Biuletyn Branżowy 01 (177) Departament Strategii i Analiz

Transkrypt

1 Biuletyn Branżowy 1 (177) 212 Syntetyczna ocena sytuacji ekonomiczno-finansowej sektora przedsiębiorstw po III kw. 211 r. na podstawie analizy wybranych wskaźników rentowności, płynności, zadłużenia oraz sprawności działania; obejmuje 23 działy i 5 grup PKD. Synteza...1 symbol wg PKD Departament Strategii i Analiz ul. Puławska Warszawa tel. (22) ; fax Zespół Analiz Sektorowych Agnieszka Grabowiecka-Łaszek tel. (22) Piotr Krzysztofik tel. (22) Anna Senderowicz tel. (22) Wanda Urbańska tel. (22) PRODUKCJA ARTYKUŁÓW SPOŻYWCZYCH PRODUKCJA ODZIEŻY PRODUKCJA SKÓR I WYROBÓW ZE SKÓR WYPRAWIONYCH...1. PRODUKCJA WYROBÓW Z DREWNA PRODUKCJA PAPIERU I WYROBÓW Z PAPIERU WYTWARZANIE I PRZETWARZANIE PRODUKTÓW RAFINACJI ROPY PRODUKCJA CHEMIKALIÓW I WYROBÓW CHEMICZNYCH PRODUKCJA PODSTAWOWYCH WYROBÓW FARMACEUTYCZNYCH PRODUKCJA WYROBÓW Z TWORZYW SZTUCZNYCH PRODUKCJA WYROBÓW Z SUROWCÓW NIEMETALICZNYCH PRODUKCJA METALI PRODUKCJA METALOWYCH WYROBÓW (BEZ MASZYN I URZĄDZEŃ) PRODUKCJA KOMPUTERÓW I WYROBÓW ELEKTRONICZNYCH PRODUKCJA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH PRODUKCJA MASZYN I URZĄDZEŃ PRODUKCJA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH I PRZYCZEP PRODUKCJA MEBLI WYTWARZANIE, PRZESYŁANIE I HANDEL ENERGIĄ ELEKTRYCZNĄ ROBOTY BUDOWLANE ZWIĄZANE ZE WZNOSZENIEM BUDYNKÓW ROBOTY ZW. Z BUDOWĄ OBIEKTÓW INŻYNIERII LĄDOWEJ I WODNEJ HANDEL HURTOWY I DETALICZNY POJAZDAMI SAMOCHODOWYMI HANDEL HURTOWY HANDEL DETALICZNY TRANSPORT KOLEJOWY TOWARÓW TRANSPORT DROGOWY TOWARÓW ZAKWATEROWANIE TELEKOMUNIKACJA DZIAŁALNOŚĆ ZW. Z OPROGRAMOWANIEM I INFORMATYKĄ...35 Zał. 1 Definicje wskaźników...36 Warszawa, styczeń 212

2 Nr 1 (177) 212 BIULETYN BRANŻOWY 212 Synteza wyniki branżowe po I-III kw. 211 r. Przedmiotem raportu jest analiza sytuacji 2 branż przemysłowych i nieprzemysłowych z wykorzystaniem danych podmiotów niefinansowych na koniec okresu I-III kw. 211 r., udostępnionych przez GUS na początku grudnia 211 r. W okresie I-III kw. 211 r. przedsiębiorstwa odnotowały wzrost wyniku finansowego netto o 15 r/r; w III kw. 211 r. widoczne było już spowolnienie w porównaniu z II kw. 211 r. W okresie trzech kwartałów 211 r. nastąpił wzrost przychodów z całokształtu działalności (o 12,2), co przy wzroście kosztów ich uzyskania (o 12,1) przyczyniło się do nieznacznej poprawy wskaźnika poziomu kosztów 1 (z 94,5 do 94,4). ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów, czyli z działalności podstawowej przedsiębiorstw rosły szybciej niż ich uzyskania, co znalazło odzwierciedlenie w poprawie wyniku na sprzedaży o 15,6; wynik na działalności finansowej w okresie I-III kw. 211 r. osiągnął wartość ujemną z uwagi na wysoką stratę w III kw. 21 r. (znacznie szybszy wzrostu kosztów na operacjach finansowych niż przychodów - głównie w obszarze rozliczeń różnic kursowych), w rezultacie wynik netto z całokształtu działalności przedsiębiorstw wzrósł o 14,6; odnotowano wzrost wskaźników rentowności obrotu brutto i netto; zysk netto wykazało 72, ogółu przedsiębiorstw (wobec 72,6 przed rokiem); spadek wskaźnika płynności finansowej I stopnia2 z 37,7 do 36,7 świadczy zmniejszeniu stanu gotówki w przedsiębiorstwach; nakłady przedsiębiorstw na nowe środki trwałe wyniosły 62,2 i były (w cenach stałych) o 12,1 wyższe niż przed rokiem; poziom sprzedaży eksportowej był o 1, wyższy niż przed rokiem; spośród eksporterów zysk netto wykazało 77,2 przedsiębiorstw wobec 74,6 przed rokiem; w III kw. 211 r. w porównaniu z II kw. 211 r. przedsiębiorstwa odnotowały wyższy wzrost kosztów niż wzrost przychodów (odpowiednio o 6,5 i 3,7), co spowodowało znaczne pogorszenie wyniku finansowego netto (spadek o 37,9 kw/kw); wynik netto uzyskany w III kw. ub. r. był także niższy od wypracowanego w III kw. 21 r. (o 17,5). Zróżnicowany kierunek zmian pośrednio ilustruje zestawienie zmiany rentowności sprzedaży branż na koniec I-III kw. 211 r. w porównaniu z wynikami na koniec I-III kw. 21 r. (uszeregowanie od największej do najmniejszej zmiany między poziomem rentowności sprzedaży w analizowanych okresach). wzrost rentowności sprzedaży wystąpił m.in. produkcji metali, zakwaterowania (hoteli), transportu kolejowego towarów, wytwarzania, przesyłania i handlu energią elektryczną, telekomunikacji, transportu drogowego towarów, produkcji metalowych wyrobów, wyrobów chemicznych, komputerów i wyrobów elektronicznych, wyrobów z drewna, odzieży i skór; obniżenie rentowności sprzedaży (przy czym rentowność pozostała dodatnia) dotyczyło m.in. robót budowlanych - wznoszenie budynków, produkcji wyrobów farmaceutycznych, produkcji mebli, produkcji artykułów spożywczych, wyrobów z tworzyw sztucznych, urządzeń elektrycznych, działalności związanej z oprogramowaniem, robót związanych z budową obiektów inżynierii oraz handlu hurtowego; na zbliżonym poziomie do analogicznego okresu poprzedniego roku kształtowała się rentowność handlu detalicznego, handlu pojazdami, produkcji maszyn i urządzeń, wyrobów z surowców niemetalicznych, pojazdów samochodowych oraz papieru i wyrobów z papieru. 1 Wskaźnik poziomu kosztów to relacja kosztów uzyskania przychodów z całokształtu działalności do przychodów z całokształtu działalności. 2 Płynność finansowa I stopnia relacja sumy środków pieniężnych i krótkoterminowych papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu do zobowiązań krótkoterminowych (pożądany poziom powyżej,2). 1

