parametrów użytkowych , decydujące o przydatności danego MW.

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "parametrów użytkowych , decydujące o przydatności danego MW."

Transkrypt

1 Materiały wybuchowe do użytku cywilnego muszą spełniać wymagane kryteria. Kryteria te można podzielić na dwie kategorie. Pierwszą grypą są kryteria bezpieczeństwa użytkowania, które są najważniejsze, gdyż decydują o tym czy dany materiał nie będzie stanowił zagrożenia dla życia i/lub mienia, drugą zaś są kryteria parametrów użytkowych, decydujące o przydatności danego MW. WRAŻLIWOŚĆ NA BODŹCE PROSTE WRAŻLIWOŚĆ NA UDERZENIE Badania dokonuje się przy użyciu Kafara BAM, poprzez zrzucenie ciężarka z określonej wysokości. Ciężarki posiadają standaryzowane masy 1, 5, i 10 kg, natomiast zrzucenie są z wysokości od 10 do 50 cm, dzięki czemu możliwe jest określenie energii uderzenia powodującej reakcję wybuchową badanej próbki. 1 / 20

2 1. Prowadnica, 2.do Przyrząd zwalniający, 3.ciężar Ciężarek, 4.do Kowadło, 5.uzyskania Kolumna, 6.reakcji, Blok stalowy. Metodyka badania: ładunek na kowadle, umieścić na kafarze odpowiedni ciężar, - zwolnić reakcja efektu, gdy siędojdzie nieblokadę, pojawi detonacji odpowiednio zmniejszyć zwiększać energie do dla momentu momentu uzyskania pożądanego gdy powtórzyć w momencie trzykrotnie uzyskania w celu weryfikacji. najniższej wysokości, której pojawia sięzaniku reakcja, badanie WRAŻLIWOŚĆ NA TARCIE Badanie wrażliwości MW na tarcie przeprowadza się w aparacie tarcicowym Petersa. Badanie to ma na celu określenie poziomu ryzyka związanego z ewentualnym zatarciem MW w trakcie jego elaboracji lub użytkowania. Jego znaczenie jest bardzo duże ponieważ materiały stosowane powinny być przede wszystkim bezpieczne, a dopiero w drugiej kolejności skuteczne. 2 / 20

3 3 / 20

4 1. Podstawa, 2.próbkę stempel, 3. Porcelanowa płyta, 4. Uchwyt, 5. Sanki, 6. Przycisk uruchamia Metodyka badania: podnieść ramię aparatu, umieścić MW nado porcelanowej płytce, założyć porcelanowy stempel, --- na jednym zporcelanowy karbów ramienia umieścić określony ciężarek, uruchomić aparat, badanie po powtórzyć pojawieniu zsię mniejszym efektu (dźwiękowy, ciężarkiem świetlny, na nowej wydzielenia płytce, dymu, węglenia próbki MW) przy braku efektu badanie powtórzyć przy większej masie ciężarka, aparatu wartość (poniżej). siły potrzebnej zdetonowania próbki zczytujemy z tabliczki znamionowej video_mp4=[ {bo_videojs width=[360] height=[270] autoplay=[false] preload=[true] loop=[false] aparaty Petersa Film z pracy STABILNOŚĆ TERMICZNA Próba ma na celu zbadanie wrażliwości termicznej MW. Badanie tej właściwości, jest sprawą bezpieczeństwa wytwarzania, pracy z MW oraz ewentualnego ryzyka związanego z pożarem podczas transportu lub w magazynach, gdzie gotowe produkty są składowane. 4 / 20

5 1. Komora grzewcza, 2. Przewód drutowy dodo termopary 1testowanej i grzewczej 2, 3. Przewód drutowy do 48 termopary 3, 4. Ur Metodyka badania: zważyć pustą probówkę przeznaczoną badania, umieścić w probówce ml substancji, ponownie zważyć wsubstancje celu zbadania masy -- stałe paliwa w drugiej rakietowe probówce probówkę politetrafluoroetylen umieścić (PTFE), wzorcową ciecze woda), -próbki, piasek lub tlenek glinu, godzin), podłączyć termopary rozpocząć ogrzewanie komory (t=75 C, przez obserwować reakcje ii 50±1 zmiany wbadanej strukturze, barwie i (granulaty ogólnym wyglądzie próbki. STAŁOŚĆ CHEMICZNA Badanie stałości chemicznej MW przeprowadza się podczas Próby Abla, polegającej na ogrzewaniu MW w obecności papierka jodo-skrobiowego w ściśle określonej temperaturze. Miarą stałości jest czas, mierzony w minutach, który upłynął od chwili umieszczenia próbki w aparacie do chwili pojawienia się na papierku zabarwienia odpowiadającego wzorcowi. 5 / 20

6 1. Probówka, 2. Korek gumowy, Pręcik szklany, 4.Papierek. Metodyka badania: ogrzać łaźnię wodną do badania określonej dla które danego MW, umieścić wumieścić niej probówkę z3. badanym MW, obok łaźni probówkę zwwzorcem, --wzorcu, rozpocząć pomiar czasu, na zakończyć próbę gdy natemperatury papierku pojawi się przebarwienie, można zidentyfikować badanie powtórzyć dwukrotnie celu uzyskania niezależnych wyników pomiarów. WŁAŚCIWOŚCI SPALANIA Badanie spalaniamw przeprowadza się zamkniętym pudełku stalowym. W próbie obserwuje się rodzaj spalania lub wybuchu, efekty temu towarzyszące względem porównawczego materiału wybuchowego (NG, NC, TNT, AA, MD). Jedynie MW amonowo - saletrzane bada się bez wzorca porównawczego. Badanie to przeprowadza się również w stalowej misie i jest tzw. metoda stalowej misy, a zasady wykonania próby są praktycznie identyczne. 6 / 20

7 1. badań: 2. Pokrywa, 3.górnej Zmontowane pudełko z blachy stalowej 1 mm. napełnić stalowe pudełko MW, -Bocznica, rozpalić ognisko, umieścić pudełko na części palącego się ogniska, imetodyka spalanie), ilość, w intensywność trakcie deformację padania i kolor pudełka określić: płomienia po czas spalaniu spalania, z palącego MW,rodzaj inne się MW). zjawiska spalania (wydzielające (wybuch, deflagracja, się gazy, powolne ich kolory DEFLAGRACYJNOŚĆ Deflagracyjność zdolność MW do ulegania powolnemu rozkładowi w zamkniętej przestrzeni z niewielką prędkością liniową. Oznaczanie deflagracyjności, poprzez ogrzewanie stalowej łuski z MW zamkniętej stalowym krążkiem, ma na celu określenie największej średnicy otworu krążka, przy której nie wystąpi ani jeden wybuch. 7 / 20

8 1. -Nakrętka, 2.łuskę Pierścień, 3. do Łuska, 4.co Palnik Teclu od dolny, l lewy, p prawy, t tylny), 5. Palnik za Metodyka badania: umieścić aparatu, zapalić płomyk zapłonowy, zamknąć szklaną osłonę, zająć stanowisko obserwacyjne najmniej 10(d aparatury, - otworzyć dopływ gazu palników Teclu, łusce, mierzyć czas odwewnątrz momentu zapalenia się wmpalnikach do chwili zapaleniaczas się MW w badania, w wynikach rezultat badania podać: masę łuski przed i pogazu badaniu, masę samych odłamków, [widgetkit id=87] WŁAŚCIWOŚCI UŻYTKOWE MW GĘSTOŚĆ NASYPOWA Określenie gęstości nasypowej MW sypkiego jest ważnym badaniem ze względu na częstość zastosowania tego typu MW w pracach strzałowych. Materiał sypki zazwyczaj wprowadzany jest bezpośrednio do otworu strzałowego lub do naboju w związku z czym znajomość jego gęstości nasypowej jest niezmiernie ważna. 8 / 20

