PRZEWODNIK DO ĆWICZEŃ INSTRUKCJA OBSŁUGI

Transkrypt

1 kpt. Ŝ. w. mgr inŝ. KRZYSZTOF PLESKACZ PRZEWODNIK DO ĆWICZEŃ INSTRUKCJA OBSŁUGI SYSTEM ZOBRAZOWANIA ELEKTRONICZNEJ MAPY I INFORMACJI NAWIGACYJNEJ ECDIS (Electronic Chart Display and Information System) CZĘŚĆ 1 strona 4. PLANOWANIE PODRÓśY Z WYKORZYSTANIEM NAVI TWORZENIE ORAZ EDYTOWANIE TRASY I PLANU PODRÓśY. CZĘŚĆ 2 strona 29. DOBÓR PARAMETRÓW BEZPIECZEŃSTWA ORAZ SPRAWDZENIE I EDYTOWANIE TRASY POD KĄTEM UWZGLĘDNIENIA NIEBEZPIECZEŃSTW NAWIGACYJNYCH. CZĘŚĆ 3 strona 39. DOKUMENTACJA PODRÓśY CYFROWY DZIENNIK OKRĘTOWY

2 OD AUTORA Niniejsza publikacja moŝe stanowić zarówno pomoc dydaktyczną podczas realizacji ćwiczeń na symulatorze NAVI3000 ECDIS, jak równieŝ instrukcję pomocną przy uŝytkowaniu ECDIS na statkach. Zawiera tylko część zagadnień oraz nie obejmuje całości instrukcji, poniewaŝ moim zamysłem było podzielenie całości na fragmenty związane w grupy tematyczne obejmujące jedno główne zagadnienie, a ułatwiające praktyczne uŝytkowanie przez studentów. Jako Przewodnik do ćwiczeń stanowi uzupełnienie instrukcji stanowiskowych. Zawiera więcej szczegółów oraz doprecyzowanie poszczególnych kroków, które naleŝy wykonać przy realizacji konkretnych zadań. UmoŜliwia teŝ wstępne przygotowanie studentów do zajęć. Aby ułatwić realizację zadań, została ona podzielona na trzy części zgodnie z planem zajęć na kursie ECDIS. Część 1 zawiera następujące tematy: Planowanie podróŝy z wykorzystaniem NAVI Elementy trasy i planu podróŝy metoda graficzna i tabelaryczna tworzenia trasy 2. Edytowanie trasy - metoda graficzna i tabelaryczna 3. Łączenie tras. 4. Usunięcie istniejących tras. 5. Generowanie i edytowanie planu podróŝy Część 2 zawiera następujące tematy: Dobór parametrów bezpieczeństwa oraz sprawdzenie i edytowanie trasy pod kątem uwzględnienia niebezpieczeństw nawigacyjnych. 1. Strona alarmów 2. Panel alarmów 3. Alarmy trasowe 4. Ustawianie parametrów bezpieczeństwa 5. Sprawdzanie i edytowanie trasy przy uwzględnieniu niebezpieczeństw nawigacyjnych Część 3 zawiera: Dokumentacja podróŝy cyfrowy dziennik okrętowy Mam nadzieję, Ŝe praca moja ułatwi praktyczne uŝytkowanie Electronic Chart Display and Information System firmy TRANSAS. Autor 2

3 WSTĘP W kodzie STCW nie określono jeszcze specjalnych wymagań dotyczących planowania podróŝy z wykorzystaniem ECDIS. Natomiast w rozdziale II części A zatytułowanym Standardy odnoszące się do kapitana i działu pokładowego w sekcji A-II/1 w tabeli A- II/1 zaznaczono, Ŝe występujące w treści Konwencji mapy obejmuje swym znaczeniem równieŝ system ECDIS. Rezolucja IMO 817/19 zatytułowana Standardy eksploatacyjne ECDIS jest jednym z głównych dokumentów związanych z systemem. Omawia ona standardy, jakim powinien sprostać system zintegrowanej nawigacji, aby moŝna było go uznać za ECDIS. Między innymi znajdują się tutaj standardy eksploatacyjne dotyczące planowania podróŝy. Wyszczególnione są one w podpunktach punktu 10 zatytułowanego Planowanie drogi, kontrola drogi i zapis podróŝy. Podpunkty: 10.1: Planowanie podróŝy powinno być realizowane w prosty i pewny sposób. 10.2: ECDIS powinien być projektowany z zastosowaniem zasad ergonomicznych ułatwiając operatorowi obsługę. 10.3: Po wszystkich alarmach i komunikatach ostrzegawczych dotyczących przecięcia izobaty bezpieczeństwa statku i wejścia na obszar zabroniony jak i po innych alarmach i komunikatach wymienionych w załączniku 1, ECDIS powinien uŝywać danych w największej skali dostępnej w SENC dla danego obszaru : Powinno być moŝliwe planowanie drogi włączając w to zarówno prosto jak i krzywoliniowe odcinki : Powinno być moŝliwe korygowanie planowanej drogi poprzez, na przykład: : Dodanie punktów zwrotu do trasy : Usuwanie punktów zwrotu z trasy : Zmianę pozycji punktu zwrotu : Zmianę porządku punktów zwrotu na trasie : Powinna istnieć moŝliwość zaplanowania alternatywnej trasy dodatkowo wobec trasy wybranej. Wybrana trasa powinna być czytelnie odróŝniona od innych tras : Komunikat ostrzegawczy jest wymagany, jeśli planowana trasa przecina izobatę bezpieczeństwa statku : Komunikat ostrzegawczy jest wymagany, jeśli planowana trasa przecina linię ograniczającą obszar zakazany lub obszar geograficzny, dla którego istnieją warunki specjalne : Nawigator powinien posiadać moŝliwość określenia poprzecznego odchylenia od planowanej trasy, po przekroczeniu, którego powinno nastąpić uaktywnienie automatycznego alarmu zboczenia z kursu. 3

4 - CZĘŚĆ 1 - PLANOWANIE PODRÓśY Z WYKORZYSTANIEM SYMULATORA NAVI 3000 SYSTEM ZOBRAZOWANIA ELEKTRONICZNEJ MAPY I INFORMACJI NAWIGACYJNEJ ECDIS (Electronic Chart Display and Information System) Tematyka szkolenia 1. Elementy trasy i planu podróŝy metoda graficzna i tabelaryczna tworzenia trasy 2. Edytowanie trasy - metoda graficzna i tabelaryczna 3. Łączenie tras. 4. Usunięcie istniejących tras. 5. Generowanie i edytowanie planu podróŝy Cel szkolenia Zapoznanie się z działaniem następujących funkcji systemu: ROUTE WAYPOINTS CALCULATE SCHEDULE SAVE 4

5 SPIS TREŚCI A. ELEMENTY TRASY I PLANU PODRÓśY...6 B. TWORZENIE TRASY Panel trasy Tworzenie trasy zasady ogólne Metoda graficzna Metoda tabelaryczna Szybkie wyszukiwanie trasy C. EDYTOWANIE TRASY Graficzna metoda edytowania trasy Zmiana współrzędnych istniejącego WP Ustanowienie nowego WP Usunięcie istniejącego WP Tabelaryczna metoda edytowania trasy Zmiana współrzędnych i elementów trasy dla istniejących WP Ustanowienie nowego WP Usunięcie istniejącego WP Łączenie tras Usunięcie istniejących tras D. GENEROWANIE I EDYTOWANIE PLANU PODRÓśY Tworzenie planu podróŝy Edytowanie planu podróŝy Obliczenie planu podróŝy, przy uwzględnieniu warunków pogodowych Sprawdzenie planu podróŝy Uzyskiwanie informacji o planie podróŝy Ustanowienie parametrów bezpieczeństwa podczas płynięcia zgodnie z planem podróŝy