3 Nr 1 (177) 212 BIULETYN BRANŻOWY 212 Zmiana rentowności sprzedaży na koniec I-III kw. 211 r. wobec I-III kw. 21 r.. PRODUKCJA METALI 55. ZAKWATEROWANIE 49.2 TRANSPORT KOLEJOWY TOWARÓW 35.1 WYTWARZANIE, PRZESYŁANIE I HANDEL ENERGIĄ ELEK. 61. TELEKOMUNIKACJA 49.4 TRANSPORT DROGOWY TOWARÓW 25. PRODUKCJA METALOWYCH WYROBÓW 2. PRODUKCJA WYROBÓW CHEMICZNYCH 26. PRODUKCJA KOMPUTERÓW I WYROBÓW ELEKTRON.. PRODUKCJA WYROBÓW Z DREWNA 14. PRODUKCJA ODZIEŻY PRZEMYSŁ ogółem 15. PRODUKCJA SKÓR I WYROBÓW 17. PRODUKCJA PAPIERU I WYROBÓW Z PAPIERU 29. PRODUKCJA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH 23. PRODUKCJA WYR. Z SUROWCÓW NIEMETAL. 2. PRODUKCJA MASZYN I URZĄDZEŃ 45. HANDEL HURTOWY I DETALICZNY POJAZDAMI 47. HANDEL DETALICZNY 46. HANDEL HURTOWY 42. ROBOTY ZW. Z BUDOWĄ OBIEKTÓW INŻYNIERII 62. DZIAŁ. ZW. Z OPROGRAM. I INFORMATYKĄ 27. PRODUKCJA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH 22.2 PRODUKCJA WYROBÓW Z TWORZYW SZTUCZNYCH 1. PRODUKCJA ARTYKUŁÓW SPOŻYWCZYCH 31. PRODUKCJA MEBLI 21. PRODUKCJA WYROBÓW FARMACEUTYCZNYCH 41. ROBOTY BUDOWLANE - WZNOSZENIE BUDYNKÓW w pkt. proc. 2

4 Nr 1 (177) 212 BIULETYN BRANŻOWY 212 W okresie I-III kw. 211 r. utrzymała się w wielu branżach korzystna tendencja redukcji kosztów, przy wzroście przychodów - ważna jest nie tylko dynamika wzrostu, ale i jego efektywność. Sytuacja branż w tym zakresie kształtowała się różnie: branże o korzystnych tendencjach zmian: - wzrost przychodów szybszy niż wzrost kosztów (produkcja metali, zakwaterowanie (hotele), wytwarzanie, przesyłanie i handel energią elektryczną, transport kolejowy towarów, produkcja wyrobów chemicznych, transport drogowy towarów, produkcja metalowych wyrobów, telekomunikacja, produkcja wyrobów z drewna, skór, wyrobów z surowców niemetalicznych, papieru i wyrobów z papieru oraz pojazdów samochodowych); - spadek kosztów głębszy niż przychodów (produkcja odzieży, produkcja komputerów i wyrobów elektronicznych); branże o negatywnych tendencjach zmian: - spadek przychodów głębszy niż spadek kosztów (roboty budowlane - wznoszenie budynków, produkcja wyrobów farmaceutycznych); - wzrost kosztów większy niż wzrost przychodów (produkcja mebli, roboty związane z budową obiektów inżynierii, produkcja wyrobów z tworzyw sztucznych, artykułów spożywczych, urządzeń elektrycznych, działalność związana z oprogramowaniem i informatyką, handel hurtowy, produkcja maszyn i urządzeń, handel detaliczny, handel pojazdami). Skalę wewnętrznego zróżnicowania branż ilustruje zestawienie wskaźników rentowności, sprawności działania i zadłużenia dla branży ogółem oraz dla decyla 5. Wskaźnik dla branży ogółem jest to np. w przypadku rentowności sprzedaży suma zysków (ew. strat) wszystkich firm z branży podzielona przez sumę przychodów ze sprzedaży wszystkich firm. Wskaźnik dla przeciętnego przedsiębiorstwa w branży jest to poziom decyla 5 uzyskiwany np. w przypadku rentowności sprzedaży w sposób następujący: wszystkie przedsiębiorstwa z branży zostają uszeregowane wg rosnącego poziomu ich rentowności sprzedaży, następnie ta zbiorowość jest podzielona na 1 równych grup (decyli) - poziom decyla 5 wyznacza poziom rentowności przeciętnego przedsiębiorstwa branży czyli połowa firm z branży osiągnęła co najmniej taki poziom rentowności. Rentowność sprzedaży na koniec I-III kw. 211 r. uszeregowana wg malejącej rentowności branży ogółem, dodatkowo zestawiona rentowność sprzedaży dla przeciętnej firmy w tej branży (tzn. decyl 5): żadna z branż nie odnotowała straty; gdy decyl 5 zdecydowanie odbiega od poziomu dla branży ogółem może to oznaczać silne zróżnicowanie branży (m.in. telekomunikacja, zakwaterowanie, produkcja wyrobów z surowców niemetalicznych, wytwarzanie, przesyłanie i handel energią elektryczną, działalność związana z oprogramowaniem i informatyką, produkcja papieru i wyrobów z papieru, skór, wyrobów chemicznych, komputerów, transport kolejowy towarów); gdy poziom ogółem i decyla zbliżony relatywnie zbliżona sytuacja poszczególnych przedsiębiorstw (np. roboty budowlane - wznoszenie budynków, handel hurtowy i detaliczny pojazdami, transport drogowy towarów, handel detaliczny, produkcja urządzeń elektrycznych, produkcja wyrobów farmaceutycznych, handel hurtowy, produkcja pojazdów samochodowych, wytwarzanie produktów rafinacji ropy naftowej). 3

