Monitoring Branżowy. Analizy Sektorowe. Biuletyn Branżowy - raport kwartalny 2q16 (195)

Transkrypt

1 Monitoring Branżowy Analizy Sektorowe 12 października 216 Biuletyn Branżowy - raport kwartalny 2q16 (19) Syntetyczna ocena sytuacji ekonomiczno-finansowej sektora przedsiębiorstw na podstawie danych GUS po drugim kwartale 216 r. w oparciu o analizę wybranych wskaźników rentowności, płynności, zadłużenia oraz sprawności działania; obejmuje 22 działy i 3 grupy PKD. Departament Analiz Ekonomicznych Zespół Analiz Sektorowych analizy.sektorowe@pkobp.pl imie.nazwisko@pkobp.pl Synteza...2 PKD: 1. Produkcja artykułów spożywczych Produkcja odzieży Produkcja skór i wyrobów ze skór wyprawionych Produkcja wyrobów z drewna Produkcja papieru i wyrobów z papieru Produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych Produkcja wyrobów z surowców niemetalicznych Produkcja metali Produkcja metalowych wyrobów (bez maszyn i urządzeń) Produkcja komputerów i wyrobów elektronicznych Produkcja urządzeń elektrycznych Produkcja maszyn i urządzeń Produkcja pojazdów samochodowych i przyczep Produkcja mebli Wytwarzanie, przesyłanie i handel energią elektryczną Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków Roboty zw. z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej Handel hurtowy i detaliczny pojazdami samochodowymi Handel hurtowy Handel detaliczny Transport kolejowy towarów Transport drogowy towarów Zakwaterowanie Telekomunikacja Działalność zw. z oprogramowaniem i informatyką Załącznik Definicje wskaźników... 3 Agnieszka Grabowiecka-Łaszek tel. (22) Piotr Krzysztofik tel. (22) Anna Senderowicz tel. (22) Wanda Urbańska tel. (22) Branże o największej / najmniejszej rentowności sprzedaży (). Zakwaterowanie 3.1 Wytwarzanie, przesyłanie i handel energią elek. 2. Produkcja wyrobów chemicznych 23. Produkcja wyrob. z surowców niemetalicznych PRZEMYSŁ ogółem 47. Handel detaliczny 46. Handel hurtowy 4. Handel hurtowy i detaliczny pojazdami 49.2 Transport kolejowy towarów,2 2,6 2,3 2,3 6,7 1,4 13, 12,4 18,1 2q1 2q źródło: PONT Info Gospodarka

2 1q8 3q8 1q9 3q9 1q1 3q1 1q11 3q11 1q12 3q12 1q13 3q13 1q14 3q14 1q1 3q1 1q16 Biuletyn Branżowy Analizy Sektorowe Wyniki sektora przedsiębiorstw 2q16 Przedmiotem kwartalnego raportu jest analiza sytuacji 2 branż przemysłowych i nieprzemysłowych na podstawie danych dla firm o zatrudnieniu powyżej 49 osób w 2q16. Kwartalny wynik finansowy netto sektora przedsiębiorstw w 2q16 był wyższy w porównaniu z analogicznym kwartałem 21, jak i poprzednim kwartałem (36,1 wobec 31,2 w 2q1 i 2,4 w 1q16). Wynik ze sprzedaży produktów i usług - podstawowa kategoria wyniku z podstawowej działalności gospodarczej wzrósł o 8,8 r/r. Na poprawę wyniku finansowego pozytywnie wpłynęły znaczący wzrost wyniku na pozostałej działalności operacyjnej (38 r/r) oraz szybszy wzrost przychodów niż wzrost kosztów (odpowiednio,1 r/r vs. 4,6 r/r ). Odnotowano też poprawę wyniku na operacjach finansowych ( vs. 4,2 w 2q1 i straty 1,1 w 1q16). Rentowność obrotu netto ukształtowała się w 2q16 na poziomie wyższym w porównaniu z 2q1, wyraźnie wyższym wobec 1q16 (wykres). W strukturze rodzajowej kosztów nastąpił wzrost udziału wynagrodzeń (+, pp) i kosztów usług obcych (+,3 pp.), zmalał natomiast udział kosztów zużycia materiałów i energii (-1,2 pp). Sprzedaż eksportowa była o 7, wyższa r/r, udział sprzedaży eksportowej w przychodach netto ze sprzedaży ogółu podmiotów wynosił 2,2; spośród eksporterów zysk netto wykazało 8, przedsiębiorstw wobec 79,1 przed rokiem. Podstawowe relacje ekonomiczno-finansowe eksporterów nieznacznie poprawiły się, były lepsze niż ogółu badanych przedsiębiorstw. W 1h16 nakłady inwestycyjne zmalały o 7,1 r/r (vs. wzrost o 1,9 rok temu). Sytuacja 2 branż na podstawie danych dla firm o zatrudnieniu powyżej 49 osób Poprawa kwartalnego wyniku sektora przedsiębiorstw r/r, Mniejszy udział kosztów zużycia materiałów i energii (-1,2 pp.); wzrost udziału wynagrodzeń (+, pp.) Kontynuowany wzrost eksportu r/r Spadek nakładów inwestycyjnych r/r Rentowność netto w kolejnych kwartałach lat w , 4,6 4, 2,2,8 4,7 4,7, 4,3 4, 3,9 3,6 6,1 4,1 4,1 3,9 3,7 3, 2,4 3,2 4,7 4,1 4, 4,1 3,8 3,4 2,4 3,9,, 4,2 2,8 2,9 Wzrost rentowności netto r/r, jak i q/q 1-1 -,1 źródło: GUS, dane dla firm o liczbie zatrudnionych powyżej 49 osób 2

3 Analizy Sektorowe Zmiana rentowności sprzedaży w 2q16 r/r (uszeregowanie od największej do najmniejszej zmiany poziomu rentowności) 24. Produkcja metali 14. Produkcja odzieży. Zakwaterowanie 2. Produkcja wyrobów chemicznych 41. Roboty budowlane - wznoszenie budynków Zróżnicowany kierunek zmiany poziomu rentowności sprzedaży w poszczególnych branżach w 2q216 w porównaniu z 2q21 1. Produkcja artykułów spożywczych 49.4 Transport drogowy towarów PRZEMYSŁ ogółem 47. Handel detaliczny 4. Handel hurtowy i detaliczny pojazdami 26. Produkcja komputerów i wyrobów elektron. 23. Produkcja wyrob. z surowców niemetalicznych 2. Produkcja metalowych wyrobów 62. Dział. zw. z oprogram. i informatyką 31. Produkcja mebli 29. Produkcja pojazdów samochodowych Wzrost rentowności sprzedaży r/r większy niż w przemyśle ogółem w 7 branżach (na 2), w tym znaczący w produkcji metali, produkcji odzieży, zakwaterowaniu (usługi hotelowe), produkcji wyrobów chemicznych, budownictwie kubaturowym, produkcji artykułów spożywczych oraz transporcie drogowym. 46. Handel hurtowy 1. Produkcja skór i wyrobów 17. Produkcja papieru i wyrobów z papieru 28. Produkcja maszyn i urządzeń 27. Produkcja urządzeń elektrycznych 42. Roboty związane z budową obiektów inżynierii 16. Produkcja wyrobów z drewna 61. Telekomunikacja Widoczne obniżenie poziomu rentowności sprzedaży w 1 branżach, w największym stopniu w energetyce, transporcie kolejowym towarów, telekomunikacji, produkcji wyrobów drewnianych, budownictwie inżynieryjnym oraz produkcji urządzeń elektrycznych Transport kolejowy towarów 3.1 Wytwarzanie, przesyłanie i handel energią elek pkt. proc. źródło: PONT Info Gospodarka 3

4 Analizy Sektorowe Zestawienie tendencji zmian w sektorze przedsiębiorstw w 2q216 wobec 1q216 z sytuacją w analogicznym okresie 21 r. sygnalizuje stabilną sytuację w większości branż, zwraca uwagę liczniejsza (w porównaniu z sytuacją w 1q16) grupa branż z cechami ożywienia w 2q16. PKD Zmiany 2q16/1q16 vs. 2q1/1q1 sygnalizują w 2q216 spowolnienie stabilizację ożywienie 1. Produkcja artykułów spożywczych 14. Produkcja odzieży 1. Produkcja skór i wyrobów ze skór 16. Produkcja wyrobów z drewna 17. Produkcja papieru i wyrobów z papieru 2. Produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych 23. Produkcja wyrobów z surowców niemetalicznych 24. Produkcja metali 2. Produkcja metalowych wyrobów 26. Produkcja komputerów i wyrobów elektronicznych 27. Produkcja urządzeń elektrycznych 28. Produkcja maszyn i urządzeń 29. Produkcja pojazdów samochodowych i przyczep 31. Produkcja mebli 3.1 Wytwarzanie, przesyłanie i handel energią elekt. 41. Roboty budowlane - wznoszenie budynków 42. Roboty zw. z budową obiektów inżynierii 4. Handel hurtowy i detaliczny pojazdami samochodowymi 46. Handel hurtowy 47. Handel detaliczny 49.2 Transport kolejowy towarów 49.4 Transport drogowy towarów. Zakwaterowanie 61. Telekomunikacja 62. Oprogramowanie i informatyka Przy porównaniu zmian 2q16/1q16 vs. 2q1/1q1, w 2q216: w większości branż stabilizacja (stabilne, dobre wyniki, na ogół przy wyhamowaniu dynamiki wzrostu); ożywienie (poprawa wyników) w przemyśle spożywczym, odzieżowym, metalowym, maszynowym, motoryzacyjnym, produkcji komputerów i wyrobów elektronicznych oraz transporcie drogowym; utrzymany spadek przychodów w energetyce. 4

5 2Q Produkcja artykułów spożywczych Drugi kwartał 216 r. przyniósł poprawę sytuacji przemysłu spożywczego, co przejawiło się w znacznym wzroście wyniku finansowego netto (+76,4 r/r) i rentowności sprzedaży (4,7 w 2q16 wobec 2,8 w 2q1). Przychody branży w 2q16 rosły szybciej niż koszty (odpowiednio 6,6 r/r i 4,9 r/r; w większym stopniu niż w 1q16, gdy dynamika wynosiła 2,6 r/r oraz 2,9 r/r). Tendencja zmian przychodów i kosztów w 2q16 wobec 1q16 w porównaniu z analogicznym okresem 21 r. oznacza ożywienie w 2q16. W 2q16 najwyższą rentownością charakteryzowała się produkcja lodów (21,3), produkcja cukru (14,2), pieczywa (1,1), paszy i karmy (1,), herbaty i kawy (8,1). Ujemną rentowność wykazali producenci olejów i tłuszczów (-2,3) i przetwórcy ryb (-,8). Presja dużej podaży produktów rolnych w warunkach umiarkowanego wzrostu popytu krajowego oraz utrzymujących się utrudnień w eksporcie na rynek wschodni wpłynęły na spadek cen skupu podstawowych surowców rolniczych, co ograniczało wzrost cen żywności (w 1h16 wzrost o,7 r/r). W kolejnych kwartałach możliwa niewielka poprawa sytuacji branży spożywczej, na co wpływ będzie miał zwiększony popyt na żywność (wzrost siły nabywczej ludności w wyniku realizacji programu Rodzina plus ) przy nieco wyższych cenach detalicznych żywności, niższych kosztach pozasurowcowych i utrzymaniu tendencji wzrostu eksportu produktów rolno-spożywczych do krajów UE. Czynnikiem hamującym wzrost cen zbóż są optymistyczne prognozy zbiorów zbóż, zarówno w kraju jak i w wielu rejonach świata. Według szacunków GUS zbiory zbóż ogółem w Polsce w 216 r. wzrosną o 7 r/r. Głęboki spadek pogłowia świń będzie skutkować zmniejszeniem podaży żywca w nadchodzących kwartałach i w rezultacie wzrostem cen. Ożywienia na rynku trzody chlewnej można oczekiwać w sezonie 216/17. Produkcja drobiarska pozostanie opłacalna z uwagi na rosnący eksport na rynki europejskie, jednak niskie ceny przetworów drobiowych zmniejszają rentowność producentów. W branży mleczarskiej zmniejszająca się presja podaży przyczynia się do wzrostu cen w eksporcie przetworów mlecznych i może zapowiadać wyższe ceny skupu mleka i poprawy sytuacji producentów. Lepsze zbiory warzyw i owoców (odpowiednio o 12 r/r i 17 r/r) obniżą koszty surowcowe przetwórców. Przewidywany wzrost cen żywności w ostatnim kwartale roku może pozytywnie wpłynąć na rentowność producentów żywności przychody koszty Wybrane wskaźniki 2q 1 3q 1 4q1 1q 16 2q 16 ROS Stopa zysku netto x x ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT Wskaźnik rotacji zapasów (dni) CP Wskaźnik rotacji należności (dni) PL Wskaźnik rotacji zobowiązań (dni) DR Współczynnik długu WP Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: PONT Info. GOSPODARKA na podstawie danych GUS; grupa B (>= osób); dla ROE, DR, WP i CFC dane kwartalne narastające