6 A. ELEMENTY TRASY I PLANU PODRÓśY Elementy trasy i planu podróŝy (Route and Schedule) mogą być przedstawione w formie graficznej, na zobrazowaniu mapy, oraz w formie tabelarycznej. UWAGA: Distance, Course i Total Distance te elementy są obliczane automatycznie i nie mogą być zmieniane w tabeli przez operatora. 1. W formie tabelarycznej - powyŝsza tabela zawiera następujące informacje (kolumnami): - WP Numer WP punktu zwrotu. - Name Nazwa WP wprowadzona ręcznie przez operatora. - Lat Szerokość geograficzna WP wprowadzona ręcznie lub automatycznie przy uŝyciu edytora graficznego. - Lon Długość geograficzna WP wprowadzona ręcznie lub automatycznie przy uŝyciu edytora graficznego. - RL/GC Rodzaj przebiegu odcinka od poprzedniego do obecnego WP, wprowadzony przez operatora. - Distance Odległość od poprzedniego do obecnego WP. - Course Kurs od poprzedniego do obecnego WP. - Total distance Sumaryczna odległość pomiędzy WP początkowym i obecnym, liczona po odcinkach trasy. - Port XTE Dopuszczalne zejście z trasy po lewej stronie odcinka, ustalona przez operatora. - Stb. XTE Dopuszczalne zejście z trasy po prawej stronie odcinka, ustalona przez operatora. - Arrival Circle Promień okręgu, którego przecięcie powoduje zmianę WP, jeśli trasa jest w trybie monitorowania. - Turn Radius Wartość promienia kąta dla przedstawienia orientacyjnego śladu statku podczas zwrotu. - Rudder Angle Wartość wychylenia steru ustalona przez operatora, brana do zobrazowania śladu statku podczas zwrotu. Ślad torowy jest brany z matematycznego modelu statku. - Time Zone Wartość czasu strefowego w podanym WP, wprowadzona przez operatora. - ETA ETA w WP. - Stay PrzybliŜony czas postoju (przestoju) we wskazanym WP. - ETD ETD ze wskazanego WP. - TTG Czas płynięcia od poprzedniego WP do wskazanego. - Total Time Czas całkowity od WP startowego (0) do wskazanego. Czasy postojów są takŝe wliczane. - Speed prędkość na odcinku trasy od poprzedniego do wskazanego WP. - Average Speed Średnia prędkość za czas od punktu startowego do obecnego WP. 2. W formie graficznej następujące elementy trasy są przedstawione na panelu map NS: - Waypoints przedstawiają punkt z kompletem koordynat (Lat/Lon), z numerem (WP) i nazwą (Name). - Route Leg Loksodroma (RL) lub ortodroma (GC) łączy odcinkami WP sukcesywnie, dając odległość (Distance) i kierunek (Course).Połączoną długość odcinków trasy przedstawia całkowita długość trasy (Total Distance). 6

7 - XTE linia równoległa do linii trasy i ograniczająca wartość dopuszczalnego zejścia z trasy(xte) po lewej lub prawej od odcinka trasy. Ta linia jest uŝywana w celu alarmowania przy przekroczeniu jej limitu w trybie nawigacyjnym. Lewy i prawy limit XTE jest pokazywany oddzielnie w odpowiednim, zielonym i czerwonym kolorze. - Arrival circle koło o ustalonym promieniu ( Arrival Circle), po przekroczeniu, którego następuje zmiana obecnego WP na następny. - Turns radius arc wycinek koła (Turns Radius) przedstawiający kąt pomiędzy dwoma oddzielnymi odcinkami trasy (celem przedstawienia przybliŝonej drogi statku w momencie zwrotu). - Turning radius curve część promienia zwrotu z wyjściem do następnego odcinka. Jest obliczana poprzez wprowadzenie Rudder Angle oraz uwzględniając model matematyczny statku i jest obrazowana w WP. B. TWORZENIE TRASY 1. Panel trasy Celem przedstawienia panelu Route, wybierz odpowiednią linię z menu Task List, na Control panel. Route panel jest przeznaczony do planowania trasy i sporządzenia planu podróŝy. Panel zawiera następujące grupy: - grupa do obsługi trasy i przetwarzania w edytorze, - grupa do uruchamiania trasy, - grupa przedstawienia elementów trasy i planu podróŝy, - grupa funkcji panelu, - przyciski monitorowania przeznaczone do właściwego ładowania obecnie planowanej trasy w trybie Route Monitoring. 2.Tworzenie trasy zasady ogólne Główne zasady tworzenia tras zawierają się w parametrach WP i rodzaju odcinków pomiędzy nimi (RL lub GC). Te dane są brane automatycznie pod uwagę przy: - obliczaniu odległości pomiędzy WP, odległości od startu do kaŝdego punktu oraz długości całkowitej, - początkowego kursu oraz kursów pomiędzy kaŝdą parą WP. Zasady zawierają minimalną i potrzebną ilość danych dla stworzenia trasy. Dodatkowo, dla kaŝdego WP, ustalana jest jego nazwa. Są dwa sposoby tworzenia trasy: - Graficzna. Kiedy ta metoda jest uŝywana, WP s są zaznaczane na mapie elektronicznej poprzez kursor graficzny. Ten kursor jest uŝywany równieŝ do przesunięcia obszaru, po którym się poruszamy. Niedogodność tej metody stanowi fakt, Ŝe niemoŝliwe jest określenie rodzaju Ŝeglugi (GC/RL) oraz parametrów dodatkowych (XTE, Arrival Circle i Turn radius). - Tabelaryczna. Ta metoda jest oparta na ręcznym wprowadzeniu parametrów w specjalnej tabeli w panelu Route. Ujemna strona to, Ŝe niemoŝliwy jest podgląd obszaru gdzie trasa jest wyznaczana poza ekranem NS, co moŝe spowodować błędy. 7

8 Dla wygody operatora, są narzędzia do automatycznej zmiany metody w NS. W tym przypadku kursor jest w obrębie zobrazowanej mapy, wyznaczając funkcje poprzedniej metody, podczas gdy podwójne naciśnięcie na przycisk spowoduje, Ŝe dane zostaną przedstawione w tabeli. Wyznaczana trasa jest pokazywana na ekranie NS w formie odcinków i krzywych (promienie i kąty zwrotu). Procedury tworzenia trasy (i przydzielenia nowej nazwy): - Tworzenie nowej trasy: najpierw naleŝy trasę stworzyć a później zapamiętać poprzez funkcję Save. - Tworzenie poprzez edytowanie juŝ istniejącej trasy: istniejąca trasa jest edytowana i później zapamiętywana poprzez funkcję Save - Tworzenie poprzez łączenie automatyczne kilku tras: trasy, które zostały wyedytowane są łączone automatycznie poprzez uŝycie funkcji Link to, która umoŝliwia wybranie z listy juŝ istniejących tras i zapamiętanie przez funkcję Save pod istniejącą lub nową nazwą. - Tworzenie przeciwnej trasy poprzez automatyczną re-kalkulację: istniejącą trasę moŝna automatycznie wybrać i przeliczyć ponownie przy uŝyciu funkcji Reciprocal celem uzyskania trasy odwrotnej. Następnie zabezpieczamy jw. - Semi-automatic tworzenie nowej trasy przy pomocy instrukcji uŝycia zalecanej przez IAMSAR Metoda graficzna Otwórz panel Route poprzez wybranie odpowiedniej linii w menu Tasks List w panelu kontrolnym. 8

9 W panelu, Route, który się otworzy, naciśnij przycisk New. Panel będzie wyglądał następująco: Kursor graficzny pojawi się na panelu mapy, gdzie prawa dolna część ekranu NS będzie przedstawiać okno informacyjne Edit Route. Ustaw kursor w punkcie startu poprzez uŝycie myszy / TrackBall, uŝyteczne dane pojawią się w oknie Edit Route, więc naciśnij lewy przycisk myszy / TrackBall. Symbol punktu startu z numerem (0) pojawi się na panelu mapy. Ustaw kursor na współrzędnych następnego WP. W tej fazie, odcinek trasy zostanie wykreślony pomiędzy kursorem i punktem startu. Naciśnij lewy przycisk myszy: panel mapy pokaŝe następny WP z symbolem (1), jako numer naniesionego odcinka trasy. Linie XTE są równieŝ pokazane. Celem wyłączenia ich uŝyj okna Extra. 9

10 Jeśli jest konieczne wyznaczenie kilku WP, powtórz powyŝsze czynności tyle razy ile jest konieczne. JeŜeli kursor jest ustawiony poza granicą panelu mapy, będzie automatycznie zmieniona mapa i wybrana z chart folio (pod warunkiem, Ŝe Chart Autoload jest On). Po ustaleniu ostatniego WP planowanej trasy, naciśnij dwa razy prawy przycisk myszy; kursor wyjdzie z trybu planowania i edytowania trasy i przybierze formę wolnego kursora NS. Tworzenie trasy jest zakończone. Celem zapamiętania, wprowadź nazwę w odpowiedniej linii u góry po lewej stronie panelu. Naciśnij aktywny przycisk Save. Zaplanowana trasa została utworzona i zapamiętana. 10

11 2.2. Metoda tabelaryczna Otwórz panel Route poprzez wybranie odpowiedniej linii w menu Tasks List w panelu kontrolnym. W panelu, Route, który się otworzy, naciśnij przycisk New. Panel będzie wyglądał następująco: UŜyj tabelę po prawej stronie panelu okna Extra i naciśnij przycisk Columns. Na liście, która się ukaŝe, wybierz linię z potrzebnymi elementami trasy. Odpowiadające kolumny pozostaną w tabeli. Wprowadź punkt startowy trasy (0). 11