5 Nr 1 (177) 212 BIULETYN BRANŻOWY 212 Rentowność sprzedaży (w ) na koniec I-III kw. 211 r. 61. TELEKOMUNIKACJA 14, WYTWARZANIE, PRZESYŁANIE I HANDEL ENERGIĄ ELEK. 55. ZAKWATEROWANIE 23. PRODUKCJA WYR. Z SUROWCÓW NIEMETAL. 21. PRODUKCJA WYROBÓW FARMACEUTYCZNYCH 62. DZIAŁ. ZW. Z OPROGRAM. I INFORMATYKĄ 2. PRODUKCJA WYROBÓW CHEMICZNYCH 17. PRODUKCJA PAPIERU I WYROBÓW Z PAPIERU PRZEMYSŁ ogółem 25. PRODUKCJA METALOWYCH WYROBÓW 15. PRODUKCJA SKÓR I WYROBÓW 2. PRODUKCJA MASZYN I URZĄDZEŃ 22.2 PRODUKCJA WYROBÓW Z TWORZYW SZTUCZNYCH 27. PRODUKCJA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH 29. PRODUKCJA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH 14. PRODUKCJA ODZIEŻY. PRODUKCJA METALI 49.4 TRANSPORT DROGOWY TOWARÓW 31. PRODUKCJA MEBLI. PRODUKCJA WYROBÓW Z DREWNA 1. PRODUKCJA ARTYKUŁÓW SPOŻYWCZYCH 41. ROBOTY BUDOWLANE - WZNOSZENIE BUDYNKÓW 45. HANDEL HURTOWY I DETALICZNY POJAZDAMI 26. PRODUKCJA KOMPUTERÓW I WYROBÓW ELEKTRON. 46. HANDEL HURTOWY 19.2 WYTWARZANIE PROD. RAFINACJI ROPY NAFTOWEJ 42. ROBOTY ZW. Z BUDOWĄ OBIEKTÓW INŻYNIERII 47. HANDEL DETALICZNY 49.2 TRANSPORT KOLEJOWY TOWARÓW 2,7 1,9 1, 1, 1, 1,5 1,4,7 7,4 6, 6,5 6,3 6,3 5,6 4, 4,4 4,3 4,2 4,1 4, 4, 4, 3,,,5,9 11,1 12, branża ogółem decyl Szybka płynność finansowa QR na koniec I-III kw. 211 r. uszeregowana wg malejącej płynności branży ogółem; dodatkowo zestawiona płynność szybka dla przeciętnej firmy w tej branży (decyl 5): w przypadku 12 branż (na 25 analizowanych) płynność kształtowała się poniżej poziomu akceptowalnego, czyli poniżej 1, (przy zalecanym poziomie 1, -1,2); jednocześnie zwraca uwagę, że przy słabej płynności branży ogółem, są branże, gdzie jednocześnie przeciętna firma ma satysfakcjonującą płynność szybką (produkcja maszyn i urządzeń, produkcja metalowych wyrobów, urządzeń elektrycznych, komputerów i wyrobów elektronicznych); 4

6 Nr 1 (177) 212 BIULETYN BRANŻOWY 212 szczególnie problemy płynnościowe widoczne są w przypadku handlu detalicznego, handlu pojazdami, wytwarzania produktów rafinacji ropy naftowej, produkcji urządzeń elektrycznych, komputerów i wyrobów elektronicznych, robót związanych z budową obiektów inżynierii, produkcją wyrobów z drewna oraz handlu hurtowego); w porównaniu z wynikami na koniec I-III kw. 21 r. rozkład wskaźnika zależnie od branży zbliżony, tzn. podobne branże cechuje niska/wysoka płynność; zwraca uwagę znaczna poprawa płynności w przypadku produkcji metali oraz pogorszenie w branży związanej z budową obiektów inżynierii. Szybka płynność na koniec I-III kw. 211 r. 62. DZIAŁ. ZW. Z OPROGRAM. I INFORMATYKĄ 61. TELEKOMUNIKACJA 55. ZAKWATEROWANIE 35.1 WYTWARZANIE, PRZESYŁANIE I HANDEL ENERGIĄ ELEK. 21. PRODUKCJA WYROBÓW FARMACEUTYCZNYCH 49.2 TRANSPORT KOLEJOWY TOWARÓW 49.4 TRANSPORT DROGOWY TOWARÓW 23. PRODUKCJA WYR. Z SUROWCÓW NIEMETAL. 2. PRODUKCJA WYROBÓW CHEMICZNYCH. PRODUKCJA METALI 14. PRODUKCJA ODZIEŻY PRZEMYSŁ ogółem 41. ROBOTY BUDOWLANE - WZNOSZENIE BUDYNKÓW 29. PRODUKCJA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH 22.2 PRODUKCJA WYROBÓW Z TWORZYW SZTUCZNYCH 15. PRODUKCJA SKÓR I WYROBÓW 1. PRODUKCJA ARTYKUŁÓW SPOŻYWCZYCH 2. PRODUKCJA MASZYN I URZĄDZEŃ 17. PRODUKCJA PAPIERU I WYROBÓW Z PAPIERU 31. PRODUKCJA MEBLI 25. PRODUKCJA METALOWYCH WYROBÓW 46. HANDEL HURTOWY 42. ROBOTY ZW. Z BUDOWĄ OBIEKTÓW INŻYNIERII. PRODUKCJA WYROBÓW Z DREWNA 27. PRODUKCJA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH 26. PRODUKCJA KOMPUTERÓW I WYROBÓW ELEKTRON WYTWARZANIE PROD. RAFINACJI ROPY NAFTOWEJ 45. HANDEL HURTOWY I DETALICZNY POJAZDAMI 47. HANDEL DETALICZNY branża ogółem decyl 5,4, 1,2 1,6 2, 2,4 2, 5

7 Nr 1 (177) 212 BIULETYN BRANŻOWY ROBOTY BUDOWLANE - WZNOSZENIE BUDYNKÓW 42. ROBOTY ZW. Z BUDOWĄ OBIEKTÓW INŻYNIERII 2. PRODUKCJA MASZYN I URZĄDZEŃ 26. PRODUKCJA KOMPUTERÓW I WYROBÓW ELEKTRON. 21. PRODUKCJA WYROBÓW FARMACEUTYCZNYCH 25. PRODUKCJA METALOWYCH WYROBÓW 62. DZIAŁ. ZW. Z OPROGRAM. I INFORMATYKĄ 45. HANDEL HURTOWY I DETALICZNY POJAZDAMI 19.2 WYTWARZANIE PROD. RAFINACJI ROPY NAFTOWEJ 22.2 PRODUKCJA WYROBÓW Z TWORZYW SZTUCZNYCH 2. PRODUKCJA WYROBÓW CHEMICZNYCH 1. PRODUKCJA ARTYKUŁÓW SPOŻYWCZYCH 27. PRODUKCJA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH. PRODUKCJA WYROBÓW Z DREWNA 23. PRODUKCJA WYR. Z SUROWCÓW NIEMETAL. 29. PRODUKCJA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH 17. PRODUKCJA PAPIERU I WYROBÓW Z PAPIERU 49.4 TRANSPORT DROGOWY TOWARÓW 35.1 WYTWARZANIE, PRZESYŁANIE I HANDEL ENERGIĄ ELEK TRANSPORT KOLEJOWY TOWARÓW Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym na koniec I-III kw. 211 r. 14. PRODUKCJA ODZIEŻY 15. PRODUKCJA SKÓR I WYROBÓW 46. HANDEL HURTOWY 31. PRODUKCJA MEBLI. PRODUKCJA METALI PRZEMYSŁ ogółem 55. ZAKWATEROWANIE 61. TELEKOMUNIKACJA 47. HANDEL DETALICZNY branża ogółem decyl 5, 1, 1,2 1,4 1,6 1, 2, Wskaźnik pokrycia majątku trwałego kapitałem stałym na koniec okresu I-III kw. 211 r., uszeregowany wg malejącego poziomu dla branż ogółem (dodatkowo wskaźnik zestawiony dla przeciętnej firmy w tej branży, tzn. decyl 5) jest satysfakcjonujący, gdy przekracza 1,; w przypadku trzech branż transport kolejowy towarów, handel detaliczny oraz wytwarzanie, przesyłanie i handel energią elektryczną majątek trwały nie jest w całości sfinansowany kapitałem stałym; zwracają uwagę branże, gdzie poziom wskaźnika dla przeciętnego przedsiębiorstwa jest wyższy niż dla 6