6 2Q Produkcja odzieży W 2q16 sytuacja branży odzieżowej wyraźnie poprawiła się względem poprzedniego kwartału. Dynamika wzrostu przychodów w 2q16 zwiększyła się wobec 1q16 (1,3 r/r wobec,2), wzrosły także koszty (12, r/r) wobec ich spadku w 1q16 (-,1 r/r). Wzrost wyniku finansowego netto w 2q16 o 88,8 r/r (6 wobec 34 w 2q1) wpłynął na poprawę w zakresie rentowności (tabela). Bieżąca płynność finansowa kształtowała się powyżej satysfakcjonującego poziomu. Tendencja zmian przychodów i kosztów w 2q16 wobec 1q16 w porównaniu z analogicznym okresem 21 r. wskazuje na ożywienie w 2q16. W 2q16 odnotowano wzrost produkcji r/r m.in. garniturów męskich (+19), koszul męskich (+17), żakietów damskich (+11), spodni damskich (+8), spodni męskich (+). Spadek produkcji r/r dotyczył w największym stopniu kostiumów (-18) i płaszczy damskich (-17), bluzek i koszul damskich (-14), płaszczy męskich (-12). Średnioroczne ceny detaliczne odzieży i materiałów odzieżowych w 1h16 były o 4,6 niższe w porównaniu z analogicznym okresem 21 r., co miało wpływ na ograniczenie przychodów branży. W statystycznym gospodarstwie domowym miesięczny budżet na odzież i obuwie wynosi ok. 8 zł na osobę (odzież: 41 zł, obuwie: 17 zł). Wg cyklicznych badań GUS budżetów gospodarstw w 21 r. sytuacja materialna gospodarstw domowych w Polsce poprawiła się (przeciętny miesięczny dochód rozporządzalny na osobę wzrósł o 3,4 r/r, do zł), co może sprzyjać większym wydatkom konsumentów na odzież przez częstsze zakupy lub nabywanie droższych towarów. W najbliższych kwartałach na sytuację w branży korzystnie będzie wpływał spodziewany wzrost popytu konsumpcyjnego w wyniku poprawy na rynku pracy i wypłat w ramach programu Rodzina plus. Negatywnie na wyniki krajowego przemysłu odzieżowego wciąż oddziaływać będzie silna konkurencja tańszych wyrobów z Indii, Chin, Sri Lanki, Tajlandii i Kambodży oraz dużych zagranicznych sieci. Z uwagi na rosnącą siłę nabywczą Polaków na rynku pojawia się coraz więcej zagranicznych sieci odzieżowych, będących silną konkurencją dla krajowych producentów inwestujących w sklepy firmowe. Coraz większe znaczenie dla wyników producentów odzieży ma dywersyfikacja kanałów sprzedaży odzieży w Polsce (sklepy w centrach handlowych tracą na popularności, zyskują natomiast sklepy outletowe oraz handel internetowy) oraz szersze wychodzenie poza granice kraju (salony sprzedaży w Niemczech, Wielkiej Brytanii, Kazachstanie, Białorusi). Kluczowy dla wyników firm odzieżowych jest kurs walutowy. Wzrost kursu euro i dolara w stosunku do złotego przyczynia się do zwiększenia kosztów czynszu oraz usług produkcyjnych na Dalekim Wschodzie ROS Stopa zysku netto x x ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT Wskaźnik rotacji zapasów (dni) CP Wskaźnik rotacji należności (dni) PL Wskaźnik rotacji zobowiązań (dni) DR Współczynnik długu WP Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: PONT Info. GOSPODARKA na podstawie danych GUS; grupa B (>= osób); dla ROE, DR, WP i CFC dane kwartalne narastające 6

7 2Q Produkcja skór i wyrobów ze skór wyprawionych Wyniki ekonomiczno-finansowe branży w 2q16 były dobre, niemniej dynamika wzrostu przychodów wyraźnie zmalała (7,2 r/r wobec 1, r/r w 1q16), w podobnym stopniu spadła dynamika kosztów (6,9 r/r wobec 1,6 r/r w 1q16). Zwiększenie wyniku finansowego netto o 16,6 (z 8 w 2q1 do 89 mln zł w 2q16) przyczyniło się do utrzymania rentowności sprzedaży na poziomie powyżej ok. 1 (tabela). Bieżąca płynność finansowa kształtowała się powyżej poziomu satysfakcjonującego. Tendencja zmian przychodów, kosztów i wyniku finansowego w 2q16 wobec 1q16 w porównaniu z analogicznym okresem 21 r. oznacza stabilizację w branży w 2q16. O sytuacji branży decyduje głównie kondycja producentów obuwia (PKD 1.2). W ujęciu ilościowym, według danych GUS, w 2q16 produkcja obuwia skórzanego wzrosła o 17 r/r vs. 3 r/r w 1q16, natomiast skór miękkich na obuwie zwiększyła się o 39 r/r vs. 7 r/r w 1q16. Średnie ceny obuwia w 1h16 były o 3, niższe niż w analogicznym okresie 21 r. Polska, obok Włoch, Hiszpanii, Portugalii i Rumunii, należy do grupy dużych producentów obuwia skórzanego w Unii Europejskiej. Branża jest silnie rozdro b- niona, obejmuje głównie małe i średnie przedsiębiorstwa, gdzie zatrudnienie bezpośrednio w produkcji znajduje 14 tys. osób, a około 4 tys. osób w powiązanych sektorach. W okresie styczeń-lipiec 216 r. eksport obuwia wyniósł 627 mln euro (+2 r/r), import 83 mln euro (+,3 r/r). Ujemne saldo w handlu zagranicznym obuwiem zmniejszyło się z 39 mln euro do 28 mln euro. Eksport skór w okresie styczeń-lipiec 216 r. zwiększył się o 1 r/r, import wzrósł o 22 r/r, ujemne saldo obrotów na koniec lipca 216 r. wynosiło 132 mln euro wobec -144 mln euro w analogicznym okresie 21 r. W najbliższych kwartałach wyniki ekonomiczne branży prawdopodobnie pozostaną na stabilnym, korzystnym poziomie z uwagi na rosnący popyt konsumpcyjny w wyniku wzrostu realnych wynagrodzeń i poprawy na rynku pracy. Zniesienie kontroli importu obuwia z Chin i Wietnamu wpływa na utrzymywanie się znacznego napływu tanich wyrobów do Polski, co jest dotkliwe szczególnie dla małych i średnich producentów w kraju. Duże firmy obuwnicze lepiej radzą sobie na rynku, często zlecając produkcję w krajach azjatyckich o niższych kosztach wytwarzania (choć słabnący w stosunku do dolara kurs złotego podwyższa te koszty), a ich rozwinięta sieć handlowa wraz z inwestowaniem w jakość i wzornictwo pozwala skutecznie przeciwdziałać taniej konkurencji. Ostatnio pojawiła się tendencja rozszerzania p rzez duże podmioty produkcji w kraju. Dynamicznie rozwija się sprzedaż internetowa obuwia Wybrane wskaźniki 2q 1 3q 1 4q1 1q 16 2q 16 ROS Stopa zysku netto x x ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT Wskaźnik rotacji zapasów (dni) CP Wskaźnik rotacji należności (dni) PL Wskaźnik rotacji zobowiązań (dni) DR Współczynnik długu WP Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: PONT Info. GOSPODARKA na podstawie danych GUS; grupa B (>= osób); dla ROE, DR, WP i CFC dane kwartalne narastające 7

8 2Q Produkcja wyrobów z drewna Wyniki ekonomiczno-finansowe branży drzewnej w 2q16 są nieco słabsze niż w 2q1 (zysk netto 424 vs. 469 w 2q1), do czego przyczynił się wzrost kosztów (6,1 r/r) przy wolniejszym wzroście przychodów (4,9 r/r). Tendencja zmian przychodów i kosztów w 2q16 wobec 1q16 w porównaniu z analogicznym okresem w 21 r. sugeruje stabilizację branży w 2q16. Na wyniki branży decydujący wpływ mają producenci wyrobów z drewna (8 przychodów branży), pozostałe przychody generowali producenci wyrobów tartacznych. Rentowność sprzedaży w 2q16 była słabsza niż w 2q1 (-1,2 pp r/r; por. tabela). Lepsze wyniki w 2q16 osiągnęli producenci wyrobów z drewna (ROS=8,6), producenci wyrobów tartacznych uzyskali ROS=3,4. Bieżąca płynność finansowa była satysfakcjonująca, podwyższona poniżej granicy akceptowalnego poziomu. Udział sprzedaży eksportowej branży w przychodach ogółem kształtował się w 2q16 poniżej średniej dla przemysłu przetwórczego (4 vs. 4); był wyższy w przypadku producentów wyrobów tartacznych (44) niż wyrobów z drewna (4). W ujęciu ilościowym produkcja ważniejszych wyrobów branży wg GUS w 2q16 w porównaniu z 2q1 wzrosła w przypadku wyrobów dla stolarki otworowej (16), płyt wiórowych (12), sklejki (9), tarcicy (8) i płyt podłogowych (6), była zbliżona do 2q1 w przypadku płyt pilśniowych, zmalała produkcja oklein (-3). W kolejnych kwartałach wyniki branży prawdopodobnie utrzymają się na dotychczasowym poziomie, czemu sprzyja stabilny popyt ze strony meblarstwa (dobra sytuacja producentów mebli), jak i firm z segmentu budownictwa mieszkaniowego (duża liczba rozpoczętych projektów). Oczekiwany jest niewielki wzrost cen surowca, niemniej istotnym ryzykiem dla cen są kolejne zmiany w systemie sprzedaży drewna przez Lasy Państwowe (LP). LP zapowiedziały zmianę zasad sprzedaży drewna w 217 r., szczegóły nowego systemu nie zostały dotychczas (1. dekada października) upublicznione. Klientów LP (tartaki, producenci mebli, sklejki czy płyt wiórowych) szczególnie interesuje kwestia klasyfikacji drewna do poszczególnych grup asortymentowych, w tym drewna niepełnowartościowego (po nowelizacji Ustawy o OZE w czerwcu 216 r. może być wykorzystywane energetycznie, co zwiększy konkurencję o surowiec, znaczący także dla producentów płyt drewnopochodnych) przychody koszty Wybrane wskaźniki 2q 1 3q 1 4q1 1q 16 2q 16 ROS Stopa zysku netto x x ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT Wskaźnik rotacji zapasów (dni) CP Wskaźnik rotacji należności (dni) PL Wskaźnik rotacji zobowiązań (dni) DR Współczynnik długu WP Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: PONT Info. GOSPODARKA na podstawie danych GUS; grupa B (>= osób); dla ROE, DR, WP i CFC dane kwartalne narastające 8

9 2Q Produkcja papieru i wyrobów z papieru Wyniki ekonomiczno-finansowe producentów papieru i wyrobów z papieru w 2q16 były mniej korzystne pod względem rentowności niż w 1q16, zbliżone do 2q1. Dynamika wzrostu przychodów w 2q16 była szybsza niż w 1q16 (1,9 r/r wobec,4 r/r), koszty wzrosły w większym stopniu niż przychody (11,1 r/r w 2q16 wobec 6, r/r w 1q16). Wynik finansowy netto w 2q16 zwiększył się o 4,9 r/r (69 mln zł wobec 43 w 2q1), rentowność sprzedaży netto nieco zmniejszyła się (tabela). Bieżąca płynność finansowa kształtowała się na satysfakcjonującym poziomie, zwraca uwagę relatywnie niskie zadłużenie branży (tabela). Tendencja zmian przychodów i kosztów w 2q16 wobec 1q16 w porównaniu z analogicznym okresem 21 r. sugeruje stabilizację branży w 2q16. W 2q16 producenci masy włóknistej, papieru i tektury (PKD 17.1; generują 36 przychodów ogółem i 43 wyniku finansowego działu) osiągnęli wyższą rentowność sprzedaży netto ROS=8,2 niż producenci wyrobów z papieru i tektury (PKD 17.2; 64 przychodów i 7 wyniku finansowego) ROS=6,3. Wyniki branży uwarunkowane są wielkością dostaw i cenami papieru i celulozy. W 2q16 dostawy papierów wysokogatunkowych w Europie zmniejszyły się o 6,1 w porównaniu do 1q16, natomiast w porównaniu z 2q1 były niższe o 6,6. Ceny papierów wysokogatunkowych na koniec 1h16 praktycznie nie zmieniły się w stosunku do końca 21 r. W 2q16 średnia cena celulozy NBSK (celuloza długowłóknista) spadła o 6,8 r/r, natomiast cena BHKP (celuloza krótkowłóknista) zmalała o 11,3 r/r. W porównaniu do 1q16 zanotowano niewielki wzrost cen NBSK (+,6) oraz spadek cen BHKP (-9,1). Wg GUS w 2q16 nastąpił wzrost r/r produkcji: worków i toreb papierowych (+19), papieru toaletowego (+17), tektury falistej (+1), pudełek z papieru i tektury (+9), masy celulozowej (+7), papieru i tektury (+). W kolejnych kwartałach sytuacja ekonomiczna producentów papieru powinna się poprawić, gdyż pod koniec 21 r. zmienił się trend w cenach celulozy. Niższe ceny surowca będą pozytywnie wpływać na wynik producentów papieru. Wyniki producentów wyrobów z papieru pozostaną stabilne z uwagi na przewidywany wzrost popytu na opakowania ze strony głównych odbiorców (m.in. branża spożywcza, reklamowa) w sytuacji wzrostu gospodarczego w Polsce. Na spadek zużycia papieru wpływać będzie zmniejszenie czytelnictwa gazet oraz coraz szersze wykorzystywanie kanałów elektronicznych. Podwyżki cen papieru graficznego będą czynnikiem osłabiającym zyski producentów wyrobów z papieru ROS Stopa zysku netto x x ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT Wskaźnik rotacji zapasów (dni) CP Wskaźnik rotacji należności (dni) PL Wskaźnik rotacji zobowiązań (dni) DR Współczynnik długu WP Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: PONT Info. GOSPODARKA na podstawie danych GUS; grupa B (>= osób); dla ROE, DR, WP i CFC dane kwartalne narastające 9

