Alternatywne podejście do energetyki - wymiar społeczny

Transkrypt

1 Alternatywne podejście do energetyki - wymiar społeczny Andrzej Kassenberg, Instytut na rzecz Ekorozwoju Konferencji Efektywne wykorzystanie odnawialnych źródeł energii dzięki zastosowaniu nowych technologii Kielce, 2 marca 2011 r.

2 Wybrane przesłania z raportu MAE 2010 w perspektywie 2035 Odchodzenie od paliw kopalnych (ropa i węgiel) obecne subsydia na poziomie 312 mld USD rocznie; Wzrośnie rola gazu Kluczowa rola OZE dla budowania bezpieczeństwa energetycznego i zrównoważonej energetyki obecne subsydia na poziomie 57 mld USD rocznie; Rok opóźnienia ( ) wejścia na ścieżkę nieprzekroczenia wzrostu temperatury o 2 0 C kosztuje świat 1 bln USD scenariusz 450 ppm wymaga 18,5 bln USD więcej powyżej przewidywanych kosztów na okres (inwestycje i wydatki konsumentów).

3 Skala wspierania OZE w Nowym scenariuszu polityki energetycznej (mld USD ) Biopaliwa Energia elektryczna z OZE Wg. World Energy Outlook International Energy Agency. 2010

4 Uwarunkowania energetyki w Polsce (I) Wysoka energo- i elektrochłonność gospodarki koe/1000 euro w PL wobec 150 koe/1000 euro w UE15 i 167 koe/1000 euro w UE27 w 2008 r. Wysoki udział węgla w bilansie - 65% zapotrzebowania na energię pierwotną, a w produkcji energii elektrycznej węgiel stanowi 92%. Wysoka emisyjność gospodarki - emisyjność polskich elektrowni kgco 2 /MWh, a mogłaby być 700 kgco 2 /MWh, a technologiczna możliwość gazowych to 400 kgco 2 /MWh. Zapóźnienie technologiczne - 40% bloków energetycznych ma ponad 40 lat, a rury zostały wymienione na preizolowane w zaledwie 20% sieci.

5 Uwarunkowania energetyki w Polsce (II) Najwyższe koszty zewnętrzne produkcji energii elektrycznej w UE eurocent/kwh przy średniej unijnej 1,8-5,9 eurocent/kwh Niedorozwój sieci przesyłowej i sieci rozdzielczych - zdekapitalizowana w ponad 70%, a 56,6% linii energetycznych niskich napić nie spełnia podstawowych standardów. Niska kultura użytkowania energii W perspektywie roku 2020 potencjał: oszczędzania energii ekonomicznie uzasadniony 25%, a techniczny 50% rozwoju OZE ekonomicznie uzasadniony 22%, a techniczny 46%

6 Wymogi formalne UE Dyrektywa tzw. ESD z 2006 w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych lata Krajowy Cel Wzrostu Efektywności Energetycznej 9% - projekt ustawy o efektywności energetycznej mechanizm tzw. białych certyfikatów Pakiet energetyczno-klimatyczny 20% zmniejszenie zużycia energii do 2020 w stosunku do obecnego trendu wzrostu zużycia 20% redukcja emisji gazów cieplarnianych % udział w energii finalnej OZE w tym 10% biopaliwa Dyrektywie tzw. EPBD znowelizowana w 2010 w sprawie charakterystyki energetycznej budynków wprowadzono obowiązek budowania prawie zero energetycznych budynków od rok 2018 wszystkie nowe budynki użyteczności publicznej od 2020 wszystkie nowe budynki

7 Pytania o przyszłośd Czy chcemy odczuwać braki w zaopatrzeniu w energię elektryczną już za kilka lat czy podejmiemy zdecydowane działania już teraz? Jak najkorzystniej wypełnić wymagania UE co do Pakietu i efektywności energetycznej? Czy Polska ma być odpowiedzialnym krajem w przeciwdziałaniu zmianom klimatycznym? Czy przyszłość to wielkie systemowe elektrownie i gdzie niegdzie OZE czy przyszłość to energetyka rozproszona, odnawialna zabezpieczona przez dużą energetykę gazową lub nowoczesną węglową?