12 Szczegóły, co naleŝy zrobić przedstawiono w poniŝszej tabeli. Ustaw kursor na komórce Name. Dwa razy przyciśnij lewy klawisz myszy celem uaktywnienia komórki. Wprowadź nazwę WP. Naciśnij przycisk Ustaw kursor na komórce: Lat, Naciśnij dwa razy lewy przycisk myszy celem uaktywnienia komórki. Naciśnij Apply przycisk celem potwierdzenia dokonanych zmian. Ustaw kursor na komórce: Lon, Naciśnij dwa razy lewy przycisk myszy celem uaktywnienia komórki. Wprowadź długość i naciśnij prawy przycisk myszy. Naciśnij Apply przycisk celem potwierdzenia dokonanych zmian. Ustaw kursor na komórce RL/GC. Naciśnij dwa razy celem uaktywnienia komórki. Naciśnij przycisk po prawej stronie komórki i wybierz rodzaj drogi z listy, która się otworzy. Naciśnij lewy przycisk myszy cele potwierdzenia dokonanych zmian. Ustaw kursor na komórce odchylenia po lewej stronie (Port XTE). Naciśnij dwa razy celem uaktywnienia komórki. Edytuj wartości odchylenia od trasy po lewej stronie. Naciśnij lewy przycisk myszy. Ustaw kursor na komórce odchylenia po prawej stronie (Stb. XTE). Naciśnij dwa razy celem uaktywnienia komórki. Edytuj wartości odchylenia od trasy po prawej stronie. Naciśnij lewy przycisk myszy. Ustaw kursor na komórce Arrival Circle. Naciśnij dwa razy celem uaktywnienia komórki. Wprowadź deklarowaną odległość wokół WP. Naciśnij lewy przycisk myszy. Ustaw kursor na komórce Turn Radius (komórka jest widoczna o ile nie wprowadzono wartości w komórce Rudder Angle). Naciśnij dwa razy celem uaktywnienia komórki. Wprowadź wartość promienia kąta właściwego dla zwrotu statku na łuku podczas zwrotu. Naciśnij lewy przycisk myszy Ustaw kursor na komórce Rudder Angle (komórka jest widoczna o ile nie wprowadzono wartości w komórce Turn Radius). Naciśnij dwa razy celem uaktywnienia komórki. 12

13 Naciśnij przycisk po prawej stronie komórki i wybierz kąt wychylenia steru z listy, która się pokaŝe. Tor jest brany z matematycznego modelu statku. Naciśnij lewy przycisk myszy celem potwierdzenia wprowadzenia danych. Pozostałe komórki zostaną wypełnione podczas tworzenia planu podróŝy. Wprowadź pozostałe WP. Tworzenie trasy jest zakończone. Celem zapamiętania, wprowadź nazwę w linii w górnej części panela. Naciśnij Save przycisk, który został uaktywniony.,planowana trasa została utworzona i zapamiętana 3. Szybkie wyszukiwanie trasy. Otwórz panel Route poprzez wybranie odpowiedniej linii w menu Tasks List w panelu kontrolnym W panelu, Route, który się ukaŝe, naciśnij przycisk Load Route. Z listy, która się ukaŝe, wybierz Ŝądaną trasę, poprzez naciśniecie lewego przycisku myszy. Panel będzie wyglądał następująco: 13

14 Naciśnij przycisk Focus on Route. Panel mapy wyświetli wprowadzoną trasę na mapie o odpowiedniej skali. C. EDYTOWANIE TRASY. Graficzna metoda edytowania trasy Tabelaryczna metoda edytowania trasy Istniejąca trasa moŝe być edytowana przy uŝyciu metody graficznej lub tabelarycznej z ograniczeniami wynikającymi z zastosowanej metody. Edycja graficzna umoŝliwia tworzenie, usuwanie i przesuwanie WP s.., JeŜeli punkty są połączone odcinkami w róŝnej konfiguracji, nowe są tworzone i usuwane. Nowe odcinki są tworzone wg następujących zasad: 1. Graficzna metoda edytowania trasy. Otwórz panel Route poprzez wybranie odpowiedniej linii w menu. Tasks List na panelu kontrolnym. Na panelu, Route, który się pokaŝe, naciśnij przycisk Load Route. 14

15 Z listy, która się otworzy, wybierz Ŝądaną trasę i naciśnij lewy przycisk myszy. Panel będzie wyglądał następująco. Naciśnij przycisk WP Editor. Kursor wskazujący znajdzie się na panelu map, podczas gdy prawa dolna strona ekranu NS ukaŝe okno informacji Edit Route. Okno Edit Route ukaŝe współrzędne markera Zmiana współrzędnych istniejącego WP. Pozycja markera w WP zostanie edytowana. Naciśnij lewy przycisk myszy: znacznik wskaŝe WP i zmieni jego formę. 15

16 Przesuń wskazany WP do Ŝądanej pozycji. Jeśli współrzędne, WP ulegną zmianie, to zmianie ulegnie równieŝ odpowiadający mu odcinek trasy. Naciśnij lewy przycisk myszy. WP zostanie opisany nowymi współrzędnymi Ustanowienie nowego WP. Pozycja markera na odcinku trasy gdzie ustanawiany jest nowy WP zostaje określona. Naciśnij lewy przycisk myszy: zostanie określony nowy znacznik WP. Marker będzie określał nowy WP i zmieni swoją formę. Przesuń utworzony WP w Ŝądane miejsce. Jeśli współrzędne WP się zmieniły, to zmianie ulegnie równieŝ odcinek trasy. Naciśnij lewy przycisk myszy. Nowy WP zostanie opisany nowymi współrzędnymi. 16

17 1.3. Usunięcie istniejącego WP. Ustaw marker na WP, który ma być usunięty. Naciśnij lewy przycisk myszy: marker oznaczy WP i zmieni swoją formę. Naciśnij prawy przycisk myszy. Punkt zostanie usunięty, a odpowiedni odcinek trasy zostanie zmieniony. Naciśnij prawy przycisk myszy celem wyjścia z trybu edycji. Znacznik przyjmie kształt wolnego kursora NS. Zapamiętaj Ŝądaną trasę poprzez naciśnięcie przycisku Save po prawej stronie panelu u góry. 17

18 2. Tabelaryczna metoda edytowania trasy W panelu, Route, który się ukarze, naciśnij przycisk Load Route. Z listy, która się ukarze, wybierz Ŝądaną trasę i naciśnij lewy przycisk myszy. Panel będzie wyglądał następująco. Edytowanie istniejących tras poprzez uŝycie następujących procedur: - zmiana współrzędnych i elementów trasy dla istniejącego WP - utworzenie nowego WP - usunięcie WP 2.1. Zmiana współrzędnych i elementów trasy dla istniejących WP. Ustaw kursor na komórce Name. Dwa razy naciśnij lewy przycisk myszy Wprowadź nazwę WP. Naciśnij przycisk <Enter> Ustaw kursor na komórce: Lat, naciśnij dwa razy lewy przycisk myszy celem uaktywnienia komórki. 18

19 Wprowadź szerokość i naciśnij prawy przycisk myszy. Naciśnij Apply przycisk celem potwierdzenia dokonanych zmian. Ustaw kursor na komórce: Lon, Naciśnij dwa razy lewy przycisk myszy celem uaktywnienia komórki. Wprowadź długość i naciśnij prawy przycisk myszy. Naciśnij Apply przycisk celem potwierdzenia dokonanych zmian. Ustaw kursor na komórce RL/GC. Naciśnij dwa razy celem uaktywnienia komórki. Naciśnij przycisk po prawej stronie komórki i wybierz rodzaj drogi z listy, która się otworzy. Naciśnij lewy przycisk myszy cele potwierdzenia dokonanych zmian. Ustaw kursor na komórce odchylenia po lewej stronie XTE (Port XTE). Naciśnij dwa razy celem uaktywnienia komórki Edytuj wartości odchylenia od trasy po lewej stronie. Naciśnij lewy przycisk myszy Ustaw kursor na komórce odchylenia po prawej stronie XTE (Stb. XTE). Naciśnij dwa razy celem uaktywnienia komórki Edytuj wartości odchylenia od trasy po prawej stronie. Naciśnij lewy przycisk myszy. Ustaw kursor na komórce Arrival Circle. Naciśnij dwa razy celem uaktywnienia komórki. Wprowadź deklarowaną odległość wokół WP. Naciśnij lewy przycisk myszy. Ustaw kursor na komórce Turn Radius (komórka jest widoczna o ile nie wprowadzono wartości w komórce Rudder Angle). Naciśnij dwa razy celem uaktywnienia komórki. Wprowadź wartość promienia kąta właściwego dla toru statku na łuku podczas zwrotu. Naciśnij lewy przycisk myszy Ustaw kursor na komórce Rudder Angle (komórka jest widoczna o ile nie wprowadzono wartości w komórce Turn Radius). Naciśnij dwa razy celem uaktywnienia komórki. Naciśnij przycisk po prawej stronie komórki i wybierz kąt wychylenia steru z listy, która się pokaŝe. Tor jest brany z matematycznego modelu statku. Naciśnij lewy przycisk myszy celem potwierdzenia wprowadzenia danych. Edytuj inny WP. 19