10 2Q Produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych W 2q16 sytuacja branży pod względem rentowności poprawiła się. Dynamika wzrostu przychodów w 2q16 była szybsza niż w 1q16 (4,1 r/r wobec 2, r/r w 1q16), wzrosły także koszty działalności [2,7 r/r wobec (-,3) r/r w 1q16]. Wynik finansowy w 2q16 wzrósł o 2 r/r (1793 wobec 1436 w 2q1), w rezultacie rentowność poprawiła się (tabela). Tendencja zmian w 2q16 wobec 1q16 w porównaniu z analogicznym okresem 21 r. sugeruje stabilizację w branży w 2q16. Na wyniki branży chemicznej w największym stopniu wpływają producenci podstawowych chemikaliów, nawozów i związków azotowych, tworzyw sztucznych i kauczuku syntetycznego (PKD 2.1) z 4 udziałem w przychodach działu w 2q16 i rentownością netto na poziomie 13,9, a także producenci mydła i detergentów oraz wyrobów kosmetycznych i toaletowych (PKD 2.4; 22 przychodów działu; ROS=12,) oraz farb i lakierów (PKD 2.3; 1 przychodów; ROS=9,9). Zasadniczą przyczyną wzrostu przychodów branży w 2q16 był wyższy popyt na tworzywa sztuczne m.in. ze strony budownictwa mieszkaniowego i motoryzacji. 2q16 przyniósł na rynkach światowych spadek cen mocznika [(-26, r/r) vs. (-29,4) r/r w 1q16] oraz cen nawozów wieloskładnikowych DAP [(-2,1) r/r vs. (-23,9) r/r w 1q16]. Spadek rocznej dynamiki cen najczęściej kupowanych nawozów azotowych przekłada się na obniżkę cen nawozów w Polsce i zmniejszenie przychodów producentów nawozów. W kierunku zmniejszenia kosztów produkcji branży chemicznej oddziaływał spadek cen ropy naftowej w porównaniu z poprzednim rokiem oraz obniżenie od kwietnia 216 r. średniej regulowanej ceny gazu wysokometanowego dla odbiorców przemysłowych o ok. 1. Od 1 lipca 216 r. ceny taryfowe zostały obniżone o ok. 8 w stosunku do poziomu na koniec 2q16. Największą firmą nawozową w Polsce i drugą w Europie (po norweskim koncernie Yara) jest Grupa Azoty, która osiągnęła w 2q16 przychody ze sprzedaży na poziomie 218 (-,2 r/r) przy zysku netto 44 (127 w 2q1). Pogorszenie wyników grupy wynikało ze znacząco niższych cen amoniaku i mocznika. W najbliższych kwartałach czynnikiem sprzyjającym poprawie sytuacji segmentu chemicznego może być utrzymujący się popyt z budownictwa mieszkaniowego, przemysłu opakowań, czy motoryzacyjnego przy niższej taryfowej cenie gazu, co ma kluczowe znaczenie dla rentowności. W krótkiej perspektywie wyniki producentów nawozów mogą ulec pogorszeniu z uwagi na zmniejszony w porównaniu z poprzednim sezonem popyt ze strony rolników będący efektem spadku dochodów producentów zbóż oraz utrzymujący się niski poziom cen nawozów w handlu światowym (słabszy popyt ze strony krajów azjatyckich) ROS Stopa zysku netto x x ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT Wskaźnik rotacji zapasów (dni) CP Wskaźnik rotacji należności (dni) PL Wskaźnik rotacji zobowiązań (dni) DR Współczynnik długu WP Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: PONT Info.GOSPODARKA na podstawie danych GUS; grupa B (>= osób); dla ROE, DR, WP i CFC dane kwartalne narastające 1

11 2Q Produkcja wyrobów z pozostałych surowców niemetalicznych Wyniki ekonomiczno-finansowe branży w 2q16 nieznacznie poprawiły się w porównaniu z 2q1, wynik finansowy netto wzrósł do 1192 (vs. 118 w 2q1), był jednocześnie wyraźnie większy niż w 1q16 (413 ). Zwraca uwagę wyhamowanie dynamiki przychodów (4,7 r/r vs. 6,3 r/r w 1q16), jak i kosztów (4, r/r vs. 4,7 r/r w 1q16). Opóźnienia w uruchamianiu inwestycji z nowej perspektywy finansowej w dalszym ciągu skutkowały słabszym niż oczekiwało wielu producentów popytem na materiały budowlane. Tendencja zmian przychodów i kosztów w 2q16 wobec 1q16 w porównaniu z analogicznym okresem w 21 r. sugeruje stabilizację branży w 2q16. O wynikach działu w 2q16 decydowały głównie wyniki producentów szkła (31 przychodów działu), wyrobów z betonu (2) oraz cementu i wapna (13). Rentowność sprzedaży netto w 2q16 poprawiła się (o,6 pp r/r; por. tabela); wysoki poziom ROS odnotowali w 2q16 producenci cementu (1,9), wyrobów ściernych (1,6) i szkła (1,3). Płynność finansowa działu była satysfakcjonująca. Wg danych GUS w ujęciu ilościowym w 2q16 w porównaniu z 2q1: (a) wzrosła produkcja elementów z silikatu (18), masy betonowej (12), szyb typu float (13), spoiw gipsowych (12), dachówki ceramicznej (12) i cementu (3); (b) na poziomie zbliżonym do poprzedniego roku kształtowała się produkcja cegły (,9) i wapna (-,8); (c) zmalała produkcja wyrobów izolacji termicznej (-1) i bloków ściennych z betonu (-8). W kolejnych kwartałach wyniki działu prawdopodobnie wzmocni sezonowe ożywienie popytu na rynku remontowym (dodatkowo pobudzanego wzrostem dochodów ludności, na 216 r. co 3. Polak planował wydatki związane z remontem mieszkania) i utrzymujący się popyt na materiały budowlane dla potrzeb wykańczania nowych mieszkań. Jednak kluczowe znaczenie dla branży ma wzrost popytu ze strony budownictwa infrastrukturalnego realizującego projekty współfinansowane ze środków z perspektywy finansowej Utrzymujący się od blisko roku niski wolumen rozstrzygniętych przetargów nie daje podstaw do istotnego wzrostu popytu na materiały w 216 r. - impuls z rynku budowlanego dociera do producentów materiałów z opóźnieniem kilku kwartałów, np. cementownie w obecnych realiach oczekują wyraźniejszego wzrostu zakupów w Negatywnie na wyniki branży nadal będzie wpływać duża konkurencja na rynku materiałów budowlanych, jak i aktywna szara strefa. W przypadku cementowni, obok kosztów zakupu dodatkowych uprawnień do emisji dwutlenku węgla, pojawiło się ryzyko wzrostu kosztów związanych ze skutkami opracowywanej obecnie nowelizacji ustawy Prawo wodne koszt proponowanych rozwiązań szacowany na ok., dla całej branży przychody koszty ROS Stopa zysku netto x x ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT Wskaźnik rotacji zapasów (dni) CP Wskaźnik rotacji należności (dni) PL Wskaźnik rotacji zobowiązań (dni) DR Współczynnik długu WP Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: PONT Info.GOSPODARKA na podstawie danych GUS; grupa B (>= osób); dla ROE, DR, WP i CFC dane kwartalne narastające 11

12 2Q Produkcja metali 2q16 producenci metali zakończyli wysokim zyskiem (686 wobec 338 w 2q1 i 346 w 1q16), co przełożyło się na zdecydowaną poprawę rentowności sprzedaży (tabela); poprawa wyniku finansowego była następstwem wzrostów cenowych na rynku stali w drugim kwartale 216 r. Pierwszy raz od II poł. 21 r., branża wykazała wzrost przychodów (+4 r/r), co było szczególnie korzystne dla wyników przedsiębiorstw z uwagi na utrzymanie kosztów produkcji na niezmienionym poziomie. Bieżąca płynność finansowa w 2q16 była akceptowalna, szybka kształtowała się na dolnej granicy satysfakcjonującego poziomu. W 2q16 zwraca uwagę znaczny wzrost nakładów inwestycyjnych (+48 r/r i ponad 2.krotnie kw./kw.; głównie na maszyny i urządzenia techniczne) mogący pozytywnie wpłynąć (poprzez wzrost produkcji) na przyszłe wyniki branży. Zestawienie tendencji zmian w 2q16 wobec 1q16 z sytuacją w analogicznym okresie 21 r. wskazuje na wzrost rynku. Na dobrą ocenę branży w 2q16 złożyły się lepsze wyniki większości segmentów produkcji metali, m.in.: produkcji surówki, żeliwa i stali oraz wyrobów hutniczych (PKD 24.1; ok. 4 przychodów ogółem; w 2q16 ROS=2,7 vs. 1,2 w 2q1) i produkcji metali nieżelaznych (PKD 24.4; 24 przychodów ogółem; ROS=12,7 vs. 8 w 2q1) oraz słabsze wyniki odlewnictwa metali (PKD 24.; 14 przychodów; ROS=2, vs. 3,2 w 2q1). W ujęciu ilościowym (dane GUS), w 2q16 najszybciej rosła produkcja płaskowników, walcówki i prętów z aluminium (+39 r/r), produkcji aluminium oraz stopów i drutu z aluminium (po ok. 2 r/r), wyższe były też wolumeny produkcji rur stalowych oraz blach i taśm miedzianych (po ok. 9 r/r); spadła natomiast produkcja miedzi oraz stopów i drutu miedzianego (po ok. 3 r/r), ołowiu (-22 r/r) oraz brązu (-17 r/r). W kolejnych kwartałach europejski sektor hutniczy będzie pod presją problemów z konkurencyjnością europejskiej stali wobec taniego importu z Chin, natomiast krajowy rynek stalowy wobec taniego importu z Rosji, Turcji i Białorusi oraz perspektyw wzrostu obciążeń z tytułu ochrony klimatu. Rozwój krajowego hutnictwa będą wspierać: (1) nadal niskie ceny surowców: złomu (w 3q16 złom wsadowy tańszy o ok. 3 r/r i niewsadowy tańszy o ok. 9 r/r) oraz rudy żelaza (w 3q16 cena niższa o ok. 6 r/r; w Polsce ok. 6 stali wytapiana jest z koksu i rudy żelaza, a pozostała część pochodzi z przetwarzania złomu w tzw. procesie elektrycznym w piecach łukowych); (2) utrzymujący się zagraniczny popyt (udział sprzedaży eksportowej w przychodach ogółem w 2q16 stanowił 4); (3) szacowany na ok. +3 r/r stabilny wzrost krajowej konsumpcji stali; (4) możliwość uzyskania zwolnienia z podatku akcyzowego od energii elektrycznej wykorzystywanej w procesach mineralogicznych i metalurgicznych (oszczędności branży stalowej rzędu 12 rocznie); () planowana konsolidacja sektora hutniczego w ramach Śląskich Hut Stali Wybrane wskaźniki 2q 1 3q 1 4q1 1q 16 2q 16 ROS Stopa zysku netto x x ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT Wskaźnik rotacji zapasów (dni) CP Wskaźnik rotacji należności (dni) PL Wskaźnik rotacji zobowiązań (dni) DR Współczynnik długu WP Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: PONT Info.GOSPODARKA na podstawie danych GUS; grupa B (>= osób); dla ROE, DR, WP i CFC dane kwartalne narastające 12

