Biuletyn Branżowy 01 (169) Departament Strategii i Analiz

Transkrypt

1 Biuletyn Branżowy 1 (9) 21 Syntetyczna ocena sytuacji ekonomiczno-finansowej sektora przedsiębiorstw po trzech kwartałach 29 r. oparta na analizie wybranych wskaźników rentowności, płynności, zadłużenia oraz sprawności działania; obejmuje 23 działy i 6 grup PKD. Synteza... 1 symbol wg PKD Departament Strategii i Analiz ul. Puławska Warszawa tel. (22) ; fax Zespół Analiz Sektorowych Agnieszka Grabowiecka-Łaszek tel. (22) Piotr Krzysztofik tel. (22) Anna Senderowicz tel. (22) WYDOBYWANIE WĘGLA KAMIENNEGO PRODUKCJA ARTYKUŁÓW SPOŻYWCZYCH PRODUKCJA ODZIEŻY PRODUKCJA SKÓR I WYROBÓW ZE SKÓR WYPRAWIONYCH PRODUKCJA WYROBÓW Z DREWNA PRODUKCJA PAPIERU I WYROBÓW Z PAPIERU WYTWARZANIE I PRZETWARZANIE PRODUKTÓW RAFINACJI ROPY PRODUKCJA CHEMIKALIÓW I WYROBÓW CHEMICZNYCH PRODUKCJA PODSTAWOWYCH WYROBÓW FARMACEUTYCZNYCH PRODUKCJA WYROBÓW Z TWORZYW SZTUCZNYCH PRODUKCJA WYROBÓW Z SUROWCÓW NIEMETALICZNYCH PRODUKCJA METALI PRODUKCJA METALOWYCH WYROBÓW (BEZ MASZYN I URZĄDZEŃ) PRODUKCJA KOMPUTERÓW I WYROBÓW ELEKTRONICZNYCH PRODUKCJA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH PRODUKCJA MASZYN I URZĄDZEŃ PRODUKCJA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH I PRZYCZEP PRODUKCJA MEBLI WYTWARZANIE, PRZESYŁANIE I HANDEL ENERGIĄ ELEKTRYCZNĄ ROBOTY BUDOWLANE ZWIĄZANE ZE WZNOSZENIEM BUDYNKÓW ROBOTY ZW. Z BUDOWĄ OBIEKTÓW INŻYNIERII LĄDOWEJ I WODNEJ HANDEL HURTOWY I DETALICZNY POJAZDAMI SAMOCHODOWYMI HANDEL HURTOWY HANDEL DETALICZNY TRANSPORT KOLEJOWY TOWARÓW TRANSPORT DROGOWY TOWARÓW ZAKWATEROWANIE TELEKOMUNIKACJA DZIAŁALNOŚĆ ZW. Z OPROGRAMOWANIEM I INFORMATYKĄ Zał. 1 Definicje wskaźników Warszawa, styczeń 21

2 Nr 1 (9) 21 BIULETYN BRANŻOWY 21 Synteza wyniki branżowe po trzech kwartałach 29 r. Przedmiotem raportu jest analiza sytuacji 29 branż przemysłowych i nieprzemysłowych z wykorzystaniem danych podmiotów niefinansowych po trzech kwartałach 29 r., udostępnionych przez GUS w drugiej połowie grudnia 29 r. W okresie I-IX 29 w porównaniu z I-IX 2 wyniki finansowe przedsiębiorstw zatrudniających powyżej 49 osób pogorszyły się; należy przy tym podkreślić, że jest to porównanie do okresu sprzed roku, kiedy skutki spowolnienia gospodarczego nie były jeszcze wprost widoczne w wynikach firm, pojawiały się jedynie sygnały pogorszenia w kontekście obserwacji rynku. uzyskania przychodów z całokształtu działalności rosły szybciej niż z całokształtu działalności (odpowiednio 1,6 i 1,1), co znalazło odzwierciedlenie w pogorszeniu wskaźnika poziomu kosztów 1 (94, wobec 94,3 po trzech kw. 2 r.); wynik finansowy netto zmniejszył się o 5,7; rentowność sprzedaży netto obniżyła się do 4,2 z 4,5 w okresie trzech kw. 2; poprawił się wynik na pozostałej działalności operacyjnej (z 6, do 6,7 ). Wynik na operacjach finansowych był jednak znacznie niższy niż przed rokiem (minus 2,9 wobec, mld zł, na co zarzutowały problemy z opcjami walutowymi w I kw. 29 r.); płynność finansowa I stopnia poprawiła się z,33 do,35 2 ; zysk netto wykazało 73 ogółu firm (wobec 74 rok wcześniej); wśród eksporterów zysk netto wykazało 73 (wobec 74 rok wcześniej). Wyniki sektora przedsiębiorstw są wypadkową sytuacji wielu branż 3, ich sytuacja po trzech kwartałach jest zróżnicowana zależnie od branży: dobra sytuacja (wzrost przychodów szybszy niż wzrost kosztów, dobra rentowność) charakteryzuje producentów farmaceutyków, wyrobów z tworzyw sztucznych, RTV i komputerów, urządzeń elektrycznych, papieru i wyrobów z papieru, energetykę, telekomunikację i działalność zw. z oprogramowaniem; względnie stabilny rozwój przemysłu spożywczego, branży metalowej; osłabienie, ale nadal zadawalające wyniki producentów wyrobów chemicznych; w przypadku budownictwa wyraźna tendencja wzrostowa budownictwa inżynieryjnoinfrastrukturalnego, przy wyhamowywaniu budownictwa mieszkaniowego; produkcja materiałów budowlanych stabilizuje się na niższym poziomie po okresie boomu; powrót trendu wzrostu w przypadku transportu samochodowego towarowego; przy wyhamowaniu spadku przychodów i kosztów nadal trudna sytuacja przemysłu drzewnego, działalności hotelowej, przemysłu samochodowego, sprzedaży samochodów, handlu hurtowego; słabe wyniki rafinerii, przemysłu odzieżowego; w dalszym ciągu zdecydowanie najgorsza (przynosi straty) jest sytuacja górnictwa węgla kamiennego, hutnictwa i transportu kolejowego. Zróżnicowany kierunek zmian pośrednio ilustruje zestawienie rentowności sprzedaży branż w okresie trzech kw. 29 w porównaniu z wynikami po trzech kw. 2 r. (uszeregowanie wg malejącego wskaźnika dla 29 r.): znaczący wzrost rentowności sprzedaży wystąpił w wielu branżach, m.in. w przypadku budownictwa inżynieryjnego, transportu drogowego towarów, energetyki, produkcji mebli, wyrobów z tworzyw sztucznych, mebli, komputerów i rtv, telekomunikacji. wyraźne pogorszenie dotyczyło górnictwa i hutnictwa (zaczęły przynosić straty), transportu kolejowego (pogłębiło stratę); wyraźnie gorsze także wyniki w przypadku hoteli, branży drzewnej i chemicznej. 1 Wskaźnik poziomu kosztów to relacja kosztów uzyskania przychodów z całokształtu działalności do przychodów z całokształtu działalności. 2 Płynność finansowa I stopnia relacja sumy środków pieniężnych i krótkoterminowych papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu do zobowiązań krótkoterminowych (pożądany poziom powyżej,2). 3 Baza PONT Info Gospodarka, firmy o liczbie zatrudnionych powyżej 49 osób, na podstawie danych GUS. 1

