Biuletyn Branżowy. Analizy Sektorowe. Biuletyn Branżowy - raport kwartalny nr 1 (181)

Transkrypt

1 Analizy Sektorowe 2 stycznia 213 Biuletyn Branżowy - raport kwartalny nr 1 (11) Syntetyczna ocena sytuacji ekonomiczno - finansowej sektora przedsiębiorstw na podstawie najnowszych dostępnych danych GUS (po trzech kwartałach 212 r.) w oparciu o analizę wybranych wskaźników rentowności, płynności, zadłużenia oraz sprawności działania; obejmuje 23 działy i 5 grup PKD Zespół Analiz Sektorowych analizy.sektorowe@pkobp.pl imie.nazwisko@pkobp.pl Agnieszka Grabowiecka-Łaszek tel. (22) Synteza...2 symbol wg PKD: 1. Produkcja artykułów spożywczych Produkcja odzieży Produkcja skór i wyrobów ze skór wyprawionych Produkcja wyrobów z drewna Produkcja papieru i wyrobów z papieru Wytwarzanie i przetwarzanie produktów rafinacji ropy Produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych Produkcja podstawowych wyrobów farmaceutycznych Produkcja wyrobów z tworzyw sztucznych Produkcja wyrobów z surowców niemetalicznych Produkcja metali Produkcja metalowych wyrobów (bez maszyn i urządzeń) Produkcja komputerów i wyrobów elektronicznych Produkcja urządzeń elektrycznych Produkcja maszyn i urządzeń Produkcja pojazdów samochodowych i przyczep Produkcja mebli Wytwarzanie, przesyłanie i handel energią elektryczną Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków Roboty zw. z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej Handel hurtowy i detaliczny pojazdami samochodowymi Handel hurtowy Handel detaliczny Transport kolejowy towarów Transport drogowy towarów Zakwaterowanie Telekomunikacja Działalność zw. z oprogramowaniem i informatyką Anna Senderowicz tel. (22) Piotr Krzysztofik tel. (22) Wanda Urbańska tel. (22) Branże o największej / najmniejszej rentowności sprzedaży (w ) na koniec III kw. 212 r. 55. ZAKWATEROWANIE 61. TELEKOMUNIKACJA 35.1 WYTWARZANIE, PRZESYŁANIE I HANDEL ENERGIĄ ELEK. 17. PRODUKCJA PAPIERU I WYROBÓW Z PAPIERU sektor przedsiębiorstw. PRODUKCJA METALI 45. HANDEL HURTOWY I DETALICZNY POJAZDAMI,9, 5,5,1 1,6 13,5 12,9 Załącznik Definicje wskaźników ROBOTY BUDOWLANE - WZNOSZENIE BUDYNKÓW,4 I-III kw ROBOTY ZW. Z BUDOWĄ OBIEKTÓW INŻYNIERII -3,2 I-III kw źródło: PONT Info, dane GUS 1

2 Analizy Sektorowe Wyniki sektora przedsiębiorstw po trzech kw. 212 r. Przedmiotem raportu jest analiza sytuacji 2 branż przemysłowych i nieprzemysłowych na podstawie danych dla podmiotów niefinansowych o zatrudnieniu powyżej 49 osób po trzech kw. 212 r. Wyniki finansowe sektora przedsiębiorstw po trzech kwartałach 212 r. były słabsze od uzyskanych rok wcześniej, a podstawowe wskaźniki ekonomicznofinansowe pogorszyły się. Po trzech kwartałach 212 r. wynik finansowy netto sektora przedsiębiorstw ukształtował się na poziomie 67,2, niższym o 13,1 w porównaniu z analogicznym okresem 211 r. Nastąpiło zmniejszenie wyniku ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów (o 15 r/r), słabszy był też wynik na pozostałej działalności operacyjnej, natomiast w przypadku działalności na operacjach finansowych nastąpiła poprawa (dzięki korzystnemu saldu różnic kursowych). Przychody z całokształtu działalności rosły wolniej niż ich uzyskania (odpowiednio o 6,5 i o 7,6), co znalazło odzwierciedlenie w pogorszeniu wskaźnika kosztów 1 (95,4 wobec 94,4 rok temu). Zysk netto wykazało 72,1 ogółu przedsiębiorstw (wobec 72, przed rokiem). Pogorszyły się podstawowe wskaźniki ekonomiczno-finansowe - rentowność sprzedaży netto wyniosła 3, wobec 4,7 po III kw. 211 r.; płynność finansowa sektora obniżyła się - wskaźnik płynności finansowej I stopnia 2 wynosił 31,3 wobec 36,7 rok wcześniej. Poziom sprzedaży eksportowej był wyższy o 9,4 r/r, jej udział w przychodach netto ze sprzedaży ogółu podmiotów wynosił 22,2; spośród eksporterów zysk netto wykazało 76,3 przedsiębiorstw wobec 77,2 przed rokiem. Podstawowe relacje ekonomiczno-finansowe eksporterów pogorszyły się w porównaniu z poprzednim rokiem, ale były lepsze niż dla przedsiębiorstw ogółem. Rentowność netto na koniec III kwartału lat w 5 4 5,1 5,2 4,2 4,7 4,5 4,6 4,7 4,2 3, Analiza sytuacji 2 branż na podstawie danych po trzech kwartałach 212 r. dla firm o zatrudnieniu powyżej 49 osób Spadek wyniku finansowego sektora przedsiębiorstw o 13,1 r/r przy wolniejszym wzroście przychodów niż kosztów w głównych obszarach aktywności firm Pogorszenie wskaźników ekonomicznofinansowych, w tym rentowności sprzedaży Utrzymany wzrost sprzedaży eksportowej r/r ,,9,4, źródło: GUS, dane dla firm o liczbie zatrudnionych powyżej 49 osób 1 Wskaźnik poziomu kosztów to relacja kosztów uzyskania przychodów z całokształtu działalności do przychodów z całokształtu działalności 2 Płynność finansowa I stopnia relacja sumy środków pieniężnych i krótkoterminowych papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu do zobowiązań krótkoterminowych (pożądany poziom powyżej,2). 2

3 Analizy Sektorowe Zmiana rentowności sprzedaży na koniec III kw. 212 r. r/r (uszeregowanie od największej do najmniejszej zmiany poziomu rentowności) 49.2 TRANSPORT KOLEJOWY TOWARÓW Zróżnicowany kierunek zmiany poziomu rentowności sprzedaży w poszczególnych branżach w okresie trzech kwartałów 212 r. 55. ZAKWATEROWANIE 19.2 WYTWARZANIE PROD. RAFINACJI ROPY NAFTOWEJ 17. PRODUKCJA PAPIERU I WYROBÓW Z PAPIERU 2. PRODUKCJA MASZYN I URZĄDZEŃ 14. PRODUKCJA ODZIEŻY 26. PRODUKCJA KOMPUTERÓW I WYROBÓW ELEKTRON PRODUKCJA WYROBÓW Z TWORZYW SZTUCZNYCH 27. PRODUKCJA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH Znaczący wzrost rentowności sprzedaży w transporcie kolejowym towarów, hotelach, wytwórców produktów rafinacji ropy, papieru i wyrobów z papieru, maszyn i urządzeń 1. PRODUKCJA ARTYKUŁÓW SPOŻYWCZYCH. PRODUKCJA WYROBÓW Z DREWNA 47. HANDEL DETALICZNY 31. PRODUKCJA MEBLI 29. PRODUKCJA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH 46. HANDEL HURTOWY 62. DZIAŁ. ZW. Z OPROGRAM. I INFORMATYKĄ 49.4 TRANSPORT DROGOWY TOWARÓW 2. PRODUKCJA WYROBÓW CHEMICZNYCH 25. PRODUKCJA METALOWYCH WYROBÓW Stabilne poziomy rentowności producentów samochodów, mebli, w handlu detalicznym, producentów wyrobów z drewna oraz artykułów spożywczych PRZEMYSŁ ogółem 45. HANDEL HURTOWY I DETALICZNY POJAZDAMI 61. TELEKOMUNIKACJA 23. PRODUKCJA WYR. Z SUROWCÓW NIEMETAL. 15. PRODUKCJA SKÓR I WYROBÓW 35.1 WYTWARZANIE, PRZESYŁANIE I HANDEL ENERGIĄ ELEK. 41. ROBOTY BUDOWLANE - WZNOSZENIE BUDYNKÓW 21. PRODUKCJA WYROBÓW FARMACEUTYCZNYCH. PRODUKCJA METALI 42. ROBOTY ZW. Z BUDOWĄ OBIEKTÓW INŻYNIERII w pkt. proc. źródło: GUS, dane dla firm o liczbie zatrudnionych powyżej 49 osób Obniżenie poziomu rentowności sprzedaży o 2 pkt. proc. i więcej w: elektroenergetyce, robotach budowlanych wznoszenie budynków, farmacji, produkcji metali, robotach związanych z budową obiektów inżynierii Skalę wewnętrznego zróżnicowania branż ilustruje zestawienie wskaźników rentowności, sprawności działania i zadłużenia dla branży ogółem oraz dla decyla 5. Wskaźnik dla branży ogółem jest to np. w przypadku rentowności sprzedaży suma zysków (ew. strat) wszystkich firm z branży podzielona przez sumę przychodów ze sprzedaży wszystkich firm. 3