13 2Q Produkcja metalowych wyrobów gotowych (bez maszyn i urządzeń) Wynik finansowy producentów metalowych wyrobów gotowych w 2q16 był znacznie wyższy zarówno w porównaniu do 1q16, jak i do analogicznego okresu poprzedniego roku; w 2q16 branża odnotowała 1,48 zysku (wobec 1,26 w 2q1 i 1,3 w 1q16), przy szybszym wzroście przychodów niż kosztów produkcji (odpowiednio 11,6 r/r i 11, r/r). Rentowność sprzedaży była lepsza niż w 2q1, płynność finansowa kształtowała się na akceptowalnym poziomie (tabela). Zestawienie tendencji zmian w 2q16 wobec 1q16 z sytuacją w analogicznym okresie 21 r. sygnalizuje wzrost rynku w 2q16. Na poprawę ogólnej oceny sytuacji branży złożyły się głównie wyniki: producentów metalowych elementów konstrukcyjnych (PKD 2.1; 32 przychodów ogółem; ROS=7 vs.,9 w 2q1) dla budownictwa przemysłowego (m.in. urządzenia dźwigowe, prefabrykowane budynki, pawilony wystawowe) i infrastrukturalnego (mosty, bariery, ekrany akustyczne) i mieszkaniowego (metalowe drzwi, ramy), producentów pozostałych gotowych wyrobów metalowych (m.in. elementy torów kolejowych, pojemników, opakowań, metalowych art. gosp. domowego (PKD 2.9; 31 przychodów działu; ROS=1,4 vs. 9,9 w 2q1) oraz segmentu obróbki i nakładania powłok na metale (PKD 2.6; 1 przychodów działu; ROS=8, vs. 8,8 w 2q1). Producenci wyrobów z metalu są spolaryzowani, ponad połowę przychodów branży generują wielkie podmioty, zatrudniające powyżej 2 osób. Branża wytwarza szeroki asortyment wyrobów metalowych, kierowany na rynek krajowy i w blisko połowie na eksport (choć np. w produkcji opakowań metalowych, czy też produkcji złączy i śrub udział sprzedaży eksportowej sięga 7 przychodów ogółem; na eksport trafia też ponad 6 produkcji grzejników, kotłów c.o., zbiorników i cystern metalowych). W ujęciu ilościowym, według danych GUS, w 2q16 rosła produkcja grzejników oraz przewodów (po ok. 8 r/r), jak również produkcja puszek i opakowań metalowych (o ok. 3 r/r), natomiast niewielkie spadki (o ok. 1 r/r) odnotował segment produkcja zbiorników i cystern metalowych oraz opakowań do żywności. W kolejnych kwartałach można oczekiwać utrzymania dobrych wyników przedsiębiorstw. Pomimo opóźniających się projektów infrastrukturalnych (w przejściowym okresie między dwiema perspektywami UE) skutkujących niższą produkcją budowlano-montażową przedsiębiorstwa wykorzystały odbicie cen stali w I poł. 216 r. i skutecznie wprowadzają strategie oparte o redukcje kosztów, wspierające sprzedaż i dywersyfikujące ofertę produktową, a inwestycje (m.in. otwarcie w II poł. 216 r. fabryki drzwi i ościeżnic metalowych Porta Steel w Ełku, czy objęcie przez Bank Gospodarstwa Krajowego 1 mln euro obligacji producenta opakowań metalowych spółki Can-Pack) pozwolą na zwiększenie produkcji i dalszy rozwój branży Wybrane wskaźniki 2q 1 3q 1 4q1 1q 16 ROS Stopa zysku netto x x ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT Wskaźnik rotacji zapasów (dni) CP Wskaźnik rotacji należności (dni) PL Wskaźnik rotacji zobowiązań (dni) DR Współczynnik długu WP Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: PONT Info.GOSPODARKA na podstawie danych GUS; grupa B (>= osób); dla ROE, DR, WP i CFC dane kwartalne narastające 2q 16 13

14 2Q Produkcja komputerów i wyrobów elektronicznych Drugi kwartał 216 r. przyniósł wzrost rynku komputerów oraz wyrobów elektronicznych i optycznych. Przychody branży w 2q16 wyraźnie odbiły (17,4 r/r wobec 4,9 r/r w 1q16), przewyższając wzrost kosztów (16,7 r/r wobec 4, r/r w 1q16). Wynik finansowy w 2q16 wzrósł o 42 r/r (38 wobec 217 w 2q1) i w rezultacie rentowność sprzedaży netto r/r poprawiła się (tabela). Tendencje zmian w 2q16 wobec 1q16 w porównaniu z analogicznym okresem 21 r. sugeruje ożywienie branży w 2q16. Na wyniki działu mają wpływ głównie wyniki producentów elektronicznego sprzętu powszechnego użytku, tj. telewizorów, monitorów, dvd (PKD 26.4: 8 ogółu firm, 38 przychodów, 23 zysku). Liczba wyprodukowanych telewizorów w 2q16 wyniosła 4,7 mln sztuk [+4,3 r/r i (-6,) w stosunku do 1q16]. Największe udziały na polskim rynku TV mają: Samsung (37), LG (22), Sony (1), Philips (7,), Toshiba (6,9) i TCL (). Wzrost produkcji odbiorników w 2q16 r/r wynikał najpewniej z większego popytu na telewizory, zarówno w kraju, jak i w Europie Zachodniej (dominujący rynek zbytu dla polskiej produkcji) z uwagi na ważne imprezy sportowe: piłkarskie mistrzostwa Europy oraz letnie igrzyska olimpijskie. Branży rtv nie sprzyja wysokie nasycenie gospodarstw domowych sprzętem TV oraz rezygnacja z odbiorników na rzecz oglądania telewizji w komputerze. To prowadzi do wycofywania się z polskiego rynku producentów (Funai, Sharp), czy szukania nisz do zagospodarowania, np. produkcja dla firm motoryzacyjnych (zestawy multimedialne) czy produkcja 8-calowych odbiorników dla klientów biznesowych (rynek hotelowy, gastronomiczny, handlowy). Poprawie wyników branży w 2q16 sprzyjała dobra sytuacja producentów sprzętu telekomunikacyjnego (PKD 26.3: 1 ogółu firm, 2 przychodów, 2 zysku, ROS=8,8) oraz producentów instrumentów i przyrządów pomiarowych (PKD 26.: 32 ogółu firm, 17 przychodów, 27 zysku, ROS=6,3). W najbliższych kwartałach można oczekiwać stabilizacji wyników branży. Wzrost realnych wynagrodzeń i poprawa na rynku pracy mogą przyczynić się do większej sprzedaży droższych, bardziej zaawansowanych modeli telewizorów w standardzie 4K (Ultra HD), co pozytywnie będzie oddziaływać na wartość rynku. Pozytywny wpływ na poziom wydatków wywierać będzie program Rodzina plus. Czynnikiem ryzyka jest koszt podatku od handlu detalicznego, który w zmienionej formie prawdopodobnie wejdzie w życie od stycznia 217 r. W UE rośnie popyt na telewizory powyżej 46 cali, gdzie zastosowano technologię umożliwiającą komfortowe oglądanie także z niewielkiej odległości. Ich transport z Dalekiego Wschodu jest nieopłacalny, co jest szansę dla producentów z Polski na zwiększenie eksportu ROS Stopa zysku netto x x ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT Wskaźnik rotacji zapasów (dni) CP Wskaźnik rotacji należności (dni) PL Wskaźnik rotacji zobowiązań (dni) DR Współczynnik długu WP Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: PONT Info.GOSPODARKA na podstawie danych GUS; grupa B (>= osób); dla ROE, DR, WP i CFC dane kwartalne narastające 14

15 2Q Produkcja urządzeń elektrycznych W 2q16, w efekcie niekorzystnej tendencji wyższego wzrostu kosztów niż przychodów (odpowiednio: koszty +8,8 r/r i przychody +8, r/r - o ok. połowę wolniejsza dynamika wzrostu niż rok wcześniej, wykres) obniżył się wynik finansowy producentów urządzeń elektrycznych (4 wobec 644 w 2q1 oraz 81 w 1q16). Na przestrzeni 2q16 znacznie spadł udział sprzedaży eksportowej w przychodach (o 6 pp, do 9). Płynność finansowa kształtowała się na satysfakcjonującym poziomie (tabela). Zestawienie tendencji zmian w 2q16 wobec 1q16 z sytuacją w analogicznym okresie 21 r. wskazuje na stabilizację rynku w 2q16. Na ogólną ocenę sytuacji branży wpłynęły słabsze wyniki: produkcji sprzętu AGD (PKD 27.; ok. 41 przychodów działu) z zyskownością sprzedaży na poziomie 3, (vs. ROS=4 w 2q1); produkcji elektrycznych silników, prądnic, transformatorów, aparatury rozdzielczej energii elektrycznej (PKD 27,1; 2 przychodów działu) z ROS=4 (vs.,7 w 2q1), produkcji elektrycznego sprzętu oświetleniowego (PKD 27.4; 1 przychodów) - najzyskowniejszy segment działu (ROS=,6 wobec ok. 9,3 w 2q1) oraz jedyny w 2q16 segment działu o lepszych wynikach produkcja przewodów i sprzętu instalacyjnego (PKD 27.3; 14 przychodów; ROS=3, vs. 2,6 w 2q1). W ujęciu ilościowym, wg danych GUS, w 2q16 wzrosty odnotowała zarówno produkcja ogniw i baterii (+12), jak i akumulatorów (+6 r/r), spadła natomiast produkcja silników elektrycznych (o ok., r/r); w segmencie AGD prawie 2.krotnie wzrosła produkcja odkurzaczy, wyprodukowano więcej zmywarek i piekarników (+1) oraz kuchni elektrycznych i gazowych (+1 r/r); natomiast spadki odnotowali producenci elektrycznych płyt (-18 r/r), robotów kuchennych (-1) i suszarek (-3 r/r). W kolejnych kwartałach można oczekiwać utrzymania wyników producentów urządzeń elektrycznych. Rozwój branży wspierają: (1) utrzymujący się dodatni trend krajowej sprzedaży AGD (+7 r/r/ w I poł. 216; efekt m.in. poszerzania oferty produktowej wraz z rosnącym trendem poszukiwania przez klientów urządzeń bardziej zaawansowanych technologicznie, czy gwarantujących dobrą klasę energetyczną) i (2) wysoki udział eksportu wyrobów branży (pomimo spadku w 2q16 udziału sprzedaży eksportowej, nadal średnio co 2. firma generuje znaczącą część swoich przychodów ze sprzedaży na rynkach zagranicznych); (3) inwestycje w rozbudowę produkcji (m.in. BSH planuje uruchomienie dwóch fabryk: sprzętu kuchennego do zabudowy oraz lodówek, Whirlpool unowocześnia platformy produkcyjne w swoich trzech fabrykach AGD); (4) ożywienie na rynku mieszkaniowym wspierające sprzedaż urządzeń AGD (szczególnie urządzeń do zabudowy); () program Rodzina plus wpływający na zwiększenie poziomu wydatków i tym samym wspierający wzrost przyszłych wyników branży AGD ROS Stopa zysku netto x x ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT Wskaźnik rotacji zapasów (dni) CP Wskaźnik rotacji należności (dni) PL Wskaźnik rotacji zobowiązań (dni) DR Współczynnik długu WP Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: PONT Info.GOSPODARKA na podstawie danych GUS; grupa B (>= osób); dla ROE, DR, WP i CFC dane kwartalne narastające 1

16 2Q Produkcja maszyn i urządzeń W 2q16 rynek maszyn i urządzeń mechaniczny odnotował poprawę wyników zarówno wobec analogicznego okresu poprzedniego roku, jak i bardzo słabego 1q16; zysk ze sprzedaży w 2q16 wyniósł 99 (vs. 98 w 2q1 i 471 w 1q16) i był osiągnięty przy dodatniej dynamice wzrostu przychodów, chociaż niekorzystnie wolniejszej od wzrostu kosztów produkcji (przychody +7,6 r/r; koszty +8 r/r). Płynność finansowa kształtowa się na satysfakcjonującym poziomie (tabela). Zestawienie tendencji zmian w 2q16 wobec 1q16 z sytuacją w analogicznym okresie 21 r. sygnalizuje ożywienie rynku w 2q16. Na ocenę sytuacji branży wpłynęły lepsze wyniki producentów maszyn ogólnego przeznaczenia, głównie silników i turbin (PKD 28.1; 36 przychodów działu) z ROS=7,3 (vs. 6, w 2q1) oraz producentów pozostałych maszyn, m.in. urządzeń chłodniczych i wentylacyjnych (PKD 28.2; 22 przychodów ogółem) z ROS=7,9 (vs. 6, w 2q1), rekompensujące słabsze (głównie przez deficytową sprzedaż segmentu produkcji maszyn dla górnictwa oraz budownictwa) wyniki segmentu produkcji pozostałych maszyn specjalnego przeznaczenia (PKD 28.9; 22 przychodów działu) z ROS=3,2 (vs.,7 w 2q1). W ujęciu ilościowym (dane GUS) w 2q16 więcej niż rok wcześniej wyprodukowano obrabiarek do metali (+4 r/r), utrzymany został poziom produkcji betoniarek, spadł natomiast wolumen produkcji silników wysokoprężnych dla przemysłu (do 27 szt., tj. 8 r/r) oraz produkcja maszyn dla rolnictwa i leśnictwa (-29 r/r); w 2q16 o ok. połowę spadła ładowność wyprodukowanych maszyn i urządzenia do robót budowlanych, drogowych i melioracyjnych. W kolejnych kwartałach oczekiwana stabilizacja wyników działu, przy zróżnicowanych przesłankach dla różnych typów maszyn: (a) utrzymujące się zapotrzebowanie na urządzenia do produkcji energii i ciepła; (b) dobre perspektywy rozwoju produkcji urządzeń chłodniczych; (c) utrzymujący się poziom inwestycji związanych z rozbudową i modernizacją parku maszynowego przedsiębiorstw (w I poł. 216 wartość inwestycji ogółem była niższa r/r o pp, natomiast udział nakładów na maszyny i urządzenia techniczne wzrósł r/r o ok. 2 pp). Równocześnie coraz trudniejsze jest otoczenie produkcji maszyn dla górnictwa węgla kamiennego (starając się zapobiec upadłości, spółki z grupy Kopex wprowadzają program restrukturyzacji obejmujący m.in. redukcję majątku i restrukturyzację zatrudnienia), a utrzymująca się presja na ceny ropy negatywnie wpływa na rozwój inwestycji wydobywczych (słabszy popyt na maszyny dla rynku ropy i gazu zmusza firmy do dywersyfikowania produkcji). Konflikt rosyjsko-ukraiński niekorzystnie wpływa na sytuację producentów maszyn rolniczych aktywnych na rynkach wschodnich, niemniej producenci starają się zwiększać udział na innych rynkach eksportowych i zdobywać kontrakty krajowe przychody koszty ROS Stopa zysku netto x x ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT Wskaźnik rotacji zapasów (dni) CP Wskaźnik rotacji należności (dni) PL Wskaźnik rotacji zobowiązań (dni) DR Współczynnik długu WP Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: PONT Info.GOSPODARKA na podstawie danych GUS; grupa B (>= osób); dla ROE, DR, WP i CFC dane kwartalne narastające 16