20 2.2. Ustanowienie nowego WP Ustaw kursor na komórce z numerem WP, przed którym chcesz dodać nowy WP, naciśnij lewy klawisz myszy. Linia ta WP zostanie podświetlona. Naciśnij <Insert> na klawiaturze komputera. Nowa linia zawierająca te same dane zostanie utworzona, a stara linia uzyska następny, nowy numer Usunięcie istniejącego WP Ustaw kursor na komórce z numerem WP, który ma być usunięty, naciśnij lewy klawisz myszy. Linia tego WP zostanie podświetlona. Naciśnij <Delete> na klawiaturze komputera. Wybrana linia zostanie usunięta, a pozostałe przenumerowane. Wszystkie zmiany w tabeli zostaną odzwierciedlone na odpowiednim obrazie graficznym. Zapamiętaj trasę poprzez naciśnięcie przycisku Save po prawej stronie u góry panelu. 20

21 3. Łączenie tras. Otwórz panel Route poprzez wybranie odpowiedniej linii w menu Tasks List w panelu kontrolnym. Na panelu, Route, który sie ukarze, naciśnij przycisk Load Route celem jego uaktywnienia. Z listy, która się ukarze, wybierz Ŝądaną trasę, do której ostatniego WP powinna być dołączona inna trasa i naciśnij lewy przycisk myszy. Panel będzie wyglądał następująco: UŜyj tabeli po prawej stronie panelu do przełączenia do okna Extra i naciśnij przycisk Link. Z listy, która się ukarze, wybierz trasę, która ma być dołączona do ostatniego WP załadowanej trasy i naciśnij lewy przycisk myszy. Punkty zwrotu, (WP s) dołączonej trasy zostaną dodane do tabeli elementów obecnej trasy. Wszystkie zmiany w tabeli zostaną odzwierciedlone na odpowiednim panelu mapy. Zapamiętaj trasę poprzez naciśnięcie przycisku Save po prawej stronie u góry panelu. 21

22 4. Usunięcie istniejących tras. Otwórz panel Route poprzez wybranie odpowiedniej linii w menu Tasks List w panelu kontrolnym. UŜyj tabeli po prawej stronie panelu Route, która umoŝliwia włączenie okna Extra. W otwartym oknie Extra, naciśnij przycisk Delete. Wybierz trasę, która ma być usunięta z listy i naciśnij lewy przycisk myszy. 22

23 D. GENEROWANIE I EDYTOWANIE PLANU PODRÓśY. Plan podróŝy jest wstępną kalkulacją rozkładu jazdy opartą na tworzonej trasie. Są następujące elementy planu: ETD - oczekiwany czas wyjścia ETA - oczekiwany czas przybycia Stay - czas postoju w pozycji WP Time Zone - Jest to wartość czasu strefowego potrzebna w kaŝdym WP, dla którego ETA ma być obliczana. Czas strefowy powinien być określony takŝe dla punktu startu Speed - prędkość na danym odcinku trasy TTG - obliczony czas od jednego WP do innego (Time To Go) Total Time - wstępnie obliczony całkowity czas podróŝy wg planu podróŝy (Czas postoju nie jest brany do obliczeń) Average Speed wstępnie obliczona prędkość, wg planu podróŝy Odpowiednio do danych początkowych, trzy rodzaje planów podróŝy mogą być utworzone (zobacz rysunki. Parametry początkowe są pokazane w kolorze czarnym, a obliczone czerwonym). UWAGA: TTG, Total Time i Average Speed jako elementy planu podróŝy są obliczane automatycznie i nie mogą być zmieniane przez operatora w tabel ETD i prędkość na kaŝdym odcinku trasy (Speed). W tym wypadku TTG, Total Time i ETA są obliczane ETD i ETA (+Stay) w punkcie startu i zakończenia. TTG, Total Time i Speed (Average speed) jest obliczana 23

24 Kombinowany plan podróŝy po zadaniu prędkości (Speed) i ETA w wybranych pośrednich punktach zwrotu: 1. Tworzenie planu podróŝy. Otwórz panel Route poprzez wybranie odpowiedniej linii w menu Tasks List w panelu kontrolnym. Na panelu, Route, który się ukarze, naciśnij przycisk Load Route, celem uaktywnienia go. Z listy, która się ukarze, wybierz trasę, dla której plan podróŝy będzie robiony i naciśnij lewy klawisz myszy. Panel będzie wyglądał następująco: 24

25 UŜywając tabeli po prawej stronie panelu włącz okno Extra, naciśnij przycisk Columns. Z listy, która się ukarze, wybierz linie z nazwami Ŝądanych parametrów planu podróŝy. Odpowiednie kolumny będą ukazane w tabeli na panelu Route. UŜywając tabeli po prawej stronie panelu włącz okno Schedule i naciśnij przycisk Clear. Do utworzenia nowego planu uŝyj przycisk New. 25

26 Wprowadź elementy planu dla punktów zwrotu. Jak tego dokonać przedstawiamy w tabeli: Ustaw kursor na komórce Time Zone i dwa razy naciśnij lewy przycisk myszy celem aktywacji komórki. Wprowadź czas strefowy w danym WP i naciśnij prawy przycisk myszy Naciśnij Apply przycisk celem potwierdzenia dokonanych zmian. Ustaw kursor na komórce ETA (nie uwzględniaj WP startu) i dwa razy naciśnij lewy przycisk myszy celem aktywacji komórki. Wprowadź ETA dla danego WP i naciśnij prawy przycisk myszy. Press Apply button to confirm the changes you have mad. Naciśnij Apply przycisk celem potwierdzenia dokonanych zmian. Ustaw kursor na komórce Stay i dwa razy naciśnij lewy przycisk myszy celem aktywacji komórki. Wprowadź czas postoju dla danego WP i naciśnij prawy przycisk myszy. Naciśnij Apply przycisk celem potwierdzenia dokonanych zmian Ustaw kursor na komórce ETD ( nie dla ostatniego WP) i dwa razy naciśnij lewy przycisk myszy celem aktywacji komórki. Wprowadź ETD dla danego WP i naciśnij prawy przycisk myszy. Naciśnij Apply przycisk celem potwierdzenia dokonanych zmian Nie istnieją komórki dla: TTG, Total Time i Average Speed Ustaw kursor na komórce Speed i dwa razy naciśnij lewy przycisk myszy celem aktywacji komórki Wprowadź wartość prędkości dla danego odcinka trasy i naciśnij prawy przycisk myszy. UWAGA! Dla początkowego punktu drogi, ETD zawsze powinna być podana. Dla końcowego, WP, jeśli potrzeba to ETA albo prędkość wzdłuŝ trasy. 26

27 Celem wzięcia pod uwagę warunków pogodowych przy obliczaniu planu podróŝy, sprawdź komórki kontrolne: Tidal Current, Surface Current i Weather. Naciśnij przycisk Calculate celem obliczenia planu podróŝy. Obliczenia planu podróŝy są obrazowane w oknie, a puste komórki w tabeli wypełnione obliczonymi elementami. Linie planu podróŝy zostały utworzone. Celem zapamiętania wpisz nazwę w linii, w oknie Schedule. Naciśnij przycisk, Save, który został aktywowany. Plan podróŝy jest ułoŝony i zapamiętany. 2. Edytowanie planu podróŝy. Otwórz panel Route poprzez wybranie odpowiedniej linii w menu Tasks List w panelu kontrolnym. Na panelu, Route, który się ukarze, naciśnij przycisk Load Route, celem uaktywnienia go. Z listy, która się ukarze, wybierz trasę, dla której plan podróŝy będzie edytowany i naciśnij lewy klawisz myszy. Panel będzie wyglądał następująco: 27

28 UŜyj tabeli po prawej stronie panelu i naciśnij przycisk z nazwą załadowanego planu, w górnej części okna. Z listy, która się otworzy, wybierz plan, który ma być edytowany i naciśnij lewy przycisk myszy. Wybrany plan zostanie załadowany do tabeli. W oknie, Schedule, parametry: Tidal Current, Surface Current i Weather zostaną uwzględnione lub nie, zaleŝnie czy były brane pod uwagę w czasie tworzenia planu. Sposób edytowania elementów planu podróŝy przedstawiamy w poniŝszej tabeli. W przypadku zmiany jakiegoś elementu, wszystkie komórki zawierające obliczenie daty pozostaną puste (data wprowadzona przez operatora w trakcie tworzenia planu, pozostanie). Ustaw kursor na komórce Time Zone i dwa razy naciśnij lewy przycisk myszy celem aktywacji komórki. Wprowadź czas strefowy w danym WP i naciśnij prawy przycisk myszy Naciśnij Apply przycisk celem potwierdzenia dokonanych zmian. Ustaw kursor na komórce ETA (nie uwzględniaj WP startu) i dwa razy naciśnij lewy przycisk myszy celem aktywacji komórki Wprowadź ETA dla danego WP i naciśnij prawy przycisk myszy. 28

