Energia jonizacji (ev) Promień jonowy (nm)
|
|
- Aneta Górska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Borowce Pierwiastek Konfiguracja elektronowa Energia jonizacji (ev) Promień jonowy (nm) Elektroujemność Potencjał (V) Bor (B) (He)2s 2 2p 1 8,30 0, ,87 Glin (Al) (Ne)2s 2 2 p 1 5,98 0,052 1,5-1,66 Gal (Ga) (Ar)2s 2 2p 1 6,00 0,060 1,6-0,53 Ind (In) (Kr)5s 2 5p 1 5,79 0,081 1,7-0,34 Tal (Tl) (Xe)6s 2 6p 1 6,11 0,095 1,8-0,34 Spis treści 1 Charakterystyka grupy 13 2 Jony borowców 3 Właściwości fizykochemiczne 4 Podstawowe reakcje borowców 5 Właściwości tlenków 6 Wodorki 7 Związki borowców z halogenami 8 Rozpuszczalność związków borowców w wodzie 9 Właściwości boru 10 Związki boru z deficytem elektronów 11 Właściwości glinu 12 Związki borowców na +1 stopniu utlenienia Charakterystyka grupy 13 Bor jest jedynym niemetalem w grupie, pozostałe są metalami o właściwościach amfoterycznych. Cechy amfoteryczne maleją od glinu do talu. Podstawowym stopniem utlenienia dla borowców jest +3. Stopień utlenienia +1 występuje tylko w związkach metali. W przypadku związków talu jest to trwalszy stopień utlenienia. Małe rozmiary i duży ładunek jonów oraz wysokie energie jonizacji powodują, że borowce
2 tworzą głównie związki o wiązaniach kowalencyjnych. Bor tworzy tylko związki kowalencyjne. Związki pozostałych borowców (AlCl 2, GaCl 2 ) są kowalencyjne w stanie bezwodnym, ale w roztworach wodnych dysocjują na jony. Jony borowców Bor bardzo silnie wiąże swoje elektrony walencyjne i nie tworzy kationów. Glin, gal, ind tworzą tylko jony M 3+, natomiast tal tworzy jony M 3+ i M +. Tendencja do tworzenia jonów rośnie w miarę przechodzenia w dół grupy. Wszystkie jony metali III grupy są hydratowane w środowisku wodnym. Podatność jonów na hydratacje maleje w szeregu Al 3+ > Ga 3+ > In 3+ > Tl 3+. Właściwości fizykochemiczne Bor jest półprzewodnikiem, pozostałe pierwiastki są metalami. Bor w temperaturze pokojowej jest chemicznie bierny, bezpośrednio reaguje jedynie z fluorem i kwasem azotowym. W podwyższonej temperaturze łączy się z metalami tworząc borki o różnorodnych strukturach Mn 4 B, FeB, Cr 2 B, ZrB, CaB 6. Glin metaliczny pokrywa się warstwą tlenku Al 2 O 2, która nadaje mu odporność chemiczną (wysoka energia wiązania Al-O). Ze względu na mały promień jonowy i duży ładunek Al 3+ tworzy wiele trwałych jonów kompleksowych: AlF 2+, AlF 2+, AlF 4, AlF 5 2-, AlF Podstawowe reakcje borowców Z tlenem 4 M (s) + 3 O 2 (g) 2 M 2 O 2 (s) (M = B, Al, Ga, In, Tl). Tlenki powstają też w wyniku termicznego rozkładu nietrwałych związków berylowców (węglanów, azotanów, siarczanów, wodorotlenków). W odróżnieniu od litowców i berylowców, borowce nie tworzą nadtlenków ani ponadtlenków. Z azotem 2 M(s) + N 2 (g) 2 MN(s) (M = B, Al). Z fluorowcami 2B(s) + 3X 2 (g,c,s) 2 BX 2 (g) 2 M(s) + 3X 2 (g,c,s) M 2 X 6 (g) (M = Al, Ga, In), 2 Tl(s) + X 2 (g,c,s) 2 TlX(s). Z wodą 2 Tl(s) + 2 H 2 O (c) 2 TlOH(aq) + H 2 (g).
3 Z kwasami 2 M(s) + 6 H 2 O+(aq) 2 M 3+ (aq) + 6 H 2 O(c) + 3 H 2 (g) (Al, Ga, Tl). Z zasadami 2 M(s) + 2 OH (aq) + 6 H 2 O(c) 2 M(OH) 4 (aq) + H 2 (g) (Al, Ga). Właściwości tlenków Powstają w reakcji z tlenem przebiegającej w podwyższonej temperaturze 2 M + 3/2 O 2 M 2 O 2. B 2 O 2 tlenek kwasowy B 2 O 2 (s)+ 6 NaOH(aq) 2 Na 2 BO 2 (aq) + 3 H 2 O. Tl 2 O 2 tlenek zasadowy Tl 2 O 2 (s) + 6 HCl (aq) 2 TlCl 2 (aq) + 3 H 2 O. Al 2 O 2, Ga 2 O 2, In2O 2 tlenki amfoteryczne Al 2 O 2 (s) + 6 NaOH(aq) + 3H 2 O 2 Na 2 [Al(OH 6 )](aq) + H 2 O, Al 2 O 2 (s) + 6 HCl (aq) 2 AlCl 2 (aq) + 3 H 2 O. Wodorki Borowce nie reagują z wodorem bezpośrednio (można je otrzymać w reakcjach pośrednich). Bor tworzy różnorodne połączenia z wodorem (B 2 H 6, B 4 H 10, B 10 H 16 ), a pozostałe pierwiastki tylko wodorki typu MH 2. Wodorki wszystkich borowców są silnymi reduktorami reagują z wodą wydzielając wodór: B 2 H 6 + 6H 2 O 2H 2 BO 2 + 6H 2 MH 2 + 3H 2 O M(OH) 3 + 3H 2 Związki borowców z halogenami Wszystkie borowce tworzą monohalogenki MX w fazie gazowej, w wysokiej temperaturze. Z wyjątkiem TlF, wszystkie są związkami kowalencyjnymi. Halogenki talu TlX są trwalsze niż