4 Analizy Sektorowe Rentowność sprzedaży po trzech kw. 212 r. (wg malejącej wartości wskaźnika ogółem) 55. ZAKWATEROWANIE 13,5 61. TELEKOMUNIKACJA 12, WYTWARZANIE, PRZESYŁANIE I HANDEL ENERGIĄ ELEK. 1,6 17. PRODUKCJA PAPIERU I WYROBÓW Z PAPIERU,1 62. DZIAŁ. ZW. Z OPROGRAM. I INFORMATYKĄ 7, 23. PRODUKCJA WYR. Z SUROWCÓW NIEMETAL. 7,4 2. PRODUKCJA WYROBÓW CHEMICZNYCH 6,7 2. PRODUKCJA MASZYN I URZĄDZEŃ 6,3 21. PRODUKCJA WYROBÓW FARMACEUTYCZNYCH 5,9 PRZEMYSŁ ogółem 5,5 25. PRODUKCJA METALOWYCH WYROBÓW 5, PRODUKCJA WYROBÓW Z TWORZYW SZTUCZNYCH 5,2 27. PRODUKCJA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH 4, 14. PRODUKCJA ODZIEŻY 4, 15. PRODUKCJA SKÓR I WYROBÓW 4,5 29. PRODUKCJA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH 4,4. PRODUKCJA WYROBÓW Z DREWNA 4,2 31. PRODUKCJA MEBLI 4,2 1. PRODUKCJA ARTYKUŁÓW SPOŻYWCZYCH 4, 49.2 TRANSPORT KOLEJOWY TOWARÓW 3, 49.4 TRANSPORT DROGOWY TOWARÓW 3, WYTWARZANIE PROD. RAFINACJI ROPY NAFTOWEJ 3,2 26. PRODUKCJA KOMPUTERÓW I WYROBÓW ELEKTRON. 2,4 47. HANDEL DETALICZNY 1,6 46. HANDEL HURTOWY 1,3. PRODUKCJA METALI,9 45. HANDEL HURTOWY I DETALICZNY POJAZDAMI, 41. ROBOTY BUDOWLANE - WZNOSZENIE BUDYNKÓW,4 42. ROBOTY ZW. Z BUDOWĄ OBIEKTÓW INŻYNIERII -3, decyl 5 ogółem źródło: GUS, dane dla firm o liczbie zatrudnionych powyżej 49 osób Stopień zróżnicowania branży ilustrowany rozpiętością poziomu decyla 5 i wartości ogółem dla branży Silne zróżnicowanie branży widoczne w rozpiętości poziomu decyla 5 i wartości ogółem telekomunikacji, hoteli, producentów papieru, wyrobów z surowców niemetalicznych oraz w informatyce Zbliżona sytuacja poszczególnych firm w branży (bliski poziom ogółem dla branży i decyla 5) w przypadku producentów samochodów, przedsiębiorstw handlu hurtowego, producentów farmaceutyków Wskaźnik dla przeciętnego przedsiębiorstwa w branży jest to poziom decyla 5 uzyskiwany w sposób następujący: wszystkie przedsiębiorstwa z branży zostają uszeregowane wg rosnącego poziomu wskaźnika, następnie ta zbiorowość jest podzielona na 1 równych grup (decyli) - poziom decyla 5 wyznacza poziom wskaźnika przeciętnego przedsiębiorstwa branży czyli połowa firm z branży osiągnęła co najmniej taki poziom rentowności. 4

5 Analizy Sektorowe Szybka płynność po trzech kw. 212 r. (wg malejącej wartości wskaźnika ogółem) 62. DZIAŁ. ZW. Z OPROGRAM. I INFORMATYKĄ 35.1 WYTWARZANIE, PRZESYŁANIE I HANDEL ENERGIĄ ELEK. 21. PRODUKCJA WYROBÓW FARMACEUTYCZNYCH 55. ZAKWATEROWANIE Szybka płynność poniżej poziomu akceptowalnego (czyli poniżej 1, przy zalecanym poziomie 1, -1,2) w 13 na 2 analizowanych branż 2. PRODUKCJA WYROBÓW CHEMICZNYCH 49.4 TRANSPORT DROGOWY TOWARÓW 49.2 TRANSPORT KOLEJOWY TOWARÓW 17. PRODUKCJA PAPIERU I WYROBÓW Z PAPIERU 23. PRODUKCJA WYR. Z SUROWCÓW NIEMETAL. 29. PRODUKCJA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH 15. PRODUKCJA SKÓR I WYROBÓW 2. PRODUKCJA MASZYN I URZĄDZEŃ 14. PRODUKCJA ODZIEŻY 22.2 PRODUKCJA WYROBÓW Z TWORZYW SZTUCZNYCH 1. PRODUKCJA ARTYKUŁÓW SPOŻYWCZYCH PRZEMYSŁ ogółem. PRODUKCJA WYROBÓW Z DREWNA 41. ROBOTY BUDOWLANE - WZNOSZENIE BUDYNKÓW Przy słabej płynności branży ogółem występują branże, gdzie jednocześnie przeciętna firma ma satysfakcjonującą płynność szybką, są to: telekomunikacja, produkcja urządzeń elektrycznych, produkcja wyrobów metalowych 25. PRODUKCJA METALOWYCH WYROBÓW. PRODUKCJA METALI 46. HANDEL HURTOWY 26. PRODUKCJA KOMPUTERÓW I WYROBÓW ELEKTRON. 61. TELEKOMUNIKACJA 31. PRODUKCJA MEBLI 27. PRODUKCJA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH 42. ROBOTY ZW. Z BUDOWĄ OBIEKTÓW INŻYNIERII 19.2 WYTWARZANIE PROD. RAFINACJI ROPY NAFTOWEJ 45. HANDEL HURTOWY I DETALICZNY POJAZDAMI 47. HANDEL DETALICZNY,4, 1,2 1,6 2, 2,4 2, decyl 5 ogółem źródło: GUS, dane dla firm o liczbie zatrudnionych powyżej 49 osób Widoczne problemy płynnościowe dotyczą m.in. handlu detalicznego, handlu pojazdami, wytwarzania produktów rafinacji ropy, budownictwa inżynieryjnego, produkcji mebli, komputerów i wyrobów elektronicznych, handlu hurtowego 5