8 Nr 1 (177) 212 BIULETYN BRANŻOWY 212 branży ogółem (np. w przypadku transportu kolejowego towarów, działalności związanej z oprogramowaniem i informatyką, produkcji urządzeń elektrycznych, wyrobów z drewna, maszyn i urządzeń i handlu hurtowego); w porównaniu z wynikami na koniec I-III kw. 21 r. poziom wskaźnika w wielu branżach poprawił się; największą poprawę zanotowano m.in. w przypadku: robót budowlanych - wznoszenie budynków, produkcji metali, handlu hurtowego, produkcji komputerów i wyrobów elektronicznych, produkcji odzieży, skór i wyrobów skórzanych). Nadchodzące kwartały będą cechować: spowolnienie tempa wzrostu PKB do 2,6 r/r w 212 r. z 4,2 r/r w 211 r., silniejsze w II poł. roku, wraz ze słabnącymi inwestycjami publicznymi, popytem zewnętrznym oraz wygaśnięciem krótkookresowego pozytywnego impulsu popytowego związanego z organizacją EURO 212; oczekiwane silne wyhamowanie PKB w strefie euro, które odbije się negatywnie na wielkości obrotów handlowych, pogorszenie wyników przedsiębiorstw eksportujących z tytułu niższego popytu zewnętrznego może być łagodzone dzięki deprecjacji złotego oddziałującej pozytywnie na konkurencyjność polskich produktów; duża niepewność otoczenia związana z trwającymi zaburzeniami na globalnych rynkach finansowych ze względu na niestabilną sytuację finansów publicznych w strefie euro; ta sytuacja skutkować będzie wysoką zmiennością kursu złotego względem EUR i USD; krótkotrwały pozytywny impuls popytowy związany z organizacją EURO 212, ograniczony do przełomu II i III kw. 212 r.; korzyści z EURO 212 odczują w szczególności właściciele hoteli, gastronomia, handel, transport pasażerski; korzystne także będą wyniki firm z branż finalizujących prace budowlane dla potrzeb EURO 212; inwestycje w infrastrukturę transportową, które pozostaną dominującym czynnikiem wzrostu inwestycji ogółem, w obliczu spodziewanego spowolnienia popyt inwestycyjny sektora prywatnego nie zastąpi słabnącego popytu inwestycyjnego sektora publicznego w 212 r., a przedsiębiorstwa raczej nie będą rozbudowywać mocy produkcyjnych; ograniczanie krajowych środków na współfinansowanie (przy ograniczaniu deficytu finansów publicznych) może skutkować prawdopodobnie mniejszym popytem na wyroby i usługi części branż, generowanym przez możliwość korzystania ze środków unijnych; wyhamowanie spadków liczby oddanych do użytku mieszkań ogółem, obserwowany od kilku kwartałów wzrost liczby rozpoczynanych mieszkań może skutkować powolną poprawą; nadal trudne otoczenie firm deweloperskich, na które składają się duże zasoby niesprzedanych mieszkań i rosnąca podaż nowych mieszkań przy osłabionym popycie na skutek zaostrzonej oceny zdolności kredytowej, wzrostu kosztów kredytów i wygaszania programu Rodzina na swoim ; trudne do przewidzenia zachowania na rynku mieszkaniowym w okresie bezpośrednio przed wejściem w życie r. tzw. ustawy deweloperskiej; jej szybkie wejście w życie może przyspieszyć decyzje firm o sprzedaży projektów słabo zaawansowanych (zanim zaczną obowiązywać nowe przepisy), ten impuls regulacyjny może przejściowo zwiększyć ruch na rynku mieszkań, nieadekwatnie do jego obecnej sytuacji; słabsza, lecz stabilna konsumpcja prywatna nadal czynnikiem wspierającym wzrost w 212 r.; spowolnienie realnego tempa wzrostu dochodów ludności w 212 r. do 2,5 wobec 3, w 211 r., niewielki wzrost stopy bezrobocia do 12,9, osłabiający popyt konsumpcyjny; osłabienie sprzedaży w systemie ratalnym z uwagi na zaostrzoną ocenę zdolności kredytowej, zgodnie z obowiązującą Rekomendacją T; a także w związku z wprowadzeniem ustawy o kredycie konsumenckim; wysokie i rosnące ceny energii elektrycznej, gazu i paliw; podwyżka stawek podatku akcyzowego na olej napędowy i biokomponenty oraz wyroby tytoniowe od 212 r. związana z dostosowaniem do minimów unijnych; wzrost kosztów firm z tytułu wzrostu składki rentowej - od lutego 212 r. przedsiębiorcy zapłacą 6,5 płacy brutto (obecnie 4,5). 7

9 Nr 1 (177) 212 BIULETYN BRANŻOWY PRODUKCJA ARTYKUŁÓW SPOŻYWCZYCH Wyniki ekonomiczno-finansowe branży spożywczej w na koniec I-III kw. 211 r. były słabsze niż uzyskane w analogicznym okresie 21 r. Koszty działalności zwiększyły się w większym stopniu (wzrost o 17 r/r) niż ogółem (wzrost o r/r), co negatywnie wpłynęło na wypracowany wynik finansowy (wynik obniżył się o 11 r/r), prowadząc do zmniejszenia rentowności sprzedaży netto (ROS=3, wobec 4, na koniec I-III kw. 21 r.). W III kw. ub. r. branża spożywcza osiągnęła wyższe o 7 w porównaniu z II kw. ub. r., co przy wzroście kosztów o spowodowało zmniejszenie zysku netto o 17 wobec poprzedniego kwartału. Najwyższą rentownością charakteryzowała się produkcja cukru, skrobi, lodów, czekolady i wyrobów cukierniczych, przypraw, pieczywa, makaronów, herbaty i kawy. Bliska zera rentowność cechowała producentów olejów i tłuszczów oraz przetwórców ryb. Na wyniki finansowe producentów żywności znaczący wpływ wywiera kształtowanie się cen na rynku rolnym. Na koniec wrześniu 211 r. ceny większości produktów rolnych były znacznie wyższe niż przed rokiem; cena pszenicy wzrosła r/r o 12, żyta - o 39, żywca wieprzowego - o 1, drobiu - o 19, natomiast mleka - o 14, zmniejszyły się ceny ziemniaków (spadek o 15 r/r). Wysokie ceny zbóż i pasz determinują niekorzystne ekonomicznie warunki chowu świń. W efekcie notuje się spadek zainteresowania tym kierunkiem produkcji. Koniunktura na światowym rynku mleka pobudzana silnym popytem na produkty mleczarskie ze strony krajów azjatyckich sprzyja utrzymywaniu krajowych cen mleka na wysokim poziomie. W nadchodzących kwartałach można oczekiwać pogorszenia wyników branży spożywczej, z uwagi na: - niskie tempo wzrostu dochodów ludności oraz rosnące utrzymania gospodarstw domowych, co będzie stanowić barierę dla zwiększenia popytu na żywność oraz wzrostu przychodów producentów żywności, - rosnące surowców i transportu. W krótkiej perspektywie utrzymają się wysokie ceny zbóż na świecie, mimo dobrych zbiorów w Rosji i na Ukrainie. Wysokie ceny zbóż i pasz wpłyną na spadek produkcji żywca wieprzowego i zmniejszenia tempa wzrostu produkcji drobiarskiej a także będą wywierały presję na zwiększenie cen pieczywa i makaronu. Ograniczenie chowu świń spowoduje wzrost cen skupu żywca o kilkanaście proc. r/r. Wyniki przetwórstwa owoców i warzyw będą uzależnione od wielkości zbiorów uzyskanych w 211 r.; według szacunków GUS produkcja warzyw gruntowych była o 15 wyższa w porównaniu z 21 r., zbiory owoców z drzew wzrosły o 29 r/r, natomiast owoców z krzewów owocowych były na poziomie 21 r. Przewiduje się utrzymanie dobrej sytuacji branży mleczarskiej z uwagi na wzrost cen światowych produktów mleczarskich stymulowany zwiększonym popytem ze strony Chin i Rosji (L) (L) wynik finansowy netto (P) Wybrane wskaźniki 21 I-XII 29 I-IX 21 I-IX 211 I-IX 211 I-IX ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS

10 Nr 1 (177) 212 BIULETYN BRANŻOWY PRODUKCJA ODZIEŻY Wyniki finansowe producentów odzieży w okresie I-III kw. 211 r., pomimo obniżenia wielkości sprzedaży, poprawiły się w stosunku do analogicznego okresu 21 r. Przychody ogółem i działalności zmniejszyły się odpowiednio o 5 i 6 r/r, wynik finansowy wzrósł o 12. Rentowność sprzedaży i kapitału własnego z uwagi na zwiększenie zysku poprawiły się w stosunku do okresu I-III kw. 21 r. (ROS=4,2, ROE=9, w I-III kw. 211 r. wobec 3,6 i, w okresie I-III kw. 21 r.). Udział sprzedaży eksportowej w przychodach ogółem wzrósł z 3 w I-III kw. 21 r. do 41 w I-III kw. 211 r. W ciągu roku liczba producentów odzieży zmniejszyła się o 9 (z 323 do 295). III kw. ub. r. był nieco lepszy niż II kw. ub. r.; przy utrzymaniu przychodów na poziomie poprzedniego kwartału, branża zanotowała spadek kosztów o 1 kw/kw, co wpłynęło na wzrost zysku netto o 49. Sprzedaż i III kw. 211 r. były wyraźnie mniejsze niż uzyskane przez branżę w III kw. 21 r. (spadek odpowiednio o 13 i ), natomiast zysk netto zwiększył się o 61 r/r. Polski rynek odzieżowy z rynku producenckiego w coraz większym stopniu przekształca się w rynek handlowy. Firmy, które dawniej jedynie produkowały odzież, obecnie tworzą własne sieci handlowe. Większość znaczących polskich producentów odzieży otwiera zakłady w Chinach i stamtąd zaopatruje swoje sklepy. Obniżenie obrotów sklepów z odzieżą spowodowane mniejszym popytem konsumpcyjnym z uwagi na spodziewane pogorszenie sytuacji gospodarczej w kraju a także z uwagi na ciepłą jesień i niższe zainteresowanie kolekcjami zimowymi, miało negatywny wpływ na uzyskiwane przez producentów ubrań. W najbliższych kwartałach możliwe dalsze pogorszenie sytuacji branży, na co wpłynie: - silna konkurencja tańszych wyrobów chińskich (brak ceł), - niska dynamika wzrostu dochodów gospodarstw domowych stanowiąca barierę dla wzrostu popytu konsumpcyjnego, co znajdzie odzwierciedlenie w racjonalizowaniu wydatków na odzież przez konsumentów (większy popyt na tańszą odzież sprzedawaną w sklepach sieciowych, outletach, na bazarach i w sklepach z odzieżą używaną oraz ograniczenie wydatków na ubrania z wyższej półki cenowej); - wzrost stawki podatku VAT na ubranka i buty dziecięce z do 23 od początku 212 r.; - spadek dynamiki wzrostu eksportu z uwagi na mniejsze zapotrzebowanie ze strony krajów UE, które odczuwać będą spowolnienie gospodarcze. W sytuacji rosnących kosztów działalności, polskie firmy odzieżowe przestawiają działalność z produkcji na handel (rozwój salonów odzieżowych), zlecając szycie odzieży kontrahentom z krajów Dalekiego Wschodu, przy czym niekorzystnie na wyniki tych producentów wpływać będzie osłabienie złotego w stosunku do euro (L) (L) wynik finansowy netto (P) Wybrane wskaźniki 21 I-XII 29 I-IX 21 I-IX 211 I-IX 211 I-IX ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS 9

11 Nr 1 (177) 212 BIULETYN BRANŻOWY PRODUKCJA SKÓR I WYROBÓW ZE SKÓR WYPRAWIONYCH Wyniki ekonomiczno-finansowe branży skórzanej uzyskane w okresie I-III kw. 211 r. były lepsze niż w analogicznym okresie 21 r. Przy jednakowej dynamice wzrostu przychodów i kosztów (wzrost o 2 r/r), wynik finansowy netto znacznie się poprawił (wzrost o 26), co przyczyniło się do wzrostu rentowności sprzedaży (z 5,9 do 6,3). Zwiększenie przychodów ze sprzedaży jest skutkiem utrzymującego się popytu na wyroby skórzane (w tym za granicą), co bezpośrednio przekłada się na wzrost mocy produkcyjnych. W ujęciu ilościowym, według danych GUS, w I-III kw. 211 r. produkcja skór zwiększyła się w porównaniu z analogicznym okresem 21 r. o 26, natomiast obuwia o 6. Polska, obok Włoch, Hiszpanii, Portugalii i Rumunii, należy do dużych producentów obuwia skórzanego w UE. Branża jest silnie rozdrobniona, obejmuje głównie małe i średnie przedsiębiorstwa, gdzie zatrudnienie bezpośrednio w produkcji znajduje 14 tys. osób, a około 4 tys. osób w powiązanych sektorach. Udział eksportu w przychodach ogółem zwiększył się z 47 w I-III kw. 21 r. do 5 w I-III kw. 211 r. W najbliższych kwartałach wyniki ekonomiczne branży prawdopodobnie pogorszą się z uwagi na niską dynamikę wzrostu dochodów gospodarstw domowych, co będzie stanowić barierę dla wzrostu popytu konsumpcyjnego. Utrzymująca się długo jesienna pogoda nie sprzyja zakupom kolekcji jesienno-zimowych, w rezultacie sklepy obniżają ich ceny. Zniesienie kontroli importu taniego obuwia z Chin i Wietnamu najpewniej wpłynie na zwiększenie importu obuwia do Polski. Ucierpią na tym szczególnie małe i średnie firmy, prowadzące produkcję w kraju. Duże firmy obuwnicze często zlecają produkcję w krajach azjatyckich o niższych kosztach wytwarzania a ich rozwinięta sieć handlowa, inwestowanie w jakość i wzornictwo pozwala skutecznie przeciwdziałać taniej konkurencji. W 212 r. dla krajowych producentów, którzy ulokowali produkcję w krajach Azji, istotne będą kursy walutowe, ponieważ już teraz zamawiają obuwie i odzież na sezon płacąc za nie w euro bądź dolarach. W średnim okresie dojdzie do konsolidacji w branży obuwniczej i przejmowania mniejszych podmiotów. Niepełna ilustracja graficzna - GUS nie udostępnił danych dla kilku okresów z uwagi na wymogi tajemnicy statystycznej (L) (L) wynik finansowy netto (P) Wybrane wskaźniki 21 I-XII 29 I-IX 21 I-IX 211 I-IX 211 I-IX ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS 1

