Roweckiego Grota ul. Tadeusza Kościuszki Zespół Szkół Elektrycznych im. Tadeusza Kościuszki ul. Tadeusza Kościuszki Zespół Szkół Mechanicznych ul. Edmunda Omańczyka Zespół Szkół Budowlanych im. Papieża Jana Pawła II ul. Niemodlińska Zespół Szkół Zawodowych Nr 4 im. Bronisława Koraszewskiego ul. Józefa Hallera 4 78 Zespół Szkół Zawodowych im. Stanisława Staszica ul. Andrzeja Struga Zespół Państwowych Placówek Kształcenia Plastycznego im. Jana Cybisa ul. Strzelców Bytomskich 10 Tabela 4. Wykaz obiektów szpitalnych, domów opieki społecznej (źródło: uw.gov.pl/rejestr-domow-pomocy-spolecznej-280.html; /listaksiagfiltr.jsf) L.p. Nazwa obiektu Adres 1 Szpital Wojewódzki w Opolu ul. Augustyna Kośnego 53 2 Samodzielny Specjalistyczny Zespół Opieki Zdrowotnej nad Matką i Dzieckiem w Opolu ul. Reymonta 8 3 Publiczny Samodzielny Zakład Opieki Zdrowotnej Wojewódzkie Centrum Medyczne ul. Aleja Wincentego Witosa Szpital Wojskowy ul. Walerego Wróblewskiego 46 5 Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych ul. Krakowska 44 w Opolu 6 Wojewódzki Specjalistyczny Zespół Neuropsychiatryczny im. Św. Jadwigi ul. Wodociągowa 4 7 Dom Pomocy Społecznej prowadzony przez Zgromadzenie Sióstr Pielęgniarek wg Trzeciej ul. Szpitalna 17 Reguły Św. Franciszka 8 Dom Pomocy Społecznej dla Kombatantów ul. Chmielowicka 6 9 Dom Dziecka w Opolu ul. Powstańców Śl Naruszenia dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku Zakres naruszeń dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2012 r., poz. 1109), przedstawiono na podstawie wyników analiz wykonanych w ramach opracowania mapy akustycznej miasta Opola, w podziale na następujące rodzaje hałasu: drogowy, kolejowy i przemysłowy. 30 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 31

32 2.2.1 Hałas drogowy W tabelach Nr 5 i 6 przedstawiono zakres naruszeń dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, odpowiednio w odniesieniu do wskaźnika L DWN oraz L N dla obszaru całego miasta. Tabela 5. Podsumowanie wyników analiz rozkładu wskaźnika L DWN dla hałasu drogowego (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola) Wskaźnik L DWN (db) Nazwa aglomeracji: Opole Hałas drogowy Stan warunków akustycznych środowiska niedobry zły bardzo zły < 5 db(a) > 5 10 db(a) > db(a) > db(a) > 20 db(a) Powierzchnia obszarów zagrożonych [km 2 ] 0,507 0,1318 0, Liczba lokali mieszkalnych [tys.] 0,31 0, Liczba zagrożonych mieszkańców [tys.] 2,712 0, Liczba budynków mieszkalnych [tys.] 1,1 0, Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej Z powyższego wynika, że powierzchnia obszarów na których warunki akustyczne są w stanie niedobrym i złym na terenie miasta Opola wynosi 0,639 km 2 (co stanowi 0,66% powierzchni miasta) i jest zamieszkiwana przez mieszkańców. Obejmuje ona ruchliwe trasy w Śródmieściu i Zaodrzu, a także większość głównych tras wylotowych z miasta. Bardzo złe warunki akustyczne występują jedynie na terenach niezamieszkanych. Tabela 6. Podsumowanie wyników analiz rozkładu wskaźnika L N dla hałasu drogowego (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola) Wskaźnik L N (db) Nazwa aglomeracji: Opole Hałas drogowy Stan warunków akustycznych środowiska niedobry zły bardzo zły < 5 db(a) > 5 10 db(a) > db(a) > db(a) > 20 db(a) Powierzchnia obszarów zagrożonych [km 2 ] 0,323 0,152 0, Liczba lokali mieszkalnych [tys.] 0,246 2, Liczba zagrożonych mieszkańców [tys.] 1,780 1, Liczba budynków mieszkalnych [tys.] 0,774 0, Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej Z powyższego wynika, że powierzchnia obszarów na których warunki akustyczne są w stanie niedobrym i złym na terenie miasta Opola wynosi 0,564 km 2 (co stanowi 0,6% 31 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 32

33 powierzchni miasta) i jest zamieszkiwana przez mieszkańców. Nie ma terenów, w porze nocnej, na których warunki akustyczne byłyby w stanie bardzo złym. Obszary z przekroczeniami zostały szczegółowo przedstawione w tabeli Nr 18. Na rysunku Nr 10 przedstawiono rozkład przestrzenny terenów zagrożonych hałasem drogowym dla wskaźnika L DWN. Rysunek 10. Mapa terenów zagrożonych hałasem drogowym dla wskaźnika hałasu L DWN (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola) 32 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 33

34 2.2.2 Hałas kolejowy W tabelach Nr 7 i 8 przedstawiono zakres naruszeń dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, odpowiednio w odniesieniu do wskaźnika L DWN oraz L N dla obszaru całego miasta. Tabela 7. Podsumowanie wyników analiz rozkładu wskaźnika L DWN dla hałasu kolejowego (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola) Wskaźnik L DWN (db) Nazwa aglomeracji: Opole Hałas kolejowy Stan warunków akustycznych środowiska niedobry zły bardzo zły < 5 db(a) > 5 10 db(a) > db(a) > db(a) > 20 db(a) Powierzchnia obszarów zagrożonych [km 2 ] 0,088 0,027 0,008 0, Liczba lokali mieszkalnych [tys.] 0,060 0,002 0, Liczba zagrożonych mieszkańców [tys.] 0,170 0,006 0, Liczba budynków mieszkalnych [tys.] 0,030 0,001 0, Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej Z powyższego wynika, że powierzchnia obszarów, na których warunki akustyczne są w stanie niedobrym i złym na terenie miasta Opola wynosi 0,123 km 2 (co stanowi 0,13% powierzchni miasta) i jest zamieszkiwana przez ok. 180 mieszkańców. Są to głównie tereny wzdłuż linii kolejowych nr 132 relacji Bytom Wrocław Główny oraz 277 relacji Opole Groszowice Wrocław Brochów. Bardzo złe warunki akustyczne występują jedynie na terenach niezamieszkanych. Tabela 8. Podsumowanie wyników analiz rozkładu wskaźnika L N dla hałasu kolejowego (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola) Wskaźnik L N (db) Nazwa aglomeracji: Opole Hałas kolejowy Stan warunków akustycznych środowiska niedobry zły bardzo zły < 5 db(a) > 5 10 db(a) > db(a) > db(a) > 20 db(a) Powierzchnia obszarów zagrożonych [km 2 ] 0,045 0,0135 0,002 0, Liczba lokali mieszkalnych [tys.] 0,025 0, Liczba zagrożonych mieszkańców [tys.] 0,085 0, Liczba budynków mieszkalnych [tys.] 0,015 0, Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej Z powyższego wynika, że powierzchnia obszarów, na których warunki akustyczne są w stanie niedobrym i złym na terenie miasta Opola wynosi 0,0606 km 2 (co stanowi 33 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 34

35 0,06% powierzchni miasta) i jest zamieszkiwana przez ok. 91 mieszkańców. Nie ma terenów, w porze nocnej, na których warunki akustyczne byłyby w stanie bardzo złym. Obszary z przekroczeniami zostały szczegółowo przedstawione w tabeli Nr 19. Na rysunku Nr 11 przedstawiono rozkład przestrzenny terenów zagrożonych hałasem kolejowym dla wskaźnika L DWN. Rysunek 11. Mapa terenów zagrożonych hałasem kolejowym dla wskaźnika hałasu L DWN (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola) 34 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 35

36 2.2.3 Hałas przemysłowy W tabelach Nr 9 i 10 przedstawiono zakres naruszeń dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, odpowiednio w odniesieniu do wskaźnika L DWN oraz L N dla obszaru całego miasta. Tabela 9. Podsumowanie wyników analiz rozkładu wskaźnika L DWN dla hałasu przemysłowego (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola) Wskaźnik L DWN (db) Nazwa aglomeracji: Opole Hałas przemysłowy Stan warunków akustycznych środowiska niedobry zły bardzo zły < 5 db(a) > 5 10 db(a) > db(a) > db(a) > 20 db(a) Powierzchnia obszarów zagrożonych [km 2 ] 0,183 0,061 0,019 0,006 0 Liczba lokali mieszkalnych [tys.] 0,101 0,032 0,009 0,001 0 Liczba zagrożonych mieszkańców [tys.] 0,388 0,078 0,034 0,001 0 Liczba budynków mieszkalnych [tys.] 0,152 0,041 0,008 0,001 0 Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej Z powyższego wynika, że powierzchnia obszarów, na których warunki akustyczne są w stanie niedobrym i złym na terenie miasta Opola wynosi 0,271 km 2 (co stanowi 0,28% powierzchni miasta) i jest zamieszkiwana przez ok. 500 mieszkańców. Są to tereny wokół niektórych zakładów zlokalizowanych w obszarach: Zakrzów, Metalchem oraz w rejonie ul. Wschodniej. Nie występują natomiast obszary o bardzo złych warunkach akustycznych. Tabela 10. Podsumowanie wyników analiz rozkładu wskaźnika L N dla hałasu przemysłowego (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola) Wskaźnik L N (db) Nazwa aglomeracji: Opole Hałas przemysłowy Stan warunków akustycznych środowiska niedobry zły bardzo zły < 5 db(a) > 5 10 db(a) > db(a) > db(a) > 20 db(a) Powierzchnia obszarów zagrożonych [km 2 ] 0,091 0,025 0,007 0, Liczba lokali mieszkalnych [tys.] 0,052 0, Liczba zagrożonych mieszkańców [tys.] 0,218 0, Liczba budynków mieszkalnych [tys.] 0,078 0, Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej Z powyższego wynika, że powierzchnia obszarów, na których warunki akustyczne są w stanie niedobrym i złym na terenie miasta Opola wynosi 0,123 km 2 (co stanowi 35 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 36

37 0,13% powierzchni miasta) i jest zamieszkiwana przez ok. 279 mieszkańców. Nie ma terenów, w porze nocnej, na których warunki akustyczne byłyby w stanie bardzo złym. Obszary z przekroczeniami zostały szczegółowo przedstawione w tabeli Nr 25. Na rysunku Nr 12 przedstawiono rozkład przestrzenny terenów zagrożonych hałasem przemysłowym dla wskaźnika L DWN. Rysunek 12. Mapa terenów zagrożonych hałasem przemysłowym dla wskaźnika hałasu L DWN (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola) 36 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 37

38 2.3 Podstawowe kierunki i zakres działań niezbędnych do przywrócenia dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku Czynniki wpływające na poziom hałasu Wyznaczając kierunki i zakres działań, mających na celu redukcję hałasu z poszczególnych typów źródeł w mieście Opolu, wzięto pod uwagę czynniki wpływające na poziom hałasu na terenach chronionych. Czynniki wpływające na poziom emisji hałasu drogowego to przede wszystkim: natężenie ruchu, struktura ruchu, płynność ruchu, prędkość poruszania się pojazdów, rodzaj (klasa) drogi, typ nawierzchni, nachylenie drogi, lokalizacja sygnalizacji świetlnej i znaków drogowych. Do czynników wpływających na emisję hałasu kolejowego należy zaliczyć: natężenie ruchu, prędkość poruszania się pociągów, rodzaj i stan techniczny taboru, rodzaj stosowanych hamulców, rodzaj i stan techniczny torowisk, geometrię tras. Parametry wpływające na emisję hałasu przemysłowego to: rodzaj instalacji, lokalizacja instalacji, tryb pracy instalacji, stan techniczny urządzeń emitujących hałas. Czynniki wpływające na rozchodzenie się hałasu to przede wszystkim: odległość zabudowy od źródła, wysokość zabudowy, gęstość zabudowy, odległość przeszkód terenowych od źródła hałasu, wysokość pasa zieleni, szerokość pasa zieleni, wysokość przeszkody (np. ekranu akustycznego), ukształtowanie terenu. Głównym problemem akustycznym w mieście Opolu jest hałas drogowy. Zakres zmienności hałasu drogowego dla poszczególnych parametrów może wynosić: prędkość poruszających się pojazdów: maksymalnie do 15 db ( km/h), charakter jazdy: 3 db (gwałtowne ruszanie i hamowanie), rodzaj opon samochodów, obciążenie pojazdów i ciśnienie w oponach: do 8 db, rodzaj nawierzchni: 9 db. Na rozkład natężenia ruchu wpływają znacząco stosowane metody ograniczania dostępności niektórych obszarów miasta oraz wyłączenia z ruchu miejskiego niektórych kategorii pojazdów, przede wszystkim samochodów ciężarowych. 37 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 38

39 W tabeli poniżej podano szacunkowe wartości redukcji hałasu dla zróżnicowanego stopnia redukcji ogólnego natężenia ruchu Tabela 11. Szacunkowe wartości redukcji hałasu w zależności od stopnia redukcji ogólnego natężenia ruchu (źródło: UAM Poznań, 2008) Redukcja natężenia ruchu [%] Redukcja hałasu [db] 10 0,5 20 1,0 30 1,5 40 2,2 50 3,0 60 4,0 70 5,2 80 7,0 Eliminacja ruchu samochodów ciężarowych z ulic znajdujących się w obszarach szczególnie chronionych jest klasyczną metodą stosowaną w planowaniu przestrzennym. Tego rodzaju rozwiązania są również stosowane w odniesieniu do istniejącej infrastruktury drogowej. Wpływ eliminacji ruchu samochodów ciężarowych na obniżenie hałasu w zależności od początkowego udziału tych pojazdów w natężeniu ruchu - przedstawiono w tabeli poniżej. Tabela 12. Szacunkowe wartości redukcji hałasu w zależności od początkowego udziału samochodów ciężarowych w natężeniu ruchu (źródło: UAM Poznań, 2008) Poziom początkowy udziału samochodów ciężarowych Redukcja hałasu [db] [%] 10 3,9 20 6,4 30 8, Proponowane metody ograniczania hałasu drogowego W zależności od uwarunkowań lokalnych, w celu ograniczenia hałasu drogowego w mieście Opolu proponuje się stosowanie kombinacji podanych poniżej rozwiązań technicznych i organizacyjnych. Do podstawowych metod technicznych prowadzących do ograniczenia hałasu drogowego zalicza się: obniżanie emisji hałasu z pojazdów, m.in. poprzez stosowanie opon o zmniejszonym poziomie hałasu w porównaniu do wymagań dyrektywy 2001/43/WE oraz poprzez modernizację taboru miejskiej komunikacji autobusowej, ciche nawierzchnie dla dróg o znacznej prędkości poruszania się pojazdów (powyżej 60 km/h), modernizację zniszczonych nawierzchni drogowych, pasy zieleni zwarte zadrzewienia i zakrzewienia, przegrody z powierzchni trawiastych, ekrany akustyczne z grubych włóknistych mat montowanych w metalowych stelażach z nasadzoną w nich roślinnością (zacienione miejsca), ekrany akustyczne obsadzone pnączami, para-ekrany z pryzm ziemnych lub drewna (np. nasypy z pokrywą trawiastą). 38 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 39

40 Do niedawna, zgodnie z zapisami rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie 15, ekrany akustyczne były uznawane za podstawowe urządzenie ochrony przed hałasem. Poprawka do tego rozporządzenia wprowadzona w styczniu 2013 r. 16 (która weszła w życie r.) uchyla przepis paragrafu 179 stwierdzający, że podstawowymi urządzeniami ochrony przed hałasem są ekrany akustyczne. Obecnie więc, w świetle przepisów prawa, nie ma podstaw do traktowania ekranów akustycznych w sposób szczególny. Dla każdej sytuacji, w której występuje przekroczenie dopuszczalnych poziomów hałasu, należy dobrać optymalny zestaw rozwiązań w tym również technicznych zapewniający odpowiednią ochronę przeciwhałasową. Mówi o tym 178 ww. rozporządzenia: 1. Jeżeli prognozowane poziomy hałasu i wibracji przekraczają wartości dopuszczalne określone w przepisach odrębnych, przy projektowaniu drogi powinno się zaplanować zastosowanie odpowiednich środków ochrony. 2. Urządzenia ochrony przed hałasem i wibracjami mogą być także zastosowane po wybudowaniu drogi w wypadku stwierdzenia przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu i wibracji. W 52 ww. rozporządzenia znajdują się podstawowe wytyczne dotyczące projektowania pasów zieleni. Zieleń związana z drogą powinna spełniać m.in. następujące wymagania: nie może zagrażać bezpieczeństwu uczestników ruchu, nie może ograniczać wymaganego pola widoczności oraz utrudniać utrzymania drogi, powinna spełniać funkcje estetyczne. Wśród metod organizacyjnych odnoszących się do redukcji hałasu drogowego można wymienić: ograniczenia prędkości, ograniczenia ruchu, strefy ograniczonego hałasu, systemy sterowania ruchem zwiększające jego płynność, tworzenie warunków rozwoju alternatywnych środków transportu miejskiego (budowa dróg rowerowych, rozbudowa sieci punktów wypożyczania rowerów), podniesienie atrakcyjności miejskiej komunikacji autobusowej, zwiększenie udziału kolei w przewozach dojazdowych i wewnątrzmiejskich, budowa parkingów w systemie P+R (Park & Ride), uwzględnianie w planach zagospodarowania przestrzennego kwestii zagrożenia hałasem. Istotny element mogący wpłynąć na zmniejszenie zagrożenia hałasowego w mieście Opolu stanowią plany budowy nowych dróg, w tym budowy tzw. obwodnicy południowej, która da możliwość zmniejszenia natężenia ruchu w centrum miasta Proponowane metody ograniczania hałasu kolejowego Do podstawowych metod ograniczania hałasu kolejowego należy zaliczyć: stosowanie ekranów i para-ekranów akustycznych, modernizację torowisk, szlifowanie szyn, 15 Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. z 1999 r. Nr 43, poz. 430) 16 Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 29 stycznia 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. z 2013 r., poz. 181) 39 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 40

41 stosowanie urządzeń do smarowania szyn, wymianę taboru kolejowego. Powyższe zestawienie nie obejmuje działań po stronie taboru kolejowego (niezależnych od lokalizacji szlaków kolejowych), takich jak stosowanie hamulców o zmniejszonej emisji hałasu Proponowane metody ograniczania hałasu przemysłowego Hałas przemysłowy związany jest z aktualnie stosowanym w danym zakładzie układem technologicznym oraz trybem prowadzenia procesów przemysłowych. Oddziaływanie akustyczne na otoczenie dotyczy zarówno źródeł typu budynek jak i indywidualnych źródeł umieszczonych na zewnątrz pomieszczeń. Jednocześnie źródła typu budynek mogą stanowić przegrody redukujące poziom hałasu emitowanego z innych źródeł. Wśród metod redukcji ponadnormatywnego hałasu wyróżnia się: ekrany i przegrody akustyczne, obudowy urządzeń emitujących hałas, tłumiki, podwyższenie izolacyjności akustycznej ścian budynków, zmiany czasu pracy urządzeń. 2.4 Termin i koszty realizacji Programu, w tym terminy i koszty realizacji poszczególnych zadań Na całkowite koszty realizacji Programu składają się koszty realizacji działań wynikających z istniejących dokumentów planistycznych, strategicznych i planów inwestycyjnych jednostek, w tym zarządzających źródłami hałasu, które wpisują się w cele Programu oraz koszty realizacji działań podstawowych, zaprojektowanych w ramach Programu, dla ograniczenia lub wyeliminowania przekroczeń w odniesieniu do zidentyfikowanych terenów z przekroczeniami. Uzupełnienie ww. kosztów stanowią koszty działań wspomagających. Koszty działań wynikających z dokumentów planistycznych, strategicznych wynoszą odpowiednio: zł (dla hałasu drogowego) i zł (dla hałasu kolejowego). Koszty działań podstawowych Programu oszacowano na poziomie: zł (dla hałasu drogowego). Koszty związane z realizacją działań wspomagających wynoszą zł Harmonogram rzeczowo-finansowy działań W opracowywaniu harmonogramu działań naprawczych uwzględniono: przekroczenia progowego poziomu hałasu dla terenów zagrożonych hałasem; przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu na terenach przeznaczonych pod szpitale, domy opieki społecznej; przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu na terenach mieszkaniowych kolejność realizacji zadań Programu określono z uwzględnieniem wskaźnika M; przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu na pozostałych terenach, dla których ustala się dopuszczalny poziom hałasu. Przy tworzeniu harmonogramu działań wykorzystano istniejące plany i programy inwestycyjne, budżety wskazanych w Programie jednostek oraz Wieloletnią Prognozę Finansową Miasta Opola. 40 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 41

42 W tabeli Nr 13 przedstawiono działania mające wpływ na klimat akustyczny miasta przewidziane do realizacji do roku 2020 i odnotowane w istniejących dokumentach planistycznych, strategicznych i planach inwestycyjnych jednostek. Zestawienie uwzględnia inwestycje drogowe realizowane przez Miejski Zarząd Dróg (MZD) tj. budowę nowych odcinków dróg oraz rozbudowę bądź przebudowę odcinków istniejących. W wykazie ujęto również działania związane z rozwojem transportu publicznego zaplanowane przez Biuro Organizacji Transportu Zbiorowego (BOTZ) Urzędu Miasta Opola. W zakresie inwestycji kolejowych wskazano zadania planowane do realizacji w granicach miasta, na podstawie danych przekazanych przez Biuro Strategii spółki PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Należy podkreślić, że ww. działania nie będą generować nowych obszarów narażonych na ponadnormatywny hałas, a dodatkowo przyczynią się do ograniczania poziomu hałasu na niektórych zidentyfikowanych obecnie obszarach z przekroczeniami. W tabeli Nr 14 zestawiono zidentyfikowane tereny z przekroczeniami (obszary konfliktowe) wraz z proponowanymi działaniami naprawczymi, które uznano za najbardziej optymalne. Działania te dotyczą dróg. Należy jednak podkreślić, że w zależności od możliwości budżetowych czy organizacyjnych, możliwe jest zastosowanie innych rozwiązań alternatywnych. Kolejność prezentacji obszarów konfliktowych w tabeli Nr 14 wynika z hierarchii ich ważności, zdeterminowanej wartością wskaźnika M. W pierwszej kolejności zostały przedstawione obszary o najwyższej wartości wskaźnika M, które wskazuje się jako priorytetowe do realizacji (charakterystykę obszarów objętych Programem, w tym wartości wskaźnika M dla tych obszarów przedstawiono w tabelach Nr 18 i 19). Dla terenów, gdzie przekroczenia są mniejsze i mniejsza liczba ludności jest narażona na ich oddziaływanie, działania naprawcze można przesunąć w czasie, aby zapewnić realne możliwości ich finansowania. W odniesieniu do hałasu kolejowego, biorąc pod uwagę realizację zaplanowanych działań wynikających z dokumentów strategicznych w odniesieniu do wszystkich odcinków linii kolejowych, w granicach miasta Opola, będących źródłem ponadnormatywnego hałasu oraz relatywnie mniejsze, w porównaniu do hałasu drogowego, wielkości przekroczeń poziomu dopuszczalnego, nie proponuje się podjęcia dodatkowych działań w stosunku do wymienionych w tabeli Nr 13, natomiast wskazuje się za celowe zweryfikowanie uzyskanej skuteczności działań planowych, w ramach kolejnej aktualizacji mapy akustycznej. Poza przedsięwzięciami o charakterze strategicznym oraz konkretnymi działaniami zaproponowanymi w odniesieniu do obszarów konfliktowych, w harmonogramie ujęto również działania wspomagające (tabela Nr 15), które nie wiążą się bezpośrednio z uzyskaniem określonego efektu w postaci redukcji hałasu, natomiast mają charakter ciągły i długoterminowy. W przypadku każdego zadania wskazano jednostkę odpowiedzialną za wykonanie, termin realizacji, szacunkowe nakłady finansowe, przewidywane źródło finansowania oraz wskaźnik monitorowania, a także sposób i formę przekazywania informacji o realizacji zadania. Przedstawione dane zostały skonsultowane z odnośnymi jednostkami, w tym zarządzającymi źródłami hałasu. Jeśli chodzi o hałas przemysłowy, którego oddziaływanie ma charakter lokalny. jako wystarczające działanie naprawcze wskazuje się możliwość jego ograniczania poprzez wydawane decyzje administracyjne o dopuszczalnym poziomie hałasu w środowisku (wydawane na podstawie art. 115a POŚ) oraz decyzje o nałożeniu obowiązku ograniczenia oddziaływania na środowisko (wydawane na podstawie art. 362 ust. 1. ustawy POŚ), stąd w niniejszym harmonogramie nie uwzględniono działań z tego obszaru. Zgodnie z art. 115a ust. 1 ustawy POŚ w przypadku stwierdzenia przez organ ochrony środowiska, na podstawie pomiarów własnych, pomiarów dokonanych przez wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska lub pomiarów podmiotu obowiązanego do ich prowadzenia, że poza zakładem, w wyniku jego działalności, przekroczone są dopuszczalne poziomy hałasu, organ ten wydaje decyzję o dopuszczalnym poziomie 41 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 42

43 hałasu. Według art. 362 ust. 1. ustawy POŚ w przypadku, gdy podmiot korzystający ze środowiska negatywnie oddziałuje na środowisko, organ ochrony środowiska może, w drodze decyzji, nałożyć obowiązek ograniczenia oddziaływania na środowisko i jego zagrożenia. Istotną rolę poza działaniami naprawczymi odgrywają również działania prewencyjne, szczególnie w zakresie zagospodarowania przestrzennego. Propozycje działań tego rodzaju przedstawiono w końcowej części rozdziału. Jak podkreślono we wstępie, niniejszy Program jest pierwszym programem ochrony środowiska przed hałasem opracowanym dla miasta Opola. W związku z tym przedstawione działania można określić również jako pierwszy krok na drodze do poprawy klimatu akustycznego w mieście. Ich realizacja ma przyczynić się do ograniczenia narażenia mieszkańców na ponadnormatywny hałas, natomiast nie spowoduje radykalnych zmian w zakresie likwidacji samego problemu. W tym celu niezbędna jest kontynuacja zapoczątkowanych prac w ramach kolejnych edycji POH. Termin realizacji niniejszego Programu obejmuje lata Obszary objęte Programem przed i po zastosowaniu działań naprawczych, a także ich szczegółowe opisy, w tym wartości wskaźników M, efektywności ekologicznej oraz kosztochłonności działań przedstawiono w Załączniku Nr Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 43

44 Tabela 13. Harmonogram rzeczowo-finansowy działań wynikających z dokumentów planistycznych, strategicznych i planów inwestycyjnych jednostek KOD Działanie Jednostka realizująca Termin realizacji Szacunkowe nakłady finansowe [tys. zł] Przewidywane źródło finansowania Wskaźniki monitorowania zadania Sposób i forma przekazywania informacji o realizacji zadania HAŁAS DROGOWY DS1 DS2 DS3 DS4 DS5 DS6 Obwodnica południowa budowa jednej nitki o przekroju 1 2 długość 3,62 km na odcinku od Obwodnicy północnej do ul. Niemodlińskiej Obwodnica południowa budowa jednej nitki o przekroju 1 2 długość 4,01 km na odcinku od ul. Niemodlińskiej do ul. Krapkowickiej Trasa Odrzańska budowa jednej nitki o przekroju 1 2 długość 2,64 km na odcinku od ul. Obwodnicy północnej do granicy miasta Trasa Odrzańska budowa bezkolizyjnego węzła nad obwodnicą północną i połączenie z ul. Budowlanych i Sobieskiego Trasa Bolkowska budowa drogi o przekroju 1 2 długość 1,32 km na odcinku od mostu na kanale Ulgi do al. Przyjaźni Trasa Średnicowa budowa drogi o przekroju 1 2 długość 1,30 km na odcinku od ul. Krapkowickiej do ul. Piastowskiej MZD MZD MZD MZD MZD MZD Budżet miasta uzupełniony środkami z funduszy UE i budżetu państwa Budżet miasta uzupełniony środkami z funduszy UE i budżetu państwa Budżet miasta uzupełniony środkami z funduszy UE i budżetu państwa Budżet miasta uzupełniony środkami z funduszy UE i budżetu państwa Budżet miasta uzupełniony środkami z funduszy UE i budżetu państwa Budżet miasta uzupełniony środkami z funduszy UE i budżetu państwa Długość wybudowanej drogi [km] Długość wybudowanej drogi [km] Długość wybudowanej drogi [km] Etap realizacji Długość wybudowanej drogi [km] Długość wybudowanej drogi [km] Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji 43 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 44

45 KOD Działanie Jednostka realizująca Termin realizacji Szacunkowe nakłady finansowe [tys. zł] Przewidywane źródło finansowania Wskaźniki monitorowania zadania Sposób i forma przekazywania informacji o realizacji zadania DS7 DS8 DS9 DS10 DS11 DS12 Trasa Wrocławska rozbudowa do przekroju 1 4 długość 2,11 km na odcinku od granicy miasta do obwodnicy południowej Trasa Wrocławska rozbudowa do przekroju 1 4 długość 1,86 km na odcinku od mostu na kanale Ulgi do ul. Nysy Łużyckiej Trasa Średnicowa (ul. Niemodlińska ) rozbudowa do przekroju 1 4 długość 1,48 km na odcinku od obwodnicy południowej do ul. Hallera Wojska Polskiego Obwodnica Śródmieścia ( ul. Niemodlińska ) rozbudowa do przekroju 1 4 długość 1,36 km na odcinku od ul. Hallera Wojska Polskiego do ul. Wrocławskiej ul. Oleska przebudowa skrzyżowania z ul. Bohaterów Monte Cassino Nysy Łużyckiej oraz skrzyżowania z ul. Kusocińskiego i Rataja wraz z rozbudową do przekroju 1 4 długość 0,60 km na odcinku od ul. Bohaterów Monte Cassino Nysy Łużyckiej do ul. Chabrów Okulickiego ul. Wspólna rozbudowa drogi z dostosowaniem do transportu ciężkiego długości 0,93 km od ul. Wrocławskiej wzdłuż obiektów przemysłowych MZD MZD MZD MZD MZD MZD Budżet miasta uzupełniony środkami z funduszy UE i budżetu państwa Budżet miasta uzupełniony środkami z funduszy UE i budżetu państwa Budżet miasta uzupełniony środkami z funduszy UE i budżetu państwa Budżet miasta uzupełniony środkami z funduszy UE i budżetu państwa Budżet miasta uzupełniony środkami z funduszy UE i budżetu państwa Budżet miasta uzupełniony środkami z funduszy UE i budżetu państwa Długość rozbudowanej drogi [km] Długość rozbudowanej drogi [km] Długość rozbudowanej drogi [km] Długość rozbudowanej drogi [km] Etap realizacji Długość rozbudowanej drogi [km] Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji 44 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 45

46 KOD Działanie Jednostka realizująca Termin realizacji Szacunkowe nakłady finansowe [tys. zł] Przewidywane źródło finansowania Wskaźniki monitorowania zadania Sposób i forma przekazywania informacji o realizacji zadania DS13 DS14 DS15 DS16 DS17 Zakup nowego taboru autobusowego (ok. 14 niskopodłogowych autobusów spełniających normy emisji spalin EURO 5) na potrzeby komunikacji miejskiej Budowa intermodalnego węzła przesiadkowego (PKP, autobusów komunikacji miejskiej, podmiejskiej i międzynarodowej wraz z parkingiem dla rowerów) przy Dworcu Głównym PKP w Opolu Budowa 2 parkingów Park & Ride raz z infrastrukturą służącą obsłudze podróżnych na obrzeżach miasta Opola Zakup nowego taboru autobusowego (ok. 37 niskopodłogowych autobusów) na potrzeby komunikacji miejskiej (silnik hybrydowy) Przebudowa infrastruktury drogowej służącej preferencji komunikacji publicznej (budowa, rozbudowa i przebudowa przystanków komunikacji miejskiej, wyposażenie dróg w infrastrukturę służącą preferencji transportu publicznego w ruchu drogowym: śluz autobusowych, buspasów itp.) BOTZ/MZK Sp. z o.o Budżet miasta BOTZ/MZD BOTZ/MZD BOTZ/ MZK Sp. z o.o BOTZ/MZD Budżet miasta uzupełniony środkami z funduszy UE i budżetu państwa Budżet miasta uzupełniony środkami z funduszy UE i budżetu państwa Budżet miasta uzupełniony środkami z funduszy UE i budżetu państwa Budżet miasta uzupełniony środkami z funduszy UE i budżetu państwa Ilość nowych autobusów Etap realizacji Etap realizacji Ilość nowych autobusów Etap realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji RAZEM Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 46

47 KOD Działanie Jednostka realizująca Termin realizacji Szacunkowe nakłady finansowe [tys. zł] Przewidywane źródło finansowania Wskaźniki monitorowania zadania Sposób i forma przekazywania informacji o realizacji zadania HAŁAS KOLEJOWY KS1 KS2 KS3 KS4 KS5 Modernizacja linii nr 287 (Nysa Opole Zach.) na odcinku od granicy miasta do stacji Opole Zachodnie Modernizacja linii nr 301 (Opole - Jełowa) na odcinku znajdującym się w granicach miasta Rewitalizacja linii E 30 (Kędzierzyn Opole Zach.) na odcinku od granicy miasta do stacji Opole Zachodnie Poprawa stanu technicznego linii nr 132 (Błotnica Strzelecka Opole Groszowice) na odcinku od granicy miasta do stacji Opole Groszowice Rewitalizacja linii nr 144 (Fosowskie Opole) na odcinku znajdującym się w granicach miasta PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. PKP Polskie Linie Kolejowe S.A Regionalny Program Operacyjny Regionalny Program Operacyjny Fundusz Spójności Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Budżet państwa Długość zmodernizowanej linii [km] Długość zmodernizowanej linii [km] Długość zrewitalizowanej linii [km] Długość zmodernizowanej linii [km] Długość zrewitalizowanej linii [km] Informacja o realizacji Informacja o realizacji Informacja o realizacji Informacja o realizacji Informacja o realizacji RAZEM Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 47

48 Tabela 14. Harmonogram rzeczowo-finansowy działań podstawowych Programu (źródło: opracowanie własne) KOD* Obszar konfliktowy Działanie naprawcze** POHD8 ul. Niemodlińska (od ul. S. Koszyka do ul. Wrocławskiej) POHD21 ul. Plebiscytowa/Fabryczna POHD9 POHD41 POHD22 POHD1 ul. Nysy Łużyckiej (od ul. Wrocławskiej do ul. Luboszyckiej) ul. Batalionów Chłopskich (od ul. Luboszyckiej do ul. Oleskiej) ul. Obrońców Stalingradu ul. Budowlanych Przebudowa drogi do standardu 1x4. Zastosowanie nawierzchni SMA Zastosowanie nawierzchni SMA Możliwość zastosowania ekranu akustycznego o dł. ok. 100 m pomiędzy Wrocławską a Bończyka (od strony południowej)*** Możliwość zastosowania ekranu akustycznego o dł. ok. 500 m pomiędzy Luboszycką a Oleską (od strony południowej)*** Zastosowanie nawierzchni SMA. Przebudowa drogi do standardu 1x4**** Zastosowanie nawierzchni SMA. Przebudowa drogi do standardu 1x4**** Jednostka realizująca Termin realizacji HAŁAS DROGOWY Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Szacunkowe nakłady finansowe [tys. zł] Przewidywane źródło finansowania 520 Budżet miasta 490 Budżet miasta 100 Budżet miasta 500 Budżet miasta 240 Budżet miasta 330 Budżet miasta Wskaźniki monitorowania zadania Długość przebudowanej drogi [km]. Długość drogi z nawierzchnią SMA [km] Długość drogi z nawierzchnią SMA [km] Długość ekranu akustycznego [m] Długość ekranu akustycznego [m] Długość drogi z nawierzchnią SMA [km]. Długość przebudowanej drogi [km] Długość drogi z nawierzchnią SMA [km]. Długość przebudowanej drogi [km] Sposób i forma przekazywania informacji o realizacji zadania Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji 47 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 48

49 KOD* Obszar konfliktowy Działanie naprawcze** POHD23 ul. Strzelecka POHD13 POHD17 POHD28 Al. Przyjaźni (od ul. Kwiatowej do ul. Marka z Jemielnicy) ul. Oświęcimska (od ul. Ks. J. Popiełuszki do ul. Katarzyny) ul. Oleska (od ul. L. Okulickiego do ul. Batalionów Chłopskich) POHD36 ul. Częstochowska POHD12 POHD2 POHD16 POHD19 Aleja Przyjaźni (część północna) ul. Partyzancka (od Obwodnicy Północnej do ul. Wrocławskiej) ul. Ks. J. Popiełuszki (od ul. J. N. Jaronia do ul. Oświęcimskiej) ul. Oświęcimska (od ul. K. Grzesika do granic miasta) Zastosowanie nawierzchni SMA. Przebudowa drogi do standardu 1x4**** Zastosowanie nawierzchni SMA. Zmiana sposobu użytkowania budynków Zastosowanie nawierzchni SMA Zastosowanie nawierzchni SMA. Przebudowa drogi do standardu 1x4 Zastosowanie nawierzchni SMA. Przebudowa drogi do standardu 1x4**** Zastosowanie nawierzchni SMA Spodziewane ograniczenie natężenia ruchu w związku z budową Obwodnicy Piastowskiej Wymiana i wzmocnienie nawierzchni. Zastosowanie SMA Docelowo wymiana nawierzchni na SMA Jednostka realizująca Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Termin realizacji Szacunkowe nakłady finansowe [tys. zł] Przewidywane źródło finansowania 240 Budżet miasta 90 Budżet miasta 240 Budżet miasta 150 Budżet miasta 250 Budżet miasta 240 Budżet miasta Budżet miasta 450 Budżet miasta Wskaźniki monitorowania zadania Długość drogi z nawierzchnią SMA [km]. Długość przebudowanej drogi [km] Długość drogi z nawierzchnią SMA [km] Długość drogi z nawierzchnią SMA [km] Długość drogi z nawierzchnią SMA [km]. Długość przebudowanej drogi [km]. Długość przebudowanej drogi [km]. Długość drogi z nawierzchnią SMA [km] Zmniejszenie natężenia ruchu pojazdów Długość drogi z nawierzchnią SMA [km] Długość drogi z nawierzchnią SMA [km] Sposób i forma przekazywania informacji o realizacji zadania Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji 48 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 49

50 KOD* Obszar konfliktowy Działanie naprawcze** POHD7 POHD26 POHD43 POHD41 ul. Niemodlińska (od ul. Zbożowej do ul. S. Koszyka) ul. Oleska (od Obwodnicy Północnej do ul. Wiejskiej) Układ ulic wokół centrum ul. Tysiąclecia (do ul. Thomasa Wilsona) POHD20 ul. Jagiellonów POHD3 POHD34 POHD15 ul. Domańskiego (od ul. Wrocławskiej do ul. 10 Sudeckiej Dywizji Zmechanizowanej) ul. Wiejska (do ul. Ozimskiej) ul. Ks. J. Popiełuszki (od planowanej Obwodnicy Południowej do J. N. Jaronia) Spodziewane ograniczenie natężenia ruchu w związku z budową Obwodnicy Piastowskiej. Przebudowa drogi do standardu 1x4 Znaczne zmniejszenie natężenia ruchu po wybudowaniu Trasy Kluczborskiej Docelowo wymiana nawierzchni na SMA w miejscach zagrożonych ponadnormatywnym hałasem Ograniczenie natężenia ruchu (głównie ciężarowego) po wybudowaniu węzła Ozimska/Witosa z łącznikiem w stronę południową Docelowo wymiana nawierzchni na SMA Spodziewane ograniczenie natężenia ruchu w związku z budową Obwodnicy Piastowskiej. Zastosowanie SMA Zmiana sposobu użytkowania budynków Wymiana i wzmocnienie nawierzchni. Zastosowanie SMA Jednostka realizująca Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Termin realizacji Szacunkowe nakłady finansowe [tys. zł] Przewidywane źródło finansowania Budżet miasta Budżet miasta 180 Budżet miasta Budżet miasta Wskaźniki monitorowania zadania Zmniejszenie natężenia ruchu pojazdów. Długość przebudowanej drogi [km]. Zmniejszenie natężenia ruchu pojazdów Długość drogi z nawierzchnią SMA [km] Zmniejszenie natężenia ruchu pojazdów Długość drogi z nawierzchnią SMA [km] Zmniejszenie natężenia ruchu pojazdów. Długość drogi z nawierzchnią SMA [km] Ilość budynków o zmienionym sposobie użytkowania Długość drogi z nawierzchnią SMA [km] Sposób i forma przekazywania informacji o realizacji zadania Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji 49 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 50

51 KOD* Obszar konfliktowy Działanie naprawcze** POHD30 ul. Lipowa POHD33 POHD14 POHD4 POHD27 ul. Wiejska (od ul. Wygonowej do ul. K. Pużaka) Aleja Przyjaźni (od ul. Żwirowej do planowanej Obwodnicy Południowej) ul. Prószkowska (od ul. Krapkowickiej do planowanej Obwodnicy Południowej) ul. Oleska (od ul. Wiejskiej do ul. S. Mikołajczyka) POHD24 ul. Wrocławska POHD5 POHD40 Układ ul. Wojska Polskiego, ul. Prószkowska (od ul. Wróblewskiego do ul. J. Chełmońskiego), ul. W. Wróblewskiego ul. Tysiąclecia /ul. Częstochowska Docelowo wymiana nawierzchni na SMA Spodziewane ograniczenie natężenia ruchu w związku z przebudową ul. Pużaka do standardu 1x4 Wymiana i wzmocnienie nawierzchni. Zastosowanie SMA Spodziewane ograniczenie natężenia ruchu w związku z budową Obwodnicy Piastowskiej Spodziewane zmniejszenie natężenia ruchu po wybudowaniu Trasy Kluczborskiej. Zmiana/weryfikacja sposobu użytkowania budynków Przebudowa drogi do standardu 1x4. Zastosowanie nawierzchni SMA Spodziewane ograniczenie natężenia ruchu w związku z budową Obwodnicy Piastowskiej Zastosowanie nawierzchni SMA Jednostka realizująca Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Termin realizacji Szacunkowe nakłady finansowe [tys. zł] Przewidywane źródło finansowania 225 Budżet miasta Budżet miasta Budżet miasta Budżet miasta Wskaźniki monitorowania zadania Długość drogi z nawierzchnią SMA [km] Zmniejszenie natężenia ruchu pojazdów Długość drogi z nawierzchnią SMA [km] Zmniejszenie natężenia ruchu pojazdów Zmniejszenie natężenia ruchu pojazdów. Ilość budynków o zmienionym sposobie użytkowania Długość drogi z nawierzchnią SMA [km] Zmniejszenie natężenia ruchu pojazdów Długość drogi z nawierzchnią SMA [km] Sposób i forma przekazywania informacji o realizacji zadania Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji 50 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 51

52 KOD* Obszar konfliktowy Działanie naprawcze** POHD25 ul. Oleska / Obwodnica Północna POHD29 ul. Chabrów POHD39 ul. Ozimska/Chełmska POHD37 POHD6 POHD18 POHD31 POHD38 ul. Ozimska (od ul. Plebiscytowej do ul. R. Horoszkiewicza) ul. Prószkowska (od ul. J. Chełmońskiego do ul. Niemodlińskiej) ul. Oświęcimska (od ul. Katarzyny do ul. K. Grzesika) ul. Wiejska (od ul. Oleskiej) ul. Ozimska (od ul. R. Horoszkiewicza do ul. Ziemi Lubuskiej) Zastosowanie ekranu akustycznego od strony Obwodnicy Północnej (dł. ok. 100 m)***. Spodziewane zmniejszenie natężenia ruchu na ul. Oleskiej po wybudowaniu Trasy Kluczborskiej Usprawnienie ruchu poprzez budowę ronda Luboszycka/Kusocińskiego. Zastosowanie nawierzchni SMA Zmiana sposobu użytkowania budynków Zmiana sposobu użytkowania budynków Zmiana sposobu użytkowania budynków Zastosowanie nawierzchni SMA Zmiana sposobu użytkowania budynków Możliwość zastosowania ekranów akustycznych z elementami roślinności nawadnianej (dł. ok. 2x500 m) Jednostka realizująca Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Termin realizacji Szacunkowe nakłady finansowe [tys. zł] Przewidywane źródło finansowania 100 Budżet miasta 255 Budżet miasta Budżet miasta Wskaźniki monitorowania zadania Długość ekranu akustycznego [m] Długość drogi z nawierzchnią SMA [km] Ilość budynków o zmienionym sposobie użytkowania Ilość budynków o zmienionym sposobie użytkowania Ilość budynków o zmienionym sposobie użytkowania Zmniejszenie natężenia ruchu pojazdów Ilość budynków o zmienionym sposobie użytkowania Długość ekranu akustycznego [m] Sposób i forma przekazywania informacji o realizacji zadania Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji 51 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 52

53 KOD* Obszar konfliktowy Działanie naprawcze** POHD32 ul. Wiejska przy ul. Brzozowej POHD35 ul. Wygonowa POHD11 POHD42 ul. Bohaterów Monte Casino ul. K. Sosnkowskiego Zmiana sposobu użytkowania budynków Zmiana sposobu użytkowania budynków Możliwość zastosowania ekranów akustycznych (dł. ok. 250 m)*** Zmiana/weryfikacja sposobu użytkowania budynków Jednostka realizująca Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg * oznaczenia kodów działań są zgodne z oznaczeniami plansz w Załączniku Nr 1 Termin realizacji Szacunkowe nakłady finansowe [tys. zł] RAZEM Przewidywane źródło finansowania Budżet miasta - - Wskaźniki monitorowania zadania Ilość budynków o zmienionym sposobie użytkowania Ilość budynków o zmienionym sposobie użytkowania Długość ekranu akustycznego [m] Ilość budynków o zmienionym sposobie użytkowania Sposób i forma przekazywania informacji o realizacji zadania Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji Sprawozdanie z realizacji ** jako alternatywne działania naprawcze wskazuje się np. wprowadzenie zintegrowanego systemu zarządzania ruchem, szczególnie w odniesieniu do dróg wylotowych z miasta *** zastosowane rozwiązania w zakresie ekranów akustycznych powinny być zgodne z wytycznymi zawartymi w "Poradniku ochrony ptaków przed kolizjami z przezroczystymi ekranami akustycznymi oraz oknami budynków" (2012) **** zadanie przebudowy drogi do standardu 1x4 wykracza poza okres , koszty realizacji nie zostały ujęte w harmonogramie 52 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 53

54 Tabela 15. Harmonogram rzeczowo-finansowy działań wspomagających Programu (źródło: opracowanie własne) KOD Działanie naprawcze Jednostka realizująca Termin realizacji POHW1 POHW2 POHW3 Opracowanie koncepcji systemu monitoringu hałasu komunikacyjnego i warunków środowiskowych Zakup sprzętu do monitoringu hałasu i warunków środowiskowych Poprawa stanu technicznego nawierzchni ulic Szacunkowe nakłady finansowe [tys. zł] Przewidywane źródło finansowania Wskaźniki monitorowania zadania Urząd Miasta Budżet miasta Opracowana koncepcja Urząd Miasta Budżet miasta Zakupiony sprzęt Miejski Zarząd Dróg Budżet miasta POHW4 Budowa dróg rowerowych Miejski Zarząd Dróg Budżet miasta POHW5 POHW6 POHW7 POHW8 Analiza istniejących mpzp i wprowadzenie niezbędnych zmian w celu wykluczenia nowej zabudowy chronionej przed hałasem, w rozumieniu ustawy POŚ, na terenach, gdzie występują przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu, lub dostosowania rodzaju zabudowy do istniejącej sytuacji akustycznej (np. zmiana terenu z zabudowy mieszkaniowej na mieszkaniowousługową). Określenie nowych granic strefy śródmiejskiej, uwzględniających faktyczne funkcje terenów Edukacja ekologiczna w zakresie możliwości ograniczenia hałasu oraz jego wpływu na zdrowie człowieka Rozwój systemu wypożyczalni rowerów Biuro Urbanistyczne Urzędu Miasta Biuro Urbanistyczne Urzędu Miasta zadanie ciągłe 2015 w ramach zadań własnych w ramach zadań własnych Budżet miasta Budżet miasta Urząd Miasta Budżet miasta Urząd Miasta Budżet miasta RAZEM Ilość ulic, na których dokonano poprawy stanu technicznego Ilość [mb] wybudowanych ścieżek rowerowych Ilość planów w których dokonano zmiany z uwagi na zagrożenie hałasem w stosunku do ilości przeanalizowanych pod tym kątem istniejących mpzp Określone nowe granice strefy śródmiejskiej Ilość akcji uświadamiających społeczeństwo o zagrożeniach Liczba punktów wypożyczania rowerów 53 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 54

55 Proponowane działania prewencyjne w odniesieniu do nowych mpzp (lub do zmian mpzp): 1. Na terenach planowanych i możliwych zmian funkcjonalnych dostosowanie nowego przeznaczenia terenów do warunków akustycznych. 2. Dla istniejących terenów chronionych akustycznie, na których występują przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu i nie jest możliwa zmiana ich przeznaczenia, ustalenie rozwiązań eliminujących ponadnormatywny hałas odpowiednio do warunków (akustycznych i terenowych), np.: zmiana nawierzchni jezdni, zieleń izolacyjna w pasie drogowym, ekrany tylko w przypadku ulic układu podstawowego, nie obsługujących przyległych nieruchomości. Jeśli nie ma możliwości ograniczenia hałasu do poziomu dopuszczalnego należy przeprojektować system komunikacyjny. 3. Dla planowanych terenów nie chronionych akustycznie w zasięgu uciążliwego hałasu ustalenie dla budynków z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi odpowiednio do warunków (akustycznych i przestrzennych): zakazu ich lokalizacji, lub zasady zagospodarowania działki i/lub kształtowania zabudowy zmniejszających uciążliwości poniżej poziomu ustalonego w przepisach odrębnych, lub nakazu zastosowania środków technicznych zmniejszających uciążliwości poniżej poziomu ustalonego w przepisach odrębnych Dla istniejących terenów nie chronionych akustycznie: w przypadku istniejących budynków z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi ustalenie nakazu zastosowania środków technicznych zmniejszających uciążliwości poniżej poziomu ustalonego w przepisach odrębnych (nakaz będzie egzekwowalny przy podejmowaniu robót budowlanych wymagających pozwolenia na budowę lub zgłoszenia). w przypadku nowych budynków z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi zastosowanie ustaleń podanych w pkt zgodnie z 11 ust 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie 54 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 55

