Od stacji do stacji: czyli jak łatwo i przyjemnie sprawdzić co umiem?

Transkrypt

1 JOANNA HAGLAUER-DYDOWICZ Od stacji do stacji: czyli jak łatwo i przyjemnie sprawdzić co umiem? Nauczanie metodą stacyjną jest formą zajęć otwartych, które umożliwiają samodzielny wybór tematu, poszukiwanie własnych dróg poznawania danego zagadnienia, zapewniają indywidualizację pracy, jej tempa i organizacji. Ponieważ zazwyczaj praca tą metodą odbywa się w zespołach, następuje wdrożenie ucznia do pracy grupowej i do efektywnego współdziałania w zespole. Pierwszy raz spotkałam się z tą metodą na konferencji metodycznej dla nauczycieli organizowanej przez Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Poznaniu. Była to jednak lekcja nietypowa, ponieważ powtórzeniowa. Wszyscy nauczyciele, którzy wcielili się w rolę uczniów bawili się doskonale i nikt nie zauważył jak szybko i w miłej atmosferze minął czas. Metoda ta, a właściwie forma w jakiej można powtórzyć materiał przed pracą klasową tak mi się spodobała, że niezwłocznie rozpoczęłam przygotowania podobnych lekcji dla moich uczniów. I tak powstała między innymi lekcja dla klasy piątej obejmująca materiał z zakresu pogody, miesięcy i pór roku oraz powiązanych z tym zainteresowań i możliwości spędzania czasu wolnego. Klasa objęta była programem nauczania 2 godz. tygodniowo i była podzielona na dwie 12 osobowe grupy. Była to również lekcja nietypowa, gdyż uczniowie nie zdobywali nowych umiejętności przechodząc od stanowiska do stanowiska, tylko utrwali i sprawdzali już nabyte. Dlatego też praca odbywała się samodzielnie a nie w grupach jak to zazwyczaj ma miejsce. Przygotowanie: W sali lekcyjnej zostało ustawionych 6 stanowisk, w taki sposób, aby był do nich łatwy dostęp i przy każdym mogły pracować przynajmniej 2-3 osoby. Każde stanowisko opatrzone zostało dużym, widocznym napisem i numerem np. STATION 1. Przebieg: Na początku lekcji każdy z uczniów otrzymuje kartę odpowiedzi ucznia (Schülerbogen), na którą samodzielnie będzie wpisywał wyniki swojej pracy. Uczniowie rozwiązują przygotowane dla nich zadania indywidualnie, ze względu na charakter powtórzeniowy lekcji. Po przejściu wszystkich stanowisk każdy uczeń samodzielnie analizuje swoje odpowiedzi, dokonuje samooceny i refleksji nad czym jeszcze powinien popracować a która partia materiału jest opanowana dostatecznie i nie sprawia mu już trudności. Na każdym stanowisku leżą arkusze z zadaniami dla ucznia i arkusz z poprawnym rozwiązaniem, który jest odwrócony zadrukowaną stroną ku dołowi. Każdy uczeń podchodzi do danego stanowiska w dowolnej, wybranej przez siebie kolejności i zaczyna rozwiązywać zadanie. Po zakończeniu rozwiązywania odwraca arkusz z gotowymi poprawnymi odpowiedziami i porównuje oba arkusze. Jeżeli odpowiedzi są błędne nanosi konieczne poprawki. Jeżeli zadanie zostało rozwiązane poprawnie to w karcie odpowiedzi, w odpowiedniej rubryce odpowiadającej numerowi stacji, uczeń wpisuje uśmiechniętą buźkę, jeżeli pojawiły się błędy buźkę smutną. Wypełniony arkusz uczeń zabiera ze sobą i przechodzi do następnej stacji. Czas wykonywania poszczególnych ćwiczeń nie jest narzucony i zależy indywidualnie od ucznia. Arkusz poprawnych odpowiedzi należy odłożyć ponownie zadrukowaną stroną ku dołowi.