12 Nr 1 (177) 212 BIULETYN BRANŻOWY 212. PRODUKCJA WYROBÓW Z DREWNA Wyniki ekonomiczno-finansowe branży drzewnej były dobre, niemniej wynik finansowy netto w III kw. 211 r. był wyraźnie mniejszy niż rok temu, jak i w I poł. roku, nastąpiła też niekorzystna zmiana trendu ponownie wzrost kosztów był wyższy niż wzrost przychodów (odpowiednio r/r o i o 3). Na wyniki branży decydujący wpływ mają producenci wyrobów z drewna w okresie trzech kw. 211 r. wytworzyli 5 jego przychodów, pozostałe wygenerowali producenci wyrobów tartacznych. Rentowność sprzedaży po trzech kw. 211 r. wzrosła zarówno r/r, jak i wobec końca 21 r., przy czym poprawa nastąpiła w obu grupach PKD - w przypadku producentów wyrobów z drewna (ROS=4,1 wobec 2, po trzech kw. 21 r.) i producentów wyrobów tartacznych (ROS=3,2 wobec 1,7); zwraca uwagę zmniejszenie liczebności producentów branży (spadek liczby producentów wyrobów z drewna o 7 r/r). Płynność bieżąca była satysfakcjonująca, natomiast szybka nadal kształtowała się poniżej poziomu akceptowalnego. Wzrostowi przychodów branży sprzyjał niewielki wzrost popytu na rynku krajowym i stabilizacja na zagranicznym (3 przychodów branży z eksportu), jednocześnie na poziom kosztów niekorzystnie oddziaływał wzrost cen surowca (wzrost średniej ceny na aukcjach systemowych w listopadzie 211 r. wobec czerwca o ok.1-15) oraz transportu. W ujęciu ilościowym produkcja ważniejszych wyrobów branży wg GUS wzrosła r/r w okresie trzech kw. 211 r. w przypadku płyt do podłóg z drewna (o 22), tarcicy (o 17), sklejki (o ), płyt wiórowych (o 6), utrzymywała się na zbliżonym poziomie w przypadku płyt pilśniowych i wyrobów dla stolarki otworowej; obniżyła w przypadku oklein (o 1) i płyt na podłogi mozaikowe (o 4). W kolejnych kwartałach oczekiwana jest stabilizacja; prawdopodobne jest wyhamowanie wzrostu cen drewna z uwagi na nieco większą podaż drewna przy pewnym zmniejszeniu popytu. Na niekorzyść branży działa surowcowy charakter. Niezmiennymi problemami są pozyskanie surowca przy jego ograniczonej podaży na rynku krajowym (rocznie ok.33 mln m sześc.) i małej opłacalności importu m.in. z uwagi na transportu, a także stabilność dostaw, uzależniona od polityki Lasów Państwowych (od w 211 r. 55 surowca sprzedawane jest poprzez internetowe przetargi ograniczone, tj. tylko dla firm z historią zakupową, a 45 jest dostępne poprzez aplikację e-drewno na otwartej aukcji; takie zasady będą najpewniej obowiązywały w I poł. 212 r., niemniej trwają rozmowy organizacji branżowych z LP i resortem środowiska nt zmian tego systemu w kierunku zwiększenia udziału aukcji ograniczonych). Kolejne zagrożenie to konkurencja o surowiec z energetyką (zobowiązaną do pozyskiwania energii w części z biomasy) (L) (L) wynik finansowy netto (P) Wybrane wskaźniki 21 I-XII 29 I-IX 21 I-IX 211 I-IX 211 I-IX ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS 11

13 Nr 1 (177) 212 BIULETYN BRANŻOWY PRODUKCJA PAPIERU I WYROBÓW Z PAPIERU Wyniki ekonomiczno-finansowe producentów papieru i wyrobów z papieru w okresie I-III kw. 211 r. były nieco lepsze niż w analogicznym okresie 21 r. i korzystniejsze niż średnio w przemyśle ogółem. Przychody ogółem i działalności zwiększyły się o 17, wynik finansowy netto o 2 r/r. Rentowność branży w I-III kw. 211 r. kształtowała się powyżej średniej dla przemysłu, była też wyższa niż rok temu (6, wobec 6,6). 61 przychodów działu ze sprzedaży oraz 43 łącznego wyniku finansowego jest generowane przez producentów wyrobów z papieru i tektury, natomiast pozostałe 39 przychodów oraz 57 wyniku przez producentów masy włóknistej, papieru i tektury. III kw. ub. r. przyniósł wzrost przychodów branży wobec II kw. ub. r. o 3, zwiększyły się o 7 kw/kw, w rezultacie zysk netto uzyskany w III kw. 211 r. zmniejszył się w porównaniu z II kw. 211 r. o 4. Według danych GUS w I-III kw. 211 r. w największym stopniu wzrosła r/r produkcja tektury falistej (o 13) i pudełek z papieru i tektury (o ); produkcja celulozy oraz papieru i tektury wzrosła o 2. Wyniki branży uwarunkowane są cenami papieru i celulozy. W III kw. 211 r. ceny papierów wysokogatunkowych w Europie w wyniku presji słabnącego popytu zanotowały spadek w porównaniu z poprzednim kwartałem (w granicach 1,-2,6 kw/kw). Na koniec III kw. 211 r. średnia cena celulozy NBSK (celuloza iglasta) była o 1,5 niższa niż w II kw. 211 r., natomiast cena BHKP (celuloza liściasta) spadła o 5,3 kw/kw. Osłabienie złotego w stosunku do euro w III kw. 211 r. w stosunku do II kw. 211 r. miało pozytywny wpływ na uzyskane z eksportu wyrobów. W najbliższych kwartałach sytuacja ekonomiczna producentów papieru może ulec osłabieniu ze względu na przewidywane dalsze spadki cen celulozy w wyniku pogorszenia koniunktury na świecie i rosnących mocy produkcyjnych (zwiększenie zapasów) i zmniejszenie popytu na papier służący do produkcji tektury falistej. Wyniki producentów wyrobów z papieru pozostaną na przeciętnym poziomie, czemu sprzyjać będzie przewidywany spadek cen celulozy i makulatury przy wolniejszym spadku cen wyrobów z papieru. Negatywnie na ich sytuację oddziaływać będzie mniejszy popyt na opakowania i tekturę ze strony branż, które są odbiorcami (m.in. branża spożywcza, reklamowa) w sytuacji wyraźnego spowolnienia gospodarczego i mniejszego eksportu. Następuje zmiana preferencji konsumentów w kierunku tańszych opakowań, zeszytów, wyrobów higienicznych w związku z wciąż powolną poprawą sytuacji dochodowej gospodarstw domowych. Zmniejszenie czytelnictwa gazet wpływa na spadek zużycia papieru (L) (L) wynik finansowy netto (P) Wybrane wskaźniki 21 I-XII 29 I-IX 21 I-IX 211 I-IX 211 I-IX ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS 12