6 Analizy Sektorowe Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym po trzech kw. 212 r. (wg malejącej wartości wskaźnika ogółem) 14. PRODUKCJA ODZIEŻY 41. ROBOTY BUDOWLANE - WZNOSZENIE BUDYNKÓW 15. PRODUKCJA SKÓR I WYROBÓW Satysfakcjonujący wskaźnik pokrycia majątku trwałego kapitałem stałym (przekracza 1) w zdecydowanej większości analizowanych branż 42. ROBOTY ZW. Z BUDOWĄ OBIEKTÓW INŻYNIERII 2. PRODUKCJA MASZYN I URZĄDZEŃ 26. PRODUKCJA KOMPUTERÓW I WYROBÓW ELEKTRON. 46. HANDEL HURTOWY 19.2 WYTWARZANIE PROD. RAFINACJI ROPY NAFTOWEJ 62. DZIAŁ. ZW. Z OPROGRAM. I INFORMATYKĄ 21. PRODUKCJA WYROBÓW FARMACEUTYCZNYCH 22.2 PRODUKCJA WYROBÓW Z TWORZYW SZTUCZNYCH 45. HANDEL HURTOWY I DETALICZNY POJAZDAMI 2. PRODUKCJA WYROBÓW CHEMICZNYCH 25. PRODUKCJA METALOWYCH WYROBÓW 29. PRODUKCJA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH 1. PRODUKCJA ARTYKUŁÓW SPOŻYWCZYCH Po trzech kw. 212 r. w przypadku czterech branż telekomunikacji, handlu detalicznego, transportu kolejowego towarów oraz elektroenergetyki majątek trwały nie był w całości sfinansowany kapitałem stałym 31. PRODUKCJA MEBLI 17. PRODUKCJA PAPIERU I WYROBÓW Z PAPIERU 49.4 TRANSPORT DROGOWY TOWARÓW 27. PRODUKCJA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH. PRODUKCJA WYROBÓW Z DREWNA 23. PRODUKCJA WYR. Z SUROWCÓW NIEMETAL.. PRODUKCJA METALI PRZEMYSŁ ogółem 55. ZAKWATEROWANIE 35.1 WYTWARZANIE, PRZESYŁANIE I HANDEL ENERGIĄ ELEK TRANSPORT KOLEJOWY TOWARÓW 47. HANDEL DETALICZNY Silne zróżnicowanie branży widoczne w rozpiętości poziomu decyla 5 i wartości ogółem w działalności związanej z oprogramowaniem i informatyką, produkcji urządzeń elektrycznych, wyrobów z drewna oraz handlu hurtowego decyl 5 ogółem 61. TELEKOMUNIKACJA, 1, 1,2 1,4 1,6 1, 2, źródło: GUS, dane dla firm o liczbie zatrudnionych powyżej 49 osób 6

7 Analizy Sektorowe Perspektywy na najbliższe kwartały Kontynuacja spowolnienia dynamiki PKB prawdopodobne jeszcze w dwóch kwartałach; wg prognozy PKO BP 3 minimum wzrostu przypadnie w 1Q 213 r. na poziomie ok.,5-1,, po czym w dalszej części roku nastąpi stopniowa poprawa m.in. w wyniku oczekiwanej poprawy popytu zewnętrznego, spadku inflacji (o ok. 1,5 p.p.) i niższych stóp procentowych. Wzrost PKB w 213 r. wyniesie ok.1,5 (wobec 2,-2,2 w 212 r.). Trudna sytuacja na rynku pracy (wzrost stopy bezrobocia rejestrowanego do 14,2-14,5 w 213 r. wobec 13,4 na koniec 212 r.) i niskie tempo wzrostu dochodów ludności (wzrost wynagrodzeń o 3,7 r/r w 212 r. i o 2,5 r/r w 213 r.) w warunkach spowolnienia gospodarczego, przekładająca się na słaby popyt na rynku krajowym. Słaby popyt na rynkach zagranicznych, w szczególności w krajach UE, niekorzystne dla polskich eksporterów; w 213 r. oczekiwana stopniowa poprawa koniunktury w strefie euro, przy utrzymanej niskiej dynamice PKB 4. Wzrost gospodarczy na świecie zbliżony do sytuacji w 212 r., niemniej, w odróżnieniu od 212 r., w kolejnych kwartałach 213 r. powinien stopniowo przyspieszać. Wyhamowywanie współfinansowania ze środków unijnych z Perspektywy Finansowej (projekty muszą być rozliczone do 215 r.), w szczególności dotyczy budownictwa infrastrukturalnego. Ograniczanie popytu na wyroby i usługi części branż, generowanego przez możliwość korzystania ze środków unijnych, z powodu ograniczania krajowych środków na współfinansowanie ze względu na stan finansów publicznych. Osłabienie wyników finansowych może pogorszyć dostęp do finansowania zewnętrznego, co ograniczy zdolność do rozwoju firm. Niższy popyt zwiększy konkurencję cenową na rynku, mobilizując firmy do ograniczania kosztów i zwiększania wydajności pracy; z rynku wypadną najsłabsze przedsiębiorstwa; spowolnienie gospodarcze tworzy szanse dla firm o dobrej kondycji finansowej do przejęć na rynku. Oczekiwana kontynuacja spowolnienia tempa wzrostu PKB do ok. 1,5 w 213 r. wobec 2-2,2 w 212 r. na skutek spadku inwestycji publicznych oraz nadal niskiej dynamiki konsumpcji prywatnej Słaby popyt na rynkach zagranicznych, w kolejnych kwartałach 213 r. oczekiwane lekkie przyspieszenie wzrostu gospodarczego na świecie Wyhamowywanie współfinansowania inwestycji ze środków unijnych z obec- nej Perspektywy Finansowej Niższy popyt zwiększy konkurencję cenową na rynku, mobilizując firmy do ograniczania kosztów i zwiększania wydajności pracy; z rynku wypadną najsłabsze przedsiębiorstwa 3 por. Kwartalnik Ekonomiczny, Zespół Analiz Makroekonomicznych DAE, por. Raport Specjalny: 1 pytań ( i odpowiedzi) na 213 rok, Zespół Analiz Makroekonomicznych DAE,

