ujmowania problematyki rodziny. Jednocze nie odwo anie si do dorobku naukowego Ksi dza Profesora Józefa Wilka, pozwoli o wskaza na antropologiczne

Transkrypt

1 Dorota Bis RECENZJA Publikacja: WYBRANE ZAGADNIENIA TEORII I PRAKTYKI PEDAGOGIKI RODZINY. PAMI CI KSI DZA PROFESORA JÓZEFA WILKA SDB ( ), Red. Barbara Kiere, Ks. Marian Nowak, Danuta Opozda, Lublin: Katedra Pedagogiki Rodziny 2006, s Pedagogika rodziny, jako subdyscyplina naukowa, funkcjonuje w klasyfikacji Polskiej Akademii Nauk od 1973 roku. W strukturze Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Paw a II, Katedra Pedagogiki Rodziny zosta- a uj ta w 1974 roku jej za o ycielem na Wydziale Teologii KUL, by ks. Prof. Dr hab. Piotr Por ba mistrz i nauczyciel ks. Prof. Józefa Wilka. Natomiast, w Instytucie Pedagogiki KUL, Katedra Pedagogiki Rodziny istnieje od roku akademickiego 1996/97, kiedy to ks. Prof. Józef Wilk przeszed na Wydzia Nauk Spo ecznych. Warto równie wspomnie, e przez wiele lat Katedra Pedagogiki Rodziny w KUL, by a jedyn, nie tylko w Polsce, ale równie w Europie. Fakt ten zapewne ukazuje jej specyfik i wiadczy o swoistym fenomenie wypracowania, zarówno, naukowych podstaw teoretycznych i dzia alno ci praktycznej, jak te metodologii bada dla uprawiania szko y pedagogiki rodziny. Aktywno naukowa i potrzeba dzieleniem si wypracowanymi do wiadczeniami w odniesieniu do pedagogiki rodziny, owocowa a najpierw organizowanymi, przez Ksi dza Profesora, Mi dzynarodowymi konferencjami i sympozjami naukowymi, po wi conymi osobie wychowawcy, czy te s u bie dziecku 3, a nast pnie wydawanymi publikacjami, które przybli a y prezentowane stanowiska badaczy rodziny, z ró nych rodowisk akademickich. Recenzowana publikacja, jest owocem zorganizowanej w 2004 roku przez Katedr Pedagogiki Rodziny konferencji naukowej: Ksi dz Profesor Józef Wilk i Jego my l pedagogiczna na tle wspó czesnych problemów pedagogiki rodziny. Na struktur tre ci recenzowanej ksi ki: Wybrane zagadnienia teorii i praktyki pedagogiki rodziny. Pami ci Ksi dza Profesora Józefa Wilka SDB ( ), sk ada si cz wst pna: s owo JM Ksi dza Profe- 3 Przyk ady zorganizowanych sympozjów w KUL, to m.in.: Wspó czesny wychowawca w stylu Ks. Bosko ( ); Dziecko w XX wieku: rozrachunek ze stuleciem dziecka ( ); Sesja Naukowa po wi cona Ks. Piotrowi Por bie (8. XII.2001). 205