3 Nr 1 (9) 21 BIULETYN BRANŻOWY 21 Rentowność sprzedaży (w ) w okresie I-IX.2 i I-IX TELEKOMUNIKACJA 17, 62 DZIAŁ. ZW. Z OPROGRAM.I INFORMATYKĄ 23 PRODUKCJA WYR. Z SUROWCÓW NIEMETAL. 21 PRODUKCJA WYROBÓW FARMACEUTYCZNYCH 35.1 WYTWARZANIE, PRZESYŁANIE I HANDEL ENERGIĄ ELEK. 17 PRODUKCJA PAPIERU I WYROBÓW Z PAPIERU 1,3 1,1 9,5,7, PRODUKCJA WYROBÓW Z TWORZYW SZTUCZNYCH 15 PRODUKCJA SKÓR I WYROBÓW 27 PRODUKCJA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH 41 ROBOTY BUDOWLANE - WZNOSZENIE BUDYNKÓW 25 PRODUKCJA METALOWYCH WYROBÓW 55 ZAKWATEROWANIE 31 PRODUKCJA MEBLI 2 PRODUKCJA MASZYN I URZĄDZEŃ 2 PRODUKCJA WYROBÓW CHEMICZNYCH 42 ROBOTY ZW. Z BUDOWĄ OBIEKTÓW INŻYNIERII 1 PRODUKCJA ARTYKUŁÓW SPOŻYWCZYCH 29 PRODUKCJA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH 19.2 WYTWARZANIE I PRZETWARZANIE ROPY NAFTOWEJ 14 PRODUKCJA ODZIEŻY 49.4 TRANSPORT DROGOWY TOWARÓW 26 PRODUKCJA KOMPUTERÓW I WYROBÓW ELEKTRON. PRODUKCJA WYROBÓW Z DREWNA 47 HANDEL DETALICZNY 45 HANDEL HURTOWY I DETALICZNY POJAZDAMI 46 HANDEL HURTOWY 6, 6,4 6,2 6,2 6, 5, 5,5 5,5 5,1 4,3 4, 3, 3,2 3, 3, 2,6 2,6 2,5 1,9 1,7 5.1 WYDOBYWANIE WĘGLA KAMIENNEGO PRODUKCJA METALI -,7 -, 49.2 TRANSPORT KOLEJOWY TOWARÓW -5,7-1, -5,, 5, 1, 15, 2, 2 I-IX 29 I-IX Trudniejszą sytuację finansową firm sygnalizuje inkaso należności. Rotacja należności od firm (w dniach) po trzech kw. 29 r. w porównaniu z analogicznym okresem 2 r. (uszeregowanie wg malejącego wskaźnika dla 29 r.): wyraźnie wydłużyła się r. w przypadku: produkcji skór (o 15 dni), pojazdów (o 1 dni) oraz wyrobów z drewna, hutnictwa (o 9 dni); istotna poprawa dotyczyła transportu drogowego (o 1 dni szybciej) oraz działalności zw. z oprogramowaniem (o 14 dni). 2

4 Nr 1 (9) 21 BIULETYN BRANŻOWY 21 Rotacja należności (w dniach) w okresie I-IX.2 i I-IX HANDEL DETALICZNY ZAKWATEROWANIE WYTWARZANIE I PRZETWARZANIE ROPY NAFTOWEJ 3 45 HANDEL HURTOWY I DETALICZNY POJAZDAMI WYTWARZANIE, PRZESYŁANIE I HANDEL ENERGIĄ ELEK WYDOBYWANIE WĘGLA KAMIENNEGO TELEKOMUNIKACJA 39 1 PRODUKCJA ARTYKUŁÓW SPOŻYWCZYCH HANDEL HURTOWY 4 31 PRODUKCJA MEBLI PRODUKCJA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH 55 2 PRODUKCJA WYROBÓW CHEMICZNYCH 57 PRODUKCJA METALI 57 2 PRODUKCJA MASZYN I URZĄDZEŃ TRANSPORT KOLEJOWY TOWARÓW 5 PRODUKCJA WYROBÓW Z DREWNA 5 17 PRODUKCJA PAPIERU I WYROBÓW Z PAPIERU PRODUKCJA METALOWYCH WYROBÓW 23 PRODUKCJA WYR. Z SUROWCÓW NIEMETAL TRANSPORT DROGOWY TOWARÓW 27 PRODUKCJA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH 22.2 PRODUKCJA WYROBÓW Z TWORZYW SZTUCZNYCH 14 PRODUKCJA ODZIEŻY 41 ROBOTY BUDOWLANE - WZNOSZENIE BUDYNKÓW 26 PRODUKCJA KOMPUTERÓW I WYROBÓW ELEKTRON. 62 DZIAŁ. ZW. Z OPROGRAM.I INFORMATYKĄ 21 PRODUKCJA WYROBÓW FARMACEUTYCZNYCH 42 ROBOTY ZW. Z BUDOWĄ OBIEKTÓW INŻYNIERII 15 PRODUKCJA SKÓR I WYROBÓW I-IX 29 I-IX Skalę wewnętrznego zróżnicowania branż ilustruje zestawienie wskaźników rentowności, sprawności działania i zadłużenia dla branży ogółem oraz dla decyla 5. Wskaźnik dla branży ogółem jest to np. w przypadku rentowności sprzedaży suma zysków (ew. strat) wszystkich firm z branży podzielona przez sumę przychodów ze sprzedaży wszystkich firm Wskaźnik dla przeciętnego przedsiębiorstwa w branży jest to poziom decyla 5 uzyskiwany np. w przypadku rentowności sprzedaży w sposób następujący: wszystkie przedsiębiorstwa z branży zostają uszeregowane wg rosnącego poziomu ich rentowności sprzedaży, następnie ta zbiorowość jest podzielona na 1 równych grup (decyli) - poziom decyla 5 wyznacza poziom rentowności przeciętnego przedsiębiorstwa branży czyli połowa firm z branży osiągnęła co najmniej taki poziom rentowności. 3