8 Analizy Sektorowe Poszukiwanie przez firmy budowlane nowych obszarów aktywności w sytuacji wyhamowania budownictwa infrastrukturalnego (w szczególności drogowego), stają się nimi m.in. budowa infrastruktury kolejowej, budowle energetyczne (także sieci przesyłowe) oraz budowa spalarni śmieci. Trudne otoczenie firm deweloperskich z uwagi na wysoką podaż mieszkań na rynku przy osłabionym popycie, skutkującą presją na utrzymanie lekkiego trendu spadkowego cen mieszkań; dodatkowo, w I poł. 213 r. z uwagi na wygaszony rządowy program Rodzina na swoim i niedomknięty jeszcze nowy program Mieszkanie dla młodych (etap konsultacji) nie będzie regulacyjnego wsparcia popytu na mieszkania. Pogarszająca się płynność przedsiębiorstw, w szczególności budowlanych i transportowych, w wyniku narastających zatorów płatniczych, może przyczynić się do wzrostu upadłości. Korzyści inwestycji związanych z organizacją EURO 212 prawdopodobnie będą widoczne w rocznych (za 212 r.) wynikach hoteli, portów lotniczych oraz zbiorowego transportu pasażerskiego, odnowienie i rozbudowa majątku może wpływać korzystnie także na ich przyszłe wyniki. Utrzymujący się wysoki poziom cen energii elektrycznej i oleju napędowego. Wprowadzona od stycznia 213 r. przez PGNIG obniżka cen gazu (średnio o 3) korzystna dla przemysłowych odbiorców, niemniej ceny gazu ziemnego w Polsce w porównaniu do poziomu cen tego surowca na rynkach zagranicznych nadal relatywnie wysokie; istotny czynnik kosztowy firm, których technologia produkcji wymaga dużego zużycia tego surowca (m. in. zakłady azotowe, producenci ceramiki, tworzyw sztucznych). W 213 r. żywność prawdopodobnie podrożeje mniej niż w 212 r. Według IERiGŻ w I poł. 213 r. wzrost cen może wynieść ok. 2,5, a w całym roku ok. 2,5-3. Nasilająca się bariera popytu na żywność (z uwagi na wzrost liczby bezrobotnych i mniejszą presję na wzrost płac) będzie hamować tempo wzrostu cen produktów spożywczych. W najbliższych miesiącach najbardziej może podrożeć mięso - wołowina i wieprzowina (rosnące ceny pasz z uwagi na utrzymujące się wysoki poziom cen zbóż), a nieznacznie artykuły mleczarskie i warzywa. Wzrost od stycznia 213 r. płacy minimalnej z 15 zł do zł podnoszący pracodawców oraz osób, które rozpoczynają jednoosobową działalność gospodarczą (równocześnie oznacza to wyższe składki na ubezpieczenia społeczne). Poszukiwanie przez firmy budowlane nowych obszarów aktywności, nadal trudne otoczenie deweloperów Korzyści pozytywnego impulsu popytowego związanego z organizacją EURO 212 prawdopodobnie widoczne w rocznych wynikach hoteli, portów lotniczych, transportu pasażerskiego Niższe tempo wzrostu cen produktów rolnych oraz obniżenie cen gazu

9 nr 1 (11) Produkcja artykułów spożywczych Wyniki ekonomiczno-finansowe branży spożywczej po trzech kwartałach 212 r. pod względem rentowności, płynności i zadłużenia uległy lekkiej poprawie w porównaniu z analogicznym okresem 211 r. Przychody ogółem i ich uzyskania wzrosły o 12 r/r, wynik finansowy netto zwiększył się o 2 r/r. Rentowność sprzedaży netto (4,) wzrosła w porównaniu z okresem I-III kw. 211 r., przy czym najwyższą rentownością charakteryzowała się produkcja cukru (ROS=23,7), karmy dla zwierząt domowych (14,5), skrobi (12,), lodów (11,), natomiast ujemną rentowność uzyskali producenci olejów i tłuszczów (-,3) oraz żywności dietetycznej (-1,). III kw. 212 r. przyniósł wzrost przychodów w stosunku do II kw. 212 r. o 6 (przed rokiem wzrost o 7), kosztów o 5 (rok wcześniej ) i wyniku finansowego o 21 (przed rokiem spadek o 17), co wskazuje na pewną stabilizację sytuacji branży z uwagi na wyhamowanie wzrostu cen surowców rolnych. W nadchodzących kwartałach można oczekiwać pogorszenia wyników branży spożywczej z uwagi na niskie tempo wzrostu dochodów gospodarstw domowych oraz rosnące utrzymania (co będzie stanowić barierę dla zwiększenia popytu na żywność oraz wzrostu przychodów producentów żywności). W krótkiej perspektywie krajowe ceny zbóż, pomimo dobrych zbiorów w Polsce, będą relatywnie wysokie, na co wpływ będzie miała sytuacja na rynkach światowych (popyt przewyższający podaż, zmniejszanie się zapasów, mniejsza podaż zbóż z krajów WNP). Agencja Rynku Rolnego prognozuje w I poł. br. wzrost cen pszenicy r/r i spadek cen żyta. Wysokie ceny zbóż i pasz wpłyną na pogorszenie opłacalności i w rezultacie spadek produkcji wieprzowiny, a także na zmniejszenie tempa wzrostu produkcji drobiarskiej. Wysokie ceny pszenicy i żyta będą wywierały presję na zwiększenie cen pieczywa i makaronu. Ograniczenie chowu świń spowoduje wzrost cen skupu żywca i w rezultacie wzrost kosztów przetwórców mięsa. Pomimo obniżenia opłacalności produkcji drobiu, ceny i jakość żywca drobiowego powodują, że polski sektor drobiarski nadal będzie należał do najbardziej konkurencyjnych w UE. Malejące dostawy mleka do skupu, przy stabilnym popycie na surowiec, przyczynią się do utrzymania w I poł. 213 r. cen skupu mleka na poziomie 212 r. Wyniki przetwórstwa owoców i warzyw są uzależnione od wielkości zbiorów uzyskanych w 212 r. (zbiory warzyw były o ok. 5 mniejsze niż w 211 r., zbiory owoców z drzew - wyższe o 14 r/r, owoców jagodowych wyższe o 5). Sytuacja przemysłu cukrowniczego pozostanie korzystna z uwagi na relatywnie wysoki poziom cen cukru na rynkach zewnętrznych, co sprzyjać będzie utrzymaniu opłacalności eksportu tego surowca. Przychody, i wynik finansowy 45, 4, 35, 3, 25, 2, 15, 1, 5,, 2, 1, 1 6, 1 4, 1 2, 1,, 6, 4, 2,, 32 Wybrane wskaźniki 211 I-XII 21 I-IX 211 I-IX 212 I-IX 212 I-IX ROS (NPM) Stopa zysku netto 3,6 4, 3, 4, 1,7 11, ROE Stopa rentowności kapitału własnego 11,3 15, 11, 12,9 7,6 46,1 CR Wskaźnik płynności bieżącej 1,4 1,49 1,52 1,5 1,29 3,73 QR Wskaźnik podwyższonej płynności,9 1,4 1,5 1,3, 2,71 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu,5,5,5,4,53,4 WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym 1,19 1, 1,21 1,22 1,11 2,32 CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek,5 11,5 9,35 9,6 1,77 x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS 9