9 1. Komora nasypowa, 2. Zasuwa zwalniająca, 3. Odbieralnik. 9 / 20

10 Metodyka badania: - zważyć odbieralnik, wypełnić komorę nasypową badaną substancją, otworzyć zasuwę zwalniającą, odczekać aż cała zawartość komory nasypowej znajdzie się w odbieralniku, nadmiarową ilość substancji usunąć drewnianą linijką, zważyć odbieralnik, obliczyć ciężar nasypowy wg wzoru. m 1 masa pustego odbieralnika, m 2 - masa pełnego odbieralnika, V objętość odbieralnika. PRĘDKOŚĆ DETONACJI Do pomiaru prędkości detonacji służy urządzenie z dwoma czujnikami zdolnymi do pomiaru prędkości fali detonacji z błędem nie większym niż 100 m/s. Przykładem takich czujników są: włókna optyczne, czujniki zwarciowe, czujniki jonizacyjne i piezoelektryczne. zależności od badanego MW stosuje się różną budowę zestawu pomiarowego. Dla każdego MW badanie powtarza się trzykrotnie. Inicjowanie zapalnikiem D - odległość pomiędzy denkiem zapalnika a pierwszym czujnikiem, d - średnica badanego materiału wy 10 / 20

11 Inicjowanie pobudzaczem wybuchowym (detonatorem) D - odległość pomiędzy końcem pobudzacza wybuchowego a pierwszym czujnikiem, d - średnica badan Inicjowanie lontem detonującym D - odległość pomiędzy końcem lontu detonującego a pierwszym czujnikiem, d - średnica badanego ma PRZENIESIENIE DETONACJI Badanie zjawiska przeniesienia detonacji ma na celu określenie największej odległości między ładunkami, dla której zachodzi ich całkowita detonacja. Badanie to znajduje swoje uzasadnienie w praktyce gdzie podczas wypełniania otworu strzałowego umieszcza się w nim naboje, które nie zawsze stykają się ze sobą. Chodzi o uzyskanie informacji o tym czy po załadunku naboi dojdzie do detonacji całego ładunku. 11 / 20

12 Zestaw do badania materiałów wybuchowych niewrażliwych na inicjowanie spłonką w nabojach o zaokrą 1. Pobudzacz wybuchowy, 2. Taśma samoprzylepna, 3. Wspornik, 4. Zapalnik, 5. Ładunek czynny, 6. Ła Zestaw do badania materiałów wybuchowych wrażliwych na inicjowanie spłonką w nabojach o płaskich k 1. Wspornik, 2. Taśma samoprzylepna, 3. Zapalnik, 4. Ładunek czynny, 5. Ładunek bierny, 6. Punkt rozp 12 / 20

13 Zestaw do badania materiałów wybuchowych niewrażliwych na inicjowanie spłonką w nabojach o zaokrą 1. Pobudzacz wybuchowy, 2. Taśma samoprzylepna, 3. Wspornik, 4. Zapalnik, 5. Ładunek czynny, 6. Ła Zestaw do badania materiałów wybuchowych wrażliwych na inicjowanie spłonką w nabojach o płaskich k 1. Wspornik, 2. Taśma samoprzylepna, 3. Zapalnik, 4. Ładunek czynny, 5. Ładunek bierny, 6. Punkt rozp Metodyka badania: - przygotować ładunki, - umieścić je na placu strzelań w odpowiedniej odległości, - zdetonować ładunek czynny obserwując jego oddziaływanie na ładunek bierny, - odpowiednio zwiększać lub zmniejszać odległość między nabojami w celu określenia największej odległości, przy której dochodzi do przeniesienia detonacji. 13 / 20

14 [widgetkit id=88] Film z przeniesienia detonacji pomiędzy nabojami metanitu 2H GAZY POSTRZAŁOWE Wykrywanie i oznaczanie zawartości gazów toksycznych w gazach postrzałowych jest szczególnie ważnym badaniem ze względu na szkodliwe działanie na człowieka takich substancji jak: CO 2, CO oraz NO x. Badanie przeprowadza się w specjalnie do tego celu przygotowanej komorze strzałowej wyposażonej w urządzenia do pomiaru ciśnienia, temperatury oraz specjalny port pobierania próbek do analizy. 1. Komora strzałowa (153 m ), 2. Rura stalowa, 3. Ładunek, 4. Pobudzacz, 5. Zapaln Metodyka badania: - umieścić ładunek centralnie w rurze stalowej, odpalić i pozwolić gazom na mieszanie się nie dłużej niż 5 minut, rozpocząć pobieranie próbek, mierzyć stężenia gazów przez 20 minut, przeliczyć stężenie gazów postrzałowych na jednostkę masy MW (l/kg). 14 / 20

15 WODOODPORNOŚĆ Metoda polega na przeprowadzeniu próby zdetonowanie trzech wilgotnych ładunków. Badanietej właściwości MW jest ważne ze względu na miejsca ich wykorzystania zawilgotnione kopalnie, deszczowa pogoda, detonacje podwodne. W stosunkowo nieskomplikowany sposób można dokonać oceny odporności MW na wilgoć stosując podane poniżej wskazówki. 1. Stalowa skrzynia wypełniona wodą, 2. Stalowa kratka, do której mocuje się ładunki. Metodyka badania: - wykonać nacięcia na długości 20 mm na każdym z badanych ładunków w postaci nabojów, - przymocować badane ładunki do siatki metalowej, - zanurzyć w wodzie na 3 godziny, - wyciągnąć ładunki z wody, przenieść na plac strzelań i uzbroić w zapalniki, - odpalić badane ładunki, - sprawdzić czy materiał zdetonował. KRUSZNOŚĆ Badanie kruszności przeprowadza się na podstawie oznaczenie różnicy wysokości cylindra ołowianego przed i po detonacji ładunku. Jest to metoda pozwalająca jedynie porównawcze określenie kruszności badanego MW względem materiału wzorcowego TROTYLU co powoduje, że nie może być ona uznana za 15 / 20

16 naukową metodą badawczą. 1. Spłonka lub zapalnik, 2. Krążek kartonowy, 3.Otoczka, 4. Badana próbka, 5. Krążek stalowy, 6. Cylind Metodyka badania: - umieścić ładunek na blaszce stalowej na bloku ołowianym, - odpalić ładunek, - dokonać pomiaru zmiany wysokości bloku w czterech punktach na obwodzie i wyliczenie średniego zgniotu, - wynik podać w procentach w stosunku do wysokości początkowej. WYDĘCIA W BLOKU OŁOWIANYM (BLOKU TRAUZLA) Metoda polegająca na mierzeniu wydęcia w bloku jest metoda porównawczą, w której jako wzorzec stosuje się kwas pikrynowy (310 cm 3 ). Pozwala jedynie na porównanie określonych MW między sobą, nie jest ona jednak traktowana jako metoda o podłożu naukowym. 16 / 20

17 17 / 20

18 Metodyka badania: - wykonać osłonki ładunku, umieścić 10 g MW w osłonce, załadować ładunek do bloku ołowianego, odpalić badany ładunek, określić różnicę w objętości bloku ołowianego przed i po detonacji. {bo_videojs width=[360] height=[270] autoplay=[false] preload=[true] loop=[false] video_mp4=[ Film z próby Trauzla dla metanitu 2H WAHADŁO BALISTYCZNE Metoda badania zdolności do wykonania pracy w wahadle balistycznym polega na pomiarze wychylenia ramienia wahadła po detonacji próbki. Odczytu wielkości wychylenia dokonuje się na skali, po której przemieszcza się ramię wahadło. 18 / 20

19 1. Stalowy moździerz, 2. Ramię wahadła, 3. Stalowa konstrukcja samonośna, 4. Przeciwciężar, 5. Stalow Metodyka badania: - wyzerować skalę pomiarową, umieścić ładunek w przeciwciężarze i zamknąć otwór stalowym walcem, odsunąć się w bezpieczną odległość, uzbroić ładunek, odpalić ładunek, zmierzyć wychylenie wahadła, wynik podaje się w % wychylenia dla próbki heksogenu. {bo_videojs width=[360] height=[270] autoplay=[false] preload=[true] loop=[false] video_mp4=[ Film z próby w wahadle dla metanitu 2H METODA AKWARIUM Metoda akwarium pozwala na dokładne, i stosunkowo proste określenie wartości energii wybuchu MW. W akwarium określa się wartości energii fali uderzeniowej oraz energie pęcherzy powietrza, które zsumowane dają całkowitą energie wybuchu. Metoda ta pozwala na badanie próbek mniejszych od 10 g, powodując szersze jej zastosowanie jako metody analitycznej. 19 / 20

20 1. -Czujnik ciśnienia, 2. próbkę Czujnik piezoelektryczny, 3.Badany ładunek. Metodyka badania: umieścić badaną MW wenergię akwarium, uzbroić próbkę samym zapalnikiem lubwybuchu. dodatkowo zdetonować próbkę, akwarium, mierzyć za pomocą oscyloskopu wskazania czujników umieszczonych wewnątrz -PN-EN przeliczyć otrzymane dane na Artykuł napisał: Ninja Bibliografia: 1. BN , MWG Badanie wodoodporności. 2. PN-92 C-86007, MW Próba spalania wpobudzaczem, zamkniętym pudełku stalowym /51, kruszności. ołowianym. 4. BN /22, Norma branżowa, MWG Oznaczanie zdolności wykonania pracy w bloku gęstości 5. PN-91 rzeczywistej C-86004, Polska i stopnia norma, rozdrobnienia. PC Oznaczanie ciężaru nasypowego, zawartości 6. BN , Norma branżowa, MW Oznaczanie stałości, Abla. wahadła 7. BN-91 balistycznego /23, GMW Oznaczanie względnej zdolności dopróba wykonania pracy zapyłu, pomocą , 14: Oznaczanie prędkości detonacji , 11: Badanie Materiały prze-noszenia wybuchowe do detonacji. użytku cywilnego Materiały wybuchowe kruszące, 10. PN-EN Część , 16: Wykrywanie Materiały wybuchowe i oznaczanie do gazów użytku toksycznych. cywilnego Materiały wybuchowe , 2: Oznaczanie stabilności termicznej materiałów wybuchowych. 20 / 20

Materiały wybuchowe przeznaczone do użytku cywilnego

Materiały wybuchowe przeznaczone do użytku cywilnego 1 PN-EN 13630-1:2005 i prochowe Część 1: Wymagania EN 13630-1:2003 2 PN-EN 13630-2:2004 i prochowe Część 2: Oznaczanie stabilności termicznej lontów detonujących i prochowych EN 13630-2:2002 3 PN-EN 13630-3:2004

Bardziej szczegółowo

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej C 221/2 Komunikat Komisji w ramach wdrażania dyrektywy 93/15/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie harmonizacji przepisów dotyczących wprowadzania do obrotu i kontroli materiałów wybuchowych przeznaczonych

Bardziej szczegółowo

dr inż. Paweł Strzałkowski

dr inż. Paweł Strzałkowski Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii Politechniki Wrocławskiej Instrukcja do zajęć laboratoryjnych Eksploatacja i obróbka skał Badania mechanicznych i fizycznych Temat: właściwości kruszyw Oznaczanie

Bardziej szczegółowo

(Publikacja tytułów i odniesień do norm zharmonizowanych na mocy prawodawstwa harmonizacyjnego Unii) (Tekst mający znaczenie dla EOG) (2017/C 118/02)

(Publikacja tytułów i odniesień do norm zharmonizowanych na mocy prawodawstwa harmonizacyjnego Unii) (Tekst mający znaczenie dla EOG) (2017/C 118/02) C 118/4 PL Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 12.4.2017 Komunikat Komisji w ramach wdrażania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/28/UE w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich

Bardziej szczegółowo

Przemysłowe laboratorium technologii. ropy naftowej i węgla II. TCCO17004l

Przemysłowe laboratorium technologii. ropy naftowej i węgla II. TCCO17004l Technologia chemiczna Przemysłowe laboratorium technologii ropy naftowej i węgla II TCCO17004l Ćwiczenie nr IV Opracowane: dr inż. Ewa Lorenc-Grabowska Wrocław 2012 1 Spis treści I. Wstęp 3 1.1. Metoda

Bardziej szczegółowo

ROCKSPLITTER. Nowa niewybuchowa technologia wydobywania kamienia blocznego i odspajania skał

ROCKSPLITTER. Nowa niewybuchowa technologia wydobywania kamienia blocznego i odspajania skał Nowa niewybuchowa technologia wydobywania kamienia blocznego i odspajania skał Przeznaczenie oraz sposób działania Cebar-DG ma zaszczyt przedstawić urządzenie jako nową niewybuchową technologię wydobywania

Bardziej szczegółowo

Dziennik Urzêdowy Komendy G³ównej Stra y Granicznej Nr 15 376 Poz. 89. I. Magazyny bazowe

Dziennik Urzêdowy Komendy G³ównej Stra y Granicznej Nr 15 376 Poz. 89. I. Magazyny bazowe Komendy G³ównej Stra y Granicznej Nr 15 376 Poz. 89 Za³¹czniki do zarządzenia nr 90 Komendanta G³ównego Stra y Granicznej z dnia 26 listopada 2009 r. Za³¹cznik nr 1 WARUNKI LOKALIZACJI OBIEKTÓW MAGAZYNOWYCH,

Bardziej szczegółowo

Pomiar prędkości światła

Pomiar prędkości światła Tematy powiązane Współczynnik załamania światła, długość fali, częstotliwość, faza, modulacja, technologia heterodynowa, przenikalność elektryczna, przenikalność magnetyczna. Podstawy Będziemy modulować

Bardziej szczegółowo

dr inż. Paweł Strzałkowski

dr inż. Paweł Strzałkowski Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii Politechniki Wrocławskiej Instrukcja do zajęć laboratoryjnych Eksploatacja i obróbka skał Badania mechanicznych i fizycznych właściwości kruszyw Część 1: Temat:

Bardziej szczegółowo

Temat: Badanie Proctora wg PN EN

Temat: Badanie Proctora wg PN EN Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Technologia robót drogowych Temat: Badanie wg PN EN 13286-2 Celem ćwiczenia jest oznaczenie maksymalnej gęstości objętościowej szkieletu gruntowego i wilgotności optymalnej

Bardziej szczegółowo

PŁYTY GIPSOWO-KARTONOWE: OZNACZANIE TWARDOŚCI, POWIERZCHNIOWEGO WCHŁANIANIA WODY ORAZ WYTRZYMAŁOŚCI NA ZGINANIE

PŁYTY GIPSOWO-KARTONOWE: OZNACZANIE TWARDOŚCI, POWIERZCHNIOWEGO WCHŁANIANIA WODY ORAZ WYTRZYMAŁOŚCI NA ZGINANIE PŁYTY GIPSOWO-KARTONOWE: OZNACZANIE TWARDOŚCI, POWIERZCHNIOWEGO WCHŁANIANIA WODY ORAZ WYTRZYMAŁOŚCI NA ZGINANIE NORMY PN-EN 520: Płyty gipsowo-kartonowe. Definicje, wymagania i metody badań. WSTĘP TEORETYCZNY

Bardziej szczegółowo

BUDOWA DRÓG - LABORATORIA

BUDOWA DRÓG - LABORATORIA BUDOWA DRÓG - LABORATORIA Ćwiczenie Nr 3. POMIAR OPORÓW POŚLIZGU 1. CEL I ZAKRES ĆWICZENIA Celem ćwiczenia laboratoryjnego jest zapoznanie studentów z metodą pomiarów oporów poślizgu nawierzchni drogowych

Bardziej szczegółowo

Wskaźnik szybkości płynięcia termoplastów

Wskaźnik szybkości płynięcia termoplastów Katedra Technologii Polimerów Przedmiot: Inżynieria polimerów Ćwiczenie laboratoryjne: Wskaźnik szybkości płynięcia termoplastów Wskaźnik szybkości płynięcia Wielkością która charakteryzuje prędkości płynięcia

Bardziej szczegółowo

WYZNACZANIE RÓWNOWAŻNIKA CHEMICZNEGO ORAZ MASY ATOMOWEJ MAGNEZU I CYNY

WYZNACZANIE RÓWNOWAŻNIKA CHEMICZNEGO ORAZ MASY ATOMOWEJ MAGNEZU I CYNY 14 WYZNACZANIE RÓWNOWAŻNIKA CHEMICZNEGO ORAZ MASY ATOMOWEJ MAGNEZU I CYNY CEL ĆWICZENIA: Wyznaczanie równoważnika chemicznego oraz masy atomowej magnezu i cyny na podstawie pomiaru objętości wodoru wydzielonego

Bardziej szczegółowo

Badania porównawcze oznaczania zdolności do wykonania pracy przez dynamity i saletrole metodą bloku ołowianego i wahadła balistycznego

Badania porównawcze oznaczania zdolności do wykonania pracy przez dynamity i saletrole metodą bloku ołowianego i wahadła balistycznego Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk rok 2018, nr 103, s. 75 90 DOI: 10.24425/123713 Michał SZASTOK 1 Badania porównawcze oznaczania zdolności do

Bardziej szczegółowo

SYSTEM NIEELEKTRYCZNEGO INICJOWANIA

SYSTEM NIEELEKTRYCZNEGO INICJOWANIA SYSTEM NIEELEKTRYCZNEGO INICJOWANIA SYSTEM NIEELEKTRYCZNEGO INICJOWANIA System nieelektrycznego inicjowania przeznaczony jest do inicjowania materiału wybuchowego, w tym także materiału wybuchowego ładowanego

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2017 Nazwa kwalifikacji: Wykonywanie badań analitycznych Oznaczenie kwalifikacji: A.60 Numer zadania: 03

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA

POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA KATEDRA ZARZĄDZANIA PRODUKCJĄ Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu: Towaroznawstwo Kod przedmiotu: LS03282; LN03282 Ćwiczenie 2 WYZNACZANIE GĘSTOSCI CIAŁ STAŁYCH Autorzy:

Bardziej szczegółowo

Materiały wybuchowe. Katarzyna Machnikowska

Materiały wybuchowe. Katarzyna Machnikowska Materiały wybuchowe Katarzyna Machnikowska Najpopularniejsze materiały wybuchowe Wybuch Trotyl Karbonit Podział materiałów wybuchowych Dynamit Eksplozje chemiczne Piorunian rtęci Proch Bomba Granat ręczny

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 3. Woda w substancjach stałych

Ćwiczenie 3. Woda w substancjach stałych Ćwiczenie 3 Oznaczenie zawartości wody krystalizacyjnej w CuSO 4 5H 2 O z wykorzystaniem analizatora wilgoci (częściowe odwodnienie) oraz suszarki laboratoryjnej (częściowe i całkowite odwodnienie) Literatura

Bardziej szczegółowo

Jak ciężka jest masa?

Jak ciężka jest masa? "Masa jest nie tylko miarą bezwładności, posiada również ciężar". Co oznacza, że nie tylko wpływa na przyspieszenie pod wpływem siły, ale powoduje, że gdy znajduje się w polu grawitacyjnym Ziemi, doświadcza

Bardziej szczegółowo

A) 14 km i 14 km. B) 2 km i 14 km. C) 14 km i 2 km. D) 1 km i 3 km.

A) 14 km i 14 km. B) 2 km i 14 km. C) 14 km i 2 km. D) 1 km i 3 km. ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO Kod pracy Wypełnia Przewodniczący Wojewódzkiej Komisji Wojewódzkiego Konkursu Przedmiotowego z Fizyki Imię i nazwisko ucznia... Szkoła...

Bardziej szczegółowo

Budowa prototypu aparatury do prowadzenia reakcji pod zwiększonym ciśnieniem (10 barów).

Budowa prototypu aparatury do prowadzenia reakcji pod zwiększonym ciśnieniem (10 barów). Zaprojektowanie i zbudowanie aparatury ciśnieniowej do testowania zdolności MOF-ów do adsorpcji i uwalniania wody. Przeprowadzenie testów i wykonanie ewentualnych korekt w zaprojektowanym systemie w zależności

Bardziej szczegółowo

- Celem pracy jest określenie, czy istnieje zależność pomiędzy nośnością pali fundamentowych, a temperaturą ośrodka gruntowego.

- Celem pracy jest określenie, czy istnieje zależność pomiędzy nośnością pali fundamentowych, a temperaturą ośrodka gruntowego. Cel pracy - Celem pracy jest określenie, czy istnieje zależność pomiędzy nośnością pali fundamentowych, a temperaturą ośrodka gruntowego. Teza pracy - Zmiana temperatury gruntu wokół pala fundamentowego

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 6 listopada 2002 r. w sprawie metodyk referencyjnych badania stopnia biodegradacji substancji powierzchniowoczynnych zawartych w produktach, których stosowanie

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 3: Ocena fizykochemiczna nawozów stałych fosforowych różne formy P 2 O 5

Ćwiczenie 3: Ocena fizykochemiczna nawozów stałych fosforowych różne formy P 2 O 5 ZAKŁAD TECHNOLOGII I PROCESÓW CHEMICZNYCH Wydział Chemiczny Politechnika Wrocławska Technologia chemiczna - surowce i procesy przemysłu nieorganicznego Ćwiczenie 3: Ocena fizykochemiczna nawozów stałych

Bardziej szczegółowo

BIULETYN WOJSKOWEJ AKADEMII TECHNICZNEJ IM. J. DĄBROWSKIEGO Rok VIII, Nr XLII, 1959 r. O WŁASNOŚCIACH CZTERONITROMETANU (II).

BIULETYN WOJSKOWEJ AKADEMII TECHNICZNEJ IM. J. DĄBROWSKIEGO Rok VIII, Nr XLII, 1959 r. O WŁASNOŚCIACH CZTERONITROMETANU (II). BIULETYN WOJSKOWEJ AKADEMII TECHNICZNEJ IM. J. DĄBROWSKIEGO Rok VIII, Nr XLII, 1959 r. TADEUSZ URBAŃSKI, MIECZYSŁAW PISKORZ, MIROSŁAW MACIEJEWSKI, WŁADYSŁAW CETNER. O WŁASNOŚCIACH CZTERONITROMETANU (II).

Bardziej szczegółowo

KATEDRA INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ INSTRUKCJE DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH LABORATORIUM INŻYNIERII CHEMICZNEJ, PROCESOWEJ I BIOPROCESOWEJ

KATEDRA INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ INSTRUKCJE DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH LABORATORIUM INŻYNIERII CHEMICZNEJ, PROCESOWEJ I BIOPROCESOWEJ KATEDRA INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ INSTRUKCJE DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH LABORATORIUM INŻYNIERII CHEMICZNEJ, PROCESOWEJ I BIOPROCESOWEJ Absorpcja Osoba odiedzialna: Donata Konopacka - Łyskawa dańsk,

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH

LABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH Politechnika Łódzka Wydział Mechaniczny Instytut Inżynierii Materiałowej LABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH Blok nr 1 Badania Własności Mechanicznych L.p. Nazwisko i imię Nr indeksu Wydział Semestr Grupa

Bardziej szczegółowo

Uczennica wyznaczyła objętość zabawki o masie 20 g po zanurzeniu jej w menzurce z wodą za pomocą sztywnego, cienkiego drutu (patrz rysunek).

Uczennica wyznaczyła objętość zabawki o masie 20 g po zanurzeniu jej w menzurce z wodą za pomocą sztywnego, cienkiego drutu (patrz rysunek). ZADANIA POWTÓRZENIOWE BAZA ZADAŃ ZADANIE 1 Uczniowie wyznaczali okres drgań wahadła. Badali ruch wahadeł o tej samej długości, ale o różnych masach, wychylając je o ten sam kąt. Na które z poniższych pytań

Bardziej szczegółowo

OCENA CZYSTOŚCI WODY NA PODSTAWIE POMIARÓW PRZEWODNICTWA. OZNACZANIE STĘŻENIA WODOROTLENKU SODU METODĄ MIARECZKOWANIA KONDUKTOMETRYCZNEGO

OCENA CZYSTOŚCI WODY NA PODSTAWIE POMIARÓW PRZEWODNICTWA. OZNACZANIE STĘŻENIA WODOROTLENKU SODU METODĄ MIARECZKOWANIA KONDUKTOMETRYCZNEGO OCENA CZYSTOŚCI WODY NA PODSTAWIE POMIAÓW PZEWODNICTWA. OZNACZANIE STĘŻENIA WODOOTLENKU SODU METODĄ MIAECZKOWANIA KONDUKTOMETYCZNEGO Instrukcja do ćwiczeń opracowana w Katedrze Chemii Środowiska Uniwersytetu

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2018 Nazwa kwalifikacji: Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie minimalnej odważki jako element kwalifikacji operacyjnej procesu walidacji dla wagi analitycznej.

Wyznaczanie minimalnej odważki jako element kwalifikacji operacyjnej procesu walidacji dla wagi analitycznej. Wyznaczanie minimalnej odważki jako element kwalifikacji operacyjnej procesu walidacji dla wagi analitycznej. Andrzej Hantz Dyrektor Centrum Metrologii RADWAG Wagi Elektroniczne Pomiary w laboratorium

Bardziej szczegółowo

Tab. 1. Zalecane metody oznaczania konsystencji mieszanki betonowej

Tab. 1. Zalecane metody oznaczania konsystencji mieszanki betonowej Metody badania konsystencji mieszanki betonowej str. 1 d4 KONSYSTENCJA stopień ciekłości mieszanki betonowej określany poprzez klasy konsystencji. Konsystencja obrazuje zdolność mieszanki betonowej do

Bardziej szczegółowo

SPRAWDZIAN NR Oceń prawdziwość każdego zdania. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest

SPRAWDZIAN NR Oceń prawdziwość każdego zdania. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest SRAWDZIAN NR 1 JOANNA BOROWSKA IMIĘ I NAZWISKO: KLASA: GRUA A 1. Oceń prawdziwość każdego zdania. Zaznacz, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub, jeśli jest rawo ascala dotyczy A. możliwości zwiększenia ilości

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA

POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA KATEDRA ZARZĄDZANIA PRODUKCJĄ Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu: Towaroznawstwo Kod przedmiotu: LS03282; LN03282 Ćwiczenie 1 WYZNACZANIE GĘSTOSCI CIECZY Autorzy:

Bardziej szczegółowo

Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego. Wyznaczanie ciepła właściwego cieczy metodą kalorymetryczną

Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego. Wyznaczanie ciepła właściwego cieczy metodą kalorymetryczną Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego Wyznaczanie ciepła właściwego cieczy metodą kalorymetryczną opracowanie ćwiczenia: dr J. Woźnicka, dr S. Belica ćwiczenie nr 38 Zakres zagadnień obowiązujących

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 3. Otrzymywanie i badanie właściwości chemicznych alkanów, alkenów, alkinów i arenów.

Ćwiczenie 3. Otrzymywanie i badanie właściwości chemicznych alkanów, alkenów, alkinów i arenów. Ćwiczenie 3. Otrzymywanie i badanie właściwości chemicznych alkanów, alkenów, alkinów i arenów. Wprowadzenie teoretyczne Cel ćwiczeń: Poznanie metod otrzymywania oraz badania właściwości węglowodorów alifatycznych

Bardziej szczegółowo

Badanie. przepuszczalności pary. wodnej przez laminat włókninowy i foliowy. oraz powlekat foliowy z wykorzystaniem wagosuszarek serii

Badanie. przepuszczalności pary. wodnej przez laminat włókninowy i foliowy. oraz powlekat foliowy z wykorzystaniem wagosuszarek serii R A D W A G W A G I E L E K T R O N I C Z N E L A B O R A T O R I U M B A D A W C Z E 6-600 RADOM, ul. Bracka 8 tel. (0-48) 38 48 800 tel./fax (0-48) 385 00 10, Dział sprzedaży: (0-48) 366 80 06 http://www.radwag.pl

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE Z ĆWICZEŃ Z HIGIENY, TOKSYKOLOGII I BEZPIECZEŃSTWA ŻYWNOŚCI

SPRAWOZDANIE Z ĆWICZEŃ Z HIGIENY, TOKSYKOLOGII I BEZPIECZEŃSTWA ŻYWNOŚCI Data.. Imię, nazwisko, kierunek, grupa SPRAWOZDANIE Z ĆWICZEŃ Z HIGIENY, TOKSYKOLOGII I BEZPIECZEŃSTWA ŻYWNOŚCI OCENA JAKOŚCI WODY DO PICIA Ćwiczenie 1. Badanie właściwości fizykochemicznych wody Ćwiczenie

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2018 Nazwa kwalifikacji: Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych

Bardziej szczegółowo

Rozszerzalność cieplna ciał stałych

Rozszerzalność cieplna ciał stałych Zagadnienia powiązane Rozszerzalność liniowa, rozszerzalność objętościowa cieczy, pojemność cieplna, odkształcenia sieci krystalicznej, rozstaw położeń równowagi, parametr Grüneisena. Podstawy Zbadamy

Bardziej szczegółowo

Imię i nazwisko: ... WOJEWÓDZKI KONKURS Z FIZYKI Z ASTRONOMIĄ DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2012/2013 ETAP I SZKOLNY

Imię i nazwisko: ... WOJEWÓDZKI KONKURS Z FIZYKI Z ASTRONOMIĄ DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2012/2013 ETAP I SZKOLNY (pieczątka szkoły) Imię i nazwisko:.................................. Klasa.................................. Czas rozwiązywania zadań: 45 minut WOJEWÓDZKI KONKURS Z FIZYKI Z ASTRONOMIĄ DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM

Bardziej szczegółowo

Politechnika Białostocka INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH

Politechnika Białostocka INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Politechnika Białostocka Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Temat ćwiczenia: Zwykła próba rozciągania stali Numer ćwiczenia: 1 Laboratorium z przedmiotu:

Bardziej szczegółowo

TEMAT: BADANIE ZJAWISKA PRZEWODNICTWA CIEPLNEGO W CIAŁACH STAŁYCH

TEMAT: BADANIE ZJAWISKA PRZEWODNICTWA CIEPLNEGO W CIAŁACH STAŁYCH TEMAT: BADANIE ZJAWISKA PRZEWODNICTWA CIEPLNEGO W CIAŁACH STAŁYCH Autor: Tomasz Kocur Podstawa programowa, III etap edukacyjny Cele kształcenia wymagania ogólne II. Przeprowadzanie doświadczeń i wyciąganie

Bardziej szczegółowo

DOKŁADNOŚĆ POMIARU DŁUGOŚCI

DOKŁADNOŚĆ POMIARU DŁUGOŚCI 1a DOKŁADNOŚĆ POMIARU DŁUGOŚCI 1. ZAGADNIENIA TEORETYCZNE: sposoby wyznaczania niepewności pomiaru standardowa niepewność wyniku pomiaru wielkości mierzonej bezpośrednio i złożona niepewność standardowa;

Bardziej szczegółowo

II. Szybkość reakcji chemicznych

II. Szybkość reakcji chemicznych II. Szybkość reakcji chemicznych II-1. Wpływ rodzaju substancji na szybkość reakcji II-2. Wpływ stężenia substratu na szybkość reakcji II-3. Wpływ temperatury na szybkość reakcji II-4. Wpływ rozdrobnienia

Bardziej szczegółowo

Kołowrót -11pkt. 1. Zadanie 22. Wahadło balistyczne (10 pkt)

Kołowrót -11pkt. 1. Zadanie 22. Wahadło balistyczne (10 pkt) Kołowrót -11pkt. Kołowrót w kształcie walca, którego masa wynosi 10 kg, zamocowany jest nad studnią (rys.). Na kołowrocie nawinięta jest nieważka i nierozciągliwa linka, której górny koniec przymocowany

Bardziej szczegółowo

STRABAG Sp. z o.o. Ul. Parzniewska Pruszków

STRABAG Sp. z o.o. Ul. Parzniewska Pruszków EKOLOGIS PO-02/06 z 30.04.2013 Strona 1/9 LABORATORIUM BADAŃ ŚRODOWISKOWYCH S.C. Siedziba: Laboratorium: Kontakt: ul. S. Wysłoucha 62 52-433 Wrocław Klient: ul. M.Skłodowskiej-Curie 55/61 Wrocław 50-369

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 2. Usuwanie chromu (VI) z zastosowaniem wymieniaczy jonowych

ĆWICZENIE 2. Usuwanie chromu (VI) z zastosowaniem wymieniaczy jonowych ĆWICZENIE 2 Usuwanie chromu (VI) z zastosowaniem wymieniaczy jonowych Część doświadczalna 1. Metody jonowymienne Do usuwania chromu (VI) można stosować między innymi wymieniacze jonowe. W wyniku przepuszczania

Bardziej szczegółowo

BN-83 N O A M A OCHRONA. DRÓG ODDECHOWYCH Wkłady filtrapochłaniające. Oznaczanie oporu Grupa katalogowa WSTĘP

BN-83 N O A M A OCHRONA. DRÓG ODDECHOWYCH Wkłady filtrapochłaniające. Oznaczanie oporu Grupa katalogowa WSTĘP UKD 614.894.29 N O A M A BRANŻOWA BN-83 OCHRONA Sprzęt ochrony dróg oddechowych 9542-11 DRÓG ODDECHOWYCH Wkłady filtrapochłaniające Oznaczanie oporu Grupa katalogowa 1409 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot normy.

Bardziej szczegółowo

CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studentów z chemią 14 grupy pierwiastków układu okresowego

CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studentów z chemią 14 grupy pierwiastków układu okresowego 16 SOLE KWASU WĘGLOWEGO CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studentów z chemią 14 grupy pierwiastków układu okresowego Zakres obowiązującego materiału Węgiel i pierwiastki 14 grupy układu okresowego, ich związki

Bardziej szczegółowo

Polarymetr służy do pomiaru skręcenia płaszczyzny polaryzacji światła w substancjach

Polarymetr służy do pomiaru skręcenia płaszczyzny polaryzacji światła w substancjach Polarymetr służy do pomiaru skręcenia płaszczyzny polaryzacji światła w substancjach optycznie czynnych. Zasadniczo składa się on z dwóch filtrów polaryzacyjnych: polaryzator i analizator, z których każdy

Bardziej szczegółowo

(metodyka normy PN-EN ISO 6940) Politechnika Łódzka Wydział Technologii Materiałowych i Wzornictwa Tekstyliów

(metodyka normy PN-EN ISO 6940) Politechnika Łódzka Wydział Technologii Materiałowych i Wzornictwa Tekstyliów Inżynieria Bezpieczeństwa Pracy, sem.iv Czynniki zagrożeń pożarowych - laboratorium Badanie zapalności pionowo umieszczonych próbek (metodyka normy PN-EN ISO 6940) Opracował: Dr inż. Waldemar Machnowski

Bardziej szczegółowo

Laboratorium 5. Wpływ temperatury na aktywność enzymów. Inaktywacja termiczna

Laboratorium 5. Wpływ temperatury na aktywność enzymów. Inaktywacja termiczna Laboratorium 5 Wpływ temperatury na aktywność enzymów. Inaktywacja termiczna Prowadzący: dr inż. Karolina Labus 1. CZĘŚĆ TEORETYCZNA Szybkość reakcji enzymatycznej zależy przede wszystkim od stężenia substratu

Bardziej szczegółowo

Automatyka i pomiary wielkości fizykochemicznych. Instrukcja do ćwiczenia III. Pomiar natężenia przepływu za pomocą sondy poboru ciśnienia

Automatyka i pomiary wielkości fizykochemicznych. Instrukcja do ćwiczenia III. Pomiar natężenia przepływu za pomocą sondy poboru ciśnienia Automatyka i pomiary wielkości fizykochemicznych Instrukcja do ćwiczenia III Pomiar natężenia przepływu za pomocą sondy poboru ciśnienia Sonda poboru ciśnienia Sonda poboru ciśnienia (Rys. ) jest to urządzenie

Bardziej szczegółowo

Elcometer Tester udarności. Instrukcja obsługi

Elcometer Tester udarności. Instrukcja obsługi Elcometer 1615 Tester udarności Instrukcja obsługi ZAWARTOŚĆ Rozdział Strona 1 Informacje ogólne o mierniku 3 1.1. Normy 3 1.2. Zakres instrukcji 3 1.3. Zakres dostawy 4 2 Rozpoczęcie pracy 5 2.1. Części

Bardziej szczegółowo

Przyrząd do oznaczania gęstości ziarna w stanie zsypnym o pojemności 1L

Przyrząd do oznaczania gęstości ziarna w stanie zsypnym o pojemności 1L Zakład Badawczy Przemysłu Piekarskiego Sp. z o.o. INSTRUKCJA ORYGINALNA Przyrząd do oznaczania gęstości ziarna w stanie zsypnym o pojemności 1L ul. Startowa 2, 85-744 BYDGOSZCZ, dział sprzedaży, serwis

Bardziej szczegółowo

BADANIE PROSTEGO ZJAWISKA PIEZOELEKTRYCZNEGO POMIAR NAPRĘŻEŃ

BADANIE PROSTEGO ZJAWISKA PIEZOELEKTRYCZNEGO POMIAR NAPRĘŻEŃ ĆWICZENIE NR 14A BADANIE PROSTEGO ZJAWISKA PIEZOELEKTRYCZNEGO POMIAR NAPRĘŻEŃ I. Zestaw pomiarowy: 1. Układ do badania prostego zjawiska piezoelektrycznego metodą statyczną 2. Odważnik 3. Miernik uniwersalny

Bardziej szczegółowo

Głośniki do Dźwiękowych Systemów Ostrzegawczych. Parametry elektroakustyczne głośników pożarowych

Głośniki do Dźwiękowych Systemów Ostrzegawczych. Parametry elektroakustyczne głośników pożarowych Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego Państwowy Instytut Badawczy Głośniki do Dźwiękowych Systemów Ostrzegawczych Parametry elektroakustyczne głośników pożarowych

Bardziej szczegółowo

Zajęcia 10 Kwasy i wodorotlenki

Zajęcia 10 Kwasy i wodorotlenki Zajęcia 10 Kwasy i wodorotlenki Według teorii Brönsteda-Lowrego kwasy to substancje, które w reakcjach chemicznych oddają protony, natomiast zasady to substancje, które protony przyłączają. Kwasy, które

Bardziej szczegółowo

BADANIE PROSTEGO I ODWROTNEGO ZJAWISKA PIEZOELEKTRYCZNEGO I JEGO ZASTOSOWANIA

BADANIE PROSTEGO I ODWROTNEGO ZJAWISKA PIEZOELEKTRYCZNEGO I JEGO ZASTOSOWANIA BADANIE PROSTEGO I ODWROTNEGO ZJAWISKA PIEZOELEKTRYCZNEGO I JEGO ZASTOSOWANIA I. BADANIE PROSTEGO ZJAWISKA PIEZOELEKTRYCZNEGO a). Zestaw przyrządów: 1. Układ do badania prostego zjawiska piezoelektrycznego

Bardziej szczegółowo

WYNIKI BADAŃ. Otrzymane wyniki podzielono na kilka grup, obejmujące swym zakresem: Parametry charakteryzujące wyrób.

WYNIKI BADAŃ. Otrzymane wyniki podzielono na kilka grup, obejmujące swym zakresem: Parametry charakteryzujące wyrób. W celu oceny właściwości Materiału termoizolacyjnego THERMOHIT wykonano szereg badań. Przeprowadzone one były w : Instytucie Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników Oddział Farb i Lakierów w Gliwicach,

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 1: Podstawowe parametry stanu.

Ćwiczenie 1: Podstawowe parametry stanu. Gęstość 1. Część teoretyczna Gęstość () cieczy w danej temperaturze definiowana jest jako iloraz jej masy (m) do objętości (V) jaką zajmuje: m V kg Gęstość wyrażana jest w jednostkach układu SI Gęstość

Bardziej szczegółowo

Analiza porównawcza sposobu pomiaru jakości spalania gazu w palnikach odkrytych

Analiza porównawcza sposobu pomiaru jakości spalania gazu w palnikach odkrytych NAFTA-GAZ kwiecień 2011 ROK LXVII Mateusz Rataj Instytut Nafty i Gazu, Kraków Analiza porównawcza sposobu pomiaru jakości spalania gazu w ch odkrytych Wstęp W związku z prowadzonymi badaniami różnego typu

Bardziej szczegółowo

Wersja z dnia: Metoda piknometryczna jest metodą porównawczą. Wyznaczanie gęstości substancji ciekłych

Wersja z dnia: Metoda piknometryczna jest metodą porównawczą. Wyznaczanie gęstości substancji ciekłych Wersja z dnia: 2008-02-25 Wyznaczanie gęstości metodą piknometryczną Gęstości ciała (ρ) jest definiowana jako masa (m) jednostkowej objętości tego ciała (V). Jeśli ciało jest jednorodne, to jego gęstość

Bardziej szczegółowo

Teoria pożarów. Ćwiczenie nr 1 wstęp, moc pożaru kpt. mgr inż. Mateusz Fliszkiewicz

Teoria pożarów. Ćwiczenie nr 1 wstęp, moc pożaru kpt. mgr inż. Mateusz Fliszkiewicz Teoria pożarów Ćwiczenie nr 1 wstęp, moc pożaru kpt. mgr inż. Mateusz Fliszkiewicz Plan ćwiczeń 14 godzin Moc pożaru Urządzenia detekcji pożaru, elementy pożaru Wentylacja pożarowa Czas ewakuacji CFAST

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie współczynnika przenikania ciepła dla przegrody płaskiej

Wyznaczanie współczynnika przenikania ciepła dla przegrody płaskiej Katedra Silników Spalinowych i Pojazdów ATH ZAKŁAD TERMODYNAMIKI Wyznaczanie współczynnika przenikania ciepła dla przegrody płaskiej - - Wstęp teoretyczny Jednym ze sposobów wymiany ciepła jest przewodzenie.

Bardziej szczegółowo

TWARDOŚĆ WODY. Ca(HCO 3 ) HCl = CaCl 2 + 2H 2 O + 2CO 2. Mg(HCO 3 ) 2 + 2HCl = MgCl 2 + 2H 2 O + 2CO 2

TWARDOŚĆ WODY. Ca(HCO 3 ) HCl = CaCl 2 + 2H 2 O + 2CO 2. Mg(HCO 3 ) 2 + 2HCl = MgCl 2 + 2H 2 O + 2CO 2 TWARDOŚĆ WODY Ćwiczenie 1. Oznaczanie twardości przemijającej wody wodociągowej Oznaczenie twardości przemijającej wody polega na miareczkowaniu określonej ilości badanej wody roztworem kwasu solnego o

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM FIZYKI PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W NYSIE

LABORATORIUM FIZYKI PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W NYSIE LABORATORIUM FIZYKI PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W NYSIE Ćwiczenie nr 5 Temat: Wyznaczanie gęstości ciała stałego i cieczy za pomocą wagi elektronicznej z zestawem Hydro. 1. Wprowadzenie Gęstość

Bardziej szczegółowo

Zadanie 1. Zadanie 2.

Zadanie 1. Zadanie 2. Zadanie 1. Określić nadciśnienie powietrza panujące w rurociągu R za pomocą U-rurki, w której znajduje się woda. Różnica poziomów wody w U-rurce wynosi h = 100 cm. Zadanie 2. Określić podciśnienie i ciśnienie

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 10 MATERIAŁY BITUMICZNE

ĆWICZENIE 10 MATERIAŁY BITUMICZNE ĆWICZENIE 10 MATERIAŁY BITUMICZNE 10.1. WPROWADZENIE Tab. 10.1. Cechy techniczne asfaltów Lp. Właściwość Metoda badania Rodzaj asfaltu 0/30 35/50 50/70 70/100 100/150 160/0 50/330 Właściwości obligatoryjne

Bardziej szczegółowo

KONKURS PRZEDMIOTOWY Z FIZYKI dla uczniów dotychczasowych gimnazjów

KONKURS PRZEDMIOTOWY Z FIZYKI dla uczniów dotychczasowych gimnazjów KONKURS PRZEDMIOTOWY Z FIZYKI dla uczniów dotychczasowych gimnazjów 5 marca 2019 r. etap finałowy Witamy Cię na trzecim etapie konkursu fizycznego i życzymy powodzenia. Rozwiązując zadania, przyjmij wartość

Bardziej szczegółowo

Kuratorium Oświaty w Lublinie ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z FIZYKI DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2015/2016 ETAP WOJEWÓDZKI

Kuratorium Oświaty w Lublinie ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z FIZYKI DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2015/2016 ETAP WOJEWÓDZKI Kuratorium Oświaty w Lublinie ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z FIZYKI DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 205/206 KOD UCZNIA ETAP WOJEWÓDZKI Instrukcja dla ucznia. Arkusz zawiera zadań. 2. Przed rozpoczęciem

Bardziej szczegółowo

KATALITYCZNE OZNACZANIE ŚLADÓW MIEDZI

KATALITYCZNE OZNACZANIE ŚLADÓW MIEDZI 6 KATALITYCZNE OZNACZANIE ŚLADÓW MIEDZI CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studenta z zagadnieniami katalizy homogenicznej i wykorzystanie reakcji tego typu do oznaczania śladowych ilości jonów Cu 2+. Zakres obowiązującego

Bardziej szczegółowo

DOKŁADNOŚĆ POMIARU DŁUGOŚCI 1

DOKŁADNOŚĆ POMIARU DŁUGOŚCI 1 DOKŁADNOŚĆ POMIARU DŁUGOŚCI 1 I. ZAGADNIENIA TEORETYCZNE Niepewności pomiaru standardowa niepewność wyniku pomiaru wielkości mierzonej bezpośrednio i złożona niepewność standardowa. Przedstawianie wyników

Bardziej szczegółowo

Materialy wybuchowe do uzytku cywilnego Jednostka Notyfikowana Nr 1453 CERTYFIKAT. Swiadectwo badania typu WE Nr 1453.EXP.07.0130. Miejsce produkcji:

Materialy wybuchowe do uzytku cywilnego Jednostka Notyfikowana Nr 1453 CERTYFIKAT. Swiadectwo badania typu WE Nr 1453.EXP.07.0130. Miejsce produkcji: GLOWNY INSTYTUT GORNICTWA tel +48 (O)32 258-16-31+9; fax: +48 (O)32 259-65-33 www.qiq.katowice.pl: e-mail: qjq@qiq.katowice.pl Materialy wybuchowe do uzytku cywilnego Jednostka Notyfikowana Nr 1453 POLSKIECENTRUM

Bardziej szczegółowo

V Piec konwekcyjno-parowy piekarski MODEL:

V Piec konwekcyjno-parowy piekarski MODEL: V1.0 02-2015 Piec konwekcyjno-parowy piekarski MODEL: 9006150 1 V9006150-01 Szyba zewnętrzna 2 V9006150-02 Wspornik drzwi 3 V9006150-03 Wspornik drzwi 4 V9006150-04 Listwa górna 5 V9006150-05 Wspornik

Bardziej szczegółowo

Techniki molekularne ćw. 1 1 z 6

Techniki molekularne ćw. 1 1 z 6 Techniki molekularne ćw. 1 1 z 6 Instrukcja do ćwiczeń Nr 1. Temat: Izolacja całkowitego DNA z tkanki ssaczej metodą wiązania DNA do kolumny krzemionkowej oraz spektrofotometryczna ocena jego czystości

Bardziej szczegółowo

CHROMATOGRAFIA II 18. ANALIZA ILOŚCIOWA METODĄ KALIBRACJI

CHROMATOGRAFIA II 18. ANALIZA ILOŚCIOWA METODĄ KALIBRACJI CHROMATOGRAFIA II 18. ANALIZA ILOŚCIOWA METODĄ KALIBRACJI Wstęp Celem ćwiczenia jest ilościowe oznaczanie stężenia n-propanolu w metanolu metodą kalibracji. Metodą kalibracji oznaczamy najczęściej jeden

Bardziej szczegółowo

CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A. SPRZĘT DO OKREŚLANIA PARAMETRÓW FIZYKOCHEMICZNYCH POWIETRZA KOPALNIANEGO

CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A. SPRZĘT DO OKREŚLANIA PARAMETRÓW FIZYKOCHEMICZNYCH POWIETRZA KOPALNIANEGO SPRZĘT DO OKREŚLANIA PARAMETRÓW FIZYKOCHEMICZNYCH POWIETRZA KOPALNIANEGO 1. SPRZĘT DO OKREŚLANIA SKŁADU CHEMICZNEGO POWIETRZA KOPALNIANEGO WYKRYWACZ GAZÓW WG - 2M WYKRYWACZ GAZÓW WG - 2M Wykrywacze rurkowe

Bardziej szczegółowo

Temat: kruszyw Oznaczanie kształtu ziarn. pomocą wskaźnika płaskości Norma: PN-EN 933-3:2012 Badania geometrycznych właściwości

Temat: kruszyw Oznaczanie kształtu ziarn. pomocą wskaźnika płaskości Norma: PN-EN 933-3:2012 Badania geometrycznych właściwości Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii Politechniki Wrocławskiej Instrukcja do zajęć laboratoryjnych Eksploatacja i obróbka skał Badania geometrycznych właściwości Temat: kruszyw Oznaczanie kształtu

Bardziej szczegółowo

Polskie Normy opracowane przez Komitet Techniczny nr 277 ds. Gazownictwa

Polskie Normy opracowane przez Komitet Techniczny nr 277 ds. Gazownictwa Polskie Normy opracowane przez Komitet Techniczny nr 277 ds. Gazownictwa Podkomitet ds. Przesyłu Paliw Gazowych 1. 334+A1:2011 Reduktory ciśnienia gazu dla ciśnień wejściowych do 100 bar 2. 1594:2014-02

Bardziej szczegółowo

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY z Fizyki dla uczniów dotychczasowych gimnazjów i klas dotychczasowych gimnazjów 2018/2019

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY z Fizyki dla uczniów dotychczasowych gimnazjów i klas dotychczasowych gimnazjów 2018/2019 .. pieczątka szkoły (dotyczy etapu szkolnego) Skrót przedmiotowy konkursu gfi -.- 2018/2019 (numer porządkowy z kodowania) Nr identyfikacyjny - wyjaśnienie g gimnazjum, symbol przedmiotu (np. FI fizyka),

Bardziej szczegółowo

Temat: SZACOWANIE NIEPEWNOŚCI POMIAROWYCH

Temat: SZACOWANIE NIEPEWNOŚCI POMIAROWYCH Temat: SZCOWNIE NIEPEWNOŚCI POMIROWYCH - Jak oszacować niepewność pomiarów bezpośrednich? - Jak oszacować niepewność pomiarów pośrednich? - Jak oszacować niepewność przeciętną i standardową? - Jak zapisywać

Bardziej szczegółowo

Prąd i pole magnetyczne

Prąd i pole magnetyczne Prąd i pole magnetyczne - namagnesowana (np. przez pocieranie silnym magnesem) igła z zaznaczonym biegunem północnym lub busola - bateria płaska - Ŝaróweczka - przewód długości ok. 30 cm (z końcówek przewodu

Bardziej szczegółowo

Ćw. 5 Oznaczanie węglowodorów lekkich w powietrzu atmosferycznym

Ćw. 5 Oznaczanie węglowodorów lekkich w powietrzu atmosferycznym Ćw. 5 Oznaczanie węglowodorów lekkich w powietrzu atmosferycznym Chromatografia jest metodą rozdzielania mieszanin substancji ciekłych i gazowych w oparciu o ich podział między dwie fazy: stacjonarną i

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA OBSŁUGI KUCHENEK GAZOWYCH

INSTRUKCJA OBSŁUGI KUCHENEK GAZOWYCH PPUH EGAZ Janusz Lolo 26-600 Radom ul. Barlickiego 8 tel. (48) 384 40 52, tel./fax (48) 384 47 07 INSTRUKCJA OBSŁUGI KUCHENEK GAZOWYCH KG-41 KG-42 1. Budowa kuchenek Kuchenki gazowe KG-41 oraz KG-42 wyposażone

Bardziej szczegółowo

WAGI I WAŻENIE. ROZTWORY

WAGI I WAŻENIE. ROZTWORY Ćwiczenie 2 WAGI I WAŻENIE. ROZTWORY Obowiązujące zagadnienia: Dokładność, precyzja, odtwarzalność, powtarzalność pomiaru; Rzetelność, czułość wagi; Rodzaje błędów pomiarowych, błąd względny, bezwzględny

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA w Kielcach WYDZIAŁ MECHATRONIKI I BUDOWY MASZYN KATEDRA URZĄDZEŃ MECHATRONICZNYCH LABORATORIUM FIZYKI INSTRUKCJA

POLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA w Kielcach WYDZIAŁ MECHATRONIKI I BUDOWY MASZYN KATEDRA URZĄDZEŃ MECHATRONICZNYCH LABORATORIUM FIZYKI INSTRUKCJA POLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA w Kielcach WYDZIAŁ MECHATRONIKI I BUDOWY MASZYN KATEDRA URZĄDZEŃ MECHATRONICZNYCH LABORATORIUM FIZYKI INSTRUKCJA ĆWICZENIE LABORATORYJNE NR 1 Temat: Wyznaczanie współczynnika

Bardziej szczegółowo

Wymagania dotyczące badania czynników chemicznych w środowisku pracy w normach europejskich. dr Marek Dobecki - IMP Łódź

Wymagania dotyczące badania czynników chemicznych w środowisku pracy w normach europejskich. dr Marek Dobecki - IMP Łódź Wymagania dotyczące badania czynników chemicznych w środowisku pracy w normach europejskich dr Marek Dobecki - IMP Łódź 1 DOSTĘPNE NORMY EUROPEJSKIE: BADANIA POWIETRZA NA STANOWISKACH PRACY PN-EN 689:2002

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 5: Wyznaczanie lepkości właściwej koloidalnych roztworów biopolimerów.

Ćwiczenie 5: Wyznaczanie lepkości właściwej koloidalnych roztworów biopolimerów. Gęstość 1. Część teoretyczna Gęstość () cieczy w danej temperaturze definiowana jest jako iloraz jej masy (m) do objętości (V) jaką zajmuje: (1) Gęstość wyrażana jest w jednostkach układu SI. Gęstość cieczy

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 2: Wyznaczanie gęstości i lepkości płynów nieniutonowskich

Ćwiczenie 2: Wyznaczanie gęstości i lepkości płynów nieniutonowskich Gęstość 1. Część teoretyczna Gęstość () cieczy w danej temperaturze definiowana jest jako iloraz jej masy (m) do objętości (V) jaką zajmuje: Gęstość wyrażana jest w jednostkach układu SI. Gęstość cieczy

Bardziej szczegółowo

WYZNACZANIE DŁUGOŚCI FALI ŚWIETLNEJ ZA POMOCĄ SIATKI DYFRAKCYJNEJ

WYZNACZANIE DŁUGOŚCI FALI ŚWIETLNEJ ZA POMOCĄ SIATKI DYFRAKCYJNEJ ĆWICZEIE 8 WYZACZAIE DŁUGOŚCI FALI ŚWIETLEJ ZA POMOCĄ SIATKI DYFRAKCYJEJ Opis teoretyczny do ćwiczenia zamieszczony jest na stronie www.wtc.wat.edu.pl w dziale DYDAKTYKA FIZYKA ĆWICZEIA LABORATORYJE. Opis

Bardziej szczegółowo

Instrukcja montażu. Wyważarki do kół samochodów osobowych W22 W42 W62

Instrukcja montażu. Wyważarki do kół samochodów osobowych W22 W42 W62 Instrukcja montażu Wyważarki do kół samochodów osobowych W22 W42 W62 UWAGA: Ten podręcznik jest tylko pomocą przy montażu. Ten podręcznik nie jest substytutem dla oryginalnej instrukcji. Instrukcje zawarte

Bardziej szczegółowo

OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA WYMAGANIA TECHNICZNE

OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA WYMAGANIA TECHNICZNE Załącznik nr 1 OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA WYMAGANIA TECHNICZNE Przedmiotem zamówienia jest zakup, dostawa, montaż i uruchomienie następujących środków trwałych służących do utworzenia i uruchomienia stanowisk

Bardziej szczegółowo

OZNACZANIE ZAWARTOŚCI MANGANU W GLEBIE

OZNACZANIE ZAWARTOŚCI MANGANU W GLEBIE OZNACZANIE ZAWARTOŚCI MANGANU W GLEBIE WPROWADZENIE Przyswajalność pierwiastków przez rośliny zależy od procesów zachodzących między fazą stałą i ciekłą gleby oraz korzeniami roślin. Pod względem stopnia

Bardziej szczegółowo

INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ

INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Ćwiczenie: Oznaczanie chłonności wody tworzyw sztucznych 1 Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest oznaczenie chłonności wody przez próbkę tworzywa jedną z metod przedstawionych w niniejszej instrukcji. 2 Określenie

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA

POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA KATEDRA ZARZĄDZANIA PRODUKCJĄ Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu: Podstawy techniki i technologii Kod przedmiotu: IS01123; IN01123 Ćwiczenie 3 WYZNACZANIE GĘSTOSCI

Bardziej szczegółowo

BADANIE WYBRANYCH WŁAŚCIWOŚCI WYTWORÓW PAPIERNICZYCH

BADANIE WYBRANYCH WŁAŚCIWOŚCI WYTWORÓW PAPIERNICZYCH BADANIE WYBRANYCH WŁAŚCIWOŚCI WYTWORÓW PAPIERNICZYCH Wytwór papierniczy jest to produkt otrzymany w postaci wstęgi lub arkusza przez spilśnienie odpowiednio przygotowanych włókien roślinnych (rzadziej

Bardziej szczegółowo