14 Nr 1 (177) 212 BIULETYN BRANŻOWY WYTWARZANIE I PRZETWARZANIE PRODUKTÓW RAFINACJI ROPY NAFTOWEJ Wyniki ekonomiczno-finansowe po III kw. 211 r. dużych przedsiębiorstw wytwarzających produkty rafinacji ropy naftowej (m.in. paliw silnikowych, olejów, brykietów, wyrobów dla przemysłu petrochemicznego) były gorsze niż w analogicznym okresie 21 r. W strukturze przychodów dominujący udział mają wielkie firmy (zatrudniające powyżej 25 osób), są to PKN Orlen SA i Grupa Lotos SA, które w III kw. 211 r. wykazały straty ze sprzedaży. O pogorszeniu sytuacji w branży w III kw. 211 r. zadecydowało trudniejsze otoczenie makroekonomiczne dla sektora rafineryjnego: obniżenie średniego poziomu marży rafineryjnej i dyferencjału URAL/Brent łącznie o,6 USD/baryłkę (tj. spadek o 15 r/r) oraz deprecjacja złotego względem USD zwiększająca wartość zadłużenia kredytów denominowanych w tej walucie. W III kw. 211 r. wolniejszy wzrost przychodów niż kosztów (w których ok. połowę stanowią materiałów; znaczący udział w kosztach ogółem mają również podatki i opłaty) negatywnie wpłynął na wynik finansowy i obniżenie rentowności branży, poniżej średniej w przetwórstwie przemysłowym (ROS=1,75 wobec 2,45). Płynność finansowa bieżąca była akceptowalna, natomiast podwyższona płynność finansowa była zbyt niska. W kolejnych kwartałach można oczekiwać niewielkiej poprawy warunków makroekonomicznych, chociaż w dalszym ciągu możliwe jest utrzymywanie się niskiego poziomu marż rafineryjnych (z tego powodu PKN Orlen zdecydował się na wstrzymanie w grudniu 211 r. przerobu ropy w jednej ze swoich czeskich rafinerii). A dodatkowo, utrzymujące się wysokie ceny paliw (wynikające m.in. z niespokojnej sytuacji politycznej w krajach arabskich) na europejskich giełdach przekładają się na pogłębiający się spadek popytu na benzynę, a na rynku polskim również na olej napędowy, co znacznie ogranicza możliwość podnoszenia marż. Niepełna ilustracja graficzna - GUS nie udostępnił danych dla kilku okresów z uwagi na wymogi tajemnicy statystycznej (L) (L) wynik finansowy netto (P) Wybrane wskaźniki 21 I-XII 29 I-IX 21 I-IX 211 I-IX 211 I-IX ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS 13

15 Nr 1 (177) 212 BIULETYN BRANŻOWY PRODUKCJA CHEMIKALIÓW I WYROBÓW CHEMICZNYCH Wyniki ekonomiczno-finansowe branży w okresie I-III kw. 211 r. poprawiły się w porównaniu z analogicznym okresem 21 r., były korzystniejsze niż średnio w przemyśle. Branża chemiczna mocno reaguje na zmiany koniunktury gospodarczej (największymi odbiorcami są przemysły: maszynowy, metalowy, motoryzacyjny, elektrotechniczny, budowlany, papierniczy i poligraficzny, tekstylny i odzieżowy, rolnictwo), dlatego wraz ze stopniowym ożywieniem gospodarczym w I poł. ub. r., nastąpił wzrost popytu na produkty chemiczne, zwiększenie przychodów (o 1) oraz w mniejszym stopniu wzrost kosztów (o ) i w rezultacie powiększenie zysku netto o 43. Wraz z poprawą wyniku finansowego zwiększyła się rentowność sprzedaży i kapitału, poprawiła się także płynność bieżąca. III kw. ub. r. przyniósł już zmniejszenie zysku netto w porównaniu z II kw. ub. r. o 27, gdyż rosły szybciej niż ogółem (odpowiednio 4 i 2 kw/kw). Na koniec I-III kw. 211 r. najwyższą rentownością charakteryzowała się produkcja nawozów i związków azotowych (ROS=11,) oraz wyrobów kosmetycznych (ROS=1,2), najniższą rentowność sprzedaży osiągnęli producenci materiałów wybuchowych (ROS=2,5). Produkcja krajowa nie pokrywała zapotrzebowania na chemikalia. Saldo wymiany z zagranicą było ujemne (minus 6,1 mld euro w I-III kw. 211 r.). W najbliższych kwartałach spowolnienie gospodarcze ograniczy wzrost przychodów branży ze sprzedaży na rynek krajowy i za granicę (mniejszy popyt ze strony branży motoryzacyjnej i budowlanej), jednocześnie słaby złoty sprzyjać będzie wynikom eksporterów, którzy coraz większą część eksportu kierują na rynki pozaeuropejskie. Planowana prawdopodobnie od lutego br. znacząca podwyżka cen gazu ziemnego wpłynie negatywnie na wyniki firm chemicznych (koszt gazu stanowi istotną część kosztów produkcji sięgającą 5-6 kosztów u producentów nawozów) i w rezultacie obniży konkurencyjność krajowych chemikaliów na rynkach zagranicznych (zagraniczni producenci kupują gaz na rynkach spot taniej niż gaz oferowany przez PGNiG). Sprzedaż nawozów w I poł. br. powinna ukształtować się na podobnym jak w 211 r. poziomie, czemu sprzyjać będzie wciąż dobra koniunktura w rolnictwie (wysoki poziom cen zbóż oraz dopłaty bezpośrednie dla rolników) oraz utrzymująca się opłacalność eksportu ze względu na osłabienie złotego względem euro. W krótkiej perspektywie wstrzymane zostały procesy prywatyzacyjne spółek chemicznych. Ze względu na niestabilną sytuację na rynkach, która ma niekorzystny wpływ na wyceny spółek, nie przewiduje się na razie sprzedaży państwowych pakietów akcji Puław, Ciechu i Azotów Tarnów (zakaz sprzedaży Azotów wygasł w styczniu br.). W dalszym ciągu postępować będzie konsolidacja spółek chemicznych w ramach grupy ZA w Tarnowie, które nabyły 93,4 akcji ZA w Kędzierzynie-Koźlu oraz 66 udziałów ZCh Police (L) (L) wynik finansowy netto (P) Wybrane wskaźniki 21 I-XII 29 I-IX 21 I-IX 211 I-IX 211 I-IX ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS 14