56 2.5 Źródła finansowania Programu Finansowanie realizacji Programu może się odbywać na wiele sposobów m.in. przy pomocy funduszy ekologicznych. Fundusze ekologiczne stanowią podstawowe źródło dotacji oraz pożyczek preferencyjnych. Pełnią one rolę swoistego regulatora wpływającego na alokację zasobów kapitałowych i za pomocą szeregu instrumentów ekonomicznych oraz finansowych wspomagają działania i przedsięwzięcia istotne dla kraju. Do funduszy ekologicznych należy zaliczyć środki m.in. Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Opolu. Możliwe jest również uzyskanie kredytów bankowych na warunkach preferencyjnych, a także korzystanie z dostępnych Funduszy Europejskich. Szczegółowe zadania Programu ochrony przed hałasem dla miasta Opola, które zostały zawarte w harmonogramie finansowane będą również z budżetów zarządzających liniami kolejowymi PKP, PKP PLK oraz ze środków finansowych budżetu miasta. W zakresie możliwości finansowania realizacji działań określonych w Programie, poniżej przedstawiono charakterystyki podstawowych źródeł finansowania Kredyty bankowe Na ogół kredyty bankowe udzielane są na okres od kilku do kilkunastu lat. Na inwestycje związane z ochroną środowiska naturalnego ochroną przed hałasem będą to kredyty udzielone na okres kilkuletni z karencją spłat kapitału na okres realizacji inwestycji. Kredyty tego typu udzielają zarówno banki komercyjne jak i Bank Ochrony Środowiska. Na podstawie informacji przekazanych przez oddział BOŚ w Opolu, obecnie posiada on dwa rodzaje kredytów umożliwiających realizację zadań związanych z ochroną środowiska przed hałasem. KREDYT INWESTYCYJNY z linii EBI4 JST - Kredyt EBI dla podmiotów segmentu finansów publicznych Kredyt ten umożliwia finansowanie w zakresie m.in. infrastruktury, ochrony środowiska, racjonalnego zużycia energii, zdrowia czy edukacji. Umożliwia również refinansowanie nakładów inwestycyjnych poniesionych przez kredytobiorcę, w przypadku inwestycji, których termin zakończenia przypada w okresie do 6 miesięcy wstecz od daty podpisania umowy kredytu z kredytobiorcą. Wysokość kredytu wynosi do 50% wartości inwestycji z zastrzeżeniem, że minimalna wysokość kwoty kredytu wynosi 20 tys. EUR, a maksymalna do 12,5 mln EUR (przeliczone na równowartość w złotówkach). Dodatkowymi ramami jest wartość przedsięwzięć minimalna 40 tys. EUR, a maksymalna do 25 mln EUR. Okres finansowania określony został w zakresie od 4 do 10 lat od podpisania umowy kredytu. Oprocentowanie ustalane jest na podstawie stopy procentowej WIBOR powiększonej o marżę banku w wysokości 1,5 3,0%. Spłata może nastąpić w malejących ratach kapitałowo-odsetkowych. Karencja kapitału maksymalnie do 24 miesięcy. KREDYT INWESTYCYJNY z linii CEB4 JST - Kredyt CEB dla podmiotów segmentu finansów publicznych Kredyt ten umożliwia finansowanie inwestycji z zakresu ochrony środowiska (m.in. inwestycje związane z ochroną przed hałasem) oraz inwestycji mających na celu poprawę jakości życia (m.in. budowa i modernizacja lokalnych sieci drogowych i komunalnych). 55 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 56

57 Istnieje możliwość refinansowania inwestycji, która rozpoczęła się nie wcześniej niż 1 rok przed rozpoczęciem transzy z linii CEB4 JST. Maksymalny udział w finansowaniu projektów realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego i przedsiębiorstwa komunalne wynosi 50%. Środki CEB mogą stanowić ofertę uzupełniającą dla projektów współfinansowanych z funduszy Unii Europejskiej. Okres kredytowania został określony w zakresie od 4 do 10 lat. Oprocentowanie ustalane jest na podstawie stopy procentowej WIBOR powiększonej o marżę banku w wysokości 1,5 3,0%. Spłata może nastąpić w malejących ratach kapitałowo-odsetkowych. Karencja w spłacie kapitału (nieobowiązkowa) do 2 lat, nie później niż do 31 grudnia 2015 r. Dodatkowo BOŚ współpracuje z Wojewódzkimi Funduszami Ochrony Środowiska w zakresie współfinansowania/kredytów na działania wspierane lub organizowane przez WFOŚ. W przypadku województwa opolskiego BOŚ posiada produkt we współpracy z WFOŚiGW w Opolu dedykowany zadaniom z zakresu czystej produkcji (zmniejszenie emisji hałasu, produkcji odpadów, zużycia wody, surowców i materiałów, ilości ścieków poprodukcyjnych, ograniczenie emisji szkodliwych substancji do powietrza). jednostkowy kredyt może być udzielony do 75% wartości zadania, jednak nie więcej niż 30 tys. zł, okres kredytowania do 5 lat, okres karencji do 6 miesięcy licząc od daty zakończenia zadania, podmioty uprawnione do ubiegania się o kredyt: osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, mikro i małe przedsiębiorstwa Pożyczki preferencyjne Do możliwości finansowania zalicza się również pożyczki preferencyjne na ochronę środowiska. O tego typu pożyczki można ubiegać się w następujących instytucjach: Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Opolu. Przegląd oferowanych rodzajów i form dofinansowania przez NFOŚiGW i WFOŚiGW wskazuje na brak możliwości bezpośredniego dofinansowania inwestycji mających na celu ochronę przed hałasem w postaci budowy ekranów i przegród akustycznych. Muszą one stanowić element kompleksowego projektu drogowego lub kolejowego. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej jest wspólnie z wojewódzkimi funduszami filarem polskiego systemu finansowania ochrony środowiska. Podstawą działania Narodowego Funduszu jest ustawa POŚ. Źródłem wpływów NFOŚiGW są opłaty za gospodarcze korzystanie ze środowiska i kary za naruszanie prawa ekologicznego. Dzięki temu, że główną formą dofinansowania działań są pożyczki, Narodowy Fundusz stanowi odnawialne źródło finansowania ochrony środowiska. Pożyczki i dotacje, a także inne formy dofinansowania, stosowane przez Narodowy Fundusz, przeznaczone są na dofinansowanie, w pierwszym rzędzie, dużych inwestycji o znaczeniu ogólnopolskim i ponadregionalnym w zakresie likwidacji zanieczyszczeń wody, powietrza i ziemi. Finansowane są również zadania z dziedziny geologii i górnictwa, monitoringu środowiska, przeciwdziałania zagrożeniom środowiska, ochrony przyrody i leśnictwa, popularyzowania wiedzy ekologicznej, profilaktyki zdrowotnej dzieci a także prac naukowo-badawczych i ekspertyz. Obok wsparcia finansowego inwestycji ekologicznych o znaczeniu i zasięgu ogólnopolskim oraz ponadregionalnym, NFOŚiGW umożliwia także dofinansowanie zadań lokalnych, istotnych z punktu widzenia potrzeb środowiska. Główną formą dofinansowania działań przez NFOŚiGW są oprocentowane pożyczki i dotacje. Planowanie i realizacja dofinansowania przedsięwzięć odbywa się, zgodnie z preferencjami, wg listy programów priorytetowych. Jako priorytetowe traktuje się 56 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 57

58 w szczególności te przedsięwzięcia, których realizacja wynika z konieczności wypełnienia zobowiązań Polski wobec Unii Europejskiej. Wnioskodawcami ubiegającymi się o środki finansowe z Narodowego Funduszu mogą być: jednostki samorządu terytorialnego, przedsiębiorstwa, instytucje i urzędy, szkoły wyższe i uczelnie, jednostki organizacyjne ochrony zdrowia, organizacje pozarządowe (fundacje, stowarzyszenia), administracja państwowa, osoby fizyczne. Programem Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który może sfinansować działania w zakresie ochrony środowiska na terenie miasta Opola jest program LIFE+. Program LIFE+ Aktualny Program LIFE+ wspiera wdrażanie szóstego Programu Działania Środowiskowego Wspólnoty (6th EAP, ), włącznie z jego strategiami tematycznymi, oraz zapewnia wsparcie finansowe dla środków i przedsięwzięć wnoszących wartość dodaną w dziedzinie ochrony przyrody i środowiska państw członkowskich UE. Program ten będzie realizowany w latach i stanowi kontynuację programu LIFE, realizowanego w latach Instrument finansowy LIFE+ jest bardzo wymagającym programem, obejmującym różnorodne zagadnienia poczynając od ochrony przyrody i różnorodności biologicznej, przez zmiany klimatu, ochronę powietrza, ochronę gleb i wód, przeciwdziałanie hałasowi, ochronę zdrowia aż po działania mające na celu wzrost świadomości społecznej w dziedzinie środowiska. Dofinansowanie mogą uzyskać przedsięwzięcia krajowe i międzynarodowe w zakresie realizowanym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które przyczyniają się do osiągnięcia celów Instrumentu Finansowego LIFE+ określonych w Rozporządzeniu (WE) nr 614/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 maja 2007 r. w sprawie instrumentu finansowego na rzecz środowiska (LIFE+), w ramach III komponentów: I Przyroda i różnorodność biologiczna, II Polityka i zarządzanie w zakresie środowiska, III Informacja i komunikacja. W ramach programu LIFE+ o dofinansowanie do działań związanych z ochroną przed hałasem a zwłaszcza realizacji innowacyjnych lub demonstracyjnych projektów można ubiegać się z komponentu II Polityka i zarządzanie w zakresie środowiska. Program LIFE w perspektywie budżetowej W 2012 r. Komisja Europejska zaproponowała zmienione zasady funkcjonowania Programu (w projekcie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady 18 ), który realizowany będzie w wieloletnich ramach finansowych UE na lata Program zawierać będzie podprogramy: podprogram działań na rzecz środowiska, podprogram działań na rzecz klimatu. Podprogram środowisko LIFE+ obejmować będzie następujące priorytety: ochronę środowiska i efektywne gospodarowanie zasobami, 18 Wniosek w sprawie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające Program działań na rzecz środowiska i klimatu (LIFE) COM(2011)874 z r. 57 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 58

59 różnorodność biologiczną, zarządzanie i informację w zakresie środowiska. Całkowita pula środków finansowych przeznaczona na program LIFE w komunikacie (z 2011) w sprawie wieloletnich ram finansowych na lata wyrażona w cenach bieżących wynosi ok. 3,6 mld EUR (zostanie uściślona w przyjętym budżecie). Z tego przeznaczono: 2,7 mld EUR na podprogram działań na rzecz środowiska (w tym 50% na ochronę przyrody i bioróżnorodności), 0,9 mld EUR na podprogram działań na rzecz klimatu. Ważną zmianą w kontekście poprawy efektywności programu LIFE i stworzenia ściślejszego powiązania z priorytetami polityki Unii jest przejście z wyłącznie oddolnego podejścia do elastycznego podejścia odgórnego oraz stworzenie nowego rodzaju projektów - projektów zintegrowanych. Dotacje na działania mogą finansować następujące projekty: projekty pilotażowe; projekty demonstracyjne; projekty w zakresie najlepszych praktyk; projekty zintegrowane, przede wszystkim w obszarze przyrody, wody, odpadów, powietrza, a także łagodzenia skutków zmiany klimatu i dostosowywania się do nich; projekty dotyczące pomocy technicznej; projekty przygotowawcze; projekty informacyjne, dotyczące świadomości i rozpowszechniania informacji. Maksymalny poziom współfinansowania dla projektów wymienionych w art. 18 ww. projektu rozporządzenia wynosi 70 % (wyjątkowo 80%) kosztów kwalifikowanych. Z powyższego wynika, że projekty związane z ochroną przed hałasem będą mogły być realizowane w ramach podprogramu ochrona środowisko lub w ramach zintegrowanych projektów. Podstawowym celem programu jest wspieranie realizacji przedsięwzięć polegających na obniżeniu zużycia energii i paliw w transporcie miejskim oraz ograniczenie lub uniknięcie emisji dwutlenku węgla. Planowane zobowiązania dla bezzwrotnych form dofinansowania wynoszą 80 mln zł - ze środków pochodzących z transakcji sprzedaży jednostek przyznanej emisji lub innych środków NFOŚiGW. Program jest wdrażany w latach , natomiast alokacja środków nastąpi w latach Zakończenie wydatkowania środków zaplanowane jest na r. Wnioski o dofinansowanie będą składane dwuetapowo w trybie konkursowym, jako wnioski wstępne i wnioski o dofinansowanie. Podstawowym warunkiem dofinansowania jest koszt planowanej inwestycji, który nie może być mniejszy niż 8 mln zł. Dopuszcza się zmniejszenie wysokości kosztu całkowitego przedsięwzięcia po złożeniu wniosku o dofinansowanie, jeżeli nastąpiło ono w wyniku przeprowadzonych procedur przetargowych takie zmniejszenie wysokości kosztu całkowitego przedsięwzięcia nie powoduje odmowy dofinansowania. Dofinansowanie może być udzielone na realizację przedsięwzięć zmierzających do obniżenia zużycia energii i paliw w komunikacji miejskiej. Program obejmuje następujące działania: 1. dotyczące taboru polegające na: zakupie nowych autobusów hybrydowych zasilanych gazem CNG, szkoleniu kierowców pojazdów transportu miejskiego z obsługi niskoemisyjnego taboru; 58 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 59

60 2. dotyczące infrastruktury i zarządzania polegające na: modernizacji lub budowie stacji obsługi tankowania pojazdów transportu zbiorowego w zakresie dostosowania do autobusów hybrydowych zasilanych gazem CNG, modernizacji lub budowie tras rowerowych, modernizacji lub budowie bus pasów, modernizacji lub budowie parkingów Park & Ride, wdrażaniu systemów zarządzania transportem miejskim, wdrożeniu systemu roweru miejskiego. W ramach dofinansowania istnieje również możliwość uzyskania kosztów kwalifikowanych. Okres, w którym poniesione koszty mogą być uznane za kwalifikowane określony jest od r. do r. z zastrzeżeniem przepisów w sprawie pomocy publicznej. Koszty kwalifikowane, wykazane we wniosku o dofinansowanie, na realizację przedsięwzięcia mogą być ponoszone w następujących kategoriach: prace przygotowawcze (w tym koncepcje techniczne, studium wykonalności, raport o oddziaływaniu na środowisko), projekty koncepcyjne, budowlane, wykonawcze i organizacyjne, koszt nabycia lub koszt wytworzenia nowych środków trwałych, w tym: pojazdów, maszyn i urządzeń, narzędzi, przyrządów i aparatury, koszt montażu i uruchomienia środków trwałych, koszt nabycia materiałów lub robót budowlanych, nabycie wartości niematerialnych i prawnych w formie: patentów, licencji, nieopatentowanej wiedzy technicznej, technologicznej lub z zakresu organizacji i zarządzania, koszt nadzoru, koszt szkoleń. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Opolu (WFOŚiGW) Co roku WFOŚiGW w Opolu publikuje listę przedsięwzięć priorytetowych, w ramach których będą udzielane dotacje lub pożyczki w danym roku. Na 2013 r., przewiduje się dofinansowanie szeregu przedsięwzięć w tym ochronę przed hałasem: stworzenie podstaw merytorycznych, do określenia wielkości populacji zagrożonej hałasem komunikacyjnym i przemysłowym, oraz powierzchni terenów przeznaczonych na cele rekreacyjne - objętych nadmierną uciążliwością akustyczną, przeprowadzenie oceny stanu akustycznego środowiska dla aglomeracji, terenów wskazanych w powiatowym programie ochrony środowiska oraz dla terenów poza aglomeracjami, pozostającymi pod negatywnym wpływem akustycznym ze strony danej kategorii dróg, linii kolejowych i lotnisk, wspieranie technologii produkcji wyrobów zmniejszających emisję hałasu do środowiska Bezzwrotne źródła finansowania inwestycji określonych w programach operacyjnych Pomoc finansowa przyznawana przez UE z Funduszy Europejskich podzielona jest sektorowo na poszczególne programy operacyjne, z których korzysta dany kraj wspólnoty. Fundusze te stanowią narzędzia realizacji Narodowej Strategii Spójności. Każdy z tych programów określa, na jakie rodzaje przedsięwzięć przewiduje się udzielenie wsparcia finansowego i podmioty, które mogą ubiegać się o dotacje. Obecnie funkcjonują następujące programy: Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko, 59 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 60

61 Program Kapitał Ludzki, Program Innowacyjna Gospodarka, Program Rozwój Polski Wschodniej, Program Pomoc Techniczna , Programy współpracy międzynarodowej i międzyregionalnej. Po przeanalizowaniu niniejszych programów można stwierdzić, że tylko program Infrastruktura i Środowisko przewiduje możliwość bezpośredniego dofinansowania działań z zakresu ochrony przed hałasem. Dodatkowo każde województwo posiada własny program operacyjny, w przypadku województwa Opolskiego jest to Regionalny Program Operacyjny Województwa Opolskiego na lata Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ) Program ten jest jednym z programów operacyjnych będących podstawowym narzędziem do finansowania przy wykorzystaniu środków Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Celem programu jest poprawa atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia, zachowaniu tożsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej. W programie znajduje się 16 osi priorytetowych związanych z ochroną środowiska. W programie nie ma osi priorytetowej związanej bezpośrednio z ochroną przed hałasem, natomiast można tam znaleźć dwa priorytety związane z szeroko rozumianym transportem, który wpływa bezpośrednio na emisję hałasu do środowiska. Pierwszym z rozpatrywanych priorytetów jest priorytet VII Transport przyjazny środowisku. W ramach priorytetu wsparcie uzyskają następujące formy transportu: transport kolejowy, transport morski, transport miejski w obszarach metropolitalnych, transport intermodalny, transport wodny śródlądowy Jak już wcześniej wspomniano oś priorytetowa nie zakłada wprawdzie bezpośredniego wsparcia na inwestycje do walki z hałasem, jednakże zakup nowego taboru oraz modernizacja linii kolejowych ograniczy w sposób znaczący hałas spowodowany przez transport. Beneficjentami są podmioty między innymi zarządzające transportem kolejowym i miejskim. Drugim z wymienionych priorytetów jest priorytet VIII Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe. W ramach priorytetu wsparcie uzyskają m.in. projekty związane z: poprawą bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Poprawa stanu bezpieczeństwa na drogach obejmie z jednej strony poprawę wyposażenia dróg krajowych w urządzenia zwiększające bezpieczeństwo ruchu, z drugiej zaś strony przedsięwzięcia mające na celu zmianę postaw i zachowań uczestników ruchu w całej sieci drogowej; poprawą stanu dróg krajowych znajdujących się poza siecią TEN-T oraz wybranych odcinków dróg objętych tą siecią. Podniesienie standardu dróg krajowych zapewni zwiększenie ich przepustowości, poprawę bezpieczeństwa oraz skrócenie czasu przejazdu, co wiąże się z obniżeniem kosztów przewozów transportem samochodowym; rozwojem inteligentnych systemów transportowych, szczególnie systemów zarządzania ruchem. 60 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 61

62 Pomimo dużego znaczenia niniejszych priorytetów inwestycyjnych z punktu widzenia użytkowników mają one tylko pośrednie odniesienie do ochrony przed hałasem. Ministerstwo Środowiska jako Instytucja Pośrednicząca dla Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko ogłasza nabory wniosków w trybie konkursowym o dofinansowanie z funduszu projektów w ramach poszczególnych priorytetów. Regionalny Program Operacyjny Województwa Opolskiego na lata Głównym celem RPO WO jest zwiększenie konkurencyjności oraz zapewnienie spójności społeczno - gospodarczej i przestrzennej dla podniesienia atrakcyjności województwa opolskiego jako miejsca do inwestowania, pracy i zamieszkania. Program skierowany jest m.in. do przedsiębiorców, instytucji otoczenia biznesu, jednostek samorządu terytorialnego, instytucji kultury, ochrony zdrowia, uczelni wyższych, organizacji pozarządowych, stowarzyszeń i fundacji. W ramach RPO WO wsparciu podlegają działania z zakresu m.in. innowacyjności, rozwoju i zwiększania konkurencyjności przedsiębiorstw, budowy społeczeństwa informacyjnego, infrastruktury edukacyjnej, komunikacyjnej, ochrony środowiska i ochrony zdrowia, rewitalizacji, turystyki i kultury. Na realizację całego RPO WO przewidziano 427,1 mln EUR, pochodzących z funduszy strukturalnych, co stanowi 407,8 EUR na mieszkańca Środki na finansowanie szczegółowych zadań zawartych w projekcie Przewiduje się że zadania zawarte w harmonogramie niniejszego Programu będą w większości finansowane z budżetu miasta. Środki te zostaną skierowane głównie na zadania dla podmiotów zależnych tj.: Miejski Zarząd Dróg w Opolu, Miejski Zakład Komunikacyjny. Pozostałe środki w różnym zakresie muszą gwarantować inne podmioty, realizujące zadania własne, w tym: PKP Polskie Linie Kolejowe S.A Finansowanie w ramach wieloletnich planów finansowych UE na lata Z uwagi na to, że nie zostały jeszcze ostateczne przyjęte Wieloletnie ramy finansowe UE na lata , podane niżej informacje oparte są na dostępnych materiałach, a głównie Założeniach Umowy Partnerstwa Opracowanie i przyjecie założeń przez Radę Ministrów było jednym z kluczowych etapów prac nad przygotowaniem dokumentów programowych w zakresie wsparcia, w przyszłości działań rozwojowych kraju środkami unijnymi (ze współfinansowaniem krajowym) z funduszy Wspólnych Ram Strategicznych: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego (dalej funduszy WRS) w latach Fundusze WRS są traktowane, jako główne instrumenty realizacji nowej strategii UE na rzecz wzrostu i zatrudnienia Europa 2020, przyjętej w 2010 r. 20, której głównymi elementami są trzy priorytety: rozwój inteligentny: rozwój gospodarki opartej na wiedzy i innowacjach, rozwój zrównoważony: wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasobów, bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej, rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu. 19 Programowanie perspektywy finansowej Założenia umowy partnerstwa, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Przyjęte przez Radę Ministrów r. 20 Strategia Europa 2020 (KOM(2010)2020) przyjęta przez Radę r. (EUCO13/10) 61 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 62

63 Wśród 7 projektów wiodących Strategii należy wymienić, z punktu widzenia zagadnień związanych ze środowiskiem 2 projekty, takie jak: Unia innowacji, Europa efektywnie korzystająca z zasobów projekt na rzecz uniezależnienia wzrostu gospodarczego od wykorzystania zasobów, przejścia na gospodarkę niskoemisyjną, większego wykorzystania odnawialnych źródeł energii, modernizacji transportu oraz propagowania efektywności energetycznej. Wykorzystanie funduszy UE z punktu widzenia Polski łączy się z realizacją celów nakreślonych podstawowymi dokumentami strategicznymi kraju, wykazanymi na niżej przedstawionym rysunku. Rysunek 13. Związki Umowy partnerstwa z podstawowymi dokumentami strategicznymi UE i Polski (źródło: Programowanie perspektywy finansowej Założenia umowy partnerstwa, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Przyjęte przez Radę Ministrów r.) 62 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 63

64 Z punktu widzenia ochrony środowiska, ukształtowanie wsparcia działań krajowych musi być związane z realizacją Strategii Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko (opisanej szerzej w rozdziale Polityki, strategie, plany i programy). Orientacyjny podział na programy operacyjne przedstawia się następująco 21 : program operacyjny dotyczący innowacyjności, badań naukowych i ich powiązań ze sferą przedsiębiorstw (fundusz EFRR); program operacyjny dotyczący gospodarki niskoemisyjnej, ochrony środowiska, przeciwdziałania i adaptacji do zmian klimatu, transportu i bezpieczeństwa energetycznego (fundusze EFRR, FS); program operacyjny dotyczący rozwoju kompetencji i umiejętności, włączenia społecznego oraz dobrego rządzenia (fundusz EFS); program operacyjny dotyczący rozwoju cyfrowego (fundusz EFRR); program dotyczący rozwoju obszarów wiejskich (fundusz EFRROW); program dotyczący rozwoju obszarów morskich i rybackich (fundusz EFMR); program pomocy technicznej (fundusz EFRR); program operacyjny dotyczący Polski Wschodniej (fundusz EFRR); programy dotyczące współpracy terytorialnej (EWT), (fundusz EFRR); regionalne programy operacyjne (fundusze EFRR, EFS). Główne kierunki interwencji w zakresie ochrony środowiska przedstawiono w odniesieniu do wybranych obszarów tematycznych, w ramach których wspierane są działania przyczyniające się pośrednio do poprawy stanu akustycznego środowiska: Cel tematyczny 4 - Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach Podstawowe kierunki interwencji w ramach celu tematycznego 4 obejmują m.in.: promowanie zrównoważonej mobilności miejskiej w tym: o inwestycje w infrastrukturę i tabor czystej komunikacji publicznej w miastach (w szczególności transport szynowy, komplementarnie do realizacji działań w ramach Celu 7 skierowanych na udrożnienie obszarów miejskich); o udogodnienia dla podróży multimodalnych (kompleksowe inwestycje służące ruchowi pieszemu i rowerowemu obejmujące np. centra przesiadkowe, parkingi rowerowe, parkingi Park & Ride); o ograniczanie i uspokajanie ruchu samochodowego w centrach miast, udogodnienia dla ruchu niezmotoryzowanego (pieszego i rowerowego), o budowę instalacji do dystrybucji biokomponentów i biopaliw, czy innych nośników energii dla komunikacji publicznej. Cel tematyczny 6 - Ochrona środowiska naturalnego i wspieranie efektywności wykorzystania zasobów Podstawowe kierunki wsparcia obejmą m.in.: wspieranie ograniczania emisji oraz efektywnego wykorzystania zasobów przez przedsiębiorstwa, m.in. poprzez wykorzystanie ekoinnowacyjnych rozwiązań (np. procesów i usług charakteryzujących się niskim zużyciem zasobów); dostosowanie istniejących instalacji do wymogów najlepszych dostępnych technik (BAT); wdrażanie systemów zarządzania środowiskowego, rejestracji w EMAS, uzyskania certyfikowanych ekoznaków; rewitalizację zdegradowanej przestrzeni miejskiej przyczyniając się do ograniczania zjawiska eksurbanizacji (ang. urban sprawl). 21 Programowanie perspektywy finansowej Założenia umowy partnerstwa, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Przyjęte przez Radę Ministrów r. 63 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 64

65 Przedstawiony zakres kierunków działań w celach tematycznych dotyczących ochrony środowiska nie obejmuje działań związanych z ochroną środowiska zawartych w kierunkach dotyczących innych sektorów, które niewątpliwie będą, bo wynikają z generalnego założenia integrowania polityk i projektów. Na obecnym etapie przygotowywania zasad wykorzystania środków z programów Wspólnych ram finansowych UE na lata nie można przewidzieć, jakie będą programy w ramach których pojawi się możliwość uzyskania wsparcia na działania dotyczące zmniejszenia uciążliwości hałasu, ani wielkości środków na to przeznaczonych. Niemniej, na pewno można stwierdzić, że środki takie będą. Należy się spodziewać, że prace nad ostatecznym ukształtowaniem programów operacyjnych na lata powinny się zakończyć do końca 2013 r. 2.6 Wskazanie rodzajów informacji i dokumentów wykorzystanych do kontroli i dokumentowania realizacji Programu Odpowiedzialność w zakresie realizacji Programu spoczywa na Prezydencie Miasta Opola, który składa Radzie Miasta raporty z jego wykonania, co dwa lata. Dla sprawnej i efektywnej realizacji Programu niezbędne jest funkcjonowanie koordynatora jego wdrażania, na poziomie Wydziału Ochrony Środowiska i Rolnictwa Urzędu Miasta Opola. Wśród głównych zadań koordynatora należy wymienić ścisłą współpracę z Prezydentem i Radą Miasta oraz przedstawianie im okresowych (co 2 lata) sprawozdań z realizacji Programu. Informacje zawarte w Raporcie będą zawierać: Opis zadań zrealizowanych i będących w trakcie realizacji, Opis dodatkowo zrealizowanych zadań nie ujętych w Programie, Wskazanie kosztów realizacji zadania, jednostki realizującej zadanie i źródeł jego finansowania Wykaz wydanych decyzji administracyjnych dotyczących zadania, Określenie stopnia realizacji Programu, Określenie wskaźników zamieszczonych w Programie. Raport powinien zawierać informacje o zaistniałych w czasie wykonywania Programu zmianach, m.in. odnośnie zmian w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego oraz informacje o bieżących zadaniach wykonywanych w trakcie realizacji Programu, a mających wpływ na kształtowanie klimatu akustycznego w obszarze objętym Programem. Raport jest tworzony na podstawie: Informacji od zarządców źródeł hałasu o realizowanych lub zrealizowanych zadaniach, Wydanych decyzji administracyjnych prowadzących do realizacji celów Programu, Pomiarów poziomów hałasu, Efektu końcowego mierzonego jako różnica poziomu hałasu w środowisku przed realizacją i po zrealizowaniu zadania, Informacji o zmianach w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego mających wpływ na hałas i będących związanych z realizacją celów Programu. Źródłami danych pozyskiwanych na potrzeby opracowania Raportu są: Podmioty realizujące zadania wskazane w Programie tj. Miejski Zarząd Dróg w Opolu, Podmioty zewnętrzne, które realizują zadania własne (PKP, inne), 64 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 65

66 Organy administracji właściwe w sprawach (wg POŚ) (Wojewoda, Marszałek, RDOŚ w Opolu, WIOŚ w Opolu). Rodzaje działań związanych z Programem realizowanych przez poszczególne jednostki i organy: Marszałek Województwa Opolskiego udostępnianie Prezydentowi informacji o wydawanych decyzjach w oparciu o przepisy POŚ (art. 378 ust. 2a POŚ dotyczy przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko), których ustalenia zmierzają do osiągnięcia celów Programu; RDOŚ w Opolu - udostępnianie Prezydentowi informacji o wydawanych decyzjach w oparciu o przepisy POŚ (art. 378 ust. 2 POŚ - dotyczy przedsięwzięć na terenach zamkniętych), których ustalenia zmierzają do osiągnięcia celów Programu; WIOŚ w Opolu udostępnianie Prezydentowi informacji o wynikach przeprowadzonych kontroli zakładów ujętych w Programie; Rada Miasta Opola - tworzenie obszarów cichych w aglomeracji (art. 118b ust. 1 POŚ), ustalanie planów zagospodarowania przestrzennego (art. 20 ust. 1 UPZP), tworzenie obszarów ograniczonego użytkowania (art. 135 ust. 3 POŚ), ograniczanie czasu funkcjonowania instalacji, z których emitowany hałas może negatywnie oddziaływać na środowisko (art. 157 ust. 1 POŚ); Sejmik Województwa - udostępnianie Prezydentowi informacji o utworzonych na podstawie przepisów POŚ obszarach ograniczonego użytkowania (art. 135 ust. 2 POŚ); Wojewoda - udostępnianie Prezydentowi informacji o wydanych decyzjach zgodnie z art. 50 ust. 1 oraz art. 59 ust. 1 UPZP oraz art. 82 ust. 3 Prawa budowlanego; PKP PLK S.A. - udostępnianie Prezydentowi informacji nt. planowanych, realizowanych i zrealizowanych zadań inwestycyjnych mających wpływ na realizację zadań Programu; Urząd Miasta Opola, Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa - zbieranie informacji nt. realizacji działań od wszystkich uczestników Programu, przygotowanie informacji o zadaniach z zakresu edukacji ekologicznej oraz wydawanych decyzjach w oparciu o przepisy POŚ (art. 378 ust. 1), których ustalenia zmierzają do osiągnięcia celów Programu, przygotowanie Raportu z realizacji Programu; Urząd Miasta Opola, Wydział Urbanistyki, Architektury i Budownictwa - udostępnianie koordynatorowi ds. wdrażania POH informacji o przygotowywanych projektach aktów prawa miejscowego (mpzp) realizujących zapisy Programu; Biuro Urbanistyczne zlecenie opracowania mpzp; Urząd Miasta Opola, Wydział Inwestycji Miejskich - udostępnianie koordynatorowi ds. wdrażania POH informacji o planowanych, realizowanych i zrealizowanych zadaniach inwestycyjnych mających wpływ na realizację zadań Programu; Urząd Miasta Opola, Wydział ds. Europejskich i Planowania Rozwoju - udostępnianie koordynatorowi ds. wdrażania POH informacji o możliwościach finansowania działań Programu, innych niż wynikające z jego zapisów (w przypadku pojawienia się innego źródła finansowania zadań Programu); Miejski Zarząd Dróg w Opolu - udostępnianie koordynatorowi ds. wdrażania POH informacji o realizacji zadań Programu. 65 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 66

67 3. OGRANICZENIA I OBOWIĄZKI WYNIKAJACE Z REALIZACJI PROGRAMU 3.1 Organy administracji Przekazywanie organowi przyjmującemu Program informacji o wydawanych decyzjach, których ustalenia zmierzają do osiągnięcia celów Programu Organami administracji właściwymi w sprawach wydawania decyzji mogących mieć wpływ na osiągnięcie celów Programu są: Prezydent Miasta Opola, Wojewoda Opolski, Marszałek Województwa Opolskiego, Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Opolu, Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w Opolu. Decyzje administracyjne, których ustalenia mają wpływ na osiągnięcie celów Programu, są wydawane na podstawie przepisów: ustawy POŚ, ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (UOOŚ) 22, ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (UPZP) 23 oraz Prawa budowlanego 24. W tabeli Nr 16 wymieniono najważniejsze rodzaje decyzji, podstawy prawne oraz organ właściwy do ich wydania. Nie bez znaczenia pozostają również decyzje wydawane na podstawie ustawy o transporcie kolejowym 25 oraz ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227, z późn. zm.) 23 Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 647, z późn. zm.) 24 Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623, z późn. zm.) 25 Ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (t.j. Dz. U. z 2007 r. Nr 16, poz. 94, z późn. zm.) 26 Ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t.j. Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194, z późn. zm.) 66 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 67

68 Lp Tabela 16. Najważniejsze rodzaje decyzji mogących mieć wpływ na osiągniecie celów Programu (źródło: opracowanie własne) Decyzja decyzja o dopuszczalnym poziomie hałasu decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach decyzja o nałożeniu obowiązku ograniczenia oddziaływania na środowisko i jego zagrożenia i/lub przywrócenia środowiska do stanu właściwego decyzja nakazująca wykonanie w określonym czasie czynności zmierzających do ograniczenia negatywnego oddziaływania na środowisko decyzja o wstrzymaniu działalności powodującej pogorszenie stanu środowiska w znacznych rozmiarach lub zagrażającej życiu lub zdrowiu ludzi decyzja o wstrzymaniu użytkowania instalacji prowadzonej bez wymaganego pozwolenia Podstawa prawna wydania decyzji art. 115a POŚ art. 71 ust. 1 UOOŚ art. 362 ust. 1 POŚ Właściwy organ Prezydent a), Marszałek b), RDOŚ c) Prezydent, RDOŚ Prezydent a), Marszałek b), RDOŚ c) Podstawa prawna właściwości organu art. 378 POŚ art. 75 UOOŚ art. 378 POŚ art. 363 POŚ Prezydent art. 363 POŚ art. 364 POŚ WIOŚ art. 364 POŚ art. 364 POŚ WIOŚ art. 364 POŚ Uwagi decyzji takiej nie wydaje się, jeżeli hałas powstaje w związku z eksploatacją dróg, linii kolejowych, linii tramwajowych, kolei linowych, portów oraz lotnisk lub z działalnością osoby fizycznej niebędącej przedsiębiorcą (art. 115a ust. 2 POŚ) przed r. odpowiednia decyzja wydawana była na podstawie art. 46 ust. 1 POŚ i miała nazwę decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia dotyczy osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej przed r. WIOŚ mógł też wydawać decyzje o wstrzymaniu użytkowania instalacji eksploatowanej z naruszeniem warunków 67 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 68

69 7 8 9 zintegrowanego decyzja o wstrzymaniu użytkowania instalacji decyzja o udzielenie pozwolenia zintegrowanego decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego 10 decyzja o warunkach zabudowy decyzja: - o pozwoleniu na budowę, - o zatwierdzeniu projektu 11 budowlanego, - o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych Objaśnienia: a) b) c) art. 368 POŚ Prezydent art. 368 POŚ art. 181 ust. 1 pkt 1 POŚ art. 50 ust. 1 UPZP art. 59 ust. 1 UPZP - art. 28, - art. 34 ust. 5, - art. 51 ust. 1 Prawa budowlanego Prezydent a), Marszałek b), RDOŚ c) Prezydent, Wojewoda (dla terenów zamkniętych) Prezydent, Wojewoda (dla terenów zamkniętych) Prezydent, Wojewoda art. 378 POŚ art. 51 ust. 1 UPZP art. 60 ust. 1 i 3 UPZP art. 82 ust. 2 i 3 Prawa budowlanego w przypadku miasta na prawach powiatu zamiast starosty właściwym organem jest prezydent (art. 3 pkt 35 POŚ) przed 2008 r. właściwym organem był wojewoda (wg zmian POŚ przez tzw. ustawę kompetencyjną 27 ) przed r. organem właściwym dla terenów zamkniętych był wojewoda (wg zmian POŚ przez UOOŚ) pozwolenia zintegrowanego przez okres przekraczający 6 miesięcy dotyczy osób fizycznych eksploatujących instalację w ramach zwykłego korzystania ze środowiska decyzja jest wydawana w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (mpzp); prowadzony jest rejestr decyzji przez Marszałka dla inwestycji celu publicznego o znaczeniu krajowym i wojewódzkim, a przez Prezydenta pozostałych (art. 57 UPZP) decyzja jest wydawana w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego; prezydent prowadzi rejestr wydanych decyzji (art. 67 ust. 1 UPZP) prezydent prowadzi rejestr decyzji (art. 38 ust. 2 Prawa budowlanego) 27 Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w podziale zadań i kompetencji administracji terenowej (Dz. U. z 2005 r. Nr 175, poz. 1462, z późn. zm.) 68 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 69

70 3.1.2 Wydawanie aktów prawa miejscowego Zgodnie z konstytucyjną zasadą hierarchicznej struktury systemu źródeł prawa, akty prawa miejscowego muszą być zgodne ze wszystkimi aktami powszechnie obowiązującymi. Zgodnie z działem VII Zasad techniki prawodawczej 28, akty prawa miejscowego są stanowione przez radę gminy lub prezydenta miasta, na podstawie przepisów upoważniających zamieszczonych w ustawach dotyczących odpowiednich samorządów terytorialnych albo w innych ustawach. Projekty aktów prawa miejscowego Zgodnie z art. 13 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych 29, warunkiem wejścia w życie aktu prawa miejscowego jest jego ogłoszenie we właściwym wojewódzkim dzienniku urzędowym (wydaje wojewoda). Organami administracji właściwymi w sprawach wydawania aktów prawa miejscowego są: Rada Miasta Opola, Sejmik Województwa Opolskiego, Wojewoda Opolski. Podstawowe dokumenty prawa miejscowego, których ustalenia są istotne z punktu widzenia ochrony przed hałasem, stanowią miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, które to przyjmowane są przez Radę Miasta w postaci uchwał. są: Monitorowanie realizacji Programu Organami administracji właściwymi w sprawach monitorowania realizacji Programu Prezydent Miasta Opola, Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w Opolu. Obowiązkiem Prezydenta Miasta Opola jest składanie Radzie Miasta raportów z wykonania POH, co 2 lata, zgodnie z art. 18 ust. 2 POŚ. Na potrzeby monitorowania realizacji Programu celowe jest przyjęcie określonych wskaźników monitorowania, które umożliwią dokonanie oceny stopnia jego realizacji. Głównym źródłem danych - wskaźników jest WIOŚ, ale również inne jednostki realizujące zadania Programu. Każdy wskaźnik monitorowania zawiera informacje dotyczące jego cech mierzalnych, źródła pozyskania oraz oczekiwanego trendu zmian w wyniku realizacji zadań wynikających z Programu. Do monitorowania realizacji celów założonych w Programie mogą służyć również badania poziomów hałasu w wybranych obszarach miasta, w których stwierdzano największe zagrożenie hałasem. Poniżej przedstawiono etapy monitoringu realizacji Programu: 1. Gromadzenie danych dotyczących realizacji zadań wynikających z Programu (dane mierzalne, ilościowe), 2. Opracowanie zgromadzonych danych wskaźników i odniesienie otrzymanych wyników do celów określonych w Programie, 3. Przedstawienie oceny realizacji Programu w postaci raportu Radzie Miasta. 28 Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie "Zasad techniki prawodawczej" (Dz. U. z 2002 r. Nr 100, poz. 908) 29 Ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 197, poz. 1172, z późn. zm.) 69 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 70

71 Cele określone w Programie powinny być weryfikowane co 5 lat, a także w przypadku wystąpienia okoliczności uzasadniających zmianę planu lub harmonogramu realizacji. Tak przyjęta procedura pozwala na spełnienie wymogów ustawowych POŚ. Na potrzeby weryfikacji, czy przedmiotowy Program i realizowane w ramach niego zadania przynoszą oczekiwany efekt środowiskowy wprowadzono wskaźniki monitorowania (tabela Nr 17), będące odzwierciedleniem: presji wywieranej na środowisko, stanu środowiska, reakcji na środowisko tj. podejmowanych działań, mających na celu uniknięcie, ograniczenie lub likwidację negatywnego oddziaływania. Przy doborze wskaźników kierowano się następującymi zasadami: zgodność ze wskaźnikami przyjętymi do monitorowania postępów realizacji Programu Ochrony Środowiska dla miasta Opola, dobre odzwierciedlenie jednego z ww. parametrów tj. presji, stanu lub reakcji, łatwość w pozyskiwaniu danych i informacji. Tabela 17. Wskaźniki monitorowania Programu (źródło: opracowanie własne) Lp. Wskaźnik Jednostka Miejsce pozyskiwania danych do określenia wskaźnika Wartość w 2012 r. Oczekiwany trend zmian w wyniku realizacji POH 1 Liczba kontrolowanych zakładów, w których stwierdzono naruszenie dopuszczalnych poziomów hałasu Wielkość niemianowana Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu Liczba mieszkańców zagrożona hałasem drogowym /kolejowym / przemysłowym (wskaźnik L DWN) Wielkość niemianowana Na podstawie mapy akustycznej (wskaźnik określany raz na 5 lat) 3128/179/ Udział populacji narażonej na hałas drogowy / kolejowy / przemysłowy w stosunku do całej populacji miasta (wskaźnik L DWN) [%] Na podstawie mapy akustycznej (wskaźnik określany raz na 5 lat) 2,56/0,15/ 0,41 4 Liczba decyzji administracyjnych (o warunkach zabudowy i o pozwoleniu na budowę) wydanych przez Prezydenta Miasta zawierających wymagania dotyczące ochrony przed hałasem w stosunku do całkowitej ilości wydanych decyzji [%] Urząd Miasta Opola b.d. 5 Długość wybudowanych ekranów akustycznych [mb] Miejski Zarząd Dróg w Opolu, Urząd Miasta Opola, Polskie Koleje Państwowe 0 b.d. brak danych. Parametr nie było dotychczas monitorowany () trend malejący, () trend rosnący, () trend stały 30 W 2012 r. WIOŚ w Opolu skontrolował 4 zakłady. W żadnym z nich nie zostały stwierdzone przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu. 70 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 71

72 W celu wdrożenia i realizacji Programu niezbędne jest wprowadzenie procedur mających na celu określenie zasad współpracy i finansowania pomiędzy jednostkami uczestniczącymi w działaniach na rzecz ograniczenia ponadnormatywnego oddziaływania hałasu. Współpraca powinna dotyczyć także struktur wewnętrznych w ramach Urzędu Miasta, tzn. odbywać się pomiędzy poszczególnymi wydziałami. Dzięki temu proces planowania i zarządzania może stać się czytelny i przejrzysty dla ogółu społeczności miasta. Niezbędna jest zatem optymalizacja stosowania dostępnych narzędzi i instrumentów zarządzania ochroną środowiska przed hałasem. W tym celu stosuje się szereg instrumentów, które można podzielić na: prawno-administracyjne, finansowe, społeczne, planistyczne, strukturalne. Instrumenty prawno-administracyjne Do instrumentów prawno-administracyjnych zalicza się nakazy i zakazy, standardy (normy) dotyczące: jakości środowiska, wielkości emisji, decyzje administracyjne oraz tzw. instrumenty pomocnicze. W szczególności są to np.: program ochrony środowiska przed hałasem, program ochrony środowiska, mapa akustyczna, monitoring środowiska i związane z nim standardy jakościowe, oceny (oddziaływania na środowisko, strategiczne), oceny ryzyka, decyzje wymienione w tabeli Nr 16, prowadzenie kontroli osób fizycznych i podmiotów prawnych w zakresie zgodności prowadzonej działalności z szeroko pojętą ochroną środowiska. Decyzje administracyjne tj. pozwolenia, zezwolenia, uzgodnienia są najczęściej wykorzystywanymi narzędziami w polityce ekologicznej. Szczególnymi formami instrumentów prawnych są raporty o oddziaływaniu na środowisko, stanowiące podstawę do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Zadaniem raportu jest umożliwienie podejmowania decyzji administracyjnych zarówno w sprawach inwestycyjnych, jak i planów i programów zgodnie z celami i zasadami rozwoju zrównoważonego. Podobnymi instrumentami są analizy porealizacyjne oraz przeglądy ekologiczne, które mają na celu dokonanie eksperckiej oceny funkcjonowania danego przedsięwzięcia. Instrumenty finansowe (ekonomiczne) Instrumenty finansowe (ekonomiczne) to przede wszystkim: opłaty administracyjne (np. za udzielenie pozwoleń, za dokonanie kontroli), administracyjne kary pieniężne, dotacje oraz kredyty z funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej, dotacje z europejskich funduszy strukturalnych udzielane za pośrednictwem właściwych programów operacyjnych. Instrumenty społeczne Do podstawowych instrumentów społecznych zalicza się edukację ekologiczną, konsultacje społeczne, informacje i komunikację (porozumiewanie się) oraz współpracę. Przy realizacji programu szczególną uwagę należy zwrócić na współpracę władz miasta z: władzami administracyjnymi różnych poziomów: Opolskim Urzędem Wojewódzkim, Urzędem Marszałkowskim Województwa Opolskiego, Wojewódzkim Inspektoratem Ochrony Środowiska, Państwowym Wojewódzkim Inspektorem Sanitarnym w Opolu, Starostwem Powiatu Opolskiego Ziemskiego oraz samorządami sąsiednich gmin, 71 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 72

73 jednostkami realizującymi poszczególne przedsięwzięcia, grupami reprezentującymi społeczność lokalną, celem zapewnienia akceptacji podejmowanych działań oraz zaangażowania w nie mieszkańców, organizacjami społecznymi, pozarządowymi, zwłaszcza ekologicznymi, uczelniami wyższymi oraz szkołami, instytucjami finansowymi. Instrumenty planistyczne Do instrumentów planistycznych zalicza się dokumenty takie jak: plany, programy, polityki z zakresu zagospodarowania przestrzennego, rozwoju społeczno-gospodarczego oraz inne powiązane z ochroną środowiska. Wśród dokumentów planistycznych jedynie miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego mają rangę obowiązującego powszechnie przepisu prawa (akty prawa miejscowego). Instrumenty strukturalne Za realizację POH (w zakresie zadań własnych) odpowiedzialne są władze miasta (przede wszystkim Prezydent Miasta), które wyznaczają koordynatora ds. jego wdrażania. Taką rolę w imieniu Prezydenta pełni obecnie Naczelnik Wydziału Ochrony Środowiska i Rolnictwa. Koordynator będzie współpracował ściśle z Prezydentem i Radą Miasta, przedstawiając okresowe sprawozdania z realizacji POH. Z punktu widzenia Programu można wyodrębnić następujące grupy podmiotów w nim uczestniczących: podmioty uczestniczące w organizacji i zarządzaniu Programem, podmioty realizujące zadania Programu, podmioty kontrolujące przebieg realizacji i efekty Programu, społeczność lokalna (miasta) i organy pozarządowe (ekologiczne). Zarządzeniem Prezydenta Miasta Opola został powołany Zespół opiniującodoradczy ds. programu ochrony środowiska przed hałasem. Celem działalności Zespołu jest aktywna współpraca przy opracowywaniu Programu, wskazanie zaleceń i wytycznych oraz opiniowanie i wydawanie stanowisk w sprawie Programu i innych dokumentów powstających w trakcie pracy Zespołu, jak również merytoryczna kontrola uzgadniania zapisów projektu Programu przez właściwe jednostki organizacyjne UM i miejskie jednostki organizacyjne. Ocena końcowa z realizacji całego Programu będzie zawarta w następnym programie ochrony środowiska przed hałasem. 3.2 Podmioty korzystające ze środowiska i ich obowiązki W zakresie ochrony przed hałasem do obowiązków podmiotów korzystających ze środowiska, wynikających z ustawy - Prawo ochrony środowiska należy: do zarządzającego drogą i zarządców kolei: o Obowiązek dotrzymywania standardów jakości środowiska (art. 139), o Obowiązek prowadzenia okresowych lub ciągłych pomiarów wartości poziomów hałasu w środowisku (art. 175), o Obowiązek przedstawiania właściwemu organowi ochrony środowiska 31 oraz Wojewódzkiemu Inspektorowi Ochrony Środowiska wyników wykonanych pomiarów (art. 177 ust. 1), 31 Organ ochrony środowiska odpowiednio: Prezydent, Marszałek, RDOŚ 72 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 73