2 sora Dr Hab. Stanis awa Wilka Rektora Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Paw a II oraz wprowadzenie redaktorów w omawiane zagadnienia, a nast pnie dwie zasadnicze cz ci: Refleksja pedagogiczna i dzia alno Ksi dza Józefa Wilka na rzecz rodziny oraz Wybrane problemy metodologii bada nad rodzin. Ksi k ubogaca równie zamieszczony aneks, który zawiera wykaz wa niejszych publikacji Ksi dza Profesora Józefa Wilka oraz galeri zdj przybli aj c ró ne etapy Jego ycia. Pierwsza cz ksi ki (na któr sk ada si 16 artyku ów), Refleksja pedagogiczna i dzia alno Ksi dza Józefa Wilka na rzecz rodziny, nawi zuje do sposobu tworzenia wiedzy pedagogicznej na rzecz rodziny, ze szczególnym odniesieniem dla pracy wychowawczej, duszpasterskiej i pos ugi kap a skiej. Struktura tej cz ci, podyktowana by a, jak si wydaje, najpierw przybli eniem osoby Ksi dza Profesora, a nast pnie ukazaniem g ównych zagadnie problemowych podejmowanych w pracy naukowodydaktycznej. Zbiór opracowa, zamieszczonych w recenzowanej ksi ce, otwiera referat ks. Roberta Bielenia Salezjanin-Profesor w s u bie rodzin. Biografia Ks. Prof. Dra hab. Józefa Wilka ( ), który w sposób syntetyczny przybli a zarówno osob ks. Profesora, jak te jego dzia alno dydaktyczn. Z kolei, artyku ks. Adama Paszka Ksi dz Profesor Józef Wilk Kap an, Duszpasterz, Salezjanin, ukazuje osob ksi dza Profesora-Salezjanina w kontek- cie duszpasterza parafialnego, duszpasterza dzieci i m odzie y oraz duszpasterza rodzin i wspólnoty akademickiej. Referat Tadeusza Lewowickiego: O Ksi dzu Profesorze Józefie Wilku Przyjacielu i pedagogu oraz Jego pedagogicznych przes aniach, przybli a osob Ksi dza Profesora, z jednej strony w osobistej relacji jako przyjaciela, a z drugiej jako naukowca pedagoga, podkre laj c wielowymiarowo my li pedagogicznych Ks. Profesora, ze szczególnym uwzgl dnieniem: modelu warto ci aksjologii edukacyjnej w odniesieniu do pedagogiki chrze cija skiej, problemów egzystencjalnych cz owieka, poznawcz otwarto na wspó czesn pedagogik, nowe idee i tendencje, kszta towanie oraz formowanie swoistej szko y naukowej pedagogiki rodziny. Równie Kazimiera Krakowiak, w artykule: Moje spotkanie z Profesorem Józefem Wilkiem, odwo uje si do osobistych spotka z osob Ksi dza, najpierw jako m odego wikarego na pierwszej parafii w Bychawie, a pó niej, jako Profesora w Instytucie Pedagogiki KUL. Ks. Edward Walewander, w referacie Ksi dz Józef Wilk, jakiego zna em, zwraca uwag czytelnika na umi owanie, przez Ksi dza Profesora, Boga i Ojczyzny. Alina Rynio, w artykule Nauczy mnie czego wyj tkowego, ukazuje osob Ksi dza Profesora, jako cz owieka, który sia i pomna a dobro ewangeliczne. Nast pny blok zagadnie dotycz cy pracy naukowo-dydaktycznej w KUL prezentuj referaty ks. Antoniego Tomkiewicza: Ksi dz Profesor Józef Wilk w Instytucie Teologii Pastoralnej Wydzia u Teologii KUL oraz Beaty Parysie- 206

3 wicz: Styl pracy naukowo dydaktycznej Ksi dza Profesora Józefa Wilka w Instytucie Teologii Pastoralnej, które odzwierciedlaj dzia alno naukow w zakresie duszpasterstwa rodzin w Instytucie Teologii. Z kolei, artyku Danuty Opozdy: Praca naukowo-dydaktyczna Ksi dza Profesora Józefa Wilka w Instytucie Pedagogiki Wydzia u Nauk Spo ecznych KUL, przybli a zarówno podejmowane oddzia ywania wychowawczo-duszpasterskie, jak te przedmiot i metody bada pedagogiki rodziny. Kolejne artyku y, ukazuj g ówne zagadnienia podejmowane w pracy naukowej. Ks. Andrzej Maryniarczyk, w referacie: Antropologiczne ród a pedagogiki rodziny w uj ciu Ksi dza Józefa Wilka, akcentuje wymiar osoby, jako punkt odniesienia pedagogiki rodziny w rozumienia Ksi dza Profesora Józefa Wilka (zdolno cz owieka do poznania, do mi o ci, do wolno ci, do religijno ci) oraz spo eczny wymiar ycia osoby realizowany w rodzinie. Nast pnie Piotr Magier analizuje aspekty dotycz ce Wychowania do wolno- ci w uj ciu Ksi dza Profesora Józefa Wilka, wyja niaj c rozumienie wolno ci i jej odniesienie na p aszczy nie kulturowej i spo ecznej. Barbara Kiere przybli a czytelnikowi Wychowanie do mi o ci. Ksi dza Profesora Józefa Wilka integralna wizja mi o ci. Tre artyku u Aliny Rynio ukazuje Wychowanie religijne w rodzinie uj ciu Ks. Prof. Józefa Wilka, wyja niaj c rozumienie religijno ci i przebieg procesu wychowania religijnego w rodzinie w odniesieniu do warunków i zada stoj cych przed rodzicami w aspekcie specyfiki chrze cija skiego wychowania. Z kolei, ks. Roman Jusiak, w referacie Ks. Prof. Józefa Wilka koncepcja duszpasterstwa rodzin, omawia podstawowe terminy zwi zane z duszpasterstwem rodzin, przybli a jego istot, podkre laj c zakorzenienie koncepcji w nauczaniu Ko cio a katolickiego oraz akcentuj c nowatorsko, krytyczno i dynamiczno uj cia Ksi dza Profesora. Katarzyna Braun analizuje Wychowanie patriotyczne w my li pedagogicznej Ks. Prof. Józefa Wilka, definiuje istot wychowania patriotycznego i ukazuje jego specyfik we wspó czesnych czasach. Artyku Doroty Bis, zamykaj cy pierwsz cz ksi ki, Wychowanie do poszanowania przyrody w uj ciu Ksi dza Profesora Józefa Wilka, przybli a odniesienia egzystencjalne, polityczno-patriotyczne, kulturowo-religijne i teologiczne, sk adaj ce si na podstawowe elementy wychowania do poszanowania przyrody. Drug cz ksi ki (na któr sk ada si 9 artyku ów), Wybrane problemy metodologii bada nad rodzin, rozpoczyna referat Teresy Kuko owicz: Pedagogika rodziny w aspekcie metodologii, w którym autorka omawia zewn trzne i wewn trzne kryteria charakteryzuj ce pedagogik rodziny, jako dyscyplin naukow. Ksi dz Marian Nowak, w artykule Badanie sytuacji i mo liwo ci wychowawczych rodowiska rodzinnego zadaniem pedagogiki rodziny, podkre la antropologiczne korzenie pedagogiki rodziny, omawia typologi podej badawczych w badaniach rodowiska kulturowego rodzi- 207