29 Naciśnij Apply przycisk celem potwierdzenia dokonanych zmian. Ustaw kursor na komórce Stay i dwa razy naciśnij lewy przycisk myszy celem aktywacji komórki. Wprowadź czas postoju dla danego WP i naciśnij prawy przycisk myszy. Naciśnij Apply przycisk celem potwierdzenia dokonanych zmian. Ustaw kursor na komórce ETD ( nie dla ostatniego WP) i dwa razy naciśnij lewy przycisk myszy celem aktywacji komórki. Wprowadź ETD dla danego WP i naciśnij prawy przycisk myszy. Naciśnij Apply przycisk celem potwierdzenia dokonanych zmian Nie istnieją komórki dla: TTG, Total Time i Average Speed Ustaw kursor na komórce Speed i dwa razy naciśnij lewy przycisk myszy celem aktywacji komórki Wprowadź wartość prędkości dla danego odcinka trasy i naciśnij prawy przycisk myszy. UWAGA! Dla początkowego punktu drogi, ETD zawsze powinna być podana. Dla końcowego, WP, jeśli potrzeba to ETA albo prędkość wzdłuŝ trasy. Panel Check/uncheck w oknie Schedule powinien brać pod uwagę warunki pogodowe. Naciśnij przycisk Calculate. Plan podróŝy zostanie przeliczony powtórnie. 3. Obliczenie planu podróŝy, przy uwzględnieniu warunków pogodowych. Podczas kalkulacji planu podróŝy mogą brać pod uwagę równieŝ czas postoju w WP (Stay), zmianę czasu strefowego (Time Zone) i środowiskowe czynniki, których efekty oparto na bazie danych NS. Środowiskowe czynniki zawierają: Prądy pływowe Prądy powierzchniowe Parametry pogodowe Parametry pogodowe są uwzględniane w oparciu o dane uzyskane poprzez weather forecaste date. 29

30 4. Sprawdzenie planu podróŝy. Kontrola stworzonego lub wyedytowanego planu podróŝy, celem sprawdzenia poprawności parametrów, jest robiona automatycznie. Jeśli błąd zostanie zidentyfikowany (np. ETA jest późniejszy niŝ ETD), prawdopodobnie błędny parametr będzie wymieniony w wiadomości o błędach w obliczeniach planu podróŝy. 5. Uzyskiwanie informacji o planie podróŝy. Podczas płynięcia wzdłuŝ trasy, ETA i TTG moŝna obliczyć dla kaŝdego WP przy pomocy kalkulatora w oknie Route Data oraz Schedule Information. Proces powtórnego obliczenia planu jest zobrazowany w wyświetlanym oknie. W tabeli, puste pola zostaną wypełnione nowo obliczonymi wartościami. Edytowanie planu jest zakończone. Edytowany plan jest zapamiętywany automatycznie pod uprzednią nazwą. Aby zapisać pod nową nazwą, wprowadź ją w linii okna Schedule. Naciśnij przycisk Save, który zostanie uaktywniony Plan podróŝy został zapamiętany. 6. Ustanowienie parametrów bezpieczeństwa podczas płynięcia zgodnie z planem podróŝy. Otwórz panel Monitoring poprzez wybranie odpowiedniej linii w menu Tasks List w panelu kontrolnym. UŜyj tabeli z górnej części panelu Monitoring, która umoŝliwi włączenie strony Route Monitoring. UŜycie Out of Schedule alarmu z grupy alarmów powoduje generowanie alarmu przy przekroczeniu ustalonych wartości: behind-the-schedule, ahead-of-the schedule, jeŝeli taka wartość została zadana. Ustalenie parametrów bezpieczeństwa zostało zakończone. 30

31 - CZĘŚĆ 2 - Dobór parametrów bezpieczeństwa oraz sprawdzenie i edytowanie trasy pod kątem uwzględnienia niebezpieczeństw nawigacyjnych. SYSTEM ZOBRAZOWANIA ELEKTRONICZNEJ MAPY I INFORMACJI NAWIGACYJNEJ ECDIS (Electronic Chart Display and Information System) Tematyka szkolenia 1. Strona alarmów 2. Panel alarmów 3. Alarmy trasowe 4. Ustawianie parametrów bezpieczeństwa 5. Sprawdzanie i edytowanie trasy przy uwzględnieniu niebezpieczeństw nawigacyjnych Cel szkolenia Zapoznanie się z działaniem następujących funkcji systemu: ROUTE ALARMS SAFETY PARAMETERS GROUP AREA ALARMS GROUP SETTING OF SAFETY PARAMETERS CHECK OF SCHEDULE 31

32 SPIS TREŚCI 1. NIEBEZPIECZEŃSTWA BRANE POD UWAGĘ PODCZAS SPRAWDZANIA TRASY STRONA ALARMÓW NAWIGACYJNYCH PANEL ALARMÓW ALARMY TRASOWE GRUPA WŁĄCZAJĄCA PARAMETRY BEZPIECZEŃSTWA NA EKRANIE GRUPA ALARMÓW WEJŚCIA NA MIELIZNĘ GRUPA PARAMETRÓW BEZPIECZEŃSTWA GRUPA ALARMÓW OBSZAROWYCH USTANOWIENIE PARAMETRÓW BEZPIECZEŃSTWA PODCZAS PŁYNIĘCIA WZDŁUś TRASY USTANOWIENIE PARAMETRÓW BEZPIECZEŃSTWA PODCZAS PŁYNIĘCIA W POBLIśU OBIEKTÓW NIEBEZPIECZNYCH DLA NAWIGACJI SPRAWDZANIE I EDYTOWANIE TRASY PODCZAS UWZGLĘDNIENIA NIEBEZPIECZEŃSTW NAWIGACYJNYCH SPOSÓB PRZEDSTAWIENIA NIEBEZPIECZEŃSTW NAWIGACYJNYCH EDYTOWANIE TRASY, JEśELI WYKRYTO NIEBEZPIECZEŃSTWA NAWIGACYJNE

33 1. NIEBEZPIECZEŃSTWA BRANE POD UWAGĘ PODCZAS SPRAWDZANIA TRASY. Sprawdzenie poprawności tras bierze pod uwagę wszystkie mapy o skali większej niŝ wartość określona na stronie Navigational Alarms lub w panelu Monitoring. Trasa jest sprawdzana poprzez prezentację następujących grup nawigacyjnych niebezpieczeństw w strefie ograniczonej poprzez XTE ( zawartość panelu Route): 1. Safety parameters są zobrazowane na stronie Navigational Alarms oraz w panelu Monitoring - Safety depth, - Safety contour. 2.Obiekty typu liniowego lub obszarowego są zobrazowane na stronie Navigational Alarms oraz panelu Monitoring - Basic Areas, - Additional Areas. 3.Odosobnione niebezpieczeństwa nawigacyjne. 4.Obiekty niebezpieczne naniesione ręcznie z parametrami głębokości i rodzaju niebezpieczeństwa ( otrzymują opis Danger lub Depth). 5.Symbole związane z wiadomościami NAVTEX ( otrzymują opis Danger). Jeśli sprawdzenie odcinka trasy w obrębie zadanego XTE wykaŝe jakieś z wyŝej wymienionych niebezpieczeństw, pojawi się okno sprawdzające (Check) na panelu Route i zawierać będzie wiadomości niosące następujące informacje: Liczbę niebezpieczeństw dla nawigacji, w układzie od początkowego segmentu trasy. Całkowitą ilość niebezpieczeństw wykrytych na sprawdzanym odcinku trasy. Odcinek trasy, na którym zostały wykryte niebezpieczeństwa (początkowy WP końcowy WP). Typ wykrytych niebezpieczeństw lub słowo Danger, o ile typ nie został zidentyfikowany. Numery map, na których niebezpieczeństwo zostało wykryte (dla obiektów wprowadzonych do korekty, nawet, gdy nie są one przedstawione). Źródło niebezpieczeństwa, jeŝeli dotyczy to obiektów wprowadzonych przez uŝytkownika do korekty lub symboli wiadomości NAVTEX. Po wykryciu nawigacyjnego niebezpieczeństwa w obrębie trasy, zostaje to właściwie zobrazowane. Wykryte niebezpieczeństwa mogą być przedstawione poprzez naciśnięcie przycisku Show on chart. JeŜeli to zostanie zrobione, niebezpieczeństwo zostanie przedstawione na mapie w miejscu wykrycia. Mapa jest ładowana w skali oryginalnej. Niebezpieczeństwo jest pokazywane w środku panelu i podświetlone poprzez błyskający okrąg. Celem przejrzenia kolejnych niebezpieczeństw wykrytych na segmencie sprawdzanej trasy uŝyj przycisków UWAGA: Wszystkie inne funkcje panelu Route są zawieszone dopóki przycisk Accept pozostaje wciśnięty. 33