5 Nr 1 (9) 21 BIULETYN BRANŻOWY 21 Rentowność sprzedaży po trzech kw. 29 r. uszeregowana wg malejącej rentowności branży ogółem, dodatkowo zestawiona rentowność sprzedaży dla przeciętnej firmy w tej branży (tzn. decyl 5): przy stratach transportu kolejowego towarów, hutnictwa i górnictwa, połowa firm z tych branż osiągnęła dodatnią rentowność; gdy decyl 5 zdecydowanie odbiega od poziomu dla branży ogółem może to oznaczać silne zróżnicowanie branży (np. telekomunikacja, informatyka, produkcja materiałów budowlanych); gdy poziom ogółem i decyla zbliżony zbliżona sytuacja producentów branży (np. produkcja farmaceutyków, wyrobów chemicznych, rafinerie, hotele, handel hurtowy). Rentowność sprzedaży (w ) po trzech kw TELEKOMUNIKACJA 62 DZIAŁ.ZW. Z OPROGRAM.I INFORMATYKĄ 23 PRODUKCJA WYR. Z SUROWCÓW NIEMETAL. 21 PRODUKCJA WYROBÓW FARMACEUTYCZNYCH 35.1 WYTWARZANIE, PRZESYŁANIE I HANDEL ENERGIĄ ELEK. 17 PRODUKCJA PAPIERU I WYROBÓW Z PAPIERU 22.2 PRODUKCJA WYROBÓW Z TWORZYW SZTUCZNYCH 15 PRODUKCJA SKÓR I WYROBÓW 27 PRODUKCJA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH 41 ROBOTY BUDOWLANE - WZNOSZENIE BUDYNKÓW 25 PRODUKCJA METALOWYCH WYROBÓW 55 ZAKWATEROWANIE 31 PRODUKCJA MEBLI 2 PRODUKCJA MASZYN I URZĄDZEŃ 2 PRODUKCJA WYROBÓW CHEMICZNYCH PRZEMYSŁ ogółem 42 ROBOTY ZW. Z BUDOWĄ OBIEKTÓW INŻYNIERII 1 PRODUKCJA ARTYKUŁÓW SPOŻYWCZYCH 29 PRODUKCJA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH 19.2 WYTWARZANIE I PRZETWARZANIE ROPY NAFTOWEJ 14 PRODUKCJA ODZIEŻY 49.4 TRANSPORT DROGOWY TOWARÓW 26 PRODUKCJA KOMPUTERÓW I WYROBÓW ELEKTRON. PRODUKCJA WYROBÓW Z DREWNA 47 HANDEL DETALICZNY 45 HANDEL HURTOWY I DETALICZNY POJAZDAMI 46 HANDEL HURTOWY 5.1 WYDOBYWANIE WĘGLA KAMIENNEGO PRODUKCJA METALI 49.2 TRANSPORT KOLEJOWY TOWARÓW -1, -5,, 5, 1, 15, 2, branża ogółem decyl 5 4

6 Nr 1 (9) 21 BIULETYN BRANŻOWY 21 Szybka płynność finansowa QR po trzech kw. 29 r. uszeregowana wg malejącej płynności branży ogółem (dodatkowo zestawiona płynność szybka dla przeciętnej firmy w tej branży (tzn. decyl 5): w przypadku ok. połowy analizowanych branż płynność kształtowała się poniżej poziomu akceptowalnego, czyli poniżej 1, (przy zalecanym poziomie 1, -1,2); jednocześnie zwraca uwagę, że przy słabej płynności branży ogółem, są branże, gdzie jednocześnie przeciętna firma ma satysfakcjonującą płynność szybką; szczególnie problemy płynnościowe widoczne są w przypadku handlu detalicznego, handlu pojazdami, rafinerii, kopalni i producentów mebli; Szybka płynność po trzech kw. 29 r. 21 PRODUKCJA WYROBÓW FARMACEUTYCZNYCH 62 DZIAŁ. ZW. Z OPROGRAM.I INFORMATYKĄ 55 ZAKWATEROWANIE 61 TELEKOMUNIKACJA 35.1 WYTWARZANIE, PRZESYŁANIE I HANDEL ENERGIĄ ELEK. 15 PRODUKCJA SKÓR I WYROBÓW 49.4 TRANSPORT DROGOWY TOWARÓW 23 PRODUKCJA WYR.Z SUROWCÓW NIEMETAL. 47 HANDEL DETALICZNY 17 PRODUKCJA PAPIERU I WYROBÓW Z PAPIERU 42 ROBOTY ZW. Z BUDOWĄ OBIEKTÓW INŻYNIERII 2 PRODUKCJA WYROBÓW CHEMICZNYCH PRODUKCJA METALI 29 PRODUKCJA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH 22.2 PRODUKCJA WYROBÓW Z TWORZYW SZTUCZNYCH 14 PRODUKCJA ODZIEŻY PRZEMYSŁ ogółem 49.2 TRANSPORT KOLEJOWY TOWARÓW 1 PRODUKCJA ARTYKUŁÓW SPOŻYWCZYCH 27 PRODUKCJA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH PRODUKCJA WYROBÓW Z DREWNA 2 PRODUKCJA MASZYN I URZĄDZEŃ 25 PRODUKCJA METALOWYCH WYROBÓW 46 HANDEL HURTOWY 26 PRODUKCJA KOMPUTERÓW I WYROBÓW ELEKTRON. 31 PRODUKCJA MEBLI 5.1 WYDOBYWANIE WĘGLA KAMIENNEGO 19.2 WYTWARZANIE I PRZETWARZANIE ROPY NAFTOWEJ 45 HANDEL HURTOWY I DETALICZNY POJAZDAMI 47 HANDEL DETALICZNY,4, 1,2 1,6 2 2,4 2, branża ogółem decyl 5 5

7 Nr 1 (9) 21 BIULETYN BRANŻOWY 21 w porównaniu z wynikami po trzech kw. 2 r. rozkład wskaźnika zależnie od branży zbliżony, tzn. podobne branże cechuje niska/wysoka płynność; zwraca jedynie duże pogorszenie w przypadku transportu kolejowego towarów (na granicy zadowalającego poziomu) oraz obiektów hotelowych (ale nadal akceptowalny poziom); z drugiej strony wyraźna poprawa w przypadku telekomunikacji, informatyki, przemysłu skórzanego i spożywczego. Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym po trzech kw. 29 r. 41 ROBOTY BUDOWLANE - WZNOSZENIE BUDYNKÓW 21 PRODUKCJA WYROBÓW FARMACEUTYCZNYCH 15 PRODUKCJA SKÓR I WYROBÓW 14 PRODUKCJA ODZIEŻY 46 HANDEL HURTOWY 45 HANDEL HURTOWY I DETALICZNY POJAZDAMI 25 PRODUKCJA METALOWYCH WYROBÓW 2 PRODUKCJA MASZYN I URZĄDZEŃ 22.2 PRODUKCJA WYROBÓW Z TWORZYW SZTUCZNYCH 19.2 WYTWARZANIE I PRZETWARZANIE ROPY NAFTOWEJ 49.4 TRANSPORT DROGOWY TOWARÓW 27 PRODUKCJA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH 62 DZIAŁ.ZW. Z OPROGRAM.I INFORMATYKĄ PRZEMYSŁ ogółem 2 PRODUKCJA WYROBÓW CHEMICZNYCH 23 PRODUKCJA WYR.Z SUROWCÓW NIEMETAL. 17 PRODUKCJA PAPIERU I WYROBÓW Z PAPIERU 1 PRODUKCJA ARTYKUŁÓW SPOŻYWCZYCH 29 PRODUKCJA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH 26 PRODUKCJA KOMPUTERÓW I WYROBÓW ELEKTRON. PRODUKCJA WYROBÓW Z DREWNA PRODUKCJA METALI 42 ROBOTY ZW. Z BUDOWĄ OBIEKTÓW INŻYNIERII 31 PRODUKCJA MEBLI 55 ZAKWATEROWANIE 61 TELEKOMUNIKACJA 47 HANDEL DETALICZNY 35.1 WYTWARZANIE, PRZESYŁANIE I HANDEL ENERGIĄ ELEK TRANSPORT KOLEJOWY TOWARÓW 5.1 WYDOBYWANIE WĘGLA KAMIENNEGO,25,5,75 1 1,25 1,5 1,75 2 2,25 branża ogółem decyl 5 Wskaźnik pokrycia majątku trwałego kapitałem stałym po trzech kw. 29 r., uszeregowany wg malejącego poziomu dla branż ogółem (dodatkowo wskaźnik zestawiony dla przeciętnej firmy w tej branży, tzn. decyl 5) jest satysfakcjonujący, gdy przekracza 1,; 6