74 o Obowiązek sporządzania co 5 lat map akustycznych we fragmentach, na których eksploatacja obiektu może powodować przekraczanie dopuszczalnych wartości hałasu (art. 179 ust. 1 i 3), o Obowiązek przekazania fragmentów mapy akustycznej właściwemu Marszałkowi Województwa i Prezydentowi oraz Wojewódzkiemu Inspektorowi Ochrony Środowiska (art. 179 ust. 4 pkt 1 i 2), o Obowiązek sporządzenia mapy akustycznej w terminie jednego roku od dnia, w którym obiekt zaliczony został do obiektów, których eksploatacja może powodować oddziaływanie akustyczne na znacznych obszarach (art. 179 ust. 5), o Stosowanie zabezpieczeń akustycznych i prowadzenie właściwej organizacji ruchu przez zarządcę dróg i linii kolejowych (art. 173); do prowadzących instalację: o Obowiązek zapewnienia prawidłowej eksploatacji instalacji, tzn. nie powodującej przekroczenia standardów jakości środowiska (art. 144), o Obowiązek prowadzenia okresowych pomiarów emisji hałasu poprzez pomiar hałasu w środowisku wyrażony wskaźnikami hałasu L Aeq D i L Aeq N (art. 147, 148), o Obowiązek ewidencjonowania i przechowywania wyników pomiarów przez 5 lat (art. 147 ust. 6), o Obowiązek przedstawiania właściwemu organowi ochrony środowiska 31 oraz Wojewódzkiemu Inspektorowi Ochrony Środowiska wyników wykonanych pomiarów (art. 149 ust. 1), o Obowiązek dotrzymywania zakazu używania instalacji i urządzeń nagłaśniających na publicznie dostępnych terenach miast, z wyjątkiem w przypadkach okazjonalnych uroczystości (art. 156). 4. UZASADNIENIE 4.1 Dane i wnioski wynikające z map akustycznych Podstawą do sporządzenia Programu była analiza Mapy akustycznej miasta Opola opracowanej w latach 2011 i 2012 oraz zaktualizowanej w roku 2013, w związku z obowiązującym od 23 października 2012 r. rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2012 r., poz. 1109) oraz w celu uwzględnienia dodatkowych źródeł hałasu przemysłowego i drogowego. Poziomy dopuszczalne określone są w mapie akustycznej wskaźnikami: L DWN oraz L N, opisanymi w rozdziale Wskaźniki długookresowe. Wartość L DWN odnosi się do okresu całej doby, podczas gdy wskaźnik L N - do okresu nocy. Wskaźniki te odzwierciedlają poziomy średnie dla okresu roku Obszar objęty mapą akustyczną Mapą akustyczną został objęty cały obszar miasta Opola, a także źródła hałasu zlokalizowane poza granicami miasta, które swoim zasięgiem oddziałują na tereny chronione w mieście. Szczegółowa charakterystyka terenów chronionych w mieście została przedstawiona w rozdziale Charakterystyka miasta. Tereny podlegające ochronie pod względem akustycznym. W obrębie ww. terenów obowiązują dopuszczalne poziomy hałasu określane w oparciu o zapisy zawarte w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego lub, w przypadku ich braku, na podstawie faktycznego zagospodarowania i wykorzystywania terenów, albo też w oparciu o zapisy wynikające ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. 73 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 74

75 Przegląd miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, wykonany na etapie opracowania mapy akustycznej, pozwolił stwierdzić, iż w szeregu przypadków klasyfikacja terenów ze względu na rodzaj, o której mowa w artykule 114 POŚ nie jest realizowana, co utrudnia właściwe przyporządkowanie terenu wydzielonego planem do odpowiedniej grupy terenów chronionych przed hałasem. Na obszarze miasta funkcjonuje jeden obszar ograniczonego użytkowania dla lokalnego układu komunikacyjnego, opisany w rozdziale Przepisy prawa i decyzje administracyjne mające wpływ na stan akustyczny środowiska. Obszar ograniczonego użytkowania, nie wyznaczono natomiast obszarów stref ochronnych, a także obszarów cichych w aglomeracji. Jak wynika z analizy mapy akustycznej, najbardziej dokuczliwy w Opolu jest hałas drogowy, co jest zjawiskiem typowym dla aglomeracji miejskich i większych miast. Pozostałe źródła hałasu w mniejszym stopniu kształtują klimat akustyczny przedmiotowego obszaru Tereny objęte Programem Programem zostały objęte wszystkie tereny w przypadku których stwierdzono naruszenia dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, w odniesieniu do hałasu: drogowego, kolejowego. Zestawienia ww. terenów przedstawiono w tabelach Nr 18 i 19. Dla każdego terenu (obszaru konfliktowego) określono liczbę mieszkańców znajdujących się w danym przedziale przekroczeń, całkowitą liczbę mieszkańców narażonych na oddziaływanie hałasu przekraczającego poziomy dopuszczalne oraz maksymalną wartość wskaźnika M, ujmującego poziom przekroczeń i liczbę mieszkańców narażonych na przekroczenia. Podane kody obszarów są zgodne z kodami plansz w Załączniku Nr 1. Tereny nie objęte Programem zostały przedstawione w rozdziale wraz ze szczegółowym wyjaśnieniem przyczyny. 74 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 75

76 Tabela 18. Tereny objęte Programem hałas drogowy (źródło: opracowano na podstawie mapy akustycznej) KOD Obszar Liczba mieszkańców w przedziale przekroczeń* < 5 db (A) > 5-10 db (A) > db (A) Liczba mieszkańców narażonych na hałas suma Wskaźnik M D1 ul. Budowlanych ,04 D2 D3 D4 D5 D6 D7 D8 D9 D10 ul. Partyzancka (od Obwodnicy Północnej do ul. Wrocławskiej) ul. Domańskiego (od ul. Wrocławskiej do ul. 10 Sudeckiej Dywizji Zmechanizowanej) ul. Prószkowska (od ul. Krapkowickiej do planowanej Obwodnicy Południowej) Układ ul. Wojska Polskiego, ul. Prószkowska (od ul. Wróblewskiego do ul. J. Chełmońskiego), ul. Wróblewskiego ul. Prószkowska (od ul. J. Chełmońskiego do ul. Niemodlińskiej) ul. Niemodlińska (od ul. Zbożowej do ul. S. Koszyka) ul. Niemodlińska (od ul. S. Koszyka do ul. Wrocławskiej) ul. Nysy Łużyckiej (od ul. Wrocławskiej do ul. Luboszyckiej) ul. Batalionów Chłopskich (od ul. Luboszyckiej do ul. Oleskiej) , , , , , , , , ,06 D11 ul. Bohaterów Monte Casino D12 Aleja Przyjaźni (część północna) ,05 D13 Al. Przyjaźni (od ul. Kwiatowej do ul. Marka z Jemielnicy) ,82 D14 Aleja Przyjaźni (od ul. Żwirowej do ,06 75 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 76

77 KOD Obszar planowanej Obwodnicy Południowej) Liczba mieszkańców w przedziale przekroczeń* < 5 db (A) > 5-10 db (A) > db (A) Liczba mieszkańców narażonych na hałas suma Wskaźnik M D15 ul. Księdza J. Popiełuszki (od planowanej Obwodnicy Południowej do J. N. Jaronia) ,92 D16 ul. Ks. J. Popiełuszki (od ul. J. N. Jaronia do ul. Oświęcimskiej) ,43 D17 ul. Oświęcimska (od ul. Ks. J. Popiełuszki do ul. Katarzyny) ,89 D18 ul. Oświęcimska (od ul. Katarzyny do ul. K. Grzesika) ,32 D19 ul. Oświęcimska (od ul. K. Grzesika do granic miasta) ,45 D20 ul. Jagiellonów ,77 D21 ul. Plebiscytowa/Fabryczna ,21 D22 ul. Obrońców Stalingradu ,41 D23 ul. Strzelecka ,34 D24 ul. Wrocławska ,01 D25 ul. Oleska / Obwodnica Północna ,59 D26 D27 ul. Oleska (od Obwodnicy Północnej do ul. Wiejskiej) ul. Oleska (od ul. Wiejskiej do ul. S. Mikołajczyka) , ,48 D28 ul. Oleska (od ul. L. Okulickiego do ul. Batalionów Chłopskich) ,6 D29 ul. Chabrów ,84 76 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 77

78 KOD Obszar Liczba mieszkańców w przedziale przekroczeń* < 5 db (A) > 5-10 db (A) > db (A) Liczba mieszkańców narażonych na hałas suma Wskaźnik M D30 ul. Lipowa ,04 D31 ul. Wiejska (od ul. Oleskiej) ,11 D32 ul. Wiejska przy ul. Brzozowej ,66 D33 ul. Wiejska (od ul. Wygonowej do ul. K. Pużaka) ,89 D34 ul. Wiejska do ul. Ozimskiej ,98 D35 ul. Wygonowa ,08 D36 ul. Częstochowska ,27 D37 ul. Ozimska (od ul. Plebiscytowej do ul. R. Horoszkiewicza) ,19 D38 ul. Ozimska (od ul. R. Horoszkiewicza do ul. Ziemi Lubuskiej) ,03 D39 ul. Ozimska/Chełmska ,33 D40 ul. Tysiąclecia /ul. Częstochowska ,07 D41 ul. Tysiąclecia do ul. Thomasa Wilsona ,41 D42 ul. K. Sosnkowskiego D43 układ ulic wokół centrum ,6 * wartość 0 oznacza, że żaden z mieszkańców nie jest narażony na oddziaływanie hałasu w danym zakresie przekroczeń 77 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 78

79 KOD Tabela 19. Tereny objęte Programem hałas kolejowy (źródło: opracowano na podstawie mapy akustycznej) Obszar liczba mieszkańców w przedziale przekroczeń* < 5 db (A) > 5-10 db (A) 78 > db (A) > db (A) Liczba mieszkańców narażonych na hałas suma Wskaźnik M K1 Linia kolejowa nr 132_ul. Wojska Polskiego ,00 K2 Linia kolejowa nr 132_ul. Krapkowicka ,00 K3 Linia kolejowa nr 132 _ul. Konduktorska ,00 K4 Linia kolejowa nr 132 _ul. Józefa Walecki ,03 K5 Linia kolejowa nr 132 _Aleja Przyjaźni ,89 K6 Linia kolejowa nr 132 _ul. Marka z Jemielnicy ,65 K7 Linia kolejowa nr 132 _Al. Przyjaźni/Gabriela Narutowicza ,05 K8 Linia kolejowa nr 132 _Al. Przyjaźni/Żwirowa ,30 K9 Linia kolejowa nr 132 _ul. Kryłowa ,03 Linia kolejowa od lewej nr 132/ 280/ 277_Ks. K10 Jerzego Popiełuszki/Podmiejska ,03 Linia kolejowa od lewej nr 132/ 280/ 277_Ks. K11 Jerzego Popiełuszki ,03 Linia kolejowa od lewej nr 132/ 280/ 277_Ks. K12 Jerzego Popiełuszki/Kasperka ,54 Linia kolejowa od lewej nr 136/ 132/ 277_ul. K13 J. N. Jaronia ,00 K14 Linia kolejowa nr 136_ul. Przelotowa ,51 Linia kolejowa nr 132_ul. Ojca Edwarda K15 Frankiewicza ,30 K16 Linia kolejowa nr 132_ul. Adama ,30 K17 Linia kolejowa nr 277_ul. Zielona ,00 K18 Linia kolejowa nr 277_ul. Polna ,27 K19 Linia kolejowa nr 277_ul. Czarnowąska ,30 * wartość 0 oznacza, że żaden z mieszkańców nie jest narażony na oddziaływanie hałasu w danym zakresie przekroczeń Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 79

80 4.1.3 Charakterystyka techniczno-akustyczna źródeł hałasu mających negatywny wpływ na poziom hałasu w środowisku W niniejszym rozdziale scharakteryzowano główne źródła hałasu kształtujące klimat akustyczny na terenie miasta, uwzględnione w ramach opracowania mapy akustycznej. Źródła hałasu zostały podzielone na trzy grupy, względem których obowiązują odrębne dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku. Są to: Hałas drogowy źródła hałasu drogowego (ruch pojazdów po drogach włącznie z komunikacją miejską), źródła hałasu szynowego (ruch pociągów po liniach kolejowych), źródła hałasu przemysłowego (zakłady przemysłowe, obiekty usługowe, większe parkingi). Do najistotniejszych źródeł hałasu drogowego zaliczono drogi krajowe, opisane w rozdziale Charakterystyka miasta. Sieć drogowa. W tabeli Nr 20 przedstawiono podstawowe ich parametry eksploatacyjne, mające wpływ na poziom hałasu tj. rodzaj nawierzchni (MB masa bitumiczna, BT beton), natężenie ruchu (SDR średni dobowy ruch w roku) oraz udział pojazdów ciężarowych. W kolejnych tabelach przedstawiono analogiczną charakterystykę w odniesieniu do dróg wojewódzkich i powiatowych. Poza wymienionymi parametrami, na wielkość emisji hałasu z dróg wpływa również płynność ruchu. W ruchu miejskim mamy do czynienia z ruchem pulsacyjnym, hamowaniem przed skrzyżowaniem oraz przyspieszaniem po przejechaniu skrzyżowania. Podczas postoju emisja hałasu z pojazdów jest niewielka. Zwiększa się podczas ruszania. Całkowita emisja hałasu jest jednak porównywalna z ruchem ciągłym o większej średniej prędkości ruchu. Tabela 20. Charakterystyka źródeł hałasu hałas drogowy: drogi krajowe (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola w zakresie hałasu drogowego) L.p. Przebieg drogi krajowej - ulice Długość [m] Rodzaj nawierzchni* Nr 45 Natężenie ruchu SDR Udział pojazdów ciężarowych 1 Krapkowicka 1783 MB ,0% 2 Prószkowska 316 MB ,2% 3 Walerego Wróblewskiego 422 MB ,7% 4 Wojska Polskiego 601 MB ,6% 5 Generała Józefa Hallera 549 MB ,3% 6 Ks. Bolesława Domańskiego 1350 MB ,0% 7 Partyzancka 2214 MB ,7% 8 Obwodnica Północna (od Partyzanckiej do Oleskiej) Parametry uwzględniono w charakterystyce drogi Nr 94 9 Oleska 299 MB ,6% 79 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 80

81 L.p. 1 2 Przebieg drogi krajowej - ulice Obwodnica Północna (od Partyzanckiej do Częstochowskiej) Częstochowska (od Obwodnicy Północnej do gr. miasta) Długość [m] Rodzaj nawierzchni* Nr 46 Natężenie ruchu SDR Udział pojazdów ciężarowych Parametry uwzględniono w charakterystyce drogi Nr MB ,4% Nr 94 1 Obwodnica Północna (od Partyzanckiej do ul MB ,8% Strzeleckiej) 2 Strzelecka ( od Obwodnicy Północnej do gr. miasta) 2983 MB ,2% Tabela 21. Charakterystyka źródeł hałasu hałas drogowy: drogi wojewódzkie (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola w zakresie hałasu drogowego) L.p Przebieg drogi wojewódzkiej - ulice Wrocławska (od gr. miasta do ul. Nysy Łużyckiej) Niemodlińska (od Wrocławskiej do Koszyka) Prószkowska (od Koszyka do Wróblewskiego i od Krapkowickiej do gr. miasta) Częstochowska (od Obwodnicy Północnej do Tysiąclecia) Ozimska (od Tysiąclecia do Kołłątaja) Kołłątaja (od Ozimskiej do 1 Maja) 1 Maja (od Kołłątaja do Reymonta) W. Reymonta (od Ozimskiej do Struga) Struga (od W. Reymonta do Walecki) Długość [m] Rodzaj nawierzchni* Nr 414 Natężenie ruchu SDR Udział pojazdów ciężarowych 5402 MB ,2% 922 MB ,0% 2766 MB ,7% Nr MB ,6% 3493 MB ,2% 472 MB ,4% 179 MB ,9% 976 MB ,7% 305 MB, BT ,0% 7 Walecki (od Struga do 311 MB, BT ,7% 80 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 81

82 L.p Przebieg drogi wojewódzkiej - ulice Marka z Jemielnicy) Marka z Jemielnicy (od Walecki do Alei Przyjaźni) Aleja Przyjaźni (od Marka z Jemielnicy do Podmiejskiej) Ks. J. Popiełuszki (od Podmiejskiej do Oświęcimskiej) W. Gorzołki (od Oświęcimskiej do Popiełuszki) Oświęcimska (od W. Gorzołki do gr. miasta) Niemodlińska (od gr. miasta do ul. Wrocławskiej) Nysy Łużyckiej (od Wrocławskiej do Luboszyckiej) Batalionów Chłopskich (od Luboszyckiej do Oleskiej) Bohaterów Monte Casino (od Oleskiej do Kośnego) Plebiscytowa (od Kośnego do 1 Maja) Fabryczna (od 1 Maja do Armii Krajowej) Armii Krajowej (od Fabrycznej do Obr. Stalingradu) Obr. Stalingradu (od Łokietka do Strzeleckiej) Strzelecka (od Obr Stalingradu do Obwodnicy Północnej) Budowlanych (od Nysy Łużyckiej do Obwodnicy Północnej) Sobieskiego (od Obwodnicy Północnej do gr. miasta) od ronda przy Makro do granicy miasta Długość [m] Rodzaj nawierzchni* Natężenie ruchu SDR Udział pojazdów ciężarowych 1113 MB ,7% 621 MB ,1% 2327 MB ,1% 497 MB ,0% 4499 MB ,5% Nr MB ,0% 917 MB ,5% 671 MB ,6% 790 MB ,5% 714 MB ,8% 521 MB ,9% 520 MB ,4% 2220 MB ,4% 1494 MB ,4% Nr MB ,5% 1221 MB ,4% Nr MB ,7% 81 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 82

83 L.p. Tabela 22. Charakterystyka źródeł hałasu hałas drogowy: drogi powiatowe (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola w zakresie hałasu drogowego) Przebieg drogi wojewódzkiej - ulice Długość [m] Rodzaj nawierzchni* 2001 O Natężenie ruchu SDR Udział pojazdów ciężarowych 1 R. Traugutta 274 MB ,0% 2 Frankiewicza 898 MB ,0% 3 Teligi 4039 MB ,0% 2002 O 1 Spychalskiego 735 MB ,2% 2 pl. Piłsudskiego 121 MB ,3% 3 Katedralna 156 MB ,3% 4 Piastowska 804 MB ,0% 5 Korfantego 313 KK ,5% 6 1 Maja 1662 MB ,9% 7 Rejtana 823 MB ,9% 2003 O 1 Olimpijska 1790 MB ,0% 2 Podlesie 783 MB ,0% 3 Groszowicka 315 MB ,0% 4 Morcinka 1532 MB ,3% 5 Grudzicka 859 MB ,2% 6 Tysiąclecia 845 MB ,8% 7 Witosa 615 MB ,2% 8 Pużaka 1595 MB ,0% 2004 O 1 Oleska 3649 MB ,4% 1703 O 1 W. Reymonta 142 MB ,3% 2 M. Kopernika 103 MB ,8% 3 S. Żeromskiego 210 MB ,8% 4 Oleska 167 MB ,6% 5 H. Sienkiewicza 417 MB ,0% 6 Sądowa 180 MB ,0% 7 Ks. Opolskich 136 MB ,6% 8 Luboszycka 3415 MB ,8% 1707 O 1 al. Przyjaźni 552 MB ,6% 2 Jagiellonów 1204 MB ,4% 82 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 83

84 L.p. Przebieg drogi wojewódzkiej - ulice Długość [m] Rodzaj nawierzchni* Natężenie ruchu SDR Udział pojazdów ciężarowych 3 Mieszka I 379 MB ,9% 4 Wschodnia 559 MB ,7% 5 Głogowska 1091 MB ,4% 6 Wiejska 495 MB ,4% 7 Sosnkowskiego 2952 MB ,7% 8 Pużaka 303 MB ,5% 9 Lipowa 1895 MB ,0% 10 Krzanowicka 981 MB ,8% 1766 O 1 Droga bez nazwy 850 MB ,5% 2 Kwoczka 1527 MB ,5% 3 Odrodzenia 284 MB ,7% 4 Krapkowicka 1910 MB ,7% * Rodzaj nawierzchni: MB masa bitumiczna Mapa hałasu drogowego opracowana została ponadto dla wszystkich tych ulic, na których średnie dobowe natężenie ruchu przekracza 1000 pojazdów przy udziale pojazdów ciężkich powyżej 2%. W mapie akustycznej uwzględniono prawie 207 km ulic Opola, w tym: 0,411 km dróg dojazdowych (klasa D), 40,78 km dróg zbiorczych (klasa Z), 56,28 km dróg lokalnych (klasa L), 82,06 km dróg głównych (klasa G). Rozkład na obszarze miasta poszczególnych kategorii ulic, które zostały ujęte w mapie akustycznej przedstawiono na rysunku Nr Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 84

85 Rysunek 14. Układ drogowy miasta Opola z podziałem na kategorie ulic (źródło: mapa akustyczna miasta Opola) Hałas kolejowy Ogólną charakterystykę źródeł hałasu kolejowego przedstawiono w tabeli Nr 23 (szczegółową charakterystykę zawiera mapa akustyczna miasta Opola w zakresie hałasu kolejowego). Zestawiono w niej podstawowe parametry, mające wpływ na poziom hałasu tj. m.in. natężenie ruchu, maksymalną prędkość pociągów, parametry torowisk. 84 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 85

86 Tabela 23. Charakterystyka źródeł hałasu hałas kolejowy (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola w zakresie hałasu kolejowego) Nr linii kolejowej relacja 132 Bytom Wrocław Główny 136 Kędzierzyn Koźle Opole Groszowice 277 Opole Groszowice Wrocław Brochów 280 Opole Groszowice Opole Główne Towarowa 287 Opole Zachodnie - Nysa 301 Opole Namysłów 300 Opole Główne Opole Wschodnie 144 Tarnowskie Góry - Opole Główne Liczba torów Rodzaj podkładów (drewniane, betonowe) drewniane/ betonowe betonowe / drewniane drewniane/ betonowe Parametry linii Rodzaj nawierzchni (podsypkowa, bezpodsypkowa) podsypkowa Typ przytwierdzenia szyn do podkładów (klasyczne, sprężyste) klasyczne/ sprężyste Rodzaj toru (klasyczny, bezstykowy) bezstykowy podsypkowa klasyczne bezstykowy podsypkowa klasyczne / sprężyste Klasyczny / bezstykowy 2 drewniane podsypkowa klasyczne klasyczny 1 betonowe podsypkowa klasyczne klasyczny 1 drewniane podsypkowa klasyczne klasyczny 1 drewniane podsypkowa klasyczne klasyczny 1 betonowe podsypkowa klasyczne bezstykowy Struktura ruchu (liczba pojazdów rocznie) Pasażerskie (15505,20/ 46355,00/ 36599) Towarowe (5212,2/ 6252) Pasażerskie (24316) Towarowe (12764) Pasażerskie (624,1) Towarowe (11559,55) Pasażerskie (0) Towarowe (3938,35) pasażerskie (5427,55) towarowe (1792,15) pasażerskie (4252,25) towarowe (18,25) pasażerskie (675,25) towarowe (2748,45) pasażerskie (11209,15) towarowe (2941,90) Prędkość maksymalna pociąg pasażerski 80/70/160 km/h pociąg towarowy 70/120 km/h pociąg pasażerski 80 km/h pociąg towarowy 70 km/h pociąg pasażerski 30/120/60/ 100 km/h pociąg towarowy 30/ 120/ 60 km/h pociąg pasażerski 60 km/h pociąg towarowy 60 km/h pociąg pasażerski 50 km/h pociąg towarowy 50 km/h pociąg pasażerski 60 km/h pociąg towarowy 40 km/h pociąg pasażerski 40/ 20 km/h pociąg towarowy 40/20 km/h pociąg pasażerski 70 km/h pociąg towarowy 70 km/h 85 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 86

87 Na rysunku Nr 15 przedstawiono ogólną charakterystykę ruchu kolejowego na terenie miasta. Mały ruch pasażerski i towarowy Bardzo mały ruch pasażerski Duży ruch pasażerski i towarowy Mały ruch pasażerski Mały ruch pasażerski i towarowy Duży ruch pasażerski i towarowy Duży ruch pasażerski i towarowy Rysunek 15. Ruch kolejowy na terenie miasta Opola (źródło: mapa akustyczna miasta Opola) Hałas przemysłowy Podstawowe źródła hałasu przemysłowego na terenie miasta Opola stanowią zakłady i obiekty przemysłowe (w tym uwzględniono również parkingi). Ich charakterystykę przedstawiono w tabeli Nr 24. Ogólnie na wielkość emisji hałasu z zakładów przemysłowych i pozostałych analizowanych obiektów mają wpływ punktowe źródła hałasu instalacje pracujące na zewnątrz, instalacje zlokalizowane w budynkach np. hale produkcyjne oraz ruch maszyn i pojazdów po placu zakładu (wózki widłowe, ładowarki), a także pojazdy ciężarowe obsługujące zakłady w zakresie dostarczania materiałów, odbioru produktów. Wielkością charakteryzującą emisję hałasu w odniesieniu do źródła jest jego poziom mocy 86 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 87

88 akustycznej. W przypadku zakładu o dużych powierzchniach i zmiennych lokalizacjach źródeł, wielkością fizyczną opisującą emisję hałasu jest powierzchniowy poziom mocy akustycznej. Tabela 24. Charakterystyka źródeł hałasu hałas przemysłowy (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola w zakresie hałasu przemysłowego) L.p. Nazwa obiektu Adres ulica 1 Cementownia ODRA S.A. ul. Budowlanych 9 2 Skład opału IMEX-PIECHOTA Sp. z o.o. ul. Portowa 2 3 Energetyka Cieplna Opolszczyzny S.A. ul. Harcerska 15 4 Miejski Zakład Komunikacyjny Sp. z o.o. ul. Luboszycka 19 5 Centrozłom Wrocław S.A. Oddział Opole ul. Działkowa 4 6 Euro-Bet Sp. z o.o ul. Kępska 46 7 ZOTT Polska Sp. z o.o. ul. Chłodnicza 6 8 OZAS ESAB Sp. z o.o. ul. Andrzeja Struga 10 9 Nutricia Zakłady Produkcyjne Sp. z o.o. ul. Marka z Jemielnicy 1 10 OFAMA Sp. z o.o. ul. Niemodlińska ODRA Sp. z o.o ul. Feliksa Nowowiejskiego KLUDI ARMATUREN Sp. z o.o. ul. Fryderyka Kremsera 1 13 HART Sp. z o.o. ul. Gustawa Morcinka MONIER BRAAS Sp. z o.o. ul. Wschodnia Dyckerhoff Polska Sp. z o.o. ul. Wschodnia ANIMEX Foods Sp. z o. o. S. K. A. ul. Drobiarska 4 17 Przedsiębiorstwo Modernizacji Urządzeń Energetycznych REMAK S.A. ul. Zielonogórska 3 18 Leroy Merlin ul. Wrocławska Castorama ul. Wiejska 141A 20 Obi ul. Budowlanych 5 21 Tesco ul. Ozimska Media Markt ul. Generała Kazimierza Sosnkowskiego Real ul. Generała Kazimierza Sosnkowskiego Macro Cash&Carry ul. Partyzancka Lidl ul. Leopolda Okulickiego 2 26 Galeria Opolanin Plac Teatralny Karolinka ul. Wrocławska Turawa Park ul. Dębowa 1 29 Parking przy przedszkolu nr 51 ul. Bytnara "Rudego" 1 30 Parking przy Wojewódzkim Centrum Medycznym al. Wincentego Witosa Tesco ul. Niemodlińska Kompleks parkingów ul. Stefana Grota - Roweckiego Tesco ul. Stefana Grota - Roweckiego Intermarche ul. Jodłowa Parkingi przy Spółdzielni Mieszkaniowej w ul. Generała Kazimierza Opolu Sosnkowskiego 6 36 Parking - wyspa Bolko Wyspa Bolko 37 Plac Kopernika Plac Kopernika 38 Składy opału ul. Budowlanych Obszar przemysłowy w dzielnicy Metalchem ul. Oświęcimska 40 Spółdzielnia Pracy Surowców Mineralnych. Żwirownia ul. Rzeczna Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 88

89 L.p. Nazwa obiektu Adres ulica 41 Zakład komunalny Sp. z o.o. ul. Podmiejska Aluprof S.A. ul. Gosławicka 3 43 ALU-PRO Sp. z o.o. ul. Gosławicka 3 44 Schiedel Sp z o.o. ul. Wschodnia Kopalnia Surowców Cementowni Odra ul. Budowlanych 9B 46 Oczyszczalnia Ścieków Spółki Wodociągi i Kanalizacja ul. Wrocławska Punkt przeładunku węgla na bocznicy kolejowej - Imex Piechota ul. Niemodlińska Gospodarstwo Rolno Drobiarskie Roldrob Klaudiusz Skrzipczyk ul. Jana III Sobieskiego Ferma Drobiu Sabina Michalczyk, obiekty hodowlane ul. Stanisława Wasylewskiego 50 Gospodarstwo Rolne RINK z siedzibą przy ul. Stanisława Wasylewskiego ul. Hlouszka 33 (obiekty hodowlane) 51 Remondis Aleja Przyjaźni 9 52 "Tabor szynowy" Opole S.A ul. Tadeusza Rejtana 7 Tereny przemysłowe ul. Wspólna PUH MARBET Beata Grygorowicz ul. Wspólna 9 Alremex" Sp.j. Przedsiębiorstwo ul. Wspólna 26 "Eco Car" Tomasz Marciniak ul. Wspólna 1 Inside.pl" Sp. z o.o. ul. Wspólna 9 Interfright" ul. Wspólna 9 Kanapol" Sp. z o.o. ul. Wspólna 1 PHU Martol" Piotr Łaciński ul. Wspólna 9 Media Opole" Łukasz Dzieszkowski ul. Wspólna 7 Metal Kolor" Jan Panek ul. Wspólna 1 "Met-Art. ul. Wspólna 26 Tytus" Przedsiębiorstwo Usługowo- Handlowe ul. Wspólna 3 ABRA Sp. z o.o. ul. Wspólna 26 Arcelor Mittal Distribution Poland Sp. z o.o. Składy Regionalne ul. Wspólna 7 Big Bang Metal Sebastian Jędrzejewski ul. Wspólna Firma Handlowo-Usługowa Dariusz Mokrzycki Ewelina Wójcik S.C. ul. Wspólna 7 Kompania Piwowarska S.A. Centrum Dystrybucji ul. Wspólna 8 Profesjonalne Technologie Kamieniarskie ul. Wspólna 26 Radwańska Katarzyna PHU K&K ul. Wspólna 1 KNK Serwis Sp. z o.o. ul. 10 Sudeckiej Dywizji Zmechanizowanej 4 INTEREKO Sp. z o.o. ul. 10 Sudeckiej Dywizji Zmechanizowanej 4 Przedsiębiorstwo Wielobranżowe ZODIAK ul. 10 Sudeckiej Dywizji Zmechanizowanej 4 RESTAL Sp. z o.o. ul. Żerkowicka 1a Kopalnie Surowców Skalnych w Bartnicy Sp. z o.o. ul. Żerkowicka 1c Wytwórnia Mas Bitumicznych Wydział Technologii - Laboratorium Drogowe ul. Żerkowicka 1c 88 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 89

90 L.p. Nazwa obiektu Adres ulica GDDKiA Oddział Opole Mega Sp z o. o. ul. Wspólna 6 Rozkład na obszarze miasta ww. zakładów i obiektów przemysłowych przedstawiono na rysunku Nr Trendy zmian stanu akustycznego Określenie trendów zmian stanu akustycznego jest możliwe w przypadku, gdy dostępne są materiały pozwalające na wykonanie takiej analizy tj. informacje o stanach przeszłych warunków akustycznych środowiska. Z uwagi na fakt, że niniejszy Program jest pierwszym programem ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola, opracowanym na bazie pierwszej mapy akustycznej sporządzonej dla miasta w zakresie hałasu drogowego, kolejowego i przemysłowego, brak jest podstaw do oceny trendów zmian stanu akustycznego. Oceny takiej będzie można dokonać na etapie aktualizacji obecnych dokumentów: mapy akustycznej oraz Programu Wskazania do koncepcji działań zabezpieczających środowisko przed hałasem W ramach Programu powinny znaleźć zastosowanie działania o poniższym charakterze: dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, dla których przekroczenie poziomu dopuszczalnego jest większe niż 5 db, leżących przy drogach średnicowych, z których nie ma bezpośrednich zjazdów lub liniach kolejowych, lokalizowane będą ekrany akustyczne (jeśli będzie miejsce); dla terenów zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, wysokiej leżących przy trasach średnicowych, dla których występować będą przekroczenia w wysokości co najmniej 5 db, ekrany akustyczne będą nieskuteczne. W takich przypadkach ocenie poddane zostaną inne rozwiązania, np. ekrany elewacyjne, działania organizacyjne ciche asfalty, reorganizacja ruchu, a w ostateczności obszar ograniczonego użytkowania; dla wszystkich terenów, dla których przekroczenia są mniejsze niż 5 db, podejmowane będą działania organizacyjne i technologiczne (ciche nawierzchnie, ciche torowiska, zmniejszenie prędkości, sterowanie potokiem ruchu itp.); w przypadku zagrożeń występujących na terenach chronionych akustycznie, ale poza ścisłą zabudową mieszkaniową (przed budynkiem) proponowane będą działania związane z przeznaczeniem tej części terenu pod tereny nie wymagające ochrony akustycznej (zmiany w zagospodarowaniu przestrzennym), np. pod usługi, rzemiosło itp.; proponowane będą nowe rozwiązania drogowe, jeżeli zyskają aprobatę zarządzającego; wskazane zostaną zakłady, które powodują ponadnormatywne poziomy hałasu i określone zostaną czynności, które podejmie UM w celu wyegzekwowania działań zmniejszających negatywny wpływ zakładu na środowisko; uwzględnianie zapisów dotyczących ochrony przed hałasem w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, edukacja ekologiczna. 89 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 90

91 Rysunek 16. Lokalizacja zakładów i obiektów przemysłowych ujętych w obliczeniach mapy akustycznej (źródło: mapa akustyczna miasta Opola) 90 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 91

92 4.1.6 Tereny nieobjęte Programem Programem nie zostały objęte tereny w przypadku których stwierdzono naruszenia dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, w odniesieniu do hałasu przemysłowego. Charakterystykę tych terenów przedstawiono w tabeli Nr 25. Analogicznie, jak w przypadku hałasu drogowego i kolejowego, dla każdego terenu (obszaru konfliktowego) określono liczbę mieszkańców znajdujących się w danym przedziale przekroczeń, całkowitą liczbę mieszkańców narażonych na oddziaływanie hałasu przekraczającego poziomy dopuszczalne oraz maksymalną wartość wskaźnika M, ujmującego poziom przekroczeń i liczbę mieszkańców narażonych na przekroczenia. Nieobjęcie ww. obszarów Programem wynika z faktu, że wystarczającą możliwością ograniczania lokalnego oddziaływania zakładów są wydawane decyzje administracyjne o dopuszczalnym poziomie hałasu w środowisku (wydawane na podstawie art. 115a POŚ) oraz decyzje o nałożeniu obowiązku ograniczenia oddziaływania na środowisko (wydawane na podstawie art. 362 ust. 1. ustawy POŚ). 91 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 92

93 KOD P1 Tabela 25. Tereny nieobjęte Programem hałas przemysłowy (źródło: opracowano na podstawie mapy akustycznej) Obszar Cementownia Odra S.A., Energetyka Cieplna Opolszczyzny S.A., tereny wzdłuż ul. Budowlanych Liczba mieszkańców w przedziale przekroczeń* < 5 db > 5-10 (A) db (A) PORA DZIENNA > db (A) Liczba mieszkańców narażonych na hałas suma Wskaźnik M ,13 P2 Energetyka Cieplna Opolszczyzny S.A., tereny przy ul. Prudnickiej ,75 P3 Cementownia Odra S.A., tereny przy ul. Budowlanych ,52 P4 Skład opału przy ulicy Budowlanych, tereny wzdłuż ul. Budowlanych ,36 P5 Metalchem, tereny przy ul. Oświęcimskiej ,49 P6 Aluprof S.A., tereny przy ul. Krętej i Grodzickiej ,48 P7 Remondis Sp. z o.o. i Nutricia Zakłady Produkcyjne Sp. z o.o., tereny przy ul. Marka z Jemielnicy ,49 P8 Miejska Oczyszczalnia Ścieków, tereny przy ul. Zamkniętej ,00 PORA NOCNA P9 Spółdzielnia Inwalidów Odra, tereny przy ul. Feliksa Nowowiejskiego ,54 P10 Miejska Oczyszczalnia Ścieków, tereny przy ul. Wrocławskiej ,44 P11 Cementowania Odra S.A., tereny przy ul. Budowlanych ,86 P12 Cementownia Odra S.A., Energetyka Cieplna Opolszczyzny S.A., tereny wzdłuż ul. Budowlanych i Harcerskiej ,90 P13 Energetyka Cieplna Opolszczyzny S.A., tereny przy ul. Prudnickiej ,29 * wartość 0 oznacza, że żaden z mieszkańców nie jest narażony na oddziaływanie hałasu w danym zakresie przekroczeń 92 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 93

94 4.2 Analiza materiałów dokumentów i publikacji wykorzystanych do opracowania Programu Polityki, strategie, plany i programy Dokumenty strategiczne kraju Polityka ekologiczna państwa w latach z perspektywą do roku 2016 (PEP) Planowane działania w obszarze ochrony przed hałasem w Polsce wpisują się w priorytety Unii Europejskiej, a głównie Szóstego wspólnotowego programu działań w zakresie środowiska naturalnego 32, jak i propozycji Komisji Europejskiej (z dnia 29 listopada 2012 r.) nowego, Generalnego programu działań UE w dziedzinie środowiska do 2020 r. pt. Żyjmy dobrze w zakresie możliwości naszej planety 33. Ten ostatni dokument określa następujące najważniejsze cele: 1) Ochronę i zachowanie kapitału zasobów naturalnych UE, 2) Przekształcenie UE w efektywną zasobowo, zielona, konkurencyjną i niskoemisyjną gospodarkę, 3) Ochronę mieszkańców UE od presji odnoszących się do środowiska i ryzyka dla zdrowia i zagrożenia dobrobytu, 4) Maksymalizację korzyści z przepisów prawnych UE dotyczących środowiska, 5) Poprawę baz danych stanowiących podstawy dla polityki środowiskowej, 6) Zapewnienie inwestycji na rzecz środowiska i klimatu oraz zapewnienie właściwych cen towarów i usług, 7) Poprawę integracji i spójności polityki środowiskowej, 8) Zapewnienie zrównoważenia dla miast UE, 9) Zwiększenie efektywności działań UE w konfrontacji z regionalnymi i globalnymi wyzwaniami. W ramach priorytetu 3 dotyczącego zabezpieczenia mieszkańców od nadmiernej presji i zagrożeń przewidziano m.in. działania w kierunku znaczącego obniżenia zagrożeń hałasem. Aby sprostać obecnym wyzwaniom dotyczącym środowiska, Program wskazuje, że należy wyjść poza podejście czysto prawne, w celu opracowania podejścia strategicznego. Podejście to musi korzystać z różnych instrumentów i środków, aby wpływać na decyzje podejmowane przez przedsiębiorców, konsumentów, polityków i obywateli. Przewidziano, że realizacja Programu będzie monitorowana w kontekście realizacji Strategii Europa m.in. na podstawie raportów o stanie środowiska Europejskiej Agencji Środowiska. We wszystkich dyskusjach na poziomie Rady ds. Środowiska UE podkreśla się, że osiągnięcie celów ochrony środowiska uzależnione jest w dużej mierze od skuteczności integracji polityk w zakresie ochrony środowiska, jak i wszystkich sektorów działalności, zarówno na poziomie lokalnym, regionalnym i krajowym, jak również na poziomie UE. Polityka ekologiczna państwa na lata z perspektywą do roku 2016 (PEP) została przyjęta uchwałą Sejmu RP z dnia 29 maja 2009 r. 35 Zgodnie z Prawem ochrony środowiska 36 (art. 13 i 14) ma ona na celu stworzenie warunków niezbędnych do 32 Dz. U. L 242 z r. 33 COM(2012)710final 34 KOM(2010) MP Nr 34/2009 poz Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm. 93 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 94

95 realizacji ochrony środowiska i określa w szczególności: cele ekologiczne, priorytety ekologiczne, poziomy celów długoterminowych, rodzaj i harmonogram działań proekologicznych oraz środki niezbędne do osiągnięcia celów, w tym mechanizmy prawno-ekonomiczne i środki finansowe. Polityka ekologiczna państwa obejmuje trzy podstawowe grupy zagadnień: kierunki działań systemowych, ochronę zasobów naturalnych, poprawę jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego. W ramach ostatniej z wymienionych grup działań przewidziano dokonanie wiarygodnej oceny narażenia społeczeństwa na ponadnormatywny hałas i oddziaływanie pól elektromagnetycznych oraz podjęcie kroków do zmniejszenia tego zagrożenia tam, gdzie jest ono największe. Według informacji otrzymanych z Ministerstwa Środowiska, wobec upływu terminu obowiązywania Polityki ekologicznej państwa oraz w związku z przeprowadzoną reformą systemu dokumentów strategicznych w Polsce, zagadnienia polityki ekologicznej będą włączone do Strategii bezpieczeństwo energetyczne i środowisko. Dokument ten, pomimo długotrwałych uzgodnień, nie został jeszcze ostatecznie przyjęty (do czasu wykonania niniejszego opracowania). Z tego powodu, w dalszych rozważaniach można opierać się na dostępnym projekcie Strategii z dnia 28 czerwca 2012 r. 37 Zagadnienia ochrony przed hałasem, w ww. projekcie, prawdopodobnie znajdą się w kierunku interwencji 1.4. Uporządkowanie zagadnień zarządzania przestrzenią. Na obecnym etapie nie jest wiadomo, jakie przełożenie będzie miała wspomniana strategia na dokumenty strategiczne na poziomie regionalnym i lokalnym. Dokumenty województwa opolskiego Strategia Rozwoju Województwa Opolskiego Aktualna Strategia Rozwoju Województwa Opolskiego do 2020 r. Województwo Opolskie przyjazne mieszkańcom i przedsiębiorcom, została przyjęta przez Sejmik Województwa Opolskiego w dniu 28 grudnia 2012 r. Wizja rozwojowa wynikająca ze Strategii to stworzenie wielokulturowego regionu, w którym najważniejszą rolę odgrywają wykształceni, otwarci i aktywni mieszkańcy, z konkurencyjną i innowacyjną gospodarką oraz przyjaznym środowiskiem życia. Najważniejszym horyzontalnym wyzwaniem rozwojowym, z jakim musi się zmierzyć Województwo Opolskie, wg Strategii, jest zapobieganie i przeciwdziałanie procesom depopulacji. Dla realizacji nakreślonej wizji województwa, sprecyzowano następujące wyzwania rozwojowe: przygotowane do rynku pracy aktywne społeczeństwo, konkurencyjna gospodarka oparta na innowacyjności i współpracy z nauką, atrakcyjne obszary do zamieszkania, inwestowania i wypoczynku, zrównoważony rozwój aglomeracji opolskiej, miast i obszarów wiejskich regionu. Wśród celów, z punktu widzenia Programu ochrony przed hałasem, warto wymienić cel nr 7 Wysoka jakość środowiska, który obejmuje następujące cele operacyjne: 7.1. Poprawa stanu środowiska poprzez rozwój infrastruktury technicznej, 7.2. Wspieranie niskoemisyjnej gospodarki, 7.3. Kształtowanie systemu przyrodniczego, ochrona krajobrazu i bioróżnorodności, 7.4. Racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych, Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 95

96 7.5. Przeciwdziałanie i usuwanie skutków zagrożeń naturalnych i cywilizacyjnych. Działania objęte Programem ochrony przed hałasem wpisują się w realizację ostatniego, z wymienionych, celu operacyjnego. Program Ochrony Środowiska Województwa Opolskiego na lata z perspektywą do roku 2019 Program Ochrony Środowiska Województwa Opolskiego na lata z perspektywą do roku 2019 został przyjęty uchwałą Nr XVI/216/2012 Sejmiku Województwa Opolskiego z dnia 27 marca 2012 r. W oparciu o diagnozę stanu środowiska, uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne, politykę ochrony środowiska oraz wymagania w zakresie jakości środowiska i racjonalnego użytkowania zasobów naturalnych (określone stosownymi ustawami, aktami wykonawczymi i rozporządzeniami, a także implementacją dyrektyw UE) przedstawiono w nim priorytety realizacji wraz z głównymi kierunkami działań zmierzających do systematycznej poprawy jakości środowiska i racjonalnego użytkowania jego zasobów. W zakresie priorytetu dotyczącego ochrony przed hałasem sprecyzowano w Programie następujące kierunki działań: Systematyczne wykonywanie podstawowych badań pomiarowych, zgodnie z obowiązującymi metodykami referencyjnymi, celem określenia stanu wyjściowego i ustalenia bezwzględnych wartości zagrożenia hałasem komunikacyjnym i przemysłowym [L eq w db (A)], Podjęcie działań organizacyjnych umożliwiających kontynuowanie wieloletnich prac nad sporządzeniem i systematyczną aktualizacją map akustycznych, Podjęcie działań organizacyjnych umożliwiających kontynuowanie prac nad określeniem konkretnych zadań inwestycyjnych zmierzających do minimalizacji oddziaływań akustycznych i ograniczenia wielkości populacji zagrożonej nadmiernym hałasem, Monitorowanie stanu realizacji programu ochrony środowiska przed hałasem, Działania zmierzające do ograniczenia wpływu hałasu przemysłowego. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Opolskiego Plan zagospodarowania przestrzennego Województwa Opolskiego jest podstawowym dokumentem określającym zasady organizacji struktury przestrzennej województwa oraz zasady i kierunki zagospodarowania przestrzennego w przekroju podstawowych komponentów przestrzeni, w tym: podstawowych elementów sieci osadniczej, rozmieszczenia infrastruktury społecznej, technicznej i innej o znaczeniu ponadlokalnym, wymagań w zakresie ochrony środowiska przyrodniczego i ochrony dóbr kultury, z uwzględnieniem obszarów podlegających szczególnej ochronie. Przyjęty został uchwałą nr XLVIII/505/2010 Sejmiku Województwa Opolskiego z dnia 28 września 2010 r. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa, jako instrument kreowania rozwoju przestrzennego województwa oraz koordynowania planowania zagospodarowania na poziomie regionalnym, ustala kierunki transformacji podstawowych elementów struktury funkcjonalno-przestrzennej województwa, uwzględniając zasady polityki państwa w dziedzinie przestrzennego zagospodarowania zawarte w Koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju oraz cele i kierunki rozwoju regionu, zawarte 95 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 96

97 w Strategii rozwoju województwa opolskiego na lata z perspektywą do roku Cel nr 6 Wsparcie i aktywizacja obszarów problemowych Planu zawiera kierunek 5 Poprawa jakości środowiska, a w ramach tego kierunku m.in. zadanie Poprawa standardów jakości środowiska obejmujące działania na rzecz poprawy klimatu akustycznego na terenach miast Opole, Kędzierzyn-Koźle, Strzelce Opolskie, Brzeg, Nysa, Praszka, Gorzów Śląski. Dokumenty Miasta Opola Strategia Rozwoju Miasta Opola Strategia Rozwoju Miasta Opola na lata została przyjęta uchwałą Nr XXXV/549/12 Rady Miasta Opola z dnia 18 grudnia 2012 r. Dokument powstawał w toku licznych dyskusji, przy współudziale przedstawicieli wielu środowisk oraz grup społecznych i zawodowych Opola. W dokumencie określono priorytety rozwojowe, a także działania oraz zadania o kluczowym znaczeniu dla rozwoju miasta, które należy zrealizować w perspektywie do 2020 roku. Dokument zawiera szereg propozycji i postulatów opolan, zgłaszanych w trakcie kilkumiesięcznych konsultacji społecznych. Jednocześnie stanowi zaproszenie do podjęcia wspólnych działań na rzecz rozwoju miasta Opola. Zagadnienia ochrony przed hałasem wpisują się w działania przewidziane w realizacji celu 3.2. Rozwój i nowoczesna aranżacja przestrzeni miejskiej o wysokiej estetyce. Obejmują one: Przebudowę oraz modernizację układu komunikacyjnego miasta, Budowę zrównoważonego systemu transportu miejskiego, Rozwój i ożywienie Śródmieścia poprzez nadanie mu funkcji salonu miasta obszaru kultury i rekreacji, Kreowanie prorozwojowej polityki mieszkaniowej, Ochronę środowiska. Program Rozwoju miasta Opola na lata Program rozwoju miasta Opola na lata jest dokumentem planistycznym o charakterze operacyjnym uszczegóławiającym Strategię rozwoju miasta Opola stolicy polskiej piosenki z 2007 r. Został on przyjęty Uchwałą nr XIV/122/07 Rady Miasta Opola z dnia 28 czerwca 2007 r. Z uwagi na fakt, że jak podano wyżej, w 2012 roku przyjęto nową Strategia rozwoju Opola, Program rozwoju wymaga aktualizacji lub ponownego opracowania. Jego celem było przedstawienie ważnych z punktu widzenia Strategii rozwoju miasta przedsięwzięć samorządu służących realizacji priorytetów i celów rozwoju miasta, określenie spodziewanych nakładów finansowych oraz rezultatów wdrażania, a także zapewnienie koncentracji środków finansowych oraz ich efektywne wykorzystanie. Realizacja Programu podlega stałemu monitoringowi i jest przedmiotem analizy Miejskiego Komitetu Monitorującego. Działania te służą identyfikowaniu ewentualnych problemów i określeniu kroków naprawczych, zapewniając tym samym prawidłową realizację projektów. W przedmiotowym programie zdefiniowano również zadania, których realizacja przyczyni się do poprawy jakości środowiska, są to m.in.: zagospodarowanie placów, terenów zielonych miasta kreowanie nowych obszarów rekreacyjno-wypoczynkowych miasta, uzupełnienie zieleni ochronnej; inwestycje w obiektach publicznych na rzecz ochrony powietrza (termomodernizacje, modernizacje, wymiana źródeł ciepła); rekultywacja składowisk komunalnych oraz skażonych terenów i gruntów; monitoring w zakresie ochrony środowiska; 96 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 97