8 Polityka energetyczna do 2030 r. z 10 listopada 2009 r. Dążenie do zero energetycznego wzrostu, ale wzrost zużycia energii pierwotnej o 21%, a finalnej o 29%; Popieranie OZE, ale nie więcej niż żąda UE rok 2020 udział 15%, a rok 2030 udział 16% Spadek emisji CO o 15,5%, bo tyle żąda UE, a potem wzrost o 8,4% do roku 2030 Efektywność energetyczna popierana, ale nie na skalę możliwości (rok 2030 poziom UE15 z 2005 r.)

9 Optymalna dla energetyki hierarchia czasowa do 2030 r. Wg Alternatywnej polityki energetycznej Polski do roku Instytut na rzecz Ekorozwoju Warszawa Wzrost efektywności już od zaraz Modernizacja i rozbudowa sieci przesyłowych prawie od zaraz Pobudzenie aktywności w OZE jako podstawy energetyki rozproszonej dwa lata Restytucja mocy kilka lat i dalej Intensywne popieranie zrównoważonej mobilności od zaraz Energetyka atomowa nie jest opcją ekonomicznie uzasadnioną i rozwiązującą problemy w wymaganym czasie

10 Które z poniższych rodzajów energetyki uważa Pan(i) za najbardziej przyjazne środowisku? energetyka wiatrowa energetyka wodna energetyka słoneczna energetyka geotermalna oszczędzanie energii energetyka gazowa energetyka atomowa energetyka wykorzystująca biopaliwa pompy ciepła trudno powiedzieć energetyka węglowa energetyka wykorzystująca biogaz 10% 6% 5% 5% 4% 4% 2% 2% 31% 63% 61% 75% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%

11 Jaki, Pana(i) zdaniem, rodzaj polityki energetycznej powinien być rozwijany w Polsce w perspektywie 20 lat? surowców i źródeł odnawialnych 44% 41% 56% 14% energii jądrowej 24% 16% % oszczędzania energii 18% 11% 2009 trudno powiedzieć 9% % 7% węgla kamiennego i brunatnego 7% 6% 7% ropy naftowej i gazu ziemnego 4% 3% 4% 0% 20% 40% 60% Wg A. Stanaszek, M. Tędziagolska. Badanie świadomości ekologicznej Polaków Instytut na rzecz Ekorozwoju. Warszawa 2011.

12 Najwięksi zwolennicy rozwoju energii odnawialnej w Polsce to: osoby z wykształceniem wyższym; w średnim wieku (35-44 lata); gospodynie domowe; robotnicy wykwalifikowani; mieszkańcy wsi. Najmniejsi zwolennicy rozwoju energii odnawialnej w Polsce to: osoby z wykształceniem podstawowym; osoby w wieku lata i starsze; robotnicy niewykwalifikowani; mieszkańcy największych miast. Wg A. Stanaszek, M. Tędziagolska. Badanie świadomości ekologicznej Polaków Instytut na rzecz Ekorozwoju. Warszawa 2011.

13 Czy wyraził(a)by Pan(i) zgodę, aby w pobliżu Pana(i) miejsca zamieszkania wybudowano: ciepłownię geotermalną 38% 37% 7% 6% 13% elektrownię wodną 41% 39% 10% 5% 5% elektrownię słoneczną 46% 41% 4% 4% 5% elektrownię wiatrową 39% 40% 8% 8% 5% biogazownię 12% 34% 23% 18% 13% elektrownię atomową 7% 13% 21% 54% 5% elektrownię gazową 7% 27% 34% 24% 8% elektrownię węglową 7% 16% 37% 34% 6% 0% 20% 40% 60% 80% 100% zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie trudno powiedzieć Wg A. Stanaszek, M. Tędziagolska. Badanie świadomości ekologicznej Polaków Instytut na rzecz Ekorozwoju. Warszawa 2011.