4 ny, wskazuje przedmiot bada pedagogiki rodziny w odniesieniu do do- wiadczenia codziennego ycia i przyk adu osobowego, jako elementów wp ywu wychowawczego. Katarzyna Olbrycht, w referacie Ks. Profesora Józefa Wilka my lenie o rodzinie jako inspiracja dla bada nad wychowawcz rol rodziny, przybli a g ówne cechy podej cia Ksi dza Profesora do rodziny, jakimi s szacunek i mi o, oparte na pedagogice chrze cija skiej, która postrzega cz owieka, szczególnie za dziecko, jako osob. W odzimierz Goriszowski przedstawia Kierunki i strategie bada nad rodzin. Jest to studium metodologiczne, w którym autor wskazuje na konieczno wypracowania kompleksowego modelu bada nad rodzin, uwzgl dniaj cego interdyscyplinarno nauki. Referat Józefy Br giel i Zenona Jasi skiego: O potrzebie i mo liwo ciach wykorzystania metod jako ciowych w badaniach nad rodzin, przybli a kierunki bada nad rodzin od po owy XIX wieku i wskazuje zarazem na ró nice, a nawet sprzeczno ci w badaniach ilo ciowych i jako ciowych. Na uwag zas uguje zaprezentowana charakterystyka bada jako ciowych ze wskazaniem zarówno mo liwo ci, jak te ogranicze zastosowania metod jako ciowych w badaniach nad rodzin. Henryk Cudak, w artykule Zmienne niezale ne i zale ne w metodologicznych aspektach badawczych rodziny, koncentruje si na omówieniu kategorii rodzina, jako zmiennej niezale nej i zale nej. Jadwiga Izdebska, w referacie Metodologiczne aspekty badania wytworów dzia alno ci dziecka (na przyk adzie bada dotycz cych domu rodzinnego), dokonuje analizy mo liwo ci oraz podkre la znaczenie i warto pedagogiczn domu rodzinnego, na podstawie analizy wytworów dzia alno ci dziecka oraz testu niedoko czonych zda i testu niedoko czonego opowiadania. Ks. Jan ledzianowski tek cie Rodzina fundamentem i stró em kultury materialno-duchowej narodu, definiuje kategori rodzina i przybli a jej funkcje kulturowe. Artyku Janusza Homplewicza: Rodzina egzaminatorem w asnej dojrza o ci wychowawczej, koncentruje si na zagadnieniu pedagogicznego profesjonalizmu w odniesieniu do wychowawczej dojrza o ci wyja nia z jednej strony natur dojrza o ci, a z drugiej pokazuje skutki wychowawczych dewiacji. W tekstach recenzowanej publikacji, dominuje funkcja informacyjnoedukacyjna, styl charakteryzuje jasno i zrozumia o, przezroczysto w stosunku do przekazywanej informacji uwydatnia zawarto tre ciow. J zyk naukowy, zwi z y, klarowny i precyzyjny. Na uwag zas uguje, umieszczona w poszczególnych artyku ach, bogata bibliografia z zakresu pedagogiki rodziny, zarówno w odniesieniu do publikacji Ksi dza Profesora Józefa Wilka, jak te innych badaczy tematu. Struktura i zawarto ilo ciowo-tre ciowa artyku ów, sk adaj cych si na tre recenzowanej ksi ki, w pe ni uzasadniona jest jej form. Omawiana publikacja wpisuje si w nurt bada nad rodzin, ze szczególnym ukierunkowaniem autorów na konieczno interdyscyplinarnego 208

5 ujmowania problematyki rodziny. Jednocze nie odwo anie si do dorobku naukowego Ksi dza Profesora Józefa Wilka, pozwoli o wskaza na antropologiczne ród a pedagogiki rodziny, w odniesieniu do pedagogiki chrze cija skiej. Na uwag zas uguje wskazanie nowych obszarów badawczych i zarazem konieczno wypracowania metodologii bada uwzgl dniaj cych pedagogik rodziny jako subdyscyplin pedagogiczn. Specyfik i zarazem warto ci recenzowanej publikacji, jest fakt, e w ród jej autorów s zarówno uczniowie i przyjaciele, jak te wspó pracownicy i Profesorowie z ró nych o rodków naukowych, którzy wraz z Ksi dzem Profesorem Józefem Wilkiem podejmowali dzia ania w s u bie dziecku i rodzinie. 209