10 Przychody, i wynik finansowy 1, ,2 1, 6 5,, ,4 2-13,2 1, -19 Biuletyn Branżowy nr 1 (11) Produkcja odzieży Wyniki finansowe producentów odzieży po trzech kwartałach 212 r., pomimo obniżenia wielkości sprzedaży, poprawiły się w stosunku do analogicznego okresu 211 r. Przychody ogółem zmalały r/r o 2, natomiast działalności obniżyły się o 3, wynik finansowy wzrósł o 15. Rentowność sprzedaży i kapitału własnego dzięki zwiększeniu zysku poprawiły się w stosunku do końca okresu I-III kw. 211 r. Udział sprzedaży eksportowej w przychodach ogółem wzrósł z 41 do 44. W ciągu roku liczba producentów odzieży praktycznie pozostała bez zmian. Najwyższą rentownością spośród producentów odzieży charakteryzowali się producenci odzieży roboczej (ROS=5,6), bielizny (5,2) oraz wyrobów pończoszniczych (ROS=4,9). Przychody producentów odzieży w III kw. 212 r. wzrosły w porównaniu z II kw. 212 r. o 3 (przed rokiem spadek o,3 kw./kw.), zwiększyły się kw./kw. o 1 (rok wcześniej spadek o 1), wynik finansowy netto w III kw. 212 r. był o 1 wyższy niż w II kw. 212 r. (przed rokiem wzrost o 49). Niższy popyt na ubrania i mniejsze zapotrzebowanie ze strony sklepów spowodowały, że w okresie trzech kwartałów 212 r. w krajowych fabrykach uszyto o 27 mniej spodni niż w analogicznym okresie 211 r., produkcja płaszczy i podobnych artykułów męskich lub chłopięcych zmalała o 26 a wyrobów pończoszniczych o 21. Niska dynamika wzrostu płac spowodowała ograniczenie wydatków konsumpcyjnych na odzież. Trudna sytuacja na rynku pracy powoduje, że gospodarstwa domowe w pierwszej kolejności rezygnują z wypoczynku, z uczestnictwa w kulturze, następnie ograniczają zakupy odzieży; najbardziej chronione są wydatki na wyżywienie i utrzymanie mieszkania. W statystycznym gospodarstwie domowym miesięczny budżet na odzież wynosi ok. 5 zł na osobę. W ostatnich latach wartość wydatków na ubrania nie zmienia się, przy czym rośnie wolumen kupowanej odzieży, co oznacza większy popyt na tańszą odzież. W najbliższych kwartałach możliwe jest pogorszenie sytuacji branży, na co wpłynie: - niska dynamika wzrostu dochodów gospodarstw domowych stanowiąca barierę dla wzrostu popytu konsumpcyjnego, co znajdzie odzwierciedlenie w racjonalizowaniu wydatków na odzież przez konsumentów (większy popyt na tańszą odzież sprzedawaną w sklepach sieciowych, outletach, na bazarach i w sklepach z odzieżą używaną oraz ograniczenie wydatków na ubrania z wyższej półki cenowej); - silna konkurencja tańszych wyrobów chińskich (brak ceł), - spadek dynamiki wzrostu eksportu z uwagi na mniejsze zapotrzebowanie ze strony krajów UE, które odczuwać będą spowolnienie gospodarcze. W sytuacji rosnących kosztów działalności, polskie firmy odzieżowe przestawiają działalność z produkcji na handel (rozwój salonów odzieżowych), zlecając szycie odzieży kontrahentom z krajów Dalekiego Wschodu (Indie, Sri Lanka, Tajlandia, Kambodża, Chiny). Wybrane wskaźniki 211 I-XII 21 I-IX 211 I-IX 212 I-IX 212 I-IX ROS (NPM) Stopa zysku netto 4,5 3,6 4,2 4, 1,9 15,4 ROE Stopa rentowności kapitału własnego 1,1, 9, 1,2 4,4 4,5 CR Wskaźnik płynności bieżącej 2,6 1,2 1,9 1,92 1,91 6,29 QR Wskaźnik podwyższonej płynności 1,12 1,2 1,13 1,7 1, 4,13 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu,41,45,42,44,42 1,3 WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym 1, 1,66 1,1 1,7 1,73,11 CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek 1,64 1,4 1,76 1,36,9 x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS 1

11 nr 1 (11) Produkcja skór i wyrobów ze skór wyprawionych Wyniki ekonomiczno-finansowe branży skórzanej po trzech kwartałach 212 r. były słabsze niż uzyskane w analogicznym okresie 211 r. Dynamika wzrostu przychodów (wzrost o 6 r/r) była wolniejsza niż wzrostu kosztów (wzrost o r/r), w rezultacie wynik finansowy netto zmalał o 21 w porównaniu z końcem okresu I-III kw. 211 r. Rentowność sprzedaży producentów skór i wyrobów skórzanych pogorszyła się (spadek z 6,3 po III kw. 211 r. do 4,5 po III kw. 212 r.), kształtując się nieznacznie powyżej średniej w przemyśle. W III kw. 212 r. producentów wyrobów skórzanych wzrosły w stosunku do II kw. 212 r. o 7, o 4, a wynik finansowy zwiększył się kw./kw. ponad dwukrotnie. O sytuacji branży decydują przede wszystkim producenci obuwia (PKD 15.2), których udział w ogólnej liczbie podmiotów wynosi 2, w przychodach branży 62, a w wyniku finansowym netto sięga 93. Pozostałe generują producenci skór i wyrobów ze skór (PKD 15.1). W ujęciu ilościowym, według danych GUS, w okresie trzech kwartałów 212 r. produkcja skór zmalała w porównaniu z analogicznym okresem 211 r. o 9, a obuwia o 12 (w tym skórzanego o 1). Polska, obok Włoch, Hiszpanii, Portugalii i Rumunii, należy do grupy dużych producentów obuwia skórzanego w UE. Branża jest silnie rozdrobniona, obejmuje głównie małe i średnie przedsiębiorstwa, gdzie zatrudnienie bezpośrednio w produkcji znajduje 14 tys. osób, a około 4 tys. osób w powiązanych branżach. W ciągu roku nastąpił wzrost udziału sprzedaży eksportowej w przychodach ogółem z 5 do 53. W najbliższych kwartałach wyniki ekonomiczne branży prawdopodobnie nieco się pogorszą z uwagi na niską dynamikę wzrostu dochodów gospodarstw domowych, co będzie stanowić barierę dla wzrostu popytu konsumpcyjnego, a także ze względu na spowolnienie gospodarcze w krajach strefy euro i niższe zamówienia na towary z Polski. Zniesienie kontroli importu taniego obuwia z Chin i Wietnamu wpływa na zwiększenie importu obuwia do Polski. Cierpią na tym szczególnie małe i średnie firmy, produkujące w kraju. Duże firmy obuwnicze często zlecają produkcję w krajach azjatyckich o niższych kosztach wytwarzania, a ich rozwinięta sieć handlowa wraz z inwestowaniem w jakość i wzornictwo pozwala skutecznie przeciwdziałać taniej konkurencji. Dla krajowych producentów, którzy ulokowali produkcję w krajach Azji, istotne będą kursy walutowe. Umocnienie złotego w stosunku do USD i euro powoduje zmniejszenie kosztów importu surowców do produkcji obuwia i wyrobów ze skóry, wzrost opłacalności produkcji w krajach Dalekiego Wschodu, ale także większą konkurencyjność wyrobów importowanych do Polski. Równocześnie mocniejszy złoty nie sprzyja sprzedaży eksportowej. Niepełna ilustracja graficzna - GUS nie udostępnił danych dla kilku okresów z uwagi na wymogi tajemnicy statystycznej. Przychody, i wynik finansowy,,7,6,5,4,3,2,1, Wybrane wskaźniki 211 I-XII 21 I-IX 211 I-IX 212 I-IX 212 I-IX ROS (NPM) Stopa zysku netto 4,7 5,9 6,3 4,5 2, 14,5 ROE Stopa rentowności kapitału własnego 17,2 12, 14,5 1,6 3,3 2, CR Wskaźnik płynności bieżącej 1,1 1,73 1,7 1,76 1,69 5,76 QR Wskaźnik podwyższonej płynności 1,9 1,15 1,5 1,9,99 4,11 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu,61,44,47,45,49 1, WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym 1,34 1,66 1,7 1,69 1,1 7,56 CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek,56 15,36 1,14 9,96 5,44 x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS 11