17 2Q Produkcja pojazdów samochodowych i przyczep (bez motocykli) W 2q16 branża motoryzacyjna odnotowała rekordowy poziom dynamiki wzrostu przychodów (+2 r/r vs. 8,8 r/r w 1q16 i 4,1 r/r w 2q1), co wraz z wolniejszym wzrostem kosztów produkcji skutkowało wysokim wynikiem finansowym (1,9 vs. 1,7 w 1q16 i 1, w 2q1) i wzrostem zyskowności sprzedaży. Płynność finansowa kształtowała się na akceptowalnym poziomie (tabela). Zestawienie tendencji zmian w 2q16 wobec 1q16 z sytuacją w analogicznym okresie 21 r. sygnalizuje w 2q16 kontynuację wzrostowego trendu rynku. Lepsza ocena sytuacji branży wynikała z poprawy wyników zarówno producentów części i akcesoriów do pojazdów (PKD 29.3; 4 przychodów działu), ROS=6,3 r/r (vs. 6 r/r w 2q1), jak i producentów samochodów (PKD 29.1; 43 udziałów w rynku), ROS=3 (vs. 2,3 w 2q1). W ujęciu ilościowym, wg GUS, w 2q16 wzrosty odnotowały wszystkie segmenty produkcji pojazdów: wyprodukowano 16,9 tys. samochodów osobowych (+ ok. 7 r/r), 1,3 tys. pojazdów transportu publicznego (+ 12,6 r/r) oraz 31,4 tys. samochodów ciężarowych i ciągników (+23,9 r/r). W kolejnych kwartałach można oczekiwać utrzymania popytu na produkcję krajowej branży motoryzacyjnej. Pozytywną przesłanką prognoz jest niezmiennie wysoki popyt zagraniczny zarówno na części, jak i na pojazdy produkowane w Polsce (w 2q16 sprzedaż eksportowa przekroczyła 78 przychodów ogółem) wynikający z jednej strony z konkurencyjnego połączenia jakości i ceny produktów (w I poł. 216 r. motoryzacja odpowiadała za ok. 3 łącznej wartości zakończonych prac badawczych i rozwojowych sektora przedsiębiorstwach niefinansowych), jak i prawie już 3-letniego wzrostowego trendu sprzedaży nowych samochodów na rynkach europejskich (ogólna liczba rejestracji nowych samochodów w I poł. 216 r. przekroczyła 7,8 mln szt., co oznacza poprawę rzędu 9,4 r/r). Po słabszym początku 3q16 r., tj. spadku produkcji w lipcu (rekordowo wysoka baza odniesienia z 21, mniejsza liczba dni roboczych i postoje remontowe Volkswagena i Opla) kolejny miesiąc charakteryzowała już wysoka dynamika wzrostu produkcji (+77 r/r produkcji aut osobowych i +41 r/r dostawczych). Utrzymujący się wysoki popyt na nowy model Opla Astry i planowane w końcu roku rozpoczęcie produkcji dostawczego Craftera powinno poprawić roczny wynik branży. Oczekiwaną poprawę wyników segmentu produkcji części i akcesoriów wspierają inwestycje w rozbudowę potencjału produkcyjnego (Polska jest jednym z kluczowych poddostawców dla europejskich fabryk aut, głównie rynku niemieckiego, ale coraz więcej komponentów wysyłanych jest do Czech, Słowacji i Węgier); w 216 r. zakładane jest uruchomienie 18 inwestycji, o łącznych nakładach inwestycyjnych ponad,8, z czego ok. 1,3 w motoryzacji przychody koszty ROS Stopa zysku netto x x ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT Wskaźnik rotacji zapasów (dni) CP Wskaźnik rotacji należności (dni) PL Wskaźnik rotacji zobowiązań (dni) DR Współczynnik długu WP Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: PONT Info.GOSPODARKA na podstawie danych GUS; grupa B (>= osób); dla ROE, DR, WP i CFC dane kwartalne narastające 17

18 2Q Produkcja mebli Wyniki ekonomiczno-finansowe branży meblarskiej w 2q16 były dobre, wynik finansowy był lepszy niż w 2q1 (16 vs. 413 ). Dynamika wzrostu branży wzrosła: przychody wzrosły o 13 r/r (vs. 9 r/r w 1q16), a koszty o 12,6 r/r (vs. 8,4 r/r w 1q16). Tendencja zmian przychodów i kosztów w 2q16 wobec 1q16 w porównaniu z analogicznym okresem w 21 r. wskazuje na stabilną sytuację w 2q16. Na jej wyniki decydujący wpływ mają producenci pozostałych mebli (82 przychodów działu). Rentowność producentów mebli w 2q16 kształtowała się blisko średniej dla przemysłu przetwórczego, w przypadku segmentu produkcji materaców (ok. 6 przychodów działu) wynosiła 11. W ujęciu ilościowym produkcja mebli wg GUS w 2q16 w porównaniu z 2q1 wzrosła r/r we wszystkich segmentach w przypadku mebli: do kuchni o 36, do sypialni o 21, do pokoi dziennych o 8, mebli tapicerskich o 6. Dla wyników branży istotny jest popyt zagraniczny - Polska jest 4. światowym eksporterem mebli (za Chinami, Niemcami i Włochami); sytuuje się w grupie 6 największych światowych producentów mebli (za Chinami, USA, Niemcami, Włochami i Indiami); 6 przychodów branży pochodziło w 2q16 z eksportu (w przypadku producentów materaców 76). W 2q16 dynamika eksportu utrzymywała się na wysokim poziomie - sprzedaż eksportowa wzrosła o 14,4 r/r (vs. 11, w 1q16), w tym w największym segmencie (pozostałe meble) wzrosła o 16, r/r (vs. 12,2 r/r w 1q16); konkurencyjność cenowa oraz opłacalność eksportu utrzymywały się w 2q16 na wysokim poziomie. W kolejnych kwartałach oczekiwane są nadal dobre wyniki branży; producenci mebli z ugruntowaną pozycją w UE, są także aktywni w poszukiwaniu nowych rynków eksportowych. Meble są jedną z 7. branż, promowanych w ramach wsparcia rozpoznawalności polskich marek, z zatwierdzonym w maju 216 r. przez resort rozwoju programem promocji. Na rynku krajowym możliwy jest wzrost popytu na meble dzięki poprawie na rynku pracy i sytuacji dochodowej (pierwsze wyposażenie, częstsza wymiana mebli). Negatywnie na koszty producentów z własnymi salonami sprzedaży prawdopodobnie wpłynie zapowiadana nowa wersja podatku od handlu detalicznego po zawieszeniu wprowadzonego od września 216 r. podatku od handlu (z uwagi postępowanie KE w sprawie naruszenia reguł unijnej pomocy publicznej przez ten podatek), resort finansów zapowiedział opracowanie nowego podatku obciążającego sprzedaż detaliczną, prawdopodobnie zależnego od powierzchni sklepów, co będzie negatywnie wpływać na sytuację także salonów meblowych ROS Stopa zysku netto x x ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT Wskaźnik rotacji zapasów (dni) CP Wskaźnik rotacji należności (dni) PL Wskaźnik rotacji zobowiązań (dni) DR Współczynnik długu WP Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: PONT Info.GOSPODARKA na podstawie danych GUS; grupa B (>= osób); dla ROE, DR, WP i CFC dane kwartalne narastające 18

19 2Q Wytwarzanie, przesyłanie, dystrybucja i handel energią elektryczną W 2q16 sytuacja branży była słabsza niż w analogicznym okresie 21 r., jednak lepsza pod względem rentowności niż w 1q16. W 2q16 przychody kolejny kwartał zmalały [(-3,2) r/r wobec (-2,9) r/r w 1q16], podczas gdy koszty wzrosły [2,8 r/r wobec (-2,) r/r w 1q16]. Osłabienie wyniku finansowego o 3,3 r/r przyczyniło się do pogorszenia rentowności (por. tabela). Tendencja zmian przychodów i kosztów w 2q16 wobec 1q16 w porównaniu z analogicznym okresem 21 r. sygnalizuje spowolnienie branży w 2q16. W 2q16 produkcja energii wzrosła w niewielkim stopniu (,3 r/r vs. spadek o,1 r/r w 1q16); dynamika zużycia energii w 1q16 wynosiła 2, r/r (vs. 2,1 r/r w 1q16; w czerwcu 16 wzrost o 4,2 r/r ze względu na uruchamianie klimatyzatorów podczas upałów). Import energii w 2q16 zwiększył się o 31,2 r/r (vs. 39, r/r w 1q16), co było spowodowane niższymi cenami energii na rynkach ościennych (udział importu w krajowym zużyciu energii wynosi 1). W kolejnych kwartałach sytuacja branży elektroenergetycznej najpewniej pogorszy się z uwagi na: niskie hurtowe ceny energii na rynku spot (czemu sprzyja nadwyżka mocy w systemie), utrzymujący się spadek cen zielonych certyfikatów, wzrost kosztów związanych z zakupem uprawnień do emisji CO 2 (obniży marże w podsektorze wytwarzania), obniżenie przez prezesa URE wskaźnika WACC (średni ważony koszt kapitału) w dystrybucji, a także ryzyko wzrostu kosztów związane z zaangażowaniem energetyki (Energa i PGE) w restrukturyzację nierentownego sektora górnictwa węgla kamiennego poprzez udział spółek energetycznych w Polskiej Grupie Górniczej. Zużycie energii powinno zwiększyć się wraz ze wzrostem produkcji przemysłowej w sytuacji utrzymującego się wzrostu gospodarczego w Polsce, co stwarza perspektywy dla większych przychodów wytwórców energii. W ostatnich tygodniach kontrolowane przez Skarb Państwa grupy energetyczne przedstawiły strategie rozwoju aktualizując plany inwestycyjne na najbliższe kilkanaście lat. Łączna wartość planowanych inwestycji wyceniana jest na 127, przy czym priorytet zachowa energetyka konwencjonalna, mająca korzystać z krajowych zasobów węgla. Tauron zakłada kontynuację budowy bloku na węgiel kamienny w Elektrowni Jaworzno III, PGE jest w trakcie realizacji dwóch bloków w Elektrowni Opole (węgiel kamienny) oraz siłowni w Turowie (węgiel brunatny), Enea, poza sfinalizowaniem inwestycji w blok na węgiel kamienny w Kozienicach, najpewniej zaangażuje się wraz z Energą w projekt w Ostrołęce (węgiel kamienny). Rozwój nowych bloków konwencjonalnych ma być wspierany przez rynek mocy (projekt przedstawiony do konsultacji w lipcu 216 r.) ROS Stopa zysku netto x x ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT Wskaźnik rotacji zapasów (dni) CP Wskaźnik rotacji należności (dni) PL Wskaźnik rotacji zobowiązań (dni) DR Współczynnik długu WP Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: PONT Info.GOSPODARKA na podstawie danych GUS; grupa B (>= osób); dla ROE, DR, WP i CFC dane kwartalne narastające 19