8 Nr 1 (9) 21 BIULETYN BRANŻOWY 21 w przypadku czterech branż górnictwa, transportu kolejowego towarów, energetyki i handlu detalicznego majątek trwały nie jest w całości sfinansowany kapitałem stałym; zwracają uwagę liczne branże, gdzie poziom wskaźnika dla przeciętnego przedsiębiorstwa jest wyższy niż dla branży ogółem. zwracają uwagę liczne branże, gdzie poziom wskaźnika dla przeciętnego przedsiębiorstwa jest wyższy niż dla branży ogółem. w porównaniu z wynikami po trzech kw. 2 r. poziom wskaźnik pogorszył się w przypadku ok. połowy branż; duże pogorszenie w przypadku transportu kolejowego towarów (obecnie poniżej zadowalającego poziomu) oraz hutnictwa (ale nadal akceptowalny poziom); wyraźna poprawa w przypadku telekomunikacji, produkcji farmaceutyków, przemysłu skórzanego i transportu drogowego towarów. w porównaniu z wynikami po trzech kw. 2 r. poziom wskaźnik pogorszył się w przypadku ok. połowy branż; duże pogorszenie w przypadku transportu kolejowego towarów (obecnie poniżej zadowalającego poziomu) oraz hutnictwa (ale nadal akceptowalny poziom); wyraźna poprawa w przypadku telekomunikacji, produkcji farmaceutyków, przemysłu skórzanego i transportu drogowego towarów. W kolejnych kwartałach przedsiębiorstwa będą funkcjonowały w nadal trudnym, niemniej powoli poprawiającym się, otoczeniu makroekonomicznym oczekiwany przez analityków Zespołu Analiz Makroekonomicznych DSA wzrost PKB Polski w całym 29 r. wynosi 1,5 r/r oraz 2,2 w 21 r. Nadchodzące kwartały będą cechować: w dalszym ciągu wysokie inwestycje infrastrukturalne (stymulowane napływem środków unijnych); powoli odbudowujący się popyt zewnętrzny; ożywienie importu w warunkach oczekiwanej aprecjacji złotego, przy importochłonnej strukturze krajowego popytu (odbudowa zapasów, możliwa niewielka poprawa w zakresie inwestycji); słabszy, ale wzrost popytu konsumpcyjnego w warunkach pogorszenia sytuacji na rynku pracy; spowolnienie w budownictwie mieszkaniowym (skutek spadku liczby rozpoczynanych mieszkań od II poł. 2 r.); utrzymujący się niezbędny popyt odtworzeniowy; mniejsze problemy z pozyskaniem wykwalifikowanych pracowników, tańsze surowce i materiały, wysoki poziom cen energii elektrycznej i gazu, wzrost cen oleju napędowego (większe obciążenia podatkowe w cenie tego paliwa) oraz rosnące dostosowań w zakresie ochrony środowiska. 7

9 Nr 1 (9) 21 BIULETYN BRANŻOWY WYDOBYWANIE WĘGLA KAMIENNEGO Wyniki ekonomiczno-finansowe kopalni są niekorzystne po trzech kw. 29 r. branża odnotowała stratę, jej płynność finansowa kształtowała się poniżej zadowalającego poziomu, wzrost kosztów był zdecydowanie wyższy od wzrostu przychodów; najtrudniejsza sytuacja wystąpiła w II kw. 29 r. (spadek przychodów przy wzroście kosztów skutkujący dużą stratą w kwartale), w III kw. roku strata była już nieco mniejsza i zaczęły obniżać się. Mimo trudnej sytuacji wartość inwestycji w okresie trzech kw. 29 r. wzrosła o 47 r/r. Pogorszenie wyniku finansowego górnictwa wynika ze zmniejszenia zysku ze sprzedaży węgla (mniejsze ze sprzedaży, mimo wzrostu średniej ceny zbytu o 1, z uwagi na spadek ilości sprzedanego węgla o 17) oraz pogorszenia wyniku na działalności finansowej. Wyniki branży w 29 r. istotnie zdeterminowała sytuacja Jastrzębskiej Spółki Węglowej, produkującej węgiel koksowy, która najsilniej odczuła skutki kryzysu na rynku stali. Producenci węgla energetycznego uzyskiwali już w III kw. dodatnie wyniki. Wg danych resortu gospodarki w okresie trzech kw. 29 r. wydobycie węgla (nie uwzględniając kopalni Bogdanka ) wyniosło 53, mln t., tj. o prawie mniej r/r; wydobycie węgla energetycznego (9 ogółu wydobywanego) było mniejsze o 2, a koksowego o 39. Eksport węgla w okresie trzech kw. 29 r. wzrósł r/r o 3, równolegle wzrastał import, szacunkowo do końca roku wyniósł 1 mln t. Zapasy węgla wzrosły do 5,6 mln t (1,6 mln we wrześniu 2 r.). Średnia cena zbytu węgla wyniosła 275 zł za tonę (w tym energetycznego 266 zł, a koksowego 32 zł) w przypadku węgla energetycznego wzrosła r/r o 2, natomiast koksowego spadła o 29 r/r. Średni koszt jednostkowy produkcji węgla w I-IX 29 r. wyniósł 261 zł za tonę (o wyższy r/r). Górnictwo węgla kamiennego zamknie rok 29 stratą netto, po raz pierwszy od 6 lat. Jest to efekt mniejszego zapotrzebowania na węgiel (spadek zużycia energii; załamanie na rynku stali). W kolejnych kwartałach stopniowo będzie odbudowywał się rynek koksowy (wg stowarzyszenia Worldsteel ostatnio ponownie uruchomiono 36 wielkich pieców z 74 wyłączonych podczas kryzysu spośród 119 wielkich pieców działających poza Chinami), wraz z poprawą koniunktury będzie wzrastało zapotrzebowanie na energię, mimo trudnej sytuacji w 29 r. nie zostały zahamowane inwestycje. Niemniej pozostają problemy konkurencyjności polskiego węgla z uwagi na jego wydobycia, niezbędnych inwestycji w nowe złoża, ryzyka wzrostu kosztów kopalni z tytułu opodatkowania urządzeń przemysłowych (zapisanego w projekcie nowelizacji prawa budowlanego). Ilustracja graficzna na podstawie danych resortu gospodarki. Przychody, i wynik finansowy Q 2Q 3Q 4Q 1Q9 2Q9 3Q Q 2Q 3Q 4Q 1Q9 2Q9 3Q9 Wybrane wskaźniki 2 27 I-IX 2 I-IX 29 I-IX 29 I-IX ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia obsługi odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS

10 Nr 1 (9) 21 BIULETYN BRANŻOWY PRODUKCJA ARTYKUŁÓW SPOŻYWCZYCH Wyniki ekonomiczno-finansowe branży spożywczej w I-IX 29 r. poprawiły się w porównaniu z analogicznym okresem 2 r., niewielkiemu wzrostowi przychodów ogółem (wzrost o 3) i kosztów działalności (wzrost o 1) towarzyszył wyraźny wzrost wyniku finansowego ze sprzedaży netto (o ponad 5), co przełożyło się na poprawę rentowności. Na koniec września 29 r. najwyższą rentownością charakteryzowała się produkcja cukru (wysokie ceny cukru na rynku wewnętrznym oraz wypłata unijnej pomocy restrukturyzacyjnej), lodów, makaronów, przypraw, pieczywa i wyrobów ciastkarskich, herbaty i kawy, cukiernicza. Ujemna rentowność wykazali producenci gotowych dań, natomiast rentowność niższą niż średnio w branży spożywczej - przetwórstwo mięsa i ryb, producenci przetworów owocowo-warzywnych, wyrobów mleczarskich oraz gotowych pasz dla zwierząt. W rozbiciu na kwartały zwraca uwagę szczególnie niekorzystna sytuacja branży w IV kw. 2 r. wynikająca przede wszystkim ze słabnącego popytu na artykuły spożywcze na rynkach zagranicznych (znaczny spadek eksportu) oraz strat poniesionych przez przedsiębiorstwa na opcjach walutowych. Przemysł spożywczy jest relatywnie mniej narażony na skutki kryzysu niż inne branże przemysłowe, z uwagi na większą odporność popytu na podstawową żywność na wahania koniunktury. Niemniej gospodarstwa domowe, w sytuacji niższej dynamiki wynagrodzeń, w połączeniu ze spadkiem dochodów gospodarstw, poszukują nie tylko tańszych produktów (np. w sklepach dyskontowych), ale także ograniczają liczbę kupowanych produktów. W najbliższych kwartałach wyniki ekonomiczne branży mogą ulec pewnemu pogorszeniu z uwagi na spadek dynamiki wzrostu popytu konsumpcyjnego i ograniczenie wydatków na artykuły żywnościowe m.in. poprzez wybór tańszych produktów. Osłabienie rozwoju najbardziej odczują producenci żywności wysoko przetworzonej, o wysokiej elastyczności popytu, tj. producenci napojów, deserów, przekąsek oraz wyrobów służących szybkiemu przygotowaniu posiłków. Zdaniem ekspertów z IERiGŻ w 21 r. zmniejszy się spożycie mleka, masła, cukru, artykułów zbożowych, wołowiny, ryb i przetworów rybnych. Większe niż w 29 r. będzie spożycie owoców i warzyw, tłuszczów roślinnych, jaj oraz mięsa i przetworów wieprzowych. Rentowność przemysłu spożywczego obniży się, gdyż przetwórcy nie będą w stanie w całości przerzucić na konsumentów wzrostu cen surowców, energii i paliwa. Po spadku eksportu artykułów rolnospożywczych w 29 r. (skutki spowolnienia popytu na żywność), także najbliższe kwartały nie przyniosą poprawy (w I poł. br. spodziewany jest spadek eksportu artykułów spożywczych o 2,5 w porównaniu z I poł. 29 r.). Przychody, i wynik finansowy Q 2Q 3Q 4Q 1Q9 2Q9 3Q Q 2Q 3Q 4Q 1Q9 2Q9 3Q9 Wybrane wskaźniki 2 27 I-IX 2 I-IX 29 I-IX 29 I-IX ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia obsługi odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS 9

11 Nr 1 (9) 21 BIULETYN BRANŻOWY PRODUKCJA ODZIEŻY Wyniki ekonomiczno-finansowe producentów odzieży po trzech kwartałach 29 r. są słabsze w porównaniu z analogicznym okresem 2 r. i gorsze niż średnio w przetwórstwie przemysłowym. W okresie I-IX 29 r. branża odzieżowa odnotowała spadek przychodów i kosztów o 14. Mniejsza sprzedaż wyrobów skutkowała spadkiem wyniku finansowego r/r o 25. Najniższy zysk producenci wypracowali w II kwartale 29 r. Płynność finansowa była akceptowalna. Nakłady inwestycyjne obniżyły się o 1. Obniżył się udział sprzedaży eksportowej w przychodach ogółem z 3 do 36 na koniec września 29 r. Na koniec września 29 r. najwyższą rentownością charakteryzowała się produkcja pozostałej odzieży i dodatków do odzieży (ROS=,2), wyrobów pończoszniczych (ROS=6,7), bielizny (ROS=4,5) oraz produkcja odzieży skórzanej (ROS=3,2). Ujemna rentowność wykazali producenci odzieży roboczej. Pogorszenie sytuacji firm odzieżowych jest skutkiem mniejszego popytu na ubrania, co bezpośrednio przekłada się na obniżenie mocy produkcyjnych. W ujęciu ilościowym, według danych GUS, w okresie I-IX 29 r. produkcja odzieży wierzchniej zmniejszyła się w porównaniu z analogicznym okresem 2 r. o 15, bielizny o ponad 3, natomiast wyrobów pończoszniczych o 6. Polski rynek odzieżowy z rynku producenckiego w coraz większym stopniu przekształca się w rynek handlowy. Firmy, które dawniej jedynie produkowały odzież, obecnie tworzą własne sieci handlowe. Większość znaczących polskich producentów odzieży otwiera zakłady w Chinach i stamtąd zaopatruje swoje sklepy. W najbliższych kwartałach niższa dynamika wynagrodzeń, w połączeniu ze spadkiem dochodów gospodarstw domowych, stanowić będą silną barierę dla popytu konsumpcyjnego, co znajdzie odzwierciedlenie w ograniczeniu zakupów odzieży przez konsumentów (szczególnie w segmencie odzieży ze średniej i wyższej półki cenowej). Nie bez znaczenia dla wyników finansowych producentów będzie też utrzymujący się znaczny napływ tanich tekstyliów i odzieży z krajów azjatyckich (efekt braku ochrony unijnego rynku oraz znacznie wyższych kosztów produkcji w Polsce w porównaniu z krajami azjatyckimi) oraz dalsze wypieranie polskich wyrobów przez towary azjatyckie z rynków UE. Wraz z poprawą koniunktury i wzrostem popytu konsumpcyjnego można spodziewać się lekkiej poprawy sytuacji branży odzieżowej. Przychody, i wynik finansowy Q 2Q 3Q 4Q 1Q9 2Q9 3Q Q 2Q 3Q 4Q 1Q9 2Q9 3Q9 Wybrane wskaźniki 2 27 I-IX 2 I-IX 29 I-IX 29 I-IX ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia obsługi odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS 1