12 nr 1 (11) 213. Produkcja wyrobów z drewna Wyniki ekonomiczno-finansowe branży drzewnej po trzech kw. 212 r. były nieco lepsze niż rok temu z uwagi na widoczny w III kw. 212 r. spadek kosztów, który przyczynił się do wzrostu wyniku finansowego o 12 w skali roku (o 31 tylko w III kw. 212 r. wobec III kw. 211 r.). Jednocześnie tendencja zmian przychodów w III kw. 212 r. wobec II kw. 212 r. w porównaniu z analogicznym okresem w 211 r. wskazuje na lekki trend spadkowy rynku. Na wyniki branży decydujący wpływ mają producenci wyrobów z drewna (ok. 4 przychodów branży), pozostałe wygenerowali producenci wyrobów tartacznych. Rentowność sprzedaży po trzech kwartałach 212 r. była nieznacznie wyższa w porównaniu z poprzednim rokiem, nieco poniżej średniej w przemyśle. Płynność bieżąca była satysfakcjonująca, natomiast szybka kształtowała się nieco poniżej poziomu akceptowalnego. Wzrostowi przychodów branży sprzyjał lekki trend spadkowy cen surowca (w II poł. roku o ok r/r zależnie od asortymentu); pomimo aprecjacji złotego w III kw. 212 r. nie nastąpiło silne ograniczenie opłacalności sprzedaży eksportowej (37 przychodów branży z eksportu). W ujęciu ilościowym produkcja ważniejszych wyrobów branży wg GUS w okresie trzech kw. 212 r. w porównaniu z 211 r. wzrosła w przypadku płyt podłogowych (o 6,9), wyrobów dla stolarki otworowej (o 3,5) i płyt pilśniowych (o 3,2), była zbliżona do poziomu z 211 r. w przypadku sklejki, tarcicy i płyt wiórowych; obniżyła się znacząco w przypadku oklein (o 17 r/r). W nadchodzących kwartałach mniejszy popyt ze strony przemysłu meblarskiego, budowlanego i opakowaniowego, z uwagi na spowolnienie gospodarcze, może negatywnie wpłynąć na wyniki branży, jednocześnie oczekiwane utrzymanie trendu lekkiego spadku cen drewna (o ok.1 wobec poprzedniego sezonu), przy surowcowym charakterze branży, jest dla niej korzystne. Zmiany zasad sprzedaży drewna w II poł. 212 r. wprowadzane przez Lasy Państwowe (LP) prawdopodobnie poprawią warunki funkcjonowania producentów wyrobów z drewna. W sezonie jesiennym nastąpił wzrost puli drewna na przetargach ograniczonych dla klientów z historią do 7, pozostałe 3 jest dostępne poprzez aplikację e-drewno. Zrezygnowano z licytowania cen, będą one ustalane przez LP na podstawie średnioważonej ceny danego rodzaju drewna w przetargach ograniczonych z maja i czerwca 212 r. Firmy mogą zawierać z LP wieloletnie kontrakty na dostawę drewna. Dla producentów wyrobów z drewna niekorzystny jest prawdopodobny spadkowy trend cen płyt drewnopochodnych, jednocześnie zlikwidowanie od 213 r. dotacji przy spalaniu pełnowartościowego drewna w energetyce (ok. 1/ drzewa sprzedawanego przez LP) zmniejszy dotychczasową konkurencję o surowiec z tym sektorem (zobowiązanym do pozyskiwania energii w części z biomasy). Przychody, i wynik finansowy 5,2 3 5, 25 4, 4,6 4,4 4, , 5 3, - Wybrane wskaźniki 211 I-XII 21 I-IX 211 I-IX 212 I-IX 212 I-IX ROS (NPM) Stopa zysku netto 3,6 3,2 4, 4,2 2,1 9,9 ROE Stopa rentowności kapitału własnego 7,6 6,4,3 9, 6,1 34,6 CR Wskaźnik płynności bieżącej 1,44 1,47 1,5 1,55 1,75 5,5 QR Wskaźnik podwyższonej płynności,6,96,94,97,99 3,75 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu,5,5,49,5,4,6 WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym 1,14 1,15 1,17 1,17 1,4 3,7 CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek 6,7 6,2 7,31 6,53,97 x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS 12

13 nr 1 (11) Produkcja papieru i wyrobów z papieru Wyniki ekonomiczno-finansowe producentów papieru i wyrobów z papieru po trzech kwartałach 212 r. były lepsze niż w analogicznym okresie 211 r. i korzystniejsze niż średnio w przemyśle ogółem. Przychody ogółem wzrosły r/r o 7, ich uzyskania o 5, wynik finansowy netto o 2. Rentowność sprzedaży netto po III kw. 212 r. kształtowała się powyżej średniej dla przemysłu, była też wyższa niż rok temu. Przychody uzyskane w III kw. 212 r. były niższe niż w II kw. 212 r. o 2 (przed rokiem wzrost o 3), spadły kw./kw. o 4 (przed rokiem wzrost o 7), co wpłynęło na wzrost wyniku finansowego w III kw. 212 r. względem II kw. 212 r. o 12 (rok wcześniej spadek o 4). 63 przychodów działu ze sprzedaży oraz 45 łącznego wyniku finansowego jest generowane przez producentów wyrobów z papieru i tektury (PKD 17.2), natomiast pozostałe 37 przychodów oraz 55 wyniku przez producentów masy włóknistej, papieru i tektury (PKD 17.1). Wyniki branży uwarunkowane są cenami papieru i celulozy. Na koniec III kw. 212 r. ceny papierów wysokogatunkowych w Europie w wyniku presji słabnącego popytu zanotowały spadek w porównaniu z końcem 211 r. (w granicach 1,5-2,5). Na koniec III kw. 212 r. średnia cena celulozy NBSK (celuloza iglasta) była o 21 niższa niż na koniec III kw. 211 r., natomiast cena BHKP (celuloza liściasta) o 7 niższa r/r. W najbliższych kwartałach sytuacja ekonomiczna producentów papieru prawdopodobnie utrzyma się na korzystnym poziomie ze względu na przewidywany lekki wzrost cen celulozy, negatywnie na wynik finansowy oddziaływać będzie zmniejszenia popytu na papier służący do produkcji tektury falistej oraz w dalszej perspektywie możliwe mniejsze wsparcie produkcji zielonej energii wytwarzanej przez zakłady papiernicze wynikające z zapisów projektu ustawy o odnawialnych źródłach energii (projekt jest na etapie konsultacji społecznych). Wyniki producentów wyrobów z papieru pozostaną na przeciętnym poziomie, czemu sprzyjać będzie przewidywana stabilizacja cen wyrobów z papieru przy prawdopodobnym wzroście cen celulozy. Negatywnie na ich sytuację oddziaływać będzie mniejszy popyt na opakowania i tekturę ze strony branż, które są odbiorcami (m.in. branża spożywcza, reklamowa) w sytuacji spowolnienia gospodarczego w Polsce i w krajach strefy euro. Następuje zmiana preferencji konsumentów w kierunku tańszych opakowań, zeszytów, wyrobów higienicznych w związku z utrzymywaniem się trudnej sytuacji na rynku pracy i niską dynamiką wzrostu dochodów gospodarstw domowych. Na spadek zużycia papieru wpływać będzie zmniejszenie czytelnictwa gazet oraz coraz szersze wykorzystywanie kanałów elektronicznych. Przychody, i wynik finansowy, 7 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1,, Wybrane wskaźniki 211 I-XII 21 I-IX 211 I-IX 212 I-IX 212 I-IX ROS (NPM) Stopa zysku netto 6,6 6,6 6,,1 3,7 11, ROE Stopa rentowności kapitału własnego 14,3 14, 15,1,6 12,2 39,9 CR Wskaźnik płynności bieżącej 1,47 1,34 1,42 1,61 1,5 3,61 QR Wskaźnik podwyższonej płynności 1,3,94,99 1,17,97 2,63 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu,46,47,47,42,52,9 WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym 1,17 1,1 1,14 1,21 1,2 2,32 CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek 12,25 11, 12,91 14,22 12,53 x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS 13