4 halogenki TlX 2. Bor tworzy dihalogenki o wzorze M 2 X 4, w których występuje wiązanie B-B. Gal oraz ind tworzą dihalogenki MX 2, które są związkami kompleksowymi (metale przyjmują stopnie utlenienia +1 i +3). Wszystkie borowce tworzą trihalogenki MX 3 (M oznacza atom borowca). Fluorki mają budowę jonową, wysokie temperatury topnienia i są słabo rozpuszczalne w wodzie. Pozostałe halogenki są w znacznym stopniu kowalencyjne, w fazie gazowej oraz w środowiskach niepolarnych występują w postaci dimerów (MX 2 )2. W roztworach wodnych trihalogenki ulegają hydrolizie. Halogenki boru hydrolizują z utworzeniem kwasu borowego 4 BF H 2 O H 3 BO 3 + 3H[BF 4 ], BX H 2 O H 3 BO 3 + 3HX (X = Cl, Br, I). Halogenki pozostałych borowców hydrolizują z utworzeniem wodorotlenków MX 3 + 3H 2 O M(OH) 3 + 3H + + 3X (M = Al, Ga, In, Tl; X = F, Cl, Br, I). Z nadmiarem jonów halogenkowych niektóre borowce tworzą jony kompleksowe [AlF6] 3-, [GaF6] 3-, [InCl6] 3-, [TlCl 4 ] 3-. Rozpuszczalność związków borowców w wodzie Związki borowców, dla których energia hydratacji jest większa od energii sieciowej, są dobrze rozpuszczalne w wodzie (azotany, halogenki z wyjątkiem niektórych fluorków, siarczany, niektóre siarczki). Kwas ortoborowy H 2 BO 2 i tlenek boru B 2 O 2 są dobrze rozpuszczalne w wodzie. Al 2 O 2 wykazuje minimalną rozpuszczalność w wodzie, pozostałe tlenki borowców są nierozpuszczalne. Wodorotlenki borowców M(OH) 3 (M = Al, Ga, In, Tl) są trudno rozpuszczalne, a ich iloczyny rozpuszczalności maleją ze wzrostem liczby atomowej borowca. Siarczki B2S 2, Al 2 S 2, Ga 2 S 2 są dobrze rozpuszczalne w wodzie, odpowiednie siarczki indu i talu są nierozpuszczalne. Wszystkie ortofosforany MPO 4 i ortoarseniany MAsO 4 borowców (M = Al, Ga, In, Tl) są najtrudniej rozpuszczalnymi w wodzie związkami tych metali. Właściwości boru Borki metali II grupy MB 2 reagują z kwasami z wytworzeniem związków borowodorowych, o zróżnicowanym składzie (od gazowego B 2 H 6 do stałego B 18 H 22 ), które podczas ogrzewania bez dostępu powietrza ulegają rozkładowi na bor i wodór. Jedynym ważnym tlenkiem boru jest B 2 O 2, który po rozpuszczeniu w wodzie tworzy słaby kwas borowy H 2 BO 2 (o właściwościach antyseptycznych):
5 B 2 O 2 + 3H 2 O 2H 2 BO 2 Borany powstają przez zobojętnianie kwasu borowego lub w reakcjach B2O 2 z tlenkami zasadowymi. Halogenki boru (BF 2, BCl 2, BBr 2, BJ 2 ), ze względu na niedobór dwóch elektronów chętnie przyłącza parę elektronową, tworząc związki addycyjne np. F 2 B:NH 2 (w którym wolna para elektronowa pochodzi od atomu azotu). Związki boru z deficytem elektronów Borowodory stanowią 2 typy połączeń boru z wodorem określone wzorami: oraz diboran B 2 H6 tetraboran B 4 H 10 pentaboran B 5 H 9 Są to związki elektronodeficytowe, w których występuje struktura mostkowa (wiązanie trójcentrowe B-H-B), którą stanowi orbital molekularny złożony z orbitalu sp 3 jednego atomu boru (B), orbitalu 1s atomu wodoru (H) i sp 3 drugiego atomu boru (B). Na każdym orbitalu znajduje się para elektronów. diboran diboran
6 Właściwości glinu Glin jest odporny na działanie kwasów organicznych, ale w obecności niektórych mocnych kwasów nieorganicznych (HCl, H 2 SO 4 ) ochronna warstwa tlenku ulega rozpuszczeniu i metal reaguje z jonami H + : 2Al + 6H + 2Al H 2. W stężonych roztworach mocnych zasad glin rozpuszcza się tworząc gliniany: 2Al + 2NaOH + H 2 O 2NaAlO 2. W roztworach wodnych zawierających siarczany jony Al 3+ tworzą sole podwójne (tzw. ałuny) o wzorze MAl(SO 4 ) 12H 2 O. Podczas dodawania mocnej zasady do wodnych roztworów Al 3+ wytrąca się biały, galaretowaty osad wodorotlenku Al(OH) 3, który zaraz po utworzeniu łatwo rozpuszcza się w kwasie lub nadmiarze zasady. W miarę upływu czasu rozpuszczalność osadu maleje, na skutek tworzenia mostków tlenkowych między sąsiednimi jonami glinu. Związki borowców na +1 stopniu utlenienia W miarę wzrostu liczby atomowej borowce wykazują coraz silniejszą tendencję do przyjmowania stopnia utlenienia +1. W przypadku talu jest to trwalszy stopień utlenienia (wzrasta trwałość konfiguracji ns 2 ). Znane są nieliczne związki jednowartościowego glinu: Al 2 O, Al 2 S, Al 2 Se, AlH, AlCl. Chlorki galu i indu o strukturach Ga(GaCl 4 ) i In(InCl 4 ) zawierają jeden atom metalu na stopniu utlenienia +1, a drugi na stopniu utlenienia +3. Jon Tl +1 wykazuje w związkach właściwości zbliżone do właściwości jonów litowców, pod pewnymi względami przypomina też jon Ag+. TlOH jest dobrze rozpuszczalną, silną zasadą. W czasie ogrzewania w temp. 100 C ulega rozkładowi z utworzeniem Tl 2 O w postaci czarnego higroskopijnego proszku. Halogenki i siarczki talu są trudno rozpuszczalne w wodzie, podobnie jak związki srebra. Wszystkie rozpuszczalne związku talu są trujące.
Tlen. Występowanie i odmiany alotropowe Otrzymywanie tlenu Właściwości fizyczne i chemiczne Związki tlenu tlenki, nadtlenki i ponadtlenki
Tlen Występowanie i odmiany alotropowe Otrzymywanie tlenu Właściwości fizyczne i chemiczne Związki tlenu tlenki, nadtlenki i ponadtlenki Ogólna charakterystyka tlenowców Tlenowce: obejmują pierwiastki
Spis treści. Właściwości fizyczne. Wodorki berylowców. Berylowce
Berylowce Spis treści 1 Właściwości fizyczne 2 Wodorki berylowców 3 Tlenki berylowców 4 Nadtlenki 5 Wodorotlenki 6 Iloczyn rozpuszczalności 7 Chlorki, fluorki, węglany 8 Siarczany 9 Twardość wody 10 Analiza
Fluorowce - chlor. -Ogólna charakterystyka fluorowców -Występowanie i właściwości chloru -Ważniejsze związki chloru
Fluorowce - chlor -Ogólna charakterystyka fluorowców -Występowanie i właściwości chloru -Ważniejsze związki chloru Fluorowce Ogólna charakterystyka: fluor, chlor, brom i jod są niemetalami, astat jest
CHEMIA 1. Podział tlenków
INSTYTUT MEDICUS Kurs przygotowawczy do matury i rekrutacji na studia medyczne Rok 2017/2018 www.medicus.edu.pl tel. 501 38 39 55 CHEMIA 1 SYSTEMATYKA ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH. ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE. Tlenki
Potencjał jonizacji (ev)
Azotowce Pierwiastek Konfiguracja elektronowa Potencjał jonizacji (ev) Temperatura topnienia ( C) Azot (N) 14,5-210,0-195,8 Fosfor (P) 11,0 44,1 280,0 Arsen (As) 10,0 sublimuje sublimuje Antymon (Sb) 8,6
WŁAŚCIWOŚCI NIEKTÓRYCH PIERWIASTKÓW I ICH ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH
WŁAŚCIWOŚCI NIEKTÓRYCH PIERWIASTKÓW I ICH ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH PODZIAŁ ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH Tlenki (kwasowe, zasadowe, amfoteryczne, obojętne) Związki niemetali Kwasy (tlenowe, beztlenowe) Wodorotlenki
Wewnętrzna budowa materii
Atom i układ okresowy Wewnętrzna budowa materii Atom jest zbudowany z jądra atomowego oraz krążących wokół niego elektronów. Na jądro atomowe składają się protony oraz neutrony, zwane wspólnie nukleonami.
CHEMIA. Wymagania szczegółowe. Wymagania ogólne
CHEMIA Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe Uczeń: zapisuje konfiguracje elektronowe atomów pierwiastków do Z = 36 i jonów o podanym ładunku, uwzględniając rozmieszczenie elektronów na podpowłokach [
Podstawa programowa nauczania chemii w zakresie rozszerzonym
27 2 nauczania chemii w zakresie rozszerzonym A Z E Z s p d s p 4 + 3 + 2 3 sp sp 2 sp 3 s p DH DH K 28 2 2 2 2 2 2 2 4 3 2 29 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 4 30 2 4 a 2 62 Przypomnij sobie rodzaje tlenków
pobrano z
ODPOWIEDZI Zadanie 1. (2 pkt) 1. promienia atomowego, promienia jonowego 2. najwyższego stopnia utlenienia Zadanie 2. (1 pkt) 1. Pierwiastek I jest aktywnym metalem. Tworzy wodorek, w którym wodór przyjmuje
Opracowała: mgr inż. Ewelina Nowak
Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracowała: mgr
Litowce i berylowce- lekcja powtórzeniowa, doświadczalna.
Doświadczenie 1 Tytuł: Badanie właściwości sodu Odczynnik: Sód metaliczny Szkiełko zegarkowe Metal lekki o srebrzystej barwie Ma metaliczny połysk Jest bardzo miękki, można kroić go nożem Inne właściwości
KLASYFIKACJA ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH
KLASYFIKACJA ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH Opracowanie: dr hab. Barbara Stypuła, dr inż. Krystyna Moskwa, mgr Agnieszka Tąta Związki nieorganiczne dzieli się najczęściej na: - tlenki - wodorki - wodorotlenki
KLASYFIKACJA ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH
KLASYFIKACJA ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH Opracowanie: dr hab. Barbara Stypuła, dr inż. Krystyna Moskwa Związki nieorganiczne dzieli się najczęściej na: - tlenki - wodorki - wodorotlenki - kwasy - sole - związki
Większość metali bloku d wykazuje tendencje do tworzenia związków kompleksowych.
Spis treści 1 Ogólna charakterystyka 2 Właściwości fizyczne 3 Związki kompleksowe metali bloku d 4 Wiązanie w związkach kompleksowych 5 Zależność struktury kompleksu od liczby koordynacyjnej (LK) 6 Równowagi
MATERIAŁY POMOCNICZE 1 GDYBY MATURA 2002 BYŁA DZISIAJ CHEMIA ZESTAW EGZAMINACYJNY PIERWSZY ARKUSZ EGZAMINACYJNY I
MATERIAŁY POMOCNICZE 1 GDYBY MATURA 00 BYŁA DZISIAJ OKRĘ GOWA K O M I S J A EGZAMINACYJNA w KRAKOWIE CHEMIA ZESTAW EGZAMINACYJNY PIERWSZY Informacje ARKUSZ EGZAMINACYJNY I 1. Przy każdym zadaniu podano
Chemia Nieorganiczna I (3.3.PBN.CHE108), konwersatorium Chemia, I stopień, II r., semestr 4. Lista 1.
Lista 1. 1. Omów dualny charakter elektronów. Podaj i omów fakty za i przeciw falowej naturze.. Co to jest radialna funkcji rozkładu? Podaj wykres tej funkcji dla orbitali 1s, s, 3s, p, 3p i 3d w atomie
Reakcje chemiczne. Typ reakcji Schemat Przykłady Reakcja syntezy
Reakcje chemiczne Literatura: L. Jones, P. Atkins Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje. Lesław Huppenthal, Alicja Kościelecka, Zbigniew Wojtczak Chemia ogólna i analityczna dla studentów biologii.
II Etap rejonowy 28 styczeń 2019 r. Imię i nazwisko ucznia: Czas trwania: 60 minut
XVI Wojewódzki Konkurs z Chemii dla uczniów klas trzecich gimnazjów oraz klas trzecich oddziałów gimnazjalnych prowadzonych w szkołach innego typu województwa świętokrzyskiego w roku szkolnym 2018/2019
CHEMIA KLASA II I PÓŁROCZE
CHEMIA KLASA II I PÓŁROCZE wymienia zasady bhp dotyczące obchodzenia się z kwasami definiuje pojęcia: elektrolit i nieelektrolit wyjaśnia, co to jest wskaźnik i wymienia trzy przykłady odróżnia kwasy od
Wymagania programowe na poszczególne oceny. IV. Kwasy. Ocena bardzo dobra. Ocena dostateczna. Ocena dopuszczająca. Ocena dobra [1] [ ]
Wymagania programowe na poszczególne oceny IV. Kwasy Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra [1] [1 + 2] [1 + 2 + 3] [1 + 2 + 3 + 4] wymienia zasady bhp dotyczące obchodzenia
Instrukcja do ćwiczenia WŁAŚCIWOŚCI WYBRANYCH ANIONÓW.
Instrukcja do ćwiczenia WŁAŚCIWOŚCI WYBRANYCH ANIONÓW. CHEMIA ANIONÓW W ROZTWORACH WODNYCH Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z właściwościami chemicznymi wybranych anionów pierwiastków I oraz II okresu
XV Wojewódzki Konkurs z Chemii
XV Wojewódzki Konkurs z Chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów oraz klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych w szkołach innego typu województwa świętokrzyskiego II Etap powiatowy 16 styczeń 2018
1. Przedmiot chemii Orbital, typy orbitali Związki wodoru z innym pierwiastkami
1. Przedmiot chemii Orbital, typy orbitali Związki wodoru z innym pierwiastkami 2. Stechiometria. Prawa stechiometrii Roztwory buforowe Węglowce - budowa elektronowa. Ogólna charakterystyka 3. Mikro- i
pobrano z www.sqlmedia.pl
ODPOWIEDZI Zadanie 1. (2 pkt) 1. masy atomowej, ładunku jądra atomowego 2. elektroujemności, masy atomowej, ładunku jądra atomowego Zadanie 2. (1 pkt) 1. Pierwiastek I jest aktywnym metalem. Reaguje z
a) Sole kwasu chlorowodorowego (solnego) to... b) Sole kwasu siarkowego (VI) to... c) Sole kwasu azotowego (V) to... d) Sole kwasu węglowego to...
Karta pracy nr 73 Budowa i nazwy soli. 1. Porównaj wzory sumaryczne soli. FeCl 2 Al(NO 3 ) 3 K 2 CO 3 Cu 3 (PO 4 ) 2 K 2 SO 4 Ca(NO 3 ) 2 CaCO 3 KNO 3 PbSO 4 AlCl 3 Fe 2 (CO 3 ) 3 Fe 2 (SO 4 ) 3 AlPO 4
WYMAGANIA EDUKACYJNE na poszczególne oceny śródroczne i roczne Z CHEMII W KLASIE II gimnazjum
WYMAGANIA EDUKACYJNE na poszczególne oceny śródroczne i roczne Z CHEMII W KLASIE II gimnazjum Program nauczania chemii w gimnazjum autorzy: Teresa Kulawik, Maria Litwin Program realizowany przy pomocy
VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014
VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 01/01 ETAP I 1.11.01 r. Godz. 10.00-1.00 KOPKCh Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 1. Znając liczbę masową pierwiastka można określić liczbę:
ZADANIE 164. Na podstawie opisanych powyżej doświadczeń określ charakter chemiczny tlenków: magnezu i glinu. Uzasadnij słownie odpowiedź.
Informacja do zadań: 163. 166. Przeprowadzono doświadczenia opisane poniższymi schematami: ZADANIE 163. Podaj, w których probówkach (1. 6.) zaszły reakcje chemiczne. ZADANIE 164. Na podstawie opisanych
Projekt Era inżyniera pewna lokata na przyszłość jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
TEMAT I WYBRANE WŁAŚCIWOŚCI ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH. STOPNIE UTLENIENIA. WIĄZANIA CHEMICZNE. WZORY SUMARYCZNE I STRUKTURALNE. TYPY REAKCJI CHEMICZNYCH. ILOŚCIOWA INTERPRETACJA WZORÓW I RÓWNAŃ CHEMICZNYCH
Temat 2: Nazewnictwo związków chemicznych. Otrzymywanie i właściwości tlenków
Zasada ogólna: We wzorze sumarycznym pierwiastki zapisujemy od metalu do niemetalu, natomiast odczytujemy nazwę zaczynając od niemetalu: MgO, CaS, NaF Nazwy związków chemicznych najczęściej tworzymy, korzystając
Nazwy pierwiastków: ...
Zadanie 1. [ 3 pkt.] Na podstawie podanych informacji ustal nazwy pierwiastków X, Y, Z i zapisz je we wskazanych miejscach. I. Atom pierwiastka X w reakcjach chemicznych może tworzyć jon zawierający 20
TEST PRZYROSTU KOMPETENCJI Z CHEMII DLA KLAS II
TEST PRZYROSTU KOMPETENCJI Z CHEMII DLA KLAS II Czas trwania testu 120 minut Informacje 1. Proszę sprawdzić czy arkusz zawiera 10 stron. Ewentualny brak należy zgłosić nauczycielowi. 2. Proszę rozwiązać
Zadanie 1. (1 pkt). Informacja do zada 2. i 3. Zadanie 2. (1 pkt) { Zadania 2., 3. i 4 s dla poziomu rozszerzonego} zania zania Zadanie 3.
2. ELEKTRONY W ATOMACH I CZĄSTECZKACH. A1 - POZIOM PODSTAWOWY. Zadanie 1. (1 pkt). Konfigurację elektronową 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 mają atomy i jony: A. Mg 2+, Cl -, K +, B. Ar, S 2-, K +, C. Ar, Na
Najbardziej rozpowszechniony pierwiastek we Wszechświecie, Stanowi główny składnik budujący gwiazdy,
Położenie pierwiastka w UKŁADZIE OKRESOWYM Nazwa Nazwa łacińska Symbol Liczba atomowa 1 Wodór Hydrogenium Masa atomowa 1,00794 Temperatura topnienia -259,2 C Temperatura wrzenia -252,2 C Gęstość H 0,08988
1. Określ liczbę wiązań σ i π w cząsteczkach: wody, amoniaku i chloru
1. Określ liczbę wiązań σ i π w cząsteczkach: wody, amoniaku i chloru 2. Na podstawie struktury cząsteczek wyjaśnij dlaczego N 2 jest bierny a Cl 2 aktywny chemicznie? 3. Które substancje posiadają budowę
Moduł: Chemia. Fundamenty. Liczba godzin. Nr rozdziału Tytuł. Temat lekcji. Rozdział 1. Przewodnik po chemii (12 godzin)
Rozkład materiału z chemii w klasie II LO zakres rozszerzony Chemia. Fundamenty. Krzysztof Pazdro, wyd. Oficyna Edukacyjna Krzysztof Pazdro Sp. z o.o.. nr dopuszczenia 565//0 Chemia. i związki nieorganiczne.
Zasady oceniania z chemii w klasie II w roku szkolnym 2015/2016. Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra
Zasady oceniania z chemii w klasie II w roku szkolnym 2015/2016 I. Kwasy wymienia zasady bhp dotyczące obchodzenia się z kwasami definiuje pojęcia: elektrolit i nieelektrolit wyjaśnia, co to jest wskaźnik
Wojewódzki Konkurs Wiedzy Chemicznej dla uczniów klas maturalnych organizowany przez ZDCh UJ Etap I, zadania
Zadanie I. [16 punktów] W zadaniach od 1 5 jedna odpowiedź jest poprawna. Zad. 1. Który z podanych pierwiastków ma najniższą pierwszą energię jonizacji (czyli minimalną energię potrzebną do oderwania elektronu
Szczegółowe wymagania edukacyjne z przedmiotu chemia dla klasy II gimnazjum, rok szkolny 2015/2016
Szczegółowe wymagania edukacyjne z przedmiotu chemia dla klasy II gimnazjum, rok szkolny 2015/2016 II. Wewnętrzna budowa materii posługuje się symbolami pierwiastków odróżnia wzór sumaryczny od wzoru strukturalnego
Wymagania z chemii na poszczególne oceny Klasa 2 gimnazjum. Kwasy.
Wymagania z chemii na poszczególne oceny Klasa 2 gimnazjum Stopień celujący mogą otrzymać uczniowie, którzy spełniają kryteria na stopień bardzo dobry oraz: Omawiają przemysłową metodę otrzymywania kwasu
Spis treści. Stopnie utlenienia
Grafit Diament Fuleren 60 Krzem German Ołów Spis treści 1 Stopnie utlenienia 2 Właściwości fizyczne węgla 3 Związki węgla i krzemu z wodorem 4 Związki węgla i krzemu z fluorowcami 5 Związki węgla i krzemu
Wodorotlenki. n to liczba grup wodorotlenowych w cząsteczce wodorotlenku (równa wartościowości M)
Wodorotlenki Definicja - Wodorotlenkami nazywamy związki chemiczne, zbudowane z kationu metalu (zazwyczaj) (M) i anionu wodorotlenowego (OH - ) Ogólny wzór wodorotlenków: M(OH) n M oznacza symbol metalu.
CHEMIA NIEORGANICZNA
AKADEMIA GÓRNICZO HUTNICZA WYDZIAŁ ENERGETYKI I PALIW I r. EiP (Technologia Chemiczna) CHEMIA NIEORGANICZNA Prof. dr hab. Leszek CZEPIRSKI Wykład (W) - 28h (egzamin) Ćwiczenia audytoryjne (ĆW) - ( 28h
CHEMIA NIEORGANICZNA Z ELEMENTAMI CHEMII ANALITYCZNEJ
AKADEMIA GÓRNICZO HUTNICZA WYDZIAŁ ENERGETYKI I PALIW I r. EiP (Technologia Chemiczna) CHEMIA NIEORGANICZNA Z ELEMENTAMI CHEMII ANALITYCZNEJ Prof. dr hab. Leszek CZEPIRSKI Wykład (W) - egzamin Ćwiczenia
Stechiometria w roztworach. Woda jako rozpuszczalnik
Stechiometria w roztworach Woda jako rozpuszczalnik Właściwości wody - budowa cząsteczki kątowa - wiązania O-H O H kowalencyjne - cząsteczka polarna δ + H 2δ O 105 H δ + Rozpuszczanie + oddziaływanie polarnych
Wewnętrzna budowa materii - zadania
Poniższe zadania rozwiąż na podstawie układu okresowego. Zadanie 1 Oceń poprawność poniższych zdań, wpisując P, gdy zdanie jest prawdziwe oraz F kiedy ono jest fałszywe. Stwierdzenie Atom potasu posiada
Chemia Nowej Ery Wymagania programowe na poszczególne oceny dla klasy II
Chemia Nowej Ery Wymagania programowe na poszczególne oceny dla klasy II Szczegółowe kryteria oceniania po pierwszym półroczu klasy II: III. Woda i roztwory wodne charakteryzuje rodzaje wód występujących
XIV Konkurs Chemiczny dla uczniów gimnazjum województwa świętokrzyskiego. II Etap - 18 stycznia 2016
XIV Konkurs Chemiczny dla uczniów gimnazjum województwa świętokrzyskiego II Etap - 18 stycznia 2016 Nazwisko i imię ucznia: Liczba uzyskanych punktów: Drogi Uczniu, przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj
Zn + S ZnS Utleniacz:... Reduktor:...
Zadanie: 1 Spaliny wydostające się z rur wydechowych samochodów zawierają znaczne ilości tlenku węgla(ii) i tlenku azotu(ii). Gazy te są bardzo toksyczne i dlatego w aktualnie produkowanych samochodach
Tematy i zakres treści z chemii - zakres rozszerzony, dla klas 2 LO2 i 3 TZA/archt. kraj.
Tematy i zakres treści z chemii - zakres rozszerzony, dla klas 2 LO2 i 3 TZA/archt. kraj. Tytuł i numer rozdziału w podręczniku Nr lekcji Temat lekcji Szkło i sprzęt laboratoryjny 1. Pracownia chemiczna.
Wymagania programowe na poszczególne oceny. III. Woda i roztwory wodne. Ocena dopuszczająca [1] Uczeń: Ocena dostateczna [1 + 2]
Wymagania programowe na poszczególne oceny III. Woda i roztwory wodne charakteryzuje rodzaje wód występujących podaje, na czym polega obieg wody wymienia stany skupienia wody nazywa przemiany stanów skupienia
Opracowała: mgr inż. Ewelina Nowak
Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracowała: mgr
Elektrochemia - szereg elektrochemiczny metali. Zadania
Elektrochemia - szereg elektrochemiczny metali Zadania Czym jest szereg elektrochemiczny metali? Szereg elektrochemiczny metali jest to zestawienie metali według wzrastających potencjałów normalnych. Wartości
Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych. CHEMIA klasa II.
Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych CHEMIA klasa II Oceny śródroczne: Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: -wymienia zasady bhp
H2S, H2SO4, H2SO3, HNO3, H2CO3,
Wymagania programowe z chemii dla klasy drugiej (na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz podręczniku dla klasy drugiej gimnazjum Chemia Nowej Ery). Wyróżnione wymagania
CHEMIA WARTA POZNANIA
Materiały do zajęć dokształcających z chemii nieorganicznej i fizycznej Wydział Chemii UAM Poznań 2011 Część II Dymitrij Iwanowicz Mendelejew (1834-1907) Chemik rosyjski, zestawił okresowy układ pierwiastków
Szczegółowy opis treści programowych obowiązujących na etapie szkolnym konkursu przedmiotowego z chemii 2018/2019
Szczegółowy opis treści programowych obowiązujących na etapie szkolnym konkursu przedmiotowego z chemii 2018/2019 I. Eliminacje szkolne (60 minut, liczba punktów: 30). Wymagania szczegółowe. Cele kształcenia
Chemia - laboratorium
Chemia - laboratorium Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Studia stacjonarne, Rok I, Semestr zimowy 2013/14 Dr hab. inż. Tomasz Brylewski e-mail: brylew@agh.edu.pl tel. 12-617-5229 Katedra
Kryteria oceniania z chemii dla klasy drugiej DLA UCZNIÓW Z OBOWIĄZKIEM DOSTOSOWANIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH
Kryteria oceniania z chemii dla klasy drugiej DLA UCZNIÓW Z OBOWIĄZKIEM DOSTOSOWANIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH (na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz podręczniku dla
Wymagania programowe na poszczególne oceny CHEMII kl. II 2017/2018. III. Woda i roztwory wodne. Ocena dopuszczająca [1] Uczeń:
Wymagania programowe na poszczególne oceny CHEMII kl. II 2017/2018 III. Woda i roztwory wodne charakteryzuje rodzaje wód występujących w przyrodzie podaje, na czym polega obieg wody w przyrodzie wymienia
Chemia - B udownictwo WS TiP
Chemia - B udownictwo WS TiP dysocjacja elektrolityczna, reakcje w roztworach wodnych, ph wykład nr 2b Teoria dys ocjacji jonowej Elektrolity i nieelektrolity Wpływ polarnej budowy cząsteczki wody na proces
Zakres problemów związanych z reakcjami jonowymi.
Wiadomości dotyczące reakcji i równań jonowych strona 1 z 6 Zakres problemów związanych z reakcjami jonowymi. 1. Zjawisko dysocjacji jonowej co to jest dysocjacja i na czym polega rozpad substancji na
WARSZTATY olimpijskie. Co już było: Atomy i elektrony Cząsteczki i wiązania Stechiometria Gazy, termochemia Równowaga chemiczna Kinetyka
WARSZTATY olimpijskie Co już było: Atomy i elektrony Cząsteczki i wiązania Stechiometria Gazy, termochemia Równowaga chemiczna inetyka WARSZTATY olimpijskie Co będzie: Data Co robimy 1 XII 2016 wasy i
Temat 1: Budowa atomu zadania
Budowa atomu Zadanie 1. (0-1) Dany jest atom sodu Temat 1: Budowa atomu zadania 23 11 Na. Uzupełnij poniższą tabelkę. Liczba masowa Liczba powłok elektronowych Ładunek jądra Liczba nukleonów Zadanie 2.
Sole. 2. Zaznacz reszty kwasowe w poniższych solach oraz wartościowości reszt kwasowych: CaBr 2 Na 2 SO 4
Sole 1. Podkreśl poprawne uzupełnienia zdań: Sole to związki, które dysocjują w wodzie na kationy/aniony metali oraz kationy/ aniony reszt kwasowych. W temperaturze pokojowej mają stały/ ciekły stan skupienia
Reakcje utleniania i redukcji
Reakcje utleniania i redukcji Reguły ustalania stopni utlenienia 1. Pierwiastki w stanie wolnym (nie związane z atomem (atomami) innego pierwiastka ma stopień utlenienia równy (zero) 0 ; 0 Cu; 0 H 2 ;
Wymagania programowe na poszczególne oceny CHEMIA klasa II. I. Wewnętrzna budowa materii. Ocena bardzo dobra [ ]
Wymagania programowe na poszczególne oceny CHEMIA klasa II I. Wewnętrzna budowa materii wymienia typy wiązań zapisuje wzory sumaryczne i strukturalne podaje definicje wiązania kowalencyjnego wymaganych
KONKURS Z CHEMII. dla uczniów szkół podstawowych województwa warmińsko-mazurskiego w roku szkolnym 2018/2019
1 Nr zad. pkt 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 SUMA pkt. % KOD UCZNIA... KONKURS Z CHEMII dla uczniów szkół podstawowych województwa warmińsko-mazurskiego w roku szkolnym 2018/2019 E L I M I N A
Realizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej w poszczególnych tematach podręcznika Chemia Nowej Ery dla klasy siódmej szkoły podstawowej
Realizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej w poszczególnych tematach podręcznika Chemia Nowej Ery dla klasy siódmej szkoły podstawowej Temat w podręczniku Substancje i ich przemiany 1. Zasady
Realizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej z chemii dla klasy siódmej szkoły podstawowej
Realizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej z chemii dla klasy siódmej szkoły podstawowej Nauczyciel: Marta Zielonka Temat w podręczniku Substancje i ich przemiany 1. Zasady bezpiecznej pracy
TYPY REAKCJI CHEMICZNYCH
1 REAKCJA CHEMICZNA: TYPY REAKCJI CHEMICZNYCH REAKCJĄ CHEMICZNĄ NAZYWAMY PROCES, W WYNIKU KTÓREGO Z JEDNYCH SUBSTANCJI POWSTAJĄ NOWE (PRODUKTY) O INNYCH WŁAŚCIWOŚCIACH NIŻ SUBSTANCJE WYJŚCIOWE (SUBSTRATY)
Wykład. 1. Klasyfikacja chemiczna i geochemiczna pierwiastków chemicznych. b) Podziel wymienione niżej jony na twarde i miękkie kwasy i zasady:
Wykład Pytania i zagadnienia 1. Klasyfikacja chemiczna i geochemiczna pierwiastków chemicznych a) Na podstawie odpowiednich przykładów, przedstaw koncepcję twardych i miękkich kwasów i zasad Pearsona b)
Wymagania programowe na poszczególne oceny KLASA II. II. Wewnętrzna budowa materii
Wymagania programowe na poszczególne oceny KLASA II II. Wewnętrzna budowa materii definiuje pojęcie materia opisuje ziarnistą budowę materii(1.3) opisuje, czym różni się atom od cząsteczki (2.7) definiuje
PRACA KONTROLNA Z CHEMII NR 1 - Semestr I 1. (6 pkt) - Krótko napisz, jak rozumiesz następujące pojęcia: a/ liczba atomowa, b/ nuklid, c/ pierwiastek d/ dualizm korpuskularno- falowy e/promieniotwórczość
WOJEWÓDZKI KONKURS CHEMICZNY
Pieczątka szkoły Kod ucznia Liczba punktów WOJEWÓDZKI KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW W ROKU SZKOLNYM 2017/2018 15.11.2017 R. 1. Test konkursowy zawiera 26 zadań. Są to zadania zamknięte i otwarte.
Zadania powtórkowe do egzaminu maturalnego z chemii Wiązania chemiczne, budowa cząsteczek
strona 1/11 Zadania powtórkowe do egzaminu maturalnego z chemii Wiązania chemiczne, budowa cząsteczek Monika Gałkiewicz Zad. 1 () Podaj wzory dwóch dowolnych kationów i dwóch dowolnych anionów posiadających
Związki chemiczne, wiązania chemiczne, reakcje
Związki chemiczne, wiązania chemiczne, reakcje Literatura: L. Jones, P. Atkins Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje. Lesław Huppenthal, Alicja Kościelecka, Zbigniew Wojtczak Chemia ogólna i analityczna
Wiązania jonowe występują w układach złożonych z atomów skrajnie różniących się elektroujemnością.
105 Elektronowa teoria wiązania chemicznego Cząsteczki powstają w wyniku połączenia się dwóch lub więcej atomów. Już w początkowym okresie rozwoju chemii podejmowano wysiłki zmierzające do wyjaśnienia
CHEMIA. Treści nauczania- wymagania szczegółowe. Substancje i ich właściwości. Uczeń: Wewnętrzna budowa materii. Uczeń:
CHEMIA Treści nauczania- wymagania szczegółowe Substancje i ich właściwości. Uczeń: Podaje przykłady zastosować chemii w życiu codziennym Nazywa wybrane szkło i sprzęt laboratoryjny oraz określa jego przeznaczenie
Zadanie 1. (2 pkt) Określ, na podstawie różnicy elektroujemności pierwiastków, typ wiązania w związkach: KBr i HBr.