12 Nr 1 (9) 21 BIULETYN BRANŻOWY PRODUKCJA SKÓR I WYROBÓW ZE SKÓR WYPRAWIONYCH Wyniki ekonomiczno-finansowe branży skórzanej w okresie I-IX 29 r. ukształtowały były korzystne, lepsze niż w analogicznym okresie 2 r., niemniej w kolejnych kwartałach 29 r. zmniejszał się wypracowany wynik finansowy netto ze względu na wyższą dynamikę wzrostu kosztów działalności niż dynamikę przychodów. W okresie trzech kwartałów 29 r. rentowność sprzedaży netto ukształtowała się na korzystnym poziomie. Płynność bieżąca i szybka były akceptowalne. Zwraca uwagę niekorzystne wydłużenie (o 15 dni, do 93 dni) rotacji należności. Nakłady inwestycyjne obniżyły się o 15. Obniżenie przychodów ze sprzedaży jest skutkiem mniejszego popytu na wyroby skórzane, co bezpośrednio przekłada się na obniżenie mocy produkcyjnych. W ujęciu ilościowym, według danych GUS, w okresie I-IX 29 r. produkcja skór z przeznaczeniem na obuwie zmniejszyła się w porównaniu z analogicznym okresem 2 r. o 7,4, natomiast produkcja butów skórzanych o 2,. Polska, obok Włoch, Hiszpanii, Portugalii i Rumunii, należy do dużych producentów obuwia skórzanego w UE. Branża obejmuje głównie małe i średnie przedsiębiorstwa, gdzie zatrudnienie bezpośrednio w produkcji znajduje 14 tys. osób, a około 4 tys. osób w powiązanych sektorach. W najbliższych kwartałach 21 r. wyniki ekonomiczne branży prawdopodobnie pogorszą się z uwagi na spodziewane ograniczenie popytu na skóry i obuwie krajowych producentów, które charakteryzuje się lepsza jakością, ale i wyższymi cenami w porównaniu z obuwiem produkowanym przez azjatyckich producentów. Przy spodziewanym spadku dochodów gospodarstw domowych cena może mieć decydujące znaczenie przy wyborze towaru. Pozytywnie na branżę wpływać będzie utrzymanie kontroli importu taniego obuwia z krajów azjatyckich ze względu na podjęcie przez Komisję Europejską pod koniec grudnia 29 r. decyzji o przedłużeniu o 15 miesięcy ceł antydumpingowych na obuwie skórzane importowane z Chin (w wysokości,5) i Wietnamu (w wysokości 1). Zdaniem KE, obecna sytuacja na unijnym rynku uzasadnia dalsze stosowanie ceł ze względu na duży import po zaniżonych cenach obuwia z Azji. Dopiero pod koniec 21 r. wraz z poprawą koniunktury i wzrostem popytu konsumpcyjnego można spodziewać się poprawy sytuacji branży skórzanej. Może temu sprzyjać rozbudowa sieci sklepów firmowych przez krajowych producentów, lepsza jakość wyrobów w porównaniu z obuwiem chińskim oraz modne wzornictwo. Niepełna ilustracja graficzna - GUS nie udostępnił danych dla kilku okresów z uwagi na wymogi tajemnicy statystycznej Przychody, i wynik finansowy Q 2Q 3Q 4Q 1Q9 2Q9 3Q Q 2Q 3Q 4Q 1Q9 2Q9 3Q9 Wybrane wskaźniki 2 27 I-IX 2 I-IX 29 I-IX 29 I-IX ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia obsługi odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS 11

13 Nr 1 (9) 21 BIULETYN BRANŻOWY 21. PRODUKCJA WYROBÓW Z DREWNA Wyniki ekonomiczno-finansowe branży drzewnej są słabe, niemniej w III kw. nastąpiło wyhamowanie spadków obserwowanych w I poł. roku o ile w okresie I-IX br. w porównaniu z analogicznym okresem 2 r. były mniejsze o 1, to w III kw. były bliskie poziomowi z III kw. 2 r., przy spadku kosztów o 3. Na wyniki branży decydujący wpływ mają producenci wyrobów z drewna 73 ogółu firm działu tworzy jego przychodów, pozostałe tworzą producenci wyrobów tartacznych. Spadek przychodów nieco mniejszy niż spadek kosztów przyczynił się do mniejszej skali spadku wyniku finansowego (o 53 w porównaniu z I-IX 2 r.; w I kw. br. wynik finansowy był ujemny, w II kw. o 29 mniejszy r/r, w III kw. o 42 wyższy r/r). Rentowność była jednak nadal niższa w porównaniu z I-IX 2 r., połowa firm osiągnęła ROS=2,2; lepsze były wyniki producentów wyrobów z drewna (ROS=3,1), straty odnotowali producenci wyrobów tartacznych (niemniej połowa z nich odnotowała ROS=1,7). Płynność bieżąca była akceptowalna, szybka poniżej tego poziomu (także w przypadku decyla 5). Zwraca uwagę niekorzystne wydłużenie przeciętnej rotacji należności, a także wskaźnik pokrycia odsetek niższy niż przeciętnie w przemyśle. Słabe wyniki finansowe działu są skutkiem stagnacji popytu zarówno na rynku krajowym (bardzo wolno rosnące zapotrzebowanie ze strony branży meblarskiej, mniejsze z budownictwa), jak i na rynkach eksportowych (w I-IX 29 r. 39 przychodów branży ze sprzedaży eksportowej, 37 rok wcześniej). W ujęciu ilościowym produkcja ważniejszych wyrobów branży w okresie trzech kw. br. wg GUS obniżyła się w porównaniu z analogicznym okresem 2 r. najbardziej w przypadku tarcicy (o 2) i płyt do podłóg mozaikowych (o 1), nieco mniej w przypadku płyt pilśniowych i wiórowych (o 1); tendencje wzrostowe wykazuje produkcja wyrobów dla stolarki otworowej (o 4) i sklejki (o 5). W kolejnych kwartałach trudne warunki funkcjonowania utrzymają się w związku z bardzo wolno odbudowującym się popytem; także korzystny dla branży oczekiwany spadek cen drewna (od kilku do 1 zależnie od asortymentu) jest nadal zbyt mały, by zapewnić opłacalność funkcjonowania części firm. Wyróżnikiem branży jest surowcowy charakter (koszt drewna to ok kosztów produkcji); stałym problemem jest pozyskanie surowca - od 21 r. Lasy Państwowe (monopolista) połowę puli będą sprzedawać dotychczasowym klientom, połowę zaś także nowym klientom, zasady te akceptuje UOKiK, krytykuje natomiast branżowa izba, obawiająca się podbijania cen wywoławczych przez duże koncerny zagraniczne, wzrostu cen surowca przy poprawie koniunktury oraz braku stabilności dostaw dla polskich firm. Przychody, i wynik finansowy Q 2Q 3Q 4Q 1Q9 2Q9 3Q Q 2Q 3Q 4Q 1Q9 2Q9 3Q9 Wybrane wskaźniki 2 27 I-IX 2 I-IX 29 I-IX 29 I-IX ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia obsługi odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS 12

14 Nr 1 (9) 21 BIULETYN BRANŻOWY PRODUKCJA PAPIERU I WYROBÓW Z PAPIERU Wyniki ekonomiczno-finansowe producentów papieru i wyrobów z papieru w okresie I-IX 29 r. były lepsze niż uzyskane w analogicznym okresie 2 r. Przychody ogółem zwiększyły się o 2, co przy niezmienionych kosztach wpłynęło na wzrost wyniku finansowego netto o 35 r/r. Rentowność branży kształtowała się powyżej średniej dla przemysłu ogółem, była też wyższa niż rok temu; rentowność przeciętnej firmy była mniejsza niż dla branży ogółem. Płynność bieżąca i szybka była akceptowalna. Nakłady inwestycyjne w branży zwiększyły się o 19 w stosunku do I-III kw. 2 r. 65 przychodów działu i 55 zysku netto ze sprzedaży jest generowane przez producentów wyrobów z papieru i tektury (grupa 17.2), natomiast pozo-stałe 35 przychodów i 45 zysku netto przez producentów masy włóknistej, papieru i tektury (grupa 17.1). Sytuacja obu grup PKD na koniec września 29 r. była lepsza niż w analogicznym okresie 2 r. Wyniki branży w okresie I-IX 29 r. uwarunkowane były zmiennymi cenami surowców i malejącymi cenami produktów. Rynek celulozy charakteryzuje się dużą zmiennością -począwszy od IV kw. 2 r. ceny celulozy znacząco spadły, osiągając w marcu 29 r. najniższy poziom, co wynikało ze spadku popytu na celulozę w związku z obniżeniem mocy produkcyjnych papierni. Od marca 29 r. ceny surowca ponownie zaczęły rosnąć, co wpływa na podrożenie kosztów produkcji producentów wyrobów papierniczych. Ceny gotowych wyrobów (np. papieru wysokogatunkowego) w okresie I-IX 29 r. utrzymywały się na niższym poziomie w porównaniu z rokiem poprzednim. Trend spadkowy wynikał głównie ze spadku popytu na papier. W najbliższych kwartałach możliwe jest pewne pogorszenie sytuacji ekonomicznej branży z uwagi na utrzymującą się presję na spadek cen papieru w następstwie mniejszego popytu na papier ze strony drukarni, wydawnictw, branży reklamowej, branży opakowaniowej, a także ze względu na zahamowanie tendencji spadkowej surowców do produkcji papieru (makulatura, celuloza). Niekorzystnie na zyski producentów wyrobów z papieru oddziaływać będzie zmiana preferencji konsumentów w kierunku tańszych opakowań, zeszytów, wyrobów higienicznych oraz mniejszy eksport wyrobów na rynku unijne (mniejsze zapotrzebowanie na tekturę opakowaniową wynikające z mniejszej produkcji towarów). Przychody, i wynik finansowy Q 2Q 3Q 4Q 1Q9 2Q9 3Q Q 2Q 3Q 4Q 1Q9 2Q9 3Q9 Wybrane wskaźniki 2 27 I-IX 2 I-IX 29 I-IX 29 I-IX ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia obsługi odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS 13