14 nr 1 (11) Wytwarzanie i przetwarzanie produktów rafinacji ropy naftowej Wyniki ekonomiczno-finansowe po III kw. 212 r. dużych przedsiębiorstw wytwarzających produkty rafinacji ropy naftowej (m.in. paliw silnikowych, olejów, brykietów, wyrobów dla przemysłu petrochemicznego) były lepsze zarówno w porównaniu do analogicznego okresu poprzedniego roku, jak i kw/kw W strukturze przychodów dominujący udział mają wielkie firmy (zatrudniające powyżej 25 osób), są to PKN Orlen SA i Grupa Lotos SA. Na przestrzeni I-III kw. 212 r. branża odnotowała wzrost przychodów (o 15,5 r/r), co przy wolniej rosnących (o 13,6 r/r) kosztach (w których ponad połowę stanowią materiałów; znaczący udział w kosztach ogółem mają również podatki i opłaty) przełożyło się na znacznie wyższy wynik finansowy niż w analogicznym okresie 211 r. Wyniki rafinerii uzyskane w III kw. 212 r. również były wyraźnie lepsze niż wykazane w poprzednim kwartale, choć był to głównie efekt niskiej bazy odniesienia (skutek m.in. znacznego odpisu Grupy Lotos z tytułu utraty wartości aktywów w ramach udziałów w koncesji w norweskim złożu Yme). Po trzech kw. 212 r. płynność finansowa bieżąca kształtowała się na satysfakcjonującym poziomie, natomiast podwyższona płynność finansowa była nadal zbyt niska (,76). Powyższy poziom płynności został osiągnięty przy krótszym cyklu rotacji zapasów (44 dni na koniec III kw. 212 r. wobec 47 dni w analogicznym okresie 211 r.) i krótszym okresie regulowania bieżących zobowiązań (3 dni wobec 3 dni w 211 r.) oraz zbliżonym cyklu inkasa należności (27 dni). Wyraźnemu spowolnieniu uległy procesy odtworzeniowe - udział nakładów inwestycyjnych w amortyzacji spadł na koniec 212 r. do,65 wobec,4 w I-III kw. 211 r. Na akceptowalnym poziomie ukształtowało się spadające zadłużenie aktywów (,51 wobec,57 rok wcześniej). Majątek trwały został w całości sfinansowany kapitałem stałym. Wzrósł wskaźnik obsługi odsetek (14,7 w I-III kw. 212 r. wobec 1,15 w 211 r.), sygnalizując wyższy poziom bezpieczeństwa wierzycieli (znacznie powyżej średniej dla przetwórstwa przemysłowego). W kolejnych kwartałach wyniki rafinerii będą pod wpływem wciąż niestabilnego otoczenia makroekonomicznego. W dalszym ciągu mogą dominować czynniki negatywnie wpływające na wynik finansowy branży. Spowolnienie gospodarcze może pogłębiać spadek popytu na benzynę i olej napędowy, co przy rosnącej podaży mocy rafineryjnych znacznie ograniczy możliwość podnoszenia marż. Problemy finansowe Grecji i Hiszpanii mogą negatywnie wpływać na kurs złotego względem USD, co zwiększy wartość zadłużenia kredytów krajowych rafinerii denominowanych w tej walucie. Niepełna ilustracja graficzna - GUS nie udostępnił danych dla kilku okresów z uwagi na wymogi tajemnicy statystycznej. Przychody, i wynik finansowy 5, 45, 4, 35, 3, 25, 2, 15, 1, 5,, Wybrane wskaźniki 211 I-XII 21 I-IX 211 I-IX 212 I-IX 212 I-IX ROS (NPM) Stopa zysku netto 2,9. 1, 3,2 2,6,6 ROE Stopa rentowności kapitału własnego 13,3.,2 15, 11,9 57, CR Wskaźnik płynności bieżącej 1,55. 1,45 1,66 1,54 2,1 QR Wskaźnik podwyższonej płynności,72.,64,76,3 1,5 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu,55.,57,51,6 1,2 WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym 1,32. 1,25 1,3 1,3 2,4 CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek 14,43. 1,15 14,7 15,1 14,75 Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS 14

15 Przychody, i wynik finansowy, 14 14, 12, 1,, 6, 4, 2,, Biuletyn Branżowy nr 1 (11) Produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych Wyniki ekonomiczno-finansowe branży po trzech kwartałach 212 r. w porównaniu z analogicznym okresem 211 r. utrzymały się na korzystnym poziomie, wyższym niż średnio w przemyśle, choć widoczne są już odznaki spowolnienia. Branża chemiczna mocno reaguje na zmiany koniunktury gospodarczej (największymi odbiorcami są przemysły: maszynowy, metalowy, motoryzacyjny, elektrotechniczny, budowlany, papierniczy i poligraficzny, tekstylny, odzieżowy oraz rolny). W okresie trzech kwartałów 212 r. zwiększenie popytu na produkty chemiczne skutkowało wzrostem przychodów o 11 r/r, niemniej rosły nieznacznie szybciej (wzrost o 12 r/r), wynik finansowy netto nie uległ zmianie. Na koniec III kw. 212 r. najwyższą rentownością charakteryzowała się produkcja gazów technicznych (ROS=15,7), klejów (ROS=9,) oraz nawozów i związków azotowych (ROS=9,7). III kw. 212 r. przyniósł osłabienie wzrostu branży chemicznej; spadły względem II kw. 212 r. o 3 (przed rokiem wzrost o 2 kw./kw.), wzrosły o 1 (rok wcześniej wzrost o 4), wynik finansowy w III kw. 212 r. był niższy o 55 kw./kw. (przed rokiem spadek o 27). W najbliższych kwartałach oczekiwane spowolnienie gospodarcze ograniczy wzrost przychodów branży ze sprzedaży na rynek krajowy i za granicę (mniejszy popyt m.in. ze strony branży budowlanej i motoryzacyjnej). Negatywnie na wyniki branży oddziaływać będą wciąż wysokie ceny gazu ziemnego w Polsce w porównaniu do poziomu cen tego surowca na rynkach zagranicznych, pomimo obniżenia z początkiem 213 r. ceny gazu sprzedawanego przez PGNiG o 3. Z kolei pozytywnie na wyniki branży nawozowej będzie wpływać nadal dobra koniunktura w rolnictwie. Pod koniec 212 r. Komisja Europejska rozpoczęła procedurę przygotowującą rynek UE do zniesienia czasowych ceł antydumpingowych na saletrę amonową sprowadzaną z Rosji (obowiązują do lipca 213 r). Ewentualne zniesienie ceł zwiększyłoby import nawozów, gdyż koszt produkcji nawozów w Rosji jest znacząco niższy niż w Polsce. Trwa proces konsolidacji największych grup chemicznych w Polsce ZA Puławy i ZA Tarnów zgodnie z zawartą r. umową. Spółki wymienią się akcjami, przy czym Azoty Tarnów wyemitują na ten cel nowe akcje za maksymalnie, które trafią do Puław. W zamian Puławy oddadzą część swoich akcji Grupie Tarnów, przy czym parytet wymiany wyniesie 2,5 akcji Tarnowa za 1 akcję Puław. Po konsolidacji Grupa Azoty będzie trzecim producentem nawozów azotowych w Europie r. Komisja Europejska wydała decyzję o niezgłoszeniu sprzeciwu wobec koncentracji w postaci przejęcia przez Tarnów kontroli nad ZA Puławy i stwierdzeniu jej zgodności ze wspólnym rynkiem, co oznacza bezwarunkową zgodę na dokonanie koncentracji. Wybrane wskaźniki 211 I-XII 21 I-IX 211 I-IX 212 I-IX 212 I-IX ROS (NPM) Stopa zysku netto 6, 6,1 7,4 6,7 5, 15,5 ROE Stopa rentowności kapitału własnego 14, 11,9,2 14,9 13,7 43,2 CR Wskaźnik płynności bieżącej 1,69 1,65 1,6 1,69 1,7 5,59 QR Wskaźnik podwyższonej płynności 1,21 1,23 1,1 1,25 1,1 4,3 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu,41,41,43,41,45,79 WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym 1,23 1,22 1, 1,26 1,4 3,9 CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek 15,99,65 17,53,66 13,95 x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS 15