34 2. STRONA ALARMÓW NAWIGACYJNYCH. Strona Navigational Alarms jest przeznaczona dla ustalenia parametrów bezpieczeństwa. Strona zawiera następujące grupy: - Grupa do zobrazowania na ekranie parametrów bezpieczeństwa - Grupa alarmów związanych z ryzykiem wejścia na mieliźnie - Grupa Parametrów bezpieczeństwa - Grupa alarmów obszarowych 3. PANEL ALARMÓW. Alarms group ma za cel włączenie/wyłączenie parametrów bezpieczeństwa ustawianych celem generowania alarmów podczas płynięcia po trasie i zgodnie z planem podróŝy: - Off chart alarmuje, jeśli statek wypływa poza granice mapy, przy ustawieniu wyłączonego trybu Chart Autoload - Last WP passed alarm uaktywniany po minięciu ostatniego WP załadowanej trasy. - Out of XTE alarm uruchamiany, jeŝeli odchylenie od linii trasy jest większe niŝ wartość ustalona przy planowaniu danej trasy. - Out of schedule słuŝy do ustalenia parametrów alarmu, jeŝeli statek jest poza planem podróŝy. - WP approach alarm uaktywniany zgodnie z ustalonym czasem przed osiągnięciem WP. - Off leg course alarm uaktywniany, jeŝeli odchylenie pomiędzy obecnym kursem (KDd) oraz kierunkiem danego odcinka trasy przekracza ustaloną wartość. 34

35 4. ALARMY TRASOWE. Route alarms są związane z wyjściem statku poza granice określone podczas płynięcia po wyznaczonej trasie i zgodnie z planem podróŝy. Alarmy są generowane zgodnie z następującymi zasadami: - Jeśli statek zboczy z wykreślonego kursu o wartość zadaną OFF Course alarm jest uruchamiany ( pozycja 1 rysunku). - Jeśli statek zboczy z pasa trasy o wartość zadaną, Out off XTE alarm jest uruchamiany ( pozycja 2). - Jeśli statek jest poza planem podróŝy, Ahead the schedule lub Behind the schedule alarm jest uaktywniany (pozycja 3). - Jeśli statek wypływa poza granice mapy, w trybie Autoload mode off, OFF Chart alarm jest uaktywniany (pozycja 4). - Jeśli statek zbliŝa się do następnego WP, WP approach alarm jest uaktywniany z wyprzedzenie ustalonym przez operatora (pozycja5). - Jeśli statek mija ostatni WP monitorowanej trasy, Last WP alarm jest uruchamiany (pozycja 6). Parametry wyŝej wymienionych alarmów są osiągalne na stronie Route Monitoring w panelu Monitoring. Alarmy podłączone do systemu współrzędnych uŝywanych w NS, takŝe naleŝą do tej grupy: - JeŜeli otrzymane współrzędne nie są zgodne z WGS-84 ( Prim. Not WGS 84 lub Sec. Not WGS 84) lub gdy zero mapy papierowej jest nieznane ( Chart datum unknown ). - Jeśli mapy elektroniczne uŝywane do określenia pozycji statku nie są zgodne ze standartami ENC, No official chart alarm jest uruchamiany. 5. GRUPA WŁĄCZAJĄCA PARAMETRY BEZPIECZEŃSTWA NA EKRANIE. Grupa zawiera przyciski do włączania/wyłączania zobrazowania ustawień parametrów bezpieczeństwa odnoszących się do pozycji. statku: - Navigation danger ring koło o odpowiednim promieniu ustawionym w parametrach bezpieczeństwa (Nav.Danger) - Anchor watch ring - koło o odpowiednim promieniu ustawionym w parametrach bezpieczeństwa (Anchor watch) - Safety vector wektor, którego kierunek powiązany jest z kursem statku, jego długość pokrywa się z odległością, jaką przebędzie statek z obecną prędkością w ustalonym i zadanym czasie. Czas jest ustalany w polu Safety contour w grupie Antigrounding alarms i Approach to area, w polu grupy Area alarms. Jeśli naciśniesz przycisk Safe vector, oba będą zobrazowane. 35

36 6. GRUPA ALARMÓW WEJŚCIA NA MIELIZNĘ. Grupa Antigrounding alarms zawiera funkcje dla ustalania parametrów bezpieczeństwa i ustalania ich wartości w sposób numeryczny: dotyczy to przekroczenia odległości minimalnej, dla: - Nav.Danger odległości minimalnej od odosobnionego niebezpieczeństwa. - Safety contour przekroczenia minimalnej odległości od izobaty bezpieczeństwa. - Sounder depth przekroczenia minimalnej głębokości, której wartość otrzymano z echosondy. - Anchor watch wyjście poza ustalony okrąg. 7. GRUPA PARAMETRÓW BEZPIECZEŃSTWA. Grupa parametrów bezpieczeństwa (Safety parameters group) ma za zadanie określenie i okazanie tychŝe parametrów w trybie Navigation Mode: - Check on scale larger than wzięcie pod uwagę wszystkich map o większej skali niŝ uŝywana w celu sprawdzenia ryzyka napotkania niebezpieczeństw nawigacyjnych. - Safety contour okno dla wprowadzenia wartości izobaty bezpieczeństwa. - Safety depth - okno dla wprowadzenia wartości bezpiecznej głębokości. - Shallow contour okno dla ukazania wartości głębokości wody na płyciznach, określająca kolorowo podświetlone płycizny, na uŝytek map w formacie ENC. - Deep contour okno dla ukazania wartości głębokości wody na płyciznach, określająca kolorowo podświetlone obszary wody głębokiej na uŝytek map w formacie ENC. 36

37 8. GRUPA ALARMÓW OBSZAROWYCH. Grupa Area alarms group jest uŝywana do ustalenia parametrów bezpieczeństwa dających się zastosować do obszarów określanych, jako: Approach to area In okno do podania wcześniej czasu generowania alarmu przy podejściu do obszarów wybranych na stronach: Basic Areas i Additional Areas Basic Areas okno zawiera funkcje wyboru (wyznaczający status danger-to-navigation) z głównej grupy obszarów prowadzonych przez system NS Additional areas - okno zawiera funkcje wyboru (wyznaczający status danger-to-navigation) z dodatkowej grupy obszarów prowadzonych przez system NS. 9. USTANOWIENIE PARAMETRÓW BEZPIECZEŃSTWA PODCZAS PŁYNIĘCIA WZDŁUś TRASY. Otwórz panel Monitoring poprzez wybranie odpowiedniej linii w menu Tasks List w panelu kontrolnym. UŜyj tabeli z górnej części panelu Monitoring, która umoŝliwi włączenie strony Route Monitoring. Kontrola Off chart w grupie Alarms uruchomi alarm, gdy nie będzie mapy pod pozycja statku. Kontrola Last WP w grupie Alarms uruchomi alarm, gdy minięty zostanie ostatni punkt obecnej trasy. XTE jest ustalane podczas tworzenia trasy w panelu Route. Alarm jest uruchamiany, gdy statek wypłynie poza ustalone limity XTE. UŜycie Off leg course alarmu w grupie Alarms generuje alarm przy róŝnicy pomiędzy kursem statku i kierunkiem odcinka trasy, po którym statek płynie. Alarm działa, gdy wartość róŝnicy przekracza wartość zadaną. Ustalenie parametrów bezpieczeństwa zostało zakończone. 37

38 10. USTANOWIENIE PARAMETRÓW BEZPIECZEŃSTWA PODCZAS PŁYNIĘCIA W POBLIśU OBIEKTÓW NIEBEZPIECZNYCH DLA NAWIGACJI. Otwórz panel Monitoring poprzez wybranie odpowiedniej linii w menu Tasks List w panelu kontrolnym. UŜyj tabeli z górnej części panelu Monitoring, która umoŝliwi włączenie strony Navigational Alarm. W linii Nav.Danger w grupie Antigrounding Alarms, wprowadź promień okręgu Navigation danger. Sprawdź moŝliwość funkcji Nav.Danger do generowania alarmu, jeŝeli zostało wykryte odizolowane niebezpieczeństwo oraz funkcję Add Info danger do tego samego, jeŝeli uaktualnione przez uŝytkownika obiekty, uwaŝane za niebezpieczne dla nawigacji, zostały zidentyfikowane i zaznaczone. UŜyj linii Safety Contour w grupie Antigrounding Alarms do wprowadzenia wartości czasu określającego długość wektora Safety vector. Sprawdź działanie alarmu, gdy wektor ten przekroczy linię izobaty bezpieczeństwa. UŜyj linii Sounder Depth w grupie Antigrounding Alarms do wprowadzenia wartości głębokości bezpiecznej z echosondy. Sprawdź działanie alarmu, gdy głębokość jest mniejsza od ustalonej. Ustalenie parametrów bezpieczeństwa jest zakończone. 11. SPRAWDZANIE I EDYTOWANIE TRASY PODCZAS UWZGLĘDNIENIA NIEBEZPIECZEŃSTW NAWIGACYJNYCH. UWAGA! Sprawdzenie trasy pod kątem obiektów niebezpiecznych dla nawigacji, jest robione przy uwzględnieniu parametrów zawartych na stronie Navigational Alarms i panelu Monitoring. Otwórz panel Route poprzez wybranie odpowiedniej linii w menu Tasks List w panelu kontrolnym. Na panelu, Route, który się ukarze, naciśnij przycisk Load Route, celem uaktywnienia go. 38