98 budowa i rozbudowa sieci wodno-kanalizacyjnej, urządzeń przesyłowo - magazynowych oraz urządzeń uzdatniania wody; budowa kanalizacji deszczowej i sanitarnej; przygotowanie służb ratowniczych do przeciwdziałania i zwalczania zagrożeń życia i zdrowia mieszkańców miasta, w tym zakup sprzętu i urządzeń, usprawnienie i doskonalenie systemu monitoringu zagrożeń życia i zdrowia mieszkańców; budowa, przebudowa urządzeń sterowania ruchem drogowym wraz z monitoringiem natężenia ruchu w mieście; poprawa standardu lokalnych rozwiązań komunikacyjnych oraz powiązań z krajowym i międzynarodowym układem transportu; tworzenie warunków rozwoju alternatywnych środków miejskiego transportu publicznego, systematyczne unowocześnienie taboru i wyposażenia MZK. Wiele z wymienionych działań będzie miało wpływ na zmianę obciążenia hałasem. Aktualizacja programu ochrony środowiska miasta Opola na lata z perspektywą na lata Aktualizacja programu ochrony środowiska została przyjęta uchwałą Rady Miasta Opola z dnia 29 listopada 2012 r. Przygotowana została w oparciu o dokument bazowy Program ochrony środowiska wraz z planem gospodarki odpadami dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata , wprowadzony w życie uchwałą Nr XLVIII/499/05 Rady Miasta Opola z dnia 23 czerwca 2005 r. i zaktualizowany w roku 2008 na lata z perspektywą na lata (uchwalony przez Radę Miasta Opola uchwałą Nr LIV/571/09 Rady Miasta Opola z dnia 27 sierpnia 2009 r.). Program ma charakter dokumentu obowiązującego, precyzującego cele do osiągnięcia w poszczególnych elementach środowiska, priorytety oraz konkretne zadania w perspektywie krótko, średnio i długoterminowej. W Aktualizacji programu przedstawiono diagnozę w zakresie obecnych przekroczeń norm hałasu w Opolu oraz zaproponowano kierunki działań dla ograniczenia uciążliwości hałasu. Przedstawiono je w poniższej tabeli, stanowiącej wyciąg z harmonogramu programu działań zawartego w Aktualizacji programu ochrony środowiska. Zadania te uwzględniono przy opracowywaniu harmonogramu działań niniejszego Programu. 97 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 98

99 Tabela 26. Działania w zakresie ochrony przed hałasem na podstawie harmonogramu rzeczowo-finansowego zadań przewidzianych do realizacji w latach oraz w latach (źródło: Aktualizacja Programu ochrony środowiska dla miasta Opole) Szacunkowe nakłady finansowe [tys. PLN] Przewidywane Wskaźniki Jednostka Termin Rodzaj Nazwa działania źródło monitorowania realizująca realizacji zadania finansowania zadania Dziedzina: OCHRONA PRZED HAŁASEM [OPH] Cel strategiczny (długoterminowy): Zmniejszenie uciążliwości hałasu poprzez obniżenie jego natężenia do poziomu obowiązujących standardów Cel operacyjny (średnioterminowy): OPH1. Zmniejszenie stopnia narażenia mieszkańców miasta na ponadnormatywny hałas OPH1.1. Uwzględnianie w planach zagospodarowania przestrzennego zagrożenia hałasem OPH1.2. Budowa dróg rowerowych Urząd Miasta 2015 W Miejski Zarząd Dróg Zadanie ciągłe W ramach zadań własnych W ramach zadań własnych W ramach zadań własnych W ramach zadań własnych W ramach zadań własnych Budżet miasta W Budżet miasta Ilość planów uwzględniających zagrożenie hałasem Ilość [mb] wybudowanych ścieżek rowerowych Cel operacyjny (średnioterminowy): OPH2. Zorganizowanie systemu monitoringu hałasu drogowego na terenie miasta Opola OPH2.1. Opracowanie koncepcji systemu monitoringu Opracowana Urząd Miasta 2013 W 65 Budżet miasta hałasu komunikacyjnego koncepcja i warunków środowiskowych OPH2.2. Zakup sprzętu do monitoringu hałasu Urząd Miasta W 600 Budżet miasta Zakupienie sprzętu i warunków środowiskowych Cel operacyjny (krótkoterminowy): OPH3. Ograniczenie uciążliwości akustycznej dla mieszkańców OPH3.1. Opracowanie programu Opracowanie Urząd Miasta 2013 W 200 Budżet miasta ochrony środowiska przed dokumentacji hałasem dla miasta Opola OPH3.2. Poprawa stanu technicznego nawierzchni ulic OPH3.3. Budowa parkingu przy ulicy Rataja OPH3.4. Zwiększenie liczby punktów wypożyczania rowerów Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Zadanie ciągłe W Budżet miasta 2012 W Budżet miasta Urząd Miasta 2013 W 200 Budżet miasta Ilość ulic, na których dokonano poprawy stanu technicznego Wybudowanie parkingu Liczba punktów wypożyczania rowerów 98 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 99

100 Program rozwoju zintegrowanego systemu transportu miejskiego w Opolu zarządzanie ruchliwością (mobility management) Program powstał w wyniku realizacji projektu Via Regia Plus, w ramach Programu dla Europy Środkowej. Projekt ten współfinansowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz budżetu miasta Opola. Zawiera on propozycje w zakresie następujących zagadnień: zasad rozwoju polityki transportowej miasta, organizacji ruchu w staromiejskim centrum, rozwoju sieci ciągów pieszych, koncepcji rozwoju tras rowerowych, podniesienia atrakcyjności miejskiej komunikacji autobusowej, zwiększenia udziału kolei w przewozach dojazdowych i wewnątrzmiejskich, włączenia do systemu komunikacji miejskiej alternatywnych środków transportu, koncepcji lokalizacji parkingów w systemie P+R (Park & Ride), koncepcji systemu intermodalnego, roli elementów systemu transportowego w przyszłości, konkretnych działań i etapów ich wdrażania, monitorowania wdrażania programu. Ponadto przeanalizowano również korzyści dla środowiska i ludzi wynikające z realizacji Programu. Prawie wszystkie elementy Programu będą miały pozytywny wpływ na ograniczenie uciążliwości hałasowej w mieście. Lokalny Program Rewitalizacji miasta Opola na lata Lokalny Program Rewitalizacji został przyjęty uchwałą Rady Miasta Nr XLV/456/09 z dnia 26 lutego 2009 r. W programie zidentyfikowano problemy i zagrożenia w sferze przestrzennej i społeczno-gospodarczej określonych obszarów oraz sprecyzowano działania, jakie należy podjąć w celu wyprowadzenia ich z sytuacji kryzysowej. Określono też czas realizacji poszczególnych zadań, oszacowano ich koszty oraz podano źródła finansowania. Realizacja Programu może wpłynąć na ograniczenie uciążliwości hałasu przy przeobrażeniach przestrzennych, jak też wpłynie na atmosferę hałasową wewnątrz budynków. Wieloletnia Prognoza Finansowa na lata WPF na lata zawiera szereg przedsięwzięć planowanych do realizacji przez miasto. Wśród najważniejszych, mających znaczenie z punktu widzenia wpływu na klimat akustyczny miasta należy wymienić: Budowę obwodnicy piastowskiej w Opolu - odcinek od obwodnicy północnej do ul. Krapkowickiej, Budowę wiaduktu w ciągu ul. Ozimskiej nad linią PKP wraz z przebudową układu komunikacyjnego ul. Ozimska, Rejtana, Kolejowa, Budowę węzła komunikacyjnego obwodnicy północnej (drogi krajowej) z drogą wojewódzką nr 454 (ul. Budowlanych - Sobieskiego), Rozbudowę ul. Oświęcimskiej - drogi wojewódzkiej nr 423 w Opolu na odc. od ul. Metalowej do granicy miasta wraz z budową kanalizacji deszczowej, przebudową oświetlenia ulicznego i przebudową wiaduktu. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego miasta Opola Obecnie aktualna wersja Studium została przyjęta uchwałą Rady Miasta Opola Nr LXXI/745/10 z dnia 26 sierpnia 2010 r. Kierunki zagospodarowania przestrzennego 99 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 100

101 przyjęte w Studium skupiają się na celach spójnych z określonymi w dokumentach strategicznych (Koncepcją przestrzennego zagospodarowania kraju, ustaleniami Strategii rozwoju i Planu zagospodarowania przestrzennego województwa opolskiego oraz Strategii rozwoju gminy), zapewniając zrównoważony i harmonijny rozwój z zachowaniem ładu przestrzennego dzięki: tworzeniu przyjaznego klimatu dla lokowania inwestycji, rozwojowi Opola jako głównego ośrodka kulturalnego, obsługi biznesu, nauki i technologii, edukacji, ochrony zdrowia i handlu, wzmocnieniu powiązań transportowych wewnątrz miasta, wzmocnieniu powiązań transportowych z krajem i Europą, polepszeniu jakości środowiska przyrodniczego, ochronie dziedzictwa kulturowego, historycznej zabudowy urbanistycznej miasta, rozbudowie infrastruktury technicznej, rozbudowie infrastruktury miejskiej, w tym stref obsługi mieszkańców. Program ochrony przed hałasem wspierać będzie realizacje celów nakreślonych w Studium Przepisy prawa i decyzje administracyjne mające wpływ na stan akustyczny środowiska Poniżej przedstawiono najważniejsze przepisy prawa zarówno europejskiego, krajowego, jak i lokalnego oraz decyzje administracyjne mające wpływ na stan akustyczny środowiska, które zostały uwzględnione w ramach opracowywania niniejszego Programu. Podstawy prawne Dyrektywa 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 czerwca 2002 r. odnosząca się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku Podstawowym aktem prawnym na poziomie Unii Europejskiej odnoszącym się do problematyki ochrony przed hałasem jest Dyrektywa 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego oraz Rady z dnia 25 czerwca 2002 w sprawie oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku. Dyrektywa ta wprowadziła następujące obowiązki: ustalenie i przyjęcie przez Państwa Członkowskie wspólnych wskaźników oceny hałasu i wspólnych europejskich metod ich wyznaczania (art. 5 i 6), sporządzenie strategicznych map akustycznych dla wyznaczonych według jednolitego kryterium obszarów (art. 7), opracowanie w oparciu o sporządzone mapy i realizacja wieloletnich programów ochrony środowiska przed hałasem (art. 8) tzw. planów działań. Minimalne wymagania odnośnie do planów działań określono w załączniku V Dyrektywy. Przedstawiono w nim m.in. zestawienie elementów, które powinien posiadać plan działań oraz ogólne propozycje działań, jakie właściwe władze mogą podejmować w celu zmniejszenia oddziaływania hałasu. Zgodnie z wymaganiami Dyrektywy, Państwa Członkowskie są zobowiązane zapewnić udostępnienie społeczeństwu przyjętych przez nie map akustycznych oraz opracowanych planów działań, a także przekazać informację w zakresie realizacji planów do Komisji Europejskiej. Ustawa Prawo Ochrony Środowiska Przepisy prawa europejskiego w zakresie hałasu zostały transponowane do polskiego systemu prawnego poprzez ustawę z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony 100 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 101

102 środowiska (tj. Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.) oraz ustawę z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 100, poz z późn. zm.). Zgodnie z ustawą POŚ, elementy systemu zarządzania stanem akustycznym środowiska stanowią: Plany zagospodarowania przestrzennego - przy ich sporządzaniu, różnicując tereny o różnych funkcjach lub różnych zasadach zagospodarowania, wskazuje się również zróżnicowane dopuszczalne poziomy hałasu dla tych obszarów. W przypadku braku miejscowych planów, dopuszczalne poziomy hałasu dla danego terenu określają właściwe organy, na podstawie faktycznego zagospodarowania i wykorzystywania tego i sąsiednich terenów; System oceny stanu akustycznego środowiska - oceny stanu akustycznego środowiska, a także obserwacji zmian dokonuje się w ramach państwowego monitoringu środowiska, na podstawie wyników pomiarów poziomów hałasu określonych wskaźnikami hałasu L DWN i L N oraz z uwzględnieniem pozostałych danych (demograficznych, dotyczących sposobu zagospodarowania i użytkowania terenu). Oceny dokonuje się w strefach które stanowią: aglomeracje o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy; tereny poza aglomeracjami (droga, linia kolejowa, lotnisko). Na potrzeby oceny stanu akustycznego środowiska, starosta sporządza co 5 lat mapy akustyczne. Przez teren zagrożony hałasem rozumie się teren, na którym są przekroczone dopuszczalne poziomy hałasu, określone wskaźnikami L DWN lub L N, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku 38. Zgodnie z ustawą z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych innych ustaw, właściwy starosta miał obowiązek sporządzić mapę akustyczną dla aglomeracji o liczbie mieszkańców większej niż 250 tysięcy w terminie do dnia 30 czerwca 2007 r., natomiast w odniesieniu do aglomeracji o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy do dnia 30 czerwca 2012 r.; Programy naprawcze zgodnie z art. 119 POŚ, dla terenów, na których poziom hałasu przekracza poziom dopuszczalny, tworzy się programy ochrony środowiska przed hałasem, których celem jest dostosowanie poziomu hałasu do dopuszczalnego. Programy uchwala odpowiednio rada powiatu (dla aglomeracji) oraz sejmik województwa (dla terenów poza aglomeracjami). Programy dla aglomeracji, aktualizuje się co najmniej raz na pięć lat, a także w przypadku wystąpienia okoliczności uzasadniających zmianę planu lub harmonogramu realizacji. Program dla terenów poza aglomeracjami powinien być określony w terminie 1 roku od dnia przedstawienia mapy akustycznej przez podmiot zobowiązany do jej sporządzenia. Zgodnie z ustawą z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych innych ustaw, właściwa rada powiatu miała obowiązek uchwalić program ochrony środowiska przed hałasem dla aglomeracji o liczbie mieszkańców większej niż 250 tysięcy w terminie do dnia do dnia 30 czerwca 2008 r., natomiast w odniesieniu do aglomeracji o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy do dnia 30 czerwca 2013 r.; Pozwolenia na korzystanie ze środowiska przepis w ustawie POŚ dot. pozwoleń na emisję hałasu został uchylony w roku Obecnie w odniesieniu do instalacji/zakładów funkcjonują następujące regulacje: 38 Dz. U. z 2012 r. poz Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 102

103 pozwolenia zintegrowane wniosek o wydanie pozwolenia zintegrowanego powinien zawierać informacje dotyczące instalacji wymagającej pozwolenia m.in. w zakresie proponowanej wielkości emisji hałasu; decyzje o dopuszczalnym poziomie hałasu w przypadku stwierdzenia przez organ ochrony środowiska, na podstawie pomiarów własnych, pomiarów dokonanych przez wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska lub pomiarów podmiotu obowiązanego do ich prowadzenia, że poza zakładem, w wyniku jego działalności, przekroczone są dopuszczalne poziomy hałasu, organ ten wydaje decyzję o dopuszczalnym poziomie hałasu. Decyzji takiej nie wydaje się w przypadku, jeżeli hałas powstaje w związku z eksploatacją dróg, linii kolejowych, linii tramwajowych, lotnisk lub z działalnością osoby fizycznej niebędącej przedsiębiorcą; Obszary ciche w aglomeracji lub poza aglomeracją rada powiatu może, w drodze uchwały, wyznaczyć obszary ciche w aglomeracji lub obszary ciche poza aglomeracją, uwzględniając szczególne potrzeby ochrony przed hałasem tych obszarów. Projekt uchwały w tej sprawie podlega uzgodnieniu z właściwym miejscowo wójtem, burmistrzem lub prezydentem miasta w terminie 30 dni; Obszar ograniczonego użytkowania jeżeli z przeglądu ekologicznego, oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko albo z analizy porealizacyjnej wynika, że mimo zastosowania dostępnych rozwiązań nie mogą być dotrzymane standardy jakości środowiska poza terenem zakładu lub innego obiektu, to dla m.in. oczyszczalni ścieków, składowiska odpadów komunalnych czy trasy komunikacyjnej, tworzy się obszar ograniczonego użytkowania. Kompetencje w tym zakresie posiada sejmik województwa oraz rada powiatu (zgodnie z art. 135 POŚ); Oceny oddziaływania na środowisko kwestie te są regulowane ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (Dz. U. Nr 179, poz. 1498) Rozporządzenie określa niezbędne części (opisową; wyszczególniającą ograniczenia i obowiązki wynikające z realizacji programu; uzasadnienie zakresu zagadnień), z jakich powinien składać się program ochrony środowiska przed hałasem oraz szczegółowo precyzuje zagadnienia wymagające przedstawienia w ramach poszczególnych części. Zgodnie z 6 rozporządzenia, w programie określa się i ocenia: emisję hałasu powstającą w związku z eksploatacją: instalacji, zakładów, urządzeń, dróg, linii kolejowych, linii tramwajowych, lotnisk oraz portów, hałas powstający w środowisku w związku z eksploatacją źródeł hałasu jak wyżej, przed i po realizacji zadań programu, z uwzględnieniem liczby mieszkańców na terenie objętym programem, efektywność ekologiczną i ekonomiczną zadań programu we wzajemnym ich powiązaniu. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2007r. w sprawie szczegółowego zakresu danych ujętych na mapach akustycznych oraz ich układu i sposobu prezentacji (Dz. U. Nr 187, poz. 1340) Rozporządzenie określa szczegółowo zakres informacji, które powinny być ujęte na mapach akustycznych w celu ich wykorzystania do: opracowania danych dla państwowego monitoringu środowiska, tworzenia i aktualizacji programów ochrony środowiska przed hałasem, informowania społeczeństwa o zagrożeniach środowiska hałasem. 102 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 103

104 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826 z późn. zm.) W rozporządzeniu zostały określone zróżnicowane dopuszczalne poziomy hałasu określone wskaźnikami hałasu L DWN, L N, L AeqD, L AeqN. Poziomy te zależą od rodzaju zagospodarowania terenu, źródła hałasu oraz pory doby. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2012 r., poz. 1109) Rozporządzenie to zmienia wartości dopuszczalnych poziomów hałasu dla wskaźników L DWN, L N, L AeqD, L AeqN w odniesieniu do hałasu: drogowego oraz kolejowego. W poniższej tabeli przedstawiono wartości L DWN i L N dla poszczególnych rodzajów terenu oraz źródeł hałasu wg aktualnie obowiązującego rozporządzenia oraz dla porównania, w nawiasie zamieszczono wartości obowiązujące przed zmianą rozporządzenia. Tabela 27. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez poszczególne grupy źródeł hałasu, wyrażone wskaźnikami L DWN i L N, mającymi zastosowanie do prowadzenia długookresowej polityki w zakresie ochrony środowiska przed hałasem (źródło: rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2007 r. Nr 120, poz. 826 z późn. zm.)) Dopuszczalny długookresowy średni poziom dźwięku A w db L.p. Rodzaj terenu L DWN przedział czasu odniesienia równy wszystkim dobom w roku L N przedział czasu odniesienia równy wszystkim porom nocy a) Strefa ochronna A uzdrowiska b) Tereny szpitali poza miastem a) Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej b) Tereny zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży c) Tereny domów opieki społecznej d) Tereny szpitali w miastach a) Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego b) Tereny zabudowy zagrodowej a) Tereny rekreacyjno-wypoczynkowe c) Tereny mieszkaniowo usługowe a) Tereny w strefie śródmiejskiej miast powyżej 100 tys. mieszkańców Drogi lub linie kolejowe Pozostałe obiekty i działalność będąca źródłem hałasu Drogi lub linie kolejowe Pozostałe obiekty i działalność będąca źródłem hałasu (55) (50) (60) (50) (65) (55) 45 Prawo miejscowe Poniżej scharakteryzowano akty prawa miejscowego regulujące kwestie ochrony przed hałasem na obszarze miasta Opola. 103 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 104

105 Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego W Opolu obowiązuje 49 miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które obejmują 37% powierzchni miasta. W planach uwzględnione są zróżnicowane dopuszczalne poziomy hałasu w zależności od funkcji terenu, zasad zagospodarowania, aczkolwiek w szeregu przypadków klasyfikacja, o której mowa w art. 114 POŚ nie jest realizowana, co utrudnia właściwe przyporządkowanie terenu wydzielonego planem do odpowiedniej grupy terenów chronionych przed hałasem. Obszar ograniczonego użytkowania Na terenie Opola funkcjonuje jeden obszar ograniczonego użytkowania utworzony na mocy uchwały nr LXIV/674/10 Rady Miasta Opola z dnia 25 marca 2010 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla układu komunikacyjnego w rejonie ulic: Ozimska i Rejtana w Opolu. W obszarze tym zabrania się budowy nowych budynków przeznaczonych na stały lub wielogodzinny pobyt ludzi (w tym budynków mieszkalnych), a także wykorzystania do celów mieszkaniowych istniejącego budynku przy u. Ozimskiej 101. Ponadto ww. uchwała wprowadza w obszarze ograniczonego użytkowania określone wymagania techniczne dotyczące budynków mieszkalnych przy ul. Ozimskiej 93-95, w tym: konieczność wymiany okien na okna o podwyższonej izolacyjności akustycznej (min. 37 db). Obszary ciche w aglomeracji Jak wyjaśniono w rozdziale Podstawy prawne, rada powiatu (lub rada miasta, w przypadku miasta na prawach powiatu) może w drodze uchwały wyznaczyć obszary ciche w aglomeracji, uwzględniając szczególne potrzeby ochrony przed hałasem tych obszarów. Na terenie miasta Opola nie proponuje się utworzenia obszarów cichych. Strefy przemysłowe Zgodnie z art. 136d POŚ strefę przemysłową tworzy w drodze uchwały sejmik województwa, po uzgodnieniu projektu uchwały z państwowym wojewódzkim inspektorem sanitarnym oraz regionalnym dyrektorem ochrony środowiska. Uchwała o utworzeniu strefy określa granice i obszar strefy przemysłowej oraz rodzaje i działalności, których prowadzenie jest dopuszczalne na terenie strefy z uwagi na możliwość występowania przekroczeń standardów jakości środowiska. Na terenie miasta Opola nie występują strefy przemysłowe w rozumieniu POŚ. Decyzje administracyjne W Opolu obowiązuje aktualnie jedna decyzja o dopuszczalnym poziomie hałasu wydana w roku 2005 przez Prezydenta Miasta Opola dla zakładów graficznych OPOLGRAF S.A., przy ul. Niedziałkowskiego Na mocy ww. decyzji (znak OŚR.III.EB.7644/20/2005) dopuszczalne poziomy hałasu poza zakładem, w odniesieniu do terenów na które oddziałuje zakład podlegających ochronie zostały określone na poziomie: dla pory dziennej, w godzinach 6:00 22:00 L Aeq,D = 55 db (A); dla pory nocnej, w godzinach 22:00 6:00 L Aeq,N = 45 db (A). Wyżej wymieniona decyzja została wydana biorąc pod uwagę skargi mieszkańców ulic sąsiadujących z zakładem oraz wyniki wielokrotnie prowadzonych pomiarów hałasu w otoczeniu zakładu, przy czym przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu dotyczyły głównie pory nocnej. W odniesieniu do instalacji, dla których zostały wydane pozwolenia zintegrowane określane są m.in. wielkości emisji hałasu wyznaczone dopuszczalnymi poziomami hałasu poza zakładem, wyrażonymi wskaźnikami hałasu L Aeq,D i L Aeq,N, co stanowi swego rodzaju 104 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 105

106 decyzję o dopuszczalnym poziomie hałasu. Podmioty na terenie miasta Opola posiadające pozwolenie zintegrowane to m.in.: Cementownia ODRA, przy ul. Budowlanych 9. Element ochrony przed hałasem jest uwzględniany również w decyzjach o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięć. Wśród istotnych postępowań w sprawie wydania ww. decyzji w odniesieniu do przedsięwzięć objętych niniejszym Programem należy wymienić, wszczęte na wniosek Miejskiego Zarządu Dróg w Opolu, postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla: Budowy trasy Średnicowej w ramach zadania budowa przeprawy przez rzekę Odrę wraz z drogami dojazdowymi i obiektami umożliwiającymi włączenie do układu komunikacyjnego miasta Opola, Budowy trasy Bolkowskiej na odcinku od ul. Krapkowickiej do Alei Przyjaźni w ramach zadania Opracowanie koncepcji przeprawy przez rz. Odrę w ciągu trasy Bolkowskiej wraz z analizą oddziaływania na środowisko. Przepisy dotyczące emisji hałasu z instalacji i urządzeń, w tym pojazdów, których funkcjonowanie ma negatywny wpływ na stan akustyczny środowiska Hałas z instalacji i urządzeń Dla źródeł hałasu takich jak instalacje i urządzenia, których funkcjonowanie ma negatywny wpływ na stan akustyczny środowiska mają zastosowanie przepisy rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla urządzeń używanych na zewnątrz pomieszczeń w zakresie emisji hałasu do środowiska (Dz. U. Nr 263, poz z późn. zm.). W rozporządzaniu tym określa się: 1) zasadnicze wymagania dla urządzeń przeznaczonych do używania na zewnątrz pomieszczeń w zakresie emisji hałasu do środowiska, 2) procedury oceny zgodności, 3) metody pomiaru hałasu emitowanego przez urządzenia przeznaczone do używania na zewnątrz pomieszczeń, 4) wzór znaku CE i sposób oznakowania urządzeń przeznaczonych do używania na zewnątrz pomieszczeń oraz oznaczania gwarantowanego poziomu mocy akustycznej, 5) rodzaje urządzeń przeznaczonych do używania na zewnątrz pomieszczeń podlegających ograniczeniu emisji hałasu, dla których w procesie oceny zgodności jest niezbędny udział jednostki notyfikowanej, 6) rodzaje urządzeń przeznaczonych do używania na zewnątrz pomieszczeń podlegających tylko oznaczeniu gwarantowanego poziomu mocy akustycznej, dla których proces oceny zgodności jest objęty deklarowaniem zgodności przez producenta urządzenia lub jego upoważnionego przedstawiciela. Hałas ze środków transportu Zgodnie z art. 155 POŚ, środki transportu powinny spełniać wymagania ochrony środowiska określone w ustawie oraz w przepisach odrębnych. Zgodnie z art. 66 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r., Nr 108, poz. 908 z późn. zm.), pojazd uczestniczący w ruchu ma być tak zbudowany, wyposażony i utrzymany, aby korzystanie z niego m.in. nie zakłócało spokoju publicznego przez powodowanie hałasu przekraczającego poziom określony w przepisach szczegółowych tj. w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 105 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 106

107 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz. U. z 2003 r., Nr 32, poz. 262 z późn. zm.). W 9.1. ww. rozporządzenia jest mowa o tym, że pojazd powinien być tak zbudowany, wyposażony i utrzymany, aby poziom hałasu zewnętrznego mierzony podczas postoju pojazdu z odległości 0,5 m nie przekraczał: L.p. 1 w odniesieniu do pojazdu, który był poddany badaniom homologacyjnym - wartości ustalonej w trakcie badań homologacyjnych o 5 db (A), w odniesieniu do pozostałych pojazdów - wartości podanych w poniższej tabeli Poziom hałasu zewnętrznego. Tabela 28. Poziom hałasu zewnętrznego pojazdów w db (A) Pojazd o zapłonie iskrowym Motocykl z silnikiem o pojemności skokowej: - nie przekraczającej 125 cm większej niż 125 cm 3 96 Rodzaj silnika o zapłonie samoczynnym Samochód osobowy Pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem samochodu osobowego 4 Inny pojazd samochodowy Dla ciągnika rolniczego, pojazdu wolnobieżnego, poziom hałasu zewnętrznego mierzony podczas postoju pojazdu silnikowego z odległości 0,5 m nie może przekraczać 104 db(a) ( 45 ust. 1 pkt 2 ww. rozporządzenia), natomiast w przypadku motoroweru - 90 db (A) ( 53 ust. 5 ww. rozporządzenia) Plany inwestycyjne zarządzających źródłami hałasu Poniżej przedstawiono plany inwestycyjne i organizacyjne następujących jednostek, zarządców źródeł hałasu na terenie miasta Opola: Miejskiego Zarządu Dróg w Opolu, PKP Polskich Linii Kolejowych S.A., Biura Organizacji Transportu Zbiorowego. Wszelkie działania inwestycyjne polegające na przebudowie, rozbudowie i remoncie dróg, a także modernizacji i rewitalizacji linii kolejowych, jak również działania organizacyjne w zakresie transportu na terenie miasta, prowadzą ogólnie do poprawy warunków akustycznych terenów leżących wzdłuż ww. szlaków komunikacyjnych. W przypadku realizacji nowych inwestycji, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi, przedsięwzięcie nie może powodować przekroczeń dopuszczalnego poziomu hałasu w środowisku. Przed realizacją inwestycji, zaliczającej się do przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, konieczne jest uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, która określa szczegółowo warunki realizacji, pozwalające na dotrzymanie akustycznych standardów jakości środowiska. Należy mieć na uwadze, że realizacja przedstawionych niżej zadań będzie uzależniona w istotnym stopniu od dostępności środków finansowych. 106 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 107

108 Plany MZD Plany Miejskiego Zarządu Dróg w Opolu dotyczą inwestycji drogowych w zakresie budowy nowych odcinków dróg oraz rozbudowy istniejących dróg. Inwestycje te zostały ujęte w takich dokumentach strategicznych jak: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Opola Kierunki rozwoju układu komunikacyjnego czy Strategia rozwoju Opola w latach Do roku 2018 (2020) planowana jest realizacja poniższych inwestycji. Budowa nowych odcinków dróg: [1A] Obwodnica Południowa budowa jednej nitki o przekroju 1 2 długość 3,62 km na odcinku od Obwodnicy północnej do ul. Niemodlińskiej, [1B] Obwodnica Południowa budowa jednej nitki o przekroju 1 2 długość 4,01 km na odcinku od ul. Niemodlińskiej do ul. Krapkowickiej, [5] Trasa Odrzańska budowa jednej nitki o przekroju 1 2 długość 2,64 km na odcinku od ul. Obwodnicy północnej do granicy miasta, [16] Trasa Odrzańska budowa bezkolizyjnego węzła nad obwodnicą północną i połączenie z ul. Budowlanych i Sobieskiego, Budowa przeprawy przez rzekę Odrę wraz z połączeniem z istniejącym układem komunikacyjnym w ramach budowy: [37] Trasa Bolkowska 39 budowa drogi o przekroju 1 2 długość 1,32 km na odcinku od mostu na kanale Ulgi do al. Przyjaźni, [38] Trasa Średnicowa budowa drogi o przekroju 1 2 długość 1,30 km na odcinku od ul. Krapkowickiej do ul. Piastowskiej. Rozbudowa istniejących dróg: [8] Trasa Wrocławska rozbudowa do przekroju 1 4 długość 2,11 km na odcinku od granicy miasta do Obwodnicy Południowej, [9] Trasa Wrocławska rozbudowa do przekroju 1 4 długość 1,86 km na odcinku od mostu na kanale Ulgi do ul. Nysy Łużyckiej, [10] Trasa Średnicowa (ul. Niemodlińska ) rozbudowa do przekroju 1 4 długość 1,48 km na odcinku od Obwodnicy Południowej do ul. Hallera Wojska Polskiego, [12] Obwodnica Śródmieścia ( ul. Niemodlińska ) rozbudowa do przekroju 1 4 długość 1,36 km na odcinku od ul. Hallera Wojska Polskiego do ul. Wrocławskiej, [26] ul. Oleska 40 przebudowa skrzyżowania z ul. Bohaterów Monte Cassino Nysy Łużyckiej oraz skrzyżowania z ul. Kusocińskiego i Rataja wraz z rozbudową do przekroju 1 4 długość 0,60 km na odcinku od ul. Bohaterów Monte Cassino Nysy Łużyckiej do ul. Chabrów - Okulickiego, ul. Wspólna rozbudowa drogi z dostosowaniem do transportu ciężkiego długości 0,93 km od ul. Wrocławskiej wzdłuż obiektów przemysłowych. Docelowy układ dróg przedstawiono na rysunku Nr 18, natomiast wpływ planowanych inwestycji na klimat akustyczny zobrazowano na rysunkach Nr 19 i Realizacja uzależniona od uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach lokalizacji inwestycji celu publicznego 40 Zadanie może zostać wyłączone z planów w przypadku braku środków finansowych niezbędnych do jego realizacji 107 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 108

109 W wyniku budowy Trasy Odrzańskiej ([5] i [16]) tereny znajdujące się w rejonie ul. Sobieskiego nie będą narażone na ponadnormatywny hałas (rysunek Nr 19). Tym samym liczba mieszkańców zagrożonych hałasem w odniesieniu do ogółu mieszkańców narażonych na hałas ulegnie zmniejszeniu o 135. Inwestycje związane z budową Obwodnicy Południowej ([1A] i [1B]) oraz rozbudową dróg ([8], [9], [10], [12] i ul. Wspólna) wpłyną również na poprawę stanu akustycznego rejonu miasta, którego dotyczą zmiany (rysunek Nr 20). W analizach nie uwzględniono budowy przeprawy przez Odrę. Wpływ realizacji tej inwestycji na klimat akustyczny w mieście powinien stanowić przedmiot kolejnej edycji mapy akustycznej. 108 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 109

110 Rysunek 17. Istniejący i projektowany układ drogowy miasta Opola do roku 2018 (2020) (źródło: opracowano na podstawie Analizy ruchu dla potrzeb określenia wpływu budowy przeprawy przez rzekę Odrę wg rekomendowanych wariantów w oparciu o prognozę ruchu na rok 2026; INKOM S.C, 2012 r.) 109 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 110

111 Rysunek 18. Wpływ budowy Trasy Odrzańskiej [5] i [16] na stan akustyczny rejonu ulicy Sobieskiego - określony wskaźnikiem L DWN (mapa po lewej stronie stan przed realizacją inwestycji, mapa po prawej stronie stan po realizacji inwestycji) 110 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 111

112 Rysunek 19. Wpływ budowy Obwodnicy Południowej [1A] i [1B] oraz rozbudowy dróg: [8], [9], [10], [12] i ul. Wspólnej na stan akustyczny rejonu miasta, którego dotyczą zmiany - określony wskaźnikiem L DWN (mapa po lewej stronie stan przed realizacją inwestycji, mapa po prawej stronie stan po realizacji inwestycji) 111 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 112

113 Plany PKP Plany PKP Polskich Linii Kolejowych S.A. do roku 2020, dotyczą inwestycji kolejowych polegających na rewitalizacji i modernizacji poniższych linii kolejowych. Rewitalizacja linii kolejowych: nr 132 (relacja Bytom Wrocław) na odcinku od granicy miasta do stacji Opole Groszowice, nr 144 (relacja Tarnowskie Góry Opole) na odcinku znajdującym się w granicach miasta, nr 132 (relacja Bytom Wrocław) na odcinku Opole Groszowice Opole Zachodnie, nr 136 (relacja Kędzierzyn Koźle Opole Groszowice) na odcinku znajdującym się w granicach miasta. Modernizacja linii kolejowych: nr 287 Nysa Opole Zachodnie na odcinku Opole Zachodnie do granicy miasta, nr 301 Opole Jełowa na odcinku w granicach miasta. Plany Biura Organizacji Transportu Zbiorowego Plany Biura Organizacji Transportu Zbiorowego do roku 2020, obejmują niżej wymienione inwestycje dotyczące transportu publicznego na obszarze miasta: Zakup nowego taboru autobusowego (ok. 14 niskopodłogowych autobusów spełniających normy emisji spalin EURO 5) na potrzeby komunikacji miejskiej, Budowa intermodalnego węzła przesiadkowego (PKP, autobusów komunikacji miejskiej, podmiejskiej i międzynarodowej wraz z parkingiem dla rowerów) przy Dworcu Głównym PKP w Opolu, Budowa 2 parkingów Park & Ride raz z infrastrukturą służącą obsłudze podróżnych na obrzeżach miasta Opola, Zakup nowego taboru autobusowego (ok. 37 niskopodłogowych autobusów) na potrzeby komunikacji miejskiej (silnik hybrydowy), Przebudowa infrastruktury drogowej służącej preferencji komunikacji publicznej (budowa, rozbudowa i przebudowa przystanków komunikacji miejskiej, wyposażenie dróg w infrastrukturę służącą preferencji transportu publicznego w ruchu drogowym: śluz autobusowych, buspasów itp.) Dostępne techniki i technologie w zakresie ograniczania hałasu Wielkości wpływające na poziom hałasu opisano w rozdziale Czynniki wpływające na poziom hałasu wraz z podstawowymi kierunkami działań niezbędnych do przywrócenia i utrzymania właściwego poziomu hałasu w mieście Opolu. Poniżej przedstawiono szerszy opis dostępnych technik i technologii w zakresie ograniczania hałasu. Wyprowadzenie ruchu poza miasto, ograniczenie ruchu Wyprowadzenie tranzytowego ruchu samochodowego (w tym ruchu pojazdów ciężarowych) pozostaje dla wielu miast w Polsce podstawowym postulatem w dziedzinie ograniczania hałasu miejskiego. Budowa nowych odcinków obwodnic powoduje zdecydowane ograniczenie ruchu w centrach miast oraz odciążenie akustycznie 112 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 113

114 wrażliwych obszarów gęstej zabudowy mieszkaniowej. Należy podkreślić, że na aktualny stan natężenia ruchu pojazdów w danym mieście wpływa na funkcjonowanie całego systemu transportowego, uwzględniającego autostrady, drogi ekspresowe, drogi krajowe i drogi pozostałych kategorii, a także inne rodzaje środków transportu, w tym kolej i lotnictwo. Domknięcie strategicznych krajowych programów w obszarze transportu takich jak budowa sieci autostrad i dróg ekspresowych będzie miało zasadnicze znaczenie dla lokalnych warunków ruchu samochodowego. Jednym ze sposobów redukcji hałasu komunikacyjnego jest również ograniczanie prędkości ruchu pojazdów. Poprawa stanu nawierzchni dróg, zastosowanie cichych nawierzchni Generalnie przyjmuje się, że modernizacji nawierzchni drogowych z zastosowaniem materiałów bitumicznych przyczynia się do poprawy klimatu akustycznego w miastach. Dostępne są również zaawansowane technologicznie, tzw. ciche nawierzchnie, które mają zastosowanie dla tras komunikacyjnych o prędkości przejazdu powyżej 50 km/h. Badania 41 wykazują, że po przekroczeniu granicy 55 km/h dla większości pojazdów osobowych i dostawczych hałas pochodzący od kontaktu opon z nawierzchnią przeważa nad hałasem pochodzącym od silnika oraz systemu wydechowego i napędowego. Dla samochodów ciężarowych tego rodzaju graniczna prędkość wynosi 70 km/h. W efekcie znaczącą redukcję hałasu drogowego ze względu na zastosowania cichej nawierzchni obserwuje się przy prędkościach poruszania się pojazdów rzędu 80 km/h. W przedziale niższych prędkości należy rozważnych bilans korzyści i kosztów związanych z zastosowaniem cichych nawierzchni. Ciche nawierzchnie powstają poprzez dodawanie dodatku gumy do asfaltu lub mieszanki mineralno-asfaltowej (MM-A). Najlepsze efekty daje modyfikacja asfaltu na mokro w specjalnych urządzeniach o podwyższonej temperaturze (powyżej 170ºC), przy czym ilość materiału gumowego podawanego w celu modyfikacji może się sięgać 15-20% w stosunku do asfaltu. Efekt obniżenia hałasu uzyskuje się również przy zastosowaniu łatwiejszych w eksploatacji nawierzchni mineralno-asfaltowych typu SMA (Stone Mastic Asphalt). Oprócz zmniejszenia poziomu hałasu o 2-3 db w porównaniu do nawierzchni tradycyjnych, nawierzchnie te charakteryzują się dobrymi parametrami przeciwpoślizgowymi oraz wodo- i mrozoodpornością. Strefy uspokojonego ruchu Za strefy ruchu uspokojonego uznaje się obszary, na których wprowadzono zakaz przekraczania określonego limitu prędkości, np. 30 lub 40 km/h. Strefy takie są stosowane głównie w dzielnicach mieszkaniowych, nie tylko ze względu na hałas, ale również z przyczyn dbałości o bezpieczeństwo mieszkańców. Strefy ograniczonego hałasu Tego rodzaju strefy również, tak jak strefy uspokojonego ruchu, tworzone są głównie na obszarach dzielnic mieszkaniowych i definiowane są poprzez ograniczenia dotyczące emisji hałasu przez pojazdy. Wjazd pojazdów, które nie spełniają wyznaczonych kryteriów, nie jest możliwy lub jest dopuszczany tylko po uiszczeniu wysokiej opłaty wjazdowej. Poprawa płynności ruchu Poprawę płynności ruchu uzyskuje się zwykle poprzez zastosowanie inteligentnych systemów sterowania sygnalizacją świetlną lub, w szerszym sensie, inteligentnych systemów zarządzania ruchem. Szacuje się, że uzyskanie płynności ruchu samochodowego może prowadzić do zmniejszenia hałasu o 2 do 3 db. 41 LfU Baden-Wurttenberg, Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 114

115 Budowa ekranów akustycznych, pasy zwartej zieleni ochronnej Pomimo problemów związanych z ochroną krajobrazu i zachowaniem walorów architektonicznych miast, ekrany akustyczne pozostają najbardziej efektywnym sposobem ograniczania hałasu. Ekrany akustyczne budowane są głównie z przezroczystych lub półprzezroczystych płyt wykonanych z poliwęglanu lub szkła akrylowego. Stosuje się również materiały odbijająco-pochłaniające takie jak beton, drewno i różne materiały ceramiczne. Innym rozwiązaniem są tzw. kasety akustyczne wykonane z blachy lub PCV, wypełnione wełną mineralną. Wysokość ekranu akustycznego jest ograniczona i zwykle ekran może skutecznie ochraniać zabudowę mieszkalną niską do 5 kondygnacji. W przypadku występowania w sąsiedztwie drogi (lub innego źródła hałasu) zabudowy wysokiej stosuje się na górnej krawędzi ekranu dyfraktory, które częściowo obniżają hałas również dla wyższych kondygnacji. Ekrany akustyczne są powszechnie stosowane przy odcinkach autostrad i tras szybkiego ruchu przybiegających przez obszary zurbanizowane. W celu zniwelowania strat architektoniczno-krajobrazowych stosuje się roślinność pnącą oraz różnorodne rozwiązania o charakterze kolorystycznym i geometrycznym. Planowanie przestrzenne, urbanistyka Zasady prawne planowania przestrzennego określa ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 647 z późn. zm.) Zgodnie z art. 1 ust. 1 tej ustawy za podstawę działań leżących w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego należy przyjmować rozwój zrównoważony natomiast zgodnie z art. 1 ust. 2 w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym uwzględnia się wymagania ochrony środowiska oraz wymagania ochrony zdrowia ludzi. Już z tych dwóch przepisów ogólnych wynika obowiązek uwzględniania zagadnień akustycznych w planowaniu przestrzennym. W dalszej treści ustawa zawiera szereg przepisów szczegółowych odnoszących się do zakresu opracowań planistycznych, które ten obowiązek potwierdzają. Obowiązek uwzględniania problematyki ochrony przed hałasem w planowaniu przestrzennym wynika również z przepisów ustawy POŚ, w tym wprost z art. 72, który mówi, że w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin i w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego zapewnia się warunki utrzymania równowagi przyrodniczej i racjonalną gospodarkę zasobami środowiska, w szczególności przez uwzględnianie potrzeb ochrony przed hałasem. W ramach planowania przestrzennego na szczeblu gminnym sporządza się dwa rodzaje dokumentów planistycznych: studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (studium), które określa politykę przestrzenną gminy, miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (mpzp), który określa przeznaczenie terenów oraz sposób ich zabudowy i zagospodarowania. Ustalenia obu dokumentów są bardzo ważne z punktu widzenia ochrony przed hałasem, ponieważ większość z wymienionych w pkt 2.3 proponowanych metod ograniczania hałasu oraz większość z wymienionych w niniejszym punkcie dostępnych technik i technologii w zakresie ograniczania hałasu mają odzwierciedlenie w przestrzeni, a co za tym idzie ich wdrażanie i stosowanie uzależnione jest w istotnym stopniu od działań planistycznych określonych w ww. dokumentach. Działania planistyczne powinny obejmować: 114 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 115

116 działania naprawcze eliminujące lub ograniczające istniejące konflikty, działania prewencyjne zapobiegające powstawaniu nowych konfliktów. Działania naprawcze dotyczą przede wszystkim terenów już zainwestowanych, działania prewencyjne terenów rozwoju zainwestowania. Studium Podstawą prawną do uwzględniania w studium zagadnień ochrony przed hałasem jest art. 10 ust.1, zgodnie z którym w studium uwzględnia się uwarunkowania wynikające w szczególności ze stanu środowiska oraz z warunków i jakości życia mieszkańców, w tym ochrony ich zdrowia. Z przepisu tego wynika obowiązek identyfikowania obszarów występowania problemów związanych z hałasem w środowisku i skali tych problemów oraz określenia wniosków do kierunków rozwoju przestrzennego. W części studium określającej kierunki rozwoju przestrzennego problem ochrony przed hałasem powinien być uwzględniony w trzech obligatoryjnych zakresach ustaleń: 1) kierunkach zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów, 2) zasadach ochrony środowiska, 3) kierunkach rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej. Poniżej zestawiono proponowane do studium działania planistyczne w zakresie ochrony przed hałasem z podziałem na obligatoryjne zakresy ustaleń studium. Tabela 29. Proponowane działania planistyczne w zakresie ochrony przed hałasem do studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego (źródło: opracowanie własne) Obligatoryjny zakres ustaleń studium Kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów Obszary oraz zasady ochrony środowiska Działania planistyczne w zakresie ochrony przed hałasem Działania te generalnie polegają na właściwym usytuowaniu względem siebie obszarów o różnych funkcjach urbanistycznych Działania naprawcze polegają na eliminowaniu terenów zaliczonych do chronionych przed hałasem w rozumieniu ustawy POŚ, w obszarach o niekorzystnym klimacie akustycznym. Działania prewencyjne w zależności od skali problemu - polegają na określeniu zasad sytuowania względem siebie terenów o różnym przeznaczeniu lub na nie dopuszczaniu terenów zaliczonych do chronionych przed hałasem w rozumieniu ustawy POŚ w obszarach o niekorzystnym klimacie akustycznym. Działania te dzielą się na trzy grupy: działania wynikające z przepisów odrębnych obejmują uwzględnianie obszarów ograniczonego użytkowania i obszarów cichych w aglomeracji [podst.: art. 73 ust 1 pkt 2 i 2a ustawy POŚ]; działania naprawcze obejmują wskazanie obszarów występowania konfliktów oraz określenie wymaganych środków ochronnych odpowiednio do skali Uwagi Działania naprawcze należy podejmować w przypadku braku technicznych i organizacyjnych możliwości redukcji hałasu. Działania naprawcze należy podejmować w przypadku braku możliwości rozwiązania problemów poprzez zmiany przeznaczenia 115 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 116

117 Obligatoryjny zakres ustaleń studium Kierunki rozwoju systemów komunikacji Działania planistyczne w zakresie ochrony przed hałasem uciążliwości i możliwości terenowych, w tym lokalizacji ekranów akustycznych; działania prewencyjne obejmują wskazanie obszarów o niekorzystnym klimacie akustycznym wg stanu istniejącego i planowanego oraz określenie ograniczeń w ich zagospodarowaniu i zabudowie. Działania te generalnie polegają na integracji programów resortowych dotyczących transportu (w tym w szczególności programów rozwoju dróg, rozwoju systemu transportu miejskiego oraz rozwoju systemów komunikacji rowerowej i pieszej) z kierunkami zmian w strukturze przestrzennej gminy przy uwzględnieniu założonych standardów jakości środowiska (co stanowi podstawę zintegrowanego planowania rozwoju do którego obliguje nas polityka miejska Unii Europejskiej). Wynikiem tych działań powinna być: korekta programów, których realizacja może utrudnić lub uniemożliwić osiągnięcie założonych standardów (dotyczy programu rozwoju dróg), określenie lokalizacji wszystkich elementów infrastruktury transportowej, których realizacja przyczyni się do ograniczenia hałasu komunikacyjnego (tj. nowych i planowanych do rozbudowy odcinków dróg z uwzględnieniem preferencji komunikacji publicznej, intermodalnego węzła przesiadkowego, parkingów Park & Ride, tras rowerowych i tras ruchu pieszego), wraz z wytycznymi zabezpieczania terenów pod ich realizację w mpzp, określenie granic stref uspokojonego ruchu i stref ograniczonego hałasu z wytycznymi do mpzp określającymi zasady planowania w nich infrastruktury komunikacyjnej. Uwagi terenów i zmiany systemu transportowego Działania te stanowią podstawę działań w zakresie ochrony przed hałasem Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego Problematykę ochrony przed hałasem należy uwzględniać w miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego określających: ustaleniach 1) przeznaczenie terenów oraz linie rozgraniczające tereny o różnym przeznaczeniu lub różnych zasadach zagospodarowania, 2) zasady ochrony środowiska, 3) zasady kształtowania zabudowy oraz wskaźniki zagospodarowania terenu, maksymalną i minimalną intensywność, maksymalną wysokość zabudowy, 116 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 117