20 2Q Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków Wyniki ekonomiczno-finansowe budownictwa kubaturowego (roboty związane ze wznoszeniem budynków) w 2q16 poprawiły się wobec analogicznego kwartału 21 r., jak i poprzedniego kwartału (26 mln zysku wobec 341 w 2q1 i 342 w 1q16). W 2q1 dynamika przychodów i kosztów była niewielka przychody wzrosły o 1,6 r/r (vs. spadek o,2 w 1q16); w przypadku kosztów tendencja spadkowa wyhamowała [(-,1) vs.(-,) w 1q16]. Zestawienie tendencji zmian w 2q16 wobec 1q16 z sytuacją w analogicznym okresie w 21 r. oznacza stabilizację branży w 2q16. Wyniki działu są wypadkową wyników firm zajmujących się wznoszeniem budynków (PKD 41.2: 86 przychodów działu) oraz firm deweloperskich (PKD 41.1). W 2q16 średnia ROS firm deweloperskich wynosiła 21,9, przy czym występowało silne zróżnicowanie ROS połowy firm nie przekraczała 4,8. Segment kubaturowy odnotował ROS na poziomie 3,7. Płynność finansowa kształtowała się na akceptowalnym poziomie. Aktywność w zakresie budynków w 2q16 nadal była duża (udział tych obiektów w produkcji budowlano-montażowej wynosił,1, +,2 pp r/r), głównie z uwagi na wzrost udziału budynków mieszkalnych (18,9, +3,9 pp r/r). W przypadku budynków niemieszkalnych wzrasta udział obiektów handlowo-usługowych (8,6, tj. +2 pp r/r), maleje udział obiektów użyteczności publicznej (szpitale, szkoły itp.;,6; -,8 pp r/r), nie zmienił się udział obiektów przemysłowych i magazynowych (14,7). Utrzymujący się w okresie styczeń sierpień 216 r. wzrost liczby rozpoczynanych mieszkań i liczby wydawanych pozwoleń ogółem (6,2 r/r oraz 14 r/r; w tym w przypadku deweloperów odpowiednio 4,8 r/r i 1 r/r pozwoleń) sygnalizuje pozytywną ocenę rynku mieszkaniowego przez inwestorów. W kolejnych kwartałach wyniki firm budowlanych aktywnych w segmencie budownictwa mieszkaniowego prawdopodobnie nadal będą dobre z uwagi na ożywiony rynek mieszkaniowy (niskie stopy procentowe korzystne dla kredytu mieszkaniowego, popyt wspierany poprzez zakupy gotówkowe i presje kończących się środków z MdM; niemniej zarysowująca się w 2q16 malejąca liczba mieszkań w toku budowy może zapowiadać wyhamowanie rynku w reakcji na duży portfel w budowie i liczne pozwolenia zgromadzone przez deweloperów). W przypadku budownictwa kubaturowego utrzymujący się od prawie roku niski wolumen rozstrzygniętych przetargów na obiekty, jak i mniej wydanych pozwoleń na obiekty inżynierii lądowej i wodnej w 1h16 (-14 r/r) sugerują kontynuację osłabienia popytu na usługi budowlane z tego segmentu ROS Stopa zysku netto x x ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT Wskaźnik rotacji zapasów (dni) CP Wskaźnik rotacji należności (dni) PL Wskaźnik rotacji zobowiązań (dni) DR Współczynnik długu WP Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: PONT Info.GOSPODARKA na podstawie danych GUS; grupa B (>= osób); dla ROE, DR, WP i CFC dane kwartalne narastające 2

21 2Q Roboty związane z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej Wyniki ekonomiczno-finansowe budownictwa inżynieryjnego (obejmuje budowę m.in. autostrad, ulic, dróg szynowych, wiaduktów, linii elektroenergetycznych i telekomunikacyjnych; przychody firm drogowych stanowiły w 2q16 ok. 4 przychodów działu, +,7 pp r/r) w 2q16 były słabe choć branża odnotowała 246 zysku wobec straty 288 w 1q16, to był on mniejszy niż w 2q1 (397 ); nastąpiło wyhamowanie spadku przychodów [(-13 r/r) vs. (-22 r/r) w 1q16] i kosztów [(-12 r/r) vs. (-19 r/r) w 1q16], zwraca uwagę nieco większy spadek przychodów niż kosztów. Przeciętna rentowność sprzedaży była mniejsza niż rok temu (por. tabela), przy zróżnicowaniu segmentów: firmy drogowe notowały po 2q16 ROS=(-,7) vs. 1, w po 2q1, kolejowe [(-,8) vs. 3,4], budujące mosty i wiadukty [(-1) vs. ]. Płynność finansowa branży kształtowała się na zadowalającym poziomie (tabela). Zestawienie tendencji zmian w 2q16 wobec 1q16 z sytuacją w analogicznym okresie w 21 r. sugeruje tendencje stagnacyjne w 2q16. Struktura budownictwa wg rodzaju wznoszonych obiektów po 2q16 wskazuje na nadal mniejszy udział obiektów inżynierii lądowej i wodnej (44,9: -,2 pp r/r), przy wzroście udziału autostrad i dróg ekspresowych (1,3; +3,6 pp r/r) i spadku udziału m.in. dróg szynowych (-2,6 pp r/r). W najbliższych kwartałach wyniki segmentu budownictwa inżynieryjnego utrzymają się na niskim poziomie z uwagi na opóźnienia w przetargach infrastrukturalnych. Utrzymujący się od blisko roku niski wolumen rozstrzygniętych przetargów nie daje podstaw do istotnej poprawy sytuacji w krótkim okresie - od wygrania przetargu do rozpoczęcia budowy upływa co najmniej rok. W przypadku budownictwa drogowego z zaplanowanych na lata w KPBD 384 km dróg, w realizacji jest 82 km, 49 km na etapie projektowania (realizacja zależy już od wykonawców), na 79 km przetargi mają być ogłoszone do końca roku. Ze 17 budżetu KPBD na lata zostały podpisane kontrakty drogowe na 1,4 ; z zapowiadanych na 216 r. za 29 większość jest jeszcze nierozstrzygnięta, we wrześniu wznowiono postępowania na zadania warte 4,1, ale umowy będą zawierane w większości na początku 217 r. W przypadku budownictwa kolejowego opóźnienie w ogłaszaniu przetargów (brak przygotowanych projektów przy koncentracji na wykorzystaniu środków z poprzedniej perspektywy) spowodowało, że w 216 r. inwestycje wyniosą ok.4 (vs. 7,7 mld w 21 r.), z planowanymi ok., w 217 r. i 11 w 218 r. Taka sytuacja w krótkim okresie oznacza ryzyko małego portfela zamówień firm ze skutkami dla firm m.in. zwolnień czy nieterminowej regulacji zobowiązań; natomiast w dłuższym okresie wzmacnia się ryzyko spiętrzenia inwestycji w latach z negatywnymi skutkami wzrostu cen materiałów czy problemów z dostępnością specjalistów ROS Stopa zysku netto x x ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT Wskaźnik rotacji zapasów (dni) CP Wskaźnik rotacji należności (dni) PL Wskaźnik rotacji zobowiązań (dni) DR Współczynnik długu WP Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: PONT Info.GOSPODARKA na podstawie danych GUS; grupa B (>= osób); dla ROE, DR, WP i CFC dane kwartalne narastające 21

22 2Q Handel hurtowy i detaliczny pojazdami samochodowymi W 2q16 rynek handlu samochodami nadal charakteryzował się wysoką dynamiką wzrostu przychodów (+23,2 r/r), co przy wolniej rosnących kosztach produkcji (+22 r/r) skutkowało rekordową zyskownością sprzedaży (zysk netto wyniósł 68 vs. 26 w 1q16 i 298 w 2q1) i poprawą rentowności branży. W 2q16 bieżącą płynność finansowa była na akceptowalnym poziomie, natomiast niesatysfakcjonująca była płynność podwyższona (tabela). W 2q16 zwraca uwagę wyraźny wzrost nakładów inwestycyjnych (o prawie 4 r/r; głównie na środki transportu) mogący pozytywnie wpłynąć na przyszłe wyniki branży. Zestawienie tendencji zmian w 2q16 wobec 1q16 z sytuacją w analogicznym okresie 21 r. sygnalizuje stabilizację rynku w 2q16 (efekt wysokiej bazy odniesienia). Na ogólną poprawę oceny sytuacji branży wpłynęły wyniki sprzedaży hurtowej i detalicznej pojazdów samochodowych (PKD 4.1; 81 przychodów działu wzrost o 4 pp), które w 2q16 charakteryzowały się zyskownością sprzedaży na poziomie 2,1 (vs. 1,4 w 2q1) oraz wyniki sprzedaży hurtowej i detalicznej części (PKD 4.3; 18 przychodów ogółem) z ROS=3,6 (vs. 1, w 2q1). W strukturze przychodów działu ponad 4 przychodów generują spółki będące własnością kapitału zagranicznego. W kolejnych okresach można oczekiwać kontynuacji korzystnego dla branży wysokiego popytu na samochody. W 3q16 na rynku krajowym zarejestrowano 92 tys. nowych i 24 tys. używanych samochodów osobowych (odpowiednio +1 r/r i +13 r/r) oraz 14, tys. samochodów dostawczych (+1 r/r; rekordowo wysoką sprzedaż odnotowano w sierpniu - klienci zwiększyli zakupy chcąc uprzedzić oczekiwaną podwyżkę cen samochodów wynikającą z wchodzącej w życie miesiąc później nowej normy emisji spalin Euro VI dla samochodów dostawczych). Nowe modele samochodów (w tym produkowany od roku w gliwickich zakładach GM nowy model Opla Astry) wraz z bogatą ofertą tanich kredytów samochodowych i korzystnego leasingu wspierają zakupy samochodów przez firmy (generujące w segmencie osobowym ok. 7 popytu na nowe pojazdy). Silną konkurencję dla rynku nowych samochodów osobowych stanowi import pojazdów używanych (prawie 243 tys. aut w 3q16, tj. wzrost o ponad 1 r/r vs. +12 r/r w 2q16), a silniejszy popyt na samochody na pewno będzie zachęcał do sprowadzania większej liczby pojazdów z zagranicy. Ponieważ wśród sprowadzanych aut znaczny udział mają starsze pojazdy (ok. 63, ma ponad 1 lat), dlatego też rośnie zapotrzebowanie na części zamienne, co wraz dodatnią dynamiką wzrostu sprzedaży nowych samochodów na rynku krajowym wspiera rozwój handlu częściami do pojazdów samochodowych przychody koszty ROS Stopa zysku netto x x ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT Wskaźnik rotacji zapasów (dni) CP Wskaźnik rotacji należności (dni) PL Wskaźnik rotacji zobowiązań (dni) DR Współczynnik długu WP Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: PONT Info.GOSPODARKA na podstawie danych GUS; grupa B (>= osób); dla ROE, DR, WP i CFC dane kwartalne narastające 22

23 2Q Handel hurtowy, z wyłączeniem handlu pojazdami samochodowymi Sytuacja ekonomiczno-finansowa w handlu hurtowym w 2q16 nie zmieniła się względem 1q16. Dynamika wzrostu przychodów hurtu w 2q16 nieznacznie wzrosła (1, r/r wobec,3 r/r w 1q16) przy niewielkim wzroście kosztów (1, r/r wobec, r/r w 1q16). Wypracowany w 2q16 wynik finansowy netto (2,47 ) był zbliżony do wyniku w 2q1 (2,48 ), co skutkowało utrzymaniem rentowności netto na poziomie 2q1 (tabela). Bieżąca płynność finansowa kształtowała się na satysfakcjonującym poziomie. Tendencja zmian przychodów i kosztów w 2q16 wobec 1q16 w porównaniu z analogicznym okresem 21 r. sugeruje stabilizację w handlu hurtowym w 2q16. Sprzedaż hurtowa jest jedną z bardziej rozdrobnionych branż (w systemie REGON na koniec 2q16 było zarejestrowanych 296 tys. hurtowni; 9 to hurtownie o zatrudnieniu do 9 osób; najwięcej hurtowni w klasie PKD ). Znaczne rozdrobnienie branży i silna konkurencja prowadzi do niewypłacalności w handlu hurtowym. Według danych Coface w 2q16 zbankrutowało 36 hurtowni, co stanowiło 19 ogółu upadłości. Z uwagi na dużą konkurencję, presję na marże, konsolidację rynku, a także pomijanie szczebla hurtowego przez detal, który bezpośrednio nawiązuje kontakty z producentami, liczba upadłości hurtowni może wzrosnąć. W najbliższych kwartałach oczekiwana stabilizacja wyników handlu hurtowego. Na sytuację hurtu wpływ wywiera popyt na rynku krajowym (w tym sprzedaż detaliczna), a także sytuacja na rynkach zewnętrznych. Większej sprzedaży w kraju sprzyjać powinien oczekiwany wzrost obrotów w handlu detalicznym będący efektem wzrostu realnych dochodów w dyspozycji gospodarstw domowych w wyniku poprawy na rynku pracy i z tytułu wypłaty świadczeń w ramach programu Rodzina plus. Kontynuowane będą procesy konsolidacyjne w handlu hurtowym, rozwój specjalistycznych hurtowni z dobrą pozycją na lokalnych rynkach oraz rozwój sieci detalicznych należących do hurtowni. Mniejsze hurtownie będą miały trudności z utrzymaniem na rynku, nie można wykluczyć upadłości części z nich. Szansą na przetrwanie mniejszych hurtowni może być skoncentrowanie się na niszach lub podjęcie współpracy z ogólnokrajowymi hurtowniami. Zagrożeniem dla wyników hurtowni może być presja cenowa ze strony detalistów po wprowadzeniu podatku od handlu detalicznego, jednak z uwagi na wszczęcie przez KE postępowania w sprawie naruszenia reguł unijnej pomocy publicznej, jego pobór do końca 216 r. został zawieszony przychody koszty ROS Stopa zysku netto x x ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT Wskaźnik rotacji zapasów (dni) CP Wskaźnik rotacji należności (dni) PL Wskaźnik rotacji zobowiązań (dni) DR Współczynnik długu WP Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: PONT Info.GOSPODARKA na podstawie danych GUS; grupa B (>= osób); dla ROE, DR, WP i CFC dane kwartalne narastające 23