39 Z listy, która się ukarze, wybierz trasę, która ma być sprawdzona pod kątem niebezpieczeństw nawigacyjnych i naciśnij lewy klawisz myszy. Panel będzie wyglądał następująco: UŜywając tabeli po prawej stronie panelu włącz okno Check. Parametry bezpieczeństwa są odpowiednio ukazane w dolnej części okna. Okno Check oferuje nam moŝliwość sprawdzenia tworzonej trasy pod kątem niebezpieczeństw nawigacyjnych. Okno zawiera następujące elementy: - Check Editor włącza moŝliwość sprawdzenia odcinka trasy podczas tworzenia lub edytowania pod kątem niebezpieczeństw nawigacyjnych. Parametry bezpieczeństwa są ustawiane na stronie Navigation Alarms lub panelu Monitoring. - Check Route Planning - włącza moŝliwość sprawdzenia aktywizowanej trasy pod kątem niebezpieczeństw nawigacyjnych. Parametry bezpieczeństwa są ustawiane na stronie Navigation Alarms lub panelu Monitoring. - Stop przerywa ręcznie sprawdzanie aktywizowanej trasy - <> - przeglądanie po kolei wiadomości o zidentyfikowanych niebezpieczeństwach, a ukazywanych w Information Window - Accept potwierdzenie zakończenia pracy w trybie sprawdzającym - Edit włącza edytor graficzny w trybie Check Editor celem poprawienia trasy uwzględniając wszystkie wykryte niebezpieczeństwa nawigacyjne - Show on chart słuŝy ukazaniu i podświetleniu wykrytych niebezpieczeństw na mapie o oryginalnej skali - Safety parameters parametry bezpieczeństwa ustalone na stronie Navigational Alarms oraz w grupie Route and Schedule elements na panelu Monitoring Sprawdź komórkę Check Editor i naciśnij Check Route Planning przycisk. Trasa zostanie sprawdzona pod kątem niebezpieczeństw nawigacyjnych. 39

40 Proces sprawdzania jest pokazywany w wyświetlanym oknie. Po zakończeniu sprawdzania, okno Check zobrazuje wiadomość o wykrytych niebezpieczeństwach albo o braku niebezpieczeństw. 12. SPOSÓB PRZEDSTAWIENIA NIEBEZPIECZEŃSTW NAWIGACYJNYCH. Celem przejrzenia wykrytych niebezpieczeństw i wybrania interesujących operatora, uŝyj przycisku i naciśnij przycisk Show on chart. Niebezpieczeństwo zostanie ukazane w środku panelu mapy, otoczone migającym podświetlonym okręgiem. Jeśli nie zidentyfikowano Ŝadnego niebezpieczeństwa, naciśnij przycisk Accept celem wyjścia z trybu sprawdzania trasy. 13. EDYTOWANIE TRASY, JEśELI WYKRYTO NIEBEZPIECZEŃSTWA NAWIGACYJNE. Edycja trasy celem sprawdzenia pod kątem wykrytych niebezpieczeństw odbywa się poprzez przycisk,który umoŝliwia selektywny wybór Ŝądanego niebezpieczeństwa a następnie przy pomocy przycisku Edit moŝna je edytować na mapie. Marker zostanie ukazany w panelu mapy w punkcie, w którym wykryto niebezpieczeństwo. 40

41 Utwórz nowy odcinek trasy, zgodnie z zasadami tworzenia, tak, aby nie przechodził on przez niebezpieczne miejsce. Po zakończeniu tworzenia nowego odcinka, naciśnij lewy przycisk myszy. Utworzony odcinek zostanie sprawdzony i następne niebezpieczeństwo zostanie podświetlone na panelu mapy. JeŜeli nie stwierdzono niebezpieczeństw na tworzonym odcinku trasy, odpowiedni komunikat zostanie ukazany w oknie Check. Naciśnij przycisk Accept: zostanie sprawdzony bieŝący odcinek trasy. Proces sprawdzania będzie prowadzony dla całej trasy. JeŜeli nie stwierdzono niebezpieczeństw na trasie, odpowiedni komunikat zostanie ukazany w oknie Check. Aby wyjść z trybu sprawdzającego, naciśnij przycisk Accept. 41

42 - CZĘŚĆ 3- DOKUMENTACJA PODRÓśY SYSTEM ZOBRAZOWANIA ELEKTRONICZNEJ MAPY I INFORMACJI NAWIGACYJNEJ ECDIS (Electronic Chart Display and Information System) Tematyka szkolenia 1. Cyfrowy Dziennik Okrętowy Cel szkolenia Zapoznanie się z działaniem następujących funkcji systemu: Electronic Ship Logbook 42

43 SPIS TREŚCI 1. PANEL ELEKTRONICZNEGO DZIENNIKA OKRĘTOWEGO DATA POLE PRZYCISKÓW POMOCNICZYCH POLA ZAPISY FILTR ELEKTRONICZNY DZIENNIK OKRĘTOWY - INFORMACJE GŁÓWNE ZAWARTOŚĆ ELEKTRONICZNEGO DZIENNIKA OKRĘTOWEGO TABELA WYDARZEŃ I PARAMETRÓW DRUKOWANIE PRZEDSTAWIENIE ELEKTRONICZNEGO DZIENNIKA OKRĘTOWEGO W FUNKCJI DATA TOOL RĘCZNE ZAPISY W ELB OKNO PRZETWARZANIA ELB

44 1. PANEL ELEKTRONICZNEGO DZIENNIKA OKRĘTOWEGO. Celem przedstawienia LOGBOOK, wybierz odpowiednią linię w Task List menu na Control Panel Logbook panel jest przeznaczony do zapisu wydarzeń, które miały miejsce podczas pracy NS i zawiera następujące strefy: - pole przycisków pomocniczych - tabele wydarzeń i ich parametrów (Elektroniczny dziennik okrętowy) - zapasowe/dodatkowe pola do zapisu 44

45 2. DATA Date - Przycisk słuŝący do przywołania kalendarza. UmoŜliwia to współpracę z ELB oraz do ręcznego wprowadzenia daty. 3. POLE PRZYCISKÓW POMOCNICZYCH Obszar przycisków pomocniczych zawiera następujące przyciski: 45

46 4. POLA Pola - aby przywołać menu celem ustawienia, które wydarzenia mogą być prezentowane w tabeli. 5. ZAPISY Entry - aby przywołać menu celem ustawienia Częstotliwości zapisu wydarzeń. 6. FILTR Filtr słuŝy to przywołania menu celem ustawienia grup wydarzeń prezentowanych w formie tabeli. 46

47 7. ELEKTRONICZNY DZIENNIK OKRĘTOWY - INFORMACJE GŁÓWNE. Elektroniczny Dziennik Okrętowy (ELB) jest folderem gdzie zarówno, nawigacyjne i systemowe wydarzenia są automatycznie zapisywane. Dodatkowo nawigator moŝe w kaŝdej chwili dokonać ręcznego zapisu. Dostęp do danych jest moŝliwy zarówno z systemu NS jak równieŝ poprzez narzędzia ''Play Back". ELB obejmuje kaŝde 24h(równieŜ ze zmianą czasu UTC). JeŜeli NS był włączany i wyłączany kilka razy w tym czasie, zapisy, mimo to będą dokonywane z odpowiednią datą. JeŜeli to jest robione, kaŝde włączenie i wyłączenie jest zapisywane, jako ''wydarzenie'' (START/STOP). Czynności np. usunięcia, kopiowania, itd., dokonywanych na danych zawartych w folderze są przedstawione w ''Data Tool''. ELB jest przedstawiony w formie tabeli zawierających poziome rzędy (parametry wydarzeń) i pionowe kolumny (wydarzenia). Dla wygodnego i praktycznego ułoŝenia, wszystkie wydarzenia zostały podzielone na grupy: Main - wydarzenia zawsze odzwierciedlane w dzienniku okrętowym Grupa ''Sensors - wydarzenia połączone z statusem czujników zewnętrznych Grupa ''Network'' - wydarzenia związane ze zmianą konfiguracji sieci Grupa ''Charts'' - wydarzenia związane z ładowaniem i przedstawianiem map elektronicznych Grupa ''Route'' - wydarzenia związane z trasą, po której porusza się statek i zgodnie z planem podróŝy Grupa ''Alarms'' - wydarzenia związane z wiadomościami o alarmach Grupa ''Layers'' - wydarzenia związane z klasą obiektów przedstawianych na mapach Grupa Settings - wydarzenia związane z ustawieniami NS dokonanymi przez operatora Panel ELB na ekranie NS moŝe obrazować kaŝdy układ parametrów wydarzeń ustalonych w Field menu. 47