118 4) granice i sposoby zagospodarowania terenów lub obiektów podlegających ochronie, ustalonych na podstawie odrębnych przepisów, 5) szczególne warunki zagospodarowania terenów oraz ograniczenia w ich użytkowaniu, w tym zakaz zabudowy, 6) zasady modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji. Poniżej zestawiono proponowane do mpzp działania planistyczne w zakresie ochrony przed hałasem z podziałem na obligatoryjne zakresy ustaleń planu. Tabela 30. Proponowane działania planistyczne w zakresie ochrony przed hałasem do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (źródło: opracowanie własne) Obligatoryjny zakres ustaleń planu Przeznaczenie terenów oraz linie rozgraniczające tereny o różnym przeznaczeniu lub różnych zasadach zagospodarowania Zasady ochrony środowiska Zasady kształtowania zabudowy oraz wskaźniki zagospodarowania terenu, maksymalną i minimalną intensywność, maksymalną wysokość zabudowy Granice i sposoby zagospodarowania terenów lub obiektów podlegających ochronie, ustalonych na podstawie odrębnych przepisów Szczególne warunki zagospodarowania Działania planistyczne w zakresie ochrony przed hałasem Działania naprawcze polegają na: zmianie funkcji terenów na niechronione akustycznie w przypadku braku technicznych i organizacyjnych możliwości redukcji hałasu, stopniowej eliminacji funkcji powodujących określone uciążliwości dla środowiska i mieszkańców na terenach zabudowy mieszkaniowej. Działania prewencyjne polegają na: stosowaniu do zasad sytuowania względem siebie terenów o różnym przeznaczeniu określonych w studium, tym w szczególności do zasady strefowania akustycznego [wyjaśnienie w komentarzu 1 poniżej tabeli], wprowadzaniu zakazów lokalizacji na terenach zabudowy mieszkaniowej funkcji usługowych mogących być źródłem ponadnormatywnego hałasu lub mogących powodować znaczący wzrost natężenia ruchu. Działania obejmują: wskazywanie, które z terenów wyznaczonych w mpzp - należą do poszczególnych rodzajów terenów, o których mowa w art. 113 ust. 2 pkt 1 ustawy POŚ, z uwzględnieniem pkt 2, odpowiednio do planowanego przeznaczenia. określanie lokalizacji i rodzaju ekranów akustycznych odpowiednio do skali uciążliwości i warunków terenowych, z uwzględnieniem wytycznych określonych w studium. Działania w tym zakresie polegają na stosowaniu rozwiązań w zagospodarowaniu terenów i kształtowaniu zabudowy ograniczających hałas i jego rozchodzenie [wyjaśnienie w komentarzach 1 i 2 poniżej tabeli]. W ramach tego zakresu należy wskazywać granice obszarów cichych w aglomeracji i obszarów ograniczonego użytkowania oraz uwzględniać ograniczenia wynikające z wyznaczenia tych obszarów. Szczególne warunki należy ustalać dla terenów chronionych akustycznie w strefach uciążliwości hałasu tylko w 117 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 118

119 Obligatoryjny zakres ustaleń planu terenów oraz ograniczenia w ich użytkowaniu, w tym zakaz zabudowy. Zasady modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji Działania planistyczne w zakresie ochrony przed hałasem przypadku, gdy nie ma innych technicznych i organizacyjnych możliwości ograniczenia hałasu oraz nie jest możliwa zmiana funkcji terenu na niechronione. W ustaleniach tych należy określić rozwiązania techniczne gwarantujące spełnienie wymagań określonych w Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie wymagań technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z poźn. zm.) [wyjaśnienie w komentarzu 2 poniżej tabeli]. Działania polegają na: wyznaczeniu terenów przeznaczonych pod rozwój infrastruktury transportowej, której realizacja przyczyni się do ograniczenia hałasu komunikacyjnego, zgodnie z wytycznymi określonymi w studium, stosowaniu w strefach uspokojonego ruchu i ograniczonego hałasu narzędzi ograniczających i spowalniających ruch [wyjaśnienie w komentarzu 3 poniżej tabeli]. Komentarze do tabel Nr 29 i Zasada strefowania akustycznego Stosowana w planowaniu przestrzennym zasada strefowania akustycznego polega na wprowadzaniu określonego typu zabudowy i zagospodarowania terenu w zależności od występującego lub potencjalnego poziomu hałasu. Z akustycznego punktu widzenia wyróżnić można 3 rodzaje funkcji: hałaśliwa (strefa ze źródłami), obojętna (pod względem akustycznym), wrażliwa na hałas (różny stopień wrażliwości w zależności od dopuszczalnego poziomu hałasu). Podstawowe założenia strefowania, to: oddalanie zabudowy wymagającej ochrony akustycznej od źródeł hałasu oraz zmienność parametrów tej zabudowy (intensywności, wysokości itp.), wykorzystanie stref obojętnych jako obszarów izolacyjnych, separujących strefy wrażliwe od stref hałaśliwych poprzez ich odpowiednie zagospodarowanie, np. ekranowanie źródeł hałasu zabudową nie wymagającą ochrony akustycznej, wprowadzanie zwartej zieleni izolacyjnej, kształtowanie rzeźby terenu, itp. Przykładowe strefowanie wokół tras komunikacyjnych: Strefa I w zależności od warunków można wprowadzić nakaz lokalizacji zieleni przydrożnej ograniczającej hałas; Strefa II lokalizacja zabudowy nie chronionej akustycznie, np. usługowej, produkcyjnej nieuciążliwej, itp.; Strefa III lokalizacja zabudowy mieszkaniowo-usługowej i/lub zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej; 118 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 119

120 Strefa IV - lokalizacja zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i/lub terenów wypoczynku i rekreacji. 2. Rozwiązania z dziedziny kształtowania architektonicznego budynku Do rozwiązań tych zalicza się przede wszystkim środki z zakresu akustyki architektoniczno budowlanej, zapewniające właściwe warunki akustyczne w pomieszczeniach. Najpowszechniejszym z nich jest podwyższanie izolacyjności akustycznej otworów okiennych poprzez stosowanie okien o wyższych parametrach akustycznych. Coraz częściej stosowane są też inne środki, takie jak przeźroczyste ekrany umieszczone we wnęce okiennej czy przezroczyste ekrany zawieszane na elewacji budynków eksponowanych na hałas komunikacyjny. Innym rozwiązaniem z dziedziny kształtowania architektonicznego budynku może być tarasowe ukształtowanie bryły budynku czy funkcjonalne rozplanowanie pomieszczeń. 3. Narzędzia realizacji celów w strefach ruchu uspokojonego Do najczęściej stosowanych narzędzi realizacji celów w strefach ruchu uspokojonego należą: skrzyżowania skanalizowane, ścieżki rowerowe, powierzchnie wyniesione z rampami wjazdowymi na skrzyżowaniach, na przystankach autobusowych i miejscach przecięcia ciągów pieszych, progi zwalniające, małe ronda, ronda mikro typu "pinezka", bramy wjazdowe do obszarów zabudowanych z odgięciem kierunków ruchu i wysepkami, wyniesione powierzchnie skrzyżowań, rampy, ciągi i obszary tylko dla pieszych, rozdzielenie przeciwnych kierunków ruchu, wygrodzenia i zawężenia jezdni. Kontrola stanu technicznego pojazdów Stan techniczny pojazdów może mieć wpływ na poziom hałasu drogowego i szynowego. W przypadku samochodów i motocykli istotne jest zachowanie podstawowych standardów technicznych w zakresie szczelności układów wydechowych oraz sprawności układów hamulcowych. Parametry te powinny być rutynowo sprawdzane podczas badania technicznego pojazdów, a także w ramach kontroli drogowych. Należy również zwrócić uwagę na aspekt stanu technicznego autobusów komunikacji miejskiej. Żywotność taboru autobusowego wynosi ok. 10 do 15 lat. Tymczasem dotychczasowe doświadczenia pokazują, że przewoźnicy autobusowi w Polsce przedłużają eksploatację pojazdów dwukrotnie (nawet do 30 lat). Takie autobusy nie tylko posiadają gorsze parametry techniczne, ale również wpływają na rezygnację potencjalnych klientów z wyboru publicznego transportu jaki środka komunikacji w mieście. Należy więc dążyć do utrzymywania taboru komunikacji miejskiej w odpowiednim stanie technicznym nie tylko z formalnego punktu widzenia. Transport publiczny Rozwój transportu publicznego (autobusowego, tramwajowego) stanowi, przy założeniu stosowania nowoczesnych rozwiązań, bardzo istotny czynnik poprawy klimatu akustycznego większych miast. 119 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 120

121 Wiele miast na świecie posiada wdrożone systemy tras autobusowych o wysokiej zdolności przewozowej (BRT - Bus Rapid Transport), gdzie na wydzielonych pasach ruchu autobusy osiągają znaczne prędkości dorównując systemom tramwajowym na wydzielonych torowiskach. Poza centrum oraz w miejscach gdzie nie tworzą się zatory drogowe autobusy te mogą poruszać się wspólnie z innymi pojazdami i nie wymagają budowy odrębnej infrastruktury. Rozwój systemów transportu publicznego powinien być powiązany z wymianą taboru. W przypadku autobusów miejskich rozwiązaniem sprzyjającym ograniczeniu hałasu jest stosowanie pojazdów o napędzie hybrydowym. Ruch rowerowy i pieszy Jednym ze sposobów zmniejszenia natężenia komunikacji samochodowej w miastach, a tym samym zmniejszenia hałasu, jest rozwój ruchu rowerowego. System tras rowerowych w mieście powinien: umożliwić dojazd do centrum miasta z dzielnic mieszkaniowych oraz zapewnić możliwości podróży rowerem po obszarach miasta atrakcyjnych pod względem przyrodniczym i kulturalnym. Stworzenie nowoczesnego systemu tras rowerowych zakłada wdrożenie wielu rodzajów rozwiązań technicznych z zakresu inżynierii drogowej takich jak: główne drogi rowerowe, wydzielone pasy dla rowerzystów (w miejscach o zwartej zabudowie) tegoż obszaru, dopuszczenie ruchu rowerowego na ulicach i deptakach, bez stosowania oznakowania poziomego jezdni, ciągi pieszo rowerowe, udostępnienie ulic jednokierunkowych w obie strony dla rowerzystów. Podobną funkcję ze względu na ograniczenie hałasu spełniają udogodnienia dla ruchu pieszego, szczególnie w centrach miast. Wśród stosowanych rozwiązań można wymienić: częściowe wyłączenie wybranych fragmentów ulic na deptaki lub ciągi pieszojezdne, budowa ciągów pieszo rowerowych, ulice z całkowitym zakazem ruchu ogólnego. Takie rozwiązania sprzyjają jednocześnie rozwojowi usług turystycznogastronomicznych, co z kolei wpływa pozytywnie na atrakcyjność miasta i jakość życia mieszkańców. Wymiana okien W przypadkach, kiedy nie ma możliwości zastosowania innych środków ochrony przed hałasem (takich jak ograniczenia ruchu, ekrany akustyczne) w celu uchronienia mieszkańców przed przekroczeniami dopuszczalnych poziomów hałasu należy przeprowadzić wymianę okien. Większość dostępnych aktualnie na rynku systemów okiennych posiada dobre własności izolacyjności akustycznej. Oprócz konstrukcji wewnętrznej profili oraz odpowiedniej ilości uszczelek pomiędzy skrzydłami i ościeżnicami, decydujące o poziomie ochrony akustycznej jest w znacznym stopniu oszklenie okna. Przy poziomie hałasu do 65 db dla jego odpowiedniego obniżenia wystarczą szyby wielowarstwowe ze szkła izolacyjnego. Przy 70 db konieczne są już okna zespolone, a powyżej 70 db niezbędne są okna skrzynkowe. Wymagana wartość izolacyjna powinna być ustalana każdorazowo ze specjalistą i powinna być zależna od funkcji pomieszczenia. 120 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 121

122 Edukacja ekologiczna Edukacja ekologiczna ma na celu podniesienie poziomu wiedzy o środowisku oraz kształtowanie powszechnych postaw proekologicznych wśród mieszkańców danego obszaru. W zakresie hałasu edukacja ekologiczna może obejmować m.in. następujące działania: transfer wiedzy na temat źródeł hałasu środowiskowego, jego wpływu na organizm człowieka oraz dostępnych metod ochrony, informowanie o aktualnym stanie klimatu akustycznego na danym obszarze, promowanie komunikacji publicznej, promowanie ruchu pieszego i rowerowego. W działaniach edukacyjnych szczególną uwagę należy poświęcić dzieciom i młodzieży (ulotki, imprezy, akcje szkolne, audycje). 5. WYNIKI KONSULTACJI SPOŁECZNYCH Zgodnie z art. 119 ust. 2a ustawy z dnia z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tj. Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zmianami), należy zapewnić możliwość udziału społeczeństwa w postępowaniu, którego przedmiotem jest sporządzenie programu ochrony środowiska przed hałasem. Szczegółowe informacje nt. przeprowadzonych konsultacji społecznych niniejszego Programu oraz zgłoszonych uwag i wniosków zawarte są w Raporcie z konsultacji społecznych W ramach konsultacji społecznych, koordynowanych przez Urząd Miasta Opola, zorganizowano w dniu r. spotkanie dla mieszkańców, w którym wzięli udział m.in.: Wiceprezydent Miasta Opola Arkadiusz Wiśniewski, przedstawiciele Urzędu Miasta, Miejskiego Zarządu Dróg, a także mediów (Nowa Trybuna Opolska, Gazeta Wyborcza). Łącznie w spotkaniu uczestniczyło 13 osób. Głosy opinii publicznej przedstawione przed spotkaniem konsultacyjnym za pośrednictwem mediów (TVP Opole, Nowa Trybuna Opolska) i przywołane podczas spotkania jednoznacznie wskazują na brak akceptacji mieszkańców miasta dla propozycji ograniczenia prędkości dopuszczalnej do 40 km/h, głównie w odniesieniu do pory nocnej, na wybranych 11 odcinkach dróg, gdzie zgodnie ze zaktualizowaną mapą akustyczną występują przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu. Uzasadnieniem przyjęcia tej propozycji na etapie projektu Programu była koncepcja kompleksowego podejścia do ograniczania hałasu drogowego, czyli zastosowanie szerokiego zestawu działań w celu osiągnięcia istotnej poprawy klimatu akustycznego. W sytuacji braku akceptacji społecznej dla tej formy walki z hałasem zaproponowano zastosowanie rozwiązań alternatywnych, które również spowodują znaczącą redukcję hałasu drogowego. Koncepcja alternatywna opiera się na założeniu szybkiej realizacji przebudowy systemu drogowego miasta w celu zmniejszenia natężenia ruchu w obszarach przekroczeń oraz na szerokim zastosowaniu nawierzchni typu SMA, zapewniających obniżenie emisji hałasu z kontaktu pojazdów z nawierzchnią. 6. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM Program ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata jest dokumentem opracowanym w celu określenia kierunków i zakresu działań niezbędnych dla przywrócenia dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, na obszarach gdzie zidentyfikowano przekroczenia obowiązujących norm, w tym wskazania działań priorytetowych. 121 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 122

123 Podstawą prawną sporządzenia Programu jest art. 119 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.), który stanowi, że dla terenów, gdzie poziom hałasu przekracza poziom dopuszczalny tworzy się programy ochrony środowiska przed hałasem, których celem jest dostosowanie poziomu hałasu do dopuszczalnego. Wymóg ten wynika z implementacji Dyrektywy 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej z dnia 25 czerwca 2002r. odnoszącej się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku. Niniejszy Program jest pierwszym programem ochrony środowiska przed hałasem, jaki został opracowany dla miasta Opola. Podstawą do sporządzenia Programu była analiza opracowanej w latach 2011 i 2012 oraz zaktualizowanej w roku 2013 Mapy akustycznej miasta Opola. Zarówno mapa akustyczna jak i program ochrony środowiska przed hałasem są dokumentami mającymi na celu wspomaganie prowadzenia długookresowej polityki w zakresie ochrony środowiska przed hałasem. Istotnym elementem procedury opracowania Programu jest zapewnienie możliwości udziału społeczeństwa w postępowaniu. Pogram uchwalony przez Radę Miasta Opola stanowi akt prawa miejscowego. Informacje o programie oraz postępach w jego realizacji przekazywane są w formie sprawozdań do Komisji Europejskiej. W Programie wskazano, na podstawie analizy mapy akustycznej, zakres naruszeń dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, w odniesieniu do następujących rodzajów hałasu: drogowego, kolejowego i przemysłowego. W zakresie hałasu drogowego określono, że powierzchnia obszarów na których warunki akustyczne są w stanie niedobrym i złym na terenie miasta Opola wynosi 0,639 km 2 (co stanowi 0,66% powierzchni miasta) i jest zamieszkiwana przez ok mieszkańców. W obrębie hałasu ze źródeł kolejowych powierzchnia obszarów, na których warunki akustyczne są w stanie niedobrym i złym na terenie miasta Opola wynosi 0,123 km 2 (co stanowi 0,13% powierzchni miasta) i jest zamieszkiwana przez ok. 180 mieszkańców. W zasięgu przemysłowych źródeł hałasu powierzchnia obszarów, na których warunki akustyczne są w stanie niedobrym i złym na terenie miasta Opola wynosi 0,27 km 2 (co stanowi 0,28% powierzchni miasta) i jest zamieszkiwana przez ok. 500 mieszkańców. Tereny o bardzo złych warunkach akustycznych w odniesieniu do ww. rodzajów hałasu nie występują. Największy wpływ na kształtowanie klimatu akustycznego miasta ma hałas drogowy zidentyfikowano 43 obszary konfliktowe. Stanowią je ruchliwe trasy w Śródmieściu i Zaodrzu, a także większość głównych tras wylotowych z miasta. Główne czynniki wpływające na poziom emisji hałasu to: natężenie ruchu, struktura ruchu, prędkość poruszania się pojazdów, typ nawierzchni. Czynniki te wzięto pod uwagę przy wyznaczaniu kierunków i zakresu działań, mających na celu ograniczenie hałasu. Wśród metod prowadzących do ograniczenia hałasu drogowego można wymienić metody techniczne (zastosowanie cichych nawierzchni, modernizacje zniszczonych dróg, pasy zieleni, ekrany akustyczne, wyprowadzenie ruchu poza obszary chronione budowa obwodnic) i organizacyjne (ograniczenie prędkości, ograniczenie ruchu, systemy sterowania ruchem zwiększające jego płynność, tworzenie warunków rozwoju alternatywnych środków transportu miejskiego, podniesienie atrakcyjności miejskiej komunikacji, uwzględnianie w planach zagospodarowania przestrzennego kwestii zagrożenia hałasem). W odniesieniu do hałasu kolejowego zidentyfikowano (na podstawie mapy akustycznej 19 obszarów z przekroczeniami). Są to głównie tereny wzdłuż linii 122 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 123

124 kolejowych nr 132 relacji Bytom Wrocław Główny oraz 277 relacji Opole Groszowice Wrocław Brochów. Wśród podstawowych czynników wpływających na poziom emisji hałasu kolejowego można wyróżnić: natężenie ruchu, prędkość poruszania się pojazdów, rodzaj i stan techniczny taboru oraz torowisk, natomiast jako metody ograniczające można zastosować przede wszystkim ekrany akustyczne. Ww. obszary konfliktowe w zakresie hałasu drogowego i kolejowego zostały objęte niniejszym Programem. W harmonogramie rzeczowo-finansowym Programu ujęto: działania wynikające z dokumentów planistycznych, strategicznych i planów inwestycyjnych jednostek, mające wpływ na klimat akustyczny miasta, przewidziane do realizacji do roku Wśród nich, w zakresie hałasu drogowego: budowa Obwodnicy Południowej, Trasy Odrzańskiej, rozbudowa Trasy Wrocławskiej, Trasy Średnicowej, Obwodnicy Śródmiejskiej oraz budowa przepraw przez rzekę Odrę, a także przebudowa infrastruktury drogowej służącej preferencji komunikacji publicznej, zakup nowego taboru autobusowego, budowa parkingów Park & Ride; w zakresie hałasu kolejowego: rewitalizacja i modernizacja linii kolejowych. Należy podkreślić, że działania te nie będą generować nowych obszarów narażonych na ponadnormatywny hałas, a dodatkowo przyczynią się do ograniczania poziomu hałasu na niektórych zidentyfikowanych obecnie obszarach z przekroczeniami; działania podstawowe Programu, które uznano za najbardziej optymalne, wynikające z potrzeby ograniczenia lub wyeliminowania przekroczeń dopuszczanych poziomów hałasu drogowego w odniesieniu do zidentyfikowanych terenów z przekroczeniami (obszarów konfliktowych). Wśród nich, w zakresie hałasu drogowego zaproponowano: zastosowanie nawierzchni mineralno-asfaltowych typu SMA (Stone Mastic Asphalt), budowę ekranów akustycznych, zmianę sposobu użytkowania budynków, czy wymianę i wzmocnienie nawierzchni. Dodatkowo podkreślono, że w zależności od możliwości budżetowych czy organizacyjnych, możliwe jest zastosowanie innych rozwiązań alternatywnych; działania wspomagające, które nie wiążą się bezpośrednio z uzyskaniem określonego efektu w postaci redukcji hałasu, natomiast mają charakter ciągły i długoterminowy. Wśród nich zaproponowano: opracowanie koncepcji systemu monitoringu hałasu komunikacyjnego i warunków środowiskowych oraz zakup odpowiedniego sprzętu pomiarowego, budowę dróg rowerowych, zwiększenie liczby punktów wypożyczania rowerów, poprawę stanu technicznego nawierzchni ulic, analizę istniejących mpzp i wprowadzenie niezbędnych zmian w celu wykluczenia nowej zabudowy chronionej przed hałasem (w rozumieniu ustawy POŚ) na terenach, gdzie występują przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu, lub dostosowania rodzaju zabudowy do istniejącej sytuacji akustycznej (np. zmiana terenu z zabudowy mieszkaniowej na mieszkaniowo-usługową), określenie nowych granic strefy śródmiejskiej, uwzględniających faktyczne funkcje terenów. W przypadku każdego zadania wskazano jednostkę odpowiedzialną za wykonanie, termin realizacji, szacunkowe nakłady finansowe, przewidywane źródło finansowania oraz wskaźnik monitorowania, a także sposób i formę przekazywania informacji o realizacji zadania. Przedstawione dane zostały skonsultowane z odnośnymi jednostkami, w tym zarządzającymi źródłami hałasu. Przyjęta kolejność realizacji zadań, zgodnie z zapisami rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim 123 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 124

125 powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem 42 została uzależniona od wartości wskaźnika M, charakteryzującego wielkość przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu i liczbę mieszkańców narażonych na hałas. W perspektywie krótkoterminowej proponuje się realizację zadań na terenach, gdzie wskaźnik M przyjmuje najwyższe wartości. Dla terenów, gdzie przekroczenia są mniejsze i mniejsza liczba ludności jest narażona na ich oddziaływanie, działania naprawcze można przesunąć w czasie, aby zapewnić realne możliwości ich finansowania. W odniesieniu do hałasu kolejowego, biorąc pod uwagę realizację zaplanowanych działań wynikających z dokumentów strategicznych w odniesieniu do wszystkich odcinków linii kolejowych, w granicach miasta Opola, będących źródłem ponadnormatywnego hałasu oraz relatywnie mniejsze, w porównaniu do hałasu drogowego, wielkości przekroczeń poziomu dopuszczalnego, nie proponuje się podjęcia dodatkowych działań w stosunku do działań planowych, natomiast wskazuje się za celowe zweryfikowanie ich skuteczności, w ramach kolejnej aktualizacji mapy akustycznej. Jeśli chodzi o hałas przemysłowy, którego oddziaływanie ma charakter lokalny, jako wystarczające działanie naprawcze wskazuje się możliwość jego ograniczania poprzez wydawane decyzje administracyjne, stąd obszary znajdujące się pod wpływem oddziaływania hałasu przemysłowego, do których zaliczono tereny wokół niektórych zakładów zlokalizowanych w obszarach: Zakrzów, Metalchem oraz w rejonie ul. Wschodniej, nie zostały objęte Programem. Istotną rolę poza działaniami naprawczymi odgrywają również działania prewencyjne, szczególnie w zakresie zagospodarowania przestrzennego. W dokumencie wskazano propozycje takich działań. Jak podkreślono wcześniej, niniejszy Program jest pierwszym programem ochrony środowiska przed hałasem opracowanym dla miasta Opola. W związku z tym przedstawione działania można określić również jako pierwszy krok na drodze do poprawy klimatu akustycznego w mieście. Ich realizacja ma przyczynić się do ograniczenia narażenia mieszkańców na ponadnormatywny hałas, natomiast nie spowoduje radykalnych zmian w zakresie likwidacji samego problemu. W tym celu niezbędna jest kontynuacja zapoczątkowanych prac w ramach kolejnych edycji POH. W Programie omówiono źródła finansowania działań oraz wskazano rodzaje informacji i dokumentów wykorzystanych do kontroli i dokumentowania jego realizacji. Podano również organy administracji właściwe w sprawach: przekazywania organowi przyjmującemu Program informacji o wydawanych decyzjach, których ustalenia zmierzają do osiągnięcia celów Programu; wydawania aktów prawa miejscowego, monitorowania realizacji Programu. Wskazano obowiązki podmiotów korzystających ze środowiska. Przeanalizowano również szczegółowo dokumenty strategiczne kraju (Politykę ekologiczną państwa), województwa opolskiego (strategię rozwoju, program ochrony środowiska oraz plan zagospodarowania przestrzennego), a także dokumenty o charakterze lokalnym (m.in. strategię rozwoju miasta, program rozwoju miasta, aktualizację programu ochrony środowiska dla miasta Opola, program rozwoju systemu transportu w mieście). Omówiono dostępne techniki i technologie w zakresie ograniczania hałasu. Przedstawiono najważniejsze przepisy prawa zarówno europejskiego, krajowego, jak i lokalnego oraz decyzje administracyjne mające wpływ na stan akustyczny środowiska, które zostały uwzględnione w ramach opracowywania niniejszego Programu. Wskazano propozycje obszarów cichych w aglomeracji. 42 Dz. U. z 2002 r., Nr 179, poz Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 125

126 Planowane działania w obszarze ochrony przed hałasem w Polsce wpisują się w priorytety Unii Europejskiej, a głównie Szóstego wspólnotowego programu działań w zakresie środowiska naturalnego 43, jak i propozycji Komisji Europejskiej nowego, Generalnego programu działań UE w dziedzinie środowiska do 2020 r. pt. Żyjmy dobrze w zakresie możliwości naszej planety 44. Niniejszy dokument jest zgodny z podstawowymi dokumentami strategicznymi Miasta oraz województwa opolskiego. 43 Dz. U. L 242 z r. 44 COM(2012)710final 125 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 126

127 7. BIBLIOGRAFIA 1. Programowanie perspektywy finansowej Założenia umowy partnerstwa, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Przyjęte przez Radę Ministrów r. 2. Europa 2020 Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu Komunikat Komisji Europejskiej (KOM(2010)2020), przyjęta przez Radę r. (EUCO13/10) 3. Wniosek w sprawie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające Program działań na rzecz środowiska i klimatu (LIFE) COM(2011)874 z r. 4. Szósty, wspólnotowy program działań w zakresie środowiska naturalnego Dz. U. L 242 z r. 5. Generalny program działań UE w dziedzinie środowiska do 2020 r. pt. Żyjmy dobrze w zakresie możliwości naszej planety. Propozycja Komisji decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady (COM(2012)710final) z r. 6. Polityka ekologiczna państwa na lata z perspektywą do roku 2016 (MP Nr 34/2009 poz. 501). 7. Strategia bezpieczeństwo energetyczne i środowisko projekt z r. ( 8. Strategia rozwoju Województwa Opolskiego Województwo Opolskie przyjazne mieszkańcom i przedsiębiorcom, przyjęta przez Sejmik Województwa Opolskiego r. 9. Program ochrony środowiska Województwa Opolskiego na lata z perspektywą do roku 2019 przyjęty przez Sejmik Województwa Opolskiego 27 marca 2012 r. 10. Plan zagospodarowania przestrzennego Województwa Opolskiego przyjęty przez Sejmik Województwa Opolskiego z dnia 24 września 2002 r. 11. Strategia Rozwoju Opola na lata przyjęta przez Radę Miasta Opola 18 grudnia 2012 r. 12. Program rozwoju miasta Opola na lata (uszczegóławiający Strategię rozwoju miasta Opola stolicy polskiej piosenki z 2007 r.) Przyjęty przez Radę Miasta Opola 28 czerwca 2007 r. 13. Aktualizacja programu ochrony środowiska przyjęta przez Radę Miasta Opola 29 listopada 2012 r. 14. Program rozwoju zintegrowanego systemu transportu miejskiego w Opolu zarządzanie ruchliwością (mobility management) 15. Lokalny program rewitalizacji miasta Opola na lata przyjęty przez Radę Miasta Opole 26 lutego 2009 r. 16. Wieloletnia prognoza finansowa na lata dla miasta Opole 17. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Opola (aktualna wersja Studium) przyjęta przez Radę Miasta Opola 26 sierpnia 2010 r. 126 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 127

128 8. SPIS TABEL Tabela 1. Harmonogram realizacji poszczególnych etapów pracy... 8 Tabela 2. Rodzaje i wielkość terenów chronionych na obszarze miasta Opola (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola)...26 Tabela 3. Wykaz obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży (źródło: =view&id= 9&Itemid=134)...28 Tabela 4. Wykaz obiektów szpitalnych, domów opieki społecznej (źródło: uw.gov.pl/rejestr-domow-pomocy-spolecznej-280.html; /listaksiagfiltr.jsf)...30 Tabela 5. Podsumowanie wyników analiz rozkładu wskaźnika L DWN dla hałasu drogowego (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola)...31 Tabela 6. Podsumowanie wyników analiz rozkładu wskaźnika L N dla hałasu drogowego (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola)...31 Tabela 7. Podsumowanie wyników analiz rozkładu wskaźnika L DWN dla hałasu kolejowego (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola)...33 Tabela 8. Podsumowanie wyników analiz rozkładu wskaźnika L N dla hałasu kolejowego (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola)...33 Tabela 9. Podsumowanie wyników analiz rozkładu wskaźnika L DWN dla hałasu przemysłowego (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola)...35 Tabela 10. Podsumowanie wyników analiz rozkładu wskaźnika L N dla hałasu przemysłowego (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola)...35 Tabela 11. Szacunkowe wartości redukcji hałasu w zależności od stopnia redukcji ogólnego natężenia ruchu (źródło: UAM Poznań, 2008)...38 Tabela 12. Szacunkowe wartości redukcji hałasu w zależności od początkowego udziału samochodów ciężarowych w natężeniu ruchu (źródło: UAM Poznań, 2008)...38 Tabela 13. Harmonogram rzeczowo-finansowy działań wynikających z dokumentów planistycznych, strategicznych i planów inwestycyjnych jednostek...43 Tabela 14. Harmonogram rzeczowo-finansowy działań podstawowych Programu (źródło: opracowanie własne)...47 Tabela 15. Harmonogram rzeczowo-finansowy działań wspomagających Programu (źródło: opracowanie własne)...53 Tabela 16. Najważniejsze rodzaje decyzji mogących mieć wpływ na osiągniecie celów Programu (źródło: opracowanie własne)...67 Tabela 17. Wskaźniki monitorowania Programu (źródło: opracowanie własne)...70 Tabela 18. Tereny objęte Programem hałas drogowy (źródło: opracowano na podstawie mapy akustycznej) Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 128

129 Tabela 19. Tereny objęte Programem hałas kolejowy (źródło: opracowano na podstawie mapy akustycznej)...78 Tabela 20. Charakterystyka źródeł hałasu hałas drogowy: drogi krajowe (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola w zakresie hałasu drogowego)...79 Tabela 21. Charakterystyka źródeł hałasu hałas drogowy: drogi wojewódzkie (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola w zakresie hałasu drogowego)...80 Tabela 22. Charakterystyka źródeł hałasu hałas drogowy: drogi powiatowe (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola w zakresie hałasu drogowego)...82 Tabela 23. Charakterystyka źródeł hałasu hałas kolejowy (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola w zakresie hałasu kolejowego)...85 Tabela 24. Charakterystyka źródeł hałasu hałas przemysłowy (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola w zakresie hałasu przemysłowego)...87 Tabela 25. Tereny nieobjęte Programem hałas przemysłowy (źródło: opracowano na podstawie mapy akustycznej)...92 Tabela 26. Działania w zakresie ochrony przed hałasem na podstawie harmonogramu rzeczowo-finansowego zadań przewidzianych do realizacji w latach oraz w latach (źródło: Aktualizacja Programu ochrony środowiska dla miasta Opole)...98 Tabela 27. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez poszczególne grupy źródeł hałasu, wyrażone wskaźnikami L DWN i L N, mającymi zastosowanie do prowadzenia długookresowej polityki w zakresie ochrony środowiska przed hałasem (źródło: rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2007 r. Nr 120, poz. 826 z późn. zm.)) Tabela 28. Poziom hałasu zewnętrznego pojazdów w db (A) Tabela 29. Proponowane działania planistyczne w zakresie ochrony przed hałasem do studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego (źródło: opracowanie własne) Tabela 30. Proponowane działania planistyczne w zakresie ochrony przed hałasem do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (źródło: opracowanie własne) Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 129

130 9. SPIS RYSUNKÓW Rysunek 1. Etapy opracowania Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola (źródło: opracowanie własne)...10 Rysunek 2. Mapa rozkładu wskaźnika M na podstawie mapy przekroczeń hałasu drogowego dla wskaźnika hałasu L DWN (źródło: mapa akustyczna miasta Opola)...12 Rysunek 3. Położenie Opola na tle województwa opolskiego (źródło: Rysunek 4. Lokalizacja obrębów ewidencyjnych miasta Opola (źródło: opracowanie własne na podstawie danych uzyskanych z UM Opola)...15 Rysunek 5. Struktura funkcjonalno-przestrzenna Opola (źródło: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Opola)...18 Rysunek 6. Podstawowy układ drogowy miasta Opola (źródło: Analiza ruchu dla potrzeb określenia wpływu budowy przeprawy przez rzekę Odrę wg rekomendowanych wariantów w oparciu o prognozę ruchu na rok 2026; INKOM S.C, 2012 r.)...20 Rysunek 7. Układ linii kolejowych na terenie miasta Opola (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola)...21 Rysunek 8. Lokalizacja wypożyczalni rowerów na terenie miasta Opola (źródło: Rysunek 9. Mapa wrażliwości akustycznej (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola)...27 Rysunek 10. Mapa terenów zagrożonych hałasem drogowym dla wskaźnika hałasu L DWN (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola)...32 Rysunek 11. Mapa terenów zagrożonych hałasem kolejowym dla wskaźnika hałasu L DWN (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola)...34 Rysunek 12. Mapa terenów zagrożonych hałasem przemysłowym dla wskaźnika hałasu L DWN (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola)...36 Rysunek 13. Związki Umowy partnerstwa z podstawowymi dokumentami strategicznymi UE i Polski (źródło: Programowanie perspektywy finansowej Założenia umowy partnerstwa, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Przyjęte przez Radę Ministrów r.)...62 Rysunek 14. Układ drogowy miasta Opola z podziałem na kategorie ulic (źródło: mapa akustyczna miasta Opola)...84 Rysunek 15. Ruch kolejowy na terenie miasta Opola (źródło: mapa akustyczna miasta Opola)...86 Rysunek 16. Lokalizacja zakładów i obiektów przemysłowych ujętych w obliczeniach mapy akustycznej (źródło: mapa akustyczna miasta Opla)...90 Rysunek 17. Istniejący i projektowany układ drogowy miasta Opola do roku 2018 (2020) (źródło: opracowano na podstawie Analizy ruchu dla potrzeb określenia wpływu budowy 129 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 130

131 przeprawy przez rzekę Odrę wg rekomendowanych wariantów w oparciu o prognozę ruchu na rok 2026; INKOM S.C, 2012 r.) Rysunek 18. Wpływ budowy Trasy Odrzańskiej [5] i [16] na stan akustyczny rejonu ulicy Sobieskiego - określony wskaźnikiem L DWN (mapa po lewej stronie stan przed realizacją inwestycji, mapa po prawej stronie stan po realizacji inwestycji) Rysunek 19. Wpływ budowy Obwodnicy Południowej [1A] i [1B] oraz rozbudowy dróg: [8], [9], [10], [12] i ul. Wspólnej na stan akustyczny rejonu miasta, którego dotyczą zmiany - określony wskaźnikiem L DWN (mapa po lewej stronie stan przed realizacją inwestycji, mapa po prawej stronie stan po realizacji inwestycji) Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 131

132 Załącznik nr 1 do Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata Załącznik Nr 1 Obszary objęte Programem przed i po zastosowaniu działań naprawczych Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 132

133 D1 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN L N) ul. Budowlanych (od ul. Planowane działania: Głowackiego do Przed realizacją zadań Programu Magazynowej) Opis Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale od 0 db do 5 db. Przekroczenia poziomu dopuszczalnego powyżej 10 db dotyczą wyłącznie terenu pozbawionego zabudowy mieszkaniowej Po realizacji zadań Programu Przekroczenia poziomu dopuszczalne mogą jeszcze występować na frontowej elewacji budynków mieszkalnych. Przekroczenia nie będą jednak duże, rzędu 2 db. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem Wartość wskaźnika M Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 133

134 D2 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN L N) ul. Partyzancka (od Planowane działania: Obwodnicy Północnej do Przed realizacją zadań Programu ul. Wrocławskiej) Opis Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale od 0 db do 5 db. Przekroczenia poziomu dopuszczalnego powyżej 10 db dotyczą wyłącznie terenu pozbawionego zabudowy mieszkaniowej Po realizacji zadań Programu Przekroczenia poziomu dopuszczalne w zasadzie dotyczyć będą wyłącznie terenów niezabudowanych. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem Wartość wskaźnika M 27 9 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 134

135 D3 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN L N) ul. Księdza Bolesława Planowane działania: Domańskiego (od ul. Wrocławskiej do 10 Przed realizacją zadań Programu Sudeckiej Dywizji Zmechanizowanej) Opis Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale od 0 db do 5 db. Przekroczenia poziomu dopuszczalnego powyżej 10 db dotyczą wyłącznie terenu pozbawionego zabudowy mieszkaniowej. Po realizacji zadań Programu Przekroczenia poziomu dopuszczalne w zasadzie dotyczyć będą wyłącznie terenów niezabudowanych. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem 51 0 Wartość wskaźnika M 16 0 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 135

136 D4 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN L N) ul. Prószkowska (od Planowane działania: Krapkowickiej do planowanej Obwodnicy Przed realizacją zadań Programu Południowej) Opis Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale od 0 db do 5 db. Przekroczenia poziomu dopuszczalnego powyżej 10 db dotyczą wyłącznie terenu pozbawionego zabudowy mieszkaniowej. Po realizacji zadań Programu Przekroczenia poziomu dopuszczalne w zasadzie dotyczyć będą wyłącznie terenów niezabudowanych. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem 47 5 Wartość wskaźnika M 11 1 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 136

137 D5 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN L N) Układ ul. Wojska Planowane działania: Polskiego, ul. Prószkowska (od ul. Wróblewskiego do ul. J. Przed realizacją zadań Programu Chełmońskiego), ul. Wróblewskiego Opis Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale od 0 db do 5 db. Przekroczenia poziomu dopuszczalnego powyżej 10 db dotyczą wyłącznie terenu pozbawionego zabudowy mieszkaniowej. Po realizacji zadań Programu Przekroczenia poziomu dopuszczalne w zasadzie dotyczyć będą tylko nielicznych terenów zabudowy mieszkaniowej. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem Wartość wskaźnika M 8 3 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 137

138 D6 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN L N) ul. Prószkowska (od ul. J. Chełmońskiego do ul. Niemodlińskiej) Planowane działania: Przed realizacją zadań Programu Po realizacji zadań Programu Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii Opis zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale od 0 db do 5 db. Brak terenów wymagających ochrony przed hałasem. Przekroczenia poziomu dopuszczalnego powyżej 10 db dotyczą wyłącznie terenu pozbawionego zabudowy mieszkaniowej. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem 22 0 Wartość wskaźnika M 5 0 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 138

139 D7 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN) ul. Niemodlińska (od ul. Planowane działania: Zbożowej do ul. S. Koszyka) Przed realizacją zadań Programu Opis Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale od 0 db do 5 db. Przekroczenia poziomu dopuszczalnego powyżej 10 db dotyczą wyłącznie terenu pozbawionego zabudowy mieszkaniowej. Po realizacji zadań Programu Przejęcie ruchu przez obwodnicę południową spowoduje, iż przekroczenia poziomu dopuszczalnego ulegną zmniejszeniu. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem Wartość wskaźnika M Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 139

140 D8 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN) ul. Niemodlińska (od ul. Planowane działania: S. Koszyka do ul. Przed realizacją zadań Programu Wrocławskiej) Opis Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale od 0 db do 5 db. Przekroczenia poziomu dopuszczalnego powyżej 10 db dotyczą wyłącznie terenu pozbawionego zabudowy mieszkaniowej. Po realizacji zadań Programu Zastosowanie nawierzchni SMA zmniejszy emisję hałasu z drogi, jednak nie spowoduje, iż przekroczenia poziomu dopuszczalnego znikną. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem Wartość wskaźnika M Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 140

141 D9 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN) ul. Nysy Łużyckiej (od ul. Wrocławskiej do ul. Luboszyckiej) Planowane działania: Przed realizacją zadań Programu Po realizacji zadań Programu Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii Opis zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale od 5 db do 10 db. Zastosowanie ekranu akustycznego o długości 106 m i wysokości 4 m. Bezpośrednio dla terenu sąsiadującego z drogą przekroczenia wynoszą nieco ponad 15 db. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem Wartość wskaźnika M Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 141

142 D10 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN) ul. Batalionów Chłopskich (od ul. Luboszyckiej do ul. Oleskiej) Planowane działania: Przed realizacją zadań Programu Po realizacji zadań Programu Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla Opis I linii zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale do. Zastosowanie ekrany akustycznego o długości 688 m i wysokości 5 m. 5 db. Bezpośrednio dla terenu sąsiadującego z drogą przekroczenia wynoszą nieco ponad 10 db Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem Wartość wskaźnika M Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 142

143 D11 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN) ul. Bohaterów Monte Casino Planowane działania: Przed realizacją zadań Programu Po realizacji zadań Programu Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale do 5 db. Opis Bezpośrednio dla terenu sąsiadującego z drogą przekroczenia wynoszą nieco Zastosowanie ekrany akustycznego o długości 349 m i wysokości 4 m ponad 10 db. Tereny zagrożone są terenami zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem 0 0 Wartość wskaźnika M 0 0 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 143

144 D12 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN) Aleja Przyjaźni (część Planowane działania: północna) Przed realizacją zadań Programu Opis Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale do 5 db. Bezpośrednio dla terenu sąsiadującego z drogą przekroczenia wynoszą nieco ponad 10 db. Po realizacji zadań Programu W wyniku zastosowania nawierzchni SMA przekroczenia poziomu dopuszczalnego zmniejszą się. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem Wartość wskaźnika M Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 144

145 D13 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN) Al. Przyjaźni (od ul. Planowane działania: Kwiatowej do ul. Marka Przed realizacją zadań Programu z Jemielnicy) Opis Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale do 5 db. Bezpośrednio dla terenu sąsiadującego z drogą przekroczenia wynoszą nieco ponad 10 db Po realizacji zadań Programu W wyniku zastosowania nawierzchni SMA przekroczenia poziomu dopuszczalnego ulegną zmniejszeniu. Tylko nieliczna zabudowa będzie zagrożona niewielkim ponadnormatywnym hałasem. W przypadku zmiany funkcji terenu na niepodlegający ochronie akustycznej, sytuacja ulegnie jeszcze większej poprawie. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem Wartość wskaźnika M 30 4 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 145

146 D14 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN) ul. Aleja Przyjaźni (od Planowane działania: ul. Żwirowej do planowanej Obwodnicy Przed realizacją zadań Programu Południowej) Opis Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale do 5 db. Bezpośrednio dla terenu sąsiadującego z drogą przekroczenia wynoszą nieco ponad 10 db. Po realizacji zadań Programu W wyniku zastosowania nawierzchni SMA przekroczenia poziomu dopuszczalnego ulegną zmniejszeniu. Tylko nieliczna zabudowa będzie zagrożona niewielkim ponadnormatywnym hałasem. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem Wartość wskaźnika M 11 3 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 146

147 D15 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN) ul. Księdza J. Planowane działania: Popiełuszki (od planowanej Obwodnicy Przed realizacją zadań Programu Południowej do ul. J.N. Jaronia) Opis Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale do 5 db. Bezpośrednio dla terenu sąsiadującego z drogą przekroczenia wynoszą nieco ponad 10 db. Po realizacji zadań Programu W wyniku zastosowania nawierzchni SMA przekroczenia poziomu dopuszczalnego ulegną zmniejszeniu. Tylko nieliczna zabudowa będzie zagrożona niewielkim ponadnormatywnym hałasem. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem Wartość wskaźnika M 15 8 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 147

148 D16 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN) Ul. Księdza Jerzego Planowane działania: Popiełuszki od J.N. Jaronia do Przed realizacją zadań Programu Oświęcimskiej Opis Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale do 5 db. Bezpośrednio dla terenu sąsiadującego z drogą przekroczenia wynoszą nieco ponad 10 db Po realizacji zadań Programu W wyniku zastosowania nawierzchni SMA przekroczenia poziomu dopuszczalnego ulegną zmniejszeniu. Tylko nieliczna zabudowa będzie zagrożona niewielkim ponadnormatywnym hałasem. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem Wartość wskaźnika M Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 148

149 D17 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN) Ul. Oświęcimska (od Planowane działania: Księdza J. Popiełuszki do Przed realizacją zadań Programu ul. Katarzyny) Opis Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale do 5 db. Bezpośrednio dla terenu sąsiadującego z drogą przekroczenia wynoszą nieco ponad 10 db. Po realizacji zadań Programu W wyniku zastosowania nawierzchni SMA przekroczenia poziomu dopuszczalnego ulegną zmniejszeniu. Tylko nieliczna zabudowa będzie zagrożona niewielkim ponadnormatywnym hałasem. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem Wartość wskaźnika M Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 149

150 D18 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN) ul. Oświęcimska (od ul. Planowane działania: Katarzyny do ul. K. Przed realizacją zadań Programu Grzesika) Opis Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale do 5 db. Bezpośrednio dla terenu sąsiadującego z drogą przekroczenia wynoszą nieco ponad 10 db. Po realizacji zadań Programu W wyniku zastosowania nawierzchni SMA przekroczenia poziomu dopuszczalnego ulegną zmniejszeniu. Tylko nieliczna zabudowa będzie zagrożona niewielkim ponadnormatywnym hałasem. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem Wartość wskaźnika M 4 3 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 150

151 D19 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN) ul. Oświęcimska (od ul. Planowane działania: K. Grzesika do granic Przed realizacją zadań Programu miasta) Opis Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale do 5 db. Bezpośrednio dla terenu sąsiadującego z drogą przekroczenia wynoszą nieco ponad 10 db. Po realizacji zadań Programu W wyniku zastosowania nawierzchni SMA przekroczenia poziomu dopuszczalnego ulegną zmniejszeniu. Tylko nieliczna zabudowa będzie zagrożona niewielkim ponadnormatywnym hałasem. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem Wartość wskaźnika M Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 151

152 D20 Opis Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN) Planowane działania: ul. Jagiellonów Przed realizacją zadań Programu Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale do 5 db. Bezpośrednio dla terenu sąsiadującego z drogą przekroczenia wynoszą nieco ponad 10 db. Po realizacji zadań Programu W wyniku zastosowania nawierzchni SMA przekroczenia poziomu dopuszczalnego ulegną zmniejszeniu. Tylko nieliczna zabudowa będzie zagrożona niewielkim ponadnormatywnym hałasem. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem Wartość wskaźnika M Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 152

153 D21 Opis Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN) ul. Plebiscytowa / Planowane działania: Fabryczna Przed realizacją zadań Programu Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale do 5 db. Bezpośrednio dla terenu sąsiadującego z drogą przekroczenia wynoszą nieco ponad 10 db. Po realizacji zadań Programu W wyniku zastosowania nawierzchni SMA zasięg oddziaływania ponadnormatywnego oddziaływania ulegnie zmniejszeniu, co spowoduje iż zmaleje liczba mieszkańców zagrożonych hałasem Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem Wartość wskaźnika M Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 153

154 D22 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN) Planowane działania: ul. Obrońców Stalingradu Przed realizacją zadań Programu Opis Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale do 5 db. Bezpośrednio dla terenu sąsiadującego z drogą przekroczenia wynoszą nieco ponad 10 db. Po realizacji zadań Programu Wprowadzenie nawierzchni SMA znacznie ograniczą negatywne oddziaływanie ulicy. Liczba mieszkańców narażonych na hałas znaczenie zmaleje. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem Wartość wskaźnika M Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 154

155 D23 Opis Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN) Planowane działania: ul. Strzelecka Przed realizacją zadań Programu Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale do 5 db. Bezpośrednio dla terenu sąsiadującego z drogą przekroczenia wynoszą nieco ponad 10 db. Po realizacji zadań Programu Wprowadzenie nawierzchni SMA znacznie ograniczy negatywne oddziaływanie ulicy. Liczba mieszkańców narażonych na hałas znaczenie zmaleje. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem Wartość wskaźnika M Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 155