24 2Q Handel detaliczny, z wyłączeniem handlu detalicznego pojazdami samochodowymi Drugi kwartał 216 r. przyniósł poprawę sytuacji ekonomiczno-finansowej w handlu detalicznym w porównaniu z 1q16 i analogicznym okresem 21 r. Wzrost przychodów (,7 r/r wobec 6,7 r/r w 1q16) był szybszy niż wzrost kosztów (4,8 r/r wobec 4,8 w 1q16). Sklepy wypracowały w 2q16 wynik finansowy netto w wysokości 1,7 wobec 1, w 2q1 (+9 r/r), co przełożyło się na poprawę rentowności sprzedaży (por. tabela). Tendencja zmian przychodów w 2q16 wobec 1q16 w porównaniu z analogicznym okresem 21 r. oznacza stabilizację sytuacji ekonomiczno-finansowej branży w 2q16. Rynek handlu detalicznego w Polsce, mimo postępującej konsolidacji, jest wciąż rozdrobniony. Pięć największych sieci (Biedronka, Tesco, Lidl, Carrefour oraz Auchan/Real) ma 2 w handlu artykułami spożywczymi. Według PMR największy udział w rynku mają dyskonty (27), małe sklepy (22,8), supermarkety (19,4), hipermarkety (1,6) oraz sklepów spożywczych określanych mianem convenience (13,). Dynamicznie rozwija się sprzedaż internetowa. W najbliższych kwartałach możliwa jest poprawa wyników branży z uwagi na wzrost realnych dochodów w dyspozycji gospodarstw domowych w warunkach poprawy na rynku pracy, co powinno sprzyjać większym obrotom. Rozpoczęte w kwietniu 216 r. wypłaty świadczeń w ramach programu Rodzina plus zwiększają konsumpcję prywatną. Wprowadzony od września 216 r. podatek od handlu detalicznego został zawieszony na wezwanie Komisji Europejskiej, która wszczęła postępowanie w sprawie naruszenia reguł unijnej pomocy publicznej przez ten podatek. Resort finansów zapowiedział stworzenie nowego podatku obciążającego sprzedaż detaliczną prawdopodobnie zależnego od powierzchni sklepów, co będzie negatywnie wpływać na sytuację największych firm handlowych na rynku (Biedronka, Tesco, Auchan i Lidl), a także salonów AGD i RTV, salonów samochodowych, odzieżowych i meblowych. Podatek od sprzedaży detalicznej zmniejszy i tak niezbyt wysokie marże detalistów. Na początku października 216 r. odbyło się w Sejmie pierwsze czytanie obywatelskiego projektu ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele. Według projektu w niedzielę czynne mają być apteki, stacje benzynowe, restauracje czy kawiarnie, małe piekarnie, sklepiki, w których za ladą staje wyłącznie właściciel, kwiaciarnie oraz dworcowe kioski. Wnioskodawca przewiduje możliwość otworzenia sklepów i prowadzenia handlu w siedem niedziel (dwie niedziele przed Bożym Narodzenie, jedna przed Wielkanocą, trzy wyprzedażowe: na koniec stycznia, koniec czerwca i na początku lipca, a także jedna niedziela w ostatnim tygodniu letnich wakacji) ROS Stopa zysku netto x x ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT Wskaźnik rotacji zapasów (dni) CP Wskaźnik rotacji należności (dni) PL Wskaźnik rotacji zobowiązań (dni) DR Współczynnik długu WP Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: PONT Info.GOSPODARKA na podstawie danych GUS; grupa B (>= osób); dla ROE, DR, WP i CFC dane kwartalne narastające 24

25 2Q Transport kolejowy towarów W 2q16 transport kolejowy towarów (na sieciach magistralnych i lokalnych, bez magazynowania i przeładunku oraz bez obsługi infrastruktury kolejowej) odnotował niższy niż w poprzednich kwartałach spadek przychodów [(-,7) r/r vs. (-8,8) r/r w 1q16) i jednocześnie, niekorzystny dla wyników wzrost kosztów [+2 r/r vs. (-2, r/r) w 1q16]. W 2q16 branża odnotowała 4 zysku netto (wobec 42 straty w poprzednim kwartale i ok. 63 zysku w 2q1). Płynność finansowa kształtowała się poniżej akceptowalnego poziomu; pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym (,8) wciąż nie osiągnęło wymaganego minimalnego poziomu jedności (tabela). Korzystny dla oceny branży był zysk wygenerowany w 2q16 wobec straty w poprzednim kwartale, niemniej utrzymująca się od dłuższego czasu ujemna dynamika przychodów świadczy o malejącym rynku. Wg danych Urzędu Transportu Kolejowego w 2q16 koleją przewieziono ok. 4 mln ton [(-3,46) r/r vs. (-,8 r/r) w 1q16 i +1,9 r/r w 2q1], co było wypadkową rosnących przewozów paliw stałych (m.in. wzrost zapotrzebowania energetyki na węgiel kamienny), paliw płynnych i produktów chemicznych, przy niższych przewozach kruszyw i materiałów budowlanych (efekt spadku produkcji budowlano-montażowej), metali i rud metali (mniejsza produkcji stali w Polsce i cła importowe na wyroby stalowe z Chin i Rosji) oraz drewna i płodów rolnych. Nieznacznie spadła praca przewozowa [(-,9) r/r vs. +1,21 r/r w 2q1 i +, r/r kwartał wcześniej]. W kolejnych kwartałach koniunktura w branży będzie zależna od sytuacji górnictwa węgla kamiennego; przewóz węgla ma bardzo duży udział w transporcie kolejowym. Niekorzystny wpływ na kierunek i intensywność potoków towarów wożonych koleją ma utrzymujący się konflikt ukraińsko-rosyjski. Słaba dynamika wzrostu przewozów kolejowych wobec rosnącej masy towarów transportowanych samochodami wskazuje, że przy rosnącej roli przemysłu przetwórczego, kolej coraz mocniej odczuwa nadmierne uzależnienie od transportu surowców. Konkurencyjność przewozów cargo koleją zmniejsza wciąż zła infrastruktura, z niską średnią prędkością handlową pociągów (ok. 27 km/h) i licznymi ograniczeniami i objazdami. Sytuację powinny poprawić planowane inwestycje w infrastrukturę kolejową (współfinansowane ze środków unijnych; w perspektywie finansowej na lata przewozy koleją mają priorytet w polityce transportowej UE, ukierunkowanej na wsparcie ekologicznych form transportu i tworzenie przewoźnikom kolejowym korzystnych warunków dla obsługi transportu międzynarodowego) zwiększające zapotrzebowanie na przewozy kruszyw oraz znowelizowana ustawa o transporcie kolejowym, która ma uprościć i przyspieszyć prace związane z inwestycjami kolejowymi oraz umożliwić szybsze dopuszczanie pociągów do ruchu ROS Stopa zysku netto x x ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT Wskaźnik rotacji zapasów (dni) CP Wskaźnik rotacji należności (dni) PL Wskaźnik rotacji zobowiązań (dni) DR Współczynnik długu WP Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: PONT Info.GOSPODARKA na podstawie danych GUS; grupa B (>= osób); dla ROE, DR, WP i CFC dane kwartalne narastające 2

26 2Q Transport drogowy towarów Wyniki ekonomiczno-finansowe transportu drogowego w 2q16 były lepsze niż w 2q1, zbliżone do 1q16. Branża wypracowała wynik finansowy netto na poziomie 422 (wobec 219 w 2q1 i 419 w 1q16). Dynamika przychodów i kosztów istotnie wzrosła, przy nieco wolniejszym wzroście kosztów (wykres). Rentowność sprzedaży w 2q16 wyraźnie poprawiła się r/r (o 1,9 pp; por. tabela). Płynność finansowa była na akceptowalnym poziomie; inkaso należności średnio 2 dni po regulowaniu zobowiązań oznacza częste kredytowanie kontrahentów (tabela). Tendencja zmian przychodów i kosztów w 2q16 wobec 1q16 w porównaniu z analogicznym okresem w 21 r. wskazuje na ożywienie w 2q16. W 2q16 transportem samochodowym zarobkowym przewieziono 4,9 mln t ładunków, wzrosła dynamika przewozów towarów (1,9 r/r vs. 7,1 r/r w 1q16). Potencjał przewozowy transportu samochodowego zarobkowego zwiększył się od początku roku o 7,8. Ceny paliwa (ok. 4 kosztów przewoźnika) w czerwcu 216 r. były niższe niż przed rokiem: ceny oleju zmalały o 1,8 r/r, a benzyn o 7,1 r/r; ceny usług transportowych zmalały o 4, r/r. Istotnym czynnikiem kosztotwórczym jest przejazd płatnymi drogami; elektroniczny system poboru opłat funkcjonuje od 211 r., w listopadzie 218 r. kończy się umowa w tej sprawie. System od 1 października 216 obejmuje ok. 33 km odcinków autostrad i dróg ekspresowych. W kolejnych kwartałach wyniki przewoźników pozostaną pod presją cenową z uwagi na dużą konkurencję na rynku krajowym, wzmocnioną ograniczeniami w przewozach zagranicznych. Zagrożeniem dla polskich przewoźników są działania protekcjonistyczne podjęte przez Niemcy, Norwegię i Francję, zapowiadane przez Włochy i Benelux. Negatywne konsekwencje Brexitu dla polskich przewoźników międzynarodowych z uwagi na ich udział (2 kursów ogółem) w obsłudze wymiany handlowej między Polską i Wielką Brytanią, a także między Wielką Brytanią i innymi krajami UE skłaniają ich do szukania nowych rynków. Podpisana przez Rosję we wrześniu 216 r. instrukcja ws. zasad wykonywania przewozów międzynarodowych do Rosji ma gwarantować polskim przewoźnikom, że rosyjskie służby kontrolne będą postępować w sposób jednolity w stosunku do przedsiębiorców w zakresie przewozów dwustronnych i z państw trzecich (w 216 r. polscy i rosyjscy przewoźnicy mają po 19 tys. zezwoleń, w tym stronie polskiej przydzielono 3 tys. zezwoleń na kraje trzecie; rozmowy ws wysokości kontyngentu zezwoleń na 217 r. mają się odbyć w listopadzie). Po stronie kosztów korzystne dla wyników będą nadal niskie ceny oleju napędowego ROS Stopa zysku netto x x ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT Wskaźnik rotacji zapasów (dni) CP Wskaźnik rotacji należności (dni) PL Wskaźnik rotacji zobowiązań (dni) DR Współczynnik długu WP Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: PONT Info.GOSPODARKA na podstawie danych GUS; grupa B (>= osób); dla ROE, DR, WP i CFC dane kwartalne narastające 26

27 2Q 216. Zakwaterowanie Wyniki ekonomiczno-finansowe firm świadczących usługi noclegowe w 2q16 były lepsze w porównaniu z 2q1 (wzrost zysku netto o 32 i poprawa rentowności sprzedaży o 2, pp; patrz tabela), co przy spadku przychodów (-9,3) było możliwe dzięki ograniczeniu kosztów (-14,6). Podwyższona płynność finansowa kształtowała na akceptowalnym poziomie, bieżąca poniżej tego poziomu. Utrzymuje się znaczne zróżnicowanie sytuacji finansowej w branży hotelarskiej: rentowność połowy firm w 2q16 kształtowała się na poziomie ok., w przypadku 1 najlepszych firm ROS=24, a 1 najgorszych (-19). W 2q16 generalnie hotele (PKD.1) miały znacznie lepsze wyniki w porównaniu z turystycznymi obiektami noclegowymi i miejscami krótkotrwałego zakwaterowania (PKD.2) - hotele osiągnęły dodatni wynik finansowy i zysk wobec straty i ujemnej rentowności sprzedaży zanotowanych przez turystyczne obiekty noclegowe. Lepszym wynikom hoteli w 2q16 sprzyjał wzrost liczby turystów korzystających z noclegów, zarówno krajowych (+12,3 r/r), jak i zagranicznych (+9,3 r/r), a także lepsze wykorzystanie miejsc noclegowych (,6 vs. 47, w 2q1). Tendencja zmian przychodów i kosztów branży w 2q16 wobec 1q16 w porównaniu z analogicznym okresem w 21 r. odzwierciedla presję na optymalizację kosztów; dodatkowo na wyniki w I poł. 216 niekorzystnie wpływały różnice kursowe. W warunkach ostrej konkurencji wzrost kosztów operacyjnych oznacza trudną sytuację słabszych (często mniejszych) firm, które muszą zainwestować w platformy pomocne zarówno w wyszukiwaniu miejsc docelowych, jak i pomyślnym kończeniu rezerwacji zakupem. Problemem dla hoteli niezależnych, szczególnie budowanych ze znacznym udziałem środków unijnych, a zlokalizowanych na uboczu, staje się wzrost znaczenia marek. Takie obiekty są zmuszone zwiększać nakłady na marketing. W kolejnych kwartałach wyniki branży świadczącej usługi noclegowe poprawią się nie tylko ze względu na szczyt okresu wakacyjnego (sezonowy wzrost cen), ale także na zauważalny trend wzrostu liczby turystów (krajowych i zagranicznych) korzystających z bazy noclegowej, którzy wybrali Polskę ze względu na niekorzystną sytuację geopolityczną w popularnych dotąd kierunkach wyjazdowych. Ogólne wskaźniki koniunktury w zakresie zakwaterowania i gastronomii od lutego 216 są korzystne i mimo obniżenia we wrześniu vs. poprzedni miesiąc, są nadal lepsze od sygnalizowanych w analogicznym okresie ostatnich pięciu lat przychody koszty ROS Stopa zysku netto x x ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT Wskaźnik rotacji zapasów (dni) CP Wskaźnik rotacji należności (dni) PL Wskaźnik rotacji zobowiązań (dni) DR Współczynnik długu WP Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: PONT Info.GOSPODARKA na podstawie danych GUS; grupa B (>= osób); dla ROE, DR, WP i CFC dane kwartalne narastające 27