48 Przedstawienie grup wydarzeń (poza grupą główną, która jest zawsze przedstawiana) jest ustalany w Filter menu. Ustanowienie zapisu wszystkich parametrów powoduje zapis wszystkich odpowiednich danych w tabeli. JeŜeli ustalenie obejmuje tylko część parametrów, to tylko część jest zapisywana. 8. ZAWARTOŚĆ ELEKTRONICZNEGO DZIENNIKA OKRĘTOWEGO. Elektroniczny Dziennik Okrętowy zawiera następujące grupy: Main: Wydarzenie Jaka część parametru jest zapisywana? Uwagi START Cała Włączenie NS STOP Cała Wyłączenie NS EVENT Cała Zapis wydarzenia na polecenie nawigatora WATCH Cała Koniec wachty TIME Cała Automatyczny zapis czasu GMT DAY Cała Zmiana daty wg czasu UTC CORRECTIONS Zapis sygnałów dotyczących korekty pozycji Cała statku, a otrzymanych z czujników TIME ZONE Część Zmiana czasu strefowego WAY POINT Cała Minięcie WP PRIMARY OFFSET Cała Informacje wprowadzone przez uŝytkownika korygujące pozycję statku, określoną z systemów określania pozycji MOB ENABLED Cała Rozpoczęcie manewru MOB MOB DISABLED Cała Zakończenie manewru MOB Uwaga: Podstawowe sygnały (Primary Offset) wydarzenia są zapisywane wraz ze zdarzeniami: START oraz WACHTA Sensors: Wydarzenie SENSOR CONNECTION SENSOR DISCONNECTION Jaka część parametru jest zapisywana? Część Część Uwagi Podłączenie czujników nawigacyjnych Odłączenie czujników Network: Wydarzenie CONNECT TO MASTER DISCONNECT FROM MASTER Jaka część parametru jest zapisywana? Cała Cała Uwagi Podłączenie do głównego stanowiska Odłączenie od głównego stanowiska 48

49 Charts: Wydarzenie Jaka część parametru jest Uwagi zapisywana? CHART STATUS Część Jakakolwiek zmiana w statusie mapy, CHANGED z której określane są niebezpieczeństwa nawigacyjne SCREEN COORDS CHANGED Część Zmiana granic rysunku mapy SCALE CHANGED Część Zmiana skali obecnie uŝywanej mapy LOAD POSITION Część Moment załadowania mapy poprzez funkcję Load Chart SHOW ORDER CHANGED Część Zmiana mapy podczas jej wyświetlania GET CHART CONTROL Część Pobranie informacji z określonych map w celu sprawdzenia ryzyka nawigacji CANCEL CHART CONTROL Część Informacje nawigacyjne nie są pobierane dalej z mapy w celu uzyskania ryzyka nawigacji CANCEL ALL CHARTS CONTROL Część Zakończenie pobierania wszelkich map z powodu zmiany parametrów określających ryzyko nawigacji Route: Wydarzenie Jaka część parametru jest Uwagi zapisywana? LOAD ROUTE Część Załadowanie trasy, którą będzie statek się poruszał w trybie Navigation UNLOAD ROUTE Część Wyładowanie trasy z trybu Navigation Alarms: Wydarzenie Jaka część parametru jest Uwagi zapisywana ALARM SET Część Zaistnienie alarmu ALARM RESET Część Parametry bezpieczeństwa, których przekroczenie wartości powoduje wyłączenie alarmu ALARM REACT Część Potwierdzenie alarmu przez operatora ALARM ENABLE Część Monitorowanie zmiany parametrów bezpieczeństwa, których uaktywnienie spowodowało powstanie alarmu ALARM DISABLE Część Zakończenie monitorowania parametrów AIS MESSAGE RECEIVED Część Otrzymanie wiadomości AIS 49

50 Settings: Wydarzenie Jaka część parametru jest Uwagi zapisywana? SET Część Zapis ustawienia parametrów bezpieczeństwa oraz przedstawianych map, dokonywanych przez operatora Wydarzenie SET OFF object class SET ON object class Jaka część parametru jest zapisywana? Część Część Uwagi Wyłączenie zobrazowania informacji dodatkowych dotyczących klasy pojedynczych obiektów Włączenie zobrazowania informacji dodatkowych dotyczących klasy pojedynczych obiektów 9. TABELA WYDARZEŃ I PARAMETRÓW. Tabela jest układem kolumn (wydarzenia) i rzędów (parametry wydarzeń). Tabela moŝe odzwierciedlać następujące parametry: Date - data wydarzenia Time - czas zdarzenia UTC Event - nazwa wydarzenia Primary sensor - pierwszy system określania pozycji Secondary sensor - drugi system określania pozycji Lat - szerokość geograficzna w momencie zdarzenia Lon długość geograficzna w momencie zdarzenia Pri/Sec Diverge odległość i kierunek na pozycję uzyskaną z drugiej metody określania pozycji, ( jeŝeli róŝnica jest duŝa i odległość przekracza limit ustalony w parametrach bezpieczeństwa) COG-SOG wartości kursu i prędkości uzyskane z systemu określania pozycji Hdg-Log wartości kursu i prędkości uzyskane z kompasu i logu Average Speed średnia prędkość za ostatnie 10 min. WatchDist-Log odległość uzyskana za wachtę ( z mapy i z logu ) DayDist-Log - odległość uzyskana za 24h ( z mapy i z logu ) VoyDist-Log całkowita odległość przepłynięta ( z mapy i z logu ) Echo Depth głębokość z echosondy lub wprowadzona ręcznie, jeŝeli sonda nie jest podłączona do Systemu Chart displayed mapy załadowane do uŝytku w procesie trybu nawigacji, podane jest teŝ źródło (ARC, ) Remarks uwagi operatora Wind Direction rzeczywisty kierunek wiatru Wind Speed rzeczywista prędkość wiatru Wave Direction kierunek fali wprowadzony przez operatora Wave Height wysokość fali wprowadzona przez operatora Air temperature temperatura powietrza wprowadzona przez operatora Pressure ciśnienie atmosferyczne wprowadzone przez operatora Visibility - widzialność wprowadzona przez operatora Water temperature temperatura wody Engine RPM RPM maszyny głównej wprowadzone przez operatora 50

51 10. DRUKOWANIE Drukowanie (Print) - słuŝy do wywołania okna gdzie ustawia się czas (od do, okresu czasu UTC), celem wydruku zdarzeń Electronic Ship Logbook. Niektóre dane mogą być drukowane bezpośrednio z NS oraz funkcji ''Play Back'', inne poprzez Data Tool'' i ''Navtex Viewer'': Następujące dane mogą być drukowane bezpośrednio z NS lub poprzez ''Play Back'' - Elektroniczny Dziennik Okrętowy. Poprzez uŝycie funkcji Print, - zdarzenia i ich parametry, załadowane i przedstawione w tabeli, jako zestaw, przygotowany przez operatora - Trasa Data Tool'' umoŝliwia druk następujących grup plików - Dziennik Okrętowy (jest to moŝliwe po przetworzeniu ELB na format tekstowy) - Help NS Track - Trasa - Lista map - dodatkowe informacje - S-57 Logs ''Navtex Viever'' umoŝliwia druk danych otrzymanych poprzez system ostrzeŝeń nawigacyjnych Navtex. 11. PRZEDSTAWIENIE ELEKTRONICZNEGO DZIENNIKA OKRĘTOWEGO W FUNKCJI DATA TOOL. Dane ELB są przechowywane w folderze *.lbk extension in TRACK oraz _ TRACK Następujące operacje mogą być przeprowadzone na tych plikach: - kopiowanie na nośniki zewnętrzne - przenoszenie ( te funkcje są dostępne dla plików nie starszych niŝ 7 dni). Do tego czasu linie w plikach są podświetlone na kolor Ŝółty. - usunięcie ( te funkcje są dostępne dla plików starszych niŝ 7 dni). Do tego czasu linie w plikach są podświetlone na kolor Ŝółty. - przetworzenie na format tekstowy - przeglądanie i drukowanie 12. RĘCZNE ZAPISY W ELB Celem dokonania zapisu zdarzenia w danym momencie, naciśnij przycisk Event na Operational panel w oknie panelu kontrolnego Zapis będzie dokonany w Dzienniku Okrętowym, i specjalny znacznik będzie zaznaczony na szlaku naszego statku. 51

52 13. OKNO PRZETWARZANIA ELB Deck Log Book Converter - stanowi okno przeznaczone dla przemiany Electronic Loogbook i jest z góry podzielony na grupy: Filters - grupa pozwalająca zmienić Ŝądane grupy zdarzeń przechowywane w pliku ELB Date - grupa obrazująca plik tworzenia daty ( zarówno daty zapisu) Time - grupa przeznaczona do tworzenia przerw czasowych w obrębie, których ELB będzie przetwarzany Pasek narzędzi: OK. - dla potwierdzenia tworzenia i rozpoczęcia procesu przetwarzania Cancel - dla zakończenia procesu i zamknięcia okna. 52