Zadanie 1. (2 pkt) Określ, na podstawie różnicy elektroujemności pierwiastków, typ wiązania w związkach: KBr i HBr. Typ wiązania w KBr... Typ wiązania w HBr... Zadanie 2. (2 pkt) Oceń poprawność poniższych
RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW
RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELETROLITÓW Opracowanie: dr Jadwiga Zawada, dr inż. rystyna Moskwa, mgr Magdalena Bisztyga 1. Dysocjacja elektrolityczna Substancje, które podczas rozpuszczania w wodzie (lub innych
Cel główny: Uczeń posiada umiejętność czytania tekstów kultury ze zrozumieniem
Hospitacja diagnozująca Źródła informacji chemicznej Cel główny: Uczeń posiada umiejętność czytania tekstów kultury ze zrozumieniem Opracowała: mgr Lilla Zmuda Matyja Arkusz Hospitacji Diagnozującej nr
KONKURS CHEMICZNY ROK PRZED MATURĄ
Wydział Chemii UMCS Polskie Towarzystwo Chemiczne Doradca metodyczny ds. nauczania chemii KONKURS CHEMICZNY ROK PRZED MATURĄ ROK SZKOLNY 2006/2007 ETAP SZKOLNY Numer kodowy Suma punktów Podpisy Komisji:
Wymagania programowe na poszczególne oceny. Chemia Kl.2. I. Kwasy
Wymagania programowe na poszczególne oceny Chemia Kl.2 I. Kwasy Ocena dopuszczająca zna zasady bhp dotyczące obchodzenia się z kwasami definiuje elektrolit, nieelektrolit wyjaśnia pojęcie wskaźnika i wymienia
CHEMIA - wymagania edukacyjne
CHEMIA - wymagania edukacyjne III. Woda i roztwory wodne charakteryzuje rodzaje wód występujących podaje, na czym polega obieg wody wymienia stany skupienia wody nazywa przemiany stanów skupienia wody
WOJEWÓDZKI KONKURS CHEMICZNY
Pieczątka szkoły Kod ucznia Liczba punktów WOJEWÓDZKI KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW DOTYCHCZASOWYCH GIMNAZJÓW W ROKU SZKOLNYM 2018/2019 30.10.2018 r. 1. Test konkursowy zawiera 22 zadania. Są to zadania
Chemia klasa VII Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny Semestr II
Chemia klasa VII Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny Semestr II Łączenie się atomów. Równania reakcji Ocena dopuszczająca [1] Ocena dostateczna [1 + 2] Ocena dobra [1 + 2 + 3] Ocena bardzo dobra
Opracowała: mgr inż. Ewelina Nowak
Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracowała: mgr
KWASY. HCN Nazwa kwasu kwas cyjanowodorowy Wzór elektronowy kreskowy:
www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi Kwasy Zadanie 1 KWASY Cl 4 Nazwa kwasu Kwas chlorowodorowy (VII) 3 P 4 Nazwa kwasu kwa ortofosforowy (V) Cl P Typ hybrydyzacji:sp 3 Typ hybrydyzacji: sp 3 CN
Różne typy wiązań mają ta sama przyczynę: energia powstającej stabilnej cząsteczki jest mniejsza niż sumaryczna energia tworzących ją, oddalonych
Wiązania atomowe Atomy wieloelektronowe, obsadzanie stanów elektronowych, układ poziomów energii. Przykładowe konfiguracje elektronów, gazy szlachetne, litowce, chlorowce, układ okresowy pierwiastków,
Litowce. -metale alkaliczne
Litowce -metale alkaliczne Pierwiastki I grupy Symbol Nazwa Liczba atomowa Li Na K Rb Cs Lit (łac.lithos) Sód (łac.natrun) Potas (łac.kalium) Rubid (łac.rubidus) Cez (łac.caesius) Liczba masowa Rok odkrycia
Związki chemiczne, wiązania chemiczne, reakcje
Związki chemiczne, wiązania chemiczne, reakcje Literatura: L. Jones, P. Atkins Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje. Lesław Huppenthal, Alicja Kościelecka, Zbigniew Wojtczak Chemia ogólna i analityczna
Stechiometria w roztworach
Stechiometria w roztworach Woda jako rozpuszczalnik Właściwości wody - budowa cząsteczki kątowa. k - wiązania O-H O H kowalencyjne. - cząsteczka polarna. δ H 2δ O 105 H δ Rozpuszczanie rozpuszczalnik (solvent)
litowce -Występowanie i otrzymywanie potasu -Właściwości fizyczne i chemiczne potasu -Ważniejsze związki potasu
Litowce potas i pozostałe litowce -Występowanie i otrzymywanie potasu -Właściwości fizyczne i chemiczne potasu -Ważniejsze związki potasu Występowanie potasu i otrzymywanie Występowanie: występuje wyłącznie
Konwersatorium 1. Zagadnienia na konwersatorium
Konwersatorium 1 Zagadnienia na konwersatorium 1. Omów reguły zapełniania powłok elektronowych. 2. Podaj konfiguracje elektronowe dla atomów Cu, Ag, Au, Pd, Pt, Cr, Mo, W. 3. Wyjaśnij dlaczego występują
REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH KATIONÓW
REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH KATIONÓW Chemia analityczna jest działem chemii zajmującym się ustalaniem składu jakościowego i ilościowego badanych substancji chemicznych. Analiza jakościowa bada
liczba kwantowa, n kwantowa, l Wanad 3 2 [Ar] 3d 3 4s 2
Arkusz odpowiedzi Nr Proponowane rozwiązanie zadani a Liczba niesparowanych elektronów w jonie r 3+ jest (mniejsza / większa) od liczby elektronów niesparowanych w jonie Mn +. Pierwiastkiem, którego jony
Rozwiązania. dla produktu MN dla M = 3 dla N = 1. Stałą równowagi obliczamy z następującego wzoru:
Rozwiązania Zadanie 1 Efekt cieplny rozpuszczania 272 g Ca SO 4 wynosi: 136 g Ca SO 4 to masa 1 mola 272 g Ca SO 4 to 2 mole. Odpowiedź: Ciepło rozpuszczania odnosi się do 1 mola substancji, stąd 2x(-20,2
WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe
kod ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO Uzyskane punkty.. WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe Zadanie