28 2Q Telekomunikacja W 2q16 nasiliła się niekorzystna tendencja szybszego wzrostu kosztów niż przychodów (koszty +6,6 r/r, przychody +2,1 r/r), co negatywnie przełożyło się na wynik finansowy firm telekomunikacyjnych (423 vs. 642 w 2q1 oraz 346 w 1q16), skutkując znacznie niższą niż rok wcześniej rentownością sprzedaży. Na niskim poziomie kształtowała się bieżąca płynność finansowa (problem dotyczy wyłącznie segmentu stacjonarnego), płynność podwyższona była satysfakcjonująca; wymaganego minimalnego poziomu jedności nie osiągnęło pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym (tabela). Zestawienie tendencji zmian w 2q16 wobec 1q16 z sytuacją w analogicznym okresie 21 r. sygnalizuje stabilizację rynku. Na ogólną ocenę sytuacji branży w 2q16 wpłynęły słabsze niż w rok wcześniej wyniki zarówno telekomunikacji bezprzewodowej (PKD 61.2; ok. przychodów działu wzrost o 2 pp r/r, która w 2q16 charakteryzowała się zyskownością sprzedaży na poziomie 3,6 vs. 7,9 w 2q1), jak i segmentu telekomunikacji przewodowej (PKD 61.1; 42 przychodów działu; ROS=4,7 vs. 4,9 w 2q1). Rynek telekomunikacyjny charakteryzuje się dużą konkurencją wynikającą ze stałego spadku liczby abonentów i przychodów telefonii stacjonarnej oraz wysokiego nasycenia w segmencie komórkowym; wzrasta również presja ze strony firm, jak Facebook czy Skype oferujących usługi telekomunikacyjne (np. połączenia głosowe i wideo przez internet) i wykorzystujących infrastrukturę operatorów, ale bez zapewnienia im przychodów. Trudniejsze warunki działania telekomów powodują, że szukają oni dodatkowych źródeł przychodów (telewizja mobilna, serwisy muzyczne, płatności zbliżeniowe, usługi bankowe, sprzedaż energii); a także intensyfikują działania nakierowane na zminimalizowanie rotacji własnej bazy i utrzymanie klientów (m.in. konwergencja usług i ich sprzedaż w pakietach). Obecnie najdynamiczniej rozwijającym się segmentem rynku telekomunikacyjnego są usługi mobilnego dostępu do internetu, który wzmocniły wydawane przez UKE nowe częstotliwości dla szybkiego internetu mobilnego w technologii LTE; równolegle do internetu mobilnego kolejni operatorzy angażują się w rozwój technologii światłowodowego dostępu do internetu dla gospodarstw domowych (FTTH). Stymulująco na rozwój branży powinien wpływać oczekiwany wzrost inwestycji (w części współfinansowanych ze środków UE) w infrastrukturę telekomunikacyjną oraz lipcowa nowelizacja ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych pozwalająca podnosić jakość usług, wdrażać nowe technologie i usługi. Tzw. ustawa antyterrorystyczna wprowadza konieczność rejestracji do pre-paidowych kart SIM (które stanowią ok. połowy krajowego rynku komórkowego); realizacja tego wymogu uporządkuje statystyki rynku komórkowego i równocześnie będzie szansą do przejmowania klientów od konkurencji ROS Stopa zysku netto x x ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT Wskaźnik rotacji zapasów (dni) CP Wskaźnik rotacji należności (dni) PL Wskaźnik rotacji zobowiązań (dni) DR Współczynnik długu WP Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: PONT Info.GOSPODARKA na podstawie danych GUS; grupa B (>= osób); dla ROE, DR, WP i CFC dane kwartalne narastające 28

29 2Q Działalność zw. z oprogramowaniem i informatyką Wyniki ekonomiczno-finansowe przedsiębiorstw zajmujących się działalnością związaną z oprogramowaniem i doradztwem w zakresie informatyki w 2q16 były lepsze, zarówno w porównaniu z poprzednim kwartałem, jak i analogicznym okresem rok wcześniej; w 2q16 branża wygenerowała wysoki zysk ze sprzedaży (97 vs. 498 w 2q1 i 347 w 1q16); w 2q16 utrzymała się dynamika przychodów (+17,4, chociaż była wolniejsza niż rok wcześniej +2,2 w 2q1), co przy trochę wolniejszym wzroście kosztów przełożyło się na poprawą rentowności (tabela). Branża wciąż utrzymuje wysoki poziom płynności finansowej. W 2q16 zwraca uwagę ponad 2,-krotny wzrost nakładów inwestycyjnych mogący pozytywnie wpłynąć na przyszłe wyniki branży (do 1q16 w strukturze nakładów przeważał głównie zakup urządzeń technicznych, od 2q16 dominującą pozycją są inwestycje w budynki). Zestawienie tendencji zmian w 2q16 wobec rekordowych wyników z 1q16 z sytuacją w analogicznym okresie 21 sygnalizuje stabilizację rynku w 2q16. Na ogólną ocenę sytuacji branży wpłynęły, m.in.: nieznacznie słabsze niż rok wcześniej wyniki działalności związanej z oprogramowaniem (PKD 62.1; 62 przychodów działu), która w 2q16 charakteryzowała się zyskownością sprzedaży na poziomie 12 (vs. 12,6 w 2q1) oraz lepsze wyniki działalności usługowej w zakresie technologii informatycznych i komputerowych (PKD 62.9; 22 przychodów działu) z ROS=8,9 (vs. 7 w 2q1) i doradztwa w zakresie informatyki (PKD 62.2; generującego 1 przychodów działu i z największym udziałem eksportu w przychodach, ok. 6 w 2q16) wykazującego rentowność na poziomie 8,6 (vs. 2,1 w 2q1). W 2q16 większość segmentów branży odnotowała wyraźny wzrost udziału sprzedaży eksportowej w przychodach (średnio o ok. 7 r/r), co podniosło łączną sprzedaż eksportową sektora informatycznego o 9 pp r/r, do 3. Opóźniające się uruchomienia, niezwykle ważnych dla branży, dużych publicznych przetargów informatycznych (współfinansowanych z funduszy UE), może spowolnić dynamikę wzrostu branży; dodatkowo wielkość i rentowność projektów będzie prawdopodobnie niższa niż w poprzedniej perspektywie unijnej (administracja publiczna zamierza centralizować zamówienia, uzyskiwać oszczędności w zakresie IT oraz restrykcyjnie rozliczać wykonanie prac). Popyt na usługi informatyczne i oprogramowanie wspierają również zmiany prawne (np. jednolity plik kontrolny: duży projekt wdrożeniowy wprowadzany przez resort finansów) oraz coraz większe wykorzystanie technologii cyfrowych przez przedsiębiorstwa, co przekłada się na sukcesy globalnej ekspansji największych podmiotów z rynku informatycznego, jak również na wzrost liczby mniejszych firm, oferujących indywidualne, niewystandaryzowane usługi informatyczne przychody koszty ROS Stopa zysku netto x x ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT Wskaźnik rotacji zapasów (dni) CP Wskaźnik rotacji należności (dni) PL Wskaźnik rotacji zobowiązań (dni) DR Współczynnik długu WP Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: PONT Info.GOSPODARKA na podstawie danych GUS; grupa B (>= osób); dla ROE, DR, WP i CFC dane kwartalne narastające 29

30 2Q 216 Załącznik Definicje wskaźników ROS Stopa zysku netto (wskaźnik rentowności netto sprzedaży) = zysk netto (strata netto) przychody netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego (wskaźnik rentowności kapitału) = zysk netto x A* kapitał własny CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności (szybki) IT Wskaźnik rotacji zapasów w dniach CP Wskaźnik rotacji należności w dniach PL Wskaźnik rotacji zobowiązań w dniach DR Współczynnik długu (wskaźnik zadłużenia aktywów) WP Wskaźnik pokrycia majątku trwałego kapitałem stałym = majątek obrotowy zobowiązania krótkoterminowe = majątek obrotowy zapasy zobowiązania krótkoterminowe = zapasy x T** przychody netto = należności z tytułu dostaw i usług x T** przychody netto = zobowiązania z tytułu dostaw i usług x T** przychody netto = zobowiązania ogółem aktywa całkowite = kapitał własny + zobowiązania długoterminowe majątek trwały CFC Wskaźnik pokrycia odsetek = zysk netto + podatek dochodowy + + amortyzacja + odsetki odsetki Uwaga: *A = 4 dla I kwartału, 2 dla II kwartału, 4/3 dla III kwartału, 1 dla IV kwartału; **T liczba dni (9 - dla I kwartału, 18 - dla II kwartału, 27 - dla III kwartału, 36 - dla IV kwartału) Objaśnienie znaków umownych: 1) kropka (.) oznacza brak danych, w tym związany z zapisami ustawy o tajemnicy statystycznej (nieudostępnianie danych, gdy: zbyt mała jest liczba jednostek; poziom przychodów jednej z firm przekracza ¾ przychodów grupy klasyfikacyjnej PKD; dane można obliczyć w sposób pośredni). 2) znak (x) oznacza, że wypełnienie pozycji jest niemożliwe lub niecelowe (poziom wskaźnika bez interpretacji ekonomicznej). Rozkład decylowy wskaźnika powstaje poprzez uszeregowanie przedsiębiorstw według rosnącej wartości wskaźnika. Następnie z tak uporządkowanego zbioru wybiera się 9 granicznych wartości wskaźnika (decyli), które dzielą zbiór przedsiębiorstw na 1 grup (po 1 każda). Grupę 1 przedsiębiorstw wyznaczoną przez pierwszy decyl (D1) można uznać za najgorszą w badanym zbiorze (w odniesieniu do wskaźników rentowności, płynności, pokrycia majątku trwałego kapitałem stałym, wskaźnika pokrycia obsługi odsetek, udziału sprzedaży eksportowej w przychodach) lub najlepszą (w odniesieniu do wskaźnika zadłużenia, cyklu rotacji zapasów, należności i zobowiązań). Decyl piąty (D) wyznacza medianę, czyli wartość środkową, dzielącą zbiór przedsiębiorstw w taki sposób, że ich pierwsza połowa osiąga wartości niższe od D, a druga połowa wartości wyższe od D, decyl piąty to dane dla przeciętnego przedsiębiorstwa. Dziewiąty decyl (D9) określa poziom wskaźnika dla ostatniej grupy 1 firm, osiągających najwyższe wartości analizowanego wskaźnika, czyli odpowiednio najlepszych/najgorszych w zbiorowości. Niniejszy materiał ma charakter wyłącznie informacyjny, jest przeznaczony wyłącznie dla klientów Grupy PKO Banku Polskiego i nie stanowi oferty w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny. Informacje zawarte w niniejszym materiale nie mogą być traktowane, jako propozycja nabycia jakichkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego, podatkowego lub jako forma świadczenia pomocy prawnej. Grupa PKO BP SA dołożyła wszelkich starań, aby zamieszczone w niniejszym materiale informacje były rzetelne oraz oparte na wiarygodnych źródłach. Klienci Grupy PKO BP SA ponoszą odpowiedzialność za skutki swoich decyzji inwestycyjnych, podjętych z uwzględnieniem informacji zamieszczonych w niniejszym materiale. Niniejszy materiał został przygotowany i/lub przekazany przez Powszechną Kasę Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna, zarejestrowany w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS 26438; NIP: REGON: ; kapitał zakładowy (kapitał wpłacony) 1 2 zł. 3