156 D24 Opis Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN) Planowane działania: ul. Wrocławska Przed realizacją zadań Programu Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale do 5 db. Bezpośrednio dla terenu sąsiadującego z drogą przekroczenia wynoszą nieco ponad 10 db. Po realizacji zadań Programu Wprowadzenie nawierzchni SMA znacznie ograniczy negatywne oddziaływanie ulicy. Liczba mieszkańców narażonych na hałas znaczenie zmaleje. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem 29 7 Wartość wskaźnika M 9 2 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 156

157 D25 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN) ul. Oleska / Obwodnica Planowane działania: Północna Przed realizacją zadań Programu Opis Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale do 5 db. Bezpośrednio dla terenu sąsiadującego z drogą przekroczenia wynoszą nieco ponad 10 db. Po realizacji zadań Programu Zastosowanie kranu akustycznego od strony Obwodnicy Północnej (dł. 117.m i wysokości 4 m) Spodziewane zmniejszenie natężenia ruchu na ul. Oleskiej po wybudowaniu Trasy Kluczborskiej. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem 21 7 Wartość wskaźnika M 7 2 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 157

158 D26 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN) ul. Oleska (od Planowane działania: Obwodnicy Północnej do Przed realizacją zadań Programu ul. Wiejskiej) Opis Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale do 5 db. Bezpośrednio dla terenu sąsiadującego z drogą przekroczenia wynoszą nieco ponad 10 db. Po realizacji zadań Programu Ze względu na znaczne zmniejszenie natężenia ruchu po wybudowaniu Trasy Kluczborskiej, uciążliwość ulicy Oleskiej na tym odcinku ulegnie zmniejszeniu. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem Wartość wskaźnika M 21 3 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 158

159 D27 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN) ul. Oleska (od ul. Planowane działania: Wiejskiej do ul. S. Przed realizacją zadań Programu Mikołajczyka) Opis Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale do 5 db. Bezpośrednio dla terenu sąsiadującego z drogą przekroczenia wynoszą nieco ponad 10 db. Po realizacji zadań Programu Ze względu na znaczne zmniejszenie natężenia ruchu po wybudowaniu Trasy Kluczborskiej, uciążliwość ulicy Oleskiej na tym odcinku ulegnie zmniejszeniu. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem 39 3 Wartość wskaźnika M 10 1 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 159

160 D28 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN) ul. Oleska (od ul. Planowane działania: Okulickiego do ul. Przed realizacją zadań Programu Batalionów Chłopskich) Opis Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale do 5 db. Bezpośrednio dla terenu sąsiadującego z drogą przekroczenia wynoszą nieco ponad 10 db. Po realizacji zadań Programu Ze względu na znaczne zmniejszenie natężenia ruchu po wybudowaniu Trasy Kluczborskiej, uciążliwość ulicy Oleskiej na tym odcinku ulegnie zmniejszeniu. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem Wartość wskaźnika M 28 3 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 160

161 D29 Opis Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN) Planowane działania: ul. Chabrów Przed realizacją zadań Programu Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale do 5 db. Bezpośrednio dla terenu sąsiadującego z drogą przekroczenia wynoszą nieco ponad 10 db. Po realizacji zadań Programu Przebudowa skrzyżowania Luboszycka/Kusocińskiego na rondo usprawni ruch, a dodatkowe zastosowanie nawierzchni SMA sprawi, że uciążliwość ulicy na tym odcinku zmaleje Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem Wartość wskaźnika M 6 3 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 161

162 D30 Opis Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN) Planowane działania: ul. Lipowa Przed realizacją zadań Programu Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale do 5 db. Bezpośrednio dla terenu sąsiadującego z drogą przekroczenia wynoszą nieco ponad 10 db. Po realizacji zadań Programu Zastosowanie nawierzchni SMA spowoduje zmniejszenie uciążliwości tej ulicy. Liczba mieszkańców zagrożonych znacznie zmaleje. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem Wartość wskaźnika M 13 4 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 162

163 D31 Opis Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN) ul. Wiejska (od ul. Planowane działania: Oleskiej) Przed realizacją zadań Programu Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale do 5 db. Bezpośrednio dla terenu sąsiadującego z drogą przekroczenia wynoszą nieco ponad 10 db. Po realizacji zadań Programu Zmiana sposobu użytkowania budynków spowoduje, iż tereny podlegające ochronie przed hałasem nie będą występować. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem 19 0 Wartość wskaźnika M 4 0 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 163

164 D32 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN) ul. Wiejska przy ul. Planowane działania: Brzozowej Przed realizacją zadań Programu Opis Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale do 5 db. Bezpośrednio dla terenu sąsiadującego z drogą przekroczenia wynoszą nieco ponad 10 db. Po realizacji zadań Programu Zmiana sposobu użytkowania budynków spowoduje, iż tereny podlegające ochronie przed hałasem nie będą występować. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem 6 0 Wartość wskaźnika M 3 0 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 164

165 D33 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN) ul. Wiejska (od ul. Wygonowej do ul. K. Pużaka) Planowane działania: Przed realizacją zadań Programu Po realizacji zadań Programu Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii Na ulicy tej prognozuje się zmniejszenie natężenia ruchu, który przeniesie Opis zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale do 5 db. się na rozbudowaną ul. Pużaka do standardu 1x4 Bezpośrednio dla terenu sąsiadującego z drogą przekroczenia wynoszą nieco ponad 10 db. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem 36 6 Wartość wskaźnika M 12 1 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 165

166 D34 Opis Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN) ul. Wiejska do ul. Planowane działania: Ozimskiej Przed realizacją zadań Programu Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale do 5 db. Bezpośrednio dla terenu sąsiadującego z drogą przekroczenia wynoszą nieco ponad 10 db. Po realizacji zadań Programu Zmiana sposobu użytkowania budynków spowoduje, iż tereny podlegające ochronie przed hałasem nie będą występować. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem 44 0 Wartość wskaźnika M 15 0 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 166

167 D35 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN) ul. Wygonowa Planowane działania: Przed realizacją zadań Programu Po realizacji zadań Programu Opis Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii Zmiana sposobu użytkowania budynków spowoduje, iż tereny podlegające zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale do 5 db. ochronie przed hałasem nie będą występować. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem 5 0 Wartość wskaźnika M 1 0 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 167

168 D36 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN) ul. Częstochowska Planowane działania: Przed realizacją zadań Programu Po realizacji zadań Programu Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w W wyniku zastosowania nawierzchni SMA zasięg oddziaływania Opis zasadzie dla I linii zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści ponadnormatywnego oddziaływania ulegnie zmniejszeniu, co spowoduje, iż się w przedziale do 5 db. zmaleje liczba mieszkańców zagrożonych hałasem. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem Wartość wskaźnika M Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 168

169 D37 Opis Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN) ul. Ozimska (od ul. Planowane działania: Plebiscytowej do ul. R. Przed realizacją zadań Programu Horoszkiewicza) Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale do 5 db. Po realizacji zadań Programu Zmiana sposobu użytkowania budynków spowoduje, iż tereny podlegające ochronie przed hałasem nie będą występować. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem 24 0 Wartość wskaźnika M 5 0 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 169

170 D38 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN) Planowane działania: ul. Ozimska / Chełmska Przed realizacją zadań Programu Opis Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale do 5 db. Po realizacji zadań Programu Zmiana sposobu użytkowania budynków spowoduje, iż tereny podlegające ochronie przed hałasem nie będą występować. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem 14 6 Wartość wskaźnika M 3 1 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 170

171 D39 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN) ul. Ozimska (od ul. Planowane działania: Horoszkiewicza do ul. Ziemi Przed realizacją zadań Programu Lubuskiej) Opis Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale do 5 db. Po realizacji zadań Programu Możliwość zastosowania ekranów akustycznych z elementami roślinności nawadnianej (dł. 795 i wysokości 2 m). Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem 12 6 Wartość wskaźnika M 5 1 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 171

172 D40 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN) ul. Tysiąclecia / ul. Częstochowska Planowane działania: Przed realizacją zadań Programu Po realizacji zadań Programu Opis Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii Wymiana istniejącej nawierzchni na SMA spowoduje zmniejszenie emisji zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale do 5 db. hałasu. W ten sposób liczba mieszkańców narażonych na hałas zmaleje. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem Wartość wskaźnika M 8 3 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 172

173 D41 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN) ul. Tysiąclecia do ul. T. Wilsona Planowane działania: Przed realizacją zadań Programu Po realizacji zadań Programu Opis Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I linii Planowane jest ograniczenie ruchu pojazdów ciężkich na ten odcinek drogi zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale do 5 db. Spowoduje to zmniejszenie uciążliwości akustycznej. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem Wartość wskaźnika M 18 3 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 173

174 D42 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN) ul. K. Sosnkowskiego Planowane działania: Przed realizacją zadań Programu Po realizacji zadań Programu Opis Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie w najbliższym sąsiedztwie ulicy nie obejmują żadnych budynków Zmiana sposobu użytkowania budynków spowoduje, iż tereny podlegające ochronie przed hałasem nie będą występować. mieszkalnych. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem 0 0 Wartość wskaźnika M 0 0 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 174

175 D43 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN) Układ ulic wokół centrum Planowane działania: Przed realizacją zadań Programu Po realizacji zadań Programu Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują w zasadzie dla I Poprzez wymianę nawierzchni na nawierzchnię SMA zmniejszy się uciążliwość Opis linii zabudowy. Wysokość przekroczeń mieści się w przedziale do ulic i zmaleje liczba mieszkańców narażonych na hałas. 5 db. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem Wartość wskaźnika M 19 9 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 175

176 K1 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN L N) Linia kolejowa nr 132_ul. Wojska Polskiego Planowane działania: Przed realizacją zadań Programu Po realizacji zadań Programu Opis Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują na części działki Linia częściowo po modernizacji, W perspektywie dalsza część linii do budowlanej pozbawionej zabudowy mieszkaniowej. rewitalizacji. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem 0 0 Wartość wskaźnika M 0 0 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 176

177 K2 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN L N) Linia kolejowa nr 132_ul. Krapkowicka Planowane działania: Przed realizacją zadań Programu Po realizacji zadań Programu Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują na części działki Opis przeznaczonej w miejscowym planie zagospodarowania W perspektywie linia przeznaczona do rewitalizacji przestrzennego pod tereny rekreacyjno wypoczynkowe (ZP). Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem 0 0 Wartość wskaźnika M 0 0 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 177

178 K3 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN L N) Linia kolejowa nr 132_ul. Konduktorska Planowane działania: Przed realizacją zadań Programu Po realizacji zadań Programu Opis Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują na części działki W perspektywie linia przeznaczona do rewitalizacji budowlanej pozbawionej zabudowy mieszkaniowej. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem 0 0 Wartość wskaźnika M 0 0 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 178

179 K4 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN L N) Linia kolejowa nr 132_ul. Józefa Walecki Planowane działania: Przed realizacją zadań Programu Po realizacji zadań Programu Opis Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują na części działki W perspektywie linia przeznaczona do rewitalizacji budowlanej obejmujące w niewielkiej części budynki mieszkalne. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem 14 0 Wartość wskaźnika M 3 0 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 179

180 K5 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN L N) Linia kolejowa nr 132_Aleja Planowane działania: Przyjaźni Przed realizacją zadań Programu Opis Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują na części działki budowlanej obejmujące w części budynki mieszkalne. Przekroczenia sięgają wartości rzędu 12 db. Po realizacji zadań Programu W perspektywie linia przeznaczona do rewitalizacji. Po rewitalizacji można się jeszcze spodziewać przekroczeń rzędu 7 db Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem 25 8 Wartość wskaźnika M 20,9 2 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 180

181 K6 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN L N) Linia kolejowa nr 132_ul. Marka z Jemielnicy Planowane działania: Przed realizacją zadań Programu Po realizacji zadań Programu Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują na części działki Opis budowlanej obejmujące w części budynki mieszkalne. Przekroczenia W perspektywie linia przeznaczona do rewitalizacji sięgają wartości rzędu 10 db. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem 49 0 Wartość wskaźnika M 13 0 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 181

182 K7 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN L N) Linia kolejowa nr 132_Al. Przyjaźni/Gabriela Narutowicza Planowane działania: Przed realizacją zadań Programu Po realizacji zadań Programu Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują na części działki Opis budowlanej obejmujące w części budynki mieszkalne. Przekroczenia W perspektywie linia przeznaczona do rewitalizacji sięgają wartości rzędu 5 db, Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem 28 0 Wartość wskaźnika M 6 0 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 182

183 K8 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN L N) Linia kolejowa nr 132_Al. Przyjaźni/Żwirowa Planowane działania: Przed realizacją zadań Programu Po realizacji zadań Programu Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują na działce Opis budowlanej obejmujące w części budynki mieszkalne. W perspektywie linia przeznaczona do rewitalizacji Przekroczenia sięgają wartości rzędu 5 db. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem 6 0 Wartość wskaźnika M 1 0 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 183

184 K9 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN L N) Linia kolejowa nr 132_ul. Kryłowa Planowane działania: Przed realizacją zadań Programu Po realizacji zadań Programu Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują na działce Opis budowlanej obejmujące w części budynki mieszkalne. Przekroczenia W perspektywie linia przeznaczona do rewitalizacji sięgają wartości rzędu 5 db. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem 14 0 Wartość wskaźnika M 3 0 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 184

185 K10 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN L N) Linia kolejowa od lewej nr 132/ 280/ 277_Ks. Jerzego Popiełuszki/Podmiejska Planowane działania: Przed realizacją zadań Programu Po realizacji zadań Programu Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują na działkach Opis budowlanych i obejmują w części budynki mieszkalne. W perspektywie linia kolejowa nr 132 przeznaczona do rewitalizacji Przekroczenia sięgają wartości rzędu 10 db, Występuje skumulowane oddziaływanie kilku linii kolejowych 132/280/277. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem 14 0 Wartość wskaźnika M 3 0 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 185

186 K11 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN L N) Linia kolejowa od lewej nr 132/ 280/ 277_Ks. Jerzego Popiełuszki Planowane działania: Przed realizacją zadań Programu Po realizacji zadań Programu Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują na działkach Opis budowlanych i obejmują w części budynki mieszkalne. W perspektywie linia kolejowa nr 132 przeznaczona do rewitalizacji Przekroczenia sięgają wartości rzędu 5 db, Występuje skumulowane oddziaływanie kilku linii kolejowych: 132/280/277. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem 88 0 Wartość wskaźnika M 19 0 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 186

187 K12 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN L N) Linia kolejowa od lewej nr 132/ 280/ 277_Ks. Jerzego Popiełuszki/Kasperka Planowane działania: Przed realizacją zadań Programu Po realizacji zadań Programu Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują na działkach Opis budowlanych i obejmują w części budynki mieszkalne. Przekroczenia W perspektywie linia kolejowa nr 132 przeznaczona do rewitalizacji sięgają wartości rzędu 5 db, Występuje skumulowane oddziaływanie kilku linii kolejowych: 132/280/277. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem 21 0 Wartość wskaźnika M 5 0 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 187

188 K13 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN L N) Linia kolejowa od lewej nr 136/ 132/ 277_ul. J_N_Jaronia Planowane działania: Przed realizacją zadań Programu Po realizacji zadań Programu Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują na działkach Opis budowlanych, ale nie obejmują żadnego budynku mieszkalnego. W perspektywie linia kolejowa nr 132 przeznaczona do rewitalizacji Przekroczenia sięgają wartości rzędu 5 db, Występuje skumulowane oddziaływanie kilku linii kolejowych. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem 0 0 Wartość wskaźnika M 0 0 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 188

189 K14 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN L N) Linia kolejowa nr 136_ul. Przelotowa Planowane działania: Przed realizacją zadań Programu Po realizacji zadań Programu Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują na działkach Opis budowlanych, i obejmują jeden budynek mieszkalny. Przekroczenia W perspektywie linia kolejowa nr 136 przeznaczona do rewitalizacji sięgają wartości rzędu 5 db, Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem 7 0 Wartość wskaźnika M 2 0 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 189

190 K15 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN L N) Linia kolejowa nr 132_ul. Ojca Edwarda Frankiewicza Planowane działania: Przed realizacją zadań Programu Po realizacji zadań Programu Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują na terenach przeznaczonych w miejscowym planie zagospodarowania Opis przestrzennego pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną. W perspektywie linia kolejowa nr 132 przeznaczona do rewitalizacji Aktualnie obejmują jedne budynek mieszkalny.. Przekroczenie jest niewielkie i nie przekracza 5 db. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem 6 0 Wartość wskaźnika M 1 0 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 190

191 K16 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN L N) Planowane działania: Linia kolejowa nr 132_ul. Adama Przed realizacją zadań Programu Po realizacji zadań Programu Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują na terenach Opis zabudowy mieszkaniowej. i obejmują dwa budynki mieszkalne. W perspektywie linia kolejowa nr 132 przeznaczona do rewitalizacji Wartość przekroczenia wynosi ok. 5 db. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem 6 0 Wartość wskaźnika M 1 0 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 191

192 K17 Opis Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN L N) Linia kolejowa nr 277_ul. Planowane działania: Zielona Przed realizacją zadań Programu Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują na terenach zabudowy mieszkaniowej i nie obejmują żadnego budynku mieszkalnego. Po realizacji zadań Programu Obecnie trwa modernizacja linii kolejowej nr 277 na tym odcinku. Planuje się realizację ekranu akustycznego: - EA-1A Tor 2, km 1+998, ,00, wysokość 2,5-3,0 m. Na potrzeby Programu Ochrony przed Hałasem wystarczająca jednak będzie sama przebudowa tej linii. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem 0 0 Wartość wskaźnika M 0 0 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 192

193 K18 Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN L N) Linia kolejowa nr 277_ul. Planowane działania: Polna Przed realizacją zadań Programu Opis Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują na terenach zabudowy mieszkaniowej i obejmują budynki mieszkalne. Maksymalne przekroczenie może wynieść 5 db. Po realizacji zadań Programu Obecnie trwa modernizacja linii kolejowej nr 277 na tym odcinku. Planuje się realizację następujących ekranów akustycznych: - EA-1A Tor 2, km 1+998, ,00, wysokość 2,5-3,0 m, - EA-1B Tor 2, km 2+223, ,50, wysokość 3,0-4,5 m, - EA-2A Tor 1, km 2+153, ,00, wysokość 3,0 m, - EA-2B Tor 1, km 2+224, ,50, wysokość 2-3,5 m. Na potrzeby Programu Ochrony przed Hałasem wystarczające będą ekrany o następujących parametrach: - ekran po północnej stronie: długość 283 m, wysokość 2 m (nad poziomem terenu na krawędzi nasypu), - ekran po południowej stronie: długość 304 m, wysokość 2 m (nad poziomem terenu na krawędzi nasypu). Jednak ekrany nie są konieczne wystarczy sama modernizacja linii. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem 29 0 Wartość wskaźnika M 6 0 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 193

194 K19 Opis Mapa rozkładu przekroczeń wskaźnika LDWN (wskaźnik L DWN L N) Linia kolejowa nr 277_ul. Planowane działania: Czarnowąska Przed realizacją zadań Programu Przekroczenia poziomu dopuszczalnego występują na terenach zabudowy mieszkaniowej i obejmują dwa budynki mieszkalne. Maksymalne przekroczenie może wynieść 5 db. Po realizacji zadań Programu Obecnie trwa modernizacja linii kolejowej nr 277 na tym odcinku. Po modernizacji, zmniejszy się emisja hałasu i tym samym liczba mieszkańców zagrożonych hałasem zmaleje do 0. Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem 6 0 Wartość wskaźnika M 1 0 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 194

195 Charakterystyka terenów objętych Programem hałas drogowy KOD Obszar Wskaźnik M dla L DWN przed realizacją zadań Programu po realizacji zadań Programu Wskaźnik efektywności ekologicznej E ekol.[%] Kosztochłonność rozwiązania antyhałasowego KCH D1 ul. Budowlanych ,8 D2 D3 D4 D5 D6 ul. Partyzancka (od Obwodnicy Północnej do ul. Wrocławskiej) ul. Domańskiego (od ul. Wrocławskiej do ul. 10 Sudeckiej Dywizji Zmechanizowanej) ul. Prószkowska (od ul. Krapkowickiej do planowanej Obwodnicy Południowej) Układ ul. Wojska Polskiego, ul. Prószkowska (od ul. Wróblewskiego do ul. J. Chełmońskiego), ul. Wróblewskiego ul. Prószkowska (od ul. J. Chełmońskiego do ul. Niemodlińskiej) , , D7 ul. Niemodlińska (od ul. Zbożowej do ul. S. Koszyka) D8 D9 D10 ul. Niemodlińska (od ul. S. Koszyka do ul. Wrocławskiej) ul. Nysy Łużyckiej (od ul. Wrocławskiej do ul. Luboszyckiej) ul. Batalionów Chłopskich (od ul. Luboszyckiej do ul. Oleskiej) , , D11 ul. Armii Ludowej D12 Aleja Przyjaźni (część północna) ,6 D13 D14 D15 D16 D17 Al. Przyjaźni (od ul. Kwiatowej do ul. Marka z Jemielnicy) Aleja Przyjaźni (od ul. Żwirowej do planowanej Obwodnicy Południowej) ul. Księdza J. Popiełuszki (od planowanej Obwodnicy Południowej do J. N. Jaronia) ul. Ks. J. Popiełuszki (od ul. J. N. Jaronia do ul. Oświęcimskiej) ul. Oświęcimska (od ul. Ks. J. Popiełuszki do ul. Katarzyny) , , , ,0 D18 ul. Oświęcimska (od ul. Katarzyny do ul. K. Grzesika) ,2 D19 ul. Oświęcimska (od ul. K. Grzesika do granic miasta) ,0 D20 ul. Jagiellonów Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 195

196 KOD Obszar Wskaźnik M dla L DWN przed realizacją zadań Programu po realizacji zadań Programu Wskaźnik efektywności ekologicznej E ekol.[%] Kosztochłonność rozwiązania antyhałasowego KCH D21 ul. Plebiscytowa/Fabryczna ,0 D22 ul. Obrońców Stalingradu ,6 D23 ul. Strzelecka ,0 D24 ul. Wrocławska D25 ul. Oleska / Obwodnica Północna ,4 D26 ul. Oleska (od Obwodnicy Północnej do ul. Wiejskiej) D27 ul. Oleska (od ul. Wiejskiej do ul. S. Mikołajczyka) ,6 D28 ul. Oleska (od ul. L. Okulickiego do ul. Batalionów Chłopskich) D29 ul. Chabrów ,0 D30 ul. Lipowa ,6 D31 ul. Wiejska (od ul. Oleskiej) D32 ul. Wiejska przy ul. Brzozowej D33 ul. Wiejska (od ul. Wygonowej do ul. K. Pużaka) ,9 D34 ul. Wiejska do ul. Ozimskiej ,9 D35 ul. Wygonowa ,4 D36 ul. Częstochowska ,3 D37 D38 ul. Ozimska (od ul. Plebiscytowej do ul. R. Horoszkiewicza) ul. Ozimska (od ul. R. Horoszkiewicza do ul. Ziemi Lubuskiej) D39 ul. Ozimska/Chełmska D40 ul. Tysiąclecia /ul. Częstochowska D41 ul. Tysiąclecia do ul. Thomasa Wilsona ,8 D42 ul. K. Sosnkowskiego D43 układ ulic wokół centrum Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 196

197 Charakterystyka terenów objętych Programem hałas kolejowy KOD Obszar Wskaźnik M dla L DWN/(L N) przed realizacją zadań Programu po realizacji zadań Programu Wskaźnik efektywności ekologicznej E ekol. K1 Linia kolejowa nr 132_ul. Wojska Polskiego K2 Linia kolejowa nr 132_ul. Krapkowicka K3 Linia kolejowa nr 132_ul. Konduktorska K4 Linia kolejowa nr 132_ul. Józefa Walecki K5 Linia kolejowa nr 132_Aleja Przyjaźni K6 Linia kolejowa nr 132_ul. Marka z Jemielnicy K7 Linia kolejowa nr 132_Aleja Przyjaźni/G. Narutowicza K8 Linia kolejowa nr 132_Aleja Przyjaźni/Żwirowa K9 Linia kolejowa nr 132_ul. Kryłowa K10 Linia kolejowa nr 132/280/ 277_Ks. J. Popiełuszki/Podmiejska K11 Linia kolejowa od lewej nr 132/ 280/ 277_Ks. Jerzego Popiełuszki K12 Linia kolejowa od lewej nr 132/ 280/ 277_Ks. Jerzego Popiełuszki/Kasperka K13 Linia kolejowa od lewej nr 136/ 132/ 277_ul. J_N_Jaronia K14 Linia kolejowa nr 136_ul. Przelotowa K15 Linia kolejowa nr 132_ul. Ojca Edwarda Frankiewicza K16 Linia kolejowa nr 132_ul. Adama K17 Linia kolejowa nr 277_ul. Zielona K18 Linia kolejowa nr 277_ul. Polna K19 Linia kolejowa nr 277_ul. Czarnowąska Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 197

198 Raport z konsultacji społecznych projektu Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata Załącznik nr 2 do Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata Raport z konsultacji społecznych projektu Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 198

199 Raport z konsultacji społecznych projektu Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata Opracowanie: mgr inż. Marek Rosicki dr inż. Iwona Rackiewicz ATMOTERM S.A. Inteligentne rozwiązania aby chronić środowisko 2 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 199

200 Raport z konsultacji społecznych projektu Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata Spis treści 1 Wstęp Podstawy prawne Ramowy przebieg strategicznej oceny oddziaływania na środowisko Uzgodnienie stopnia szczegółowości informacji zawartych w prognozie Sporządzenie prognozy oddziaływania na środowisko Uzyskanie wymaganych opinii Zapewnienie udziału społeczeństwa w opiniowaniu Analiza uwag i wniosków zgłoszonych podczas konsultacji społecznych Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 200

201 Raport z konsultacji społecznych projektu Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata WSTĘP Niniejszy raport jest efektem IV etapu prac realizowanych na podstawie umowy nr RB/203/2013 z dnia 20 lutego 2013 r. zawartej pomiędzy Miastem Opolem a Konsorcjum Firm: Lider Konsorcjum ATMOTERM S.A. z siedzibą w Opolu oraz Członek Konsorcjum HYDROACUSTIC PIOTR HILSZER z siedzibą w Murowanej Goślinie. Raport ten stanowi udokumentowanie procesu konsultacji społecznych, przeprowadzonych w ramach opracowania Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata Celem raportu jest podsumowanie zgłoszonych uwag, wniosków oraz sposobu ich wykorzystania. 2 PODSTAWY PRAWNE Zgodnie z art. 119 ust. 2a ustawy z dnia z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tj. Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zmianami), należy zapewnić możliwość udziału społeczeństwa w postępowaniu, którego przedmiotem jest sporządzenie programu ochrony środowiska przed hałasem. Podstawę prawną do przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko stanowią dyrektywa 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko oraz ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227, z późn. zm.). Przedmiotem oceny oddziaływania na środowisko był projekt dokumentu Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata Dokument został sporządzony w 2013 roku jako realizacja obowiązku wynikającego z zapisów ustawy Prawo ochrony środowiska. Prezydent Miasta Opola jako organ opracowujący projekt dokumentu wymagającego udziału społeczeństwa, bez zbędnej zwłoki, zgodnie z art. 39 ustawy OOŚ, podaje do publicznej wiadomości informację o: a. przystąpieniu do opracowywania projektu dokumentu i o jego przedmiocie; b. możliwościach zapoznania się z niezbędną dokumentacją sprawy oraz o miejscu, w którym jest ona wyłożona do wglądu; c. możliwości składania uwag i wniosków; d. sposobie i miejscu składania uwag i wniosków, wskazując jednocześnie co najmniej 21-dniowy termin ich składania; e. organie właściwym do rozpatrzenia uwag i wniosków; f. postępowaniu w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko, jeżeli jest prowadzone. 3 RAMOWY PRZEBIEG STRATEGICZNEJ OCENY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO Konieczność przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata , została stwierdzona, na podstawie art. 47 ww. ustawy, przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Opolu pismem znak WOOŚ KM z dnia 6 maja 2013 roku. 4 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 201

202 Raport z konsultacji społecznych projektu Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata Zgodnie z art. 3 pkt 14 ww. ustawy, postępowanie w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko przebiegało w czterech etapach, takich jak: uzgodnienie stopnia szczegółowości informacji zawartych w prognozie oddziaływania na środowisko, sporządzenie prognozy oddziaływania na środowisko, uzyskanie wymaganych opinii, zapewnienie udziału społeczeństwa w opiniowaniu UZGODNIENIE STOPNIA SZCZEGÓŁOWOŚCI INFORMACJI ZAWARTYCH W PROGNOZIE Zgodnie z art. 53 i 57 pkt. 2 ustawy, zakres i stopień szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko Programu został ustalony przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Opolu, pismem znak WOOŚ KM z dnia 6 maja 2013 roku oraz przez Opolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego, pismem znak NNZ z dnia 20 maja 2013 roku SPORZĄDZENIE PROGNOZY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO Przy opracowywaniu Prognozy oddziaływania na środowisko projektu Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata , wzięto pod uwagę wymagania odnośnie zakresu i szczegółowości przedstawianych informacji, określone w ww. pismach, a także wskazania Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Opolu w zakresie ochrony ptaków przed kolizjami z transparentnymi powierzchniami ekranów akustycznych UZYSKANIE WYMAGANYCH OPINII Zgodnie z art. 54. ust. 1 ustawy, Prezydent Miasta Opola poddał projekt Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata , wraz z prognozą oddziaływania na środowisko, opiniowaniu przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Opolu oraz Opolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego ZAPEWNIENIE UDZIAŁU SPOŁECZEŃSTWA W OPINIOWANIU Zgodnie z art. 54 ust. 2 ustawy, Prezydent Miasta Opola zapewnił możliwość udziału społeczeństwa w opracowywaniu dokumentów. Informacje nt. przystąpienia do opracowywania projektu dokumentu i o jego przedmiocie, możliwości zapoznania się z niezbędną dokumentacją oraz składania uwag i wniosków, w tym sposobu i miejscu ich składania, organie właściwym do rozpatrzenia uwag i wniosków, jak również terminu i miejscu spotkania konsultacyjnego zostały zamieszczone na stronie internetowej Urzędu Miasta Opola w zakładce Środowisko, w Biuletynie Informacji Publicznej Miasta Opola oraz na tablicy ogłoszeń w siedzibie Urzędu Miasta Opola, przy pl. Wolności 7-8. Ogłoszenie o konsultacjach społecznych zostało także zamieszczona w lokalnej prasie (Nowa Trybuna Opolska). Poniżej przedstawiono treść ogłoszenia o konsultacjach społecznych: 5 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 202

203 Raport z konsultacji społecznych projektu Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata Ogłoszenie Prezydenta Miasta Opola o przystąpieniu do przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla projektu Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata " Na podstawie art. 119 pkt 1, 2, 2a ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska [tj. Dz. U. z 2008r. Nr 25, poz. 150 ze zm.] i art. 39 ust. 1 oraz art. 54 ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko [Dz. U. Nr 199, poz ze zm.], p o d a j ę d o p u b l i c z n e j w i a d o m o ś c i i n f o r m a c j ę, o przystąpieniu do przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla projektu Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata Z treścią projektu Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata oraz treścią Prognozy oddziaływania na środowisko ww. projektu dokumentu, a także pozostałą dokumentacją w ww. sprawie, można zapoznać się: - w siedzibie Urzędu Miasta Opola, w Wydziale Ochrony Środowiska i Rolnictwa, Pl. Wolności 7/8, pok. 323, w godzinach pracy Urzędu, tj ; - na stronie internetowej Urzędu Miasta Opola, pod adresem: Uwagi i wnioski do projektów ww. dokumentów można składać, w terminie 21 dni od daty opublikowania niniejszego zawiadomienia, tj. do dnia r. (włącznie): - w formie pisemnej na adres: Urząd Miasta Opola, Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa, Pl. Wolności 7/8, Opole, - ustnie do protokołu w ramach spotkania konsultacyjnego w dniu r., - za pomocą środków komunikacji elektronicznej, na adres osr@um.opole.pl, bez konieczności opatrywania ich bezpiecznym podpisem elektronicznym, o którym mowa w ustawie z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym [Dz. U. Nr 130, poz. 1450]. Prezydent Miasta Opola jest organem właściwym do rozpatrzenia uwag i wniosków. Zgodnie z art. 41 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz ze zm.), uwagi lub wnioski złożone po upływie ww. terminu pozostawia się bez rozpatrzenia. W ramach udziału społeczeństwa, w dniu r., od godz. 15:00 do 18:00 odbędzie się w Ratuszu, w sali nr 312 spotkanie konsultacyjne dla mieszkańców. 6 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 203

204 Raport z konsultacji społecznych projektu Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata W ramach konsultacji społecznych, koordynowanych przez Urząd Miasta Opola, przeprowadzono spotkanie dla mieszkańców. W spotkaniu wzięli udział m.in.: Wiceprezydent Miasta Opola Arkadiusz Wiśniewski, przedstawiciele Urzędu Miasta, Miejskiego Zarządu Dróg, a także mediów (Nowa Trybuna Opolska, Gazeta Wyborcza). Spotkanie prowadzone było przez Wykonawcę. Łącznie w spotkaniu uczestniczyło 13 osób. Pełna lista uczestników spotkania podana jest w załączeniu. Spotkanie odbyło się w zaplanowanym terminie, tj r. w godzinach od 15 do 18. Pierwszą część spotkania konsultacyjnego wypełniła prezentacja projektu Programu. Przedstawiciele Wykonawcy zaprezentowali wyniki aktualizacji mapy akustycznej, obszary przekroczeń dopuszczalnych poziomów hałasu, proponowane działania naprawcze oraz spodziewane rezultaty ich wprowadzenia. Zwrócono uwagę na złożoność problemu hałasu miejskiego oraz na konieczność podejmowania działań kompleksowych w celu uzyskania istotnej poprawy klimatu akustycznego. W drugiej części spotkania odbyła się dyskusja poświęcona głównie metodom ograniczania hałasu w mieście Opolu. Omawiano m.in. kwestie związane z wykonalnością techniczną proponowanych rozwiązań oraz ich akceptacją społeczną. Podjęto zagadnienie efektywności kosztowej poszczególnych rodzajów działań naprawczych i zwrócono uwagą na potrzebę optymalizacji stosowanych metod. Przedstawiciele mediów szczególnie zwracali uwagę na brak akceptacji społecznej dla propozycji ograniczenia prędkości dopuszczalnej na niektórych odcinkach dróg. Dyskusję podsumował Wiceprezydent Miasta Opola podkreślając, że walka z ponadnormatywnym hałasem jest jednym z priorytetów polityki środowiskowej władz miasta. 4 ANALIZA UWAG I WNIOSKÓW ZGŁOSZONYCH PODCZAS KONSULTACJI SPOŁECZNYCH Poniżej przedstawiono informacje o uwagach i wnioskach zgłoszonych podczas spotkania konsultacyjnego oraz o sposobie ich wykorzystania wraz z uzasadnieniem. 7 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 204

205 Raport z konsultacji społecznych projektu Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata Tabela 1. Analiza uwag i wniosków zgłoszonych podczas konsultacji L.p. Osoba/podmiot zgłaszający uwagę Treść uwagi Odniesienie do uwagi 1 2 Z-ca Dyrektora MZD Piotr Rybczyński Z-ca Dyrektora MZD Piotr Rybczyński Czy w ramach opracowania Programu rozważano jako działanie ograniczające hałas utworzenie strefy po której mogłyby poruszać się tylko pojazdy spełniające określone w regulaminie strefy normy EURO, podobnie jak ma to miejsce w innych krajach np. Niemcy? Jaki jest wskaźnik efektywności budowy ścieżek rowerowych dla ograniczenia hałasu w kontekście kosztów inwestycji? Strefy ograniczonej emisji komunikacyjnej tworzy się z uwagi na potrzebę ograniczenia zanieczyszczenia powietrza, ale rozwiązanie to ma zarazem pozytywny wpływ na ograniczenie hałasu, ze względu na zmniejszenie natężenia ruchu w strefie i wjazd do niej samochodów spełniających określone normy emisyjne i techniczne. Na dzień dzisiejszy nie ma jednak w kraju podstaw prawnych, które umożliwiałyby tworzenie na terenie miast stref ograniczonej emisji komunikacyjnej oraz nadających samorządowi lokalnemu prawo do naliczania i egzekwowania opłat i kar za wjazd do takich stref pojazdów nie spełniających określonych norm. Budowa ścieżek rowerowych została wskazana w Programie jako działanie wspomagające, nie wiążące się bezpośrednio z uzyskaniem określonego efektu w postaci redukcji hałasu, mające charakter ciągły i długoterminowy. Należy podkreślić, że działanie to nie wynika bezpośrednio z Programu, zostało ono ujęte w innych dokumentach i programach np. POŚ, natomiast wpisuje się w realizację celów niniejszego Programu, stąd wskazano jego realizację jako celową. Jeśli chodzi o wskaźnik efektywności tego działania dla ograniczenia hałasu jest on niewielki. Precyzyjne określenie jego wartości wymaga wykonania studiów literaturowych. 8 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 205

206 Raport z konsultacji społecznych projektu Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata Przedstawiciele mediów Dlaczego przyjmuje się w Programie propozycję ograniczenia prędkości dopuszczalnej na niektórych odcinkach dróg (do 40 km/h), jeżeli propozycja ta nie jest akceptowana przez mieszkańców? Głosy opinii publicznej przedstawione przed spotkaniem konsultacyjnym za pośrednictwem mediów (TVP Opole, NTO) i przywołane podczas spotkania jednoznacznie wskazują na brak akceptacji mieszkańców miasta dla propozycji ograniczeń prędkości dopuszczalnej. Uzasadnieniem przyjęcia tej propozycji na etapie projektu Programu była koncepcja kompleksowego podejścia do ograniczania hałasu drogowego, czyli zastosowanie szerokiego zestawu działań w celu osiągnięcia istotnej poprawy klimatu akustycznego. Wskazane rozwiązanie zaproponowano dla 11 odcinków dróg, gdzie zgodnie ze zaktualizowaną mapą akustyczną występują przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu. W sytuacji braku akceptacji społecznej dla tej formy walki z hałasem proponuje się zastosowanie rozwiązań alternatywnych, które również spowodują znaczącą redukcję hałasu drogowego. Koncepcja alternatywna opiera się na założeniu szybkiej realizacji przebudowy systemu drogowego miasta w celu zmniejszenia natężenia ruchu w obszarach przekroczeń oraz na szerokim zastosowaniu nawierzchni typu SMA zapewniających obniżenie emisji hałasu z kontaktu pojazdów z podłożem. 9 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 206

207 Załącznik nr 3 do Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata Urząd Miasta Opola Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata Opole, 2013 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 207

208 Autorzy: mgr inż. Anna Gallus dr inż. Jacek Jaśkiewicz mgr inż. Katarzyna Oszańca dr inż. Iwona Rackiewicz mgr inż. Marek Rosicki ATMOTERM S.A. Inteligentne rozwiązania aby chronić środowisko 2 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 208

209 SPIS TREŚCI 1. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM WSTĘP INFORMACJE O PROJEKCIE DOKUMENTU Cel projektowanego dokumentu Zawartość projektowanego dokumentu OCENA ZGODNOŚCI POH Z CELAMI OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONYMI NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM, KRAJOWYM, REGIONALNYM Dokumenty strategiczne kraju Dokumenty województwa opolskiego Dokumenty Miasta Opola ANALIZA I OCENA AKTUALNEGO STANU ŚRODOWISKA Charakterystyka miasta Opola Najważniejsze problemy ochrony środowiska miasta Opola NARUSZENIE DOPUSZCZALNYCH NORM POZIOMÓW HAŁASU Hałas drogowy Hałas kolejowy Hałas przemysłowy WPŁYW NA ŚRODOWISKO W PRZYPADKU ODSTĄPIENIA OD REALIZACJI POH ANALIZA I OCENA ZNACZĄCYCH ODDZIAŁYWAŃ POH NA ŚRODOWISKO ŚRODKI ZAPOBIEGAJĄCE ORAZ OGRANICZAJĄCE PRAWDOPODOBNE NEGATYWNE ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO PROPOZYCJA ROZWIĄZAŃ ALTERNATYWNYCH METODY ZASTOSOWANE PRZY SPORZĄDZANIU PROGNOZY PRZEWIDYWANE METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ POH INFORMACJE O MOŻLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO SPIS TABEL SPIS RYSUNKÓW SPIS LITERATURY Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 209

210 Wykaz pojęć i skrótów użytych w opracowaniu aglomeracja rozumie się przez to miasto lub kilka miast o wspólnych granicach administracyjnych APOŚ Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata BEiŚ Strategia Bezpieczeństwo Ekologiczne i Środowisko db decybel; logarytmiczna jednostka powszechnie stosowana w pomiarach dotyczących dźwięku. Decybel sam w sobie nie jest określeniem żadnej konkretnej wartości. Wartość wyrażona w decybelach mówi jedynie o proporcji pomiędzy dwoma wielkościami, w których jedna jest wartością odniesienia. Decybel stosowany jest do opisu wielkości, dla których stosunek wielkości najmniejszej do największej wyraża się w tysiącach DSRK Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju EFMR Europejski Fundusz Morski i Rybacki EFRR Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego EFRROW Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich EFS Europejski Fundusz Społeczny ekoprojektowanie projektowanie zgodne z Dyrektywą nt ekoprojektowania, związanych z nią przepisów oraz zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju eksploatacja instalacji lub urządzenia rozumie się przez to użytkowanie instalacji lub urządzenia oraz utrzymywanie ich w sprawności emisja rozumie się przez to wprowadzane bezpośrednio lub pośrednio, w wyniku działalności człowieka, do powietrza, wody, gleby lub ziemi: a) substancje, b) energie, takie jak ciepło, hałas, wibracje lub pola elektromagnetyczne FS Fundusz Spójności hałas rozumie się przez to dźwięki o częstotliwościach od 16 Hz do Hz instalacja rozumie się przez to: a) stacjonarne urządzenie techniczne, b) zespół stacjonarnych urządzeń technicznych powiązanych technologicznie, do których tytułem prawnym dysponuje ten sam podmiot i położonych na terenie jednego zakładu, c) budowle nie będące urządzeniami technicznymi ani ich zespołami, których eksploatacja może spowodować emisję IPMA Internetowy Portal Mapy Akustycznej miasta Opola KPZK Krajowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego L AeqD - równoważny poziom dźwięku A dla pory dnia ( ) L AeqN - równoważny poziom dźwięku A dla pory nocy ( ) L DWN - długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór w roku, z uwzględnieniem pory dnia ( ), pory wieczoru ( ) oraz pory nocy ( ); wskaźnik hałasu dla pory dziennej, wieczornej i nocnej L N - długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku ( ); wskaźnik hałasu dla pory nocnej M - wskaźnik charakteryzujący wielkość przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu i liczbę mieszkańców na terenie, określony w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań, 4 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 210

211 jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (Dz. U. z 2002 r., Nr 179, poz. 1498) mapa akustyczna Mapa akustyczna miasta Opola opracowana w latach 2011 i 2012 oraz zaktualizowana w roku 2013 (w związku z obowiązującym od 23 października 2012 r. rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2012 r., poz. 1109) oraz w celu uwzględnienia dodatkowych źródeł hałasu przemysłowego i drogowego) obszar cichy poza aglomeracją rozumie się przez to obszar, który nie jest narażony na oddziaływanie hałasu komunikacyjnego, przemysłowego lub pochodzącego z działalności rekreacyjno-wypoczynkowej obszar cichy w aglomeracji rozumie się przez to obszar, na którym nie występują przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu wyrażonych wskaźnikiem hałasu L DWN oddziaływanie na środowisko rozumie się przez to również oddziaływanie na zdrowie ludzi POH Program ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata POIiŚ Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko POP Program ochrony powietrza dokument przygotowany w celu określenia działań zmierzających do przywrócenia odpowiedniej jakości powietrza na terenie, na którym zanotowano przekroczenia dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń. POP jest aktem prawa miejscowego uchwalanym przez Sejmik Województwa Opolskiego POŚ Ustawa Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.) RDOŚ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Opolu RPO WO Regionalny Program Operacyjny Województwa Opolskiego na lata SUiKZP Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Opola ŚSRK Średniookresowa Strategia Rozwoju Kraju TEN-T Trans-Europejska Sieć Transportowa UM Urząd Miasta Opola WFOŚiGW Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Opolu WIOŚ Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu WPF Wieloletnia Prognoza Finansowa miasta Opola WRS Wspólne Ramy Strategiczne WSSE Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Opolu MZD Miejski Zarząd Dróg w Opolu 5 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 211

212 1. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM Podstawą prawną sporządzenia niniejszej Prognozy oddziaływania na środowisko projektu Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata (POH) jest ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz z późn. zm.). Zawartość prognozy wynika z art. 51 ust. 2 ww. ustawy oraz zakresu i stopnia szczegółowości ustalonego przez właściwego Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska, a także właściwego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego. Celem prognozy jest identyfikacja potencjalnych oddziaływań skutków wykonania POH na środowisko i stwierdzenie czy realizacja proponowanych zadań sprzyjać będzie ochronie środowiska i zrównoważonemu rozwojowi. Prognoza oddziaływania na środowisko zawiera następujące elementy omówione niżej w skrócie: Informacje o przedmiotowym projekcie ocenianym z punktu widzenia możliwego wpływu na środowisko projekcie Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata Podstawą prawną do opracowania Programu jest art. 119 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.), który stanowi, że dla terenów, gdzie poziom hałasu przekracza poziom dopuszczalny tworzy się programy ochrony środowiska przed hałasem, których celem jest dostosowanie poziomu hałasu do dopuszczalnego. Wymóg ten wynika z implementacji Dyrektywy 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej z dnia 25 czerwca 2002r. odnoszącej się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku. Celem Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola jest zatem określenie kierunków i zakresu działań niezbędnych dla przywrócenia dopuszczalnych poziomów hałasu na obszarach, gdzie zidentyfikowano (na podstawie danych z mapy akustycznej) przekroczenia obowiązujących norm, w tym wskazanie działań priorytetowych. Oceniany Program jest pierwszym programem ochrony środowiska przed hałasem, jaki został opracowany dla miasta Opola. W ramach Programu szczególną analizą objęto tereny mieszkaniowe położone w granicach administracyjnych miasta Opola, dla których wskaźnik M, charakteryzujący w sposób łączny wielkość przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu i liczbę mieszkańców znajdujących się na danym terenie (wyznaczony na podstawie mapy akustycznej) wykazuje wartości większe od zera. W Programie zidentyfikowano obszary jak i ich zaludnienie, gdzie niedotrzymywane są dopuszczalne normy hałasu. Uwzględniono przy tym następujące kategorie źródeł hałasu: hałas drogowy, hałas kolejowy i hałas przemysłowy. W Programie zaproponowano działania dostosowane do konkretnych obszarów problemowych oraz zaproponowano harmonogram ich realizacji. Uwzględniono też skutki realizacji działań zawartych w innych programach i planach w zakresie ograniczenia emisji hałasu. Działania proponowane w ramach Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola obejmują przede wszystkim: Przebudowę dróg i ulic, Poprawę stanu nawierzchni dróg i ulic Wymianę nawierzchni ulic na mniej hałaśliwą, Ograniczenia ruchu na niektórych ulicach poprzez skierowanie ruchu na nowo wybudowane trasy, Zmianę sposobu użytkowania budynków położonych w strefach dużego hałasu, Budowę ekranów akustycznych, 6 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 212

213 Budowę ścieżek rowerowych, Edukację ekologiczną, a także działania wspierające w zakresie utworzenia systemu monitoringu hałasu oraz wprowadzenie do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego zasad lokalizacji obiektów w celu uniknięcia zwiększenia narażenia ludzi na hałas. Ponadto istotną rolę przypisuje się również działaniom o charakterze prewencyjnym w odniesieniu do nowych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (lub do zmian tych planów). Program zawiera propozycje realizacji ww. działań, podając jednocześnie jednostkę odpowiedzialną za realizację, ich koszt i źródło finansowania. Tak sformułowany Program ochrony środowiska przed hałasem poddano analizie z punktu widzenia oddziaływania, proponowanych w nim działań na środowisko według odpowiednich przepisów dotyczących strategicznych ocen oddziaływania na środowisko, którym podlegają tego typu programy. Ocena zgodności POH z celami ochrony środowiska ustanowionymi na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym, krajowym, regionalnym i miasta Analiza zadań proponowanych w Programie wykazała, że są one zgodne i realizują cele strategiczne miasta, województwa, a także dokumentów strategicznych kraju. Ponadto wszystkie cele i kierunki działań wyznaczone w projekcie POH realizują cele środowiskowe ujęte w międzynarodowych dokumentach, programach i planach. Analiza aktualnego stanu środowiska W analizie skoncentrowano się głównie na tych elementach środowiska, na które wpływ może mieć realizacja ocenianego Programu opierając się głownie na Programie ochrony środowiska miasta Opole. Do najważniejszych problemów środowiskowych miasta należą: Przekroczenia norm jakości powietrza, Zanieczyszczenia wód płynących, Zagrożenia powodziowe i podtopieniami, Gospodarka odpadami, Zagrożenia poważnymi awariami (szczególnie transportowymi), Zanieczyszczenia gleb. Istotne znaczenie w strukturze miasta ma zieleń (21% powierzchni miasta), w tym lasy (46% terenów zieleni) oraz związane z tym zasoby flory i fauny. Najważniejszymi zagrożeniami dla tych zasobów jest intensywna penetracja rekreacyjno wypoczynkowa oraz wzrost emisji zanieczyszczeń transportowych. Naruszenie dopuszczalnych norm hałasu W zakresie hałasu drogowego określono, że powierzchnia obszarów, na których warunki akustyczne są w stanie niedobrym i złym na terenie miasta Opola wynosi ok. 0,6 km 2 i jest zamieszkiwana przez ok. 3,2 tys. mieszkańców. Obejmuje ona ruchliwe trasy w Śródmieściu i Zaodrzu, a także większość tras wylotowych z miasta. Bardzo złe warunki występują jedynie na terenach niezamieszkałych. W obrębie hałasu ze źródeł kolejowych powierzchnia obszarów, na których warunki akustyczne są w stanie niedobrym i złym na terenie miasta Opola wynosi ok. 0,1 km 2 (co stanowi ok. 0,1% powierzchni miasta) i jest zamieszkiwana przez ok. 180 mieszkańców. Bardzo złe warunki występują jedynie na terenach niezamieszkanych. W zasięgu przemysłowych źródeł hałasu powierzchnia obszarów, na których warunki akustyczne są w stanie niedobrym i złym na terenie miasta Opola wynosi ok. 0,3 km 2 (co stanowi 0,28% powierzchni miasta) i jest zamieszkiwana przez ok. 500 mieszkańców. Nie występują natomiast obszary o bardzo złych warunkach akustycznych. 7 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 213