16 nr 1 (11) Produkcja podstawowych wyrobów farmaceutycznych Wyniki ekonomiczno-finansowe branży farmaceutycznej po trzech kwartałach 212 r. były słabsze niż uzyskane w analogicznym okresie 211 r. Przychody ogółem wzrosły o 1 r/r, natomiast ich uzyskania zwiększyły się o 5, w rezultacie wynik finansowy netto spadł o 33 w porównaniu z okresem trzech kwartałów 211 r. Rentowność sprzedaży producentów leków pogorszyła się (z, do 5,9), kształtując się nadal powyżej średniej w przemyśle. Branża osiągnęła zadawalający poziom płynności finansowej, zadłużenia i pokrycia obsługi odsetek. III kw. 212 r. przyniósł wzrost przychodów względem II kw. 212 r. o 4 (przed rokiem spadek o 15 kw./kw.) oraz wzrost kosztów kw./kw. o 3 (przed rokiem spadek o 19), wynik finansowy zmalał kw./kw. o 4 (przed rokiem wzrost o 25). Polski przemysł farmaceutyczny dostarcza około połowy obecnych na krajowym rynku leków (wartościowo), pozostała część jest importowana. W Polsce produkowane są głównie leki generyczne (odtwórcze). Udział sprzedaży leków generycznych wynosi 65 pod względem wartości i 5, biorąc pod uwagę liczbę sprzedanych opakowań. Negatywny wpływ na wyniki producentów leków wywiera ustawa refundacyjna, która z początkiem 212 r. wprowadziła: - sztywne ceny, negocjowane przez resort zdrowia z producentami (od ich wartości ustalana jest urzędowa marża hurtowa, która w 212 r. wynosiła 7, w 213 r. 6); - likwidację rabatów udzielanych aptekarzom przez hurtowników; - zmniejszenie poziomu refundacji NFZ z 19 do 17 wydatków na świadczenia zdrowotne; - zakaz reklamy leków refundowanych; - likwidację programów lojalnościowych; - zmniejszenie rynku leków refundowanych. Według IMS Health ustawa refundacyjna zmniejszyła o 13 liczbę leków refundowanych obecnych na listach, obniżyła o 3, średnie ceny detaliczne leków nierefundowanych i podniosła o 6,3 ceny leków bez recepty, zwiększyła poziom współpłacenia pacjentów za leki refundowane z 34 do 3 (w rezultacie pacjenci często nie wykupują recept). Negatywne skutki ustawy odczuwają producenci, hurtownicy, aptekarze i pacjenci. Firmy farmaceutyczne w wyniku znacznego zmniejszenia sprzedaży leków, prowadzą restrukturyzację zatrudnienia (zwolniono już 11 tys. osób). Beneficjentem ustawy refundacyjnej jest NFZ, który obniżył kwotę refundacji w 212 r. o ok. 2 r/r. W najbliższych kwartałach można oczekiwać pogorszenia wyników branży, choć rentowność prawdopodobnie pozostanie nieco wyższa niż średnio w przetwórstwie przemysłowym. W dalszym ciągu główną przesłanką słabszych wyników będzie słabszy popyt pacjentów na leki, który w rezultacie odbije się na wielkości produkcji i zamierzeniach inwestycyjnych firm farmaceutycznych. Przychody, i wynik finansowy 4, ,5 3, 2,5 2, 1,5 1,,5, Wybrane wskaźniki 211 I-XII 21 I-IX 211 I-IX 212 I-IX 212 I-IX ROS (NPM) Stopa zysku netto,1 1,6, 5,9 6,1 17,3 ROE Stopa rentowności kapitału własnego, 13, 9,7 6,9 7,4 39,7 CR Wskaźnik płynności bieżącej 2,17 2,67 2,34 2,7 2,73 11,41 QR Wskaźnik podwyższonej płynności 1,31 1,3 1,46 1,32 1,63 7,65 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu,2,2,2,33,32,1 WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym 1,31 1,61 1,34 1,31 1,51 3,29 CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek 19,54 34, 23,41 9,6,2 x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS

17 nr 1 (11) Produkcja wyrobów z tworzyw sztucznych Wyniki ekonomiczno-finansowe producentów wyrobów z tworzyw w III kw. 212 r. były dobre, niemniej obserwowany od IV kw. 211 r. korzystny trend szybszego wzrostu przychodów niż kosztów słabnie. Przychody branży w III kw. 212 r. wzrosły w porównaniu z II kw. 212 r. o 6 (przed rokiem o 7 kw./kw.), podobnie zmieniały się ; wynik finansowy netto w III kw. 212 r. był o niższy niż w II kw. 212 r. (przed rokiem wzrost o 17). Rentowność sprzedaży producentów wyrobów z tworzyw sztucznych była wyższa niż po trzech kw. 211 r., kształtowała się powyżej średniej dla przemysłu (5,2 wobec 4,5 w przemyśle); rentowność połowy firm była mniejsza (D5=3,6) niż wartość ogółem dla branży, co wskazuje na polaryzację tej grupy firm. Płynność finansowa kształtowała się na akceptowalnym poziomie. Nadal dłuższy o kilkanaście dni okres inkasa należności w porównaniu z regulowaniem zobowiązań wskazuje na kredytowanie kontrahentów. Branża wytwarza szeroki asortyment wyrobów z tworzyw sztucznych dla gospodarstw domowych, budownictwa oraz przemysłu opakowaniowego, co z uwagi na powszechność stosowania, jak i coraz częstsze zastępowanie wyrobów metalowych wyrobami z tworzyw sztucznych, zapewnia jej rynek zbytu; jest to produkcja głównie na potrzeby rynku krajowego (39 przychodów ze sprzedaży eksportowej, dla połowy firm to 27), zwraca uwagę stopniowy wzrost w kolejnych kwartałach o 1-2 pkt. proc., co może oznaczać większe zainteresowanie rynkiem zagranicznym. Z punktu widzenia kosztów branży istotne są ceny tworzyw sztucznych, dla których podstawowym surowcem są mono- i polimery powstające na bazie ropy naftowej i innych wyrobów petrochemicznych (po wzrostowym trendzie cen większości tworzyw w I kw. 212 r., w III kw. 212 r. utrzymywał się spadkowy trend tych cen, korzystny dla firm), istotne są również ceny gazu, stosowanego w procesie technologicznym produkcji tworzyw sztucznych. Producenci opakowań z tworzyw sztucznych w planach rozwojowych powinni uwzględniać stopniowo malejący popyt na jednorazowe opakowania z foli z uwagi na coraz powszechniejsze zastępowanie ich opakowaniami biodegradowalnymi lub wielokrotnego użytku (prace KE nad dyrektywą zakazującą używania torebek foliowych) i związany z tym wzrost kosztów z tytułu inwestycji w technologie produkcji biodegradowalnych opakowań. W kolejnych kwartałach wyniki branży mogą być słabsze ze względu na możliwe osłabienie popytu na rynku krajowym z uwagi na spowolnienie gospodarcze, niekorzystnie na wyniki firm wpływają wysokie ceny gazu ziemnego w Polsce (pomimo obniżenia ceny gazu sprzedawanego przez PGNiG o 3 na początku 213 r.), także konkurencja opakowań plastikowych z Chin i Tajlandii. Przychody, i wynik finansowy 12, ,, 5 4 6, 3 4, 2, 2 1, Wybrane wskaźniki 211 I-XII 21 I-IX 211 I-IX 212 I-IX 212 I-IX ROS (NPM) Stopa zysku netto 5, 5,9 4, 5,2 3,6 13,9 ROE Stopa rentowności kapitału własnego 11, 13,7 11,9 11,9 1,1 37,6 CR Wskaźnik płynności bieżącej 1,52 1,53 1,5 1,49 1,4 4,69 QR Wskaźnik podwyższonej płynności 1,5 1,9 1,5 1,4,97 3,17 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu,4,4,5,4,5,2 WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym 1,22 1,2 1, 1,27 1,2 2,76 CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek 1,6 12,99 1,69 11,59 11,27 x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS 17