15 Nr 1 (9) 21 BIULETYN BRANŻOWY WYTWARZANIE I PRZETWARZANIE PRODUKTÓW RAFINACJI ROPY NAFTOWEJ Wyniki ekonomiczno-finansowe w okresie I-IX 29 r. przedsiębiorstw wytwarzających produkty rafinacji ropy naftowej (m.in. paliw silnikowych, olejów, brykietów, wyrobów dla przemysłu petrochemicznego) są nieznacznie gorsze niż w analogicznym okresie 2 r. W strukturze przychodów dominujący udział mają wielkie firmy (zatrudniające powyżej 25 osób), są to PKN Orlen SA i Grupa Lotos SA. W okresie I-IX 29 r. większy spadek przychodów niż kosztów (w których ok. połowę stanowią materiałów; znaczący udział w kosztach ogółem mają również podatki i opłaty) przyczynił się do zmniejszenia wyniku finansowego (choć nie był już ujemny, jak w I kw. 29 r.) i obniżenia rentowności branży. Płynność finansowa bieżąca była akceptowalna, natomiast podwyższona zbyt niska. Zwraca uwagę ponad dwukrotny wzrost nakładów inwestycyjnych w branży, mogący pozytywnie wpłynąć (poprzez wzrost produkcji) na przyszłe wyniki branży. Niższe marże rafineryjne i spadek dyferencjału Ural/Brent negatywnie wpływały na wynik finansowy branży, krajowe koncerny naftowe zmniejszały produkcję, co wraz z okresowymi postojami remontowymi spowodowało obniżenie przychodów branży. Korzystnie natomiast na wynik finansowy wpływały rosnąca cena ropy naftowej (zwiększająca zysk wykazany na przerobie zmagazynowanej ropy), dodatnie różnice kursowe z tytułu rewaluacji kredytów walutowych oraz utrzymujące się wysokie marże w segmencie detalicznym, mimo słabszych wolumenów sprzedaży. Ostatni kwartał roku charakteryzuje sezonowo najniższa sprzedaż, co w połączeniu z niskim marżami i malejącym dyferencjałem będzie negatywnie wpływać na wyniki branży w najbliższych kwartałach. Z kolei drożejąca ropa pozytywnie wpływa na wycenę zapasów, co przekłada się na poprawę wyników koncernów naftowych, a oczekiwana aprecjacja złotego względem USD i EUR poprawia opłacalność importu (m.in. surowców, materiałów i półfabrykatów); w przypadku krajowych koncernów naftowych wartość zakupów z importu stanowi ponad 5 kosztów działalności operacyjnej; dodatkowo, realizacja zapowiadanej przez PKN Orlen sprzedaży pakietów akcji pozwoli na znaczne zmniejszenie kosztów obsługi zadłużenia u dominującego producenta i dystrybutora produktów naftowych oraz petrochemicznych w Polsce. Ilustracja graficzna dla działu 19 (obejmuje grupę 19.1-przetwórstwo koksu i 19.2-przetwórstwo ropy naftowej; grupa 19.2 generuje ok. 9 przychodów działu) GUS nie udostępnił danych dla kilku okresów dla grupy 19.2 z uwagi na wymogi tajemnicy statystycznej. Przychody, i wynik finansowy dział 19. dział Q 2Q 3Q 4Q 1Q9 2Q9 3Q Q 2Q 3Q 4Q 1Q9 2Q9 3Q9 Wybrane wskaźniki grupa I-IX 2 I-IX 29 I-IX 29 I-IX ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia obsługi odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS 14

16 Nr 1 (9) 21 BIULETYN BRANŻOWY PRODUKCJA CHEMIKALIÓW I WYROBÓW CHEMICZNYCH Wyniki ekonomiczno-finansowe branży w okresie trzech kwartałów 29 r. pogorszyły się w porównaniu z analogicznym okresem 2 r., niemniej były korzystniejsze niż średnio w przetwórstwie przemysłowym. Branża chemiczna mocno reaguje na zmiany ogólnej koniunktury gospodarczej (jej produkty są wykorzystywane w wielu gałęziach przemysłu), dlatego w okresie I-IX 29 r., wraz z silnym spowolnieniem gospodarczym, nastąpił spadek popytu na produkty chemiczne, ograniczenie przychodów (o 1) przy niezmienionych kosztach i w rezultacie spadek zysku netto o 4. Wraz ze spadkiem wyniku finansowego obniżyła się rentowność sprzedaży i kapitału, płynność bieżąca oraz wskaźnik pokrycia obsługi odsetek. Nakłady inwestycyjne pozostały na niezmienionym poziomie. Na koniec września 29 r. najwyższą rentownością charakteryzowała się produkcja mydła, detergentów i wyrobów kosmetycznych oraz produkcja farb i lakierów. Ujemną rentowność wykazali producenci nawozów azotowych, chemikaliów organicznych oraz producenci włókien chemicznych. Szczególnie trudna sytuacja wystąpiła w przypadku firm zajmujących się produkcją nawozów, co było spowodowane m.in. niskimi cenami sprzedawanych produktów. Obniżka cen nawozów mineralnych w Polsce jest następstwem spadku popytu na nawozy w warunkach rosnącej podaży oraz zmniejszonej opłacalności produkcji roślinnej. W 29 r. ceny nawozów na światowych rynkach spadły o kilkadziesiąt procent. W I kw. 21 r. można liczyć na pewien sezonowy wzrost popytu na nawozy pod uprawy rolne i słaby sezonowy wzrost cen. Trudno jednak oczekiwać znacznej poprawy sytuacji w branży nawozowej, gdyż spodziewane jest utrzymanie niskich cen zbóż, co ograniczy siłę nabywczą rolników. W najbliższych kwartałach wraz z wciąż ograniczonym popytem na wyroby chemiczne ze strony branży samochodowej i budownictwa mieszkaniowego, osiągane przez producentów chemikaliów wykorzystywanych w tych branżach zmniejszą się. Spadek popytu na produkty chemiczne będzie wywierał presję na obniżkę cen wyrobów chemicznych i w rezultacie marż ze sprzedaży. Lepsze perspektywy są dla producentów sody kalcynowanej, żywic, poliestrów z uwagi na ożywienie na rynku i rosnące ceny. Spodziewane umocnienie złotego obniży importowanych surowców, co będzie miało wpływ na produkcji wielu wyrobów chemicznych. Równocześnie mniej opłacalny może być eksport nawozów i kauczuku na rynki unijne. Począwszy od 1 kwietnia 21 r. prawdopodobny jest wzrost cen gazu przez PGNiG (gaz jest podstawowym surowcem w chemii), co dodatkowo zmniejszy konkurencyjność polskich producentów na rynkach zagranicznych. Przychody, i wynik finansowy Q 2Q 3Q 4Q 1Q9 2Q9 3Q Q 2Q 3Q 4Q 1Q9 2Q9 3Q9 Wybrane wskaźniki 2 27 I-IX 2 I-IX 29 I-IX 29 I-IX ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia obsługi odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS 15