2 Każdy uczeń musi przejść przez wszystkie stacje, tak aby na jego karcie odpowiedzi wszystkie rubryki były uzupełnione. Kolejność poszczególnych stacji jest dowolna. Po obejściu wszystkich stacji uczeń powinien posiadać tyle arkuszy z zadaniami ile było stacji i wypełnioną kartę odpowiedzi. Propozycja przygotowania stanowisk: Schülerbogen / Karta odpowiedzi ucznia. Station 1: Domino 2

3 Z wyciętych kostek domino uczniowie muszą dopasować odpowiedni obrazek do pasującego podpisu. Tematyka związana z pogodą. Na arkuszu odpowiedzi kostki domina wyklejone są poprawnie. Station 2: Hobby. Was machen die Kinder? Z rozsypanki wyrazowej należy ułożyć sześć zdań o zainteresowaniach i związanych z tym czynnościach. Na karcie odpowiedzi znajdują się poprawnie ułożone zdania. Station 3: Hast du Ferien? Was kannst du machen? Na tym stanowisku należy poprawnie podpisać piktogramy. Można wybrać również wariant łatwiejszy i dołożyć kartę z piktogramami nie prawidłowo podpisanymi. Uczniowie w takim przypadku muszą jedynie odpowiednie podpisy poprawnie przyporządkować do obrazków. W wersji trudniejszej należy samodzielnie ułożyć poprawnie gramatycznie zdania. 3

4 Station 4: Wofür interessieren sich die Kinder? Młodzi ludzie szukają przyjaciół. Po przeczytaniu ogłoszeń z czasopisma młodzieżowego należy zakreślić, które z podanych w tabelce zdań jest prawdziwe a które fałszywe. 1. Brigitte sammelt Briefmarken 2. Gisela schwimmt oft. 3. Silke hört gern Musik und schreibt Briefe 4. Andreas bastelt gern und sammelt Briefpapier. 5. Silke liest gern Bücher. 6. Brigitte tanzt oft. richtig falsch Station 5: Wortsalat. W pionie i w poziomie należy odnaleźć i zakreślić na kolorowo nazwy 12 miesięcy. 4

5 Station 6: Monate und Jahreszeiten. Welche Monate gehören zum Winter, Frühling, Sommer und Herbst? Przy wykorzystaniu kolorowych pisaków należy przyporządkować miesiące do odpowiednich pór roku. Miesiące zimowe należy pokolorować na niebiesko, jesienne na czerwono, wiosenne na zielono a letnie na żółto. W trakcie rozwiązywania zadań rola nauczyciela sprowadza się jedynie do kontrolowania i monitorowania pracy na poszczególnych stacjach. Nauczyciel orientuje się w 5

6 stopniu jej zaawansowania, pomaga, ewentualnie delikatnie sterując wyborem, aby przy jednym stanowisku nie gromadziło się więcej niż 3 osoby. Analiza wyników. Następny etap to analiza wyników. Nauczyciel omawia każde z zadań i wyjaśnia ewentualne wątpliwości. Uczniowie analizują swoje prace, ile i jakie zadania stanowiły dla nich problem, czego muszą się jeszcze douczyć lub jeszcze raz powtórzyć. Bardzo istotne jest tutaj wdrażanie do samooceny, aby uczeń sam potrafił wyciągnąć wnioski jaki materiał opanował dobrze, a nad jakim musi jeszcze popracować. Jeżeli grupa jest chętna i wyrazi zgodę można rezultaty omówić na forum klasy. Podsumowanie. Niewątpliwie metoda ta ma wiele zalet, których nie sposób nie zauważyć. Zalety: - duża indywidualizacja pracy ucznia - wszyscy uczniowie są aktywni przez cały czas trwania lekcji - inny niż tradycyjny sposób powtórzenia materiału przed klasówką - uczniowie mogą dopasować tempo pracy do swoich możliwości - brak stresu przed kompromitacją na forum klasy - zabawowa forma powoduje wzrost aktywności i rozbudza emocje - przygotowane materiały mogą zostać użyte wielokrotnie Pomimo tego, że przygotowanie poszczególnych stanowisk jest bardzo czasochłonne i wymaga dużego nakładu pracy ze strony nauczyciela, wysiłek ten opłaca się. Lekcje przeprowadzone tą metodą procentują ogromnym zaangażowaniem uczniów, lepszym opanowaniem przerobionego materiału i zapałem do dalszej pracy. Nie bez znaczenia jest również wdrażanie ucznia do procesu samooceny, która będzie mu towarzyszyć na każdym etapie zdobywania wiedzy i umiejętności. Literatura: Lernziel: Stationenarbeit. Eine neue Form des offenen Unterrichts. Beltz Verlag. Weinheim und Basel. 4. Auflage 1999 Rauer, Christiane / Salzenberg, Manuel. Lernen an Stationen auch im Zweit- und Fremdsprachenunterricht?!. Landesinstitut für die Schule. Kazińska, Beata. Stationenlernen czyli podróż z przygodami. Języki Obce w Szkole 2003/4. 6