16 Nr 1 (177) 212 BIULETYN BRANŻOWY PRODUKCJA PODSTAWOWYCH WYROBÓW FARMACEUTYCZNYCH Wyniki ekonomiczno-finansowe branży farmaceutycznej w okresie I-III kw. 211 r. były słabsze niż uzyskane w I-III kw. 21 r., jednak wciąż na wyższym poziomie pod względem rentowności niż średnio w przemyśle. Przychody ogółem zmniejszyły się o 12 r/r, natomiast ich uzyskania o 11 r/r, w rezultacie wynik finansowy netto spadł o 2 w porównaniu z I-III kw. 21 r. Rentowność sprzedaży producentów leków pogorszyła się (z 1,6 do,). Branża osiągnęła zadawalający poziom płynności finansowej, zadłużenia i pokrycia obsługi odsetek. III kw. ub. r. przyniósł poprawę zysku netto o 25 w porównaniu z II kw. ub. r., jednak przy zmniejszeniu przychodów i kosztów działalności kw/kw (odpowiednio o 15 i 19). O wzroście kosztów zadecydowały m.in. rosnące ceny zakupu importowanych surowców do produkcji leków w sytuacji osłabienia złotego względem euro. Polski przemysł farmaceutyczny dostarcza około połowy obecnych na krajowym rynku leków (wartościowo), pozostała część jest importowana. W kraju produkowane są głównie leki generyczne (odtwórcze). Udział sprzedaży leków generycznych wynosi 65 pod względem wartości i 5, biorąc pod uwagę liczbę sprzedanych opakowań. Wyniki producentów leków zależą w znacznym stopniu od wielkości sprzedaży leków w aptekach. W okresie trzech kwartałów 211 r. sprzedaż farmaceutyków, według danych PharmaExpert, była wyższa niż przed rokiem o 2. W najbliższych kwartałach prawdopodobne jest utrzymanie wyników przemysłu farmaceutycznego na korzystnym poziomie z uwagi na zbliżający się sezon wysokich zachorowań i duży popyt konsumentów na pełnopłatne leki na przeziębienie. Według prognozy PharmaExpert wartość sprzedaży całego rynku farmaceutycznego na koniec 211 r. wyniesie 27,5 (wzrost o 2,7 w porównaniu z 21 r.). Na wyniki producentów negatywny wpływ prawdopodobnie będzie miała nowa ustawa refundacyjna, która wprowadziła: - sztywne ceny, negocjowane przez ministerstwo zdrowia z poszczególnymi firmami (od ich wartości ustalana jest urzędowa marża hurtowa, która w 212 r. wynosi 7); - likwidację rabatów udzielanych aptekarzom przez hurtowników (w rezultacie podrożenie leków i zmniejszenie popytu), - zmniejszenie poziomu refundacji ponoszonych przez NFZ z 19 do 17 wydatków na świadczenia zdrowotne (liczba refundowanych farmaceutyków została znacznie ograniczona); - zakaz reklamy leków refundowanych. Zdaniem firmy IMS Health dzięki nowej liście refundacyjnej NFZ zaoszczędzi w br. 73. Wydatki pacjentów na leki refundowane wzrosną o 32. Rynek leków refundowanych zmniejszy się o 3,5, tj. o 436 (z listy usunięto 33 produkty, których roczna sprzedaż wynosiła 1,27 ), co negatywnie wpłynie na ich producentów (L) (L) wynik finansowy netto (P) Wybrane wskaźniki 21 I-XII 29 I-IX 21 I-IX 211 I-IX 211 I-IX ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS 15

17 Nr 1 (177) 212 BIULETYN BRANŻOWY PRODUKCJA WYROBÓW Z TWORZYW SZTUCZNYCH Wyniki ekonomiczno-finansowe producentów wyrobów z tworzyw na koniec III kw. 211 r. były niezłe, z wynikiem finansowym mniejszym niż na koniec III kw. 21 r. (spadek o 12 r/r), ale utrzymanym wyraźnym trendem jego poprawy w kolejnych kwartałach 211 r. (wzrost o 17 wobec poprzedniego kwartału). W III kw. 211 r. dynamika przychodów i kosztów r/r nadal słabła, przy większym wzroście kosztów niż przychodów (odpowiednio o 14 i o 12). Rentowność sprzedaży producentów wyrobów z tworzyw sztucznych obniżyła się r/r, niemniej kształtowała się powyżej średniej dla przemysłu (4, wobec 4,4 w przemyśle); rentowność połowy firm była mniejsza (D5=3,7) niż przeciętna dla branży ogółem, co wskazuje na polaryzację tej grupy firm. Zarówno bieżąca jak i podwyższona płynność finansowa kształtowały się na akceptowalnym poziomie. Dłuższy o kilkanaście dni okres inkasa należności w porównaniu z regulowaniem zobowiązań wskazuje na kredytowanie kontrahentów. Branża wytwarza szeroki asortyment wyrobów z tworzyw sztucznych dla gospodarstw domowych (m.in. artykuły kuchenne, stołowe i toaletowe), budownictwa (drzwi, okna, żaluzje, płyty, rury, artykuły sanitarne, linoleum) oraz przemysłu opakowaniowego (torebki, worki, pojemniki), co z uwagi na powszechność stosowania, jak i coraz częstsze zastępowanie produktami z tworzyw sztucznych wyrobów metalowych, zapewnia jej rynek zbytu; jest to produkcja głównie na potrzeby rynku krajowego (37 przychodów ze sprzedaży eksportowej, dla połowy firm to jedynie 23). Z punktu widzenia kosztów branży istotne są ceny gazu, stosowanego w procesie technologicznym produkcji tworzyw sztucznych (czyli surowca dla branży), jak i wyrobów z tworzyw sztucznych. Producenci opakowań z tworzyw sztucznych w planach rozwojowych powinni uwzględniać stopniowo malejący popyt na jednorazowe opakowania z foli z uwagi na coraz powszechniejsze zastępowanie ich opakowaniami biodegradowalnymi lub wielokrotnego użytku (trwają prace KE nad dyrektywą zakazującą używania i produkcji torebek foliowych) i związany z tym wzrost kosztów z tytułu inwestycji w technologie produkcji biodegradowalnych opakowań. W kolejnych kwartałach wyniki branży prawdopodobnie będą stabilne, ewentualne osłabienie wiąże się z ryzykiem większego niż oczekiwany osłabienia popytu ze strony gospodarstw domowych; niekorzystnie na wyniki wpływają wysokie ceny gazu, wzrostowy trend cen importowanego surowca, a także wygaśnięcie 3 września 211 r. ceł antydumpingowych nałożonych na przywóz do UE toreb i worków plastikowych pochodzących z Chin i Tajlandii (nie ma jeszcze wyników postępowania w sprawie wniosku o dokonanie przeglądu złożonego przez 33 unijnych producentów i ich grup reprezentujących 25 unijnej produkcji worków i toreb plastikowych) (L) (L) wynik finansowy netto (P) Wybrane wskaźniki 21 I-XII 29 I-IX 21 I-IX 211 I-IX 211 I-IX ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS