Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w województwie podkarpackim do końca 2003 roku

Transkrypt

1 Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w województwie podkarpackim do końca 2003 roku Agnieszka Sobala-Gwosdz Zakład Rozwoju Regionalnego Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ k.gwosdz@geo.uj.edu.pl W referacie wykorzystano wyniki badań finansowane ze środków KBN w latach w ramach projektu badawczego Ośrodki wzrostu i obszary stagnacji w województwie podkarpackim (3 P04E )

2 Cel wystąpienia Przedstawienie podstawowych prawidłowości dotyczących struktury i przestrzennego zróżnicowania bezpośrednich inwestycji zagranicznych w województwie podkarpackim. Próba określenia wpływu na zróżnicowanie gospodarcze obszaru województwa.

3 Bezpośrednia Inwestycja Zagraniczna (BIZ) ma na celu uzyskanie przez zagranicznego inwestora trwałego dochodu poprzez efektywny wpływ na decyzje miejscowego przedsiębiorstwa (Stępniak, Umiński, 1993) za miarę wpływu uznaje się posiadanie co najmniej 10% akcji lub udziałów firmy

4 Źródła informacji o firmach, zatrudnieniu i inwestycjach baza danych PAIZ bazy danych Izb Handlowych bazy danych o firmach Hoppenstedt Bonnier i TeleAdreson dane REGON GUS raporty giełdowe, roczne i branżowe bazy danych udostępnione przez innych autorów B. Domański (2001) informacje prasowe (prasa lokalna, branżowa) informacje pozyskane od firm

5 BIZ w województwie podkarpackim na tle kraju Źródło: Domański i inni (2003)

6 Podstawowe dane BIZ w województwie podkarpackim 31 grudnia 2002 roku zarejestrowanych było 603 spółki z udziałem zagranicznym z czego 25 zatrudniających powyżej 250 osób, a 23 pomiędzy , 80% poniżej 10 osób do końca 2003 zidentyfikowałam 326 firm w ponad 500 lokalizacjach, z czego 39 inwestycji >10 mln $, 96 inwestycji 1-10 mln $ wartość BIZ zrealizowanych na terenie województwa podkarpackiego do końca 2003 roku wyniosła co najmniej 1,9 mld USD czyli 893 USD na 1 mieszkańca udział inwestycji greenfield ok. 30%

7 Podstawowe dane BIZ w województwie podkarpackim Firmy z kapitałem zagranicznym zatrudniały w końcu 2003 r. 47,6 tys. osób, co stanowiło 6,4% wszystkich pracujących w województwie podkarpackim poza rolnictwem i leśnictwem. Przedsiębiorstwa, w których inwestorzy zagraniczni mieli większość akcji lub udziałów, zatrudniały 30,3 tys. osób, co odpowiada 4,1% pracujących poza rolnictwem. Ilość miejsc pracy powstałych w nowych zakładach z udziałem kapitału zagranicznego wynosiła prawie 6 tys. osób.

8 BIZ według krajów pochodzenia kapitału w województwie podkarpackim na tle Polski

9 BIZ według sekcji PKD w województwie podkarpackim na tle Polski

10 BIZ w przemyśle województwa podkarpackiego według branż

11 Podstawowe cechy inwestycji zagranicznych w województwie podkarpackim według rodzaju obszarów

12 BIZ wg lokalizacji w województwie podkarpackim

13 Greenfield wg lokalizacji w województwie podkarpackim

14 Zatrudnienie wg lokalizacji w województwie podkarpackim

15 Struktura BIZ wg branż w wybranych miastach

16 Wybrane pozytywne skutki BIZ w województwie podkarpackim ponad 6 tys. miejsc pracy w nowych zakładach (greenfield) wzmocnienie niektórych branż na terenie województwa (energetyka, części i komponenty dla przemysłu lotniczego i motoryzacyjnego, przemysł drzewny) budowa nowego wizerunku województwa podkarpackiego wzmocnienie konkurencyjności w stosunku do sąsiednich województw: lubelskiego i świętokrzyskiego

17 Wybrane negatywne skutki BIZ w województwie podkarpackim wzmocnienie dysproporcji wewnątrzregionalnych efekty wymywania funkcji pozaprodukcyjnych w przedsiębiorstwach bardzo małe nowe inwestycje w przemysł spożywczy pojedyncze przypadki wycofywania się inwestorów

18 Przypadki wycofywania się inwestorów nieopłacalność eksploatacji: Kopalnia siarki Basznia na skutek konsolidacji produkcji: Cukrownia Przeworsk (2005) Browar Łańcut Hortex Holding konsolidacji produkcji/wrogie przejęcie: LU Polska w Jarosławiu?

19 Wnioski inwestycje pracochłonne za czy przeciw? kapitał ludzki w branżach technicznych niedostrzegany atut województwa? potrzeba ukierunkowanego poszukiwania inwestorów

20 Dziękuję za uwagę Agnieszka Sobala-Gwosdz Zakład Rozwoju Regionalnego Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ k.gwosdz@geo.uj.edu.pl W referacie wykorzystano wyniki badań finansowane ze środków KBN w latach w ramach projektu badawczego Ośrodki wzrostu i obszary stagnacji w województwie podkarpackim (3 P04E )