17 Nr 1 (9) 21 BIULETYN BRANŻOWY PRODUKCJA PODSTAWOWYCH WYROBÓW FARMACEUTYCZNYCH Wyniki ekonomiczno-finansowe branży farmaceutycznej w okresie I-IX 29 r. są bardzo dobre (choć trochę słabsze niż w analogicznym okresie 2 r.), zdecydowanie bardziej korzystne niż średnio w przetwórstwie przemysłowym. Branża nie odczuła w znaczący sposób skutków spowolnienia gospodarczego. Przychody wzrosły w okresie trzech kwartałów 29 r. o w porównaniu z analogicznym okresem poprzedniego roku. Koszty zwiększyły się w stopniu wyższym niż (wzrost o 26), w rezultacie wynik finansowy netto zwiększył się o 5. Rentowność sprzedaży była znacznie wyższa niż przeciętnie w przemyśle. Branża osiągnęła także zadawalający poziom wskaźników płynności, zadłużenia i pokrycia obsługi odsetek. Nakłady inwestycyjne zmniejszyły się o 12. Polski przemysł farmaceutyczny dostarcza około połowy obecnych na krajowym rynku leków (wartościowo), pozostała cześć jest importowana. W kraju produkowane są głównie leki generyczne (odtwórcze). Udział sprzedaży leków generycznych wynosi około 65 pod względem wartości i ponad, biorąc pod uwagę liczbę sprzedanych opakowań. Korzystne wyniki producentów leków były wynikiem rosnącej sprzedaży leków w aptekach w 29 r. W okresie I-IX 29 r., według danych Pharma Expert, sprzedaż farmaceutyków sięgnęła i była wyższa o 9, w porównaniu z analogicznym okresem 2 r. Wzrost sprzedaży był spowodowany zmieniającą się strukturą konsumpcji leków (przestawianie pacjentów na nowocześniejsze, droższe terapie) oraz zmianami na listach refundacyjnych, wprowadzającymi nowoczesne leki. Wartość sprzedaży całego rynku farmaceutycznego na koniec 29 r. wyniesie 26 (wzrost o 7- w stosunku do 2 r.). Refundacja na koniec 29 r. wyniesie,25 (wzrost o 9-11). W najbliższych kwartałach prawdopodobne jest utrzymanie wyników przemysłu farmaceutycznego na korzystnym poziomie z uwagi na spodziewany sezonowy wzrost sprzedaży leków, najczęściej pełnopłatnych, na przeziębienie. Ewentualne rozszerzanie listy leków refundowanych, pozytywnie wpływające na sytuację producentów, będzie zależne od sytuacji finansowej NFZ (NFZ przeznacza na dopłaty do leków około 2 środków ze składek zdrowotnych; w 21 r. prawdopodobne jest obniżenie wydatków NFZ na dopłaty do leków o 4. Na wyniki producentów negatywny wpływ będzie miała nowelizacja Prawa Farmaceutycznego dotycząca ustalenia sztywnych marż na leki refundowane. Likwidacja rabatów udzielanych aptece przez hurtownię wpłynie na podrożenie leków i zmniejszenie sprzedaży, co przełoży się na spadek zamówień u producentów. Niepełna ilustracja graficzna - GUS nie udostępnił danych dla kilku okresów z uwagi na wymogi tajemnicy statystycznej Przychody, i wynik finansowy Q 2Q 3Q 4Q 1Q9 2Q9 3Q Q 2Q 3Q 4Q 1Q9 2Q9 3Q9 Wybrane wskaźniki 2 27 I-IX 2 I-IX 29 I-IX 29 I-IX ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia obsługi odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS

18 Nr 1 (9) 21 BIULETYN BRANŻOWY PRODUKCJA WYROBÓW Z TWORZYW SZTUCZNYCH Wyniki ekonomiczno-finansowe producentów wyrobów z tworzyw sztucznych w kolejnych kwartałach 29 r. poprawiają się, w III kw. 29 r. były już o 5 wyższe niż w analogicznym kw. 2 r., przy takich samych kosztach, co przyczyniło się do 2,5 krotnego wzrostu r/r wyniku finansowego w tym kwartale. Branża wytwarza szeroki asortyment wyrobów z tworzyw sztucznych dla gospodarstw domowych, budownictwa, przemysłu opakowaniowego, jest to produkcja głównie na potrzeby rynku krajowego (33 przychodów ze sprzedaży eksportowej, dla połowy firm to jedynie 21). W okresie trzech kw. 29 r. rentowność branży była relatywnie wysoka (powyżej średniej dla przemysłu ogółem), wyższa niż rok temu; rentowność przeciętnej firmy była mniejsza (D5=4,6) niż dla branży ogółem, co wskazuje na silną polaryzację producentów. Płynność finansowa była satysfakcjonująca. Zwraca uwagę długi okres rotacji należności (ponad dwa miesiące), sygnalizujący problemy odbiorców branży. Tendencja poprawy wyników grupy jest skutkiem relatywnie mniejszego osłabienia popytu na rynku wewnętrznym na jego wyroby (w tym wyposażenie gospodarstw domowych czy potrzeby budownictwa), dla producentów korzystne też było ograniczenie konkurencyjnego importu wyrobów z tworzyw sztucznych w związku z osłabieniem złotego w I poł.29 r. W kolejnych kwartałach wyniki branży prawdopodobnie będą nadal dobre - popyt na wyroby z tworzyw sztucznych na rynku krajowym będzie kształtować się na poziomie podobnym do obecnego, choć nie można wykluczyć przejściowo ponownego osłabienia na skutek oczekiwanego spowolnienia dynamiki wzrostu konsumpcji prywatnej w I poł. 21 r., przekładającego się negatywnie na popyt na wyroby z tworzyw sztucznych dla potrzeb gospodarstw domowych; niekorzystny dla wyników branży jest wzrost cen gazu (od 1.6.br obniżenie taryfy na gaz o 9,13 i jednocześnie wzrost stawki za dystrybucję o 14,7; taryfa obowiązuje do końca marca 21 r.), istotnego czynnika kosztów producentów tworzyw, ponownie może też stopniowo wzrastać konkurencja wyrobów z importu w sytuacji oczekiwanej w długim okresie aprecjacji złotego. Przychody, i wynik finansowy Q 2Q 3Q 4Q 1Q9 2Q9 3Q Q 2Q 3Q 4Q 1Q9 2Q9 3Q9 Wybrane wskaźniki 2 27 I-IX 2 I-IX 29 I-IX 29 I-IX ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia obsługi odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS 17