14 energetyka odnawialna (85%) energetyka gazowa (60%) Jaki rodzaj energetyki powinien być dotowany z budżetu? energetyka węglowa (45%) oszczędzanie energii (80%) Wg A. Stanaszek, M. Tędziagolska. Badanie świadomości ekologicznej Polaków Instytut na rzecz Ekorozwoju. Warszawa 2011.

15 Czy uważa się Pan(i) za dobrze poinformowanego(ą) w kwestii odnawialnych źródeł energii? 4% 10% zdecydowanie tak raczej tak Najlepiej poinformowani na temat odnawialnych źródeł energii czują się: 16% 30% 40% raczej nie zdecydowanie nie Trudno powiedzieć mężczyźni (61% czuje się poinformowana vs. 40% kobiet); osoby młode (68% w grupie lata vs. 28% w grupie 65+); osoby z wyższym wykształceniem (58% vs. 34% z wykształceniem podstawowym). Wg A. Stanaszek, M. Tędziagolska. Badanie świadomości ekologicznej Polaków Instytut na rzecz Ekorozwoju. Warszawa 2011.

16 Przyszłość to nie wielkie systemowe elektrownie i gdzie niegdzie OZE a przyszłości to energetyka rozproszona, odnawialna zabezpieczona przez dużą energetykę gazową lub nowoczesną węglową. Patrz Dania 100% OZE w roku 2050

17 Korzyści z energetyki rozproszonej (I) Wg Jan Popczyk. Energetyka rozproszona. Instytut na rzecz Ekorozwoju. Warszawa rozwój lokalnego rynku energii wraz z pobudzeniem przedsiębiorczości w tym kierunku; obniżenie kosztów przesyłu energii i strat z tym związanych; uniknięcie znacznej części emisji gazów cieplarnianych w wyniku rozwoju energetyki odnawialnej; znaczącą poprawy jakości usług energetycznych, korzystnych do rozwoju lokalnej przedsiębiorczości;

18 Korzyści z energetyki rozproszonej (II) Wg Jan Popczyk. Energetykarozproszona. Instytut na rzecz Ekorozwoju. Warszawa zmiana z roli konsumenta na prosument czyli aktywnego uczestnika rynku energii; tworzenia miejsc pracy na terenach wiejskich w małych miastach, przede wszystkim w sektorach nie związanych z produkcją żywności (szansa na zatrzymanie ludzi młodych na terenach wiejskich). szacuje się, że poprawa czystości, powietrza (zanieczyszczenia kwaśnie i pyły) w wyniku przejścia z 20% na 30% redukcji gazów cieplarnianych do roku 2020 przyniosłoby roczne oszczędności w służbie zdrowia 5,3 do 15,2 mld zł od roku 2020

19 Zmiana modelu w kierunku zielonej gospodarki już się dzieje Przemysły czystych technologii wzrósł o 230 proc. od 2005 r. Obecnie ocenia się rynek produktów i usług niskowęglowych na ponad 3 bln dol. Chiny i USA przodują obecnie w inwestowaniu w czystą energię i tak w roku 2009 w wysokości odpowiednio 35 mld dol. i 18 mld dol. przy 11,2 mld dol. w W. Brytanii i 10,4 mld dol. w Hiszpanii. Chiny i USA w swoich pakietach przeciwdziałających kryzysowi ekonomicznemu przeznaczyły na działania tzw. zielone odpowiednio 220 mld dol. i 112 mld dol., a UE tylko 23 mld dol. Wśród 5 krajów posiadających najwięcej patentów na czyste technologie, jest tylko jedno państwo UE Niemcy (trzecia pozycja). Pozostali liderzy w rankingu to USA, Chiny, Japonia i Korea Pd.

20 Dziękuje za uwagę! Andrzej Kassenberg Instytut na rzecz Ekorozwoju ul. Nabielaka 15 lok Warszawa tel. (22) fax. (22) a.kassenberg@ine-isd.org.pl