214 Wpływ na środowisko w przypadku odstąpienia od realizacji POH Brak realizacji Programu, lub jego tylko częściowa realizacja pozostawi, w zależności od stopnia jego realizacji, odpowiednią część populacji i środowiska, narażoną na kontynuowanie negatywnego wpływu hałasu na zdrowie, z czym związane będą również wydatki na leczenie odpowiednich chorób. Wpłynąć to może też na kontynuację negatywnego oddziaływania na gatunki żyjące w środowisku miejskim. Według badań długotrwałe narażenie na nadmierny hałas wywołuje kumulujące się skutki zdrowotne. Analiza i ocena znaczących oddziaływań na środowisko Wskazane problemy znajdują rozwiązania w ramach zaproponowanych w projekcie POH zadań. W Prognozie przeanalizowano możliwy wpływ tych działań na poszczególne elementy środowiska, w tym na: ludzi, zwierzęta, rośliny, różnorodność biologiczną, wodę, powietrze, powierzchnie ziemi, krajobraz, klimat, zasoby naturalne, zabytki, dobra materialne. Wyniki przedstawiono w formie matrycy obejmującej wszystkie działania. Wśród działań można rozróżnić następujące ich rodzaje: Działania wspierające obejmujące przedsięwzięcia organizacyjne np. w zakresie monitoringu hałasu, edukacji społeczeństwa, odpowiedniej gospodarki przestrzennej (uwzględniania w mpzp zagadnień lokalizacji osiedli mieszkaniowych i przedsięwzięć generujących hałas) itp. Działania te mają wyłącznie pozytywny wpływ na środowisko, a szczególnie w zakresie ograniczenia hałasu, Budowa dróg rowerowych, które generalnie są korzystne dla środowiska, bo mogą być alternatywą dla transportu samochodowego, ale mogą też negatywnie oddziaływać na środowisko w związku z przekształceniami terenu, powodują zużycie materiałów i mogą powodować wycinkę drzew, fragmentacje ekosystemów oraz być uciążliwe w trakcie budowy, Przebudowa i wymiana nawierzchni dróg pozytywne oddziaływująca na zmniejszenie emisji zanieczyszczeń i hałasu, ale powodująca zużycie surowców naturalnych, przekształcenia terenu, czasem wycinkę drzew, likwidację zieleni, fragmentacje ekosystemów, a w trakcie budowy powodująca uciążliwości w postaci dodatkowego hałasu i emisję pyłów, jak i płoszenie zwierząt i ptaków. Na ogół są to krótkie odcinki dróg i ulic poza dwoma przypadkami ulic powyżej 1 km, których przebudowa będzie bardziej uciążliwa, Zmiana sposobu użytkowania budynków. Uciążliwość ograniczona jest tylko do okresu przeprowadzania zmian, natomiast, poza tym ogranicza czas narażenia na hałas ludzi przebywających w tych budynkach, Budowa ekranów akustycznych. Jest to skuteczna ochrona przed hałasem, ale do negatywnych jej stron należy niekorzystna zmiana krajobrazu i architektury, tworzenie zagrożeń dla ptaków, ograniczenie przejść dla zwierząt oraz zużycie surowców budowlanych. Ponadto w Prognozie oceniono wstępnie inwestycje kolejowe i jedną drogową, które realizowane będą w ramach osobnych programów i w ramach nich będą podlegały szczegółowej analizie. Środki zapobiegające oraz ograniczające prawdopodobne negatywne oddziaływanie na środowisko Dla wszystkich działań podano w Prognozie zalecenia dotyczące zmniejszenia ich negatywnego oddziaływania w tym w trakcie budowy. Ponadto przedstawiono szereg propozycji w zakresie projektowania i planowania przedsięwzięć w tym monitoringu wpływu na środowisko. Wśród sposobów zapobiegania i ograniczania negatywnych oddziaływań na środowisko realizacji zadań Programu zalecono, miedzy innymi: przestrzeganie zasad ekologicznych zasad projektowania przedsięwzięć stosując się do odpowiedniej dyrektywy 8 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 214

215 UE, jak i zasad zrównoważonego rozwoju, ograniczanie do minimum strefy bezpośredniej ingerencji, dobrą organizację robót budowlanych, środki specjalne np. przeciwdziałania kolizjom ptaków w przypadku stosowania ekranów akustycznych. Propozycje rozwiązań alternatywnych Większość proponowanych do realizacji przedsięwzięć w ramach Programu ma zdecydowanie pozytywny wpływ na środowisko. A zatem, zgodnie z metodologią ocen oddziaływania na środowisko proponowanie szczegółowych rozwiązań alternatywnych nie ma pełnego uzasadnienia. Proponowane rozwiązania wybrane zostały jako optymalne również z p. widzenia dostępnego budżetu na realizację działań. Metody zastosowane przy sporządzeniu Prognozy Prognozę wykonano w oparciu o przepisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/42/WE z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny skutków niektórych planów i programów, dyrektywy 2003/4/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2003 r. w sprawie publicznego dostępu do informacji dotyczących środowiska oraz przepisy ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz z późn. zm.) W niniejszej prognozie zidentyfikowano działania ujęte w projekcie Programu mogące oddziaływać na środowisko, a następnie dokonano ich analizy z punktu widzenia możliwych oddziaływań. Wyniki przedstawiono w ujęciu tabelarycznym w odniesieniu do poszczególnych działań. Wykorzystano przy tym dane literaturowe, jak i doświadczenia własne, które zestawiono z analizą lokalnych uwarunkowań środowiskowych. Przewidywane metody analizy skutków realizacji postanowień POH Wdrażanie rozwiązań przewidzianych w omawianym POH wymaga stałego monitorowania oraz szybkiej reakcji w przypadku pojawiania się rozbieżności pomiędzy projektowanymi rezultatami a stanem rzeczywistym. Podstawą właściwej oceny wdrażania założeń Programu ochrony środowiska przed hałasem, a także określenia problemów w osiąganiu założonych celów jest prawidłowy system sprawozdawczości i monitoringu, oparty na zestawie określonych wskaźników. Powinien on zapewnić stałą kontrolę jakości zarządzania środowiskiem planowanych przedsięwzięć inwestycyjnych oraz pozwolić regulować działalność podmiotów, a jednocześnie ułatwiać funkcjonowanie systemu wydawania decyzji, udzielania zezwoleń i egzekucji. Sprawozdania z realizacji Programu przedstawiane będą co dwa lata Radzie Miasta. Realizacja Programu monitorowana będzie przy użyciu następujących wskaźników: Zmniejszenia liczby mieszkańców zagrożonej hałasem (ilościowo oraz procentowo); Liczby kontrolowanych zakładów; Liczby decyzji administracyjnych zawierających wymagania dotyczące hałasu, w stosunku do wszystkich wydanych decyzji; Długości wybudowanych ekranów akustycznych. Ponadto przewidziano kontrole w czasie realizacji poszczególnych działań przewidzianych w Programie z p. widzenia ograniczenia ich uciążliwości i negatywnego oddziaływania na środowisko i ludzi. Informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko Ustalenia Programu obejmują zadania, które realizowane będą na obszarze miasta Opola, a zasięg ich oddziaływania na środowisko będzie miał przede wszystkim charakter lokalny. W związku z tym, w wyniku realizacji Programu ochrony środowiska przed hałasem, nie będą występować transgraniczne oddziaływania na środowisko. Wobec tego, dokument ten nie musi być poddany procedurze transgranicznej oceny oddziaływania na środowisko. 9 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 215

216 2. WSTĘP Przedmiotem prognozy oddziaływania na środowisko jest projekt Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata Podstawą prawną do opracowania Programu jest art. 119 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.), który stanowi, że dla terenów, gdzie poziom hałasu przekracza poziom dopuszczalny tworzy się programy ochrony środowiska przed hałasem, których celem jest dostosowanie poziomu hałasu do dopuszczalnego. Wymóg ten wynika z implementacji Dyrektywy 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej z dnia 25 czerwca 2002r. odnoszącej się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku. Oceniany Program jest pierwszym programem ochrony środowiska przed hałasem, jaki został opracowany dla miasta Opola. Podstawą do sporządzenia Programu była analiza opracowanej w latach 2011 i 2012 oraz zaktualizowanej w roku 2013, Mapy akustycznej miasta Opola 1,2,3. Istotnym elementem procedury opracowania POH jest przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko skutków realizacji wyżej wymienionego projektu dokumentu. Jest ona spełnieniem obowiązku prawnego wynikającego z dyrektywy 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko oraz zapewnia zgodność z przepisami ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Niniejsza Prognoza wykonana została zgodnie z wymaganiami zawartymi w wyżej wymienionych przepisach oraz aktualnym poziomem wiedzy z zakresu metodyk opracowywania prognoz oddziaływania na środowisko. Ponadto Prognoza uwzględnia zakres i stopień szczegółowości określony przez właściwego Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska 4 oraz właściwego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego 5. Celem prognozy jest określenie możliwych skutków dla środowiska wynikających z realizacji działań proponowanych w Programie ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata INFORMACJE O PROJEKCIE DOKUMENTU 3.1. Cel projektowanego dokumentu Celem Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola jest określenie kierunków i zakresu działań niezbędnych dla przywrócenia dopuszczalnych poziomów hałasu na obszarach, gdzie zidentyfikowano (na podstawie danych z mapy akustycznej) przekroczenia obowiązujących norm, w tym wskazanie działań priorytetowych. Mając powyższe na uwadze, w ramach Programu, szczególną analizą objęto tereny mieszkaniowe położone w granicach administracyjnych miasta Opola, dla których wskaźnik M, charakteryzujący w sposób łączny wielkość przekroczenia dopuszczalnego 1 Mapa akustyczna dla miasta Opola w zakresie hałasu kolejowego; EKOPROJEKT Jarosław Kowalczyk; 2011 r. 2 Mapa akustyczna dla miasta Opola w zakresie hałasu drogowego i przemysłowego (wraz z IPMA); HYDROACUSTIC Piotr Hilszer; 2012 r. 3 Realizacja zadań z zakresu wspomagania systemów gromadzenia i przetwarzania danych związanych z dostępem do informacji o środowisku (w tym opracowania programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola). Etap I aktualizacja mapy akustycznej miasta Opola, opracowanej w latach (wraz z aktualizacją IPMA); konsorcjum firm: ATMOTERM S.A. i HYDROACUSTIC PIOTR HILSZER; 2013 r. 4 Pismo z dn r. znak WOOŚ /KM 5 Pismo z dn r. znak NZ JW 10 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 216

217 poziomu hałasu i liczbę mieszkańców znajdujących się na danym terenie (wyznaczony na podstawie mapy akustycznej) wykazuje wartości większe od zera Zawartość projektowanego dokumentu Zakres Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola jest zgodny z wymogami określonymi w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (Dz. U. z 2002 r. Nr 179, poz. 1498) i obejmuje następujące części: 1) opisową; 2) wyszczególniającą ograniczenia i obowiązki wynikające z realizacji programu; 3) uzasadnienie proponowanych działań. W ramach części opisowej został przedstawiony obszar objęty zakresem Programu, wskazane naruszenia dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, wyszczególnione podstawowe kierunki i zakres działań naprawczych, a także zamieszczono harmonogram rzeczowo-finansowy realizacji zadań z podaniem jednostki odpowiedzialnej za realizację oraz wskaźników monitorowania. Omówiono również źródła finansowania Programu oraz wskazano rodzaje informacji i dokumentów wykorzystanych do kontroli i dokumentowania realizacji Programu. Część wyszczególniająca ograniczenia i obowiązki wynikające z realizacji Programu podaje organy administracji właściwe w sprawach: przekazywania organowi przyjmującemu Program informacji o wydawanych decyzjach, których ustalenia zmierzają do osiągnięcia celów Programu; wydawania aktów prawa miejscowego, monitorowania realizacji Programu. Wskazuje ona również obowiązki podmiotów korzystających ze środowiska. Uzasadnienie uwzględnia dane i wnioski wynikające ze sporządzonych map akustycznych, analizę materiałów, dokumentów i publikacji wykorzystanych do opracowania Programu, w tym: polityk, strategii, programów wypracowanych na poziomie krajowym, województwa i lokalnym; przepisów prawa mających wpływ na stan akustyczny środowiska; nowych, dostępnych technik i technologii w zakresie ograniczania hałasu. Ponadto w części tej przedstawiono również plany inwestycyjne i organizacyjne zarządzających źródłami hałasu. W dalszej części dokumentu zamieszczono wnioski z konsultacji społecznych. Ostatni rozdział opracowania stanowi streszczenie Programu w języku niespecjalistycznym. 4. OCENA ZGODNOŚCI POH Z CELAMI OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONYMI NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM, KRAJOWYM, REGIONALNYM Oceniany dokument jest zgodny z dokumentami strategicznymi ustanowionymi na szczeblu europejskim, krajowym i regionalnym. Główne założenia dokumentów strategicznych kraju, województwa, oraz miasta Opola, a także wynikające z nich priorytetowe działania opisane zostały niżej Dokumenty strategiczne kraju Polityka ekologiczna państwa w latach z perspektywą do roku 2016 (PEP) Planowane działania w obszarze ochrony przed hałasem w Polsce wpisują się w priorytety Unii Europejskiej, a głównie Szóstego wspólnotowego programu działań 11 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 217

218 w zakresie środowiska naturalnego 6, jak i propozycji Komisji Europejskiej (z dnia 29 listopada 2012 r.) nowego, Generalnego programu działań UE w dziedzinie środowiska do 2020 r. pt. Żyjmy dobrze w zakresie możliwości naszej planety 7. Ten ostatni dokument określa następujące najważniejsze cele: 1) Ochronę i zachowanie kapitału zasobów naturalnych UE, 2) Przekształcenie UE w efektywną zasobowo, zieloną, konkurencyjną i niskoemisyjną gospodarkę, 3) Ochronę mieszkańców UE od presji odnoszących się do środowiska i ryzyka dla zdrowia i zagrożenia dobrobytu, 4) Maksymalizację korzyści z przepisów prawnych UE dotyczących środowiska, 5) Poprawę baz danych stanowiących podstawy dla polityki środowiskowej, 6) Zapewnienie inwestycji na rzecz środowiska i klimatu oraz zapewnienie właściwych cen towarów i usług, 7) Poprawę integracji i spójności polityki środowiskowej, 8) Zapewnienie zrównoważenia dla miast UE, 9) Zwiększenie efektywności działań UE w konfrontacji z regionalnymi i globalnymi wyzwaniami. W ramach priorytetu 3 dotyczącego zabezpieczenia mieszkańców od nadmiernej presji i zagrożeń przewidziano m.in. działania w kierunku znaczącego obniżenia zagrożeń hałasem. Program ochrony przed hałasem dla miasta Opola, poprzez zaproponowane działania, w pełni realizuje ten cel. Aby sprostać obecnym wyzwaniom dotyczącym środowiska, Program wskazuje, że należy wyjść poza podejście czysto prawne, w celu opracowania podejścia strategicznego. Podejście to musi korzystać z różnych instrumentów i środków, aby wpływać na decyzje podejmowane przez przedsiębiorców, konsumentów, polityków i obywateli. Przewidziano, że realizacja Programu będzie monitorowana w kontekście realizacji Strategii Europa m.in. na podstawie raportów o stanie środowiska Europejskiej Agencji Środowiska. We wszystkich dyskusjach na poziomie Rady ds. Środowiska UE podkreśla się, że osiągnięcie celów ochrony środowiska uzależnione jest w dużej mierze od skuteczności integracji polityk w zakresie ochrony środowiska, jak i wszystkich sektorów działalności, zarówno na poziomie lokalnym, regionalnym i krajowym, jak również na poziomie UE. Polityka ekologiczna państwa na lata z perspektywą do roku 2016 (PEP) została przyjęta uchwałą Sejmu RP z dnia 29 maja 2009 r. 9 Zgodnie z Prawem ochrony środowiska 10 (art. 13 i 14) ma ona na celu stworzenie warunków niezbędnych do realizacji ochrony środowiska i określa w szczególności: cele ekologiczne, priorytety ekologiczne, poziomy celów długoterminowych, rodzaj i harmonogram działań proekologicznych oraz środki niezbędne do osiągnięcia celów, w tym mechanizmy prawno-ekonomiczne i środki finansowe. Polityka ekologiczna państwa obejmuje trzy podstawowe grupy zagadnień: kierunki działań systemowych, ochronę zasobów naturalnych, poprawę jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego. W ramach ostatniej z wymienionych grup działań przewidziano dokonanie wiarygodnej oceny narażenia społeczeństwa na ponadnormatywny hałas i oddziaływanie 6 Dz. U. L 242 z r. 7 COM(2012)710final 8 KOM(2010) MP Nr 34/2009 poz Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm. 12 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 218

219 pól elektromagnetycznych oraz podjęcie kroków do zmniejszenia tego zagrożenia tam, gdzie jest ono największe. W ramach prac nad Programem ochrony przed hałasem dla miasta Opola dokonano wiarygodnej oceny narażenia społeczeństwa na ponadnormatywny hałas i na tej podstawie zaproponowano działania dla zmniejszenia jego uciążliwości. Według informacji otrzymanych z Ministerstwa Środowiska, wobec upływu terminu obowiązywania Polityki ekologicznej Państwa oraz w związku z przeprowadzoną reformą systemu dokumentów strategicznych w Polsce, zagadnienia polityki ekologicznej będą włączone do Strategii bezpieczeństwo energetyczne i środowisko. Dokument ten, pomimo długotrwałych uzgodnień, nie został jeszcze ostatecznie przyjęty (do czasu wykonania niniejszego opracowania). Z tego powodu, w dalszych rozważaniach można opierać się jedynie na dostępnym projekcie Strategii z dnia 28 czerwca 2012 r. 11 Zagadnienia ochrony przed hałasem, w ww. projekcie, prawdopodobnie znajdą się w kierunku interwencji 1.4. Uporządkowanie zagadnień zarządzania przestrzenią. Na obecnym etapie opracowania nie jest wiadomo, jakie przełożenie będzie miała wspomniana strategia na dokumenty strategiczne na poziomie regionalnym i lokalnym. Ponieważ w Strategii nie podano szczegółowych celów oraz zadań w zakresie ochrony przed hałasem można uznać, że Program ochrony przed hałasem dla miasta Opola, poprzez zaproponowane działania, w pełni realizuje cele zakreślone w tym dokumencie Dokumenty województwa opolskiego Strategia Rozwoju Województwa Opolskiego do 2020 r. Województwo Opolskie przyjazne mieszkańcom i przedsiębiorcom Aktualna Strategia Rozwoju Województwa Opolskiego do 2020 r., została przyjęta przez Sejmik Województwa Opolskiego w dniu 28 grudnia 2012 r. Wizja rozwojowa wynikająca ze Strategii to stworzenie wielokulturowego regionu, w którym najważniejszą rolę odgrywają wykształceni, otwarci i aktywni mieszkańcy, z konkurencyjną i innowacyjną gospodarką oraz przyjaznym środowiskiem życia. Najważniejszym horyzontalnym wyzwaniem rozwojowym, z jakim musi się zmierzyć Województwo Opolskie, wg Strategii, jest zapobieganie i przeciwdziałanie procesom depopulacji. Dla realizacji nakreślonej wizji Województwa, sprecyzowano następujące wyzwania rozwojowe: przygotowane do rynku pracy aktywne społeczeństwo, konkurencyjna gospodarka oparta na innowacyjności i współpracy z nauką, atrakcyjne obszary do zamieszkania, inwestowania i wypoczynku, zrównoważony rozwój aglomeracji opolskiej, miast i obszarów wiejskich regionu. Wśród celów, z punktu widzenia Programu ochrony przed hałasem, warto wymienić cel nr 7 Wysoka jakość środowiska, który obejmuje następujące cele operacyjne: 7.1. Poprawa stanu środowiska poprzez rozwój infrastruktury technicznej, 7.2. Wspieranie niskoemisyjnej gospodarki, 7.3. Kształtowanie systemu przyrodniczego, ochrona krajobrazu i bioróżnorodności, 7.4. Racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych, 7.5. Przeciwdziałanie i usuwanie skutków zagrożeń naturalnych i cywilizacyjnych. Działania objęte Programem ochrony przed hałasem wpisują się w realizację celu 7.5. W Strategii nie podano szczegółowych celów oraz zadań odnośnie ograniczenia hałasu w województwie, a tylko cel ogólny - przeciwdziałanie i usuwanie zagrożeń Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 219

220 naturalnych i cywilizacyjnych. Można uznać, że Program ochrony przed hałasem dla miasta Opola, poprzez zaproponowane działania, w pełni realizuje ten cel. Program Ochrony Środowiska Województwa Opolskiego na lata z perspektywą do roku 2019 Program Ochrony Środowiska Województwa Opolskiego na lata z perspektywą do roku 2019 został przyjęty uchwałą Nr XVI/216/2012 Sejmiku Województwa Opolskiego z dnia 27 marca 2012 r. W oparciu o diagnozę stanu środowiska, uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne, politykę ochrony środowiska oraz wymagania w zakresie jakości środowiska i racjonalnego użytkowania zasobów naturalnych (określone stosownymi ustawami, aktami wykonawczymi i rozporządzeniami, a także implementacją dyrektyw UE) przedstawiono w nim priorytety realizacji wraz z głównymi kierunkami działań zmierzających do systematycznej poprawy jakości środowiska i racjonalnego użytkowania jego zasobów. W zakresie priorytetu dotyczącego ochrony przed hałasem sprecyzowano w Programie następujące kierunki działań: Systematyczne wykonywanie podstawowych badań pomiarowych, zgodnie z obowiązującymi metodykami referencyjnymi, celem określenia stanu wyjściowego i ustalenia bezwzględnych wartości zagrożenia hałasem komunikacyjnym i przemysłowym [L eq w db (A)], Podjęcie działań organizacyjnych umożliwiających kontynuowanie wieloletnich prac nad sporządzeniem i systematyczną aktualizacją map akustycznych, Podjęcie działań organizacyjnych umożliwiających kontynuowanie prac nad określeniem konkretnych zadań inwestycyjnych zmierzających do minimalizacji oddziaływań akustycznych i ograniczenia wielkości populacji zagrożonej nadmiernym hałasem, Monitorowanie stanu realizacji programu ochrony środowiska przed hałasem, Działania zmierzające do ograniczenia wpływu hałasu przemysłowego. Wszystkie wymienione kierunki działań wymienione w Programie są uwzględnione w Programie ochrony przed hałasem dla miasta Opola, a w szczególności wykonano w ramach niego: mapę akustyczną miasta będącą podstawą proponowanych działań na rzecz zmniejszenia hałasu, oceniono zagrożenia hałasem wg obowiązującej metodologii, zaproponowano działania na rzecz zmniejszenia obciążenia hałasem, włączając w to hałas przemysłowy. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Opolskiego Plan zagospodarowania przestrzennego Województwa Opolskiego jest podstawowym dokumentem określającym zasady organizacji struktury przestrzennej województwa oraz zasady i kierunki zagospodarowania przestrzennego w przekroju podstawowych komponentów przestrzeni, w tym: podstawowych elementów sieci osadniczej, rozmieszczenia infrastruktury społecznej, technicznej i innej o znaczeniu ponadlokalnym, wymagań w zakresie ochrony środowiska przyrodniczego i ochrony dóbr kultury, z uwzględnieniem obszarów podlegających szczególnej ochronie. 14 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 220

221 Przyjęty został uchwałą nr XLVIII/505/2010 Sejmiku Województwa Opolskiego z dnia 28 września 2010 r. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa, jako instrument kreowania rozwoju przestrzennego województwa oraz koordynowania planowania zagospodarowania na poziomie regionalnym, ustala kierunki transformacji podstawowych elementów struktury funkcjonalno-przestrzennej województwa, uwzględniając zasady polityki państwa w dziedzinie przestrzennego zagospodarowania zawarte w Koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju oraz cele i kierunki rozwoju regionu, zawarte w Strategii rozwoju Województwa Opolskiego na lata z perspektywą do roku Cel nr 6 Wsparcie i aktywizacja obszarów problemowych Planu zawiera kierunek 5 Poprawa jakości środowiska, a w ramach tego kierunku m.in. zadanie Poprawa standardów jakości środowiska obejmujące działania na rzecz poprawy klimatu akustycznego na terenach miast Opole, Kędzierzyn-Koźle, Strzelce Opolskie, Brzeg, Nysa, Praszka, Gorzów Śląski. Program ochrony przed hałasem dla miasta Opola, poprzez zaproponowane działania, w pełni realizuje ten cel Dokumenty Miasta Opola Strategia Rozwoju Miasta Opola Strategia Rozwoju Miasta Opola na lata została przyjęta uchwałą Nr XXXV/549/12 Rady Miasta Opola z dnia 18 grudnia 2012 r. Dokument powstawał w toku licznych dyskusji, przy współudziale przedstawicieli wielu środowisk oraz grup społecznych i zawodowych Opola. W dokumencie określono priorytety rozwojowe, a także działania oraz zadania o kluczowym znaczeniu dla rozwoju miasta, które należy zrealizować w perspektywie do 2020 roku. Dokument zawiera szereg propozycji i postulatów Opolan, zgłaszanych w trakcie kilkumiesięcznych konsultacji społecznych. Jednocześnie stanowi zaproszenie do podjęcia wspólnych działań na rzecz rozwoju miasta Opola. Zagadnienia ochrony przed hałasem wpisują się w działania przewidziane w realizacji celu 3.2. Rozwój i nowoczesna aranżacja przestrzeni miejskiej o wysokiej estetyce. Obejmują one: przebudowę oraz modernizację układu komunikacyjnego miasta, budowę zrównoważonego systemu transportu miejskiego, rozwój i ożywienie Śródmieścia poprzez nadanie mu funkcji salonu miasta obszaru kultury i rekreacji, kreowanie prorozwojowej polityki mieszkaniowej, ochronę środowiska. Program ochrony przed hałasem dla miasta Opola uwzględnia wymienione działania, choć nie wszystkie one będą realizowane w ramach POH. Program Rozwoju miasta Opola na lata Program rozwoju miasta Opola na lata jest dokumentem planistycznym o charakterze operacyjnym uszczegóławiającym Strategię rozwoju miasta Opola stolicy polskiej piosenki z 2007 r. Został on przyjęty Uchwałą nr XIV/122/07 Rady Miasta Opola z dnia 28 czerwca 2007 r. Z uwagi na fakt, że jak podano wyżej, w 2012 roku przyjęto nową Strategię rozwoju Opola, Program rozwoju wymaga aktualizacji lub ponownego opracowania. Jego celem było przedstawienie ważnych z punktu widzenia Strategii rozwoju miasta przedsięwzięć samorządu służących realizacji priorytetów i celów rozwoju miasta, określenie spodziewanych nakładów finansowych oraz rezultatów wdrażania, 15 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 221

222 a także zapewnienie koncentracji środków finansowych oraz ich efektywne wykorzystanie. Realizacja Programu podlega stałemu monitoringowi i jest przedmiotem analizy Miejskiego Komitetu Monitorującego. Działania te służą identyfikowaniu ewentualnych problemów i określeniu kroków naprawczych, zapewniając tym samym prawidłową realizację projektów. W przedmiotowym programie zdefiniowano również zadania, których realizacja przyczyni się do poprawy jakości środowiska, są to m.in.: zagospodarowanie placów, terenów zielonych miasta kreowanie nowych obszarów rekreacyjno-wypoczynkowych miasta, uzupełnienie zieleni ochronnej; inwestycje w obiektach publicznych na rzecz ochrony powietrza (termomodernizacje, modernizacje, wymiana źródeł ciepła); rekultywacja składowisk komunalnych oraz skażonych terenów i gruntów; monitoring w zakresie ochrony środowiska; budowa i rozbudowa sieci wodno-kanalizacyjnej, urządzeń przesyłowo - magazynowych oraz urządzeń uzdatniania wody; budowa kanalizacji deszczowej i sanitarnej; przygotowanie służb ratowniczych do przeciwdziałania i zwalczania zagrożeń życia i zdrowia mieszkańców miasta, w tym zakup sprzętu i urządzeń, usprawnienie i doskonalenie systemu monitoringu zagrożeń życia i zdrowia mieszkańców; budowa, przebudowa urządzeń sterowania ruchem drogowym wraz z monitoringiem natężenia ruchu w mieście; poprawa standardu lokalnych rozwiązań komunikacyjnych oraz powiązań z krajowym i międzynarodowym układem transportu; tworzenie warunków rozwoju alternatywnych środków miejskiego transportu publicznego, systematyczne unowocześnienie taboru i wyposażenia MZK. Wiele z wymienionych działań będzie miało wpływ na zmianę obciążenia hałasem. Działania wymienione wyżej, w zakresie wpływu na hałas, zostały uwzględnione w Programie ochrony przed hałasem dla miasta Opola, choć tylko niektóre zostały ujęte w POH ze względu na realizacje ich w ramach innych programów. Aktualizacja programu ochrony środowiska miasta Opola na lata z perspektywą na lata Aktualizacja programu ochrony środowiska została przyjęta uchwałą Rady Miasta Opola z dnia 29 listopada 2012 r. Przygotowana została w oparciu o dokument bazowy Program ochrony środowiska wraz z planem gospodarki odpadami dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata , wprowadzony w życie uchwałą Nr XLVIII/499/05 Rady Miasta Opola z dnia 23 czerwca 2005 r. i zaktualizowany w roku 2008 na lata z perspektywą na lata (uchwalony przez Radę Miasta Opola uchwałą Nr LIV/571/09 Rady Miasta Opola z dnia 27 sierpnia 2009 r.). Program ma charakter dokumentu obowiązującego, precyzującego cele do osiągnięcia w poszczególnych elementach środowiska, priorytety oraz konkretne zadania w perspektywie krótko, średnio i długoterminowej. W Aktualizacji programu przedstawiono diagnozę w zakresie obecnych przekroczeń norm hałasu w Opolu oraz zaproponowano kierunki działań dla ograniczenia uciążliwości hałasu. Przedstawiono je w poniższej tabeli, stanowiącej wyciąg z harmonogramu programu działań zawartego w Aktualizacji programu ochrony środowiska. 16 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 222

223 Tabela 1. Działania w zakresie ochrony przed hałasem na podstawie harmonogramu rzeczowo-finansowego zadań przewidzianych do realizacji w latach oraz w latach Szacunkowe nakłady finansowe [tys. PLN] Przewidywane Wskaźniki Jednostka Termin Rodzaj Nazwa działania źródło monitorowania realizująca realizacji zadania finansowania zadania Dziedzina: OCHRONA PRZED HAŁASEM [OPH] Cel strategiczny (długoterminowy): Zmniejszenie uciążliwości hałasu poprzez obniżenie jego natężenia do poziomu obowiązujących standardów Cel operacyjny (średnioterminowy): OPH1. Zmniejszenie stopnia narażenia mieszkańców miasta na ponadnormatywny hałas OPH1.1. Uwzględnianie w planach zagospodarowania przestrzennego zagrożenia hałasem OPH1.2. Budowa dróg rowerowych Urząd Miasta 2015 W Miejski Zarząd Dróg Zadanie ciągłe W ramach zadań własnych W ramach zadań własnych W ramach zadań własnych W ramach zadań własnych W ramach zadań własnych Budżet miasta W Budżet miasta Ilość planów uwzględniających zagrożenie hałasem Ilość [mb] wybudowanych ścieżek rowerowych Cel operacyjny (średnioterminowy): OPH2. Zorganizowanie systemu monitoringu hałasu drogowego na terenie miasta Opola OPH2.1. Opracowanie koncepcji systemu monitoringu Opracowana Urząd Miasta 2013 W 65 Budżet miasta hałasu komunikacyjnego koncepcja i warunków środowiskowych OPH2.2. Zakup sprzętu do monitoringu hałasu Urząd Miasta W 600 Budżet miasta Zakupienie sprzętu i warunków środowiskowych Cel operacyjny (krótkoterminowy): OPH3. Ograniczenie uciążliwości akustycznej dla mieszkańców OPH3.1. Opracowanie programu Opracowanie Urząd Miasta 2013 W 200 Budżet miasta ochrony środowiska przed dokumentacji hałasem dla miasta Opola OPH3.2. Poprawa stanu technicznego nawierzchni ulic OPH3.3. Budowa parkingu przy ulicy Rataja OPH3.4. Zwiększenie liczby punktów wypożyczania rowerów Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Zadanie ciągłe W Budżet miasta 2012 W Budżet miasta Urząd Miasta 2013 W 200 Budżet miasta (źródło: Aktualizacja Programu ochrony środowiska dla miasta Opole) Ilość ulic, na których dokonano poprawy stanu technicznego Wybudowanie parkingu Liczba punktów wypożyczania rowerów 17 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 223

224 Wszystkie wymienione zadania z Programu zostały uwzględnione w Programie ochrony przed hałasem dla miasta Opola. Uzasadnieniem jest, żeby wszystkie działania w zakresie hałasu były ujęte w jednym dokumencie. Program rozwoju zintegrowanego systemu transportu miejskiego w Opolu zarządzanie ruchliwością (mobility management) Program powstał w wyniku realizacji projektu Via Regia Plus, w ramach Programu dla Europy Środkowej. Projekt ten współfinansowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz budżetu miasta Opola. Zawiera on propozycje w zakresie następujących zagadnień: zasad rozwoju polityki transportowej miasta, organizacji ruchu w staromiejskim centrum, rozwoju sieci ciągów pieszych, koncepcji rozwoju tras rowerowych, podniesienia atrakcyjności miejskiej komunikacji autobusowej, zwiększenia udziału kolei w przewozach dojazdowych i wewnątrzmiejskich, włączenia do systemu komunikacji miejskiej alternatywnych środków transportu, koncepcji lokalizacji parkingów w systemie P+R (Park & Ride), koncepcji systemu intermodalnego, roli elementów systemu transportowego w przyszłości, konkretnych działań i etapów ich wdrażania, monitorowania wdrażania programu. Ponadto przeanalizowano również korzyści dla środowiska i ludzi wynikające z realizacji Programu. Prawie wszystkie elementy Programu będą miały pozytywny wpływ na ograniczenie uciążliwości hałasowej w mieście. Wszystkie działania określone w Programie pozytywnie wpływają na ograniczenie hałasu, choć tylko część z nich została częściowo umieszczona w Programie ochrony przed hałasem dla miasta Opola. Lokalny Program Rewitalizacji miasta Opola na lata Lokalny Program Rewitalizacji został przyjęty uchwałą Rady Miasta Nr XLV/456/09 z dnia 26 lutego 2009 r. W programie zidentyfikowano problemy i zagrożenia w sferze przestrzennej i społeczno-gospodarczej określonych obszarów oraz sprecyzowano działania, jakie należy podjąć w celu wyprowadzenia ich z sytuacji kryzysowej. Określono też czas realizacji poszczególnych zadań, oszacowano ich koszty oraz podano źródła finansowania. Realizacja Programu może wpłynąć na ograniczenie uciążliwości hałasu przy przeobrażeniach przestrzennych, jak też wpłynie na atmosferę hałasową wewnątrz budynków. Wieloletnia Prognoza Finansowa na lata WPF na lata zawiera szereg przedsięwzięć planowanych do realizacji przez miasto. Wśród najważniejszych, mających znaczenie z punktu widzenia wpływu na klimat akustyczny miasta należy wymienić: Budowę obwodnicy piastowskiej w Opolu - odcinek od obwodnicy północnej do ul. Krapkowickiej, Budowę wiaduktu w ciągu ul. Ozimskiej nad linią PKP wraz z przebudową układu komunikacyjnego ul. Ozimska, Rejtana, Kolejowa, Budowę węzła komunikacyjnego obwodnicy północnej (drogi krajowej) z drogą wojewódzką nr 454 (ul. Budowlanych - Sobieskiego), Rozbudowę ul. Oświęcimskiej - drogi wojewódzkiej nr 423 w Opolu na odc. od ul. Metalowej do granicy miasta wraz z budową kanalizacji deszczowej, przebudową oświetlenia ulicznego i przebudową wiaduktu. 18 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 224

225 Objęte Wieloletnią Prognozą Finansową działania pozytywnie wpłyną na ograniczenie hałasu w mieście, zostały one również częściowo objęte POH. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego miasta Opola Obecnie aktualna wersja Studium została przyjęta uchwałą Rady Miasta Opola Nr LXXI/745/10 z dnia 26 sierpnia 2010 r. Kierunki zagospodarowania przestrzennego przyjęte w Studium skupiają się na celach spójnych z określonymi w dokumentach strategicznych (Koncepcją przestrzennego zagospodarowania kraju, ustaleniami Strategii rozwoju i Planu zagospodarowania przestrzennego województwa opolskiego oraz Strategii rozwoju gminy), zapewniając zrównoważony i harmonijny rozwój z zachowaniem ładu przestrzennego dzięki: tworzeniu przyjaznego klimatu dla lokowania inwestycji, rozwojowi Opola jako głównego ośrodka kulturalnego, obsługi biznesu, nauki i technologii, edukacji, ochrony zdrowia i handlu, wzmocnieniu powiązań transportowych wewnątrz miasta, wzmocnieniu powiązań transportowych z krajem i Europą, polepszeniu jakości środowiska przyrodniczego, ochronie dziedzictwa kulturowego, historycznej zabudowy urbanistycznej miasta, rozbudowie infrastruktury technicznej, rozbudowie infrastruktury miejskiej, w tym stref obsługi mieszkańców. Program ochrony przed hałasem wspierać będzie realizacje celów nakreślonych w Studium. 5. ANALIZA I OCENA AKTUALNEGO STANU ŚRODOWISKA 5.1. Charakterystyka miasta Opola Położenie miasta i jego funkcje Rysunek 1. Położenie Opola na tle województwa opolskiego (źródło: 19 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 225

226 Miasto Opole leży w południowo-zachodniej części Polski, na Nizinie Śląskiej. Położone jest na wysokości 176 m n.p.m. Jest to miasto na prawach powiatu, stolica województwa oraz powiatu opolskiego. Zajmuje powierzchnię 97 km 2 (9655 ha) 12, co stanowi około 1% powierzchni całego województwa opolskiego. Położenie miasta, w centralnej części województwa opolskiego, obrazuje poniższy rysunek. Opole pełni rolę centrum społeczno-gospodarczego, skupiając funkcje administracyjne, edukacyjne, gospodarcze, kulturalne i rekreacyjne. Przez miasto przepływa rzeka Odra. W centrum miasta rzeka rozdziela się na główny nurt oraz Starorzecze Młynówkę. Młynówka oddziela prawobrzeżną część miasta od Wyspy Pasieki. Opole położone jest na trasie III paneuropejskiego korytarza transportowego, jednego z najbardziej perspektywicznych kierunków rozwoju transportu osi Europa Azja. Miasto oddalone jest o około 57 km od przejścia granicznego z Republiką Czeską (Głuchołazy-Mikulovice) oraz o ok. 213 km od przejścia granicznego z Republiką Federalną Niemiec (Zgorzelec-Görlitz). Podział administracyjny Miasto Opole podzielone jest na 14 obrębów ewidencyjnych (Wróblin, Grotowice Szczepanowice, Malina, Kolonia Gosławicka, Wójtowa Wieś, Bierkowice, Zakrzów, Nowa Wieś Królewska, Gosławice, Śródmieście, Półwieś, Groszowice, Grudzice), których lokalizację przestawiono na rysunku Nr 2. Rysunek 2. Lokalizacja obrębów ewidencyjnych miasta Opola (opracowanie własne na podstawie danych uzyskanych z UM Opola) 12 wg danych GUS, stan na dzień r. 20 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 226

227 Struktura funkcjonalno-przestrzenna miasta 13 W strukturze funkcjonalno-przestrzennej Opola można wydzielić kilka wyróżniających się przestrzennie stref o dominujących funkcjach. Strefy te zostały opisane poniżej, a ich lokalizacja na tle miasta, przedstawiona na rysunku Nr 3. Śródmieście (1) - obejmuje najstarsza część miasta Rynek, Pasiekę oraz obszar ograniczony Odrą, liniami kolejowymi i ulicą Nysy Łużyckiej. W strefie tej zlokalizowane są usługi (handlu, gastronomii, administracji, kultury, nauki), a także zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna i w niewielkim stopniu jednorodzinna. Północno-wschodnia strefa zabudowy mieszkaniowo-usługowej (2) - obejmuje osiedla: Armii Krajowej, Chabry i Malinkę. Zlokalizowana jest po wschodniej stronie od Śródmieścia. Przeważa tu zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna, z blokami od pięciu do jedenastu kondygnacji. Zabudowie mieszkaniowej towarzyszą również usługi (handlu, gastronomii, oświaty, zdrowia). Zachodnią granicę strefy stanowią tory kolejowe. Strefa zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej Zaodrze (3) - obejmuje osiedle XXV-lecia, zabudowę wzdłuż ulicy Niemodlińskiej powyżej linii kolejowej nr 132, od Odry do przejazdu kolejowego. W strefie występuje zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna bloki od kilku do kilkunastu kondygnacji. Zabudowie mieszkaniowej towarzysza usługi (handlu, oświaty). Południowo-wschodnia strefa zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (4) - obejmuje Nową Wieś Królewską, Grudzice, Malinę i Groszowice. Jej obszar jest znaczny, w tym istotną powierzchnię zajmują użytki rolne oraz wyrobiska poeksploatacyjne. Wyżej wymienione dzielnice stanowią enklawy zabudowy wśród użytków rolnych. Zlokalizowana jest tu głównie zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna, często o charakterze zagrodowym oraz drobne usługi. Zachodnią granicę strefy stanowi rzeka Odra. Strefa zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej Szczepanowice Wójtowa Wieś (5) - obejmuje tereny zabudowy mieszkaniowej położone w południowo-zachodniej części miasta. Pod względem charakteru zabudowy podobna jest do opisanej wyżej południowo-wschodniej strefy zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (4). Północną granicę strefy stanowią tory kolejowe. Strefa zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej Półwieś (6) - obejmuje zabudowę wzdłuż ulicy B. Domańskiego. Znajduje się tu zabudowa jednorodzinna wraz z drobnymi usługami. Funkcję towarzyszącą pełnią utyki rolne oraz ogrody działkowe. Strefa zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej Bierkowice (7) - obejmuje zachodnią część miasta. Występuje tu zabudowa jednorodzinna, w tym zagrodowa oraz drobne usługi. Zabudowania są rozproszone, zlokalizowane wzdłuż Doliny Prószkówki. Przez strefę tę przebiega obwodnica północna oraz tory kolejowe. Strefa zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej Wróblin (8) - obejmuje północną część miasta, od którego jest oddzielona obwodnicą północną. W strefie zlokalizowana jest zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna wraz z usługami. Strefa zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej Gosławice Kolonia Gosławicka (9) - obejmuje zabudowę wzdłuż ulicy Wiejskiej, Oleskiej i Ozimskiej- Częstochowskiej. Zabudowie towarzyszą liczne usługi (handlu, gastronomii, zdrowia, oświaty). W strefie zlokalizowane jest Wojewódzkie Centrum Medyczne. Występuje tu zabudowa od zagrodowej po wielorodzinną. Przez strefę przebiega obwodnica północna i tory kolejowe, które rozdzielają tereny zabudowane. Wschodnia dzielnica przemysłowo-składowa (10) - obejmuje tereny przemysłowe po północnej stronie ulicy Strzeleckiej, przylegające od wschodu do 13 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Opola (aktualna wersja Studium) przyjęta przez Radę Miasta Opola 26 sierpnia 2010 r., Biuro Urbanistyczne, Opole Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 227

228 Śródmieścia a od północy do zabudowy mieszkaniowej przy ulicy Ozimskiej. Strefa ta jest jednorodna pod względem funkcji. Strefa przemysłowo-składowa Zakrzów (11) - obejmuje tereny położone w północnej części miasta. Strefa ograniczona jest rzeką, obwodnicą północną, ulicą Nysy Łużyckiej i Oleską. Znajduje się tu Cementownia Odra oraz teren eksploatacji Odra II. Przez strefę na kierunku północ-południe przebiegają tory kolejowe, które dzielą tereny baz i składów. Strefa przemysłowa Metalchem (12) - obejmuje teren byłego zakładu Metalchem. Strefa ta jest niejako wydzielona z południowo-wschodniej strefy zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (4). Zachodnia strefa przemysłowo-składowa (13) - obejmuje tereny położone w rejonie ulic: Zbożowej i Wspólnej. Posiada barierę w postaci bocznicy kolejowej. Strefa zieleni i rekreacji Wyspa Bolko (14) - obejmuje Wyspę Bolko oraz teren zieleni łąkowej i polnej, aż do linii kolejowej. Strefa ta jest jednorodna pod względem funkcji, dostępna przez rzeki z dwóch stron. Las Grudzicki (15) - obejmuje kompleks lasów po wschodniej stronie miasta. Do strefy tej można dołączyć także ogrody działkowe na północ od ulicy Częstochowskiej. Strefa północna (16) - obejmuje większe obiekty handlowe (Karolinka, Makro Cash And Carry), salony samochodowe i stacje paliw oraz tereny niezainwestowane. Stopniowo przekształca się ona w strefę aktywności gospodarczych wzdłuż obwodnicy północnej. Poza ww. strefami, wyróżniającymi się pod względem funkcji, można wyodrębnić na terenie miasta również obszary o mało czytelnych granicach, bez dominacji jednej funkcji. Należą do nich: rejon ulicy A. Struga (A), teren po byłej cementowni Groszowice (B), pasmo wzdłuż ulicy Wrocławskiej od Kanału Ulgi do Cmentarza Komunalnego (C), rejon ulicy A. Ligudy (D), rejon ulic: Niemodlinskiej i Zbożowej (E), rejon ulicy Częstochowskiej (F). Dane demograficzne Opole zamieszkuje ogółem osób 14, co stanowi około 12% populacji całego województwa opolskiego. Gęstość zaludnienia wynosi osoby na km 2 powierzchni miasta. Wskaźnik ten jest ponad jedenastokrotnie większy niż dla całego województwa (109 osób/km 2 ). Ilość lokali mieszkalnych w roku 2011 wynosiła , co daje około 2,5 mieszkańca na lokal mieszkalny. Opole pełni rolę najważniejszego i największego rynku pracy w województwie. Miasto znajduje się w czołówce krajowej z uwagi na osiąganie najwyższych wartości wskaźnika przedsiębiorczości. Na 1000 mieszkańców przypada w Opolu ponad 160 podmiotów gospodarczych. 14 Stan na dzień r. wg danych GUS 15 Stan na dzień r., wg GUS 22 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 228

229 Rysunek 3. Struktura funkcjonalno-przestrzenna Opola (źródło: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Opola) Sieć drogowa Układ komunikacyjny Opola jest nierównomierny, za sprawą asymetrycznego przebiegu koryta Odry przez centrum miasta i uwarunkowań historycznych. Po prawej stronie Odry znajduje się większa część miasta: centrum, Śródmieście i największe osiedle mieszkaniowe. Układ komunikacyjny centrum miasta posiada charakter promienisty bez spinającej obwodnicy. Na obszarze miasta krzyżują się 3 drogi o znaczeniu ponadregionalnym: Droga krajowa nr 45, która prowadzi przez województwa: łódzkie, śląskie i opolskie, do granicy polsko-czeskiej. W granicach miasta Opola przebiega na kierunku północ południe, przeprowadzając ruch Obwodnicą Północną, ulicą Partyzancką, Domańskiego, Hallera, Wojska Polskiego, Wróblewskiego i Krapkowicką; Droga krajowa nr 94, będąca bezpłatną trasą alternatywną dla autostrady A4. W granicach miasta Opola przebiega na kierunku północny-zachód 23 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 229

230 południowy-wschód, przeprowadzając ruch głównie Obwodnicą Północną ulicą Powstańców Warszawskich oraz dalej ulicą Strzelecką; Droga krajowa nr 46, która prowadzi przez województwa: dolnośląskie, opolskie i śląskie. W granicach miasta Opola przebiega na kierunku północny-zachód wschód, przeprowadzając ruch głównie Obwodnicą Północną ulicą Powstańców Warszawskich i dalej ulicą Częstochowską; Układ komunikacyjny uzupełnia 5 dróg wojewódzkich: Nr 414 łącząca Prudnik z obwodnicą Opola w miejscowości Wrzoski; Nr 423 łącząca Opole z Kędzierzynem Koźlem; Nr 454 łącząca Opole z Namysłowem; Nr 459 łącząca Opole ze Skorogoszczą, a także drogą krajową nr 94; Nr 435 łącząca Opole z drogą krajową nr 46 w okolicach węzła Prądy na autostradzie A4. oraz 7 powiatowych (2001O, 2002O, 2003O, 2004O, 1703O, 1707O, 1766O) i 572 gminnych. Drogi powiatowe i gminne mają znaczenie lokalne, łącząc poszczególne osiedla miasta. Wszystkie wymienione drogi są administrowane przez Miejski Zarząd Dróg. Ok. 200 km dróg miejskich posiada nawierzchnię bitumiczną, pozostałe mają nawierzchnię betonową, z kostki granitowej bądź są drogami gruntowymi wzmocnionymi. Podstawowy układ drogowy miasta przedstawiono na rysunku Nr 4. Sieć kolejowa Przez miasto przebiegają następujące linie kolejowe: nr 132 relacji Bytom Wrocław Główny (od km do km ); nr 136 relacji Kędzierzyn Koźle Opole Groszowice (od do stacji Opole Groszowice); nr 277 relacji Opole Groszowice Wrocław Brochów (od Opole Groszowice ); nr 280 relacji Opole Groszowice Opole Główne Towarowa cała linia; nr 287 relacji Opole Zachodnie Nysa (od km (Opole Zachód) do km 2+300); nr 301 relacji Opole Główne Namysłów (od stacji Opole Główne do km 8+500); nr 300 relacji Opole Główne Towarowa Opole Wschodnie cała linia; nr 144 relacji Tarnowskie Góry Opole Główne (od km do stacji Opole Główne). Długość dróg kolejowych w granicach administracyjnych miasta wynosi 52,92 km. Układ linii kolejowych na terenie miasta przedstawiono na rysunku Nr Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 230

231 Rysunek 4. Podstawowy układ drogowy miasta Opola (źródło: Analiza ruchu dla potrzeb określenia wpływu budowy przeprawy przez rzekę Odrę wg rekomendowanych wariantów w oparciu o prognozę ruchu na rok 2026; INKOM S.C, 2012 r.) 25 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 231

232 Rysunek 5. Układ linii kolejowych na terenie miasta Opola (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola) Obszary użytkowane przemysłowo Tereny przemysłowe w Opolu stanowią: obszary prowadzenia eksploatacji (wapieni, margli, piasków i żwirów), tereny zakładów przemysłowych (zarówno czynnych i nieczynnych), obszary zajęte przez składy, magazyny i bazy. Eksploatacja prowadzona jest z dwóch złoży: Odra II jest to złoże wapieni i margli kredowych, eksploatowane przez Cementownię Odra, oraz Groszowice Południe złoże kruszyw naturalnych piasków i żwirów, eksploatowane przez Spółdzielnię Pracy Surowców Mineralnych. 26 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 232

233 Zakłady przemysłowe koncentrują się w siedmiu obszarach: 1. Rejon ulicy Wschodniej, obejmujący część obrębów: Opole i Nowa Wieś Królewska, zajmujący obszar około 400 ha. Główne działy sekcji przemysłu to: produkcja artykułów spożywczych i napojów, produkcja maszyn i urządzeń oraz produkcja wyrobów z metali, a w sekcji budownictwo produkcja budowlano-montażowa. W obszarze tym największe zakłady produkcyjne zlokalizowane są: przy ul. Marka z Jemielnicy Nutricia Zakłady Produkcyjne Sp. z o.o. (produkcja żywności dla dzieci i niemowląt), przy ul. Głogowskiej (siedziba główna) SELT Sun Protection Systems Tadeusz Selzer (produkcja systemów, zabezpieczających przed nadmiernym nagrzewaniem pomieszczeń), przy ul. Chłodniczej Zott Polska Sp. z o.o. (produkcja produktów mlecznych); 2. Zakrzów, położony w północnej części miasta. Obejmuje część obrębów: Opole, Zakrzów i Wróblin. Zajmuje obszar około 130 ha. Główne działy sekcji przemysłu to: górnictwo i kopalnictwo oraz wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę, a także w sekcji budownictwo produkcja budowlano-montażowa. W obszarze tym największe zakłady produkcyjne zlokalizowane są: przy ul. Budowlanych CEMENTOWNIA ODRA S.A. (produkcja cementu), przy ul. Harcerskiej Energetyka Cieplna Opolszczyzny S.A. (produkcja ciepła i prądu); 3. Rejon ulicy A. Struga położony w pobliżu Śródmieścia, między Odrą a torami kolejowymi. Obejmuje część obrębów: Opole, Nowa Wieś Królewska. Główne działy sekcji przemysłu to produkcja artykułów spożywczych i napojów, zagospodarowanie odpadów oraz produkcja maszyn i urządzeń; 4. Metalchem, położony w południowej części miasta. Obejmuje część obrębów Grotowice i Groszowice. Zakłady Aparatury Chemicznej Metalchem były zakładem produkującym maszyny i urządzenia. Obecnie teren jest częściowo przekształcony na różne mniejsze zakłady; 5. Animex Foods Sp. z o.o. S.K.A z siedzibą w Morlinach, oddział w Opolu zlokalizowany przy ul. Drobiarskiej, zajmują teren położony we wschodniej części miasta. Obejmuje część obrębu Kolonia Gosławicka. Jest to zakład specjalizujący się w produkcji spożywczej, który powstał na początku lat siedemdziesiątych; 6. Groszowice, położone w południowej części miasta. Teren przemysłowy w Groszowicach był związany przede wszystkim z Cementownią Groszowice, która funkcjonowała do końca lat dziewięćdziesiątych. Obecnie większą część obiektów Cementowni rozebrano, a teren poprzemysłowy wymaga zagospodarowania. Poza tym w rejonie Groszowic zlokalizowany jest między innymi przemysł spożywczy, produkcja asfaltu i żwirownia; 7. Szczepanowice ulica Niemodlińska. Obszar położony jest w zachodniej części miasta. Obejmuje część obrębu Szczepanowice. Struktura przemysłu jest obecnie trudna do określenia z uwagi na przekształcanie się tego obszaru. Były tu zlokalizowane dwa większe zakłady przemysłowe: OFAMA Sp. z o.o. oraz ZPDZ Opolanka. Ostatnio tereny przekształcają się na usługi handlu, hurtownie itp. Bazy, magazyny i składy znajdują się głównie na terenach przemysłowych, a oprócz tego koncentrują się w rejonach ulic: Zbożowej i Wspólnej w zachodniej części Opola, ulicy Oleskiej w północno-wschodniej części miasta oraz ulic: Fabrycznej i Armii Krajowej w centrum miasta Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Opola (aktualna wersja Studium) przyjęta przez Radę Miasta Opola 26 sierpnia 2010 r., Biuro Urbanistyczne, Opole Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 233

234 Urząd Miasta Opola wraz z Agencją Nieruchomości Rolnych stworzył wspólną ofertę inwestycyjną obejmującą tereny przy Obwodnicy Północnej (obok ul. Partyzanckiej) w Opolu. Obszar ten składa się z terenów należących do Gminy Opole o powierzchni 21,5248 ha oraz terenów Agencji o powierzchni 80,5548 ha. W Opolu znajduje się jedna z 41 podstref Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej (WSSE). Wałbrzyska Specjalna Strefa Ekonomiczna INVEST-PARK specjalna strefa ekonomiczna, ustanowiona została rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 5 grudnia 2006 r. (Dz. U. z 2006 r., Nr 236, poz. 1705) i będzie funkcjonować do końca 2020 roku. Teren podstrefy opolskiej jest całkowicie niezabudowany, co stwarza dogodne warunki dla inwestorów do kształtowania zabudowy. Jest to teren należący do dynamicznie rozwijającej się części miasta pod kątem gospodarczym. Ma także dobre połączenie komunikacyjne leży przy obwodnicy miasta, 13 km od autostrady A4, blisko granic z Czechami i Niemcami. Obecnie tereny należące do strefy WSSE Opole, według informacji znajdujących się na stronie Miasta Opola, stanowią: ul. Północna, Dzielnica Półwieś (44,6651 ha), ul. Wspólna I, Dzielnica Półwieś (3,1911 ha), ul. Wspólna II, Dzielnica Półwieś (12,0754 ha). Aktualnie w WSSE znajduje się i planuje rozbudowę ok. 7 firm i przedsiębiorstw m.in.: IFM Ecolink Sp. z o.o. (produkcja czujników i systemów sterowania używanych w przemyśle i motoryzacji), APC PRESMET Sp. z o.o. (produkcja wyrobów ze stali węglowej i nierdzewnej), Kamex Sp. z o.o. (produkcja siłowników hydraulicznych). W Opolu znajdują się centra handlowe: Galeria Opolanin, Karolinka (jedno z największych centrów handlowych w Polsce, dysponujące parkingiem na 2590 pojazdów), Turawa Park (leżące w obszarze sąsiedniej gminy, ale w bezpośrednim sąsiedztwie granicy miasta Opola i w niewielkiej odległości od osiedli domków jednorodzinnych), hipermarkety: Tesco, Media Markt, Real, Macro Cash&Carry, Lidl oraz markety budowlane: Leroy Merlin, Castorama, Obi, położone często w bezpośrednim sąsiedztwie dużych osiedli mieszkaniowych lub domków jednorodzinnych. Obszary użytkowane na cele rekreacyjnie W mieście Opolu parki i skwery wraz z zielenią osiedlową stanowią zaledwie 6,5% ogólnej powierzchni miasta 17. Największe z nich to: Park miejski na Wyspie Bolko, który zajmuje około 83 ha, Park Nadodrzański, Park na osiedlu Armii Krajowej (d. ZWM), Muzeum Wsi Opolskiej, Zespoły zieleni wysokiej (Bulwar Nadodrzański, Zieleń nad Kanałem Młynówka, cmentarz przy ul. Wrocławskiej, teren po kinie ogrodowym przy ul. H. Kołłątaja, zieleń przy Miejskim Domu Kultury przy ul. Strzelców Bytomskich, zieleń na terenie Rozgłośni Polskiego Radia przy ul. Piastowskiej, cmentarz Centralny na Półwsi) stanowią ważny element w strukturze miasta. Zespoły zieleni wysokiej takie jak: Park miejski na Wyspie Bolko, Park Pasieka, Bulwar Nadodrzański, pas zieleni nad Kanałem Młynówka oraz cmentarz przy ul. Wrocławskiej, tworzą uwzględniany w planach zagospodarowania przestrzennego miasta, ważny pas zieleni wysokiej wzdłuż koryta rzeki Odry. Na terenie miasta wyróżniają się ogrody działkowe zajmujące prawie 200 ha powierzchni. Największe powierzchniowo ogrody działkowe zlokalizowane są w rejonach ulic: Częstochowskiej, Luboszyckiej, F. Nowowiejskiego, S. Koszyka, S. Spychalskiego (wzdłuż Kanału Ulgi) i K. Sosnkowskiego. Ważną ostoją flory leśnej jest Las Grudzicki położony we wschodniej części miasta, zajmujący 4 ha powierzchni miasta. Do ważnych terenów rekreacyjnych należą Odra wraz z Kanałem Ulgi i Młynówka. Duże możliwości sportowo-rekreacyjne dają także liczne zbiorniki antropogeniczne powstałe w wyrobiskach pomarglowych i poeksploatacyjnych. Niektóre z nich są użytkowane jako kąpieliska, np. Silesia, Malina, Bolko. 17 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Opola (aktualna wersja Studium) przyjęta przez Radę Miasta Opola 26 sierpnia 2010 r., Biuro Urbanistyczne, Opole Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 234

235 Opole posiada sieć formalnie oznakowanych ścieżek rowerowych. Stanowią one element systemu komunikacji masowej i dlatego prowadzone są często wzdłuż ciągów komunikacji samochodowej bądź stają się elementem pasa drogowego (dąży się do wyodrębnienia ruchu rowerowego z ruchu samochodowego). Zarządzeniem Prezydenta nr OR.I /11 z dnia 11 lutego 2011 r. został powołany Zespół ds. rozwoju infrastruktury rowerowej, działający przy Zastępcy Prezydenta Miasta Opola, jako zespół doradczo opiniujący w sprawach budowy ścieżek rowerowych i upowszechniania ruchu rowerowego. Od czerwca 2012 roku w mieście funkcjonuje system umożliwiający wypożyczenie roweru i poruszanie się nim w obrębie miasta, nieodpłatnie przez 20 min od chwili wypożyczenia go ze stacji rowerowej. Do użytku zostało oddanych 100 jednośladów, rozmieszczonych w 10 punktach, tzw. terminalach, których lokalizację przedstawia mapa zamieszczona na rysunku Nr 6 (kolor niebieski). Kolorem czarnym oznaczone są 4 nowe terminale oddane do użytku w sezonie Rysunek 6. Lokalizacja wypożyczalni rowerów na terenie miasta Opola (źródło: Tereny podlegające ochronie pod względem akustycznym Tereny chronione pod względem akustycznym w granicach miasta Opola zawiera mapa wrażliwości akustycznej, wykonana na etapie opracowania Mapy akustycznej. Przedstawia ona rozkład dopuszczalnych poziomów hałasu na rozpatrywanym obszarze, w zależności od sposobu zagospodarowania terenu i jego funkcji, w oparciu o zapisy miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego lub, w przypadku ich braku, na podstawie faktycznego zagospodarowania i wykorzystywania terenów, albo też w oparciu o zapisy zawarte w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Powierzchnia obszarów, dla jakich określone są dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku, zgodnie z wydzieleniami zawartymi w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego oraz studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego wynosi dla całego miasta około 18,62 km 2, co stanowi ok. 19,2% powierzchni całego miasta. Należy podkreślić, iż dla 37% powierzchni Opola obowiązują miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Poniżej zestawiono rodzaje i wielkość terenów podlegających ochronie na obszarze miasta oraz zamieszczono poglądową mapę ich lokalizacji. 29 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 235

236 Tabela 2. Rodzaje i wielkość terenów chronionych na obszarze miasta Opola L.p. Rodzaj terenu Powierzchnia (km 2 ) % powierzchni miasta 1 Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej 10,12 10,43 2 Tereny zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem 1,07 1,10 dzieci i młodzieży 3 Tereny domów opieki społecznej 0,04 0,04 4 Tereny szpitali w miastach 0,01 0,01 5 Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania 2,53 2,61 zbiorowego 6 Tereny zabudowy zagrodowej 0,09 0,09 7 Tereny rekreacyjnowypoczynkowe 2,64 2,72 8 Tereny mieszkaniowo-usługowe 1,61 1,66 9 Tereny w strefie śródmiejskiej 0,51 0,53 RAZEM 18,62 19,2 (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola) Rysunek 7. Mapa wrażliwości akustycznej (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola) 30 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 236

237 Największą powierzchnię zajmują tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej ponad 10 % powierzchni miasta oraz ok. 54% wszystkich terenów wymagających ochrony akustycznej. W dalszej kolejności, pod względem zajmowanej powierzchni, znajdują się tereny rekreacyjno-wypoczynkowe oraz zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego. Szczegółowy wykaz obiektów podlegających ochronie został przedstawiony w poniższych tabelach. Tabela 3. Wykaz obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży L.p. Nazwa obiektu Adres Żłobki 1 Żłobek Pomnik Matki Polki w Opolu ul. Alojzego Dambonia 3 2 Żłobek nr 2 Pl. Teatralny nr 3 3 Żłobek Nr 9 ul. Skautów Opolskich 6 4 Żłobek Nr 4 ul. Barlickiego 2 5 Żłobek Nr 3 ul. Górna 50 Przedszkola 6 Przedszkole Publiczne Nr 2 ul. Augustyna Kośnego 31 7 Przedszkole Publiczne Nr 3 im. Jana Brzechwy ul. Strzelców Bytomskich 19 8 Przedszkole Publiczne Nr 4 ul. Bielska 23 9 Przedszkole Publiczne Nr 5 ul. Henryka Sienkiewicza Przedszkole Publiczne Nr 6 ul. Juliusza Ligonia 4 11 Przedszkole Publiczne Nr 8 ul. Nysy Łużyckiej 1 12 Przedszkole Publiczne Nr 14 ul. Adama Mickiewicza 3 13 Przedszkole Publiczne Nr 16 ul. Al. Przyjaźni Przedszkole Publiczne Nr 18 ul. Joachima Lelewela 7 15 Przedszkole Publiczne Nr 20 ul. Grudzicka Przedszkole Publiczne Nr 21 ul. Drzymały Przedszkole Publiczne Nr 22 "Bajkowa Rodzina" ul. Księdza J. Popiełuszki Przedszkole Publiczne nr 23 im. Juliana Tuwima ul. Konwalii 4 19 Przedszkole Publiczne Nr 24 "Chatka Puchatka" ul. Zwycięstwa Przedszkole Publiczne Nr 25 ul. pl. Teatralny Przedszkole Publiczne Nr 26 ul. Chabry Przedszkole Publiczne Nr 28 ul. pl. Teatralny 3 23 Przedszkole Publiczne Nr 29 ul. Marcina Kasprzaka 1 24 Przedszkole Publiczne nr 30 Gosławickie Słoneczko ul. Wiejska Przedszkole Publiczne Nr 33 Karolinka ul. Strzelecka Przedszkole Publiczne Nr 36 w Zespole Szkolno- ul. Bogumiła Wyszomirskiego Przedszkolnym Nr Przedszkole Publiczne Nr 37 "Elemelek" ul. Jesionowa 8 28 Przedszkole Publiczne Integracyjne Nr 38 ul. Prószkowska Przedszkole Publiczne Nr 42 ul. Juliusza Słowackiego 4 30 Przedszkole Publiczne Nr 43 ul. Prószkowska 5A 31 Przedszkole Publiczne Nr 44 Promyk ul. Oświęcimska Przedszkole Publiczne Nr 46 ul. Niemodlińska 60A 33 Przedszkole Publiczne Integracyjne Nr 51 ul. Jana Bytnara "Rudego" 1 34 Przedszkole Publiczne Specjalne Nr 53 Iskierka ul. Szymona Koszyka 21A 35 Przedszkole Publiczne Nr 54 ul. Majora "Hubala" Przedszkole Publiczne Nr 55 ul. Szarych Szeregów 2 37 Przedszkole Publiczne Nr 56 Piastuś" ul. Sieradzka 7 Szkoły podstawowe 38 Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 1 im. Obrońców Westerplatte ul. Reymonta Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 237

238 L.p. Nazwa obiektu Adres 39 Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 2 im. Polskich Olimpijczyków ul. Katowicka Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 5 z Oddziałami Integracyjnymi im. Karola Musioła w Zespole ul. Majora Hubala 2 Szkół z Oddziałami Integracyjnymi 41 Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 7 im. Jakuba Kani ul. Budowlanych Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 8 im. Gustawa Morcinka ul. Bonczyka Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 9 im. Jana Łangowskiego ul. Cmentarna 7 44 Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 10 im. Henryka Sienkiewicza ul. Wróblewskiego 7 45 Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 11 im. Orląt Lwowskich ul. Chabrów Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 14 im. Adama Mickiewicza ul. Koszyka Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 15 im. Królowej Jadwigi ul. Małopolska Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 16 im. Zofii Nałkowskiej ul. Nałkowskiej Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 20 im. Księcia Jana Dobrego ul. Grudzicka Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 21 im. Obrońców Pokoju ul. Sienkiewicza Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 24 im. Przyjaźni Narodów Świata ul. Gorzołki 4 52 Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 25 im. Gen. Władysława Sikorskiego ul. Wiejska Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 26 im. Książąt Opolskich ul. Groszowicka Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 28 w Zespole Szkolno - Przedszkolnym Nr 1 ul. Wyszomirskiego 6 55 Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 29 im. Armii Krajowej ul. Szarych Szeregów 1 56 Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 13 Specjalna im. Janusza Korczaka w Zespole Szkół Specjalnych ul. Książąt Opolskich 21 im. Janusza Korczaka 57 Publiczna Szkoła Podstawowa Stowarzyszenia Przyjaciół Szkół Katolickich ul. Olimpijska 2 58 Zespół Szkół z Oddziałami Integracyjnymi Publiczne Gimnazjum nr 1 z Oddziałami ul. Hubala 2 Integracyjnymi im. Polskich Noblistów 59 Publiczne Gimnazjum Nr 4 im. Jana Kochanowskiego ul. 1 Maja Publiczne Gimnazjum Nr 5 im. Aleksandra Kamińskiego ul. Ozimska Publiczne Gimnazjum Nr 6 im. Powstańców Śląskich ul. Powstańców Śląskich Publiczne Gimnazjum Nr 7 im. Generała Władysława Andersa ul. Oleska Publiczne Gimnazjum Nr 8 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego ul. Joachima Lelewela 9 64 Publiczne Gimnazjum Nr 9 Dwujęzyczne w Zespole Szkół Ogólnokształcących ul. Dubois Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 238

239 L.p. Nazwa obiektu Adres 65 Publiczne Gimnazjum Specjalne w Zespole Szkół Specjalnych ul. Książąt Opolskich Publiczne Gimnazjum dla Dorosłych w Zespole Szkół im. Prymasa Tysiąclecia Stefana Kardynała Wyszyńskiego ul. Kościuszki Publiczne Liceum Ogólnokształcące Nr I im. ul. Licealna 3 Mikołaja Kopernika 68 Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr II ul. Kazimierza Pułaskiego 3 69 Zespół Szkół Ogólnokształcących ul. Stanisława Dubois Publiczne Liceum Ogólnokształcące Nr VI im. Gen. Leopolda Okulickiego Niedźwiadka ul. Szarych Szeregów 1 71 Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących im. Kazimierza Gzowskiego ul. Józefa Hallera 6 72 Zespół Szkół im. Prymasa Tysiąclecia Stefana Kardynała Wyszyńskiego ul. Tadeusza Kościuszki Zespół Szkół Ekonomicznych im. Gen. Stefana Roweckiego Grota ul. Tadeusza Kościuszki Zespół Szkół Elektrycznych im. Tadeusza Kościuszki ul. Tadeusza Kościuszki Zespół Szkół Mechanicznych ul. Edmunda Omańczyka Zespół Szkół Budowlanych im. Papieża Jana Pawła II ul. Niemodlińska Zespół Szkół Zawodowych Nr 4 im. Bronisława Koraszewskiego ul. Józefa Hallera 4 78 Zespół Szkół Zawodowych im. Stanisława Staszica ul. Andrzeja Struga Zespół Państwowych Placówek Kształcenia Plastycznego im. Jana Cybisa ul. Strzelców Bytomskich 10 (źródło: =view&id= 9&Itemid=134) Tabela 4. Wykaz obiektów szpitalnych, domów opieki społecznej L.p. Nazwa obiektu Adres 1 Szpital Wojewódzki w Opolu ul. Augustyna Kośnego 53 2 Samodzielny Specjalistyczny Zespół Opieki Zdrowotnej nad Matką i Dzieckiem w Opolu ul. Reymonta 8 3 Publiczny Samodzielny Zakład Opieki Zdrowotnej ul. Aleja Wincentego Witosa Wojewódzkie Centrum Medyczne Szpital Wojskowy ul. Walerego Wróblewskiego 46 5 Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w Opolu ul. Krakowska 44 6 Wojewódzki Specjalistyczny Zespół Neuropsychiatryczny im. Św. Jadwigi ul. Wodociągowa 4 7 Dom Pomocy Społecznej prowadzony przez Zgromadzenie Sióstr Pielęgniarek wg Trzeciej ul. Szpitalna 17 Reguły Św. Franciszka 8 Dom Pomocy Społecznej dla Kombatantów ul. Chmielowicka 6 9 Dom Dziecka w Opolu ul. Powstańców Śl Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 239

240 5.2. Najważniejsze problemy ochrony środowiska miasta Opola Główne problemy miasta zostały zidentyfikowane na podstawie analizy dokonanej w Programie ochrony środowiska miasta. Stan jakości powietrza na terenie miasta Opola należy uznać za niezadowalający, z uwagi na przekroczenia poziomu dopuszczalnego określonego dla pyłu zawieszonego PM10 (stężenia 24-godzinne i średnie roczne) oraz poziomu docelowego dla benzo(a)pirenu (stężenia średnie roczne). W latach na stacji przy ul. Minorytów nie notowano przekroczeń dopuszczalnego stężenia średniorocznego PM10, natomiast w każdym roku przekraczany był dopuszczalny poziom stężenia dobowego. Występujące, na stacji pomiarowej przy ul. Minorytów, w latach 2006 i 2011 przekroczenia stężenia średniorocznego związane były z wyjątkowo niekorzystnymi warunkami meteorologicznymi niekorzystanie wpływającymi na rozprzestrzenianie zanieczyszczeń. Przekroczenia wielkości kryterialnych pyłu zawieszonego PM10 oraz benzo(a)pirenu mają charakter obszarowy i występują głównie w okresie zimowym, pokrywającym się z sezonem grzewczym. Podstawowym źródłem takiej sytuacji jest emisja pochodząca ze spalania węgla i jego pochodnych, w tym również odpadów, w indywidualnych kotłach, piecach domowych tzw. niska emisja oraz emisja komunikacyjna, a ponadto ukształtowanie terenu położenie miasta w dolinie Odry i związane z tym specyficzne warunki klimatyczne. Źródła punktowe nie mają istotnego znaczenia w imisji zanieczyszczeń, a zrealizowane, jak i planowane inwestycje, w 2 największych zakładach tj. Cementowni Odra S.A., Elektrociepłowni ECO S.A., przyczyniają się do obniżenia emisji zanieczyszczeń do powietrza. W 2010 i 2011 r. odnotowana na stacji pomiarowej, zlokalizowanej na os. Armii Krajowej, wartość stężenia pyłu zawieszonego PM2,5 nie przekroczyła wartości dopuszczalnej. Na terenie miasta Opola w latach nie wystąpiły przekroczenia poziomów dopuszczalnych określonych dla ołowiu. Stężenia arsenu, kadmu i niklu oznaczane w pyle zawieszonym PM10 utrzymywały się w latach poniżej wartości docelowych. Stężenia dwutlenku siarki na terenie miasta Opola, już od wielu lat utrzymują się na niskim poziomie. Podobnie jak w przypadku dwutlenku siarki, wartości stężeń średniorocznych dwutlenku azotu nie przekroczyły dopuszczalnego poziomu tej substancji. Szczególna uwagę w zakresie ochrony powietrza należy zwrócić na: zmniejszenie emisji zanieczyszczeń pochodzącej ze spalania węgla i jego pochodnych, w tym również odpadów, w indywidualnych kotłach, piecach domowych (tzw. niska emisja ) oraz emisji pochodzącej z transportu, wykorzystanie odnawialnych źródeł energii biorąc pod uwagę zarówno ograniczenie emisji ze źródeł tradycyjnych, jak i wyzwania przyszłości, edukację społeczeństwa i jego zaangażowanie w działania na rzecz ochrony powietrza. Ze względu na aktywną gospodarkę rolną wokół miasta Opola można stwierdzić, że problem zanieczyszczenia wód płynących na terenie miasta Opola nadal istnieje, jednak stan wód z roku na rok nieznacznie się poprawia. Pomimo tego, iż stan ekologiczny wód można zakwalifikować do III klasy (czyli stanu dobrego), to pod kątem właściwości fizykochemicznych, w niektórych punktach ich stan znajduje się nadal poniżej stanu dobrego (PSD) w wybranych badanych wskaźnikach. Niemniej jednak, wciąż istnieje zagrożenie nieosiągnięcia do 2015 roku dobrego stanu wód tych JCWP, dla których nie określono derogacji w Planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry. 34 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 240

241 Badane wody pod kątem eutrofizacji także nie spełniają wymaganych norm, a zawarte w tych wodach związki biogenne są pochodzenia komunalnego. W mieście Opolu nie ma punktów przeznaczonych do poboru powierzchniowego wód do zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia. Poprawa stanu wód na terenie Opola jest możliwa pod warunkiem znaczącego zmniejszenia ładunków związków biogennych przenikających do wód powierzchniowych, zarówno na terenie miasta, jak i na terenie gmin położonych w wyższych częściach zlewni rzek przepływających przez Opole. Należy pamiętać, że szczególne zagrożenie dla jakości wód powierzchniowych stanowią powodzie. O ile na skutek wyższych stanów wód ich jakość może się nawet poprawić (co jest związane z większym stopniem rozcieńczenia zanieczyszczeń wodą), o tyle zalanie obszarów mocno zainwestowanych (m.in. składowiska odpadów, zakłady o zwiększonym lub dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej), grozi bardzo poważnym zanieczyszczeniem wód powierzchniowych. Wyniki badań prowadzonych w ramach monitoringu wód podziemnych wskazują na ich zły stan chemiczny, a większą część wód zakwalifikowano do IV i V klasy jakości. Tylko nieliczne wody podziemne charakteryzowały się klasą III i tylko pojedyncze klasą II wskazującą na dobry stan chemiczny wody. Jednakże, w większości, zanieczyszczenia występujące w wodach podziemnych są pochodzenia naturalnego, a nie antropogenicznego. W przeprowadzonych badaniach nie zauważano wystąpienia zanieczyszczeń związkami niebezpiecznymi. Główne zagrożenia dla wód podziemnych związane są z intensywną gospodarką rolną, nieuporządkowaną gospodarką ściekową i odpadami, emisją do atmosfery pyłów i gazów oraz z zanieczyszczeniami wód powierzchniowych. Dla właściwej ochrony wód podziemnych konieczne jest wyeliminowanie lub znaczące ograniczenie tych zagrożeń. Szczególną ochroną należy otoczyć tereny, na których zlokalizowane są punkty poboru wody (Zawada, Grotowice i Oleska), gdyż, jako punkty zasilające mieszkańców w wodę przeznaczoną do spożycia i na cele gospodarcze, mają ogromne znaczenie dla miasta. Ważną sprawą jest także ograniczanie ruchu samochodów w rejonie terenów wodonośnych. Ochrona jakości i zasobów wód podziemnych musi stanowić jedno z najważniejszych zadań i problemów uwzględnianych przy planowaniu zagospodarowania przestrzennego. Obecnie miasto zaopatrywane jest w wodę wyłącznie z ujęć wód podziemnych. W tym celu wykorzystuje się trzy ujęcia wód podziemnych: Zawada, Grotowice, oraz Opole-Oleska oraz trzy stacje uzdatniania wody o zdolności produkcyjnej m 3 /dobę. Pomimo występowania niewielkich przekroczeń przy ujmowaniu wód, można stwierdzić, że woda pobierana z ujęć wykazuje dość dobrą jakość. Przekroczenia występują tylko w nielicznych parametrach np. twardość. Woda pobierana z ujęć jest na stacjach uzdatniania oczyszczana i na wyjściu ze stacji nie posiada przekroczeń w żadnym zakresie. Woda czerpana bezpośrednio przez odbiorców nie przekracza norm jakości wody zawartych w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2010 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 2010 Nr 72 poz. 466). Ze względu na to, iż szczególnie cennym dla miasta Opola dobrem jest czysta woda, w Opolu zlokalizowano strefy ochronne dla ujęć wody. Są one ulokowane w miejscach poboru wody do celów bytowo-gospodarczych czyli na terenie ujęć Zawada, Grotowice oraz Oleska. Wszystkie studnie znajdujące się na tych terenach są objęte ochroną bezpośrednią i/lub pośrednią. Przeprowadzone w ostatnich latach modernizacje systemu zbierania i oczyszczania ścieków komunalnych jak również rosnący odsetek użytkowników sieci zbiorczej kanalizacji wskazują, że w kolejnych latach można oczekiwać stopniowej poprawy w tym zakresie; jakości wód podziemnych i powierzchniowych. Przeprowadzone w ciągu ostatnich lat inwestycje umożliwiły znaczącą poprawę w zakresie sposobu oczyszczania ścieków ok. 88% mieszkańców miasta korzysta z oczyszczalni ścieków o podwyższonym usuwaniu związków biogennych. Mimo działań podejmowanych w ostatnich latach, konieczne jest 35 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 241

242 kompleksowe, systemowe rozwiązanie problemu odwadniania miasta, który nie spełnia swoich zadań w przypadku dłużej trwających, nawalnych opadów deszczu. Bardzo duży wpływ na wzmocnienia systemów przeciwpowodziowych w Opolu miały nie tylko doświadczenia z powodzi w 1997 roku, ale także te, nabyte podczas powodzi w 2010 r. W tym czasie zmodernizowano wiele obiektów i umocnień, jednakże fala powodziowa mimo wszystko spowodowała straty. Powódź ta nie miała takich tragicznych skutków jak wcześniejsza, jednakże dała obraz konieczności poprawy umocnień. Powódź w 2010 roku ukazała nadal zły stan techniczny wałów (zbyt niskie w rejonach Metalchemu i Czarnowąs), brak odcinka wałów w Czarnowąsach, a także zły stan techniczny zbiorników retencyjnych, nieukończona budowa zbiorników i polderów (Dąbrowa-Winów, Żelazna). Wg Sprawozdania z realizacji Planu Gospodarki Odpadami za lata w 2010 roku z terenu miasta zebrano Mg odpadów komunalnych ogółem. Z tej ilości na kwaterę składowania skierowano 6 637,87 Mg odpadów. Odsetek zebranych odpadów komunalnych poddanych odzyskowi to 84%. Wg SPGO w roku 2010 zebrano 1 157,56 Mg odpadów ulegających biodegradacji. Spośród tych odpadów 171,6 Mg stanowiły odpady o kodzie (odpady kuchenne ulegające biodegradacji) i 985,96 Mg odpady o kodzie (odpady z ogrodów i parków ulegające biodegradacji). Odpady ulegające biodegradacji zebrane z terenu miasta Opole zostały poddane odzyskowi w kompostowni pryzmowej, zlokalizowanej na terenie Zakładu Komunalnego Sp. z o.o. w Opolu. W procesie oznaczonym symbolem R3 poddano odzyskowi 958,52 Mg odpadów o kodzie i 170,1 Mg odpadów o kodzie Do procesu unieszkodliwienia poprzez składowanie (D5) przekazano 1,5 Mg odpadów. Plan usuwania wyrobów zawierających azbest dla miasta Opola na lata , został przyjęty uchwałą Nr LXXIV/793/10 Rady Miasta Opola z dnia 28 października 2010 r. i stanowi podstawowy dokument szczebla powiatowego i gminnego, będący narzędziem realizacji Programu Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata (przyjętego przez Radę Ministrów Rzeczpospolitej Polskiej uchwałą nr 122/2009 z dnia 14 lipca 2009 r., zmienioną uchwałą nr 39/2010 z 15 marca 2010 r.). Ustawa z dnia 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 152, poz. 897, z późn. zm.) wprowadziła zmianę systemu gospodarowania odpadami komunalnymi w Polsce. Analizując informacje dotyczące stanu aktualnego gospodarki odpadami na terenie Opola, do najistotniejszych kwestii zaliczyć należy: szanse na spełnienie limitu ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji zagospodarowywanych w sposób inny niż składowanie w roku 2013, stosunkowo niewielki procent wytwarzanych odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów przemysłowych, tendencja malejąca wykorzystywania zagospodarowywania odpadów komunalnych wzrost łącznej ilości odpadów odbieranych selektywnie, w tym odpadów opakowaniowych, obowiązek wdrożenia nowego systemu gospodarki odpadami w mieście. Na terenie miasta Opola nie występują przekroczenia norm w zakresie promieniowania elektromagnetycznego. Najbardziej aktualne dane prezentujące jakość środowiska w zakresie pól elektromagnetycznych w Opolu pochodzą z 2010 i 2011 roku. W żadnym z 9 punktów kontrolno-pomiarowych zlokalizowanych w miejscach dostępnych dla ludności nie stwierdzono przekroczeń poziomów dopuszczalnych pól elektromagnetycznych. Ocenia się, że zagrożenia wynikające z wystąpienia naturalnych zjawisk oraz możliwości wystąpienia poważnych awarii przemysłowych, jak i w transporcie pozostają, 36 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 242

243 od opracowania poprzedniego POŚ, na tym samym poziomie. W Opolu nie występują zakłady, które można zakwalifikować do grupy mogących stwarzać zagrożenie poważnej awarii (ZZR). W mieście zlokalizowane jest jedno przedsiębiorstwo zakwalifikowane do zakładu o zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnych awarii. Jest to Przedsiębiorstwo Handlu Chemikaliami Chemia Sp. z o.o. w Opolu., przy ulicy ul. Wspólnej, które zajmuje się głównie sprzedażą hurtową wyrobów chemicznych, pestycydów oraz środków agrochemicznych 18. W zakresie transportu drogowego, ryzyko wystąpienia poważnych awarii, dzięki obwodnicy Opola zmalało (północne obrzeża miasta). Oddana do użytku Obwodnica wpłynęła na zmianę niektórych tras przewozu materiałów niebezpiecznych, eliminując ich przewóz przez ścisłe centrum miasta, co znacznie zmniejszyło ryzyko poważnej awarii w tym rejonie. Poza przeciwdziałaniem występowaniu awarii, realizowane były też przedsięwzięcia dotyczące usuwania skutków awarii, a w tym w zakresie wyposażenia jednostek ratownictwa w sprzęt i materiały. Należy podkreślić, że pomimo podejmowanych działań i prac jednostek administracyjnych i służb ratowniczych w zakresie poważnych awarii, ryzyko ich wystąpienia będzie zawsze istniało. Dobre przygotowanie do zdarzeń o charakterze poważnych awarii przez służby ratownicze i zespoły koordynujące, może w znaczny sposób wpłynąć na bezpieczeństwo ludzi i środowiska naturalnego. Zmiany w zakresie gospodarowania kopalinami na terenie miasta polegały głównie na pozyskaniu nowych koncesji na rozpoznanie lub eksploatację istniejących złóż w ostatnich latach. Związane to jest z rozwojem gałęzi przemysłu bazujących na surowcach mineralnych oraz wyczerpywaniem się eksploatowanych złóż. W 2007 r. wydana została koncesja na wydobycie metodą odkrywkową kruszyw ze złoża Malina II, a w 2009 r. koncesja na wydobycie wapieni i margli dla branży cementowej ze złoża Odra II udzielonej przez Wojewodę Opolskiego. Monitoringiem gleb w Opolu zajmuje się Urząd Miasta, Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa, na którego zlecenie badania przeprowadzane są przez Uniwersytet Opolski. W ubiegłych latach badania gleb prowadzono pod kątem: Wyznaczenia obszarów, na których przekroczone są standardy, jakości gleb na terenach inwestycyjnych przy ul. Partyzanckiej oraz Rodzinnych Ogrodach Działkowych, (2011 r.) oraz Wyznaczenia obszarów, na których przekroczone są standardy, jakości gleb na terenie i w pobliżu zakładów przemysłowych w mieście Opolu w latach Od 2006 r. Urząd Miasta Opola prowadzi badania monitoringowe gleb na wybranych terenach miasta Opola, w najbardziej zagrożonych strefach. Badania przeprowadzane przez Uniwersytet Opolski w latach r. pod kątem zanieczyszczeń metalami, wskazują na występowanie okresowe zanieczyszczeń cynkiem, ołowiem oraz miedzią. Największe przekroczenia norm zanieczyszczenia miedzią, w badanych okresach, wystąpiły jedynie w 2007 i 2009 roku kolejno na terenach: Opolskich Zakładów Mechanicznych OZAMECH ul. Pomorska (2007) i OZNS ul. Strzelecka (2009). Analiza zawartości poszczególnych związków organicznych (węglowodorów aromatycznych i alifatycznych), w badaniach przeprowadzonych w latach , wskazała na ich bardzo mały udział w występujących zanieczyszczeniach. W glebach wszystkich analizowanych obiektów nie stwierdzono przekroczeń wartości dopuszczalnych standardów (w grupie C), określonych dla związków 18 Opracowanie własne ATMOTERM S.A. na podstawie informacji z Komendy Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej w Opolu stan na dzień r. 37 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 243

244 organicznych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie standardów jakości gleb oraz standardów jakości ziemi (Dz.U. z 2002 Nr 165, poz. 1359). W 2011 r. na zlecenie Urzędu Miasta przeprowadzono badania dotyczące zanieczyszczeń gleb na terenach inwestycyjnych przy ul. Partyzanckiej i Rodzinnych Ogrodach Działkowych (ROD). W przypadku badanych próbek gleb, w zakresie zawartości metali ciężkich, nie stwierdzono na badanych obszarach przekroczeń norm dla terenów przemysłowych określonych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie standardów jakości gleb oraz standardów jakości ziemi (Dz.U Nr165, poz. 1359) w próbkach z terenu ul. Partyzanckiej. Natomiast w glebach pobranych w ogródkach działkowych odnotowano przekroczenia standardów w przypadku cynku oraz ołowiu. Pierwiastki te są charakterystycznymi zanieczyszczeniami emitowanymi w aglomeracjach miejskich. Jeśli chodzi o zawartość węglowodorów lekkich C6-C12, można stwierdzić, że była ona niska. Wyjątkiem były dwie próbki zlokalizowane na terenie ROD Budowlani, ul. Budowlanych, w których odnotowano wartości ponadnormatywne wynoszące 1,027 i 1,158 mg/kg s.m. (norma 1 mg/kg s.m.). Węglowodory cięższe o długości łańcucha C14-C35 występowały w niewielkich ilościach, nie stwierdzono przekroczenia wartości dopuszczalnych. Przekroczenia sumy wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) występujące w glebach mogą być, stwierdzone jedynie na terenie ROD Budowlani, ul. Budowlanych. Maksymalna zawartość sumy WWA jaką odnotowano w próbce na terenie ROD Budowlani wyniosła 3,9 mg/kg s.m. gleby (norma 1 mg/kg s.m.). Jednocześnie powyższa próbka charakteryzowała się najgorszym stanem z punktu widzenia jakości gleb, odnotowano przekroczenia standardów w przypadku 7 wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych. Pestycydy chlorowane na badanych terenach występują w dużych stężeniach przekraczających wartości określone w standardach. Szczególnie uwidacznia się to w przypadku dwóch związków: endrinu i g-hch, gdzie stwierdzono przekroczenia w większości próbek. Taki stan należy wiązać przede wszystkim ze specyfiką analizowanych gleb, tj. ogródków działkowych, na których prowadzona jest w bardzo różny sposób kultura rolnicza, w tym notuje się już wcześniej wspomniane nadmierne stosowanie środków ochrony roślin czy też nawozów mineralnych. Podsumowując, można stwierdzić, iż gleby zlokalizowane na terenach rodzinnych ogrodów działkowych w Opolu wykazują obciążenia zanieczyszczeniami organicznymi z grup węglowodorów alifatycznych, monoaromatycznych oraz wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych i pestycydów chlorowanych. Wszystkie z badanych próbek przekraczały dopuszczalne poziomy zanieczyszczeń zawartych w rozporządzeniu. Szczególne obciążenie zanieczyszczeniami odnotowano w przypadku ROD Budowlani. Biorąc powyższe pod uwagę, tereny Rodzinnych Ogrodów Działkowych w Opolu powinny być wytypowane do prac monitoringowych, w celu stwierdzenia dynamiki depozycji zanieczyszczeń oraz określenia czy są to depozycje związane z działalnością prowadzoną w jednym roku czy wieloletnim obciążeniem. Zważywszy, iż przedmiotowe grunty przeznaczone są pod uprawę roślin użytkowych, które to konsumowane są przez człowieka, istnieje potrzeba wskazania, poprzez bardziej szczegółowe badania potencjalnego zagrożenia ekologicznego dla środowiska glebowego i zdrowia człowieka. W 2012 r. Urząd Miasta zlecił opracowanie inwentaryzacji przyrodniczej miasta Opola. Na jej podstawie można stwierdzić, że różnorodność florystyczna miasta obejmuje ok gatunków dziko występujących roślin. Aż 33 gatunki są chronione, w tym 22 podlegają ochronie ścisłej, a 11 częściowej. Terenami o najwyższych walorach florystycznych są: łąki w Nowej Wsi Królewskiej, Las Grudzicki, Grudzicki Grąd, dolina Potoku Lutnia, kamieniołomy Piast, Odra I, zbiorniki w Kanale Ulgi, pola między Kolonią Gosławicką a Chabrami oraz łąki w Kolonii Gosławickiej. 38 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 244

245 Projektuje się ochronę kilku dalszych obszarów, w tym: powiększenie użytku ekologicznego Łąki w Nowej Wsi Królewskiej, utworzenie obszaru chronionego krajobrazu Las Grudzicki, utworzenie użytków ekologicznych Dolina Strugi Lutnia, Wyrobiska w Malinie, Sztolnie w Kamieniołomie Odra I, Bierkowicki Grąd, utworzenie Zespołów Przyrodniczo-Krajobrazowych Odra I, Bolko. Istotne znaczenie w strukturze miasta Opola ma zieleń. Zajmuje ona łącznie ha, co stanowi 21% ogólnej powierzchni miasta. W strukturze zieleni największe znaczenie mają lasy, zajmujące 942 ha (46% wszystkich terenów zieleni miasta). Dzięki staraniom miasta, po raz pierwszy od lat, przybędą kolejne tereny parkowe. Powstała już koncepcja 2,5-hektarowego parku, który w przeciwieństwie do sąsiadującego z tymi terenami zabytkowego parku na Wyspie Bolko, będzie obszarem wypoczynku czynnego. Planuje się tam m.in., budowę toru rowerowego ze specjalnie ukształtowanym terenem do trialu, park linowy, skatepark typu monoblok o konstrukcji betonowej, teren do tresury psów i treningów wraz z torem Agility, różnego rodzaju polany, np. polana piknikowa, polana do ustawienia urządzeń sportowych, czy też tzw. zielona fala, tj., trawiasta plaża o wydmowym ukształtowaniu i inne. Aktualnie trwają prace związane z wykupem gruntów pod to nowe założenie parkowe. Najważniejszymi zagrożeniami dla lasów i występującej w nich flory i fauny jest bardzo intensywna penetracja rekreacyjno-wypoczynkowa. Istotnym czynnikiem degradującym jest postępująca fragmentacja związana z rozbudową systemu drogowego oraz ciągów infrastruktury technicznej. Odrębnym zagrożeniem jest wzrost zanieczyszczeń komunikacyjnych w pasach głównych dróg leśnych, tj. obwodnicy miasta i drogi Opole Strzelce Opolskie. Występują również istotne przejawy reakcji lasów na zanieczyszczenia powietrza, w szczególności w borach sosnowych. Przejawiają się one uszkodzeniem aparatu asymilacyjnego i defoliacją. Najprawdopodobniej jest to reakcja na silne zanieczyszczenie powietrza związane z przemysłem cementowo-wapienniczym i innymi gałęziami produkcji. Obecnie stan powietrza się poprawia, niemniej w lasach skutki tego korzystnego procesu będą widoczne za kilkanaście do kilkudziesięciu lat. Lasy miasta Opola nie są w sposób istotny zagrożone urbanizacją. Nie obserwuje się dynamicznych procesów odlesiania, jakie mają miejsce w innych miastach. Na terenie miasta pogarszają się warunki rozwoju zieleni, w szczególności przyulicznej oraz w strefach zabudowy wielorodzinnej. Zieleń przyuliczna najbardziej narażona jest na fizyczne zniszczenie podczas przebudowy i rozbudowy dróg oraz ciągów infrastruktury technicznej. Podlega procesom silnego zanieczyszczenia powietrza (zanieczyszczenia komunikacyjne), przesuszenia w miejskiej wyspie ciepła, a także widoczne są przejawy silnego zasolenia gleb związanego z zimowym utrzymaniem dróg. Znaczna część zieleni przyulicznej, ze względu na zły stan i zagrożenia dla ludności, podlega stopniowemu usuwaniu. Procesy zastępowania usuwanych drzew przez nowe nasadzenia nie zawsze są możliwe. Za priorytetowe z ww. problemów środowiskowych, dla miasta Opola, należy uznać: złą jakość powietrza, uciążliwość hałasu komunikacyjnego, mały udział zieleni miejskiej, niedostateczną jakość wód powierzchniowych i podziemnych oraz zanieczyszczenia gleb. 6. NARUSZENIE DOPUSZCZALNYCH NORM POZIOMÓW HAŁASU Zakres naruszeń dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2012 r., poz. 1109), przedstawiono na podstawie wyników analiz wykonanych w ramach opracowania mapy akustycznej miasta Opola, w podziale na następujące rodzaje hałasu: drogowy, kolejowy i przemysłowy. 39 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 245

246 6.1. Hałas drogowy W tabelach Nr 5 i 6 przedstawiono zakres naruszeń dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, odpowiednio w odniesieniu do wskaźnika L DWN oraz L N dla obszaru całego miasta. Tabela 5. Podsumowanie wyników analiz rozkładu wskaźnika L DWN dla hałasu drogowego Wskaźnik L DWN (db) Powierzchnia obszarów zagrożonych [km 2 ] Liczba lokali mieszkalnych [tys.] Liczba zagrożonych mieszkańców [tys.] Liczba budynków mieszkalnych [tys.] Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola) Nazwa aglomeracji: Opole Hałas drogowy Stan warunków akustycznych środowiska niedobry zły bardzo zły < 5 db(a) > 5 10 db(a) > db(a) > db(a) > 20 db(a) 0,507 0,1318 0, ,31 0, ,712 0, ,1 0, W zakresie hałasu drogowego określono, że powierzchnia obszarów, na których warunki akustyczne są w stanie niedobrym i złym na terenie miasta Opola wynosi 0,639 km 2 (co stanowi 0,66% powierzchni miasta) i jest zamieszkiwana przez ok mieszkańców. Bardzo złe warunki akustyczne występują jedynie na terenach niezamieszkanych. Tabela 6. Podsumowanie wyników analiz rozkładu wskaźnika L N dla hałasu drogowego Wskaźnik L N (db) Powierzchnia obszarów zagrożonych [km 2 ] Liczba lokali mieszkalnych [tys.] Liczba zagrożonych mieszkańców [tys.] Liczba budynków mieszkalnych [tys.] Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola) Nazwa aglomeracji: Opole Hałas drogowy Stan warunków akustycznych środowiska niedobry zły bardzo zły < 5 db(a) > 5 10 db(a) > db(a) > db(a) > 20 db(a) 0,323 0,152 0, ,246 2, ,780 1, ,774 0, Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 246

247 Z powyższego wynika, że powierzchnia obszarów na których warunki akustyczne są w stanie niedobrym i złym na terenie miasta Opola wynosi 0,564 km 2 (co stanowi 0,6% powierzchni miasta) i jest zamieszkiwana przez mieszkańców. Nie ma terenów, w porze nocnej, na których warunki akustyczne byłyby w stanie bardzo złym. Na poniższym rysunku przedstawiono rozkład przestrzenny terenów zagrożonych hałasem drogowym dla wskaźnika L DWN. Rysunek 8. Mapa terenów zagrożonych hałasem drogowym dla wskaźnika hałasu L DWN (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola) 41 Id: B A3-A4F3-B61BFBD8242F. Podpisany Strona 247